Uyuz hastalığı bir diğer adıyla skabiyez, Sarcoptes Scabiei adlı akarın cilde yerleşmesi ile ortaya çıkan bulaşıcı bir hastalıktır. Ülkemizde ve yaygın görülen hastalıklardan biri olmasının nedeni, insandan insana bulaşmasının yanı sıra giysi ve eşyalar aracılığıyla da bulaşabilmesinden kaynaklıdır. Bu sebeple genelde hapishane, kışla, huzurevi ve okul gibi kalabalık ortamlarda meydana gelir. Uyuza neden olan akar, yavaş hareket ettiği için ve zıplama, uçma gibi özellikleri olmadığından bulaşması için bir süre temasta bulunmak gerekir. Toplu ortamlarda uyuz gibi bulaşıcı hastalıklara yakalanmamak için kişisel eşyaları ortak kullanmamaya dikkat edilmelidir.
Uyuz belirtileri, akar vücuda ilk girdiği anda değil, bıraktığı yumurtalardan yeni akarların vücuda yayılmasıyla başlar. Bu sebeple normalde bulaşma zamanından hafta sonra belirtiler görülürken uyuz hastalığını daha önce geçirmiş kişilerde ise daha hızlı yerleşir ve gün içinde belirtiler görülmeye başlar. Uyuz hastalığının en belirgin olarak kendini gösteren semptomu, hiç şüphesiz ki şiddetli ve uzun süre geçmeyen kaşıntıdır. Israrcı kaşıntıda özellikle geceleri artış görülür. Uyuz hastalığının zamanla kaşıntı dışında ciltte görülen başka belirtileri de ortaya çıkar. Uyuz hastalığının meydana getirdiği başlıca belirtiler şöyle sıralanabilir:
Uyuza neden olan parazit, 0,3 mm ile 0,5 mm arasında değişen büyüklükte gözle görülemeyecek bir mikroorganizmadır. Sarcoptes Scabiei adlı akar, deriyi delerek içinde tüneller açarken dişi olanları da yumurtalarını bu tünellere bırakır. Genellikle vücutta diz, dirsek ve parmak arası gibi kıvrımlı bölgelere yumurtalarını bırakırlar. Yumurtalar ise ortalama 21 gün içinde gelişir ve yeni akarları oluşturur.
Uyuz hastalığı, ilk olarak akarın bulaştığı anda değil, iki üç hafta sonrasında yumurtalardan yeni akarların yayılmasıyla ortaya çıktığı için bir istila olarak sınıflandırılır. Akarların hareket kabiliyeti kısıtlı olduğundan insandan insana bulaşması için bir süre temas halinde olmak veya çok yakın durmak gerekir. Ayrıca insan vücudu dışında 36 saat kadar canlı kalabildiği için uzun süre oturulan koltuk, kullanılan havlu ve nevresim gibi eşyalardan da bulaşabilir. Uyuz hastalığı, insandan insana ve eşyadan insana bulaşabilse de hayvandan insana bulaşmaz. Hayvandan insana uyuz akarı geçebilir; ama bu akar çeşidi insandakinden farklı olduğu için insanda yaşayamaz ve uyuz hastalığı oluşturmaz.
Uyuz hastalığı, insandan ve eşyadan geçebilen bir hastalık olduğu için kalabalık ortamlarda, okul, askeriye, hapishane, huzurevi gibi kurumlarda bulunanlar risk grubu altında yer alır. Ayrıca çocuklar, yaşlılar ve bağışıklığı düşük olanların uyuz hastalığına yakalanma riski daha yüksektir. Bu sebeple toplu ortamlarda kişisel eşyaların ortak kullanılmamasına ve gerekli olmadıkça yakın temasta bulunmamaya dikkat etmek gerekir. Özellikle uyuz hastalığı olan veya uyuzdan şüphelenilen kişilerle temas halinde bulunmamak önemlidir. Eğer bir aile içinde uyuz görülüyor ise tüm ailenin kontrolden geçmesi ve gerekirse tedavi olması gerekir. Ayrıca ev iyice temizlenmeli, havlu, nevresim ve kıyafetler 50 dereceden yüksek sıcaklıklarda yıkanmalıdır. Çünkü uyuz akarı, oda sıcaklığında yaşarken 50 derecenin üstü sıcaklıklarda 10 dakikadan fazla hayatta kalamaz.
Her geçmeyen kaşıntı durumu elbette uyuz hastalığı olduğu anlamına gelmez. Kaşıntıya neden olan pek çok hastalık olduğundan kaşıntı için uygulanan kremler ve ev ortamında yapılan tedaviler başarısız olabilir. Uyuz hastalığına benzer semptomlar olduğunda doktora gidilerek muayene olunur ve teşhis doktor tarafından konulur. Teşhis konulmadan uygulanan tedaviler yanlış olabileceği için hastalığı iyileştirmekten çok kötüleşmesine neden olabilir. Doktor muayenesi sırasında gerekli görürse dermatoskopik inceleme ile deri yüzeyini ışık altında görüntüler. Dermatoskop ile inceleme yapmak cilt doktorlarının çeşitli hastalıkların teşhisinde kullandığı başarılı bir yöntemdir. Bazı durumlarda ise deriden kazıma yoluyla alınan sürüntü mikroskop altında incelenir ve akar ile yumurtaların durumu gözlenir.
Uyuz hastalığı sonucunda görülen rahatsızlıklar hem fiziksel hem de psikolojik semptomlar oluşturur. Israrcı kaşıntı, ciltte yıpranma, kabuklanma ve yara oluşumu fiziksel olarak rahatsız eder. Sürekli kaşınma hissi, insanlardan uzak durma ihtiyacı, insanlara bulaştırma endişesi ise psikolojik olarak semptomlar oluşturabilir. Uyuz hastalığı hem bedenen hem de ruhen yorucu bir hastalık olduğu için en kısa sürede doktora görünerek tedavi olmak gerekir. Zamanında tedavi olmayarak hastalık sürecini uzatan kişiler kaşıntı hissinden hiç kurtulamayacakmış gibi bir karamsar ruh haline girebilir.
Uyuz hastalığının tedavisi geniş kapsama sahip olduğu için hassas bir şekilde doktorun söylediklerinin uygulanması gerekir. Tedavi sadece uygun ilaç, krem ve losyonların kullanılması ile değil, aynı zamanda çeşitli önlemlerin alınmasıyla gerçekleştirilir. Tedavi başladığı andan itibaren yaşanılan ortam ve kullanılan eşyalar uygun şekilde temizlenir. Gerekli durumlarda hastanın birlikte yaşadığı kişiler de tedaviye dahil edilir. Uyuz aile içindeki diğer bireylere bulaştığı zaman semptomların ortaya çıkması zaman alacağından belirti görülmese de diğer aile bireylerinin de losyon ve kremleri kullanması istenir. Tedavide kullanılan krem ve losyonlar, baş hariç boyundan itibaren aşağıya kadar tüm vücuda uygulanır. Permetrin, kükürt gibi tedavide kullanılan maddeleri içeren losyon ve kremler genellikle akşamları uygulanır ve en az 8 saat olacak şekilde beklenilir. Sabah olduğunda ve gerekli süre dolduğunda ise duş alınabilir.
Uyuz tedavisinde oral yolla kullanılan ilaçlar ise daha çok uyuzun ciltte oluşturduğu alerjik reaksiyonu tedavi etmeye yöneliktir. Genellikle akşamları alınan antihistaminik ilaçlar, uyuzun neden olduğu hassasiyeti ve kaşıntıyı geçirmeye yardım eder. Direkt uyuzun tedavisinde kullanılabilecek oral tabletler ise henüz yakın zamanda piyasaya sunuldu ve kullanılmaya başlandı. Uyuza neden olan akarları sinir paralizi yoluyla öldüren oral tabletler, hasta tarafından tek doz olarak alınır. Hastanın kilosuna göre kaç adet tablet alması gerekiyorsa o sayıda tablet tek seferde arka arkaya kullanılır. Tablet ya da tabletler alındıktan yaklaşık 4 hafta sonra semptomlar hala tam olarak geçmediyse yine kiloya göre ikinci bir tedavi uygulanır. Uyuz hastalığını tedavi eden tablet formları 15 kg altındaki çocuklara ve böbrek rahatsızlığı olanlar için uygun değildir.
Siz de sebebini bilmediğiniz ve geçmeyen bir kaşıntı rahatsızlığı yaşıyorsanız çok geçmeden doktorunuza başvurun. Böylece hastalık ilerlemeden ve kaşıntı cildinizde ciddi hasarlar oluşturmadan tedavi olabilirsiniz.
KİŞİSEL VERİLERİN ELDE EDİLMESİ VE İŞLENMESİ İLE İLGİLİ BİLGİLENDİRME FORMU
Acıbadem Sağlık Hizmetleri ve Ticaret A.Ş. (“Acıbadem”) ve Acıbadem’in hakim ve bağlı şirketleri (hepsi birlikte “Acıbadem Grubu” olarak anılacaktır.) tarafından, sayılı Kişisel Verilerin Korunması Kanunu (“Kanun”) ve ilgili mevzuat kapsamında Veri Sorumlusu sıfatıyla, kişisel verileriniz, aşağıda açıklanan çerçevede ve sayılı Sağlık Hizmetleri Temel Kanunu, sayılı Sağlık Bakanlığı ve Bağlı Kuruluşlarının Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanun Hükmünde Kararname, Özel Hastaneler Yönetmeliği ve Sağlık Bakanlığı düzenlemeleri ve sair mevzuata uygun olarak işlenebilecektir.
1. Kişisel Verilerin elde Edilmesi, İşlenmesi ve İşleme Amaçları
Kişisel verileriniz Acıbadem Grubu tarafından sağlanmakta olan kamu sağlığının korunması, koruyucu hekimlik, tıbbî teşhis, tedavi ve bakım hizmetlerinin yürütülmesi, sağlık hizmetleri ile finansmanının planlanması ve yönetimi amaçlarıyla ve Acıbadem Grubu şirketlerinin faaliyet konularına uygun düşecek şekilde; sözlü, yazılı, görsel ya da elektronik ortamda, çağrı merkezi, internet sitesi, sözlü, yazılı ve benzeri kanallar aracılığıyla elde edilmektedir. Sağlık verileriniz başta olmak üzere özel nitelikli kişisel verileriniz ve genel nitelikli kişisel verileriniz, Grup tarafından aşağıda yer alanlar dâhil ve bunlarla sınırlı olmaksızın bu maddede belirtilen amaçlar ile bağlantılı, sınırlı ve ölçülü şekilde işlenebilmektedir:
Acıbadem Grubu tarafından elde edilen her türlü kişisel veriniz (Özel nitelikli kişisel veriler de dahil fakat bunlarla sınırlı olmamak kaydıyla) aşağıdaki amaçlar ile işlenebilecektir:
İlgili mevzuat uyarınca elde edilen ve işlenen Kişisel Verileriniz, Acıbadem veya Acıbadem Grubu’na ait fiziki arşivler ve/veya bilişim sistemlerine nakledilerek, hem dijital ortamda hem de fiziki ortamda muhafaza altında tutulabilecektir.
2. Kişisel Verilerin Aktarılması
Kişisel verileriniz, Kanun ve sair mevzuat kapsamında ve yukarıda yer verilen amaçlarla Acıbadem ve Acıbadem Grubu tarafından Acıbadem Grubu’na dahil olan şirketler ile, Özel sigorta şirketleri, Sağlık bakanlığı ve bağlı alt birimleri, Sosyal Güvenlik Kurumu, Emniyet Genel Müdürlüğü ve sair kolluk kuvvetleri, Nüfus Genel Müdürlüğü, Türkiye Eczacılar Birliği, Mahkemeler ve her türlü yargı makamı, merkezi ve sair üçüncü kişiler, yetki vermiş olduğunuz temsilcileriniz, avukatlar, vergi ve finans danışmanları ve denetçiler de dâhil olmak üzere danışmanlık aldığımız üçüncü kişiler, düzenleyici ve denetleyici kurumlar, resmi merciler dâhil sağlık hizmetlerini yukarıda belirtilen amaçlarla geliştirmek veya yürütmek üzere işbirliği yaptığımız iş ortaklarımız ve diğer üçüncü kişiler ile paylaşılabilecektir.
3. Kişisel Veri Elde Etmenin Yöntemi ve Hukuki Sebebi
Kişisel verileriniz, her türlü sözlü, yazılı, görsel ya da elektronik ortamda, yukarıda yer verilen amaçlar ve Acıbadem’in faaliyet konusuna dahil her türlü işin yasal çerçevede yürütülebilmesi ve bu kapsamda Acıbadem’in akdi ve kanuni yükümlülüklerini tam ve gereği gibi ifa edebilmesi için toplanmakta ve işlenmektedir. İşbu kişiler verilerinizin toplanmasının hukuki sebebi;
Ayrıca, Kanun’un 6. maddesi 3. fıkrasında da belirtildiği üzere sağlık ve cinsel hayata ilişkin kişisel veriler ise ancak kamu sağlığının korunması, koruyucu hekimlik, tıbbı teşhis, tedavi ve bakım hizmetlerinin yürütülmesi, sağlık hizmetleri ile finansmanının planlanması ve yönetimi amacıyla, sır saklama yükümlülüğü altında bulunan kişiler veya yetkili kurum ve kuruluşlar tarafından ilgilinin açık rızası aranmaksızın işlenebilir.
4. Kişisel Verilerin Korunmasına Yönelik Haklarınız
Kanun ve ilgili mevzuatlar uyarınca;
Mezkûr haklarınızdan birini ya da birkaçını kullanmanız halinde ilgili bilgi tarafınıza, açık ve anlaşılabilir bir şekilde yazılı olarak ya da elektronik ortamda, tarafınızca sağlanan iletişim bilgileri yoluyla, bildirilir.
5. Veri Güvenliği
Acıbadem, kişisel verilerinizi bilgi güvenliği standartları ve prosedürleri gereğince alınması gereken tüm teknik ve idari güvenlik kontrollerine tam uygunlukla korumaktadır. Söz konusu güvenlik tedbirleri, teknolojik imkânlar da göz önünde bulundurularak muhtemel riske uygun bir düzeyde sağlanmaktadır.
6. Şikayet ve İletişim
Kişisel verileriniz teknik ve idari imkânlar dâhilinde titizlikle korunmakta ve gerekli güvenlik tedbirleri, teknolojik imkânlar da göz önünde bulundurularak olası risklere uygun bir düzeyde sağlanmaktadır. Kanun kapsamındaki taleplerinizi, “seafoodplus.info” web adresindeki “Kişisel Verilerin Korunması Kanunu Uyarınca Başvuru Formu” nu doldurarak;
Kanun kapsamındaki taleplerinizi, seafoodplus.info web adresindeki “Kişisel Verilerin Korunması Kanunu Uyarınca Başvuru Formu” nu doldurarak ve formda belirtilen usullerle tarafımıza iletmenizi rica ederiz.