kaynağı değiştir]
Bir uzay aracı sistemi, görev profiline bağlı olarak, çeşitli alt sistemlerden oluşmaktadır. Uzay aracı alt sistemleri uzay aracının platformunu (ing:bus) oluşturur; yönelim belirlenim ve denetimi (ing: ACS), kılavuzluk (ing:guidance), yolbul (ing:navigation) ve kontrol -KYK- (ing: Guidance-Navigation&Control GNC), iletişim (ing: comms), komuta ve veri işleme (ing: command and data handling CDH), elektrik güç sistemi (ing: Electrical Power System EPS), uzay aracı ısı yönetimi (ing: thermal control system TCS), itki sistemi ve diğer yapıları içerebilir. Uzay aracının çatısına genellikle görev yükü yerleştirilir/bağlanır.
Daha fazla bilgi: Araç-içi veri işleme
Ana madde: Yer kesimi
ABD merkezli uzay aracı ve roket üreticisi SpaceX, kargosunda spor otomobil taşıyan dünyanın en güçlü roketi Falcon Heavy'i başarıyla uzaya fırlattı.
Siz bu yazıyı okurken Tesla Roadster araba, içindeki cansız mankenle, hoparlörden David Bowie'nin şarkısını çala çala Mars'ın yörüngesine doğru ilerliyor.
Kiraz kırmızısı elektrikli Tesla'nın tekerleri uzay giysilerinden yapılmış, yolcunun kemeri de takılı. "Astronot" şoförün yanına da uzaylılarla karşılaşırsa diye kullanışlı bir not iliştirilmiş: "İnsanlar tarafından Dünya'da yapılmıştır."
Arabanın önpanosuna "Panik olma!" yazılı.
Photoshop'da yapılmış başarısız bir resim gibi dursa da, fotoğraflar gerçek. SpaceX şirketinin kurucusu ve bu büyük şovun mimarı Elon Musk bile, yaşananları şaşkınlıkla izliyor. Musk'ın "Çılgınca şeyler gerçek olabiliyormuş" demesi de bundan.
İyi de, biz bu noktaya nasıl geldik?
Elon Musk bir süredir uzaya fırlatılacak güçlü bir roketin gezegenimizi çevreleyen yüksek enerjili radyasyon kemerinden geçerek uzayın derinliklerine yol alacağı bir misyon için çalışmalarını sürdürüyordu.
Salı günü, SpaceX şirketinin ürettiği Falcon Heavy isimli roket, Musk'ın Tesla spor arabasıyla beraber Florida eyaletindeki Kennedy Uzay Üssü'nden uzaya fırlatıldı. Uzay üssü yakınlarında toplanan yüzbinlerce kişi gökyüzüne bakarak bu tarihi ana tanık oldu.
Geri sayımdan dakikalar önce Nasa'nın iletişim sorumlusu Jeff Lucas, misyonun başarılı olacağından emin değildi. Hatta izleyicilere "Turuncu dumanlar kuleyi kaplayıp ardından dağılana kadar alkışlamayın" dedi.
Sonunda rüzgar dağıldı, gökyüzü netleşti ve Falcon sis ve buharların arasından tarihi yolculuğuna başladı. Kalkışta kullanılan üç roketten ikisi başarıyla Dünya'ya geri indi. SpaceX'in fırlatma merkezinde hoparlörlerden Life on Mars (Mars'ta yaşam) şarkısı çalmaya başladı.
Roketin yörüngede birkaç yüz milyon hatta milyarlarca yıl kalacağı tahmin ediliyor.
Fırlatışın 90 milyon dolara mal olduğu düşünülürse Musk'ı eleştirenler de yok değil.
NASA da, insanları aya ve daha sonra da Mars'a göndermek için Space Launch System (SLS) adını verdiği kendi ağır fırlatma roketini geliştiriyor. SLS de uçuş başına 1 milyar dolara mal olacak.
Bu nedenle birçok kişi Musk'ın neden bu kadar pahalı bir gösteri uçuşu yapmaya karar verdiğini merak ediyor. Çağımızda dünyanın en güçlü roketi olan Falcon, daha işe yarar yükleri uzaya taşıyamaz mıydı?
Ne olursa olsun, SpaceX'in planı gerçekleşti ve şirket kendini uzay ticareti yarışında önemli bir yere koydu.
Musk da roketin fırlatılmasından kısa süre önce, bu soru işaretlerini açıklığa kavuşturmuştu:
"Eğer başarılı olursak, ağır yük roket şirketleri için oyun bitecek. Bu, yeniden kullanılabilir uçaklara sahip şirket ve tek kullanımlık uçak şirketlerinin olduğu bir dünyada, sizin gitmek istediğiniz yere paraşütle atlamanız ve sizin ardınızdan da uçağın bir yerlere çarparak düşmesi gibi bir şey. Kulağa çılgınlık gibi geliyor ama roket işi böyle."
Falcon Heavy'nin başarılı bir şekilde uzaya gönderilmesi Ay'ın üstünde yeni bir uzay istasyonu kurmak, uzaya yeni bir telekom ya da casus uydu taışmak ve uzayın derinliklerinde farklı noktalara insanları getirip götürmek gibi hayallerin de gerçek olabileceğine işaret ediyor.
Şimdilik Tesla Roadster araba uzayda yolculuğunu yalnız başına sürdürecek.
Sizce de yıldızlar bugün göze bir farklı görünmüyor mu?
Elon Musk'n SpaceX'i be yl önce, 6 ubat 'de, Musk' en sevmeyenlerin bile oldukça haval olduunu kabul ettikleri bir gösteriyle bir Tesla'y uzaya frlatt. Ve imdi, uzayda geçirdii 5 yl kutluyor.
Roadster o zamandan beri etkileyici yolculuuna devam ediyor. Dünya'dan saatte kilometrelik inanlmaz bir hzla ve litre bana ,4 kilometrelik tartmasz etkileyici bir yakt verimliliiyle uzaklayor.
Roadster, 6 ubat 'de frlatlmasndan bu yana kendisini takip eden “Where Is Roadster”n söylediine göre Güne'in yörüngesinde 3,3 tur att.
Roadster, radyasyonla anmaz veya güne sisteminin ilk uzay arabas kazasna (mesela bir göktayla) karmazsa, uzun süre boyunca yörüngede dönmeye devam edecek ve bu srada Mars'n ve Dünya’nn yörüngesinden de geçecek.
Araç çok yakndan takip edilmese de, 'de bir makale aracn kaderini belirlemek için yörüngesini inceledi. Aerospace dergisinde yaynlanan makaleye göre araç, önümüzdeki yl içinde Dünya'ya Ay'n yörüngesinden daha fazla yaklaacak.
Ekip, çok daha uzun bir zaman ölçeinde, aracn Dünya'ya çarpma olaslnn yaklak yüzde 22, Venüs'le çarpma olaslnn yüzde 12 ve Güne'e çarpma olaslnn Venüs'e çarpma olaslyla hemen hemen ayn olduunu hesaplad. Neyse ki bu olay, milyonlarca yllk bir zaman ölçeinde gerçekleecek ve muhtemelen Musk’n sevinecei bir ekilde Tesla hisse senedi fiyatlarn etkilemesi pek olas deil.
Araca yerletirilen Starman isimli manken, uzayda seyahat ederken bir kulanda David Bowie'nin Space Oddity arksn kez, dier kulanda ise David Bowie'nin Life On Mars? arksn kez dinledi.
İlgili GaleriTesla araçlarda fark yaratan 5 harika iç mekan özelliği Galeriye Gözat