Anayasa Mahkemesi, CHP tarafından yapılan başvuru üzerine tarihinde; 14 Şubat tarih ve sayılı Resmi Gazetede yayımlanan sayılı Öğretmenlik Meslek Kanununun bazı hükümlerinin iptallerine ve yürürlüklerinin durdurulmasına esastan karar verilmesi için toplanacaktır.
Eski Kanunda ve ilgili mevzuatında Hizmet İçi Eğitimlere puan veriliyor iken yeni Kanuna göre ilgili mevzuatında ise Kariyer Basamakları Sınavına başvurabilmek için;Uzman öğretmen ve Başöğretmenlik unvanı için başvuruda bulunacak öğretmenlerin; Eğitim Öğretim ve Rehberlik Çalışmaları, Yönetime Katılım ve Araştırma ve Geliştirme Çalışmaları olmak üzere bu alanların her birinden bir görevin yapılması gerekmektedir. Uzman öğretmen unvanı için öğretmenlerin saatlik, başöğretmen unvanı için ise uzman öğretmenlerin saatlik eğitimi tamamlamaları gerekmektedir.
Eski Kanunda öğretmen kadro sayısı içinde, başöğretmenliğe % 10, uzman öğretmenliğe % 20 kontenjan var iken yeni Kanunda gerekli şartları taşıyan ve sınavda başarılı olan tüm öğretmenler ilgili unvana sahip olmaktadır.
Eski kanunda sınav ÖSYM'ce yapılmak iken yeni Kanunda sınavı MEB kendisi yapmaktadır.
Bilindiği üzere Eski Kanun hakkında Anayasa Mahkemesi 21/5/ tarih ve E/83, K/ sayılı kararını vermiştir.
Bu Karar ışığında; Kariyer basamakları sınavı mı, öğretmenlik mesleğinin kariyer basamaklarına ayrılması mı Anayasaya aykırı?;
1-HİZMET İÇİ EĞİTİMLERE PUAN VERİLMESİ YÖNÜNDEN;
"Kariyer basamaklarında yükselmedeki değerlendirme puanının % 20'lik eğitim kısmı içerisinde yer alan hizmet içi eğitime katılmada öğretmenin iradesinin belirleyici olmadığı anlaşılmaktadır. Bu durumun, hizmet içi eğitim almak üzere görevlendirilmiş öğretmenlerin, bu kapsama alınmayanlara göre kariyer basamaklarındaki değerlendirmede öne geçmelerine ve aynı hukuksal konuma sahip öğretmenler arasında eşitsizliğe yol açacağı açıktır. Hizmetiçi eğitime katılacakların saptanmasında bu eşitsizliği giderici objektif kriterlerin yasada yer almaması nedeniyle kuraldaki "hizmet içi eğitim," ibaresi Anayasa'nın maddesine aykırıdır. "
2-ÖĞRETMEN KADRO SAYISI İÇİNDE, BAŞÖĞRETMENLİĞE % 10, UZMAN ÖĞRETMENLİGE % 20 KONTANJAN VERİLMESİ YÖNÜNDEN;
"Kuralda, kariyer basamaklarında yükselme koşullarının tümünü sağlasa bile, % 20 ve % 10'luk sınırlama nedeniyle bütün öğretmenler yükselme olanağına sahip olamayacaklardır. Bakanlar Kurulu'na tanınan bu oranları bir katına kadar yükseltme yetkisinin kullanılmasında da aynı sonuçla karşılaşılabilecektir.
Anılan oranlar dolduğunda geride kalan öğretmenler, boşalma olana kadar yüzde yüz başarı elde etseler bile, uzman ve/veya başöğretmen hakkını elde edemeyeceklerdir. Bu durum ise yığılmalara, tıkanmalara ve çalışma hayatında olumsuzluklara neden olabilecektir. Öngörülen kontenjanlardaki yüzdelere giren son kişilerle aynı değerlendirme puanına sahip olanların kontenjan dışında kalmaları hali hukuk devleti ve eşitlik ilkeleriyle bağdaşmamaktadır.
Bu nedenlerle kural, Anayasa'nın 2. ve maddelerine aykırıdır."
1. ve 2. madde analizi; AYM'nin yukarıdaki tespitleriyle hizmetiçi eğitme verilen puanlar ile kariyer basamaklarında yükselme koşullarının tümünü sağlasa bile, % 20 ve % 10'luk sınırlama yani kontenjan getirilmesi nedeniyle o zamanki kanunun bazı maddelerini iptal etmiş kanunun belirli kurallarının iptali, diğer kurallarını veya tümünün uygulanmaması sonucunu doğurduğundan, iptal edilen fıkra ve ibarelerinin doğuracağı hukuksal boşluk kamu yararını ihlal edici nitelikte görüldüğünden, iptal hükümlerinin, Kararın Resmi Gazete'de Yayımlanmasından Başlayarak Bir Yıl Sonra Yürürlüğe Girmesine, Oybirliğiyle karar vermiştir.
3-SINAV YAPILMASI YÖNÜNDEN;
Dava dilekçesinde, sınavın yapılmasına ilişkin kuralın birinci fıkra için belirtilen gerekçelerle Anayasa'nın 2., ve maddelerine aykırı olduğu ileri sürülmesine rağmen;
Anayasa Mahkemesi; " sayılı Yasa'nın 1. maddesinin dördüncü fıkrasında, "Sınav yılda bir defa olmak üzere ÖSYM'ce yapılır." hükmü yer almaktadır.
sayılı Yükseköğretim Kanunu'nun 6. maddesinde özerkliğe ve kamu tüzel kişiliğine sahip olduğu belirtilen Yükseköğretim Kuruluna bağlı olarak kurulan Öğrenci Seçme ve Yerleştirme Merkezinin (ÖSYM), anılan Yasa'nın maddesinde Yükseköğretim Kurulunun tespit ettiği esaslar çerçevesinde istek üzerine yükseköğretim kurumlarına anket, doçentlik sınavları dahil her düzeyde sınav ve değerlendirme işlerini yapacağı öngörülmüştür.
Kuralda, kariyer basamaklarında ölçüt olan sınavın özerkliğe sahip Yükseköğretim Kuruluna bağlı ÖSYM tarafından yapılmasının öngörülmesinin objektif kriterlere göre sınavın yapılması amacını taşıdığı ve sınava girecekler bakımından güvence niteliğinde olduğu açıktır. Sınavın yılda bir defa olması da, yasa koyucunun takdir alanı içerisinde değerlendirilmesi gereken bir konudur.
Bu nedenle, kural Anayasa'nın 2. maddesine aykırı değildir." kararını vermiştir.
Bilendiği üzere eğitim sendikalarınca yönetmeliğin bazı maddelerin iptali ve dayanak olan Kanunun Anayasaya aykırılık iddiasıyla Danıştay'a açılan davalarda; "Öğretmenlerin gelişimlerinin sağlanması, niteliklerinin iyileştirilmesi, statülerinin yaptıkları görevin önem, güçlük ve sorumluluk derecesi çerçevesinde olması gereken seviyeye yükseltilmesi amacıyla, hizmet süresi, disiplin cezası, mesleki gelişim çalışmaları gibi objektif kriterlerin uygulanmasının, kamu personel rejiminde aranan unsurlardan olan kariyer ve liyakat esaslarıyla uyumlu bulunduğu açıktır. Bu durumda, dava konusu olan düzenlemelerde, kamu yararına, hizmet gereklerine ve üst hukuk normlarına aykırılık görülmemiştir." kararı verilmiştir.
Özetle Danıştay; öğretmenlerin kariyer basamaklarında ilerlemesinde, yazılı sınav sisteminin uygulanmasının kamu personel rejiminde aranan unsurlardan biri olan "kariyer" esasıyla uyumlu bulunduğuna karar vermiş ve dava konusu yönetmeliğin iptali istenilen maddelerin dayanağı olan Öğretmenlik Meslek Kanunu'nun ilgili maddelerinin Anayasa'ya aykırı olmadığını düşünmektedir.
4-ÖĞRETMENLİK MESLEĞİNİN KARİYER BASAMAKLARINA AYRILMASI YÖNÜNDEN;
Dava dilekçesinde, 5 Ekim İLO-Unesco Ortak Belgesindeki Öğretmenlerin Statüsüne İlişkin Tavsiye Kararında ve günlü, sayılı Yasa'nın maddesinde öğretmenliğin özel bir uzmanlık mesleği olduğunun belirtilmesine rağmen öğretmenlik mesleğinin kariyer basamaklarına ayrılmasına ilişkin kuralın, Anayasa'nın maddesine, kazanılmış hakları ortadan kaldırması nedeniyle Anayasa'nın 2. ve maddelerine aykırı olduğu ileri sürülmüş olmasına rağmen;
Anayasa Mahkemesi; "Öğretmenler için bilgide ve iş başarımında yarışmayı ön plana çıkaracak bir teşvik isteminin kurulması gereğinin duyulduğu, bunun sonucu olarak da adaylık döneminden sonra öğretmenlik mesleğinin, öğretmen, uzman öğretmen ve başöğretmen olarak üç kariyer basamağa ayrıldığı ve öğretmenlerin mesleki ve kişisel gelişimlerine imkan ve fırsat tanındığı ifade edilmiştir.
sayılı Yasa'nın maddesinin birinci fıkrasında özel bir ihtisas mesleği olduğu belirtilen öğretmenliğin kuralla kariyer basamaklarına ayrılması, yasa koyucunun takdir alanı içerisinde olduğu gibi, getirilen yükselme sisteminin kamu personel rejiminde aranan unsurlardan birisi olan "kariyer" esasıyla da uyumlu bulunduğu açıktır.
"Öte yandan, sayılı Yasa'nın gerekçesinde belirtilen hedeflerin yanında mesleği çekici kılmayı amaçlayan bu sistemde öğretmenler bir hak kaybına da uğramamaktadırlar.
"Bu nedenlerle kural, Anayasa'nın 2. maddesine aykırı değildir." kararı vermiştir.
3. ve 4. madde analizi; AYM'nin yukarıdaki tespitlerinde kararlara katılan ve şerh düşen tüm üyelerce sınavın yapılması ile ilgili bir hukuki sorun belirtilmemiştir.
Sadece öğretmenlik mesleğinin kariyer basamaklarına ayrılmasıyla alakalı olarak şerh düşen üyeler özetle; Öğretmenlerin özlük haklarının iyileştirilmesi ve kıdemli veya başarılı öğretmenlere daha geniş olanaklar tanınması için, yasa koyucunun önünde, Anayasa'ya aykırılık taşımadan da düzenlemeler yapılabilecek çok geniş bir takdir alanı bulunduğundan, Kariyer ayrımının esas alınması suretiyle öğretmenlik mesleği için farklı oranlarda mali katkı sağlanmasının, öğretmenlerin temel eğitimde kariyer basamakları ile ayrıştırılarak sınıflandırılmasına ve bu ayrımlara dayalı kuralların Anayasa'nın 2., ve maddelerine aykırılığına dair şerh düşmüşlerdir.
Dolayısıyla yukarıda Karar ışığında; Öğretmenlik Meslek Kanunu tartışması, kariyer basamakları sınavının Anayasaya aykırı olup olmadığına değil, öğretmenlik mesleğinin kariyer basamaklarına ayrılmasının Anayasaya aykırı olup olmadığına dair yapılacaktır.
Anayasa Mahkemesinin o tarihteki on bir üyesinden şerh düşen beş üyesinin görüşü; öğretmenlik mesleğinin kariyer basamaklarına ayrılmasının Anayasaya aykırı olduğuna dairdir. Anayasa Mahkemesi şu an on beş üyeden oluşmaktadır. Buna göre sekiz üyenin aynı görüşü taşıması halinde Öğretmenlik Kariyer Basamakları sistemi Anayasa aykırı bulunarak iptal edilebilecektir.
Ahmet KANDEMİR
Milli Eğitim Bakanlığı’nın (MEB) Öğretmenlik Meslek Kanunu (ÖMK) kapsamında düzenleyeceği Kariyer Basamakları Sınavı’nın iptal edilmesine yönelik tartışmalar devam ederken, gözler Anayasa Mahkemesi’ne çevrildi. Mahkeme 9 Kasım’daki programına “3/2/ tarihli ve sayılı Öğretmenlik Meslek Kanunu’nun bazı hükümlerinin iptallerine ve yürürlüklerinin durdurulmasına karar verilmesi talebi” konusunu da gündemine aldı. Peki, ÖMK Anayasa Mahkemesi 9 Kasım kararı açıklandı mı, ÖMK Anayasa Mahkemesi saat kaçta? ÖMK iptal mi?
ÖMK iptal mi, ÖMK Anayasa Mahkemesi 9 Kasım kararı açıklandı mı?
ÖMK iptal edilmedi, bugün Anayasa Mahkeme’si Öğretmenlik Meslek Kanunu’nun iptal olup olmamasıyla ilgili karara varacak.
Bakan Özer son verileri açıkladı
Millî Eğitim Bakanı Mahmut Özer, öğretmenlik kariyer basamakları yazılı sınavı ile ilgili son verileri açıkladı. Öğretmenlik kariyer basamakları eğitimleri için toplam bin öğretmenin başvurduğunu kaydeden Millî Eğitim Bakanı Mahmut Özer, bu öğretmenlerin yüzde 99'unun yani bin 'inin eğitimlerini tamamladığını belirtti.
Öğretmenlik kariyer basamakları yazılı sınavına ise bin başvuru yapıldığını bildiren Özer, yüksek lisans ve doktorası bulunanların sınavdan muaf olacağını hatırlattı.
'Sayı daha da artacak'
Bakan Özer, "Muaf olan öğretmenlerimizin sayıları belli oldu. Buna göre hali hazırda eğitim sistemimizde bulunan 75 bin bin uzman öğretmen sayısı, sınavdan muaf olan 94 bin yeni uzman öğretmenle bin 'e ulaşacak. Şu anda 89 olan başöğretmen sayısı da sınavdan muaf olan öğretmenle beraber toplam başöğretmen sayısına çıkacak. İnşallah sınava girerek uzman ve başöğretmen olmaya hak kazanacak arkadaşlarımızla birlikte bu sayı daha da artacak ve hep birlikte yolumuza çok daha güçlü devam edeceğiz." dedi.
Uzman öretmenlik snavnn iptal edilip edilmeyecei merak konusu oldu. Yürütmeyi durdurma taleplerinin kabul edildii takdirde 19 Kasm'daki snavn iptal edileceini açklayan Prof. Dr Lale Karabyk "Bu snavn yaplmas hiçbir ekilde doru deil" ifadelerini kullanmt. " MEB uzman snav ne zaman?" sorusu arama motorlarnda aratrlmaya devam ediliyor. MEB'den uzman öretmenlik snav ile ilgili iptal veya erteleme açklamas gelmedi.
AYM, Öretmenlik Meslek Kanunu'nun baz maddelerinin iptaline ve yürütmesinin durdurulmasna ilikin davada bakanln ve 3 sendikann dinlenmesine karar verdi.
AYM, Öretmenlik Meslek Kanununun baz hükümlerinin iptali isteminin görüülmesini erteledi.
Öretmenlik Meslek Kanunu'nun baz hükümlerinin iptali ve yürürlüünün durdurulmas istemini esastan görümek üzere gündemine alan Anayasa Mahkemesi heyeti, görümeyi erteledi.
Yüksek Mahkeme, sayl Öretmenlik Meslek Kanunu'nda yer alan baz hükümlerin iptali istemiyle CHP'nin bavurusunu, Genel Kurul gündemine ald.
Kanuna ilikin iptal istemini ele alan Yüksek Mahkeme, Milli Eitim Bakanl ile en yüksek üyeye sahip 3 sendikann açklamalarn sözlü olarak dinlemeye karar verdi.
Anayasa Mahkemesi Genel Kurulu, Bakanln ve sendikalarn açklamalarn dinledikten sonra belirlenecek bir günde kanunun iptal istemini esastan görüerek karara balayacak.
ptali istenen maddeler arasnda, meslein aday öretmenlik döneminden sonra "öretmen", "uzman öretmen" ve "baöretmen" olmak üzere üç kariyer basamana ayrlmas, aday öretmenlik ve aday öretmenlie atama usullerine ilikin düzenlemeler ile bunun yönetmelikle belirlenmesine ilikin hükümler yer alyor.
Uzman öretmenlik snav ve baöretmenlik snav 19 Kasm Cumartesi günü 81 ilde yaplacak.
Öretmenlik Kariyer Basamaklar Yazl snav giri belgesi 14 Kasm tarihinde MEB'de yaymlanacak.
UZMAN ÖRETMENLK SINAV GR BELGES SORGULAMA EKRANI ÇN TIKLAYINIZ
Uzman öretmenlik snav sonuçlar 12 Aralk'ta belli olacak.
Örenme ve Öretme Süreçleri: 15 soru
Ölçme ve Deerlendirme: 12 soru
Özel Eitim ve Rehberlik: 15 soru
Eitim Aratrmalar ve AR-GE Çalmalar: 10 soru
Eitimde Kapsayclk: 12 soru
Çevre Eitimi ve klim Deiiklii: 10 soru
Sosyal Etkileim ve letiim: 10 soru
Dijital Yetkinlik: 8 soru
Güvenli Okul ve Okul Güvenlii: 8 soru.
Örenme ve Öretme Süreçleri: 12 soru
Ölçme ve Deerlendirme: 8 soru
Özel Eitim ve Rehberlik: 12 soru
Eitim Aratrmalar ve AR-GE Çalmalar: 7 soru
Eitimde Kapsayclk: 8 soru
Çevre Eitimi ve klim Deiiklii: 7 soru
Sosyal Etkileim ve letiim: 7 soru
Dijital Yetkinlik: 6 soru
Güvenli Okul ve Okul Güvenlii: 6 soru
Okul Gelitirme ve Liderlik: 15 soru
Sosyal Duygusal Örenme Becerilerinin Gelitirilmesi: 6 soru
Bilisel Düünme Becerileri: 6 soru.
Deerlendirme puan üzerinden yaplacaktr, yanl cevaplar doru cevap saysn etkilemeyecektir. Snavda 70 (yetmi) ve üzeri puan alanlar baarl saylacaktr.
Snavda deerlendirme için; [Puan=(Doru Says/Soru Says)x] formülü kullanlacaktr.
Snavda her soru eit puan arlna sahip olacaktr.
Cevap anahtarnda hata olmas ve bu hususun Merkez Snav Kurulu karar ile belirlenmesi sonucunda, soru/sorular iptal edilmeyecek, hatal olan soru/sorularn doru seçenekleri dikkate alnmak suretiyle deerlendirmeye bu soru/sorular dâhil edilecektir.
Deerlendirme srasnda Merkez Snav Kurulu karar veya yarg mercileri tarafndan iptaline karar verilen soru/sorular deerlendirme d braklarak geçerli soru/sorularn puan deerinin yeniden hesaplanmas suretiyle puanlama yaplacaktr.
ANASAYFAYA DÖNMEK ÇN TIKLAYINIZ