Sesleri temiz ve doğru duyabilmek için çalgımızı belli ses frekanslarına göre ayarlama işlemine akort nedir. Akortsuz bir ensturman çalmak müziksel işitmeyi zorlaştırır ve çalgıdan keyif almamızı engeller.
Nereden Başlamalıyım ?
Bağlamanız da perdelerin doğru yerlerini bulmak için tıklayınız.
C | D | E | F | G | A | B |
DO | RE | Mİ | FA | SOL | LA | Sİ |
Örneğin bağlamamızı Si karar sesine göre ayarlamak istiyorsak aşağıdaki tabloyu inceleyebiliriz.
Akort işlemi için alt telde bulunan 3 adet telin birincisi akort programına göre istenilen sese ayarlanır. Kalan ikinci tel önce gevşetilir. Sonra bir alt tele aynı anda vurularak yavaş yavaş sıkılarak iki sesin aynı olması sağlanır. Aynı işlem alt bam teli içinde geçerlidir.
Orta teller aynı mantıkla ve üst teller içinde aynı işlem yapılır.
Örneğin bağlamamızı Do karar sesine göre ayarlamak istiyorsak aşağıdaki tabloyu inceleyebiliriz.
Akort işlemi için alt telde bulunan 3 adet telin birincisi akort programına göre istenilen sese ayarlanır. Kalan ikinci tel önce gevşetilir. Sonra bir alt tele aynı anda vurularak yavaş yavaş sıkılarak iki sesin aynı olması sağlanır. Aynı işlem alt bam teli içinde geçerlidir.
Orta ve üst teller aynı mantıkla aynı işlem yapılır.
Bağlamada Akort:
Bağlamada akort veya düzen, bağlamamızda bulunan tellerin hangi sesi vereceğini, dolayısıyla teller aralarındaki ses farklılıkları bilgisini bize verir.
Ancak pratikte, yayınlarda belirtilen veya bilinenden farklı akort yapılır.
Genel olarak akort şekli:
bozuk düzen için
alt grup teller: LA - orta grup teller RE - üst grup teller SOL
bağlama düzen için
alt grup teller: RE(La) - orta grup teller SOL(Re) - üst grup teller LA(Mi)
ifade olarak edilmektedir ve tel veya tel gruplarının ses değeri bu notalarla belirtilmektedir. Pratikte ise bağlama farklı seslere akort edilmekte ve bu sesler; icracıya, bağlamanın yapısına, kullanılan tele vb. durumlara göre farklılık göstermektedir. Ancak genel olarak şöyle bir önermede bulunmak mümkündür:
Uzun sap bağlamada; | ||
Bozuk düzeni için, alt tel = Do (,6 Hz) alt tel = Do (,6 Hz) alt bam teli = kalın Do (,8 Hz) orta tel = Fa (,6 Hz) orta tel = Fa (,6 Hz) üst tel = Si (bemol) (,1 Hz) üst bam teli = kalın Si (bemol) (,5 Hz) | Bağlama düzeni için, alt tel = Do (,6 Hz) alt tel = Do (,6 Hz) alt bam teli = kalın Do (,8 Hz) orta tel = Fa (,6 Hz) orta tel = Fa (,6 Hz) üst tel = Sol ( Hz) üst bam teli = kalın Sol (98,0 Hz) | |
Kısa sap bağlamada; | ||
Bozuk düzeni için, alt tel = Fa (,2 Hz) alt tel = Fa (,2 Hz) alt bam teli = kalın Fa (,6 Hz) orta tel = Si (bemol) (,1 Hz) orta tel = Si (bemol) (,1 Hz) üst tel = Mi (bemol) (,1 Hz) üst bam teli = kalın Mi (bemol) (,6 Hz) | Bağlama düzeni için, alt tel = Fa (,2 Hz) alt tel = Fa (,2 Hz) alt bam teli = kalın Fa (,6 Hz) orta tel = Si (bemol) (,1 Hz) orta tel = Si (bemol) (,1 Hz) üst tel = Do (,6 Hz) üst bam teli = kalın Do (,8 Hz) |
Akort yaparken en alt telden başlamak suretiyle bağlamanın diğer telleri de yukarıdaki seslere akort edilir. Referans olarak farklı ses veya sesler seçilmesi halinde teller arasındaki ses farklılığı korunmalıdır.
Örneğin, uzun sap bağlamımızın alt telini Re(,6) sesine getirmemiz halinde, orta telini de 3,5 ses daha kalın olan Sol() sesine, en üst telini de alt telden 1 ses kalın olan Do(,6) sesine getirmeliyiz. Bu şekilde bağlamamız bozuk düzene akort etmiş oluruz.
Yukarıdaki bilgiler veya önermeler, tekne boyu cm arasındaki ve alt tel çapı:0,,20mm orta tel çapı:0,28mm üst tel çapı:0,20mm olan bağlamalar için geçerlidir.
Referans sesleri doğru bir şekilde elde edebilmek için Piyano ve benzeri müzik aletleri kullanılabilir. Aşağıda piyano tuş takımı ve nota yerleri verilmiştir.
Nota Adı | Harf Karşılığı | Frekansı (Hertz) | Piyano Tuşları(Klavyesi) |
. . . La Si bemol Si Do Do diyez Re Mi bemol Mi Fa Fa diyez Sol La bemol La Si bemol Si Do Do diyez Re Mi bemol Mi . . . | . . . A B b B C C # D E b E F F # G A b A B b B C C # D E b E . . . | . . . ,1 ,9 ,6 ,2 ,7 ,1 ,6 ,2 ,3 ,2 ,9 ,3 ,4 ,3 ,3 ,3 . . . | |
Yukarıdaki notaların üzerine gelinerek veya frekans değerlerinin üzerine tıklanarak referans sesler dinlenebilir. | |||
Kullanabileceğiniz diğer sesler: | |||
Re (,8 Hz) Mib(,5 Hz) Mi (,8 Hz) Fa#( Hz) | Sol#(,6 Hz) La ( Hz) Si (,9 Hz) Do#(,1 Hz) | Re (,6 Hz) Mi (,6 Hz) Fa#(,9 Hz) Sol ( Hz) | |
-Midileri dinlemek için Quick Time programını kullanabilirsiniz.
-Yukarıdaki butonları görebilmeniz ve sesleri dinleyebilmeniz bilgisayarınızda Java eklentilerinin kurulu olması gerekir. seafoodplus.info
Kaynaklar:
1-Bağlama yapımcısı Kemal Eroğlu ile görüşme,
2-seafoodplus.info
Not: Bu sayfa, akort hakkında sorulan sorular üzerine hazırlanmıştır. Sayfa hakkındaki görüşlerinizi [email protected] adresine iletebilirsiniz. Faydalı olması dileğiyle ali onur
©türkü seafoodplus.info
Karar Sesi
A
Bb
B
C
C#
D
Eb
E
F
F#
G
G#
1. Tel
D
D#
E
F
F#
G
G#
A
Bb
B
C
C#
2. Tel
G
G#
A
Bb
B
C
C#
D
Eb
E
F
F#
3. Tel
A
A#
B
C
C#
D
Eb
E
F
F#
G
G#
Karar Sesi
A
Bb
B
C
C#
D
Eb
E
F
F#
G
G#
1. Tel
A
A#
B
C
C#
D
D#
E
F
F#
G
G#
2. Tel
D
D#
E
F
F#
G
G#
A
A#
B
C
C#
3. Tel
G
G#
A
A#
B
C
C#
D
D#
E
F
F#
Uzun sap (kara düzen) bağlama akordunu yapabilmemiz için önce hangi burgunun, hangi tele bağlı olduğunu bilmemiz gerekir. Resmi inceleyiniz.
Akord yapmaya alt tellerden başlanır. Alt teller bibrbirleri ile eşleştirilip, aynı sesi vermesi sağlanmalıdır. Uzun sap bağlamada alt teller LA olarak isimlendirilir ve portede 2. aralıkta yer alır.
Akordu bozulmuş bir uzun sap bağlamada, pes (kalın) ses, tiz (ince) sese yaklaştırılarak akord yapılır.
Alt teller eşleştirildikten sonra;
1. parmak alt teldeki re notasına konulur. Bu perde ile ortadaki boş tel (kalın re) eşleşmelidir sonra;
1. parmak orta teldeki sol notasına konulur. Bu perde ile en üstteki boş tel (kalın sol) eşleştirilmelidir.
Kırmızı, tele basıldığını;
Yeşil, ise telin boş tınlatıldığını ifade etmektedir. Resmi inceleyiniz
İpucu: Uzun sap bağlama akord cihazı ile akordlanırken;
Alt teller : B veya C
Orta teller: E veya F
Üst teller: A veya Bb
Seslerine getirilmelidir. Harfler yukarıdan aşağı takip edilmelidir.
Akord cihazında;
A : LA
B : Sİ
C : DO
D : RE
E : Mİ
F : FA
G : SOL
notalarını verir. b (bemol), # (diyez) manasını taşır.