Vergi Muafiyeti Memura Ne Kadar Yansır

Milyonlarca çalışanın gözü bu hafta ücretlerle ilgili düzenlemelere çevrildi.

Asgari ücretten damga ve gelir vergisinin alınmamasına yönelik düzenleme Meclis gündeminde maddelik yasa teklifinin görüşmeleri bu hafta başlıyor.

Teklifte asgari geçim indirimi düzenlemesi de yer alıyor. Buna göre artık asgari ücretlilere, vergiler kaldırıdığı için asgari geçim indirimi ödemesi yapılmayacak..

Brüt ücretleri liranın üzerinde bulunanlardan gelir vergisi alınmaya devam edecek.

Bu şekilde ücret alanlara, ödedikleri vergi dolayısıyla gelirlerinin net asgari ücretin altına düşmemesi için asgari geçim indirimi ödemesi devam edecek.

MEMUR VE EMEKLİLERİN GÖZÜ ZAMDA

Memur ve emeklilerin gözü de maaşlarına ilişkin yapılacak düzenlemede.

Zam ve enflasyon farkının dışında, ek bir düzenleme yapılacağı açıklanmıştı.

Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı ile memurların kısa süre içinde görüşmelere başlaması bekleniyor .

Memur-Sen Ali Yalçın, döviz kurlarındaki artış ve ekonomideki gelişmeleri hatırlatarak "Ek zam ile memurun alım gücü yükseltilmelidir" mesajı verdi.

Görüşmelerin ocak ayı maaşlarına ek zammın yansıtılabilmesi için hızla sonuca ulaştırılması hedefleniyor.

İşçi ücretleri ve memur maaşlarının vergilendirme sisteminde köklü bir değişiklik yapılıyor. Yeni yıldan itibaren tüm işçi ve memurların asgari ücrete kadar olan kazançlarına gelir vergisi ve damga vergisi istisnası uygulanacak. Asgari ücreti aşan kazançlar ise yüzde 15’ten başlayarak artan oranlara göre vergilendirilecek. yılından beri uygulanmakta olan asgari geçim indirimi (AGİ) ise tümüyle sona erecek. Milyonlarca işçi ve memur bu değişikliklerin ne anlama geldiğini merak ediyor. İşte o soruların cevapları:

Asgari ücrete kadar olan kazançlardan hiç mi vergi kesilmeyecek?

İşçi ve memur ayrımı olmaksızın tüm çalışanların asgari ücrete kadar olan kazançlarından gelir vergisi ve damga vergisi alınmayacak. yılında uygulanacak asgari ücrete göre gelecek yıl ücretlerin brüt liraya kadar olan kısmından sadece yüzde 14 oranında sosyal güvenlik primi işçi payı ve yüzde 1 oranında işsizlik sigortası fonu işçi primi kesilecek. Tüm çalışanların asgari ücrete kadar olan kazançlarına vergi istisnası uygulanacağından asgari ücretliler hiç vergi ödemeyecek.

Asgari ücretliler gelir vergisi dilimindeki artıştan etkilenecek mi?

Mevcut sistemde sadece bekâr asgari ücretliler gelir vergisi dilimindeki artıştan yıl boyunca etkilenmiyorlar. Evli, eşi çalışmayan ve çocuğu bulunan asgari ücretliler gelir vergisi dilimindeki artıştan etkileniyorlar ve ellerine geçen net ücret yılın ilerleyen aylarında azalıyor. Örneğin yılında ağustos ayından itibaren bir üst (yüzde 20) vergi dilimine girdikleri için ocak – temmuz aylarında aldıkları net ücretleri ağustos ayından itibaren azaldı. Yeni sistemde asgari ücretle çalışan hiçbir işçi gelir vergisi dilimindeki artıştan etkilenmeyecek.

Bekârlar ile evli çalışanlar arasında vergilendirme farkı olacak mı?

Yeni sistemde bekâr bir işçi ile evli, eşi çalışmayan 3 çocuklu çalışan arasında vergileme açısından bir fark kalmayacak. Hepsi aynı vergi istisnasından yararlanacak.

Asgari geçim indirimi (AGİ) uygulaması herkes için mi kalkacak?

Evet. Gelir Vergisi Kanunu’na yılında eklenen asgari geçim indirimine ilişkin hususları düzenleyen madde yeni yıldan itibaren yürürlükten kalkacak. 1 Ocak 'den itibaren elde edilen kazançlarda hiç kimse için asgari geçim indirimi uygulanmayacak.

AGİ’nin kaldırılması çalışanların ücretlerini olumsuz etkileyecek mi?

AGİ, asgari ücrete kadar olan kazançlardan kesilen verginin bekâr işçilere yüzde 58’inin, evli, eşi çalışmayan ve 3 çocuklu işçilere ise yüzde ’ünün iadesi anlamına geliyor. Diğer çalışanlara da medeni durumu ve çocuk sayısına göre AGİ yoluyla bu iki oran arasında vergi indirimi yapılıyor. Yeni yıldan itibaren asgari ücrete kadar olan kazançlar tümüyle vergi dışı bırakılacağı için, olmayan verginin AGİ yoluyla iadesine de gerek kalmayacak. AGİ’nin kalkması dolayısıyla ücrette azalma olmayacağı gibi çalışanların eline geçen net ücret artacak.

Asgari ücrete kadar olan kazançlara sağlanan vergi istisnası çalışanlara nasıl yansıyacak?

Mevcut sistemde, asgari ücrete kadar olan kazançlarda vergi istisnası sadece evli, eşi çalışmayan 3 çocuklu çalışanlara uygulanıyor. Ayrıca, vergi istisnası sadece gelir vergisi ile sınırlı bulunuyor.

Yeni sistemde asgari ücrete kadar olan kazançlara gelir vergisi istisnası herkes için geçerli olacak. Gelir vergisi istisnasının yanı sıra damga vergisi istisnası da uygulanacak. Damga vergisi istisnası, tüm çalışanların aylık ücretlerine 38 TL avantaj olarak yansıyacak.

yılında istisna edilen gelir vergisi ve damga vergisinden kaynaklı olarak bekâr çalışanların TL, evli, eşi çalışmayanların TL, eşi çalışmayan 1 çocukluların TL, eşi çalışmayan 2 çocukluların TL, 3 çocukluların da 38 TL aylık avantajı olacak.

İşveren ile “net ücret” üzerinden anlaşmış olanlar da bu avantajdan yararlanacak mı?

Evet. İşçiye ödenen net ücretin öncelikle brüt tutarı bulunacak. Brüt tutar üzerinden hesaplanan vergiden asgari ücret için hesaplanan vergi mahsup edilecek. Böylece net ücret ile çalışanlar da brüt ücretle çalışanlarla aynı avantajdan yararlanacaklar.

yılı gelir vergisi dilimleri ne olacak?

yılında ücret gelirlerine uygulanacak gelir vergisinin ilk dilimine tabi kazançlar yüzde 33 oranında artırılarak 24 bin liradan 32 bin liraya çıkartıldı. Yeni yılda uygulanacak gelir vergisi oranları şöyle:

TL’ye kadar olan kazançlar %15

– TL arasındaki kazançlar %20

TL arasındaki kazançlar %27

– TL arasındaki kazançlar %35

TL üzeri kazançlar %40

Gelir vergisinin ilk dilimi 12 aylık asgari ücret tutarına çıkartılacaktı, vaz mı geçildi?

Aşağıda anlattığımız örneklerden daha iyi anlaşılacağı üzere, ilk vergi dilimine tabi kazançlar her ne kadar 32 bin lira ise de asgari ücrete kadar olan kazançlar 12 ay boyunca vergiden muaf tutulacak. Her ay lirayı aşan kazançların 32 bin liraya kadar olan kısmı yüzde 15 vergiye tabi olacak.

Asgari ücretin üzerinde kazanç elde edenlerin vergisi nasıl hesaplanacak?

yılında TL olarak belirlenen brüt asgari ücret için normalde TL gelir vergisi ödenmesi gerekiyor. Tüm çalışanların kazançları için gelir vergisi hesaplanacak. Hesaplanan tutardan TL indirildikten sonra kalan vergi kesilecek.

Örneğin, brüt ücreti lira olan bir kişi için ocak ayında TL gelir vergisi hesaplanacak. Bu tutardan brüt asgari ücret için hesaplanan TL tutarındaki vergi düşülecek. Böylece çalışanın ücretinden TL gelir vergisi kesilecek. liraya kadar olan kazançlardan damga vergisi de kesilmeyecek.

Gelir vergisinin ilk dilimindeki kazançların 32 bin lira olarak belirlenmesi bordroları nasıl etkileyecek?

Gelir vergisinin matrahı brüt ücretten sigorta primleri kesildikten sonra kalan tutardır. Örneğin yılında prim kesintileri düşüldükten sonra kalan matrah üzerinden 24 bin liraya kadar olan kazançlar yüzde 15’lik ilk gelir vergisi dilimine tabi tutuldu.

Yeni yılda ise brüt ücret üzerinden hesaplanacak vergi matrahı, asgari ücretin vergi matrahından mahsup edilecek. Bu şekilde birikimli tutar 32 bin liraya ulaşıncaya kadar yüzde 15; 32 bin lira ile 70 bin lira arasındaki matraha yüzde 20 vergi oranı uygulanacak.

Başka bir ifadeyle, yılında gelir vergisi tarifesine tabi kazanç hesabında, her ay TL’yi aşan matrah dikkate alınacak. Böylece yıllık 60 bin liraya kadar brüt kazançlar vergi dışı bırakılmış olacak.

İşçi ve memurların ücretlerinin vergilendirilmesinde 1 Ocak tarihinden itibaren yeni bir dönem başlıyor. Vergi iadesi alabilmek için yıl boyunca fiş fatura toplayan işçi ve memurlar yılında bu yükten kurtulmuşlardı. Onun yerine yılında uygulamaya konulan asgari geçim indirimi (AGİ) de bu yılın sonunda tarihe karışacak.

Asgari geçim indirimi, işçi ve memur olmak üzere tüm çalışanların asgari ücrete kadar olan kazançlarından kesilen verginin kısmen veya tamamen iadesi anlamına geliyor. Evli, eşi çalışmayan, 3 çocuklu çalışanlara, kesilen verginin tamamı ocak – temmuz döneminde AGİ yoluyla iade ediliyordu. Ağustos ayından itibaren vergi dilimi yükselince, AGİ’ye rağmen onların eline geçen net ücret de azalıyordu.

Yeni yıldan itibaren medeni durumuna bakılmaksızın hiç kimsenin asgari ücrete kadar olan kazançlarından hiçbir şekilde gelir vergisi ve damga vergisi alınmayacak. Gelir vergisi alınmayacağı için asgari geçim indirimi (AGİ) de sona erecek.

Diğer yandan, yılında ücret gelirlerine uygulanacak gelir vergisinin ilk dilimine tabi kazançlar yüzde 33 oranında artırılarak 24 bin liradan 32 bin liraya çıkartıldı. Yeni yılda ücret gelirlerine uygulanacak gelir vergisi oranları şöyle:

TL’ye kadar olan kazançlar %15

– TL arasındaki kazançlar %20

TL arasındaki kazançlar %27

– TL arasındaki kazançlar %35

TL üzeri kazançlar %40

VERGİ İSTİSNASI NASIL HESAPLANACAK?

Vergi istisnasını düzenleyen Sayılı Gelir Vergisi Kanunu ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun cumartesi günü Resmi Gazete’de yayımlandı. Kanunun 2. maddesi, vergi istisnasının nasıl uygulanacağını düzenliyor.

Kanunun dili karışık gibi görünmekle birlikte uygulama aslında herkesin anlayabileceği basitlikte olacak. Öncelikle kişinin tabi olduğu vergi dilimine göre ilgili aydaki kazancının gelir vergisi hesaplanacak. Hesaplanan vergiden, asgari ücret için ödenmesi gereken gelir vergisi ve damga vergisi mahsup edilecek. Kalan vergi tahsil edilecek.

YILLIK AVANTAJ TL İLE TL ARASINDA OLACAK

Asgari ücrete kadar olan kazançların vergi dışı bırakılmasının mevcut sisteme göre sağlayacağı avantaj bekâr işçilerde yıl boyunca aylık TL olacak. Eşi çalışmayan 3 çocuklu işçide aylık avantaj ocak – mayıs aylarında TL ile sınırlı olacak ama temmuz – aralık döneminde TL’ye yükselecek.

Yeni sistemin çalışanlara sağlayacağı yıllık avantaj bekâr veya eşi çalışan çocuksuz işçide TL, evli – eşi çalışmayan işçide TL, eşi çalışmayan 1 çocukluda TL, eşi çalışmayan 2 çocukluda TL, eşi çalışmayan 3 çocukluda TL olacak.

Eşi çalışanlardan 1 çocuklular TL, 2 çocuklular TL, 3 çocuklular TL, 4 çocuklular TL, 5 çocuklular TL tutarında yıllık avantaj sağlayacak.

NET ÜCRETLE ÇALIŞANLAR VERGİ İSTİSNASINDAN YARARLANACAK MI?

Net ücretle çalışanların eline geçen ücret sabit kalırken, brüt ücretleri gelir vergisi dilimine göre değişiyor. Medeni durumuna göre asgari geçim indirimi (AGİ) tutarı ise bordroda ayrıca gösteriliyordu.

Bu yıl lira ve üzerinde net ücretle çalışanların eline geçen paranın, gelecek yıl hiç ücret zammı almasalar bile, aylık kazançlarının TL’ye kadar kısmının vergi dışı bırakılması nedeniyle medeni durumuna göre değişen tutarlarda artırılması gerekir. Gelir vergisi istisnasının net ücretle çalışanlara yansıtılmaması, rızası olmadan işçinin ücretinin düşürülmesi anlamına gelir.

Ancak, işçinin bu yılki net ücreti TL’nin altında ise ve ücretine yapılan zam yüzde ’ten az olursa vergi istisnası çalışana değil işverene yarayacak. Aslında bu durum, brüt ücreti TL ile TL arasında olup, yılında brüt maaşı TL olarak belirlenen tüm çalışanlar için de geçerli. Örneğin brüt ücreti lira olan işçiye sadece yüzde 25 oranında zam yapılırsa, vergi istisnası ile sağlanan avantaj işçinin cebine girmeyip işverene gidecek.

VERGİ İSTİSNASI ’DE UYGULANSAYDI ASGARİ ÜCRETLİNİN NET ÜCRETİ NE OLACAKTI?

Eski sistemde sadece eşi çalışmayan 3 çocuklu asgari ücretlilerin tüm kazançlarına vergi istisnası uygulanıyordu. Ancak, yüzde 20’lik gelir vergisi dilimine girdiklerinde onlardan da vergi kesilmeye başlıyordu. Örneğin yılında eşi çalışmayan 3 çocuklu asgari ücretliler ocak-temmuz döneminde hiç vergi ödemediler ve bu yedi ay boyunca ellerine geçen net ücret TL oldu. Vergi dilimi yükselince ellerine geçen net ücret ağustosta TL’ye, ağustos – aralık döneminde de TL’ye düştü. Bekâr işçiler ise yıl boyunca TL net ücret elde ettiler.

yılında başlayacak vergi istisnası yılında uygulanmış olsaydı bekâr işçi de eşi çalışmayan 3 çocuklu işçi de yıl boyunca aylık TL net ücret alacaklardı. Bu tutara ayrıca muaf tutulan damga vergisinden dolayı da her ay TL eklenecekti. Böylece, asgari ücretlilerin eline geçen net ücret ocak ayında da aralık ayında da TL olacaktı.

Asgari ücretin üzerinde çalışanlar da medeni durumlarına göre değişen tutarlarda avantaj elde edecekti.

VERGİ İSTİSNASI OLMASAYDI ’DE NET ASGARİ ÜCRET NE OLACAKTI?

yılında brüt asgari ücret TL, net asgari ücret ise TL olacak. Ancak, vergi istisnası olmasaydı ve mevcut sistem aynen devam etseydi net asgari ücret TL’de kalacaktı. Eşi çalışmayan 3 çocuklu asgari ücretlinin eline geçen net ücret ise ocak ayında TL, temmuz ayından itibaren de TL olacaktı.

BİRDEN FAZLA İŞVERENDEN ÜCRET ALANLARIN DURUMU NE OLACAK?

Birden fazla işverenden ücret alanlarda vergi istisnası, sadece en yüksek olan ücrete uygulanacak. Diyelim bir işverenden aylık brüt 7 bin lira, ikinci işverenden lira ücret alan bir kişi sadece 7 bin lira aldığı ücret için vergi istisnasından yararlanacak. Diğer işverenden aldığı ücretinin tamamı vergiye tabi olacak.

Asgari ücrete vergi istisnasıyla birlikte hem özel sektör hem de kamuda bordrolar yeniden düzenleniyor. Brütten ücret hesaplanan işyerlerinde vergi istisnası çalışanlara avantaj sağlayacak. Ağustos ayı itibarıyla çalışanların gelir vergisine uygulanacak istisna tutarı artacak. Brüt maaş alan herkes liralık vergi istisnasından yararlanacak. Bu tutar tüm çalışanlar için gelir vergisinden indirilecek. Ancak asgari ücretli ağustos ayında yüzde 20 gelir vergisi dilimine gireceği için gelir vergisi istisna tutarı da artacak. Buna göre, gelir vergisi istisnası ağustos ayında liraya, eylül, ekim, kasım, aralık aylarında da liraya çıkacak.

BU YIL AVANTAJI HİSSEDECEK

Vergi indirimi ile yüksek ücretlilerin bordrolarında da daha az vergi hesaplanacak. Yıl içinde vergi diliminin artması nedeniyle net ücreti azalan çalışanlar brüt ücretten hesaplanması ile bu yıl ilk kez avantajı hissedecek. Örneğin, brüt ücreti 8 bin lira olan personele bu yıl ocakta 6 bin lira ödenecek. İstisna olmasaydı alacağı net maaş 5 bin lira olacaktı. Yeni vergi istisnasıyla lira fazla gelir elde edecek. Asgari ücrette vergi iadesinin ayrıntıları ve merak edilen bazı soruların yanıtları ise şöyle:

1- Vergi istisnası nasıl hesaplanacak? Çalışanın tabi olduğu vergi dilimine göre ilgili aydaki kazancının gelir vergisi hesaplanacak. Hesaplanan vergiden, asgari ücret için ödenmesi gereken gelir vergisi ve damga vergisi mahsup edilecek. Kalan vergi tahsil edilecek. Örneğin brüt ücreti 8 bin lira olan işçinin istisna nedeniyle lira gelir vergisi, lira damga vergisi alınmayacak.

2- Vergi istisnası olmasaydı bu yıl net asgari ücret ne kadar olacaktı? Bu yıl için asgari ücret brüt lira, net de 4 bin lira oldu. Vergi istisnası olmasaydı ve mevcut sistem devam etseydi net asgari ücret 3 bin lirada kalacaktı. Eşi çalışmayan üç çocuklu asgari ücretlinin eline geçen net ücret 4 bin lira, temmuz ayından itibaren de liraya düşecekti.

3- Vergi istisnası tutarı yılsonuna kadar aynı mı kalacak? Ağustos ayından itibaren çalışanların gelir vergisine uygulanacak istisna tutarı artacak. Brüt asgari ücretten yüzde 15 sigorta primi kesintisi yapıldıktan sonra kalan tutara yüzde 15 gelir vergisi uygulanarak gelir vergisi tutarı bulunuyor. Tüm çalışanlar için lira gelir vergisinden indirilecek. Ancak asgari ücretli ağustosta yüzde 20 gelir vergisi dilimine girdiğinde bu istisna tutarı artacak. Temmuza kadar lira olan bu tutar ağustosta lira, eylül, ekim, kasım ve aralıkta da lirayı geçecek.

4- İkramiye, prim, ek ders ücreti de istisna kapsamında mı? İstisna aynı ayda yapılan ücret ve ücret sayılan ödemelerin toplamına bir kez uygulanacak. Maaş ödemesiyle aynı dönemde yapılan prim, ikramiye, huzur hakkı, mesai ücreti, döner sermaye ücreti, ek ders ücreti gibi ödemeler de dikkate alınarak istisna uygulanacak.

5- Birden fazla işverenden ücret alanların durumu ne olacak? Birden fazla işverenden ücret alanın vergi istisnası sadece en yüksek olan ücrete uygulanacak. Örneğin, bir işverenden 8 bin lira, ikincisinden 5 bin lira ücret alan sadece 8 bin lira aldığı ücret için vergi istisnasından yararlanacak. Diğer işverenden aldığı ücretin tamamı veriye tabi tutulacak. Yıllık beyanname verilmesi gerektiği durumda da istisnadan faydalanılabilecek.

6- Part-time çalışanlar için de vergi istisnası söz konusu mu? Kısmi zamanlı çalışıp, tam zamanlı çalışmayan örneğin aylık 15 gün çalışan bir çalışana 4 bin liralık istisna tam olarak uygulanacak. Taksici, dolmuşçu, terzi, kuaför gibi basit usule tabi mükelleflerin yanında çalışanlar da istisnadan yararlanacak.

7- Çeşitli yasalarla teşvik kapsamında çalışanlar da istisnadan yararlanabiliyor mu? Serbest, teknoloji bölgeleri, Ar-Ge kanunu kapsamında uygulanan teşviklerde çalışanların ücretlerine öncelikle istisna uygulanacak, istisna sonrası kesilen vergi tutarı işveren lehine muhtasar beyannamede tahakkuktan terkin edilecek.

8- Düşük tavandan kıdem tazminatı alanlar için bir fark oluştu mu? Memur maaş zamları ve ilave artışla birlikte kıdem tazminatı tavanı 1 Ocak ile 30 Haziran tarihleri arasında 10 bin lira oldu. Daha önce açıklanan düşük tavandan kıdem tazminatı alan işçilerin her bir yıllık çalışması için liralık fark oluştu. Örneğin, işyerindeki çalışması 8 yıl süren işçi 2 bin 16 lira, işyerindeki çalışması 12 yıl süren de 3 bin 24 lira fark kıdem tazminatı ödenmesi gerekecek.

9- Asgari Geçim İndirimi kamu özel tüm çalışanlar için kalktı mı? Yapılan düzenlemeyle 1 Ocak'tan itibaren yapılan ücret ödemelerinde asgari geçim indirimi uygulanmayacak. İstisna nedeniyle alınmayacak vergi, ilgili ayda aylık asgari ücret üzerinden hesaplanması gereken vergiyi aşmayacak.

Vergi istisnası yüksek ücretlilere avantaj sağlar mı? Vergi istisnası daha yüksek ücretlilerde de avantaj sağlıyor. Bu indirim yüksek ücretlilerin vergi hesabında da eksi olarak dikkate alınırken, ücret bordrolarında daha az vergi hesaplanacak. Brüt ücreti 8 bin lira olan işçi vergi istisnası olmasaydı 5 bin lira alacaktı. Vergi istisnası ile maaşı lira artacak.

HAZAL ATEŞ