Vergi takibinin yapı taşlarından birisi olan ve iş yapan herkesin aşina olduğu vergi numaraları kimi zaman kafa karışıklığına yol açabiliyor. Geliri olan, dolayısıyla vergi mükellefi olan herkesin sahip olduğu vergi numarası ile icra takip işlemleri, bankacılık işlemleri gibi birçok farklı alandaki işler yürütülmektedir. Şahıs firmaları TC kimlik numaralarını vergi numarası olarak kullanabilirken diğer türden firmaların mutlaka vergi numaralarını öğrenmeleri gerekir.
Vergi numarası nedir?
Vergiler, devlet için son derece önemlidir. Devletin vergi takibi yapmasını kolaylaştıran vergi numarası da dolayısıyla tüzel veya gerçek kişilerin kişilerin önem göstermesi gereken bir husustur. Vergi numarası basitçe vergi ödenirken kullanılan 10 haneli numaradır. Vergi numarası sorgulama işlemi ile öğrenilebilecek olan bu numara, sadece numaranın sahibi olan tüzel veya gerçek kişi tarafından kullanılmalı, başkalarıyla paylaşılmamalıdır.
VUK (Vergi Usul Kanunu) / maddesine göre her gerçek ve tüzel kişinin bir vergi numarası vardır. Gerçek kişiler ve şahıs şirketleri için bu vergi numarası aynı zamanda kişinin TC kimlik numarası iken tüzel kişiler kendilerine özel olan vergi numaralarını öğrenmekle ve kullanmakla yükümlüdür. Yapılacak vergi kimlik numarası sorgulama işlemi tüzel kişilerin vergi numaralarını öğrenmelerini sağlar.
Vergi kimlik numarası sorgulama
Gelir vergisi dilimleri yılında da çok sayıda tüzel ve gerçek kişiyi kapsarken vergi numarası sorgulama işlemi de sık yapılmaktadır. Vergi kimlik numarası internet üzerinden iki farklı şekilde sorgulanabilmektedir. İlk yöntemde kişiler direkt olarak İnteraktif Vergi Dairesi (ivd) websitesine giderler ve istenilen beyan formlarını doldurduktan sonra vergi numaralarını edinirler.
E-devlet sistemine giriş yaptıktan sonra arama çubuğuna "vergi kimlik numarası doğrulama" yazıp da vergi kimlik numarasını sorgulamak mümkündür. Şirket vergi numarası sorgulama işlemleri için unutulmaması gereken husus bu işlemi sadece şirketin sahibinin ya da ortaklarından birinin yapabileceğidir. Tıpkı TC kimlik numarası gibi yüksek önem taşıyan vergi kimlik numaraları üçüncü kişiler ile paylaşılmaz.
Çevrimiçi sistemlerde bazen sıkıntı yaşanabileceğinden bazı kişiler hassas işlemleri internet üzerinden yapmaktan kaçınabiliyor. Bu işlemi internetten yapmak istemeyenlerin vergi kimlik numarasını vergi dairelerinden almaları da mümkündür. Gerçek kişiler TC kimlik numaralarını vergi numarası olarak kullanmak istemeyip 10 haneli vergi kimlik numarasından almak istiyorlarsa nüfus cüzdanlarının aslı ya da noter tasdikli bir kopyasıyla vergi dairelerine giderek vergi kimlik numarası alabilirler.
Şirket vergi numarası sorgulama
Vergi, şirketlerin yüksek hassasiyet göstermesi gereken bir konudur. Vergi Usul Kanunu tüzel kişilerin vergi kimlik numarası kullanmasını hükmettiğinden her şirketin bir vergi kimlik numarası vardır. Bir şirketin vergi numarasını sadece şirket sahibi ya da şirketin ortaklarından birisi yapabilir. Şirket vergi numarası sorgulama işlemleri e-Devlet veya İnteraktif Vergi Dairesi sitelerinden yapılabileceği gibi vergi dairesine giderek de yapılabilir.
Vergi dairesinden vergi numarası öğrenecek olan tüzel kişilerin ibraz etmesi gereken belgeler gerçek kişilerden farklıdır. Tüzel kişilerin vergi numarası almak için vergi dairesine giderken dikkat etmeleri gereken ilk husus iş yerinin bulunduğu bölgedeki vergi dairesine başvurmaları gerektiğidir. İş yerine yakın vergi dairesine giden şirket sahibi veya şirket ortağı şirkete ait kuruluş sözleşmesi ya da tescil talepnamesini ibraz ederek vergi kimlik numarasını edinebilir.
Yabancı vergi numarası sorgulama
Yabancı kimlik numarası sahibi olmayan ama Türkiye'de yaşayan yabancıların resmi işlemleri gerçekleştirebilmeleri için yabancı vergi numarasına ihtiyaçları vardır. Vergi kimlik numarasına sahip olan yabancılar bu numarayı kullanarak sigorta hizmetlerinden faydalanabilir, banka hesabı açabilir, ikamet izni kart ücretlerini ödeyebilirler.
Genelde belirli sebeplerle Türkiye'ye göç etmiş kişilerin yanlarında getirdikleri eşlerinin ya da çocuklarının ihtiyaç duyduğu yabancı vergi numarası birkaç farklı şekilde öğrenilebilir. İnternet üzerinden yabancı vergi numarası sorgulama işlemi İnteraktif Vergi Dairesi websitesinden yapılabilir. Bu sitede "Yabancılar İçin Potansiyel Vergi Kimlik Numarası" kısmına tıklamak ve çıkan bilgileri doldurmak yeterli olacaktır.
Yabancılar genellikle e devlet vergi numarası sorgulama işlemi için gereken e-Devlet hesabına sahip olmadıklarından vergi numaralarını direkt olarak İnteraktif Vergi Dairesi üzerinden sorgulamalıdırlar. Vergi daireleri sadece çevrimiçi başvuru yapıp da vergi kimlik numarası alamayan yabancılara hizmet verirler, dolayısıyla İnteraktif Vergi Dairesi üzerinden vergi numarasını öğrenemeyen yabancıların vergi dairesine bizzat giderek vergi numaralarını almaları gerekir.