Vücutta Kaşıntı Sonrası Morarma

Morarma cilt ve mukozların morumsu ya da mavimsi renk almasıdır. Vücudumuzda bazı zamanlarda birçok faktörden dolayı morluklar oluşabiliyor. Beyaz tenli ve damarları yüzeyel olan kişilerde daha belirgin görülen morarma sık olarak travma nedeniyle cilt altı kılcal damarların hasar görmesi ve kanın cilt altına sızması sonucu ortaya çıkıyor. Sızan kan vücut tarafından metabolize ediliyor ve başlangıçta kırmızı renk olan morluklar yaklaşık günde oksijenin azalması ile sırasıyla mor, kahverengi ve yeşil renge dönüşüyor. Sonunda 18 günde sarı renge dönüşerek kayboluyor. Her morarma hastalık belirtisi olmasa da, bazen önemli bir sağlık sorununun habercisi olabiliyor. Acıbadem Bakırköy Hastanesi Hematoloji Uzmanı Dr. Serap Yücel, çarpma ya da düşme nedeniyle oluşan morlukların genelde tehlikeli olmadığını ve çoğu kez kendiliğinden geçtiğine dikkat çekerek, &#;Ancak nasıl oluştuğunu hatırlamadığınız morluklar sıklaştıysa, bunun ciddi bir sağlık sorununun habercisi olabileceğini bilmelisiniz.&#; diyor.

Nedeni ilerleyen yaş veya kullanılan ilaçlar olabiliyor

Hematoloji Uzmanı Dr. Serap Yücel travmaların yanı sıra ilerleyen yaşın ve kullanılan ilaçların da morluk oluşturabileceğini belirterek şunları söylüyor: &#;Yaşımız ilerledikçe, kan damarlarımızı destekleyen dokular zayıflayacağı için küçük bir çarpmayla bile kanımız damar dışına geçebiliyor ve morarma gelişebiliyor. Sürekli kullandığımız ilaçlar da morarmaya neden olabiliyor. Kan inceltici ilaçlar, cildimizin daha kolay morarmasına yol açabiliyor. Kortizon türevi ilaçlar da, cildimizi incelterek morarmayı kolaylaştırabiliyor. Balık yağı, ginkgo gibi desteklerin de kan inceltici etkisi oluyor.&#;

Kan hastalıklarına işaret edebilir

Hematoloji Uzmanı Dr. Serap Yücel, cildimizdeki morarmaların bir sağlık problemine de işaret edebileceği uyarısında bulunarak altta yatabilecek nedenleri şöyle sıralıyor: &#;Bazı kan hastalıkları, pıhtılaşma sorunları, karaciğer hastalıkları ya da alerjiler de vücudumuzda morluk oluşturuyor. Dizlerde oluşan şişlik ve morarmalar travmaya bağlı olabileceği gibi kalıtsal pıhtılaşma bozukluğunu nedeniyle de gelişebiliyor.
Dizin yukarısındaki morarmalara dikkat!
Morarmalar çocukluk çağında daha sık görülüyor. Hematoloji Uzmanı Dr. Serap Yücel dizden aşağı kısımda oluşan morlukların genellikle önemsiz olduğuna ve travmaya bağlı ortaya çıktığına, ancak dizin yukarısında, bacaklarda oluşan morarmaların ise bazen bir kan hastalığı için uyarıcı olabileceğine dikkat çekerek şu bilgileri veriyor: &#; Bu trombosit veya pıhtılaşma faktörleri ile ilgili problemlerden kaynaklanabiliyor. Trombosit düşüklüğünün neden ise ilaçlar ve bazı enfeksiyon hastalıkları olabiliyor. Ama aynı zamanda nedensiz morluklar lösemi gibi bir kan hastalığından da kaynaklanabiliyor. Pıhtılaşma faktörlerine bağlı olan problemler ise kalıtsal olabileceği (hemofili gibi) gibi sonradan da ortaya çıkabiliyor. Dolayısıyla çocuklarda diz içine olan kanamalardan dolayı oluşan şişliklerin ve morarmaların asla ihmal edilmemesi gerekiyor.&#;
&#;

Morarmalar ne zaman tehlikeli?

Hematoloji Uzmanı Dr. Serap Yücel, ihmal edilmemesi gereken morarma tiplerini şöyle sıralıyor:
&#;&#;&#;&#; Kendi kendine gelişen,
&#;&#;&#;&#; Birden fazla olan,
&#;&#;&#;&#; Tekrarlayan ve genellikle ağrısız olan,
&#;&#;&#;&#; Ek olarak dişeti, burun ve genital kanamaların da olduğu morluklar önemli olabiliyor.
&#;&#;&#;&#; Bu bulgulara ek olarak ateş, halsizlik de varsa mutlaka bir hekime danışmak gerekiyor.
&#;&#;&#;&#; Ayrıca küçük bir travma ile aşırı derecede büyük olan morluklar da kan hastalıklarından kaynaklanabiliyor
&#;

Hastanın öyküsü alınıyor, testler yapılıyor

Hematoloji Uzmanı Dr. Serap Yücel, morluklarda altta yatan nedenin tespit edilmesi için öncelikle hastanın detaylı öyküsü alındığını belirterek tanı sürecini şöyle anlatıyor: &#;Daha sonra hastanın durumuna göre kan sayımı, mikroskop altında kan örneğinin değerlendirilmesi, hücrelerin değerlendirilmesi, kanama zamanı ve pıhtılaşmayla ilgili testler istenebiliyor. Bunların sonuçlarına göre gerekirse daha ileri tetkikler yapılabiliyor. Morarmaya neden olan hastalık tespit edildikten sonra tedavisine başlanıyor.&#;



&#;

Morarma Neden Olur?

Kapıya, sehpa kenarına, koltuğa ya da diğer mobilyalara bir anlık dikkatsizlik nedeniyle çarpabiliriz. Bu, büyük küçük herkese o an acı verir. Hızla bir morluk oluşur. Bazen çarpmanın farkına varmayız ve oluşan morluktan bu darbeyi aldığımız sonucunu çıkarırız. Kesilme olmadığı için herhangi bir kanama görmezsiniz. Ancak çarpma ya da darbe sonucu olan morarmalar cilt altındaki kılcal damarların hasar görmesi ve kanın cilt altında sızması sonucu ortaya çıkar. Morluklar, travmanın hemen ardından pembe ve kırmızı; sonraki gün ise kandaki oksijenin azalması ile koyu mor ve maviye döner. Daha sonra iyileşmeye başlayarak sırasıyla önce yeşil, ardından sarı ve kahverengi renk alır. Daha fazla renk değişimi görülmez ve en fazla 18 gün içerisinde de kaybolur. İlk günler üzerine bastırıldığında ağrı veren bu oluşumlar zamanla hissedilmez hale gelir.

Vücutta Morarma Neden Olur?

Darbe ya da çarpmanın yanı sıra kanda trombosit (kan pulcukları) miktarının düşmesine bağlı olarak da vücutta veya bacaklarda morarmalar meydana gelebilir. Genelde ağır bir enfeksiyon geçiren, yoğun bakımda yatan kişilerde bu tür morluklar görülür. Yaş da bu durumda önemli bir faktördür. Yaşla beraber damarları destekleyen dokuların zayıflaması nedeniyle en hafif çarpmada dahi kan, damar dışına geçip mor bir görüntüye neden olabilir.

Hayatın içinde çok sıradan olan morarmalar bazen de nedensiz olarak ortaya çıkabilir. Özellikle morluklar, nedensiz olarak ortaya çıkıyor ve aşağıdaki belirtilerle görülüyorsa bu morlukların üzerinde durulmalı ve nedenleri araştırılmalıdır.

• Vücudunuzdaki morlukların kendi kendine geliştiğini düşünüyorsanız,
• Morluklar tekrarlıyorsa ve ağrılı değilse,
• Birden fazla yerde morarma varsa,
• Morluklara diş eti, burun, genital bölge kanaması eşlik ediyorsa,
• Morarmaya ek olarak ateş, halsizlik, lenf bezi şişmesi varsa,
• Küçük bir travma sonucunda çok büyük bir morluk oluşuyorsa, mutlaka bir uzmana başvurun.

Bacaklarda Morarma Neden Olur?

Şayet bir travma olmaksızın bacakta morarma oluşmuşsa ve morarma uzun süre duruyorsa; bu durum gerçekten şüphelenilmesi gereken bir kan hastalığının habercisi olabilir. Ayrıca travmanın şiddeti ve morarma derecesinin de orantılı olması gerekir. Ufak bir çarpma sonrasında büyük morarmalar meydana gelmesi de tehlikelidir. Çocukları konusunda ailelerin dikkat etmesi gerekir. Bu durumda morarmanın oluştuğu yer de önemlidir. Çocuklarda dizden aşağı oluşan morarma yaramazlık, dizden yukarıda oluşan morarma ise daha çok hastalık kaynaklı oluşur.

Morarma Dizden Aşağıdaysa…

Çocuklarda dizden aşağı olan morarmalar sıklıkla travma nedeniyle oluşur. Özellikle oyun ve okul çağı çocuklarında bu nedenle oluşan morluklar çok daha sık görülür. Ancak bu morarmaların hepsi travma nedeniyle oluşmaz. Bir travma olmaksızın kendiliğinden oluşan morarmalar anne babaları mutlaka alarma geçirmeli. Çünkü bu morarmalar birçok kan hastalığının habercisi olabilir. Bu nedenle özellikle oyun ve okul çağı diye tabir edilen yaş arasında çocukların vücutlarında oluşan morarmaların aileler tarafından dikkatle takip edilmesi gerekir.

Darbe ile Oluşan Morluklar Nasıl Geçer?

Çarpma ya da düşme sonucu oluşan morlukların etkisini azaltmak için ilk müdahale soğuk kompres olabilir. Bu soğuk kompres inflamasyonu engelleyerek şişmeleri önleyebilir. Ayrıca kanın tek bir bölgeye toplanmasını engellemek için darbe aldığınız bacağınız ya da kolunuzu kalp hizanızdan daha yüksek bir noktada tutmanız önerilir.

Hangi Morarmalar Tehlikeli?

Altında kemik bulunmayan veya yumuşak doku katmanlarından zengin olan bölgelerde darbenin şiddeti görece daha az olur. Özellikle dizden yukarıdaki dokular darbenin hızını azaltma özelliği gösterir. Bu nedenle diz üstü bölgenin travmaya maruz kalması bacağa göre daha nadir. Tüm bu özelliklerden dolayı diz üstü morarmalar için biraz daha şüpheci davranmak, hematolojik hastalıkları akılda tutmak gerekir. Kandaki pıhtılaşma sistemi ile görevli trombosit denen hücrelerin azlığı ile seyreden immün trombositopenik purpura (ITP), pıhtılaşma faktörlerindeki eksiklikleri kapsayan hemofililer, trombositlerdeki işlev bozuklukları ve ender olarak lösemi gibi birçok hastalık bu morarmalara yol açabilir. Hatta bazen lösemilerde ilk bulgu trombosit düşüklüğüne bağlı gelişen bu morarmalar olabilir. Aşağıdaki özellikleri taşıyan morluklara dikkat edin:

• Birden fazla olan
• Kendi kendine gelişen
• Travmanın şiddetiyle ters orantılı olan
• Beraberinde burun ve diş eti kanamalarının eşlik ettiği morluklar

Unutmayın, doktor muayenesinden sonra yapılacak basit bir kan sayımı, birçok hastalığın teşhisinde yardımcı olur. Elbette ki çocuğunuzun vücudunda oluşan her morlukta doktora gitmeniz şart değil.

Özellikle morarma oluşumunda travmanın rolü olduğundan eminseniz çocuğunuzu gözlemleyin. Gerekirse çocuğunuzu sorgulayın. Çocuklar düşme gibi travma öyküsünü rahatlıkla dile getirebilir. Bunların dışındaki morarmalarda ise çocuğun kan hastalıkları yani bir hematoloji uzmanı tarafından muayene edilmesinde fayda var.

Esmer Çocuklardaki Morarma Gözden Kaçabilir

Öncelikle bacaklarda meydana gelen morarmaların nedeni hastalıksa; zaman içerisinde tüm vücuda yayılır. Özellikle çok esmer çocuklarda oluşan morarmalar zaman zaman gözden kaçabilir. Ailelerin bu durumu kesinlikle gözlemlemeleri gerekir.

Yetişkinlerde Yaygın Görülen Morarma Nedenleri?

Morluklar kadınlarda daha çok görülebilir. Bunun sebebi kadınlarda deri altında ya birikiminin erkeklere oranla daha çok olmasıdır. Yetişkinlerde kollar ile vücudun üst bölümünde meydana gelen morarmalar, diş eti kanamaları, adet kanamasının uzun sürmesi, nedensiz adet kanaması, göz içi kanamalar, dışkı ile kan atılması ve hemoroitten gelen kanamalar genellikle pıhtılaşma bozukluğuna işaret edebilir. Pıhtılaşma bozukluğu, hemofili gibi genetik geçişli olabildiği gibi bazen de sonradan ortaya çıkar. Bu nedenle bu tür morarmalarda hematoloji uzmanına başvurmak gerekir. Morarmalar pıhtılaşma sorunlarının yanı sıra karaciğer hastalıklarına, alerjilere ya da lösemiye de işaret edebilir. Kan sulandırıcı gibi bazı ilaçlar da vücutta morluk oluşmasına neden olabilir. Kan sulandırıcı ilaçların fazla kullanımıyla birlikte morluklara gaz, şişkinlik, karın ağrısı, ishal, kusma, mide bulantısı, göğüste yanma hissi, kabızlık da eşlik edebilir. Kan sulandırıcıların yanı sıra non-steroid anti-inflamatuar ilaçlar (NSAİİ)  ya da bazı antidepresanlar morarmaya eğilimi arttırabilir. Hatta sarımsak, gingko, ginseng, balık yağı gibi etken maddeleri içeren takviyeler bile normal trombosit işlevini azaltarak morarmaya neden olabilir. Morlukların yaygın görülen diğer nedenleri şöyle sıralanabilir:

• B12 vitamini, C vitamini ve K vitamini yetersizliği
• Von Willebrand hastalığı, hemofili, trombosit bozuklukları ve diğer kan pıhtılaşma bozuklukları gibi kan hastalıkları
• Aile içi, çocuk ya da yaşlılara yönelik şiddet
• Yaşın ilerlemesi
• Aşırı alkol tüketimi
• Yetersiz beslenme
• Aşırı egzersiz
• Diyabet
• Kemoterapi
• Non-Hodgkin lenfoma

Daha nadir görülen morluk nedenleri de şunlardır:

• İmmün trombositopenik purpura hastalığı (ITP)
• Hemofili A
• Hemofili B
• Ehler Danlos sendromu
• Cushing sendromu

Alerjik Hastalıklar Morarmaya Neden Olur mu?

Halk arasında kurdeşen olarak bilinen, ürtiker hastalığının az görülen türü ürtikeryal vaskülitte de vücutta morluklar oluşabilir. Bu hastalıkta damarlarda inflamasyon meydana gelir. Bunun sonucunda 24 saatten uzun süren lezyonlar görülebilir. Bu lezyonlar daha ağrılı olup vücutta morarma ve kaşıntı yaratabilir. 

Hematom ve Morarma Farklı mıdır?

Bazen de hematom, morluklarla karıştırılabilir. Hematom, genellikle travmalar sonrası büyük damarlarda meydana gelen kanamaların cilt altında toplanmasıdır. Morarmalar ince damarlarda oluşur ve hızlı iyileşir. Kendiliğinden geçmeyen hematom tedavi edilmelidir. Dokunulmayacak kadar acı veren, gittikçe büyüyen, zaman geçmesine rağmen ağrısı artan morarmalar hematoma işaret edebilir. Özellikle kafatasında meydana gelen hematomlar ciddi risk oluşturur. Vücudunda hematom olduğunu düşünen hastaların, hekime başvurması gerekmektedir.

Vücutta Oluşan Morarma İçin Hangi Doktora Gidilir?

Vücutta çarpma sonucunda oluşmamış morluklar için mutlaka bir hematoloji doktoruna gidilmelidir. Çünkü nedensiz yere ortaya çıkan ve uzun süre geçmeyen morarmalar bir hastalığın habercisi olabilir. Bunlar, kıl diplerinde toplu iğne başı kadar olabildiği gibi daha büyük boyutlarda da ortaya çıkabilir. Küçük morarmalar birden fazla olduğu için kişi çoğunlukla bunları fark edip doktora başvurur. Bazı kişilerde ise bir başka doktorun fark edip hematolojiye yönlendirmesi sonucu tanı koyulabilir.

Morluk şikayeti ile doktora başvurduğunuzda size şu sorular yöneltilebilir:

• Ailenizde kan hastalığı var mı?
• Ağız içinizde ya burnunuzdan kanama oldu mu?
• Daha önce ameliyat olduysanız aşırı kanamanız oldu mu?
• Yeni bir ilaca ya da takviyeye başladınız mı?
• Kadınsanız adet dönemlerinizde aşırı kanamanız oluyor mu?
• İdrar ya da dışkı yoluyla kan kaybınız oldu mu?
• Hiç eklem, kas ya da beyinle ilgili bir kanamanız oldu mu?

Vücutta Morarma Nasıl Geçer?

Morluğun tanısı için ilk olarak kişiden detaylı öykü alınır. İkinci adımda ise muayene edilir. Kişinin genel durumu, ateşi, lenf bezlerinin durumu gibi bulgular muayene sırasında morluğun nedeni hakkında bilgi verebilir. Ardından gerek duyulması halinde birtakım tetkikler yapılır ve tanı bu aşamada konulabilir. Tedavi morarmanın nedenine göre planlanır.

Günlük yaşantımızda birçok işle meşgulken bir anlık dalgınlık ile bir yere çarpabilir ya da vücudumuzun bir parçasını bir yerlere sıkıştırabiliriz. Görünmez kaza olarak adlandırılan bu durum da vücut ilk tepki olarak cilt renginde morarma meydana getirir. Morarma maruz kalınan travmanın durumuna göre belirli büyüklükte olur. Eğer küçük bir travma sonucu büyük bir morarma oluşursa bunun altında yatan farklı nedenler olabilir. Bu yüzden morarmanın boyutu da dikkate alınmalıdır. Yetişkinlerde vücutta morluk neden olur, oluşur? Sorularının yanıtını daha ayrıntılı şekilde açıklayacağız. Kolda ve bacakta oluşan morluklar nasıl geçer? İşte sizler için tedavi önerilerimiz.

Cilt altında bulunan kılcal damarların hasar görmesi ile vücutta morluklar oluşur. Halk dilinde bere olarak adlandırılan bu durum tıp dilinde ekimoz olarak isimlendirilir. Alınan darbeye bağlı olarak kılcal damarlarının altına sızan kanlar, dokunun üzerine yerleşmesiyle cilt yüzeyinde görülebilir şekilde morluklar oluşturur. Kanın oksijen bakımından eksik kalması yüzünden önce mor, sonra kahverengine ve yeşile döner. Morluklar en fazla 18 gün içerisinde iyileşebilir. Stresten vücutta morluklar da çıkabilir.

BACAKTA MORLUK

Yetişkinlerde en çok şikâyet bacaklarda olan morarmalardır. Bir travma sonucuna bağlı olarak morluk oluşmayıp nedensiz şekilde morarmalar başladıysa hastalıkların habercisi olabilir. Özellikle de kan hastalıkları akla gelebilir. Dizden aşağı oluşan morluklar tıp dilinde yaramazlık, dizden yukarısı ise hastalık kaynaklı olabilir. Ufak çarpmalar sonucu oluşan morarmalarda boyut normalden büyük ise uzman bir doktor kontrolü şarttır.

KOLDA MORARMA

Kollarda morarma yetişkinlerde sıklıkla görülmektedir. Kollarda ve vücudun üst kısmında oluşan morarmaların nedeni pıhtılaşma olabilir.

• Diş eti kanamaları
• Adet kanamasının uzun sürmesi
• Nedensiz adet kanaması
• Göz içi kanamalar

Eğer kişi de bunlarda görülüyorsa Pıhtılaşma bozukluğu, hemofili gibi genetik hastalıklar olabilir. Pıhtılaşma sorunları ile ilgili hematoloji uzmanına danışmakta fayda vardır.

AYAK MORARMASI

Ayak morarması çeşitli nedenlere bağlı olarak ortaya çıkabilir. Vücut ağırlığının ayaklarda toparlanması sebebiyle uzun süreli ayakta kalma morluklara yol açabilir. Hamilelik sürecinde vücutta meydana gelen değişikliklerden biri de ayaklarda şişme ve morarmadır. Bir ameliyat sonrası ayaklarda morarmalar meydana gelebilir. Böyle durumlarda morarma belirli süre sonra kendiliğinden geçer. Eğer bu nedenler dışında bir morarma varsa uzman bir doktora görünmenizde fayda vardır.

MORLUĞA NE İYİ GELİR?

• Sirkeyi ılık suyla karıştırıp moraran bölgeye sürün. Kan akışını hızlandıracak ve morarma çabuk iyileşecektir.
• Maydanozu ezerek macun haline getirin. Moraran bölgeye uygulayın. Moraran yerin iyileşme süreci hızlanacaktır.
• Soğanı ortadan ikiye kesin. Moraran bölgeye sürün. Morluk kısa süre içerisinde gidecektir.
• Moraran bölgeye biraz tuz koyup bekleyin. Ağrılarınız hafifleyecektir.
• İltihap önleyici olan zencefili bir bardak sıcak suya koyup demleyin. Moraran bölgeye sürün.
• Moraran yere hemen buz koyarsanız morarma ve şişme olmayacaktır.
• Morluk giderici krem sürerek yaralarınız daha çabuk iyileşecektir.

MORLUK NASIL GEÇER?

• Travmaya bağlı bir morluk oluşmuşsa genelde 18 gün içerisinde kendiliğinden geçer. Kişide acı ve ağrı hissi çoksa ağrı kesici kremler önerilir.
• Travma sonrası oluşan bölgeye buz kompres uygulanması önemlidir. Doku içerisinde kanamayı durduracak ve morarmayı azaltacaktır.
• Morluk oluşan bölge kollar ve bacaklarda ise kalp seviyesinin üzerinde tutmak gerekir. Bölgedeki kanlanmayı önler. Şişmesini de engeller.
• Morarma olan bölgeye dairesel şekilde masaj uygulayın. Bu tür hareketler morlukların iyileşme sürecini hızlandırır.