Vücutta Morluklar Çıkması

Büyüklerin “Çocuklar düşe kalka büyür” ifadesi anne-babalar tarafından kabul edilse de çocukları düştüğünde yine de panik olabilirler. Düşmeye bağlı basit yaralanmalar kol ve bacak gibi bölgelerde özellikle yaralanmalara neden olur. Hatta dışarıda oyun oynayan pek çocuğun dizinde büyüyene kadar yara eksik olmaz. Düşme sonucu oluşan morarmalar zaman zaman aileleri endişeye sürükler.

Bacakta morarma neyin belirtisi?

Şayet bir travma olmaksızın bacakta morarma oluşmuşsa ve morarma uzun süre duruyorsa; bu durum gerçekten korkulması gereken bir kan hastalığının habercisi olabilir. Ayrıca travmanın şiddeti ve morarma derecesinin de orantılı olması gerekir.

Ufak bir çarpma sonrasında büyük morarmalar meydana gelmesi de tehlikeli. Ailelerin dikkat etmesi gereken bir diğer nokta da morarmanın oluştuğu yer. Dizden aşağı oluşan morarma yaramazlık, dizden yukarıda oluşan morarma ise daha çok hastalık kaynaklıdır.

Morarma dizden aşağıdaysa…

Çocuklarda dizden aşağı olan morarmalar sıklıkla travma nedeniyle oluşur. Özellikle oyun ve okul çağı çocuklarında bu nedenle oluşan travmalar çok daha sık görülür. Ancak bu morarmaların hepsi travma nedeniyle oluşmaz. Bir travma olmaksızın kendiliğinden oluşan morarmalar anne babaları mutlaka alarma geçirmeli.

Çünkü ekimoz diye tabir edilen bu morarmalar birçok kan hastalığının habercisi olabilir. Bu nedenle özellikle oyun ve okul çağı diye tabir edilen 2- 12 yaş arasında çocukların vücutlarında oluşan morarmaların dikkatle takip edilmesi gerekir.

Hangi morarmalar tehlikeli?

Altında kemik bulunmayan veya yumuşak doku katmanlarından zengin olan bölgelerde darbenin şiddeti görece daha az olur. Özellikle dizden yukarıdaki dokular darbenin hızını azaltma özelliği gösterir. Bu nedenle diz üstü bölgenin travmaya maruz kalması bacağa göre daha nadir. Tüm bu özelliklerden dolayı diz üstü morarmalar için biraz daha şüpheci davranmak, hematolojik hastalıkları akılda tutmak gerekir.

Kandaki pıhtılaşma sistemi ile görevli trombosit denen hücrelerin azlığı ile seyreden immun trombositopenik purpura (ITP), pıhtılaşma faktörlerindeki eksiklikleri kapsayan hemofililer, trombositlerdeki işlev bozuklukları ve ender olarak lösemi gibi birçok hastalık bu morarmalara yol açabilir. Hatta bazen lösemilerde ilk bulgu trombosit düşüklüğüne bağlı gelişen bu morarmalar olabilir.

* Birden fazla olan,
* Kendi kendine gelişen,
* Travmanın şiddetiyle ters orantılı olan,
* Beraberinde burun ve diş eti kanamalarının eşlik ettiği morluklara, dikkat edin.

Unutmayın, doktor muayenesinden sonra yapılacak basit bir kan sayımı, birçok hastalığın oluşmasına engel olur. Elbette ki çocuğunuzun vücudunda oluşan her morlukta doktora gitmeniz şart değil. Özellikle morarma oluşumunda travmanın rolü olduğundan eminseniz çocuğunuzu gözlemleyin.

Gerekirse çocuğunuzu sorgulayın. Çocuklar travma öyküsünü rahatlıkla dile getirebilir. Bunların dışındaki morarmalarda ise çocuğun kan hastalıkları uzmanı tarafından muayene edilmesinde fayda var.

Esmer çocuklara dikkat!

Öncelikle bacaklarda meydana gelen bu morarmaların nedeni hastalıksa; zaman içerisinde tüm vücuda yayılır. Özellikle çok esmer çocuklarda oluşan morarmalar zaman zaman gözden kaçabilir. Ailelerin bu durumu kesinlikle gözlemlemeleri gerekir.

Yetişkinlerde morarma neden olur?

Yetişkinlerde de kollar ile vücudun üst bölümünde meydana gelen morarmalar, diş eti kanamaları, adet kanamasının uzun sürmesi, nedensiz adet kanaması, göz içi kanamalar, dışkı ile kan atılması ve hemoroitten gelen kanamalar genellikle pıhtılaşma bozukluğuna işaret edebilir.

Pıhtılaşma bozukluğu, hemofili gibi genetik geçişli olabildiği gibi bazen de sonradan ortaya çıkar. Bu nedenle bu tür morarmalarda hematoloji uzmanına başvurmak gerekir. Morarmalar pıhtılaşma sorunlarının yanı sıra karaciğer hastalıklarına, alerjilere ya da lösemiye de işaret edebilir.

annebacakdoktorgenetikokuloyun

Bir travmada hasar gören bölge ilk başta kırmızıdır ve kızarıklık dokuların arasına sızan kandan kaynaklanır. Kana kırmızı rengini, dokulara oksijenin taşınmasından sorumlu olan hemoglobin verir. Hemoglobin molekülüne oksijen bağlı olduğunda rengi parlak kırmızıdır. Oksijen bağlı olmadığında ise mavi-mor renktedir. Bu nedenle kan oksijenini kaybettikçe cildin hasar gören bölümündeki kırmızılık koyulaşır ve mora döner.

Morlukların iyileşmesi sırasında ortaya çıkan renk değişimi ise hemoglobinin biyokimyasal olarak geçirdiği değişimlerden kaynaklanır. Hemoglobinin makrofaj hücreleri tarafından parçalanması sonucu oluşan moleküllerden biliverdin yeşilimsidir. Biliverdin daha sonra sarı renkteki bilirubin molekülüne dönüşür. Bu nedenle morlukların rengi iyileşme sürecinde mordan yeşile, sonrasında ise sarıya döner. Travmadan yaklaşık iki hafta sonra hemoglobinin parçalanma ürünlerinin tamamı ortadan kalkar.

Çocukluk çağı kanserlerinde yüzde 30 ile en sık görüleni lösemi. Halk arasında kan kanseri olarak bilinen ve çoğunlukla yaşları arasında görülen lösemiye genetik faktörlerin yanı sıra çevresel etkenler de neden olabiliyor. Öyle ki çocuklarda genellikle genetik faktörler ön planda olurken, erişkinlerde çevresel faktörler önem taşıyor. Günümüzde teknoloji ve tıptaki gelişmeler sayesinde erken teşhis ve etkili tedavi ile iyileşme şansı oldukça yükselen löseminin erken teşhisinde en önemli sorun, anne babaların löseminin tam da en önemli belirtilerinin başında gelen morlukları çocuklarının yaramazlıklarına bağlayarak göz ardı edebilmeleri.

Çocuk Hematoloji ve Onkoloji Uzmanı Prof. Dr. Cengiz Canpolat, löseminin teşhisindeki en önemli sorunun erken anlaşılamaması olduğunu, çünkü belirtilerinin birçok hastalıkla karışabildiğini belirtirken “Morluklar başta olmak üzere bazı belirtilerde çocuk hemen en yakın sağlık merkezine götürülmelidir. Kesin tanı hastanın kemik iliğinin alınarak ilgili bölümlerde incelenmesi ile konulur. Tanıda süratli davranmak ve tedaviye erken başlamak hayati önem teşkil etmektedir” diyor. Prof. Dr. Cengiz Canpolat, Kasım Lösemili Çocuklar Haftası kapsamında, anne-babaların dikkat etmesi gereken belirtileri anlattı, önemli uyarılar ve önerilerde bulundu.

MORLUK DİZ ÜSTÜNDE YER ALIYORSA

Morlukların belirdiği bölgeye çok dikkat edilmesi gerekiyor. Diz üzerinde, vücudun yumuşak bölgelerinde çıkan morlukları şüpheyle karşılamak ve hematolojik hastalıklardan kaynaklanabileceği için çocuğu zaman kaybetmeden hekime götürmek şart. Çocuklar oyunun heyecanıyla da çoğu kez bir darbeye maruz kaldıklarını hatırlamayabiliyorlar. Dizden aşağı olan morluklar da genellikle hareketlilik, yaramazlık esnasında çarpma nedeniyle oluşuyor. Özellikle kreşe giden ve okul çağındaki çocuklarda bu morluklar daha fazla görülüyor, sayıları üç dört taneden fazla olmuyor. Anne babalar elbette diz altında olan morlukları da yakından takip etmeli ancak özellikle sıkı takibi almaları gereken bölge diz üstü bölgesi olmalı.

ORANTISIZ VE SAYICA FAZLAYSA

Genellikle bir hastalığa bağlı oluşan morlukların sayıları daha fazla oluyor ve yaygın olarak görülebiliyor. Özellikle dizin üzerinde ve vücudun yumuşak bir yüzeyinde büyük ve sayıca fazla olan morluklar dikkatten kaçmamalı. Hele bir de darbe olmaksızın kendiliğinden gelişen morluklar veya küçük bir çarpmaya rağmen dikkat çekici şekilde beliren, darbenin şiddeti ile büyüklüğü ve rengi orantılı olmayan morluklar anne babaları mutlaka alarma geçirmeli. Çünkü bu morluklar birçok kan hastalığının habercisi olabiliyor.

BURUN VE DİŞ ETİ KANAMALARI DA BELİRTİLER ARASINDA

Prof. Dr. Cengiz Canpolat, bu tür morluklara burun ve diş eti kanamaları ile idrar ve dışkıda kanama gibi bulguların da eşlik etmesi durumunda ailelerin hiç zaman kaybetmeden hekime başvurmaları gerektiğini vurguluyor. Nedeni belli olmayan ve uzun süren ateş, karaciğer, dalak ve lenf bezlerinin büyümesi, vücutta geçmeyen küçük noktasal kanamalar, kol ve bacak ağrıları, çabuk yorulma, halsizlik ve solukluk gibi belirtilerin de yakından takip edilmesi gerektiğini vurgulayan Prof. Dr. Cengiz Canpolat, “Özellikle çok esmer çocuklarda oluşan morluklar zaman zaman gözden kaçabilmektedir. Bu nedenle aileler yakın takipte olmalıdır. Tanıda süratli olmak ve tedaviye erken başlamak kritik önem taşımaktadır” diyor.

Günlük yaşantımızda birçok işle meşgulken bir anlık dalgınlık ile bir yere çarpabilir ya da vücudumuzun bir parçasını bir yerlere sıkıştırabiliriz. Görünmez kaza olarak adlandırılan bu durum da vücut ilk tepki olarak cilt renginde morarma meydana getirir. Morarma maruz kalınan travmanın durumuna göre belirli büyüklükte olur. Eğer küçük bir travma sonucu büyük bir morarma oluşursa bunun altında yatan farklı nedenler olabilir. Bu yüzden morarmanın boyutu da dikkate alınmalıdır. Yetişkinlerde vücutta morluk neden olur, oluşur? Sorularının yanıtını daha ayrıntılı şekilde açıklayacağız. Kolda ve bacakta oluşan morluklar nasıl geçer? İşte sizler için tedavi önerilerimiz.

Cilt altında bulunan kılcal damarların hasar görmesi ile vücutta morluklar oluşur. Halk dilinde bere olarak adlandırılan bu durum tıp dilinde ekimoz olarak isimlendirilir. Alınan darbeye bağlı olarak kılcal damarlarının altına sızan kanlar, dokunun üzerine yerleşmesiyle cilt yüzeyinde görülebilir şekilde morluklar oluşturur. Kanın oksijen bakımından eksik kalması yüzünden önce mor, sonra kahverengine ve yeşile döner. Morluklar en fazla 18 gün içerisinde iyileşebilir. Stresten vücutta morluklar da çıkabilir.

BACAKTA MORLUK

Yetişkinlerde en çok şikâyet bacaklarda olan morarmalardır. Bir travma sonucuna bağlı olarak morluk oluşmayıp nedensiz şekilde morarmalar başladıysa hastalıkların habercisi olabilir. Özellikle de kan hastalıkları akla gelebilir. Dizden aşağı oluşan morluklar tıp dilinde yaramazlık, dizden yukarısı ise hastalık kaynaklı olabilir. Ufak çarpmalar sonucu oluşan morarmalarda boyut normalden büyük ise uzman bir doktor kontrolü şarttır.

KOLDA MORARMA

Kollarda morarma yetişkinlerde sıklıkla görülmektedir. Kollarda ve vücudun üst kısmında oluşan morarmaların nedeni pıhtılaşma olabilir.

• Diş eti kanamaları
• Adet kanamasının uzun sürmesi
• Nedensiz adet kanaması
• Göz içi kanamalar

Eğer kişi de bunlarda görülüyorsa Pıhtılaşma bozukluğu, hemofili gibi genetik hastalıklar olabilir. Pıhtılaşma sorunları ile ilgili hematoloji uzmanına danışmakta fayda vardır.

AYAK MORARMASI

Ayak morarması çeşitli nedenlere bağlı olarak ortaya çıkabilir. Vücut ağırlığının ayaklarda toparlanması sebebiyle uzun süreli ayakta kalma morluklara yol açabilir. Hamilelik sürecinde vücutta meydana gelen değişikliklerden biri de ayaklarda şişme ve morarmadır. Bir ameliyat sonrası ayaklarda morarmalar meydana gelebilir. Böyle durumlarda morarma belirli süre sonra kendiliğinden geçer. Eğer bu nedenler dışında bir morarma varsa uzman bir doktora görünmenizde fayda vardır.

MORLUĞA NE İYİ GELİR?

• Sirkeyi ılık suyla karıştırıp moraran bölgeye sürün. Kan akışını hızlandıracak ve morarma çabuk iyileşecektir.
• Maydanozu ezerek macun haline getirin. Moraran bölgeye uygulayın. Moraran yerin iyileşme süreci hızlanacaktır.
• Soğanı ortadan ikiye kesin. Moraran bölgeye sürün. Morluk kısa süre içerisinde gidecektir.
• Moraran bölgeye biraz tuz koyup bekleyin. Ağrılarınız hafifleyecektir.
• İltihap önleyici olan zencefili bir bardak sıcak suya koyup demleyin. Moraran bölgeye sürün.
• Moraran yere hemen buz koyarsanız morarma ve şişme olmayacaktır.
• Morluk giderici krem sürerek yaralarınız daha çabuk iyileşecektir.

MORLUK NASIL GEÇER?

• Travmaya bağlı bir morluk oluşmuşsa genelde 18 gün içerisinde kendiliğinden geçer. Kişide acı ve ağrı hissi çoksa ağrı kesici kremler önerilir.
• Travma sonrası oluşan bölgeye buz kompres uygulanması önemlidir. Doku içerisinde kanamayı durduracak ve morarmayı azaltacaktır.
• Morluk oluşan bölge kollar ve bacaklarda ise kalp seviyesinin üzerinde tutmak gerekir. Bölgedeki kanlanmayı önler. Şişmesini de engeller.
• Morarma olan bölgeye dairesel şekilde masaj uygulayın. Bu tür hareketler morlukların iyileşme sürecini hızlandırır.