Kitap Türü:Yerli Romanlar
Yakup Kadri Karaosmanoğlu
Yerli Romanlar
Hülya ben •
deliokur •
nurcan •
Deniz▪▪▪Şuara •
esma nida. •
Clairdefemme •
maNga •
Murat •
Ferruh Batırbaygil •
Ceren Kurban •
Vatan YolundaZoraki DiplomatMilli Savaş HikayeleriNur BabaAnkaraBir SerencamAtatürkHep O ŞarkıAnamın KitabıPanoramaHüküm GecesiSodom ve GomoreKiralık KonakYabanen iyi kitaplaryeni çıkan kitaplaren çok satan kitaplarokunması gereken kitaplaren çok okunan kitaplar temel eserbedava kitapeditör olkitap bağışıGün Olur Asra BedelTutunamayanlarAcımakCamdaki KızHayvan ÇiftliğiSokrates'in SavunmasıUzun HikayeAlice Harikalar DiyarındaHaritada KaybolmakKraliçeyi Kurtarmakİçimdeki MüzikÇalıkuşuÇocuk KalbiKüçük Kara BalıkİntibahBülbülü ÖldürmekBeyaz Zambaklar ÜlkesindeDon KişotSineklerin TanrısıToprak Anaİnce MemedSatrançİki Şehrin HikayesiVadideki Zambakİçimizdeki ŞeytanSergüzeştBeyaz GemiAraba SevdasıYabanİnsan Ne İle YaşarKüçük PrensDönüşümBeyaz DişSaatleri Ayarlama EnstitüsüFareler ve İnsanlarSol AyağımSuç ve CezaSefillerSimyacıŞeker PortakalıKürk Mantolu MadonnaMadalyonun İçiEsir Şehrin İnsanlarıÜç Anadolu Efsanesi Köroğlu, Karacaoğlan, AlageyikYeraltından NotlarSait Faik Seçme HikayelerRüzgarı Dizginleyen ÇocukSabahattin Ali Bütün ÖyküleriSadako ve Kağıttan Bin Turna KuşuAhmet ÜmitAhmet BatmanAyşe Kulinİskender PalaCanan TanDostoyevskiElif ŞafakJojo MoyesKahraman TazeoğluMemduh Şevket EsendalOrhan KemalPeyami SafaSabahattin AliSarah JioTarık BuğraVictor HugoZülfü LivaneliÇocuk KitaplarıYabancı RomanlarTarihi KitaplarErotik KitaplarÖykü Hikaye KitaplarıYerli RomanlarRomantik Aşk KitaplarıKomik KitaplarMacera KitaplarıKişisel Gelişim KitaplarıPolisiye KitaplarKorku KitaplarıGizem KitaplarıPsikoloji KitaplarıFantastik KitaplarBilim Kurgu KitaplarıKadın Erkek İlişkisiDin / Tasavvuf KitaplarıŞiir KitaplarıFelsefe KitaplarıTiyatro & Oyun KitaplarıBiyografi KitaplarıGerilim KitaplarıPolitik KitaplarBeslenme Diyet KitaplarıDeneme KitaplarıGünlük Anı Kitapları
Page 1 of 2
YAKUP KADRİ KARAOSMANOĞLU - YABAN ROMANININ İNCELEMESİ
1. KİTABIN ADI: Yaban
2. KİTABIN YAZARI: Yakup Kadri KARAOSMANOĞLU
3. ROMANIN KONUSU:
Dünya Savaşı'nın bitimiyle birlikte Sakarya Savaşı'nın sonuna kadar olan sürede bir Anadolu köyünde köylüleri, köyün durumunu ve milli mücadeleye ilişkin tavırlarını anlatmaktadır
4. YER:
Yaban romanı Anadolu’da Haymana ovasında bulunan Porsuk nehri yakınlarında unutulmuş, bakımsız harabe bir köyde geçer.
5. ZAMAN:
Yaban romanı Kurtuluş Savaşı yıllarında yaşanan olayları anlatır. Kurtuluş Savaşı’nın içinde geçen olay okuyucuya savaşın gidişatı hakkında da bilgi verir.
6. KAHRAMANLAR:
AHMET CELAL: Yaban romanının başkahramanıdır. I. Dünya Savaşı’nda savaşır ve bir kolunu kaybeder. İdealist ve vatansever bir kişiliği olan Ahmet Celal, Mustafa Kemal Paşa ve Silah arkadaşlarının başlattığı kurtuluş mücadelesini canı gönülden destekler. Tek kolunun olmayışı ve ülkenin kötü gidişatı yüzünden hayata sırtını dönen Ahmet Celal, emir erinin önerisi ile gittiği köyde huzur bulacağına inanır. Köy ve köy hayatı hakkında olumlu düşüncelere sahiptir. Ancak gittiği köyde düşündüğünü bulamaz. Köylüler ile arası gittikçe açılan Ahmet Celal’e köylüler “Yaban” adını takarlar. Ahmet Celal, köylülerin cahilliğini Türk aydınında bulur.
MEHMET ALİ: Ahmet Celal’in emir eridir. Ahmet Celal’i ne kadar sevip saysa da diğer köylüler gibi düşünür. Roman boyunca yeniden askere çağırılmaktan korkar ve korktuğu başına gelir.
ZEYNEP KADIN: Mehmet Ali’nin annesidir. Yoksulluk içinde tek başına evini ocağını geçindirmeye çalışır. Kaderini kabullenmiş Zeynep Kadın, Yaban romanında Türk kadınını tipini temsil eder.
EMİNE: Ahmet Celal’in âşık olduğu kadın. Ahmet Celal Emine’ye ilk görüşte âşık olur. Emine ile evlenmek ister. Ancak Emine “elin yabanına ben varmam” diyerek Ahmet Celal’i istemez ve İsmail ile evlenir. Bu evlilikte mutlu olamayan Emine, Ahmet Celal’in hala onu sevdiğini anlayınca ona yakınlaşır.
İSMAİL: Mehmet Ali’nin kardeşidir. Kısa boylu, genç yaşına rağmen yaşlı bir adamın yüzüne sahip gibi duran biridir. Annesinin sözünü hiç dinlemeyen asi bir çocuktur. Ağabeyi tekrar askere gittikten sonra daha fazla huysuzlaşır. Ahmet Celal’in âşık olduğu Emine ile evlenir.
SALİH AĞA: Köyün en zenginidir. Ancak giyim kuşamı ile dilenciden farksız biridir. Köy halkına borç vererek onları kontrol eder. İnsafsız, yalancı olan Salih Ağa, köylülere kendini akıllı, bilgili biri olarak gösterir. Köy üzerinde sağladığı kontrol sayesinde köyün ekonomisini elinde tutar. Köye gelen düşman askerlerine yol gösterir.
ŞEYH YUSUF: Salih Ağa gibi köylüyü bir kene gibi kanını sömüren biridir. Salih ağa köylüler üzerinde maddi baskı kurarken Şeyh Yusuf’ta manevi ve dini yönden köylüleri kullanan son derece cahil, pasaklı ve pis biridir. Dini bilgiler hakkındaki bilgileri çok basittir.
Bu kişiler dışında romanda yardımcı kişiler olarak Bekir Çavuş, Süleyman, Emeti Kadın, Küçük Hasan vb. vardır.
7. OLAY:
Birinci Dünya Savaşı yıllarında yedek subay olan Ahmet Celal, İstanbul'da yaşayamayacağını düşünür. Bunun üzerine eski emir eri Mehmet Ali'nin çağrısına uyup onun Haymana Ovası'nın ortasında Porsuk çayı dolaylarındaki köyüne gelir. Bakımsız ve dünya ile ilişkisi son derece sınırlı olan bu köyde köylü tarafından çok yadırganır. Dost olup kaynaşmak istediği köylüler ona hep bir yabancı gözüyle bakarlar. Hatta bu insanlar onun kolsuz olduğunu bile fark etmezler, fark edenler de bunu önemsemezler ve Ahmet Celal'e "yaban" adını takarlar ve ondan uzak dururlar. Hâlbuki Ahmet Celal kolunu onlar için kaybetmiştir ve bunun bilinmesini ister. Ama kimse oralı olmaz. Çünkü bu köyde sakatlık herkese özgü bir hâldir. Ahmet Celal bir süre sonra Mehmet Ali'nin kardeşi Emine'ye ilgi duymaya başlar. Bu ilgi zamanla sevgiye dönüşür. Mehmet Ali tekrar asker çağrılınca Ahmet Celal yalnız kalır. Yaşadıkları köy İstiklal Savaşı'na karşı kayıtsız kalır. Bir süre sonra Yunan ordusu köyü işgal eder ve yakıp yıkmaya başlar. Ahmet Celal bu ortamdan Emine'yi kurtarmaya çalışır ama bu sırada her ikisi de yaralanır. Emine'nin yarası ağır olduğundan, Ahmet Celal köydeki anılarını yazmış olduğu defteri Emine'ye verip perişan bir durumda köyden ayrılır. Sakarya Savaşı'nın sona ermesinden sonra, düşmanın yaptığı zulümleri araştırma kurulu köye gelir; bu sırada yıkıntılar arasında kenarları yanık ve yırtık bir defter bulunur. Bu, Ahmet Celal'in anı defteri, yani Yaban romanıdır.
8. YABAN ROMANI OLAY ÖRGÜSÜ
⦁ Ahmet Celal’in kurtuluş savaşında kolunu kaybetmesi.
⦁ Kendini yalnız hisseden Ahmet Celal’in emir eri Mehmet Ali’nin köyüne gitmesi.
⦁ Köydeki insanların onun, hal ve hareketlerinin onlara ters gelmesi ve onlara uymamasından dolayı Ahmet Celal’e yaban adını vermesi.
⦁ Ahmet Celal’in bir gün dere kenarında gezerken Emine’yi görmesi ve ona aşık olması.
⦁ Emine’nin emir eri Mehmet Ali’nin kardeşi İsmail’in nişanlısı olduğunu öğrenmesi.
⦁ Emine’nin İsmail ile evlenmesi.
⦁ Süleyman’ın karısı Cennet’in eve aşığını alması.
⦁ Köylünün Cennet ve aşığını evde basması ve ikisinin köyden uzaklaşması.
⦁ Yunan ordusunun köye gelmesi ve o zamana kadar köylüleri bir takım konulara inandıramayan Ahmet Celal’in, kahramanca tek başına Yunanlıların karşısına çıkması.
⦁ Bir kenarda saklanan köylülerin Yunanlılar tarafından bulunması ve köy meydanında toplatılması ve aralarında bir çatışmanın meydana gelmesi ve Ahmet Celal’in bu çatışmadan kaçarken, Emine’nin ağır yaralanması ve yürüyememesinin sonucunda, Ahmet Cemal’in günlüğünü Emine’ye bırakıp gitmesi.
9. ANAFİKİR:
Ülke topraklarının elden gitmesine rağmen aldırış etmemek ancak cahillikten kaynaklanabilir
TEMA:
Tema olarak; aydınlar tarafından yüz yıllarca yüzüstü bırakılmış köyü Anadolu’yu, Anadolu insanını bütün çıplaklığı, açıklığı ve sertliğiyle göz önüne seriyor. Bu konuda aydınlarımızı suçluyor yazarımız. Yazar, Anadolu bozkırlarındaki Anadolu insanının feryadını, Türk aydınına, yurt sorumluluğunu anlatmak istiyor.
YAPI:
Romanın giriş bölümü Çanakkale de aldığı bir kurşunla sağ kolunu kaybeden ve yapayalnız kalan Ahmet Celal’in İstanbul’un işgali ile emir eri Mehmet Ali’nin Porsuk Çayı yöresine gitmesiyle başlar ve Ahmet Celal’in köylü ile tanışmasına kadar sürer.
Gelişme bölümü ise, Ahmet Celal’in köylülerle tanışması onlarla karşı karşıya gelmesinden, Yunan ordusunun köye gelmesine kadar devam eder.
Sonuç ise Yunan ordusunun köye gelişinden, Ahmet Cemal’in anı defterini Emine’ye bırakıp gitmesiyle son bulur.
Romanda Ahmet Cemal köylülerin farkına varmaları için geçmesi gereken zamanı beklemeden, aralarında onların arasında bulunmasının hakiki anlamını ve kaybettiği sağ kolunun önemini bilmelerini ister. Ancak köylünün içinde bulunduğu dünya bunun çok ötesinde olduğu için aralarında uyum sağlanamaz. Bunun sonucunda da Ahmet Celal’in temsil ettiği aydın ile Mehmet Ali’nin köyündekilerin temsil ettiği halk arasında büyük bir çatışma meydana gelir. Esas olarak ta bu romanda “adın ile halk arasındaki bu çatışma anlatılmaktadır”
DİL ve ANLATIM:
Yakup Kadri Karaosmanoğlu’nun ilk eserleri Servet-i Fünun topluluğunun dil anlayışına uygundur. Çok tamlamalı ve süslü yazmıştır. yılından itibaren Ziya Gökalp’in dilde sadeleşme ilkelerine uygun eserler vermiştir. Yaban da bu anlayışa uygun olarak yazılmıştır.
Üslubuna gelince; Yakup Kadri’nin kendine has bir üslubu vardır. Özellikle mensur şiire yaklaşan anlatımı romanlarında da görmek mümkündür: “Fakat benim sürüme ne oldu? Hani adam nerede? Çoban Ankara’nın yalçın kayasının üzerinden sesleniyor, sürüyü toplamaya çalışıyor. Sana selam ey mübarek çoban! Gazan mübarek olsun? Fakat günün birinde sürünü topladığın zaman, ben onun içinde bulunabilecek miyim? Bu köy burada tek başına küflenmekte ve ben, tek başıma gözyaşlarımı içime çekmekte devam edeceğim. Bir türlü kaynaşamayacağız”
Yaban’da, yine üslup özelliği olarak sayabileceğimiz bir konu daha vardır. Ahmet Celal, romanın bazı yerlerinde heyecanlanıp, uzun tiradlara başlamaktadır. Buda romanın akışını engellemektedir.
YAZAR:
Yakup Kadri Karaosmanoğlu yılında Kahire’de doğmuştur ’da Mısır’da Jön Türkler ile tanışır. Yetişme yıllarında tanıştığı Jön Türkler’in Yakup Kadri’nin düşünceleri ve kişiliği üzerinde etkisi olmuştur.
’da dönemin genç şairlerinin kurduğu Fecr -i Ati topluluğuna katılır. “ Sanat şahsi ve muhteremdir” ilkesini benimser ve bir dönem eserlerini – Nur Baba ve Bir Serencam- bu ilke ışığında yazar. Fakat önce Balkan Savaşları sonrasında da I. Dünya Savaşı ve topluma etkileri Yakup Kadri için sanatı “şahsi ve muhterem”likten çıkarmış, bir aydın olarak düşüncelerini halkına aktaracağı bir araç haline getirmiştir.
Cumhuriyet’in kuruluşu ile birlikte Mardin ve Manisa milletvekili olmuştur yılında bir takım arkadaşıyla Kadro dergisini çıkarmıştır. Aynı yıl Yaban yayımlanmıştır. Kadro dergisi, inkılâp bilincine ve ahlakına uygun olarak yetiştirilmiş inkılâpçı kadroların oluşturduğu bir partinin, halkla bütünleşip sorunlara çözüm üretebileceğini savunmuştur. Fakat CHP yöneticileri dergideki eleştiriler ışığında kendilerine bakmayı tercih etmemişler ki yılında dergi kapatılmıştır. Derginin açılışını Yaban ile yapan Yakup Kadri kapanışını Ankara romanı ile yapmıştır. yılında da derginin kapatılması ve büyükelçilik göreviyle ülke dışına çıkarılmasından sonra (Zoraki Diplomat) Bir Sürgün romanını yazmıştır.
Yakup Kadri’nin hemen her romanı bir konuya ışık tutmak, bir duruma dair düşüncelerini halka aktarabilmek kaygısını taşır. Bu anlamda Yaban, Ankara ve Bir Sürgün romanlarını milli mücadele ve cumhuriyet dönemlerini aktaran bir üçleme olarak düşünebiliriz. Nitekim Ankara, Yaban’ı kaldığı yerden alıp sürdürmüş ve sorunsalını daha geniş bir zaman kesitinde, daha karmaşık bir toplumsal yapı içinde geliştirdiyse, Bir Sürgün de tohumlarını Ankara romanında taşır. Üç bölümden oluşan Ankara’nın son bölümü Yakup Kadri’nin kurguladığı cumhuriyettir, fakat Bir Sürgün’de bu kurgunun gerçekleşemediğini anlatır ve bir kapitalizm eleştirisi yapar.
yılında partinin Atatürk ilkeleri ile ters düştüğünü iddia ederek CHP’den istifa ettiyılında politikadan çekildi. yılında Anadolu Ajansı yönetim kurulu başkanlığına seçildi. 13 Aralık ’te Ankara’da tedavi görmekte olduğu Gülhane Askeri Tıp Akademisi’nde hayatını kaybetti. Cenazesi, İstanbul Beşiktaş’taki Yahya Efendi mezarlığında annesinin mezarı yanına defnedildi
Eserleri: Kiralık Konak, Nur Baba, Hüküm Gecesi, Yaban, Ankara, Zoraki Diplomat, Panoroma
Yaban kitabı 1. baskısı yılında ilk kez yayınlanmıştır. Yaban kitabının yayın evi ise İletişim yayın evleridir. Yaban kitabının toplam sayfa sayısı 'dir. Yaban kitabı internet üzerinden kitap satışı yapan birçok ünlü kitap satıcısı site tarafından satılmaktadır.
Yaban Kitabı Konusu ve Anafikri
Yaban kitabı kurtuluş savaşındaki Sakarya meydan muharebesinden birinci dünya savaşına kadar yaşanan olayları konu edinmektedir. Yaban kitabının ana fikri ise eğer bir ülke kalkınmak ve gelişmiş bir ülke olmak istiyorsa köylülerini eğitmeli ve cahil bırakmamalıdır.
Yaban Kitabını Kim Yazmıştır?
Yaban kitabının yazarı Yakup Kadri Karaosmanoğlu'dur.
Yaban Özet
Ahmet Celal birinci dünya savaşına katılmış bir yedek subaydır. Savaşa katıldıktan sonra bu savaşta gazi olur ve tek kolunu kaybeder. Bunun sonucunda ise İstanbul'a geri döner. İstanbul İngilizler tarafından işgal edilir. Emireri Mehmet Ali Ahmet Celal'i davet eder. Onu bir porsuk çayı yakınlarından olan köye çağırır. Fakat Ahmet'in aklı kolunu kaybetse dahi sürmekte olan savaştır.
Ahmet Celal köye gittikten sonra köy halkının gelişmesi gerektiğini cahil olmaması gerektiğini sürekli anlatır. Köy halkının asıl cahil olmasının sebebi ise ağalık sistemidir. Ağaları olan Salih Ağa köy halkının gelişimi önündeki en büyük engeldir. Çünkü köy halkı o ne derse onu yapar o ne derse ona inanırlar. Salih Ağa köylüyü öyle bir etkilemiştir ki, Ahmet Celal'in anlattıkları köy halkı için bir önem tekil etmez. Köy halkı Ahmet Celal'e "Yaban" lakabını takar. Ahmet Celal almış olduğu bu lakaptan sonra bunalıma girmiştir. İnanmış olduğu değerler uğruna her şeyi yapabilecek durumdadır. Bir gün iyice bunalmıştır ve tam da o esnada dışarı çıkar hava almak ister. Dışarı da Emine adındaki genç bayan ile karşılaşır.
Emine'yi görür görmez Ahmet Celal çok etkilenir ve ona ilgi gösterir. Fakat Emine başka birisinin karısıdır. Aradan günler geçtikten sonra Porsuk çayının yakınında olan bu köy Yunan askerleri tarafından işgal edilir. Yunanlılar köyleri yakıp ve köylülere işkence ederler. Ayrıca çoğu köy halkı bu askerler tarafından başından vurularak öldürülür. Emine bu işkenceden saklanarak kurtulmuştur. Ahmet Emine'yi de alarak bu köyden kaçmak ister. Fakat tam kaçacakken Yunan askerlerinden biri kaçtıklarını görür. Arkasından ateş eden Yunan askerlerinin kurşunu sonucu ikisi de yaralanır.
Fakat yaralı olmalarına rağmen sürünerek köyün mezarlığına kadar giderler. Sabaha kadar burada beklemelerinin doğru olacağını düşünürler. Ardından ertesi gün de yola çıkarak bu köyden tamamen uzaklaşmayı hedeflerler. Fakat Emine'nin yarası iyice ağırlaşmıştır. Artık yürüyecek durumda değildir. Ahmet'te elindeki defteri Emine'ye verir ve başka bir yöne doğru gider.
Yaban Karakterleri
- Ahmet
- Emine
- Salih Ağa
- Mehmet Ali
- Zeynep Kadın
- İsmail
- Şeyh Yusuf
YABAN PROJE İNCELEME Arda Kırca 11B 1 İçindekiler -Neden Bu Proje? -Projenin Bana Kattıkları -Roman Hakkında Bölüm A: -İçerik İncelemesi: 1-Eserde Anlatılan Olaylar 2-Temalar ve Mesajlar 3-Eserde Ele Alınan Sorunlar 4-Eserdeki Çatışmalar 5-Eserde Yaratılan Ortam 6-Eserin Türü 7- Eserin İzlediği Edebi Akım -Eserin Kurgusu -Anlatıcı ve Bakış Açısı -Başlık ile Eserin İlişkisi -Eserde Mekan -Eserde Zaman Eserdeki Kahramanlar Bölüm B: -Dil ve Anlatım 2 Neden Bu Proje? Neden Yaban ve Yakup Kadri Karaosmanoğlu? -Bu roman, Türk Edebiyatı’nın ve Milli Edebiyatı’nın en önemli romanlarındandır. Yaban romanı anlatıldığı dönemin özelliklerini çok iyi bir şekilde ele alarak, o dönemin halkını, ülkeyi ve Kurtuluş Savaşı’nı çok etkili bir biçimde okuyucuya aktarmıştır. Kurtuluş Savaşının halk üzerindeki etkisini, halkın duygu ve düşüncesini merak ettiğim için bu romanı okumak ve incelemek istedim. Yakup Kadri Karaosmanoğlu’nun olayları ele alışı, kurgulayışı ve anlatım biçimi onu ve romanını seçmemin en büyük nedenlerinden biriydi. Projenin Bana Kattıkları Bu proje ödevi sayesinde Türk Edebiyatı ve Milli Edebiyatı’nın önemli yazarlarından Yakup Kadri Karaosmanoğlu ile tanıştım. Yaban romanını okumak bana o dönem hakkında bilgilendirdi. Ayrıca tarih kitaplarına yansımayan halk yaşantısı ve halkın düşünme tarzı hakkında bilgilendim ve bu sayede tarihi daha iyi yorumlayabildim. Bir eseri incelemek ve o eser ile alakalı makaleler okumak, roman hakkındaki bakış açılarımı geliştirdi. Araştırma yapma ve bir romanı inceleme kültürü kazandırdı. Ayrıca bir romanın nasıl inceleneceği hakkında bilgiler edindim. 3 ROMAN HAKKINDA: Bu roman, Yakup Kadri Karaosmanoğlu’nun Kurtuluş Savaşı esnasında Anadolu halkının durumunu ele aldığı bir romandır. Bu roman okura “yaban” kavramının anlamını sorgulamasına neden olur çünkü aynı dili konuşan ve aynı ırktan olan bir kişi nasıl olur da bir toplum tarafından yaban olarak görülür ve dışlanır çünkü Ahmet Celal giyimiyle, tavırlarıyla, düşünceleriyle ve duygularıyla tamamen köylüden farklıdır. Ayrıca bu roman sayesinde okur, halkın milli mücadele hakkındaki görüşlerini görmesini sağlar. Mehmet Ali gibi Çanakkale’de savaşmış biri bile köyüne döndüğü zaman, savaşta onun içini dolduran milliyetçi duyguları kaybetmesi çok kısa bir zaman almıştır ve tek korkusu artık tekrar askeri alınmamaktır. Bu durum Anadolu halkı için milliyetçiliğin başladığı zamanın düşman ile burun buruna geldiği zaman olduğunu gösterebilir. Halkın kendisini Müslüman ırkı olarak görmesi ve Mustafa Kemal ve arkadaşlarını da Türk olarak görmesi dönemin halkının düşünce tarzı hakkında bilgi verir. Roman baş kahramanı Ahmet Celal’dir. Kendisi İstanbul’da yaşadığı için aydın olarak sınıflandırılabilir. Anadolu’ya gelen Ahmet Celal, burada halkın sefaletini ve cehaletini görür. Kendisi halkın yanlışlarını düzelten bir kişiliktir ve bu durum “aydın-cahil” çatışmasını ortaya çıkarır. Yaban romanı o dönemin edebiyatına hâkim olan gerçekdışı ve düş ülkesi olarak görülen köyler kavramını yıkmıştır. Yakup Kadri Karaosmanoğlu bu romanı ile Anadolu köylerinin sefalet halini, kuru doğasını, kirini, sakat ve çökmüş insanlarını ve cehaleti ortaya koymuştur. Ayrıca savaşın toplum üzerindeki etkisini de anlatmıştır. Bunları yaparken de toplumcu gerçekçi akımdan etkilenmiştir. A-İÇERİK İNCELEMESİ 1- Eser, 1. Dünya Savaşında bir kolunu kaybetmiş subay olan Celal ve arkadaşının Anadolu’ya gelişi ile başlar. Celal ülkesinin işgaline, bu durumdan bir haber olan halka ve ayrıca onların düşmanı destekleyen davranışlarına katlanamaz. Burada, Anadolu halkının sefaletini ve acılarını görür. Aynı zamanda da fonda işlenen Kurtuluş Savaşı, okurları pasif bir şekilde savaş hakkında s 2- Ana Düşünce: Cehaletin insanların başına çok kötü işler açabileceği ve cahil kalmış insanların sağlıklı düşünemeyeceği vurgulanmıştır. Eserde de cehalet nedeni ile köy halkı düşman askerlerine güvenmiş, sonunda ise bu cehalet onların canına mal olmuştur. 3- Eserde, Kurtuluş Savaşı dönemi ele alındığı için halkın açlık, fakirlik, cahillik ve düşmanın sömürüleri sorunları ele alınmıştır. Bireysel sorunlar ele alındığında, farklı bir sıkıntıya sahip olan kişi subay Celaldir. Celal bu köyde. yabancılık çekmiştir ve diğer köylüler tarafından dışlanmıştır. 4- - Aydın-cahil çatışması: Celal kişisi aydınları temsil ederken, köy halkı da o dönem şartları nedeni ile geri kalmış ve cahil olan sınıfı temsil eder. Romanda sık sık Celal ile köy halkının fikirleri nedeni ile ters düştüklerini görürüz. Bu fikir ayrılıklarında Celal’in daha akılcı ve yenilikçi, köy halkının ise gelenekçi ve batıl inançlı olduğunu görürüz. -Milliyetçilik ve İslamcılık çatışması: 4 Celal, Çanakkale Cephesi’nde savaşmış ve gerçekleri görmüş bir subaydır. Milliyetçidir. Atatürk ve yeni Türk Ordusu’nu destekler. Fakat halk ise Kurtuluş Savaşı’na inanmamaktadırlar ve Yunan Ordularının padişahı ve İslam’ı koruduğunu düşünürler. Hatta bu durum Celal’in köylülerin Türklüğünü sorgulaması üzerine köylünün “o dediğinden burada bulunmaz” demesi ile bu durumu daha iyi anlarız. 5-Eserde yaratılan ortam karamsar, eleştirel ve gerilimlidir. Karamsar-> Yazar, Anadolu halkının acılarını ve ana karakter ile çatışmasını karamsar bir dil ile anlatıyor. Ayrıca, savaşın durumuna göre yazarın anlatım dili yer yer karamsar bir dil kazanmakta. Eleştirel-> Yazar, eserde Anadolu halkı olarak sembolize edilen İslamcılar ve düşmanı destekleyenleri eleştiriyor. Gerilim-> Düşmanın köye yaklaşması ve orayı ele geçirmesi ile eser gerilimli bir havaya bürünüyor. 6- Bu eser bir tarihî kurgudur. 7-Yaban Romanı, Milli Edebiyat dönemine aittir. Roman Kurtuluş savaşı dönemini konu almakta ve okurlara milliyetçi duyguları geçirme amacı vardır ve Türk Ordusu güzellendiği için Milli Edebiyat dönemine ait olduğu söylenebilir. Eserin Kurgusu: Giriş; Subay Celal, Çanakkale savaşından sağ kurtulmuş fakat sol kolunu kaybetmiş bir askerdir. Yaşadığı yer olan İstanbul işgal edilince, savaştan sonra evine dönememiştir. Bunun üzerine erinin (Mehmet Ali) ısrarı ile Mehmet Ali’nin köyüne giderler. Köye vardıkları andan beri başlayan dışlanma duygusu, Subay Celal’in burada yaşayan insanlara bakış açısını geliştirir ve buradaki halkın acısını ve fakirliğini gözlemler. Günler geçmesine rağmen Celal kendisini bu köy halkına kabul ettiremez. Gelişme; Zaman geçtikçe Celal bu köyde gördüğü hatalarına ve köylünün tutumuna karşı savaş açar. Bu durum onun köylüden daha da uzaklaşmasına neden olur. Emine ile tanışır fakat onunla hiç konuşamaz çünkü Emine bir ceylan gibi ondan kaçar. Celal, Emine’ye açılamadan Emine evlenir. Gün geçtikçe düşman Anadolu içlerine yaklaşır ve Celal köylüden daha da uzaklaşır, köyden uzak bir eve yerleşir. Düşman artık yakın köylere gelmeye başlamış ve Celal’in olduğu köyle etkileşime geçer. Sonraları bir düşman taburu artık bu köyü de basar ve onları sömürür. Bu taburdan sonra gelen birlik köyü yağmalamaktan daha da kötüsünü yapar ve insanlara işkence etmeye başlar. Köylü ile askerler arasındaki tansiyon gerilince askerler, halkı köy meydanına toplar ve onlara şiddet uygular. Celal bu kargaşada Emine’ye açılır ve kaçmaya karar verirler. İkisi de kaçarken vurulur ve askerlerden uzak bir yere saklanırlar. Sonuç; Emine yaralarına yenik düşer ve hayatını kaybeder. Celal ise defterini Emine’yle bırakarak yaraları ile bu köyden uzaklaşır. ANLATICI VE BAKIŞ AÇISI: Bu roman, eserin baş kahramanı olan Celal tarafından okuyucuya aktarılır. Bu nedenle bu roman “kahraman anlatıcı” bakış açısına sahiptir. Celal’in yaşadıklarını birinci kişi ağzından duymamız, anlatıcının kendinden ben diye söz etmesi ve sadece onun duygu ve düşüncelerini öğrenebilmemiz, bu eserin “kahraman anlatıcı” bakış açısına sahip olduğunu kanıtlar. Ayrıca olaylar birinci tekil şahıs olarak anlatılır. Anlatıcı, olayın geçtiği köyün halkına karşı taraflı bakmaktadır çünkü iki taraf da düşünce farklılıklarına sahiptirler. Ayrıca bu roman bir günlük türüdür. 5 BAŞLIKLA ESERİN İLİŞKİSİ: Başlık eserin konusu ile doğrudan bağlantılıdır. Roman, İstanbullu bir subayın Anadolu’ya gelmesi ve buraya alışmasını konu alır. Buradaki insanlar onu yabancı olduğunu vurgulamak için “yaban” kelimesini kullanırlar. OLAY ÖRGÜSÜ: ⦁ Subay Celalin Çanakkale’de kolunu kaybetmesi. ⦁ Savaştan sonra yalnız kalan Celal’in eri Mehmet Ali’nin köyüne yerleşmesi. ⦁ Köylüler Subay Celal’i kendilerinden farklı olması nedeni ile ona “yaban” adını verir. ⦁ Ahmet, Celal’in bir gün dere kenarında gezerken Emine’yi görür ve ona aşık olur. ⦁ Celal, Emine’nin Mehmet Ali’nin kardeşi İsmail’in nişanlısı olduğunu öğrenir. ⦁ Emine, İsmail ile evlenir. ⦁ Köylü Cennet ve aşığını evde basar ve ikisini de köyden uzaklaştırırlar. ⦁ Yunan ordusunun köye gelmesi ve halkı sömürmesi. ⦁ Yunanlılar, saklanan köylüleri bulur ve köy meydanında toplar. İki taraf arasında kargaşa çıkar. Bu kargaşadan yararlanarak kaçmak isteyen Celal ve Emine, kaçarken yaralanırlar ve Emine ölür. ⦁Celal günlüğünü Emine’ye bırakır ve köyden gider. ESERDE MEKAN; Eser, Anadolu’da geri kalmış ve halkın sefalet içinde yaşadığı bir köyde geçmektedir. Mekanın özellikle böyle bir köy olarak seçilmesinin en büyük nedeni o dönemki Anadolu halkının sefaletini ve düşüncelerini anlatmak ve okuru bu konu hakkında bilgilendirmektir. Ayrıca, bu köyün Ankara’ya yakın seçilmesi, Milli Mücadele ruhunu daha yansıtmak için seçilmiş olabilir. ESERDE ZAMAN: -İç Zaman: Eser, Celal’in Anadolu’ya yerleşmeye karar vermesi ile başlar ve Celal’in günlüğünü Emine’ye bırakıp gitmesi ile biter. -Dış Zaman: Eserin konu alındığı zaman Kurtuluş Savaşı dönemidir. -İç zaman, belli bir akışı vardır, zamanda geri dönüşler yoktur sadece Celal’in anıları hatırlaması ile geçmişi öğreniriz. Bu sayede okurlar Celal’in hikayesini öğrenmesi ile romana daha çok bağlanır. Dış zaman ise, okurlara tarihi bir bilgi ve o dönemin halkı ve sosyoekonomik durumu hakkında bilgi veriyor. Aynı zamanda, Celal’in savaş hakkındaki tutumu okurları milliyetçi duygular ile dolduruyor. ESERİN KAHRAMANLARI: 6 Ahmet Celal: Ahmet Celal, Çanakkale savaşında savaşmış ve bir kolunu kaybetmiş bir subaydır. Kültürlü ve eğitimlidir. Savaştan sonra yerleştiği Anadolu köyüne kendini kabul ettirmeye çalışır ve bu köy halkının cahillikleri ile savaşır. Ahmet Celal kişisi karakterdir çünkü kendisi Anadolu halkının Kurtuluş Savaşı’na duyarsızlığının aksine kendisi savaşa ve Türk askerine inancı sonsuzdur. Üstelik kendisi Anadolu’nun tüm cahilliklerine karşı savaşan bir aydındır. Mehmet Ali: Mehmet Ali, Ahmet Celal’in eridir. Ancak köye geldikten sonra başka birine dönüşür ve Celal ile uyuşmazlıklar yaşamaya başlar. Kısa bir süre sonra da yeniden askere alınır. Bu kişi bir tiptir, genç Anadolu askeri zümresini temsil eder. Bekir Çavuş: Celalin, ara sıra konuştuğu insanlardan biridir ve köy halkına göre biraz daha farklı düşünür. Bekir çavuş bir karakterdir çünkü kendisi, bulunduğu zümrenin özelliklerini (duyarsız, tembel) göstermeyerek Celal’in köy halkı arasında dertleşebileceği az kişilerden biridir. Bu karakterin hikayesi ve geçmişi, okuru romana bağlayan etmenlerden biridir. Salih Ağa: Köyün zenginidir. Zengin olmasına rağmen dış görünüşüne önem vermez. Kendi çıkarı için her şeyi yapar. Salih Ağa kişisi bir tiptir çünkü o dönemin köy zenginlerini temsil etmekte. Bu kişinin böyle betimlenmesi köy zenginleri hakkında bir fikir verir. Zeynep Kadın: Mehmet Ali’nin annesidir, cefakardır ve ailesi için çoğu şeyi göze alır. Zeynep Kadın bir tiptir, Anadolu kadınının anaçlığını, yardım severliğini ve ezilmişliğini anlatır. Okura da dönemin halkı hakkında bilgi verir. Emine: Emine, Mehmet Ali’nin kardeşinin eşidir. Kendisinin Celal ile değişik bir tanışma hikayesi vardır. İlerleyen zamanlarda, Emine’nin evliliğinin onu boğduğunu öğreniriz ve bu nedenle Celal ile kaçmayı denemesinin nedenini anlarız. Emine kişisi bir tiptir, çünkü kendisi o dönemin genç kızlarını anlatır. Bu kişi okura, o dönemin aile bağları hakkında bilgi veriyor. KULLANILAN DİL: Yazarın kullandığı dil, dönemine göre sade bir Türkçe ile yazılmıştır. Bu romanı akıcı yapan bir unsurdur. Ayrıca sade Türkçe, bu romanın Milli Edebiyat Dönemine ait olduğunu gösterir. Bu roman toplumcu gerçekçi bir yapıya sahiptir. Bu özellik, romanda ağız kullanılmasına neden olmuştur. Köylüler Anadolu Türkçesi ile konuşurken Celal, İstanbul Türkçesi ile konuşmaktadır. Ayrıca romanda, eylemlerden sonra kullanılan “-mağa” (Örnek:” yapmağa”) eki romanın geçtiği zaman hakkında bize örnek verir. Günümüzde bu kullanım yoktur. Ayrıca Yaban romanı aydın kesimin konuştuğu İstanbul Türkçesi’nin kullanılmasının nedeni Yakup Kadri Karaosmanoğlu’nun aydın kesime seslenerek Anadolu halkı hakkında bilgi vermek ve milli mücadele için ilgiyi arttırma amacı gütmüştür. Romanın başında köye gelen askerler Celal’in günlüğünü bulu ve bunun üzerine köy halkı ile askerler arasında bir konuşma geçer. Bu olay, kitabın sonunu okurlarına sezdirir. Romanda sıkça geriye dönüşe rastlarız. Cemal, hikâye akışı sırasında geçmiş anılarını anlatarak, duygu ve düşüncelerini daha iyi anlatır. İç konuşma da romanda sıkça rastladığımız tekniklerden biridir. Celal halk tarafından dışlanan bir kişi olduğu için, yazar olayları bu şekilde anlatmayı seçmiş ve bunun sonucunda da Celal’in duygu ve düşüncelerini daha iyi anlarız. Yakup Kadri, bu romanında Anadolu halkının durumunu en iyi şekilde anlatmak için betimleyici anlatım kullanmıştır. Bu sayede Anadolu halkının sefilliği okura daha etkili bir şekilde aktarılmıştır. 7 Kaynakça: *seafoodplus.info *seafoodplus.info ban____PDFDrive_.pdf *seafoodplus.info? sequence=1&isAllowed=y * seafoodplus.info%C4%9Flu * seafoodplus.info(roman) 8