Yağıbasan Medresesi Kim Yaptı
kaynağı değiştir]
kaynağı değiştir]
Yağıbasan Medresesi nerede sorusuna cevap aranarak söz konusu medresenin özelliklerini de araştırmakta fayda vardır. İnşa edildiği dönemde, eğitim anlayışına farklı bir boyut kazandırmıştır. Yağıbasan Medresesi hangi beylik döneminde yapıldı gibi konular da merak edilenler arasındadır. Yağıbasan Medresesi hangi beyliğe aittir, Yağıbasan Medresesi nerede, Tokat Yağıbasan Medresesi özellikleri ve önemi gibi soruların cevapları yazımızın devamında.
Yağıbasan Medresesi, Türkler tarafıdnan Anadolu'da inşa edilmiş olan ilk medresedir. Söz konusu medrese, yılları arasında, Tokat'ın Niksar ilçesinde, Danişmentliler Beyliği tarafından inşa edilmiştir. Yağıbasan Medresesi, kapalı avlusu bulunan bir medrese olması ile de ön plana çıkar. Avluyu tamamen kapatan 14 adet kubbe vardır. Ortada bulunan kubbenin orta bölümü açıktır. Avlunun yan bölümlerinde farklı boyutlarda tonozlu odalar bulunur.
Yağıbasan Medresesi'nin bir tarafı Niksar Kalesi'ne yaslı durumdadır. Medresenin kuzey ve doğu bölümlerinde iki adet eyvan, batıda bulunan bölümde ise beşik tonozlu mekânlar vardır. Aynı isimde Tokat merkezde de bir adet medrese bulunur.
Yağıbasan Medresesi, Anadolu'nun ilk üniversitesidir. Tokat Merkez'de yer alan medrese Çukur Medrese olarak da anılır. Tokat Merkez'den yaklaşık 1 saatlik araba yolculuğu ile Niksar'da bulunan Yağıbasan Medresesi'ne ulaşılabilir.
Yağıbasan Medresesi, Danişment Beyliği'nin kurucusu Ahmet Gazi'nin torunu olan Nizamettin Yağıbasan tarafından kurulmuştur. Kurucusundan kaynaklı olarak bu ismi almıştır. Nizamettin Yağıbasan, medresenin kurulduğu dönemde Sivas kolunun da yöneticisi idi. Medresenin yapımı yılında tamamlanmıştır.
Danişment Beyliği'nin önemli eğitim kurumlarından olan Yağıbasan Medresesi, Anadolu'nun en eski İslam medresesidir. Söz konusu medresede dil, din ve felsefe alanında önemli başlıklarda eğitim verilmiştir. Verilen eğitim sayesinde çok önemli ilim adamları yetiştirilmiştir. Beylik içinde kabiliyetli ve ilim almaya uygun yapıda öğrenciler bu medresede, dönemin modern eğitim anlayışına uygun şekilde eğitim almışlardır. Kurulan sistem sayesinde İslam dinini bilen ve bu alanda eğitim verme yeterliliğine sahip olan âlimler yetiştirilmiştir.
Yağıbasan Medresesi, mimari özellikleri ile de dikkat çeken bir yapıttır. Tonozlu odalar, ibadet alanları ve dershaneler, mimari yapısı ile dönemin önemli sanat eserleri olmuştur. Sonraki dönemdeki modern eğitim sisteminin gelişmesine bu medreselerin katkısının büyük olduğu değerlendirilir. Önemli âlim ve ilim insanları bu medreselerde hayat bulmuştur.
Moloz taştan yapılan, kapalı avlulu, revaksız ve iki eyvanlı plana sahip Yağıbasan Medresesi, Niksar Kalesi'nin duvarları ile bütünleşiyor. Çeşitli dönemlerde restorasyondan geçirilen medrese, farklı mimari özellikleriyle dikkat çekiyor.
Yağıbasan Medresesi'nin Türklerin Anadolu topraklarındaki ilk medrese örneği olduğunu belirten Tokat İl Kültür ve Turizm Müdürü Adem Çakır, "Bu medrese sistemi daha sonra oluşan medreselerin hem mimari geleneğini hem de ilmi geleneğini oluşturması açıdan çok önemlidir. Özellikle astronomi ve matematik ağırlıklı ilk telif edilen eserler de yine buradadır.
Ziyarete açık olan Yağıbasan Medresesi, tarihe yolculuk yapmak isteyen misafirlerini bekliyor.
Yağıbasan Medresesi, Dânişmendliler Beyliği döneminde Tokat'ta ve Niksar'da inşa edilen medreselerden birisidir. Türkler tarafından Anadolu'da inşa edilen ilk medrese olarak bilinmektedir.[kaynak belirtilmeli]
Aynı isimdeki diğer medrese, Yağıbasan Medresesi (Tokat, merkez)'dir.
Yağıbasan medresesi günümüze sadece duvar kalıntılarıyla ulaşabilmiştir. Güney-kuzey tarafındaki medresenin giriş kapısı güneybatı tarafına doğru kaydırılmıştır. Anıtsallıktan uzak olan giriş kapısı tonoz ile örtülü odaya geçit vermektedir burada ise kubbe ile kapatılmış avluya erişim bulunmaktadır. Ayrıca dağ tarafı yamacına doğru yaslanan medresede simetrik olmayan durum söz konusudur.