EğitimYakamoz Nedir? Yakamoz Nasıl Oluşur, Yakamoz Vurması Ne Demektir?
-
Yakamoz Ne Demektir?
Yakamoz hakkında bilinen ve hatta şarkılara bile söz olmuş yanlış bilgiler vardır. Öncelikli olarak yakamoz;
*Ay veya şehir ışıklarının denize yansıması,
*Bir geminin pervanesinin oluşturduğu beyaz köpükler,
* Şarkılara konu olan "Denize her gece vurur yakamoz" sözü,
* Işık sonucunda balık pullarının yansıması değildir.
Yakamoz denize yansımaz, denizin içinden çıkar. Denizde yaşayan ve dokunulduklarında ışık saçan noctiluca scintillas algleri yakamozu oluştururlar. Maldivler’deki Vaadhoo ve Kuredu Adaları yakamozun en muhteşem görüntü sunduğu bölgelerdir.
Yakamoz Nasıl Oluşur?
Doğada yaşayan her canlının geliştirdiği bir savunma mekanizması bulunuyor. Bunu kullanarak hem kendilerini korumuş hem de av olmaktan kurtulmuş oluyorlar. Noctiluca scintillas alglerinde savunma mekanizması olarak ışık saçma özelliği bulunuyor.
Bu canlılar kendilerine dokunulduğunda ışık saçmaya başlıyorlar. Toplu halde yaşadıklarından, aynı anda ışık saçtıklarında ortaya mavimsi bir görüntü ortaya çıkıyor.
Yakamozun Özelliği
Noctiluca scintillans balonsu bir görünüme sahip bir algdir. İki kamçılı bir canlıdır. Kamçısına yapışan deniz canlılarıyla beslenir. Çapları mm olduğundan büyükçe mercek veya mikroskopla görünüp, incelenebilirler. Denizin altında 1 kilometreye kadar yaşayabiliyorlar. Ancak genel olarak denizin metre aşağısında topluca yaşıyorlar.
Yakamozu özel kılan ışıma olgusudur. Ateş böceği gibi yaydığı ışık, bir savunma mekanizması olarak kabul ediliyor. Bu savunma mekanizması sayesinde, kendine saldıranı, daha büyük avcıların görmesini sağlıyor.
Onların bu özelliklerini balıkçılar balık avında lehlerine çevirmişlerdir. Öyle ki teknelerine uzun bir direk bağlayıp, tepeye birini oturtuyorlar. Karanlık gecede, tepede duran yakamozları takip ederek, balık sürüsünün yerini bulabiliyor.
Yakamoz Bitki midir?
Algler, bitkiler gibi fotosentez yapabilmelerine rağmen bitkiler alemiyle yakın akraba olmayan bir gruptur. Ökaryotik grupta yer alan bu tür, bitkilere benzeyen, sucul canlılardır. Yani, kısaca bitkilerin uzak akrabası sayılıp, bitkiler grubundan sayılıyorlar. Her ne kadar TDK, yakamozu hayvan olarak kabul etse de, TÜBİTAK, bitki grubunda yer aldığını açıklamıştır.
Türkiye’de Yakamoz
Limanlarda, turistik beldelerde ve otellerin yer aldığı sahillerde denizde oluşan pırıltılar yakamoz değildir. Her ne kadar Ay ışığının denize yansıması ve dalgaların sahile vurması romantizmi çağrıştırsa da bunun gerçek yakamozla alakası yoktur.
Türkiye’de gerçek yakamoz görülmek isteniyorsa, ay ışığının, tekne ve şehir ışıklarının olmadığı sahillerde yüksek bir tepeden deniz izlenebilir. Mutlaka bir balık veya balık sürüsü, yakamozlara dokunacaktır. İşte o zaman denizde sanki flüerasan lambaların yandığını görebilirsiniz. Denizi mavimsi bir ışık dalgası saracak ve gerçek yakamoz ortaya çıkacaktır.
Türkçe anlamı bilinmeyen veya ilk defa duyulan kelimelerin anlamı genellikle Türk Dil Kurumu (TDK) sözlüğünde aranmaktadır. Peki Yakamoz kelimesinin TDK’ya göre doğru anlamı nedir, Yakamoz kelimesinin kökeni ne, Yakamoz kelimesinin kaç anlamı var? İşte örnek cümleler ile birlikte Yakamoz kelimesine dair Türk Dil Kurumu sözlüğünde yer alan bilgiler
Yakamoz TDK Sözlükte 2 anlama gelmektedir.
Yakamoz, Rumca kökünden gelmektedir.
1. Denizde balıkların veya küreklerin kımıldanışıyla oluşan parıltı(isim)
Örnek Cümleler:
2. Biyolojik ışık üretme özelliğine sahip, akıntı ve rüzgârlarla sürüklenen ve bir şeye dokunduğunda ışık veren deniz hayvanı(isim)