Araçlar genellikle kullanıcılar tarafından otomatik ya da manuel olarak bilinir. Debriyajı varsa manuel yoksa otomatik diye basitçe ayrıştırılır. Ancak yarı otomatik ve tam otomatik vites farkı çoğu kişi tarafından yanlış yorumlanmaktadır. Peki, gerçekten yarı otomatik ve tam otomatik vites arasındaki farklar nelerdir?
Dört tip şanzıman çeşidi bulunmaktadır. Manuel, otomatik, yarı otomatik ve sürekli değişken vites olarak mekanik tasarım ve çalışma prensiplerine ayrılırlar.
Motor içerisinde yanma odasında gerçekleşen yanma sonucu pistonlar hareket eder ve bağlı oldukları krank milini döndürür. Böylece pistonlardaki doğrusal hareket krank mili üzerinden dairesel harekete dönüştürülür. Krank miline bağlı volan dişlisi şanzıman ya da diğer bir deyişle vites kutusu ünitesine tam otomatik araçlarda tork konvertörü, manuel veya yarı otomatik araçlarda kavrama üzerinden bağlıdır. Yarı otomatik araçlar tek kavramalı veya çift kavramalı olmaktadır.
Yarı otomatik araçlarda tek kavramalı olanlarda vites geçişleri daha sarsıntılı olurken çift kavramalı olanlarda daha yumuşak vites geçişleri olmaktadır.
Yarı otomatik ile tam otomatik vites arasındaki temel farklar şu şekildedir;
Tam ve yarı otomatik viteslerde yer alan harfler bazı otomobil gruplarından küçük farklar olsa da temel olarak aynıdır. Genel olarak kullanılan harflerin anlamları aşağıdaki gibidir;
Tiptronic, Steptronic, MMT, Touchshift, ZF, 7G Tronic, EAT gibi farklı firmalar tarafından farklı isimler verilen manumatic yani tork konvertörlü otomatik vitesli araçlar, mekanik olarak geleneksel tam otomatik vitesli araçlarla aynıdır. Geleneksel tam otomatik vitesten farkı ise vites seçimine imkân sunmasıdır.
DSG, S-tronic, PDK, EDC, Powershift, DCT, TCT şanzımanları yarı otomatik şanzımanlara örnek verilebilir.
Teknoloji geliştike araba kullanmanın kolaylığı da artıyor. Ara kullanımında en byk kolaylıklardan bir tanesi de otomatik vitestir. Son zamanlarda olduka sık kullanılmaya başlanan otomatik vitesler zellikle ok trafik olan yerlerde manuel vites ara srmek debriyaja bas ek yapmaktan eziyet haline dnşebiliyor. Otomatik aralarda debriyaj bulunmadığı iin bu sıkıntı ortadan kalkıyor. Otomatik vitesle yarı otomatik vitesin farkı nedir peki?
Otomatik vites aralar kendi iinde yarı otomatik ve tam otomatik şanzıman olarak ayrılıyor. İkisi arasında belli başlı farklar var. İkisinin de dezavantajları ve avantajları bulunuyor. Bu iki vites tipini bildiğim kadarıyla anlatayım.
Otomatik vites aralar iin vites geişlerinin insan mdahalesi olmadan yapıldığı sisteme otomatik vites denir. Otomatik viteste geişler arabanın hızına, durumuna gre yapılır. Manuel viteslerde olan debriyajın grevini Tork konvertr yapar.
Otomatik vites aralarda vites zerinde P, N, R, D harfleri yer alır. Buradaki P park halinde olmayı, N harfi aracı boşa almayı, R harfi geriye gitmeyi, D harfi ise ileri gitmeyi simgeler.
Ayrıca Bkz: En Ucuz Otomatik Vites Arabalar Hangileri?
Arataki tork konverteri, şanzıman dişlilerine tork aktarır ve vites geişi bu şekilde olur. Tam otomatik aralar ift kavrama dediğimiz sistemle alışır, yarı otomatik aralara gre bir farkı budur. ift kavramada ara ilk vites geişinden sonra diğer vites geişini de ayarlar ve vites geişleri hissedilmez.
Yarı otomatik vites aralar, alışma yapısı olarak tam otomatik aralara benzer. Debriyaj yoktur, araba sizin yerinize debriyaja basar. Vites zerinde P, N, R, D harflerinin yanı sıra M ve (+), (-) gibi işaretler de bulunur.
Yarı otomatik vitesi tam otomatikten ayıran en by zellik budur, istediğiniz zaman manuel’e alarak vites bytme ve kltme işlemini siz yapabilirsiniz. Yarı otomatik aralar tek kavramadır yani vites geişi yapıldığında diğer geişi ayarlamaz.
Bu durum vites geişlerinin daha hissedilir olmasını sağlar, zellikle kalkışta ve 2. vitese geerken geiş diğerlerinden fazla hissedilir. Yokuş kalkış sistemi olmayan aralarda geriye kayma payı otomatik vitese gre daha fazladır.
Yukarıda iki vitesin ne olduğundan bahsettim, zaten onları okuyunca farkları greceksinizdir ama kısa kısa maddeler halinde belirgin farklardan bahsedeyim.
Cevabımda tam otomatik ile yarı otomatik vitesin farkları nelerdir, bunları sunmaya alıştım. Umarım yardımcı olur.