Yeni Doğan Bebek Memeyi Neden Reddeder

Endişelenmeyin! Çok sık karşılaşılan, hemen hemen her annenin başına gelebilecek ancak çözümü olan bir problemdir emmeyi reddetme. Annede ciddi kaygı yaratan bu durum,  annenin emzirmeyi bırakmasına sebep olmakta ve asıl problem burada ortaya çıkmaktadır. Kaygı ve endişe; emzirmeden önce ve emzirme sırasında sütün akmasını sağlayan OKSİTOSİN refleksine engel olur, beraberinde yetersiz süt oluşumu, bebeğinizin doymaması ve bebeğinizin memeyi reddetmesi silsilesi halini alır. Bu nedenle bebeğinizin memeyi asıl reddetme nedenini bulmanız, bu durumun geçici olduğunu bilmeniz ve endişeye kapılmamanız çok önemli.

En sık tanık olduğum durumlar var ki size de tanıdık gelebilecek… Bazen bebeğiniz memeyi tutar, ancak emmez, yutmaz ya da çok zayıf emer. Bazen siz emzirmeye çalışırken, bebeğiniz ağlar ve memeyle adeta kavga eder ki en sık nedeni annenin endişeli olduğu durumlarda ortaya çıkar. Bazen bebeğiniz bir dakika emer ve sonra emmeyi ağlayarak ya da tıkanarak bırakır ve bunu bir öğün sırasında birçok kez yapabilir. Bazen de bebeğiniz bir memenizi emer ama diğerini reddeder. Bazen de bebeğiniz hasta olabilir ki bu durumda tıbbi destek gerekebilir ve bu durumu diğerlerinden ayırt etmek gerekir.

Peki bebeğiniz hangi durumlarda memeyi reddedebilir?

Bebeğiniz hasta, ağrılı veya ilaç etkisinde olabilir!

Hastalık halinde bebeğiniz memeyi alır ancak eskisine göre daha güçsüzce emer. Doğum sırasında vakum uygulandıysa buna bağlı ağrı olabilir ve bu durum bebeğinizin ağlamasında ve memeyle mücadeleye girmesine sebep olabilir. Pamukçuk, daha büyük bebeklerde diş çıkarma durumlarında bebeğiniz birkaç kez emer sonra durur ve ağlayabilir. Ayrıca doğum sırasında anneye uygulanan ilacında bebek üzerinde etki oluşturabileceğini unutmamak lazım!

Emzirme tekniğinizde sorun olabilir!

Bazen emzirme süreci bebeğiniz için zor bir hal alabilir. Bebeğinizi biberon ile beslemeniz alışkanlık haline geldiği durumlarda meme ile emmek daha zor gelebilir. Tabiri caizse bebeğiniz tembelliğe alışır. Biberonla emmek daha kolay gelebilir. Emzirme esnasında bebeğinizi kötü pozisyonda tutmanız, tıkalı olan meme yüzünden yeterli miktarda süt alamaması, ya da size yardımcı olan kişinin bebeğinizin başını sertçe ve kötü bir pozisyonda tutması, bu sırada bebeğinizin başının arkasına bastırması ve bu basıncın bebekte “dövüşme” arzusu uyandırması yine bebeğinizin memenizi reddetmesine neden olabilir.

Bir başka neden ise memenizi bebeğinizin almasını engelleyecek şekilde tutuyor ya da sallıyor olmanız olabilir. Ayrıca emzirmeyi kısıtlamanız, örneğin belli saatlerde meme vermeniz bebeğiniz memeyi reddetmesine sebep olabilir. Çünkü bu sürede memenizde çok fazla süt birikmesi olabilir ve bebeğinizi emzirdiğiniz sırada çok hızlı gelir, bu durumda bebeğiniz bir dakika için emer ancak sonra, boşalma refleksi başlayınca ve süt fazla gelince nefes almak için memeyi bırakır ya da ağlar. Bu durum bir öğünde birçok kez meydana gelebilir. Bebek memeyi bıraktıktan sonra sütün akmaya devam ettiğini görebilirsiniz.

Bir değişiklik bebeğinizi üzmüş olabilir mi?

Bebeğimizin de bizim gibi duyguları olduğunu hatta çok güçlü olduğunu ve eğer üzgünse memeyi emmek istemeyeceğini, ağlayabileceğini ve memeyi reddedebileceğini bilmemiz gerekir.

Bu durum en sık 3 – 12 aylar arasında meydana gelir. Bebeğiniz birçok öğünü reddedebilir. Bu davranış bazen “Emme Grevi”  olarak da adlandırılır. Peki hangi durumlarda bu olabilir?

• Anneden ayrılma, örneğin, annenin tekrar işe başlaması,
• Yeni bir bakıcı ya da çok fazla bakıcı değiştirilmesi,
• Aile düzeninde değişiklik, örneğin, evin taşınması ya da akrabalara ziyarete gidilmesi,
• Annede hastalık ya da memesinde enfeksiyon olması,
• Annenin adet görüyor olması,
• Annenin kokusunda değişiklik, örneğin, değişik bir sabun, parfüm vb. ya da baharatı baskın yemekler,

Bu “görünüşte” mi? Yoksa “gerçek” bir red midir?

Bazen bebeğiniz size memeyi istemediğini düşündürecek şekilde davranabilir. Memeyi “görünüşte” mi? Yoksa “gerçekte” mi reddediyor? Önce bu soruyu kendimize sormamız gerekiyor! Yeni doğmuş bir bebek memeye tutulduğunda, başını “hayır” der gibi sağa sola çevirebilir. Bu normal bir davranıştır ve bebeğiniz memenizi gerçekten reddetmiyordur. Ayrıca 4. ve 8. aylar arasında bebeklerin dikkati çok kolay dağılır. Örneğin bir ses duyduklarında aniden emmeyi kesebilir. Bu, bebeğin uyarıya tepkili olduğunu gösterir. İçinde bulunulan durum doğru analiz edilerek gerçek meme reddini ayırt etmek gerekir.

Her şeyden önemlisi bebeğiz bir bireydir bunu asla unutmayın. Nasıl ki her birey farklı ise onlarda bir birinden farklı olacaktır. Kimse ile kıyas yapmayın ve bebeğinizin kendi düzenini ve hayatını kurmasına sadece rehberlik edin;)

Sevgiler

Uzm. Hem. Arzu AKDEMİR

Anne sütü, hem bebeğin gelişimi hem de anne ve bebek arasındaki ilişkinin temel yapı taşı. Bu nedenle pek çok anne, daha hamile iken bebeğini doğru emziremeyeceğinden ya da bebeğinin anne sütünü reddeceğinden dolayı büyük korkular yaşar.

Doğru emzirne nedir?
Doğru emzirme tekniğinde dört temel nokta vardır. Bebeğin başı ve vücudu aynı doğrultuda, düz bir hat üzerinde olmalı, bunun için isterseniz yastık kullanabilir ve bebeğin vücudunu destekleyebilirsiniz. Ancak bebeğin başı, omuzları ve popo kısmının da desteklenmesi gerekir. Bebeğin burnu meme başı hizasında olacak şekilde yüzü memeye bakmalı ve anne bebeği kendi vücuduna yakın tutmalı. Bu sayede anne ve bebek arasındaki ilk yakın temas ve ilişki başlar.

Bebek için en uygun pozisyon hangisidir?
Bebeğin tutuşu önemlidir. Ancak emzirirken bebeğin pozisyonundan çok annenin rahat bir pozisyonda olması daha önceliklidir. İlk zamanlar emzirme periyodu uzun sürer, ancak alışma sürecinin ardından emzirme periyodu daha kısalır. Emzirirken anne oturur pozisyonda olmalı. Sırtı dik ve bel boşluğu ile sırtı desteklenmelidir. Emzirirken boşta kalan kolunun altı ve diğer boşta kalan bölgelere yastık ilavesi yapılabilir.

Emzirirken hijyen de unutulmamalı. Emzirmeye başlamadan önce mutlaka eller yıkanmalı, tırnaklar kısa olmalıdır. Günlük duş alınması annenin de rahatlaması açısından önemlidir. Memeyi ayrıca temizlemeye gerek yoktur.

Ne sıklıkta ve sürede emzirmeliyim?
Yenidoğan  dönemindeki bebek, her istediğinde ve en geç 3 saat aralıklarla 20 – 25 dakika boyunca emzirilmelidir. Bebekler kilo aldıkça, çene kasları geliştikçe ve dolayısıyla süt miktarı bollaştıkça bu süre  kısalır.

Süt rengi neden değişir?
Annenin doğumdan sonraki ilk gün boyunca ürettiği süt, kolostrumdur, kıvamı koyu rengi sarı gibidir. 4'üncü günden sonra gelen süt, olgun süttür. Sütün miktarı da artar, göğüsler dolu, sert ve ağır hissedilir. Bu süreç ‘’sütün gelmesi’ olarak bilinir. Son süt, ön sütten daha beyaz görünür çünkü; daha fazla yağ içerir. Bu yağ anne sütünden alınan enerjinin büyük bölümünü karşılar. Bu nedenle bebeğin son sütü alması sağlanır. Ön süt çok miktarda üretilir ve yüksek miktarda protein, laktoz ve diğer besinleri içerir. Bebek ön sütten alması gerektiği miktarda aldığında ihtiyacı olan bütün sıvıyı bundan karşılar.

Bebeğime su veya meyve suyu vermeli miyim?
Anne sütünün içerisinde bebeğin ihtiyacı olan su ve mineraller bulunur. Bu nedenle bebeklerin ilk 6 aya kadar sıcak havalarda bile sıvı içeceklere gereksinimleri yoktur. Bu tür içecekler verildiğinde bebek, anne sütünü daha az almak isteyebilir.

Sütümü nasıl sağarım?
İlk günlerde pompaya sağacak kadar süt olmaz. İlk gün gerekli ise el ile sağım önerilir. günden sonra göğüslerin durumuna göre süt sağma pompası ile boşaltılır. Özellikle çalışan annelerin gün içinde 2 kere süt sağması önemlidir.

Bebeğin memeyi reddetmesinin nedenleri nelerdir? 
Hastalık, ağrı: Bebekte oluşan enfeksiyon, burun tıkanıklığı gibi nedenlerle emme isteğinin azalması veya  pamukçuk, diş çıkarma nedeniyle ağızda sızı hissetmesi.

Emzirme tekniğinde sorunlar: Annenin yanlış pozisyonda bebeğini emzirmeye çalışması, tıkalı meme ya da annedeki sütün az olması. Emzirme saatlerini kısıtlama ya da bebekte emmeyi öğrenmedeki zorluk.

Bebeği üzen değişiklikler (özellikle aylar arasında): Bebeğin anneden ayrılması, yeni bakıcı yada sık sık bakıcı değiştirme, aile düzeninde değişiklik, annenin hastalığı ya da mastit(göğüs iltihabı), annenin adet görüyor olması, annenin kokusunda değişiklik

Bebeğimin yeterli süt alamamasının nedenleri nelerdir?
Yeterli süt alamamanın nedenleri birden fazla olabilir.
Emzirme ile ilgili faktörler:
- Geç başlama
- Sık emzirmeme
- Gece emzirmeme
- Kısa emzirme
- Memeye kötü yerleştirme
- Biberona alıştırma
- Ek besinler verme

Annenin psikolojik durumu:
- Özgüven eksikliği
- Kaygı, stres
- Emzirmeden hoşlanmama
- Bebeği kabullenememe
- Yorgunluk

Annenin fiziksel durumu:
- Hamilelik
- Gebelik önleyici ilaçlar
- Beslenme bozukluğu
- Alkol, sigara
- Meme gelişiminde bozukluk (nadir olarak)

Bebeğin durumu (sık karşılaşılmayan durumlar olarak):
- Nadir hastalıklı bebekler
- Anomalili bebek

Bebeğimin yeterli süt alamamasının belirtileri nelerdir?
- Yetersiz kilo alımı
- Bebeğin çok az idrar yapması
- Emzirmeden sonra bebek tatmin olmuyorsa,
- Bebek sık sık ağlıyorsa,
- Çok sık ve uzun süre meme emiyorsa
- Bebek memeyi reddediyorsa
- Bebek sert, katı ya da yeşil dışkı yapıyorsa

Emzirme bir bebekle anne arasındaki en güzel bağdır. Emzirme sırasında anne ile bebek arasında güvene dayalı duygusal bir iletişim oluşur. Zaman zaman bebek aç olmasına rağmen emmek istemez, memeyi ağzında tutar, fakat emmez, gelen sütü yutmaz veya çok zayıf emer, ağlar ve memeyle kavga eder. Bazen de bir memeyi emer ama diğerini reddeder. Central Hospital’dan Çocuk Sağlığı Uzmanı Dr. Öznur Yılmaz bebeklerin memeyi reddetme nedenlerini sıralıyor.

• Ağızda pamukçuğa dikkat
Pamukçuk bir mantar enfeksiyonudur. Genelde yenidoğan bebeklerde görülen bir hastalık olmasına rağmen, 1 yaşına kadar olan çocuklarda da sık karşılaşılan bir durumdur.  Yanak içinde, dil ve damakta süt parçalarını andıran beyaz lezyonlar şeklinde kendini gösterir. Ağzında pamukçuk görülen bebekler emerken acıdığı için emmeyi reddedebilir. Bu durumda uzman bir hekimden yardım alınmalıdır.

• Bebeğinizin burnu tıkalı olabilir
Emerken burnundan nefes alamayan bebek memeyi bırakarak ağzından nefes almaya çalışır ve anneyi emmek istemezler. Eğer bebeğin burnu tıkalıysa, doktorun önereceği burun damlası kullanılmalı ve bir aspiratör yardımıyla bebeğin burnu temizlenmeli, nefes alması sağlanmalıdır.

• Annenin tükettiği besinler sütün tadını değiştirir
Annenin tükettiği gıdalar veya içecekler sütün tadını etkileyebilir veya bebekte olumsuz etkilere yol açabilir. Baharatlı, acılı, sarımsaklı gıdalar anne sütünün tadını değiştirebilir; çay, kahve çikolata tüketimi bebekte huzursuzluk, uykusuzluk gibi belirtilere yol açabilir, lahana kuru fasulye gibi bazı gıdalar bebekte gaz şikayetlerini artırabilir. Bu tip durumlarda annenin sütü sağılarak boşaltılmalıdır.  Bebek birkaç saat sonra yeni sütle tekrar emzirilmelidir. Ancak bebek hala emmeyi reddediyorsa başka bir sorun olabileceği unutulmamalıdır. Bazen de annenin kullandığı parfüm ya da sigara içiyor olması bebekte huzursuzluk ve iştahsızlık sebebi olabilir.

• Yanlış emzirme pozisyonu ve tekniği emzirmeyi engeller
Annenin bebeği emzirirkenki pozisyonu ve tekniği hatalıysa bebek anneyi ememez. Bebek emzirme anında memeyi tutması için başından itilirse, direnç gösterir ve tepki olarak da memeyi reddeder.

• Stres sadece anneyi değil, bebeği de etkiler
Hamilelik ve doğum süreçlerinde annelerin vücutları, duyguları ve yaşam tarzlarında ciddi değişiklikler olur. Hatta hamilelik sürecindeki stres erken doğuma bile neden olabilir. Stres hem anneyi hem de bebeği etkiler. Anneler özellikle bebeğini emzirmeden önce sakinleşmeli, rahat ve huzurlu bir ortamda bebeği emzirmelidir. Emzirmek anneye de iyi gelecektir, çünkü emzirme sırasında anne ile bebek arasında güvene dayalı duygusal bir bağ oluşur. Bu anlardan bebeğinizin de keyif alabilmesi için sessizlik de önemlidir. Bebeğiniz emerken aniden ortaya çıkan yüksek seslere tepki verebilir.

• Diş çıkarma dönemi sancılıdır
Sağlıklı bir bebeğin dişleri ortalama 6 – 7 aylıkken çıkmaya başlar. Bebeğinizin damaklarıyla diş etleri şiş ve kızarık ise diş çıkarıyor demektir. Bu süreci rahat atlatabilmek için ona oturur pozisyondayken dişlerini kaşıyabileceği soğuk ve steril malzemeler verebilirsiniz. Bebekler bu süreçte de diş etleri acıyacağı için emmeyi reddedebilir.

• Bebek emzirme saatlerindeki değişikliği fark eder
Bebekler alışkanlıkları değiştiğinde tepki verir. Bu yüzden emzirme saatlerinin değişmesi bebekleri etkileyebilir.

• Bebeğe kardeş geliyorsa sütün tadı değişir
 Annenin yeniden gebe kalması durumunda salgılanan hormonlar nedeniyle sütün tadı değişebilir ve bebek memeyi reddedebilir.

• Sütün miktarı bebeği etkiler
Bebekler mide hacimleri küçük olduğundan az ve sık emerler. Ancak anne sütünün miktarı bebekleri etkileyebilir. Sütün yeterli olup olmadığını belirlemekteki en önemli etken bebeğin kilosunu takip etmektir. Bebekler emdikçe annenin sütü çoğalır ve onun ihtiyacını karşılar. Ama yorgunluk, stres, hastalık gibi bazı durumlarda sütünüzün gelmesi yavaşlayabilir. Bu durumlarda annenin şefkatli ve ısrarcı olması gerekir. Ayrıca bebek ara sıra biberonla besleniyorsa da emmeyi reddedebilir.

  . Enfeksiyon
 Bebeğin emmemesinin nedeni geçirmekte olduğu enfeksiyon olabilir. Bebeğin iştahsızlığı yanında ateş, öksürük, kusma, ishal gibi bulgular varsa mutlaka doktor tarafından değerlendirilmelidir. Özellikle kulak ağrıları emme sırasında artabilir, bu da bebeği huzursuz eder ve iştahsızlık yaratır.