Zekat Kaçta Kaç
Zekat Hesaplama
Zekatın hesaplanması için ifade edilen 1/40 oranı %2,5’a denk gelmektedir. Nisap miktarınca ticari malı yahut parası olan kişiler bu varlıklarının üzerinden bir yıl geçtiği takdirde varlıklarının %2,5’unu zekat olarak vermelidir.
Birikmiş para, ticari mal nisap miktarına denk yahut üzerinde ise kişi, zekatını ticari mal olarak yahut nakdi olarak verebilir. Kişi, zekat miktarınca malını zekat olduğunu beyan ederek bağışta da bulunabilir.
Üzerinden bir sene geçen ve nisap miktarını karşılayan paranın zekatı 1/40 (%2,5) olarak verilmelidir.
80,18 gr altın yahut bu miktarda para, döviz ve ticari mala zekat düşer.
Araba ticari bir mal olarak değil de kişinin kendisinin kullanımında, ihtiyaç olarak bulunuyor ise zekat düşmez.
Barınma amacı olan taşınmazlar zekata tabi değildir. Kiraya verilen taşınmazlar ise kira gelirinin biriktirilip nisap miktarına ulaşması ve üzerinden bir sene geçmesi sonucunda ancak zekata tabi olurlar.
Zekat, aslî ihtiyaçların giderilmesi sonrasında nisap miktarınca ticari mal yahut paranın elde bulunması ve üzerinden bir sene geçmesi durumunda farz olur. Barınma da asli bir ihtiyaç olduğundan kişi, var olan parasından yıllık kira miktarını düşer ve elde kalan para, nisap miktarını karşılıyor ise zekat verilir.
Hanefi mezhebinde borcu olan kişinin öncelikle borcunu ödemesi gerekir. Şafii mezhebinde ise borçluluk hâli zekata engel değildir.
Biriktirilen para nisap miktarını karşılıyor ve üzerinden bir sene geçmiş ise zekat verilmelidir.
Zekatın toplu bir şekilde verilme şartı yoktur. Yıl içerisinde parça parça olarak da verilebilir.
Ev, satılma amaçlı yapıldı ve üzerinden bir sene geçti ise o anki piyasa değerinin %2,5’u zekat olarak verilmelidir. Ev, kiraya verilen bir ev ise kira gelirlerinin biriktirilip nisap miktarına ulaşması ve üzerinden bir sene geçmesi halinde zekata tabi olur.
Zekat; para, altın ve döviz olarak verildiği gibi gıda ve giyim eşyaları olarak da verilebilir.
Kredi kartı ile zekat vermek tasvip edilmemektedir.
Ebubekir, zekât vermeyenlerle savaşmıştır. (Ridde savaşları) Bu uygulama fıkıhta yeni hükümlerin konmasına da kaynaklık etmiştir. Maverdi görünür malların zekâtını ödemekten kaçınanlarla devlet başkanının savaşabileceğini, Ebu Hanife ise zekâtını kendisi verip devlete ödemeyenlerle savaşılamayacağı görüşünü benimsemiştir.[3]
Zekât vermediği için savaş veya cezalandırma amacıyla öldürülen kişiler hakkında nasıl işlemler yapılması gerektiği fıkıh ve akait mezheplerinde tartışılmıştır. Namaz, oruç veya zekât gibi dinî emirlerin terki durumunda şeriata göre uygulanan ceza işlemleri ve kişinin öldürülmesi sonrasında bu kişileri mürted kabul eden selefî mezheplere göre cenaze namazları kılınmaz, Müslüman mezarlığına gömülmez ve malları devlet hazinesine kalır. Bu kişileri mürted kabul etmeyen daha ılımlı mezheplere göre ise bunlara cenaze namazı kılınır ve Müslüman mezarlığına gömülürler.[4][5][6]
- Değerlendirme
- Müslümanlar arasında zekât bir vergi midir, yoksa bir ibadet midir tartışması bulunur. Zekâtın bir vergi olduğu anlayışına göre Şeriat yönetimi altında bulunmayan Müslümanların, yaşadıkları ülkenin vergi yasalarına göre vergi ödedikleri için dinî açıdan ayrıca zekât ödemelerine gerek bulunmamakta, ibadet olarak değerlendirilmesi durumunda ise ödemeleri gerekmektedir.[7][8][9][10] Zekâtın şartları ve miktarı belirli, zorunlu bir ödeme türü olması onun "bir çeşit vergi" olarak anlaşılmasının temel dayanağıdır.