Zelzelenin Zıt Anlamlısı

Deprem Eş Anlamlısı Nedir?

Deprem kelimesine karşılık olarak eş anlamlı sözcük ‘zelzele’ kelimesidir. Yer kabuğu katmanlarının kırılıp yer değiştirmesi deprem olarak ifade edilmektedir. Günümüzde en korkulan doğal felaketler arasında yer alır. Bu doğrultuda deprem kelimesine karşılık olarak eş anlamlı şekilde, amaca uygun zelzele sözcüğü de kullanılabilir.

Deprem Kelimesinin Eş Anlamlıları Nelerdir?

Deprem kelimesinin eş anlamları arasında bir sözcük öne çıkar. Anlamları aynı ve yazılışları farklı olarak deprem ile beraber zelzele sözcüğünün kullanmak mümkün. Sadece cümle içerisinde değil aynı zamanda tek başına da kullanım imkanı vermektedir. Her iki kelime de ortak şekilde taşımış oldukları aynı anlam üzerinden kullanım imkanı tanır.

TDK’ya Göre Deprem Kelimesinin Eş Anlamlısı

Türkçede herhangi bir kelimenin eş anlamlısını teyit edebilmek için Türk Dil Kurumu kullanılır. Bu doğrultuda TDK üzerinden ele alındığı zaman, deprem kelimesine karşılık olarak zelzele sözcüğü öne çıkmaktadır. Aynı anlam ile beraber her yerde hem deprem hem de zelzele kelimesini kullanmak mümkün.

Deprem Kelimesinin Eş Anlamlısı ile Örnek Cümle

Yer kabuğunun kırılıp yer değiştirmesi ya da yanardağ etkileri ile beraber yeryüzünde deprem meydana gelir. Türkçede deprem kelimesi taşımış olduğu bu anlam ile aynı zamanda zelzele sözcüğünün üzerinden ne kullanılır.

‘’Dün çok şiddetli bir zelzele oldu.’’

Bu şekilde yukarıda verilen anlam ile beraber tek başına veya cümle içerisinde kullanım imkanı sağladığını ifade etmek gerekir.

Zelzele ile eş anlamlı iki kelime bulunmaktadır. İki kelime de öz Türkçedir.

Zelzele Kelimesinin Eş Anlamlısı Nedir?

1- Deprem
2- Sarsıntı

Zelzelenin Eş Anlamlısı Olan Sözcükler

1- Deprem

Eski Türkçede depremek, hareket etmek anlamına gelir. Bu kelimeden türetilen deprem ise, zelzele ile eş anlamlıdır. Deprem kelimesi, günümüzde mecazi anlamda da kullanılır. Örneğin ''Deprem etkisi uyandırmak''

Örnek Cümleler:

1- Depremin merkezi Antalya olmasına rağmen Marmara Bölgesinde bile hissedildi. (Sözlük anlamında kullanılmış)

2- Tahsin Bey'in toplantıda söyledikleri deprem etkisi yarattı. (Mecazi anlamda kullanılmış)

2- Sarsıntı

Genelde ''yer sarsıntısı'' şeklinde kullanılan sarsıntı sözcüğü de deprem ve zelzele ile eş anlamlıdır.

Örnek Cümle:

''Yaklaşık 30 saniye süren sarsıntı, büyük paniğe yol açtı.''

Özet: &#;Deprem Nedir? Deprem Ne Demektir? Anlamı&#; başlıklı yazımızda Deprem nedir, Deprem ne demektir, Deprem kelimesinin tanımı, Deprem kelimesinin eş anlamlısı, Deprem kelimesinin ingilizce karşılıkları, Deprem ile ilgili atasözleri ve deyimler ve Deprem hakkında detaylı bilgileri bulacaksınız.

Deprem Tanımı

Deprem kelimesinin anlamı Türk Dil Kurumu (TDK) sözlüğünde aşağıdaki şekildedir;

isim, coğrafya Yer kabuğunun derin katmanlarının kırılıp yer değiştirmesi veya yanardağların püskürme durumuna geçmesi yüzünden oluşan sarsıntı, yer sarsıntısı, hareket, zelzele
&#;Okuldayken bir öğle sonu hafif bir depremde otel çökmüş.&#; &#; Y. Atılgan

Sponsorlu Bağlantılar

Deprem Eş Anlamlısı ve Zıt Anlamlısı

Deprem kelimesini eş anlamlı karşılığı aşağıdaki gibidir;

• Deprem &#; zelzele / hareket / yer sarsıntısı / yer sarsıntısı

Deprem kelimesini zıt anlamlı karşılığı aşağıdaki gibidir;

• Deprem kelimesinin zıt anlamlı karşılığı bulunmamaktadır.

Deprem İle İlgili Atasözleri ve Deyimler

Deprem kelimesi ile ilgili atasözü ve deyimler aşağıdaki gibidir;

•  Deprem kelimesinin geçtiği herhangi bir atasözü veya deyim bulunamamıştır.

Deprem İle İlgili Birleşik Sözler

Deprem kelimesi ile ilgili birleşik sözler aşağıdaki gibidir;

deprem bilimi
deprem bölgesi
depremçizer
deprem konteyneri
deprem kuşağı
deprem merkezi
deprem ocağı
deprem ortası
depremyazar
artçı deprem
eş deprem
deniz depremi

Deprem İngilizcesi

Deprem kelimesinin İngilizce karşılıkları ise aşağıdaki gibidir

• Deprem &#; earthquake

Deprem Hakkında Detaylı Bilgi

Deprem, yer sarsıntısı veya zelzele, yer kabuğunda beklenmedik bir anda ortaya çıkan enerji sonucunda meydana gelen sismik dalgalanmalarve bu dalgaların yeryüzünü sarsması olayıdır. Sismik aktivite ile kastedilen meydana geldiği alandaki depremin frekansı, türü ve büyüklüğüdür. Depremler Sismometre ile ölçülür. Bu olayları inceleyen bilim dalına da Sismoloji denir. Depremin şiddeti Moment magnitüd ölçeği (ya da eskiden kullanımda olan Richter ölçeği) ile belirlenir. Bu ölçeğe göre 3 ve altı şiddetteki depremler genelde hissedilmezken 7 ve üstü şiddetteki depremler yıkıcı olabilir. Sarsıntının şiddeti Mercalli şiddet ölçeği ile ölçülür. Depremin meydana geldiği noktanın derinliği de yıkım kuvvetine etkilidir ve yer yüzüne yakın noktada gerçekleşen depremler daha çok hasar vermektedir.

Dünya yüzeyinde gerçekleşen depremler kendilerini bazen sallantı bazen de yer değiştirme şeklinde göstermektedir. Bazen yeryüzüne yakın bir noktada güçlü bir deprem gerçekleştiğinde tsunamiye sebep olabilir. Bu sarsıntılar ayrıca toprak kayması ve volkanik aktiviteleri de tetikleyebilir.

Sponsorlu Bağlantılar

Genel olarak deprem sözcüğü herhangi bir sismik olayın -Doğal bir fenomen olarak gerçekleşmiş veya insanların sebebiyet verdiği- ürettiği sismik dalgaları adlandırmak için kullanılır. Depremler genellikle kırıkların (fay hatları) çatlamasıyla oluşur. Bunun yanı sıra volkanik faaliyetler, toprak kaymaları, mayın patlamaları veya nükleer testler sonucunda da gerçekleşebilir.

Doğal Depremler

Deprem kırık türleri

Üç çeşit kırık tipi bulunmaktadır. Bunlar; Eğim atımlı ters kırık, eğim atımlı normal kırık ve doğrultu atımlı kırıklardır.

Yeryüzünde pek çok deprem eğim atımlı ve doğrultu atımlı faylardaki kırıklar sonucunda meydana gelmektedir.

Sponsorlu Bağlantılar

Artçı depremler

Ana depremden sonra meydana gelen sarsıntılara artçı sarsıntı denmektedir. Artçı sarsıntılar ana depremin hissedildiği merkezde gerçekleşir ancak şiddet olarak ondan daha küçüktür. Eğer artçı sarsıntı ana depremden daha şiddetli gerçekleşirse bilinmelidir ki artçıdan önce meydana gelen deprem ana deprem değil öncü sarsıntıdır ve artçı sarsıntı adı verilen sarsıntı aslında ana depremdir.

Deprem fırtınası çok artçı

Belirli bir bölgede meydana gelen depremler dizisidir. Artçı sarsıntılardan farkı tek bir depreme bağlı olmayışlarıdır. Esas depremden sonra ondan daha yüksek şiddette artçılar meydana gelmezken deprem fırtınalarında bu mümkündür. Deprem fırtınasına örnek olarak yılında Yellowstone Ulusal Parkında meydana gelen sismik aktiviteleri verebiliriz.

Depremin Büyüklüğü ve Gerçekleşme Sıklığı

Dünyada her yıl yaklaşık deprem meydana gelmekte ve bunların kadarı hissedilmektedir. Guatemala. Şili, Peru, Endonezya, İran, Pakistan,Portekiz, Türkiye, Yeni Zelanda, Yunanistan, İtalya, Japonya ve ABD gibi ülkelerde sıklıkla ve küçük şiddetlerde depremler meydana gelmektedir.

Büyük şiddette depremler az sıklıkla gerçekleşir. Örneğin; Kabaca günde 10 kez gerçekleşen depremlerin çoğunun 4 şiddetinde olması 5 şiddetine göre daha olasıdır. Yine örneğin; İngilterede her yıl şiddeti arası depremler, 10 yıl içinde şiddetinde depremler görülürken ve üstü şiddetteki depremler yılda bir görülebilmektedir. Buna seafoodplus.infor kuralı denilmiştir.

Sponsorlu Bağlantılar

Yine USGS&#;ye göre yılından bu yana yılda ortalama 18 adet şiddetleri arasında deprem meydana gelirken ve üstü bir deprem yılda ortalama yalnızca bir kez gerçekleşmektedir. 

Yakın tarihte ise ve üstü şiddetteki depremlerin sıklığının azaldığı görülmektedir. 

Yapay Depremler

Depremlerin büyük çoğunluğu Dünyadaki tektonik tabakaların hareketi sonucu meydana gelir. Bunun yanı sıra insanlar da deprem oluşumuna neden olabilir. Büyük barajlar ve köprüler inşa ederken, toprağı delerken, kömür madeni kazarken veya petrol kuyuları açarken insanlar yapay depremler yaratabilir. En bilinen örneklerden biri yılında Çin&#;in Sichuan kentindeki Zipingu Barajının çökmesi sonucu oluşan ve 69, kişinin ölümüne sebep olan yapay depremdir.

Sponsorlu Bağlantılar

Deprem Ölçümü ve  Deprem Yerlerinin Belirlenmesi

Depremler sismometrelerle uzun mesafeler boyunca ölçülür çünkü sismik dalgalar Dünyanın iç kısmı boyunca hareket halindedirler. Depremin kesin şiddeti Moment magnitüd ölçeğinumaralandırması (ya da eskiden kullanımda olan Richter ölçeği) ile tespit edilir. Buna göre 7 ve üstü depremler yıkıcı türlerdendir. Hissedilen şiddet ise Mercalli şiddet ölçeği ile ölçülür. ( şiddeti)

Her yer sarsıntısı değişik tipteki sismik dalgaların farklı hızlardaki hareketini meydana getirir: Boylamsal (P-dalgaları), Enlemsel (S-dalgaları) ve bir takım yüzey dalgaları. Sismik dalgaların yayılma hızı ortamın yoğunluğu ve esnekliğine göre 3 km/s ile 13 km/s arasında değişebilir. Yeryüzünde S-dalgalarına oranla P-dalgaları çok daha hızlı ilerler. Rasathaneler ile depremin merkez üssü arası uzaklık farkı ölçülmekle birlikte deprem odağının derinliği de kabaca ölçülür.

Depremler sadece şiddetlerine göre kategorilendirilmez. Bunun yanı sıra nerede meydana geldikleri de önemlidir. Dünya sismik aktivitelerle birlikte coğrafi ve politik olarak  Flinn-Engdahl bölgeleri (F-E bölgeleri)&#;ne ayrılmıştır. Daha aktif alanlar daha küçük alanlara bölünmüştür. Pek aktif olmayan kuşaklar ise geniş F-E bölgeleri oluşturur.

Depremin Sonuçları

Sallantı ve yeryüzünün çatlaması

Sallantı ve yeryüzü çatlamasına bağlı olarak binaların ve dikili yapıların zarar görmesi depremlerin en temel sonuçlarından biridir. Sonucun ciddiyeti; depremin Richter ölçeğine göre şiddeti, merkez üsse olan uzaklığı ve yerel jeolojik, jeomorfolojik durumlarına bağlı olarak dalga yayılımı arttıran yahut azaltan karmaşık bir birleşimdir.

Sponsorlu Bağlantılar

Yer sarsıntısı zemin hızlanması ile ölçülür.

Bölgeye özgü jeolojik, jeomorfolojik ve yapısal özellikler düşük şiddetli depremlerde bile güçlü şiddette bir sallantıya sebep olabilir. Buna amplifikasyon etkisi denmektedir.

Yer çatlakları baraj, köprü, nükleer tesis gibi büyük ve geniş yapılar için büyük tehlike oluşturmaktadır. 

Heyelan ve çığlar

Depremler ardından gelen pek çok ve sürekli artçı sarsıntı, volkanik dağların aktif hale geçmesi, kıyıya vuran güçlü dalgalar ve orman yangınları sonucu heyelanlar meydana gelebilmektedir. Heyelanlar deprem sonrası yardım için orada bulunan personel için de önemli bir tehlikedir.

Yangınlar

Deprem ardından elektrik hatları ile gaz borularının zarar görmesi sonucu yangınlar çıkabilir. Yine depreme bağlı olarak su borularının da zarar görmesi durumunda depremlere zamanında müdahale etmek zorlaşabilmektedir. Örneğin;  San Francisco depreminde ölümlerin çoğu durdurulamayan yangın sonucunda gerçekleşmiştir.

Sponsorlu Bağlantılar

Zemin sıvılaşması

Zemin sıvılaşması sallantı sonrası suya doymuş tanecikli materyallerin sıkılığını kaybetmesi ve katı halden sıvı hale geçmesi şeklinde görülebilir. Bu durumda binalar ve köprüler çökebilir ya da bulunduğu noktaya batabilir. Örneğin; Alaska Depreminde pek çok yapı toprağın sıvılaşması sonucu çökmüştür.

Tsunami

Tsunamiler okyanus ya da denizlerin tabanında oluşan depreme bağlı taban çökmesi, zemin kaymaları gibi meydana gelen tektonik olaylar sebebiyle denizde açığa çıkan enerji sonucunda meydana gelen uzun periyotlu deniz dalgasını temsil eder.

Tsunamiden sonra oluşan dalganın diğer deniz dalgalarından farkı, su zerreciklerinin sürüklenmesi sonucu hareket kazanmasıdır. Derin denizde varlığı hissedilmezken, sığ sulara geldiğinde dik yamaçlı kıyılarda ya da V tipi daralan körfez ve koylarda bazen 30 metreye kadar tırmanarak çok şiddetli akıntılar yaratabilen bu dalga; insanlar için deprem, tayfun, çığ, yangın ya da sel gibi bir doğal afet haline gelebilmektedir.

ve üstü şiddetteki depremler tsunami oluşturmaya daha müsaittir.

Seller

Seller de deprem sonrası oluşabilen tehlikelerden biridir. Sellere nehir ve göllerin kapasitelerinden fazla su taşımaları sonucunda taşmalarının yanı sıra deprem sırasında barajların yıkılması veya hasar görmesi de sebep olabilir. 

Sponsorlu Bağlantılar

Gelgit kuvveti

Depremlerin gelgit kuvvetlerine etki ettikleri de tespit edilmiştir.

İnsana Etkileri

Depremler hastalık, temel ihtiyaç eksikliği, yaşam kaybı, yüksek sigorta primleri, genel mülke zarar, yollarda ve köprülerde hasar ile binalarda çatlak ve yıkılmaya sebep verebilir. Volkanik faaliyetleri harekete geçirerek var olan hasardan çok daha fazlasına sebep olabilir.

Başlıca Depremler

Yeryüzünde ölçülmüş en büyük deprem, 22 Mayıs tarihinde Şili&#;nin Cañete kentinde meydana gelen büyüklüğündeki depremdir. Enerji boşalımı olarak bakıldığında ise bir sonraki en büyük deprem ile 27 Mart tarihinde Alaska&#;da gerçekleşmiştir.

Yeryüzünde ölçülmüş en büyük 10 depremin tamamı ve üstü büyüklükteyken buna paralel olarak en çok can kaybına sebebiyet vermiş depremlerden biri de bunlar dışında yılında Hint Okyanusunda meydana gelen depremdir.

Depremlerin en önemli sonucu insanların hayatını kaybetmesidir. Güçlü bir deprem gerçekleştiğinde okyanus kıyısında bulunan ve pek çok insanın yaşadığı bölgeler önemli risk oluşturmaktadır. Bu depreme bağlı olarak tsunami meydana gelebilmekte ve binlerce kilometre uzaklıktaki bölgeleri bile etkileyebilmektedir. Tehlike altındaki diğer insanlar depremlerin nadir ancak kuvvetli görüldüğü yerlerde, depreme önem vermeyen fakir bölgelerde ve kontrolsüz inşa edilmiş yapılarda yaşayan insanlardır.

Sponsorlu Bağlantılar

Depremin Tarihi

Orta Çağ öncesinde

Yunan filozof Anaxagoras&#;ın yaşadığı 5.yüzyıldan yüzyıla kadar depremler Dünyanın oyuklarındaki hava boşluklarına bağlandı.

Milattan önce yıllarında yaşayan Thales ise depremlere yeryüzü ve su arasındaki gerilimin sebep olduğunu ileri sürmüştür.^[23] Miletli Anaksimenes&#;e göre ise eğimli arazilerin kurak yahut yaş olma durumu depremlerin temel sebebiydi. Bir diğer filozof Demokritos&#;ta depreme sebep olarak suyu göstermişti. Gaius Plinius Secundus depremleri yeraltı fırtınaları olarak tanımlıyordu.

Kültür ve Depremler

Mitoloji ve deprem

İskandinav mitolojisinde, depremlerin sebebi olarak Tanrı Lokri gösterilir.

Yunan Mitolojisinde, Poseidon depremlerin sebebi ve tanrısı olarak görülüyordu. Ne zaman kötü hissetse 3 dişli çatalını yere saplar, deprem ve benzeri felaketlere yol açardı. Bunların dışında o depremi insanları korkutmak ve onlardan öç almak için de kullanmıştır.

Japon Mitolojisinde, Namazu adı verilen dev kedi balığının depremlere sebep olduğuna inanılmıştır. Namazu yeryüzü çamurunun altında yaşar ve Tanrı Kashima tarafından oraya hapsedilmiştir. Kashima onu serbest bıraktığında Namazu çırpınmaya başlar ve büyük depremlere yol açar.

Türk mitolojisine göre, Türkler yeryüzünü bir dikdörtgen biçiminde tasavvur etmişlerdi. Yeryüzü dört yöne bölünmüştü. Altaylı Türkler, ‘dünyanın önce daire, sonra kare seklinde’ olduğuna inanırlar (Çoruhlu 89). Altayların kuzeyindeki Teleüt Türklerine göre, Dünya, dört gök öküzün üzerinde duruyordu: “Dört gök öküz, tabağa benzeyen dünyayı, altına girerek değil; kenarlarına kosulmus olarak tutuyorlardı. Öküzlerin kıpırdamalarından, deprem oluyordu.

Sponsorlu Bağlantılar

Popüler kültür

Modern dünyada depremler pek çok roman, tiyatro, sinema eserine ilham vermiştir.

Sponsorlu Bağlantılar