Zeytin ağacı Akdeniz ikliminin hâkim olduğu bölgelerde yetişen bir ağaç türüdür. Kadim bir meyve olan zeytinin dikim süreci de bir o kadar özeni hak eder. Zeytin en çok Ege Bölgesi başta olmak üzere Akdeniz, Marmara, Güneydoğu ve az miktarda da Karadeniz bölgesinde yetiştirilen bir üründür. Peki zeytin fidanı nedir? Zeytin ağacı fidanı konusunda merak ettiğiniz tüm ayrıntıları sizin için derledik…
Zeytin ağacı fidanı çelik ve aşı ile elde edilir. Bu fidan en çok Akdeniz iklimine hâkim olan bölgelerde kolayca yetiştirilir.
Zeytin ağacı dikimi işleminden önce sonbahara doğru toprak derin bir şekilde işlenmelidir. Bu işleme süreci drenaj ve tesviye işlemlerini kapsar. Zeytin ağacı, fakir toprakların zengin ağacı olarak da bilinir ve yetişmesi için uygun ortam ve şartlar sağlandığı zaman daha fazla verim almak mümkündür. Eğer ağaçlar meyilli alanlarda yer alacaksa zeytinliklerde teraslama işlemi yapılması gereklidir. Zeytin fidanı dikimi öncesi çukur açılırken üstten 30 cmye kadar olan toprak çukurun bir tarafına, alttaki toprak da diğer tarafa doğru açılarak yığılır. Bu çukurdan çıkarılan toprağa 1/3 oranında gübre konarak karıştırılır ve tekrar çukurun dibine doğru atılır. Bu karışıma yarım çay bardağı kadar kompoze gübre eklenir. Son olarak en üstteki kısma toprak ilave edilir. Böylece köklerin gübreyle temas etmesi önlenir. Tüm bu işlemler zeytin ağacı fidanı dikiminden bir ay önce yapılır.
Zeytin fidanı ne zaman dikilir sorusun kısaca ekim ve mart ayları arasında şeklinde yanıt verebiliriz. Zeytin fidanı dikimi zamanı toprağın donuk olmamasına dikkat edilmesi gerekir. Zeytin dikim aralığı ise zeytin fidesinin çeşidine, ağacın alacağı taç büyüklüğüne, bölgenin iklim ve toprak koşullarına göre farklılık gösterir.
Zeytin fidanını diktikten sonra düzenli ve bol şekilde sulamanız gerekir. Bunun yanında fidan etrafında yer alan yabani otlar da iyice temizlenmelidir. Zeytinin hastalığa ya da zararlı böceklere karşı koruması dikkatle yapılmalıdır. Bunun yanında toprak tahlili yapılarak topraktaki azot miktarına göre gübreleme işlemi gerçekleştirilmelidir. Gübreleme yapılırken kullanılacak gübrenin toprakla karıştırılarak bekletilmeden yapılması gerekir.
Kuraklığa dayanıklı olan zeytin ağaçları sulamaya olumlu yönde tepki verir. Sulaması iyi yapılan zeytin ağaçlarının meyve verimi çok daha iyi olur. Zeytinyağı üretimi için büyütülen zeytin ağaçlarının, sofralık zeytin üretimi için büyütülen ağaçlardan daha az sulamaya ihtiyaçları olur. Zeytin ağaçları, gerekli olduğu durumlarda büyüme mevsimi süresinden kış yağışlarının başlangıcına kadar sulanır.
Zeytin ağaçlarının meyve verme sıklığı farklılaşmaktadır. 7–8 yaşında meyvesini vermeye başlayan zeytin ağaçları bir yıl az, bir yıl çok meyve verirler. İlerleyen yaşlarında ise meyve verimi giderek düşmeye başlar. Zeytin ağaçları yaşına geldiğinde meyve verebilmesi için bakım yapılması gerekir
Zeytin fidanı çeşitlerine seafoodplus.info üzerinden ulaşabilirsiniz.
Toprağın Hazırlanması: Toprak dikimden önceki sonbaharda derince işlenmelidir. Toprağın drenajı ve tesviye işlemleri yapılmalıdır. Meyilli alanlarda kurulacak zeytinliklerde teraslama işlemi gereklidir.
Fidan Dikimi Zamanı: Zeytin fidanları Ekim-Mart ayları arsasında dikilebilir. Toprağın donuk olmamasına dikkat edilir.
Dikim Aralık ve Mesafeleri: Zeytinlik tesis edilirken dikim aralıkları çeşide, bölgenin iklim ve toprak koşullarına, ağacın alacağı taç büyüklüğüne göre değişebilmektedir.
Habitus Şekli
Kare dikim
Dikdörtgen Dikim
Küçük
5X5
4X6
Orta
6X6
5X7
Büyük
7X7
6X8
Dikim Çukurları: Zeytin fidanı dikiminde 80X80 cm boyutlarında çukur açılmalıdır. Ne kadar geniş çukur açarsak zeytinimizin o kadar hızlı gelişeceğini unutmamalıyız. Çukur açılırken üst ve alt toprak ayrı ayrı konulmalıdır.
Fidanın dikiminden sonra ilk gelişim yıllarında besin ihtiyacını karşılayabilmek için dikim çukuruna temel gübreleme yapılmalıdır.
Yeni kurulan zeytinlik tesislerinde fidanları dikmeden önce toprak örnekleri alınarak analizlerinin yaptırılması ve önerilen dozlarda temel gübreleme uygulaması yapılmalıdır.
Toprak analizi yaptırma imkânı olmayan yerler için dikim çukuruna ve ilk yıllarda fidanlara aşağıdaki belirtilen gübreleme yapılmalıdır. Her dikim çukuruna;
–15 kg. yanmış çiftlik gübresi,
gr. triple süper fosfat(%48),
gr. Potasyum sülfat(%50) verilmesi uygundur.
Temel gübrelemeden sonra fidanlara 1. yılını doldurduktan sonra gr. Amonyum sülfat,2. yıl gr. Amonyum sülfat, 3. yıl gr. Amonyum sülfat verilebilir. Fidan çukuruna konulacak çiftlik gübresi zararlı ve hastalıklara karşı ilaçlanmalıdır.
Ağaçlar ürüne yattıktan sonra ve mahsul döneminde de yaprak ve toprak örnekleri alınarak gübre uygulamaları yapılmalıdır.
Dikim: Çukurun dip kısmına potasyum ve fosforlu gübreler ile hayvan gübresi ve üst toprak karıştırılarak konulur. Bunların üstüne bir miktar toprak konularak kökün gübre ile direkt teması önlenir. Tüplü fidan torbalarından tutularak çukurların yanına getirilir. Toprak dağıtılmadan tüpten çıkartılır. Fidan çukurun ortasına konur. Fidan bahçenin toprak seviyesinden 5–10 cm. derine dikilmelidir. Daha önceden çıkan alt toprak ve çiftlik gübresi ile kenar boşluklar doldurulur. Sıkıştırma işlemi iki seferde yapılır. Önce çukur yarı dolu iken sonra tam dolu iken iyice toprak sıkıştırılır. Kalan toprakla fidanın çevresine çanak yapılır ve mutlaka can suyu verilir. Hâkim rüzgâr yönünde herek dikilerek gevşek şekilde bağlanır.
zeytin fidanında dikkat edilmesi gerekenler , zeytin fidanı nasıl dikilir , zeytin fidanı dikimi
Bitki Bakımı
Fakir toprakların zengin ağacı olarak da bilinen zeytin ağacının yetişmesi için uygun ortam ve şartlar sağlandığı zaman daha çok verim alınabiliyor.
Zeytin Ağacı Fidanı Nedir?
Zeytin ağacı fidanı çelik ve aşı ile yapılır. Özellikle de Akdeniz iklimine hakim olan bölgelerde yetiştirilir.
Zeytin Ağacı Fidanı Nasıl Dikilir?
Zeytin ağacı fidanı dikilmeden önce toprak önceki sonbahar mevsiminde derin bir şekilde işleniyor. Toprağın drenaj ve tesviye işlemleri yapılması gerekir. Meyilli alanlarda yer alacak zeytinliklerde teraslama işlemi yapılması gereklidir. Çukur açılırken üstten 30 cm'ye kadar olan toprak çukurun bir tarafına, alttaki toprak da diğer tarafa doğru açılarak yığılır. Bu işlemin fidan dikiminden bir ay öncesinde yapılması gerekir. Açılan çukurdan çıkan üst toprak yanmış çiftlik gübresi ile 1/3 oranında (yani 1 kürek gübre + 3 kürek toprak) olacak şekilde karıştırılıp çukurun dibine doğru atılır. Elde edilen bu karışıma yarım çay bardağı kompoze gübre eklenir. Üzerine biraz daha toprak ilave edilerek köklerin gübreyle temas etmesi önlenir.
Zeytin Fidanı Ne Zaman ve Hangi Ayda Dikilir?
Zeytin fidanları Ekim ve Mart ayları arasında dikilebilir. Zeytin fidanı dikileceği zaman toprağın donuk olmamasına dikkat edilmesi gerekir. Zeytinlik alanı oluştururken dikim aralıkları zeytin fidesinin çeşide, ağacın alacağı taç büyüklüğüne, bölgenin iklim ve toprak koşullarına göre değişiklik gösterebilir.
Zeytin Fidanı Bakımı Nasıl Yapılır?
Zeytin fidanı dikildikten sonra ilk yıllarda düzenli bir şekilde ve bol bir şekilde sulanır. Fidanın etrafındaki yabancı otlar temizlenmelidir. Çanaklarda kaymak tabakası olduğu zaman çapa ile kırılması gerekir. Hastalık ve zararlılarla mücadele düzgün ve etkili bir şekilde yapılmalı ve yapılacak toprak tahliline göre azot miktarındaki gübrelerle gübreleme işlemi yapılması gerekir. Kullanılacak gübrenin toprakla karıştırılarak bekletilmeden sulama yapılması gerekir.
Zeytin Ağacı Fidanı Kaç Yılda Meyve Verir?
Zeytin ağaçları bir yıl az bir yıl çok meyve verir. Zeytin ağaçları, 7–8 yaşında meyvesini vermeye başlar. 35’inci yaşına kadar bu ağaçların verimi artar, daha sonra meyve veriminde giderek azalma görülür. yaşındaki zeytin ağaçlarının meyve verebilmesi için yenilenmesi gerekir.
Zeytin Fidanı Yetiştirme Püf Noktaları
Toprak dağılmadan naylonu yırtmadan tüplü fidan çukurun ortasına gövdesi düzgün olacak bir şekilde yerleştirilir ve kalan toprak ile etrafı güzelce doldurulur ve sıkıştırılır. Dikim derinliği, fidan toprağından parmak daha derinde olabilir. Eğer fidan aşılı ise, aşı yerinin kapanmamasına özen gösterilmelidir. Etrafına cm yalak yapıldıktan fidana can suyu verilir. Yağmurlu havada bile can suyu verilmek çok önemlidir.
Zeytin Fidanı Ortalama Fiyatları Ne Kadar?
Zeytin fidanı, fidanın çeşidine göre farklı fiyatlarla satılır. Ortalama fiyatları ise, 45 TL'den başlıyor.
Zeytin Ağacı Fidanı Çeşitleri Var mıdır?
Ülkemizde 28 adet tescilli çeşit olsa da genel olarak yetiştirilen zeytin çeşitleri, Domat, Ayvalık, Manzanilla, Gemlik'dir. Gemlik, Ayvalık ve Manzanilla çeşitleri çelikle, Domat çeşidi ise aşı ile üretiliyor.
Zeytin Ağacı Fidanı Nasıl Çoğaltılır?
Zeytin fidanı çoğaltımında yeşil çelikler, çekirdek, yumrular, yumrulu kökler, kalın dal çelikleri, ağaçların dibinden çıkan piç ismi verilen verilen dip sürgünleri kullanılır.
Zeytin Ağacı Fidanı Ne Zaman Budanır?
Topraktan itibaren cm yükseklikteki sürgünlerde uç alma işlemi yapılır. Fidanlara iki yıl sonra şekil budaması yapılır.
Zeytin Ağacı Fidanı Dikim Mesafesi Ne Kadar Olmalıdır?
Küçük taç yapan fidan çeşitlerinde (Gemlik) 4×6 m – 5×5 m
Orta büyüklükte taç yapan fidan çeşitlerinde (Kilis Yağlık) 5×7 m – 6×6 m.
Büyük taç yapan fidan çeşitlerinde (Ayvalık) 6×8 m – 7×7 m olması önerilir.
Zeytin çekirdei çimlendirme ileminin yaplmas için dikkat edilmesi gereken baz püf noktalar vardr. Uzun ömürlü bitki türü olan zeytini ev ortamnda sakslarda yetitirmek oldukça kolaydr. Sakslarn çok küçük olmamas, bitki geliimi için önemlidir. Ancak bitkinin geliimi ve bakm için sabrl olmak gerekir. lenmemi zeytin çekirdeklerini çimlendirme yöntemiyle, özel olarak bakmn salayarak yetitirebilir, balkon veya teras ortamnda aacn büyümesini salayabilirsiniz. Ayrca ev ortamnda yetitirilen zeytinleri, lezzetli tarifler oluturmak için kullanmak mümkündür.
Zeytin çekirdeinden üretim fidesi elde etmek oldukça kolaydr. lenmemi zeytin çekirdeklerini çkararak, ekim öncesi yaklak saat aras temiz su içinde bekletmek gerekir. Daha sonra hazr hale gelen çekirdeklerin saks içine eklenerek kök salmas beklenir. Saks içine eklediiniz zeytin çekirdeklerinin gevek toprak içinde yer almas, çimlenme ve köklerin tutunma performansnn artmasnda etkilidir. Sakslarn ise balkon ortamnda güne nn geldii alanlarda sabit ekilde braklmas önemlidir.
Buzdolabnda bekletilen ve nemli kapal kap içinde tutulan çekirdekler, yaklak hafta içinde çimlenir. Çimlenme sonras oluan kök bölümleri saksya eklenir ve topraa tutunur. Daha sonra bitki geliimi balar. Ekim öncesi suda bekletilen ve yüzeye çkan bozulmu çekirdeklerin ise kullanlmamas gerekir. Zeytin çekirdeklerinin ekildii sakslarn balkon veya cam önlerinde muhafaza edilmesi de bitkilerin ksa sürede büyümesi için önemlidir. Souk ortamda kalan ve sert iklim koullarna maruz braklan zeytin fidelerinde ise geliim durur ve bitki çürümeye balar.
Zeytin çekirdeklerini birçok alanda kullanmak mümkündür. Besleyici zeytinleri tükettikten sonra artan çekirdekleri deerlendirebilir, ev ortamnda organik tarm yapabilirsiniz. Zeytin çekirdeinin kullanld alanlar u ekilde sralanr:
Yetitiricilik yaplmas planlanan arazi veya ev ortamnn uygun iklim koullarnda olmas sayesinde zeytin çekirdekleri ekilebilir. Ekilen çekirdeklerin düzenli aralklarla sulanmas ve toprann nemli tutulmas sayesinde ksa sürede zeytin bitkisi yetitirmek mümkündür. Ayrca saks veya fidelerin de güne almasna dikkat etmek önemlidir. Zeytin aaçlarnn geliiminin yüksek performansl olmas için bitkilerin düzenli aralklarla bakmnn yaplmas gerekir.
Baz dönemler zeytin fidelerinde böceklenme oluabilir. Bu gibi durumlarda fide yapraklarn ve saksy doal sabunlu su ile silmek, böceklerin ksa sürede kaybolmasnda etkili olabilir. Böceklenme durumu, zeytin fidesi verimini ve geliimini olumsuz yönde etkiler. Böceklenme görüldüü anda bitki bakmna balamak ve topra temizlemek mahsul verimini kurtarmaya yardmc olur.
Kullanlan topran yaps ve bölgenin iklim artlar, zeytin çekirdeklerinin ekilme dönemi üzerinde etkilidir. Zeytin çekirdeklerinden, kaliteli mahsul elde etmek için tohumlarn sonbahar mevsiminde ekilmesi önerilir. Bakm aamasnda da zeytin bitkisi toprann nemli olmasna dikkat etmek bitki geliimine katk salar. Nem seviyesi düük ve kuru topraklarda zeytin çekirdeklerinde çimlenme veya büyüme olay ise görülmez.
Özen ve sabr isteyen zeytin yetitiriciliinde bakmlarn periyodik olarak yaplmas sayesinde tek ekim ilemi ile uzun yllar kaliteli mahsul almak mümkündür. Bunun yan sra yl içinde iki defa gübreleme yapmak ve bitki topran alt ayda bir havalandrmak da bitki geliimini olumlu yönde etkiler.
ANASAYFAYA DÖNMEK ÇN TIKLAYINIZ