Ziraat Katılım Altın Hesabı Caiz Mi

Din İşleri Yüksek Kurulu, 'Kur korumalı TL vadeli mevduat hesabına para yatırmanın, buradan gelecek fazlalıkları kullanmanın dini hükmü nedir' sorusuna yanıt verdi.

1 Ocak tarihli haber: Diyanet 'kur korumalı TL vadeli mevduat caiz mi' sorusuna yanıt verdi (seafoodplus.info)

Diyanet İşleri Başkanlığı’nın en üst danışma kurulu olan Din İşleri Yüksek Kurulu, internet sitesinden yöneltilen “Kur korumalı TL vadeli mevduat hesabına para yatırmanın, buradan gelecek fazlalıkları kullanmanın dini hükmü nedir” sorusunu yanıtladı.
Cumhuriyet'ten Sefa Uyar'ın haberine göre, ALO Fetva Hattı üzerinden verilen fetvanın aksine “haram” nitelendirmesi yapılmayan yanıtta, “Kurulumuzun faizle ilgili kararları ve duruşu bellidir. Faizli mevduat hesaplarına yatırım yapmak ve vadeli döviz satışında bulunmak kurulumuzca caiz görülmemektedir” denildi.
Sistemde, devlet tarafından karşılanması öngörülen kısma ilişkin ise “Ancak içerisinde faiz unsuru bulunmayan herhangi bir uygulamaya devletin kendiliğinden belli oranlarda yaptığı mali katkı alınabilir” ifadeleri kullanıldı.

ERDOĞAN 'NAS ORTADA' DEMİŞTİ
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Merkez Bankası’nın (MB) faiz indirmesine ilişkin kasım ayındaki “Nas ortada. Nas orada olduğuna göre sana bana ne oluyor? Olaya buradan bakacağız ve adımımızı ona göre atacağız” açıklamasının ardından 19 Aralık’ta da “Neymiş efendim, faizleri düşürüyormuşuz. Benden başka bir şey beklemeyin. Bir Müslüman olarak ‘nas’lar neyi gerektiriyorsa onu yapmaya devam edeceğim. Hüküm bu” demişti. Erdoğan, Türk Lirası’nın yüksek değer kaybının önlenmesine ilişkin tedbirler kapsamında kur korumalı TL vadeli mevduat sistemini duyurmuştu.
Diyanet’in telefonla fetva hizmeti verdiği ALO Fetva Hattı üzerinden sistemin açıklanmasından kısa bir süre sonra verilen fetvada ise normal vadeli mevduat hesaba ilişkin fetva anımsatılarak “Aynı fetva geçerli. Dinen aynı hükümlere sahip. Vadeli mevduatta da faiz geçerli, kur korumalıda da. Sonuçta banka fazlalık veriyor, yani faiz tahakkuk ediyor. Bu yüzden sakıncalı, haram” denilmişti.

Ziraat Katılım Danışma Komitesi ise verdiği icazet belgesi ile katılım bankalarının açtığı kur korumalı TL katılım hesaplarının İslam'a uygun olduğunu duyurmuştu.

Parasını dolar yerine bankaların faizli mevduat hesaplarına geçirenlerin yükselen dolar kurundan herhangi bir zarar görmemesi için getirilen "kur korumalı TL vadeli mevduat" düzenlemesinden faizsiz katılım bankaları da yararlanmaya başladı.

Faizsiz bankacılık hizmeti verdiklerini belirten ve "kar payı" dağıtan bu bankalarda katılım hesabı açanlar da devletin bu teşviğinden yararlanabiliyor. 

Banka müşterisi bu katılım hesaplarından "vadesinden" önce paralarını çekmezse yükselen kur kadar hesaplarına Hazine tarafından para yatırılacak. 

Bunun "gizli faiz" olup olmadığına ilişkin tartışmalar ise bitmiş değil. 

Katılım bankaları, uygulamalarından önce bünyelerindeki ilahiyatçıların oluşturduğu "fıkhı danışma kurullarından" fetva alıyor. 

"Kamu yararı dikkate alınarak maslahat ilkesi çerçevesinde değerlendirildiğinden"

"Kur korumalı TL katılım hesabı" uygulamasına başlayan Ziraat Katılım da danışma komitesinden icazet belgesi aldı.

Mehmet Odabaşı, Prof. Dr. Süleyman Kaya ve Prof. Dr. Necmettin Kızılkaya'dan oluşan Ziraat Katılım Danışma Komitesi, konuyla ilgili şu sonuca vardı:

"Kur korumalı TL katılma hesapları", karşılaşılan olağanüstü durum sebebiyle kamu yararı dikkate alınarak maslahat ilkesi çerçevesinde değerlendirildiğinden İslami Finans İlke ve Esasları'na uygun görülmüştür."

Ziraat Katılım'ın aldığı fetvanın belgesi / Görsel: Independent Türkçe 

"Fıkıhta büyük zararlara karşı küçük zararlar kabul edilebilir"

Fıkıhta, toplumun bütününün büyük zararlar görmemesi için küçük zararların kabul edilebileceği noktasında bir yaklaşım olduğunu dile getiren Prof. Dr. Abdulaziz Bayındır, "Bu konuda herhangi bir ayet ya da hadis bulunmuyor ama fıkıh kitaplarında kabul edilebilir bir durum olduğu ifade ediliyor" dedi.

"Ebu Hanife, 'Sultanın sofrasında oturan alimin fetvasına itibar edilmez' der"

Prof. Dr. Hayri Kırbaşoğlu ise söz konusu "icazete" sert tepki gösterdi.

Benzer fetvaları veren ilahiyatçılar için "abdestli kapitalizmin hocaları" diyen Kırbaşoğlu, "O fetvadaki 'kamu yararı' dedikleri fakirin değil parası olanın yararıdır. Kamu zararını, kamu yararı diye yutturmaya çalışıyorlar. Milyarlarca doları arka kapıdan satarak oluşturdukları kamu zararını kapatmaya çalışıyorlar. Güya faizden milyar dolar tasarruf edeceğiz diye kur farkından dolayı 5 trilyon zarar etmenin adı kamu yararı değil kamu zararıdır, daha doğrusu milletin parasının bilgisiz, beceriksiz, ehliyetsiz ve liyakatsiz bir zihniyet yüzünden heba edilmesidir. Din üzerinden bir aldatmaca izliyoruz. 'İcazet' denilen şey medreselerde verilir. Üzerine de besmele de yazılmış. Bunlar, dini istismar amaçlı şovlar. Tüyü bitmemiş yetimin vergileriyle oluşan hazineyi tam takır haline getirdiler. En büyük kamu yararı, saray ulemasının sözlerine itibar etmemektir.  Bir insan bir yerden para alıyorsa onun fetvasının geçerliliği yoktur. Ebu Hanife, 'Sultanın sofrasına oturan alimin sözüne itibar edilmez' der" diye konuştu. 

20 yıl boyunca iktidar tarafından 1 trilyon milyarlar lira faiz ödendiğini hatırlatan Kırbaşoğlu, "Bu ödenen faiz insanlara nakit olarak dağıtılsaydı insanlar zaten kolay bir şekilde geçinecekti. Baştan aşağı bir kandırmacanın içindeyiz" ifadelerini kullandı. 

"Karaman'a göre faiz değil hibe"

Fıkıh profesörü Hayrettin Karaman, Hazine tarafından ödenecek kur farkının faiz olmadığı görüşünde.

Bir katılım bankasının fıkhı danışma kurulunda görev alan Karaman, Yeni Şafak gazetesindeki yazısında şöyle demişti: 

"Bazı hocalar, devletin ödemesinin faiz olduğu kanaatindeler. Ben bu kanaatte değilim, 'devletin ödemesi hibedir' diyorum. Aynı kanaatte olan hocalardan bir kısmının yazdıklarını aşağıda kısmen vereceğim."

Kamuoyunda "Cübbeli Ahmet" olarak bilinen Ahmet Mahmut Ünlü ise mevduattan elde edilen faizin haram olduğunu, katılım bankalarının dağıttığı kar payının zaruri ihtiyaçlar dışında kullanılmaması ve fakirlere verilmesi gerektiğini ancak devlet tarafından verilen kur farkının kullanılabileceğini söylemişti.