10 Tane Türemiş Sözcük
kaynağı değiştir]
kaynağı değiştir]
Türemiş sözcük nedir ve örnekleri neler, bilmemiz için Türkçenin dil yapısını bilmeliyiz. Türkçe sondan eklemeli bir dildir. Sözcüğün sonuna gelerek anlamı değiştiren ekler yapım eki olup bu sözcüklere türemiş sözcük denir. Hem kökten hem gözdeden türemektedir. Bu da gövdeden türemiş sözcük nedir, sorusunu akla getirir. Gövdeden ve kökten türeyen sözcüklerin yanında yansımadan türeyen sözcükler de vardır. Yansımadan türemiş sözcük ne demek için yansıma sözcükler nelerdir şimdi bakalım.
Türkçe yapı olarak sondan eklemeli bir dil olan aynı zamanda yer yer baştan eklemeli (pekiştirilmiş sözcüklerde) bir dildir. Türkçede sözcük yapısına baktığımızda ise basit, türemiş ve birleşik sözcük yapısı olmak üzere üçe ayrılmaktadır. Bu ayrım sözcüğün köküne gelen ekin sözcüğün anlamını değiştirip değiştirmemesine göre ve sözcük oluşum biçimine göre yapılmaktadır. Basit, türemiş ve birleşik sözcük nedir bakacak olursak:
Basit sözcük: Hiçbir yapım eki almamış sözcüktür. Basit sözcükler çekim eki alabilir. Örneğin:
Bu cümlede bütün sözcükler yapıca basittir. Çünkü sözcüklerin hiçbiri yapım eki almamıştır.
Türemiş sözcük: En az bir yapım eki almış sözcüktür. Türemiş sözcükler çekim eki de alabilir. Örneğin:
Bu cümlede bütün sözcükler türemiştir. Çünkü her sözcük en az bir yapım eki almıştır.
Birleşik sözcük: Aynı ya da farklı türdeki iki sözcüğün bir araya gelerek oluşturduğu sözcüklerdir. Örneğin: yeryüzü, kartopu, ayakkabı, keçiboynuzu, büyükanne, kırkayak, ilkbahar, Karagöz, mirasyedi, imambayıldı, ayakbastı, gündöndü…
Sözcükler görevleri bakımından değişiklik sağlarken basit, türemiş ve birleşik olarak üçe ayrılmaktadır. Yapım eki alan sözcükler türemiş sözcük olarak nitelendirilirken bu sözcüklerde kök değişmese de köke gelen ek anlamı ve biçimi değiştirmektedir. Anlam gelen ekle değiştiği için bu eke yapım eki denilmektedir.
Sözcüğün yapım eki almış haline gövde denilmektedir. Eğer gövdeye bir yapım eki daha gelirse oluşan sözcüğe gövdeden türemiş sözcük denilmektedir. Başka bir deyimle isim ya da fiil kökü olan bir sözcüğe gelen iki yapım eki de yapım ekiyse ilk yapım ekinden sonra gelen yapım ekiyle sözcük gövdeden türemiştir.
İsim ya da fiil sözcük köklerine yapım eki getirerek pek çok sözcük gövdeden türeyebilir. Bunlara örnek verecek olursak:
Doğada kendiliğinden oluşan ve canlı ya da cansız varlıkların çıkardığı seslere yansıma ses(sözcük) denilmektedir. Yansıma sözcükler Türkçede türemiş sözcük olarak kabul edilip yansımadan türemiş sözcükler olarak tanımlanmaktadır. Bu sözcüklere örnek verecek olursak:
232241 232242 232243 232244 232245
batman iftar saati 2021 viranşehir kaç kilometre seferberlik ne demek namaz nasıl kılınır ve hangi dualar okunur özel jimer anlamlı bayram mesajı maxoak 50.000 mah powerbank cin tırnağı nedir