2009 1 Dolar Kaç Tl
kaynağı değiştir]
Lira, tarihî açıdan yüksek yıllık enflasyon oranlarına sahip olmuş bir para birimidir. yılında hükûmete ulusal paranın değerindeki dalgalanmayı engelleme yönünde cezai nitelikte yaptırımlarla desteklenen düzenleyici karar alma yetkisi tanıyan "Türk Parasının Kıymetini Koruma Hakkında Kanun" TBMM tarafından kabul edildi.[13] Başlangıçta İngiliz sterlini ve Fransız frangına sabitlenmiş liranın 'dan itibaren T₤ = US$1 olması kararlaştırıldı. Bu sabitleme 'lara kadar stabil kalmış, bu tarihten sonra ise devalüe edilerek T₤9 = US$1 değeri verilmiştir. İlerleyen dönemlerde hükûmet tarafından liraya müdahalelerde bulunularak dolar bazlı devalüasyon devam etmiştir.
Türkiye ’li yıllara gelene kadar TL’nin değerinin Merkez Bankası’nca belirlendiği ve o değerde sabit tutulduğu sabit döviz kuru rejimi kullanımına devam etmiştir. Bu tarihten sonra ülke kur politikası açısından kurlarının piyasada belirlendiği ancak Merkez Bankası’nın sürekli müdahaleleriyle yön verdiği müdahaleli dalgalı döviz kuru rejimine geçmiştir. yılında krizinde uygulaması durdurulacak bant içinde dalgalanma rejimi benimsenmiştir. Bu rejim çerçevesinde kur temelli stabilizasyon programı uygulanmış, kur rejimi de esnek bir çıpa olarak belirlenmiştir. Kriz sonrasında Türkiye dalgalı kur rejimine geçtiğini duyurmuştur.[14]
Yüksek enflasyon oranı nedeniyle birim bazında değer kaybetmiş lira, Guinness Dünya Rekorları tarafından ve ile 'dan yılına kadar en değersiz para birimi seçilmiştir. YTL'ye geçilerek 6 sıfırın atılması sonucunda birim bazında değeri yeniden düzenlenmiştir. 'den beri TL'nin yıllık enflasyon oranı, tarihi enflasyon değerleri ile karşılaştırıldığında düşüktür. Ancak Erdoğan'ın cumhurbaşkanı olduğundan itibaren enflasyon yükselişe geçmiştir.
Türkiye döviz ve borç krizi[değiştir kaynağı değiştir]
Ana madde: Osmanlı lirası
İlk lira Sultan Abdülmecid döneminde 5 Ocak ’te Osmanlı lirası adıyla basıldı. Kâğıt para basılmadan önce kullanılan bu Osmanlı altın parasına Sarı lira denirdi. 2 Haziran ’te çeyrek lira ve 18 Şubat ’te de iki buçukluk ve beşibiryerdelerin basılmasına başlandı.[7]
İlk Türk lirası (–)[değiştir kaynağı değiştir]
Ana madde: Türk lirası simgesi
TCMB tarafından, Türk lirasının itibarının perçinlenmesi ve dünyada bilinirliğinin artırılması amacıyla 8 Eylül tarihinde TL Simgesi Yarışması düzenlenmiş, yarışma sonucunda yeni simge belirlenerek 1 Mart tarihinde Başbakan Recep Tayyip Erdoğan tarafından duyurulmuştur.[26]
Tülay Lale'nin tasarımı yeni simge (₺), yarım çıpa hâlindeki L harfi içine yerleştirilmiş yukarı doğru çift çizgili küçük T harfinden oluşmaktadır. Çift çizgi doğu-batı köprüsü ve istikrarı, çıpa ise yükselişi ve güveni temsil eder.[27]
Türk lirası simgesi, söylenişinin aksine para değerinin soluna konur. (₺5, ₺10, ₺)
Banknotlar[değiştir kaynağı değiştir]
Ana madde: Türkiye Cumhuriyeti banknotları
sayılı "Türkiye Cumhuriyeti Devletinin Para Birimi Hakkında Kanun"un[29] 1. maddesi uyarınca, Bakanlar Kurulu Yeni Türk lirası ve Yeni Kuruş'ta yer alan "Yeni" ibarelerini kaldırmaya yetkili kılınmış olup "Yeni" ibarelerinin 1 Ocak tarihinde kaldırılmasına ilişkin söz konusu Bakanlar Kurulu Kararı 5 Mayıs tarihli Resmî Gazete'de yayımlanmıştır.
| Dokuzuncu Emisyon Grubu (E9) (günümüz) | |||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Resim | Değeri ₺ | Boyutları (mm) | Ana rengi | Bilgi | Tarih | ||||
| Ön yüz | Arka yüz | Ön yüz | Arka yüz | Tedavüle çıkarılışı | Tedavülden çekilişi | ||||
| 5 | × 64 | Kahverengi | Mustafa Kemal Atatürk | Ordinaryüs Prof. Dr. Aydın Sayılı’ın bir portresi, güneş sistemi, atomun yapısı, DNA ve ilk çağ mağara resimleri | 1 Ocak | N/A | |||
| Mor | 8 Nisan | ||||||||
| 27 Mart | |||||||||
| 2 Mart | |||||||||
| 29 Eylül | |||||||||
| 28 Mart | |||||||||
| 10 | × 64 | Kırmızı | Ordinaryüs Prof. Dr. Cahit Arf’ın bir portresi, “Arf Değişmezi”nden alınan bir kesitin yanı sıra “aritmetik diziler, abaküs, sayılar ve bilgisayar teknolojisinin temeli olan sayısal sistemi belirten ikili (Binary) sayı sistemini ifade eden rakamlar | 1 Ocak | |||||
| 20 | × 68 | Yeşil | Mimar Kemaleddin’in bir portresi, “Gazi Üniversitesi Rektörlük Binası”nın çizgisel bir çalışması ile “kemer, dairesel motif ve mimarinin üç boyutlu yapısını simgelemek üzere küp, küre, silindir” gibi formlar | ||||||
| 50 | × 68 | Turuncu | Fatma Aliye Topuz’un bir portresi, “hokka, tüy kalem, kâğıt ve kitap” gibi figürler ile kadın zarafetini simgeleyen “çiçek” motifleri | ||||||
| × 72 | Mavi | Itri’nin bir portresi, “notalar, kudüm ve ud gibi enstrümanlar” ile Itri’nin Mevlevi kişiliğine uygun olarak “ney üfleyen Mevlevi dervişi” figürü | |||||||
| × 72 | Mor | Yunus Emre’nin bir portresi, “Yunus Emre’nin anıt mezarı, dizelerinde yer verdiği gül motifi, barışı ve kardeşliği simgeleyen güvercin motifi ile felsefesini en iyi vurgulayan ‘Sevelim, Sevilelim’ dizesi | |||||||
| Kaynaklar: TCMB17 Haziran tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. - Turkish seafoodplus.info | |||||||||