Aşırı Salya Üretimi

Uykuda salya akması, uyandığınızda karşılaşacağınız en hoş olmayan görüntülerden biridir. Ağzımızdan akan salyaları yastıkta görünce aklımıza ilk gelen ‘’ uykuda salya akması neden olur? ‘’ sorusunun cevabı için, makalemize göz atabilirsiniz.

Uykuda Ağız Suyu (Salya) Akması Nedir?

Tükürüğün ağızda birikmesi ile oluşan salya, normal şartlarda yutulur veya emilir. Ancak Hipersalivasyon denilen tükürüğün fazla salgılanması, yutulmaması gibi durumlarda ağızdan dışarı çıkarak akar. Özellikle uykuda esnasında rastlanan ağız suyu akması durumu altında yatan nedenler incelerek, semptomların azaltılması sağlanabilir.

Uykuda Salya Akması Nedenleri?

Ağızdan çıkan aşırı tükürük olarak adlandırabileceğimiz salya, rahatsızlık verse de özellikle uyku sırasında bir çoğumuzun başına gelmektedir. Ağızda fazlasıyla biriken ağız suyunun dudak kenarlarından akmasıyla meydana gelen gece uykuda salya akması sebepleri arasında;

Uyurken salya akması nedenleri arasından en yaygın olanı uyku pozisyonudur. Uyku Pozisyonunuzun yan olması, ağzınızda salya birikmesi ve yer çekimi etkisiyle salyaların akmasına neden olmaktadır. Mideniz, uyurken ağız suyunu daha fazla salgıladığı için gündüz uykularındansa gece uykularında salya akması daha fazla görülmektedir. Özellikle burun tıkanıklığı yaşadığınız zamanlarda ağızdan nefes almanız, salya akıntısını arttıracaktır.

• Sinüs ve Sinüzit Sorunları

Soğuk algınlığı ve enfeksiyonların bir getirisi olarak sinüslerde tıkanıklık yaşanabilir. Bu durumda tıkanmış sinüsler uyurken ağızdan nefes almanıza ve doğal olarak daha fazla salya biriktirmenize neden olmaktadır. Ağızdan nefes alma, uykuda salya akması nedenleri arasında e yaygın olarak görülen sorunlardan biridir.

• Reflü ve Görh Hastalıkları

Mide borusunda yutma güçlüğü (Görh) ve mide suyunun yemek borusuna kadar gelmesi yani reflü sorunu, uykuda ağızdan salya akmasının nedenleri arasında yer alıyor. Mide suyunun istemsiz şekilde ağza ulaşması, gece uykusunda farkında olmadan fazla salya üretmeye ve ağız kenarlarından çıkmasına neden olmaktadır.

Bazı ilaçların yan etkilerinin salyayı arttırdığı yapılan araştırmalarla ortaya çıkmıştır. Antipsikotik ilaçlar, Alzheimer ilaçları ve bazı antibiyotikler de bu etki görülmüştür. Belirttiğimiz sınıftan ilaçlar kullanıyorsanız, ilaç kullanımı bittiğinde uykuda salya akması sorunu ortadan kalkabilir.

Uyku apnesi, uyurken bazen nefes almaya bile ara verilen ciddi bir uyku sorunudur. Bu durumda geceleri fazla salyanın akması ve kontrol edememeniz oldukça normaldir. Bu durumlar uykuda ağız suyu akmasının altındaki belirtileri olarak görülebiliyor.

• Hamilelikte Artan Ağız Suyu

Hamilelikte uykuda ağızdan salya akması durumu nadir değildir ve genellikle gebelik dönemlerinde görülmektedir. Gebelikte artan mide asidi, yoğun salya akışına neden olabilmektedir. Gebelik sona erdiğinde durumun ortadan kalkması beklenir.

Ağız Suyu (Salya) Akması Tedavi Seçenekleri

Uyandığınızda karşılaştığımız hoş olmayan bu manzara rahatsız edici boyutlara ulaşabilir. Düzenli takibiniz sonrasında azalmayan ağızdan salya akması durumları için bazı tedavi yöntemleri mevcuttur. Bunlar arasında;

1. Uyku Pozisyonunu Değiştirme

Uykuda ağızdan salya akması tedavisi için ilk denenmesi gereken uyku pozisyonunu değiştirmektir. Genellikle yan yatmakla birlikte artan akıntı için sırt üstü yatmayı deneyebilirsiniz. Sırt üstü yatakta sorun yaşamıyorsanız bu şekilde yatmanız ağız salyasını engellemeye yardımcı olabilir.

2. Mandibular İlerleme Cihazı

Oral bir ağız cihazı olan mandibular, rahat uyumanızı sağlamak amacıyla ağız içerisine yerleştirilir. Horlama, nefessiz kalma ve salya akıntısını engellemek adına kullanılabilen bu cihazı doktorunuza danışarak kullanabilirsiniz.

3. Uyku Apnesi Tedavisi

Salya akması, uyku apnesi olan hastalarda sıklıkla görülmektedir. Bu nedenle salya akmasının tedavisi için öncelikle uyku apnesi sorununu çözmeniz gerekebilir. CPAP makinesi adı verilen bir alet sayesinde uykuda nefes almaya devam edilir ve ağız açılma sorunu ortadan kalkar. Ağız açılması azaldıkça salya akıntısı da azalacaktır.

4. Botoks Enjeksiyonları

Tükürük bezlerine yapılan botoks uygulaması sayesinde geçici bir çözüm olarak fazla tükürük yani hipersalivasyon üretimi azaltılabilir. Ancak botoks geçici bir uygulama olduğu için daha kalıcı işlemler için cerrahi yöntemle tükürük bezi alma konusu düşünülebilir. Tükürük bezlerinin alınmasını istiyorsanız öncesinde doktorunuzla bu konuyu detaylı görüşmelisiniz.

Uykuda Salya (Ağız Suyu) Akması: Sonuç

Ağız suyu akması sorunuyla ilgili, altındaki nedenler araştırılarak en uygun tedavi yöntemine başvurulmalıdır. Salya akması birçok kişide görülen, nadir olmayan bir durumdur. Burada kötü görüntünün yanı sıra sağlığınızı tehdit eden sorunların giderilmesi asıl amaç olmalıdır. Salya akmasına neden olan sorunlar tespit edilerek altında yatan nedenlerin tedavisi sağlanması önemlidir. Semptomları en aza indirecek olan tedaviler sayesinde uykuda salya akması sorunu ortadan kalkacaktır.

Tükürük bezlerini fazla çalıştıran veya emilmesini engelleyen sorunun ne olduğunu anlamak adına bir dizi test olmanız gerekebilir.  Semptomları azaltmak ve sağlığınıza tekrardan kavuşabilmek için KBB uzmanlarına ve gerekli görülürse Dahiliye uzmanına yönlendirilebilirsiniz. Uykuda salya akması tedavisi için muayene olmak isterseniz, aşağıda yer alan Avicenna Hastanesi Kulak Burun Boğaz uzman doktorlarımızdan randevu alabilirsiniz.

Sıkça Sorulan Sorular

Avicenna Hastanesi Kulak Burun Boğaz Bölümü Doktorlarımız

Kulak Burun Boğaz bölümü doktor listesi aşağıda yer almaktadır:

Salya, aşırı tükürük salgısı (hipersalivasyon) olmasıdır. Salya akması yaşamın ilk altı ila on sekiz ayında oral motor fonksiyon gelişene kadar normaldir. Özellikle bebeklerin 3. aydan itibaren dişleri çıkma döneminde aşırı tükürük salgısı normaldir. Dört yaşından büyük çocuklarda sürekli salya akması ise anormal kabul edilir.

Çocuklarda Salya Akmasının Nedenleri

Hipersalivasyon, aşırı üretime veya tükürük temizlenmesindeki azalmaya bağlı olabilir. Serebral palsi, nörodejeneratif bozukluklar, B3 vitamini eksikliği, gastroparezi, pankreatit, oral enfeksiyonlar, kuduz, birçok ilaç ve çeşitli toksinler dahil olmak üzere salya artışının birçok nedeni vardır. Parazit varlığında, özellikle kılkurdu, geceleri ağızdan salya akışı olabilir. Genetik, nörolojik veya anatomik bozukluklara bağlı çocukta ağzını kapatmasına engel bir durum var ise tükürük artışı olmadan da yetersiz dudak kapanması sonucu salya akması söz konusu olabilir. Azalmış yutma sıklığı ve yutma güçlüğü (disfaji), kötü postür (başı dik tutamama) fizyolojik bir salya artışı yapabilir. Diş çürükleri, ağız hijyen bozuklukları, nesnelerin sürekli ağza alınması da diğer sebepledir.

Salya Multidisipliner Bir Yaklaşım ile Değerlendirilir:

1. Çocuğun bir açık ağız duruşu veya anormal dil ve dudak hareketleri var mı?
2. Tekrarlayan üst solunum yolu enfeksiyonu var mı?
3. İlaç kullanıyor mu? Yetersiz diş bakımı ve çürükler var mı?
4. Yeme ve içme problemi, çiğneme sorunları ve yutma güçlüğü var mı?
5. İletişim becerileri nasıl? Konuşma güçlüğü var mı?
6. Salyanın şiddeti ve sıklığı Thomas-Stonell ve Greenberg ölçeği kullanılarak (1-5 derece) ölçülür.
7. Eşlik eden nörolojik, anatomik problemler değerlendirilir
8. Gerekirse tükürük bezi ultrasonografisi yapılır

Tedavi:

1. Klinik gözlem yapılır ve altta yatan nedenler belirlenir.
2. Ağız sağlığının iyileştirilmesi ve sürdürülmesi
3. Nişastadan zengin gıdalar fazla tüketiliyorsa kısıtlanır.
4. İlaç ve toksin maruziyeti varsa bunlara yönelik önlem alınır.
5. Yutma ile ilgili bir bozukluğa bağlı ise kas koordinasyonunu iyileştirmek için oral motor egzersizler yapılır.
   • Yüz ifadelerinin kullanımı, örneğin gülümseyerek, kaşlarını çatarak, yüzleri içeri çekerek ayna karşısında egzersiz yapma).
   • Dudak artikülasyonları – mmmm, bbbb, pppp, ahududu.
   • Müzik aletleri üfleme (Örneğin; armonika, parti düdüğü)
   • Dudaklar arasında spatula tutma
   • Pipetle sıvı emme
   • Üfleme (mum, tenis topu)
6. Çocukların tükürük ve ağız hareketlerinden daha fazla haberdar olmalarına yardımcı olunur.
7. Ağza nesne alma davranışlarını (elini ağzına alma en sık davranış) ortadan kaldırılır. Eller için bir aktivite sağlamak çok olumlu bir duyusal his verir.
   • Yap-boz yapma,
   • Oyuncak (titreşen bir oyuncak/yastık) verme,
   • Parmak boyama
   • Şarkı söyleme ve el çırpma,
8. Çocuklar daha fazla yutmaya ve yüzlerini silmeye teşvik edilir.
   • Küçük bir ayna kullanarak yüzün veya çenenin ıslak olduğunu çocuklara göstermek.
   • Renkli noktalar gibi görsel ipuçları kullanmak
   • Dokunma ipuçlarını kullanma; bazen çocukların üst dudağına parmak basmak
   • Övgü veya ödüller vermek
9. Yemek yeme becerilerini geliştirilir.
10. Tıbbi ve cerrahi tedavi (Nadiren gerekir)

Sonuç olarak salya akması çocukluk döneminde 4 yaşa kadar normal kabul edilse de eşlik eden nörolojik, anatomik ve konuşma problemleri varlığında ayrıntılı değerlendirilmelidir. Altta yatan nedenlere yönelik tedaviler ve egzersizler ile farklılık yaratılabilir.

Ücretsiz üye olarakeğitici oyunları gör!

Çocuğunuzun gelişimini en iyi şekilde takip edin

Aylık gelişim bilgilerini görün ve takip edin

2500’den fazla eğitici oyunla çocuğunuzun gelişimine katkıda bulunun

Annelik ve babalık hakkında uzmanlarla görüşün