Avamil Tablosu Pdf

()[ 10) + (30) + (60) ( ]@Elazığ -

1_<strong>Avamil</strong>_Açıklamalı( 60) - I( 2)+ (58)=Cümle içinde kelimenin son harekesini belirleyen( 9) + (49) = (58) Dille söylenen âmil( 49)İşitmeye dayanan/Kaidesi olmayıp Araplardan duyulan:( ) (20) Açıklama: Bir ismi cer edenler. Cer harfleri ve manevi izafet harfleri cer görevi yaparlar. Buanlamda izafet harfleri = cer harfleri denilebilir. Normal izafet ise, “fî”, “li” ve “min” cerharfinden birisi anlamındadır ve onda hazif ve îsâl vaki olmuştur: = IAllah’a inandım / : (1Açıklama: cer harfinin başlıca kullanıldığı manalar: Alet, sebep, yer zarfı, zaman zarfı,değer ve karşılık, hal, geçişlilik, and, olumsuzluğu kuvvetlendirme, fazla olarak,Kalemle yazdım / Onları günahları sebebiyle yok ettik (Enam 6/6) /Gazetelerin çoğu İstanbul’da basılır / Borç, geceleyin gam, gündüz züldür / Çiftçi tarlasını dinara sattı / Öğrenci hocasının sözlerini dikkatle dinledi / Hoca yeni çıkmış kitapları getirdi / Allah aşkına fakirlere yardım et! / Allah kullarına asla zulmedici değildir (Enfal 8/51) / Vekil olarak Allah yeter (Nisa 4/81, …) / Bütün günahlardan tövbe ettim / : (2Açıklama: Sözlükte “den, dan” anlamına gelen cer harfinin başlıca kullanıldığı manalar:Başlama yeri, başlama zamanı, sebep, kaynak-kök, çeşit, belirtme, açıklama, parça, ayrıntıtafsil,iki şeyi ayrıt etmek, yeğleme-karşılaştırma, olumsuzluğu kuvvetlendirme, geçişlilik:Çocuk mektepten eve kadar koştu /

3_<strong>Avamil</strong>_Açıklamalıoluyor yani meful alıyor)Her günahkar üzerine tövbe etmek vaciptir / : (5Açıklama: Sözlükte “üzere, üzerine, üstüne, üstünde, beraber, den, için, de, ile, rağmen”anlamlarına gelen cer harfinin başlıca kullanıldığı manalar: Üst-üzerinde, yakınlık, uzaklık,“rağmen” manasına, öğüt-teşvik, hal, şart, zan, aleyhine olma-yük, geçişlilik için:Kitap masanın üzerindedir / Aile sofraya oturdu / Orman, m. uzaktadır / Müminler, sayılarının azlığına rağmen galip geldiler / Allah’ın kitabını okumalısınız / İstanbul, Sultan II.

4_<strong>Avamil</strong>_Açıklamalıİmam, cübbesini giymiş olarak göründü / Sultan, beyleriyle birlikte çıktı / Mücahitler, Allah adını yüceltme uğruna savaşır / İstanbul’a gitmeye ne dersin? Kasem içseafoodplus.infoğ günden beri yaptığım tüm günahlara tövbe ettimAçıklama:içindir:- : (11 , , . “Vallâhi, yemin ederim, and olsun,Allah’a and olsun / Kur’an hakkı için / : (12 : (13cer harfleri “den, den beri” anlamlarına gelir, geçmiş zamanda iptidaÜç gündür yağmur yağmadı /

5_<strong>Avamil</strong>_AçıklamalıBuluğ gününden itibaren namaz farz olur /Münzü: Den, den beri. Geçmiş zamanda iptida içindirAlim hariç, insanlar helak oldu / : (14 : (15Hâşâ: İstisna içseafoodplus.infoe amel edenler hariç, alimler helak oldu / : (16Halâ: İstisna içseafoodplus.infoâ: İstisna içseafoodplus.infoılar hariç, amel edenler helak oldu / : (17 : (18Ey Allah’ın rahmeti, sen olmasaydın elbette insanlar helak olurduLevlâ: Olmasaydı. Zamir bitiştiği zaman başkasının mevcudiyetiyle bir şeyi imtina seafoodplus.infoçin/neden isyan ettin? (Keymihe = keymâ (elif’ten bedel he gelmiş) /Keyme: Niçin. Key (talil içindir) + mâ (soru edatıdır). Lime (niçin) anlamındadır)Umulur ki Allah Teala günahımı bağışlar /Lealle: Umulur ki, ta ki, belki. Tereci içindir. : (19 :( ) (( 8) IIİnne: Şüphesiz, şüphe yok ki.Şüphesiz Allah Teala her şeyi bilir/bilendir /Ben inanıyorum ki, şüphesiz Allah Teala her şeye gücü yetendirKeenne: Sanki, güya : (1 : (2Sanki haram (tıpkı) ateştir /Cahil kurtulamadı fakat alim kurtuldu/kurtulur /Lâkinne: Ancak, fakat, lakin. : (3 : (4Keşke ilim, her kişi için verilmiş rızık olsaydı/herkes ilimle rızıklanmış olsaydıLeyte: KeşkeUmulur ki Allah Teala günahımı bağışlayıcıdır/bağışlar /Lealle: Belki, umulur kiAçıklama: Bu altı harfe, “fiile benzeyen harfler” denilir. : (5 : (6 :( ) (7Günah cennetten uzaklaştırıcıdır, ancak itaat/taat ona yaklaştırıcıdırİllâ: Ancak, başka. İstisna edatıdır.Açıklama: Bitişik olmayan, kesik olan istisnalarda kullanılır. Müstesna-i munkatı: vekardeşleriyle topluluktan çıkartılmadığı halde bunlardan sonra gelendir: müstesna i munkatı da لكن manası vardır. O zaman örnek şöyle olur: .

6_<strong>Avamil</strong>_AçıklamalıŞer (günah) işleyen kurtulucu olmadı/Hiçbir şer işleyen kurtulamazLâ: Değil, olmadı, hayır.Açıklama: Cinsinden olan bütün fertlerden hükmü kaldıran. :( ) (8:( 2) Açıklama: Bu ikisi leyse manasında oldukları için bunlara leyse’ye benzeyen denilmiştir. Buikisi Leyse’ye olumsuzlukta benzemektedirler. Ancak mutlak mânada ve geleceği de nefyetmekanlamında olmayıp; hâl-i nefyederler. :( ) (1Allah Teala, her hangi bir mekanda yerleşik (mekana bağlı) değildir/olmadı :( ) (2Allah Teala’ya benzeyen bir şey olmadı / Hiçbir şey Allah Teala’ya benzeyici değildirAçıklama: Arapçada leyse’ye benzeyen 4 harf vardır: , , , Bu harfler isim cümlesinin önüne gelerek manayı menfi seafoodplus.infour.: Harfinin de amel edebilmesi için, isim ve haberinin nekra olması gerekir:,, Hiçbir gazete faydalı değildir /Yağmur yağmamaktadır /: Harfinin haberinin başına da, nin haberinin başında olduğu gibi gelebilir:Yemek masası geniş değildir /Kalem uzun değildir /harflerinin isimleri : İsim ve haberinin zaman ismi olması gerekir ve isim hazfedilir (cümlede bulunmaz):( Zaman dinlenme zamandır - Dinlenme zamanı değildir =) -:( 4) Allah Teala’ya itaat etmemi severim/itaat etmeyi seviyorum / : ( 1En: Mek, mak eki ile mastar manası verir. : (2Allah Teala, asla kafirleri bağışlamayacaktır / Elbette Allah Teala kafirleri bağışlamazLen: Tekid-i nefy-i istikbal (gelecek zamanın kuvvetli olumsuzluğu) içseafoodplus.info tahsil edebilmem için ömrün uzun olmasını severim/seviyorumKey: Sebep bildirir. : (3 " : " " : (4“Allah Teala’ya itaat ediyorum” diyen kimseye (cevaben) “O halde/Öyleyse cennete girersin”sözünİzen: O seafoodplus.info:( 15) V

7_<strong>Avamil</strong>_Açıklamalı:( 4) ( A(O Allah) doğurmadı ve doğrulmadı / : ( 1Henüz ömrüm fayda vermedi / : ( 2Salih amel yapsın / : ( 3Günah işleme / : ( 4:(11) ( BAçıklama: Bunlar iki fiil-i muzariyi cezm ederler. Birincisine şart, ikincisine ceza denir.Eğer tövbe edersen günahların bağışlanır / : ( 1İn: EğerMehmâ: Her ne ki, her ne zamanHer ne yaparsan ondan sorulursun / : ( 2 : (3Hayır olarak ne yaparsan, Allah Teala yanında onu bulursunMâ: Değildir, olmaz. Olumsuzluk edatıdır. Şunlar için de kullanılır: Müddet ifade etme (…müddetçe), cümleye mastar manası verme, akıllı olmayanlar için soru edatı (ne?), şart edatı,ism-i mevsul (o ki, o şey ki).Kim salih amel yaparsa o kurtulan olur / : ( 4Men: Kim?Eyne: seafoodplus.info olursan ol ölüm sana yetişir / : ( 5Ne zaman haset edersen helak olursun / : ( 6Metâ: Ne seafoodplus.info günah işlersen işle Allah Teala seni bilir / : ( 7Ennâ: Nerede olursa, nereden, ne zaman, nasıseafoodplus.info alim kibirlenirse Allah Teala ona gazaplanır / : ( 8Eyyü: Hangi, herhangi.[Eyyâne (): Olduğu zaman, ne zaman]Haysümâ: Her seafoodplus.info nerede yaparsan, amelin (fiilin) yazılır / : ( 9Ne zaman tövbe edersen/Tövbe ettiğin zaman tövben kabul olur / : ( 10İzmâ: Olursa, olunca. : (11İlminle amel ettiğin zaman/Ne zaman ilminle amel edersen, insanların en hayırlısı olursunİzâmâ: Olursa, olunca.( 9)Kaidesi olan/Amelinde külli kaideyi zikretmek mümkün olanI

8_<strong>Avamil</strong>_AçıklamalıAllah Teala her şeyi yarattı - Kur’an inmekle indi / - Açıklama: Başkası kendisine tabi olup, kendisi ise âmilde asıl olan fiil-i mutlaktır/genelanlamda fiildir. Her fiil, ref’ eder ve nasb eder. Tâm, nâkıs, lâzım ve müteaddi gibi her fiiliçin bir merfu (fail) gerekir. ( 1Allah Teala bildi/bilir / Açıklama: Her fiil için ötreli (fail, naibi fail, isim) bir kelime lazımdır. Eğer bu ötrelikelimeyle kelam tamamlanıyorsa böyle fiile tam fiil denir. Tam fiiller, fail ve meful alırlar - – – ( + ) – :( =) ( 2Not: + = . Bu tür fiiller (mâ dâme, mâ beriha, mâ fenie, mâ infekke), “mâ + ”olduğu için “mâ” ayrı yazılır ve hepsi de “süreklilik” ifade ederler. Eğer bunların başına “mâ”gelmezse o zaman nakıs fiil olmazlar tam fiil seafoodplus.info Teala, alimdir, hakimdir / Asi azabı hak eden oldu / Günah işleyen Allah Teala’dan uzak olmaya devam etti / Ruh bedenin içinde olduğu sürece tövbe kabul edilir / Allah Teala cisim değildir/olmadı / Açıklama: Bunlara genel olarak kâne ve benzerleri (kardeşleri/soyundan gelenler) denir.Ötreli kelimeyle kelam tamamlanmıyorsa bilakis mansub bir habere ihtiyaç duyuyorsa böylefiillere nakıs fiil denir (Nakıs fiil olan kâne var kardeşleri, “oldu” manasındadırlar ve isimcümlesinin başına gelirler. Bu fiiller aynı zamanda “oldu” manasının dışında tam fiil olarak dakullanılabilirler). Bunlara, anlamlarının tam ortaya çıkması için tek başına isimleri yeterliolmayıp habere ihtiyaç gösterdikleri için nakıs fiiller denilmiştir. Nakıs fiiller, isim cümlesininbaşına gelerek isim ve haber alırlar. İsmini ref, haberini nasb ederler (Mübtedayı merfu,haberi mansub okuturlar): : “idi, oldu, olmak, ol” anlamlarına seafoodplus.info zengin idi - Ahmet zengindir / - : Nitelediği ismin belirtilen sıfata sabah vaktinde sahip olduğunu göseafoodplus.info (sabah vakti) hasta oldu/sabahladı - Adam hastadır – : “oldu, dönüştü” anlamını ifade eder. Bir durumdan başka bir duruma dönüşseafoodplus.info ekmek oldu / : Nitelediği ismin belirtilen sıfata kuşluk vaktinde sahip olduğunu gösterir.İşçi (kuşluk vakti) yoruldu / : Nitelediği ismin belirtilen sıfata sahip olarak devam ettiğini belirtir. Nitelediği isminbelirtilen sıfata gündüz vaktinde sahip olduğunu göseafoodplus.info kalabalıklaştı /

9_<strong>Avamil</strong>_Açıklamalı Onlardan biri, kız ile müjdelendiği zaman içi öfke ile dolarak yüzü simsiyah kesilir! (Nahl16/58)Çocuk gündüz oturdu / : Nitelediği ismin belirtilen sıfata gece sahip olduğunu, o şekilde gecelediğini seafoodplus.info geceyi kıvranarak geçirdi / Işık geceleyin zayıftı / : Nitelediği ismin belirtilen sıfata akşam vakti sahip olduğunu belirtir.Tüccar (akşam vakti) iflas etti /Hoca yorgun olarak akşamladı / Bu beş fil genel olarak “oldu” diye tercüme edilir. Ancak bu olmanın zamanı fiile göredeğişir. Bu fiiller, mazi, muzari ve emir siygasında gelebilirler:- – – – – – Bekçi uyanık olur / Musibetlere karşı sabırlı ol / : Süreklilik seafoodplus.info hala hayattadır / : Süreklilik bildirir.Çocuk hala hastadır / : Süreklilik bildirir. : Süreklilik seafoodplus.info dördü yalnız mazi ve muzari siygalarında gelirler: – – – Daima ihtilaftadırlar / Cahil, inadında direnmektedir / : Kendinden önce gelen cümlenin müddetini kendinden sonraki cümleye bağlar. Yalnızcamazi siygası seafoodplus.infoa olduğum müddetçe Allah’a kulluk ederim / Aç olduğun müddetçe ye / : Olumsuzluk bildirir, “değildir, hayır” anlamındadır. Yalnızca mazi siygası bulunur.Mümin zalim değildir / Bu dördü, ismin haberiyle nitelendirilmesindeki sürekliliği anlatmaktadıseafoodplus.info

10_<strong>Avamil</strong>_AçıklamalıHer hasetçinin hasedi amelini yakar/yakıcıdır /Açıklama: İsm-i fail, malum fiilinin ameli gibi amel yapar.Açıklama: İsm-i meful, meçhul fiili gibi amel seafoodplus.info tövbe eden ki tövbesi kabul edilmiştir / IIIIV İbadet, sevabı güzel olandır/İbadetin sevabı güzeldir ve günah, azabı çirkin olandır/günahınazabı çirkindirAçıklama: Sıfat-ı müşebbehe, kendi fiili gibi amel eder, kendi malum fiili gibi amel ederdenmez. Çünkü sıfat-ı müşebbehe lazım fiillerden gelir, lazım fiillerden ise meçhul gelmez.Sülasi lazım fiilden türer, ifade ettiği mana ile devamlı olarak sıfatlanan kişi veya varlığıgösterir. İsm-i failde bir vasfı bildirir ancak bildirdiği vasıf devamlı değildir:Bu komutan yüreklidir/cesurdur / Bu adam cömerttir / –Siyah bir kitap – Siyah bir silgi (renk ve sakatlık bildiren - vezni ism-i tafdil değil) - – – – – – – / – – Sevinçli – gamlı/gönü dar - tok (erkek-dişi) – cimri – kolay – katı – kahraman – temiz –doğru – karanlıkNot: Sıfat-ı müşebbehe sıygasaldır (fiilden türüyor, genelde de lazım fiilden)/sarfa aittir, sıfatise nahve aittir. Bu ikisi birbirinin alternatifi değildir. Bazen aynı kelime, sarf açısından sıfat-imüşebbehe, nahiv açısından ise sıfat olur:Güzel bir adam geldi / Sıfat-ı müşebbehe’nin 18 kalıbı vardır. Sıfat bu kalıplardan gelmişse ona sıfat-ı müşebbehediyeceğiz. Bu kalıpların en çok kullanılanlarından bazıları: = , = , = V Alimde olan hilimden (yumuşaklıktan) daha güzel bir yumuşaklık hiçbir kimsedeolmamıştır/Alimde olan hilim güzelliğinden hiçbir kişide yokturAçıklama: İsm-i tafdil, kendi fiilinin ameli gibi amel yapar. İsm-i tafdil, renk ve sakatlıkdışında bir vasfın, bir niteliğin, bir varlıkta başka bir varlıktan daha çok olduğunu gösterir. Buisim sülasi fiillerden erkek için vezninde, dişi için ise vezninde türer: - اَلش َّمْسُ‏ / - –Büyüdü – büyük – daha büyük / en büyük – Güneş Aydan daha büyüktürİyi ٌ, kötü ٌve en sevgili ُsıfatları, ism-i tafdil olarak kullanılır:Namaz uykudan daha iyidir /Yalancılık, hırsızlıktan daha kötüdür /

11_<strong>Avamil</strong>_Açıklamalıİnsana en sevgili gelen şey, elde edemediğidir / VI Allah Teala, kulunun kendisi için/rızası için bir fakire para vermesini severAçıklama: Kendi fiilinin ameli gibi amel yapar VIIAllah Teala’ya ibadet etmek hayırdır/hayırlıdır / Açıklama: Muzaf, muzaf-ı ileyhin son harekesini esre yapar. - - Mektebin öğretmeni - Mektebin iki öğretmeni - Mektebin öğretmenleriMektebin iki öğretmenini gördüm / Mektebin iki öğretmenini selamladım / Mektebin öğretmenlerini gördüm / Mektebin öğretmenlerini selamladım / – - – , – , –Kitap-kitabım, değnek-değneğim, avukat-avukatım, iki kitap-iki kitabımİki kitabımı aldım / Kalemi, iki kitabımın üzerine koydum / Rabbimiz! Beni, ana-babamı bağışla / = –,= –Öğretmenler-öğretmenlerim, oğullar-oğullarım VIII Teravih rekat olarak 20’dir/Teravih 20 rekattır (“rekaten” kelimesi, “işrûne” nin temyizidir)Açıklama: Kelimenin sonunu üstün yapar.( ) IXGünah işleyen Allah Tela’dan uzak oldu (uzak oldu, fiili mazi manasında)Günahı terk et (terk et, emr-i hazır manasında) /Dünyada rahatlık yoktur/hasıl olmamıştır (zarf-ı mustakardır)Alimin ahlakının Muhammedî olması gerekir /( ( ) ( ( ) ) ) (ism-i mensub da manay-ı fiildendir)Açıklama: Kendisinden fiil manası anlaşılan kelimelerdir fakat fiil gibi çekilmezler. Mazi,muzari ve emir olmak üzere üç çeşittir:– – – – – - – / – – – – -

12_<strong>Avamil</strong>_Açıklamalı – – Ne uzak! (mazi manasında) – şaşarım/vay (muzari manasında) – sus! – haydi, gel! – alın! –haydi, çabuk! – gel, getir! – canım sıkılıyor, bıkarım – ilerle! – al! – geri al! – olduğun yerdedur! – benden uzak ol! – yavaş ol, ağır olSülasi fiilden vezninde yapılanlar:İndi-in!, bıraktı-bırak!, oturdu-otur!, sustu-sus! - , – , – , – Anne-babana “öf” bile deme (İsra 17/23) / Namaza gel! / O zaman kitabı sağ eline verilmiş olan der ki: “Gelin, kitabımı okuyun” (Hâkka 69/19)]( 2) Dille söylenmeyen IMuhammed (sav), Allah’ın elçisidir /Açıklama: Mübteda ve haberi ref eden âmil gözükmüyor/telaffuz edilmiyor. IIAllah Teala tövbe edene merhamet eder / ( 30) - II( 5)(/) + (25) =Amillerin amel ettikleri kelimeler / Kendisinde amilin etkisi bulunanlar( 1)+ (2)+ (13)+ (9) = (25)Âmilin, vasıta gerekmeksizin müessir olmasıdır( 9) IAllah Teala tövbe edene merhamet etti/etsin / Camı kırdım / Çocuklar oynayıp yoruldular (fiil başta gelince, fail ikil veya çoğul olsa da, fiil tekil geliyor,

13_<strong>Avamil</strong>_Açıklamalıfiil sonra gelirse, bu hususlarda faile uyuyor) IITövbe edene merhamet edildi/Tövbe eden merhamet olunsun / Açıklama: Meçhul fiilli cümlede fail olmaz, meful-i bih onun yerine geçer ve failin irabınıalır. Bu kelimeye naib-i fail seafoodplus.info kapıyı açtı – Kapı açıldı / - – Öğretmem öğrenciye okumayı öğretti – Öğrenciye okuma öğretildi (Etken fiilli cümlelerdebirden fazla meful varsa sadece ilk meful-i bih, naib-i fail olur)Öğrenciler sınıfta oturdu – Sınıfta oturuldu /Muhammed (sav) peygamberlerin sonuncusudur / – ( Açıklama: Mübteda asıl olan marife olmasıdır ancak bunun istisnaları vardır:Değerli bir dost bizi ziyaret etti (Mübteda tavsif edilmiş) / ) III-IVHapiste hiç kimse yok (Nefiy’den sonra gelmiş) / Müdürü arayan/soran bir ziyaretçi oldu mu? (Soru edatından sonra gelmiş) Odada bir güvercin vardır (câr ve mecrûrdan ibaret olan haber mübtedan önce gelmiş)Allah Teala, alimdir, hakimdir / VVIMuhakkak ki (ölümden sonra) diriliş gerçektir / Açıklama: İnne ve kardeşleri 6’dır: – – – – – Muhakkak ki – muhakkak ki – gibi – fakat – keşke – belki, umulur kiGerçek, muhakkak ki cehaletin ar olduğudur / Hiçbir riyakarın ameli makbul değildir/kabul edilmez / Açıklama: Bazıları bunu, onun gördüğü işi gördüğü için inne’nin kardeşleri içinde seafoodplus.infoenmek alime yakışmaz ve haset helal değildi / VIIVIIIIXAçıklama: Muzari fiili nasb edenler:Allah Teala tevazuu/alçak gönüllülüğü sever /

14_<strong>Avamil</strong>_Açıklamalı: Muzariye mastar manası verir ve gelecek zamanı göseafoodplus.infoç bir kitap okumak istedi / : Manayı gelecek zamana çevirir ve menfi seafoodplus.info bir şey yazmayacağız / , :(“Dinleneceğim” diyene) Öyleyse yorgunluğun gider / : Sebep anlatır.Öğrenci, öğrenmek için okuyor / : :Hasta arkadaşımızı ziyaret etmek için hastaneye gidiyoruz : İkiyüzlülerle arkadaşlık edecek değiliz / : Ta ki, -ceye kadarSıra gelinceye kadar konuşma / : Yahut manasına gelen bu edat ve manasında kullanıldığı zaman muzarii seafoodplus.info işleyen cezalandırılır veya özür diler / : Nefiy veya talepten sonra gelerek muzarii seafoodplus.infoı ki bilsin / İyilik et sevap kazan / : Nefiy veya talepten sonra gelirse, muzarii nasbeder. Gıybetin günahından söz edip de (kendin) halkı çekiştirmeMuzari fiili cezm edenler:a) Bir muzariyi cezm edenler: Muzari fiili menfi yapar, fiilin manasını maziye çevirir. Öğrenci bir kitap okumadı / : Muzari fiili menfi yapar, fiilin manasını maziye çevirir, işin henüz olmadığını (menfidurumun süregeldiğini) anlatır.: Emir için kullanılıseafoodplus.info bir kitap satın aldı, henüz okumadı /Her öğrenci dersini iyice yapsın /

15_<strong>Avamil</strong>_Açıklamalı: Bir işin olmamasını, yapılmamasını istemek (nehiy) için kullanılır.b) İki muzariyi cezm edenler:Pencereyi açma / Kim çok okursa bilgisi artar / :Ne iyilik yaparsanız Allah onu bilir (Bakara 2/) / :Okursan anlarsın /:Koşarsan yorulursun / :Ne yaparsan onu yaparım / :Ne zaman yalan söylersen hor görülürsün / :Ondan ne zaman yardım istersen sana yardım eder / :Kimi sayarsan (hürmet edersen) sayarım / :: Nerde olursanız olun Allah sizi bir araya toplar (Bakara 2/)Nerede olursanız olun ölüm size erişir (Nisa 4/78) / :Nereye gidersen giderim / :Nereye kar yağarsa (orada) hava soğuk olur / :Nasıl vurursan öyle vurur / ( 13)

16_<strong>Avamil</strong>_Açıklamalı I Tövbe-i nasûh (kesin tövbe etmek) ile tövbe ettim (tevbeten: meful-i mutlak nev’î, nasûhan:sıfat)Açıklama: Meful-i mutlak, fiilden sonra fiilin manasını kuvvetlendirmek, çeşidini bildirmekve sayısını bildirmek için, o fiille aynı kökten gelen mastardır.Aç öyle yedi ki! / Onu, zalimin dövdüğü gibi (zalim dövüşüyle) dövdü / Hasta bir defa yemek yedi / Müslüman iki secde yaptı / Hastayı üç defa ziyaret ettim /- Meful-i mutlak olarak eş anlamlı bir mastar kullanılabilir: Bir sevinç sevindim / - Meful-i mutlak olarak kullanılan mastar bazen hazf olur, niteliği bildiren sıfat, onunyerine kullanılır: Az gülsünler, çok ağlasınlar (Tevbe 9/82, ve ا sıfatları, hazf olunmuş mutlak meful ve kelimelerinin naibidirler)- ve kelimeleri mastara muzaf olarak kullanılır:Tamamen meyletmeyin (Nisa 4/) / Nasihat ona biraz yaradı / IIAllah Teala’ya ibadet ediyorum (Teala: Sıfat) /Açıklama: Meful-i bih, failin işlediği işten etkilenen seafoodplus.info kalem satın aldım / Kütüphaneye uğradık / IIIRamazan ayında oruç tut (Ramazan: Muzafun ileyh) /Açıklama: Meful-i fih, fiilin işlendiği yeri ve zamanı gösterir.Hırsız evin arkasına saklandı / Babalarına akşamleyin geldiler (Yusuf 12/16) / Şehirde yeni bir mektep yapıldı / ( Evde oturdum / / ) IVAllah’ın rızasının talep için amel et /

17_<strong>Avamil</strong>_AçıklamalıAçıklama: Meful-i leh, bir fiilin niye olduğunu, sebebini bildirir, “niçin?” sorusununcevabıdıseafoodplus.infoğum için kaçtım / Allah’a itaat için oruç tutarız / VMal tükenir, sen amelinle beraber baki kalırsın (Vav: Vav-ı maiyye) /Açıklama: Meful-i maah, beraberlik bildirir, vav-i maiyye’den sonra gelir. Çocuk kıyı boyunca koştu / Halil’le birlikte kahvede oturdum / VI (Allah’ın rahmetini) ümit edici, (azabından) korkucu olduğum halde Allah’a ibadet ederimAçıklama: Hal, fiil olurken, failin, mefulun veya her ikisinin durumunu gösteren sözdür.“Nasıl?” sorusuna cevap teşkil seafoodplus.infoak (korka korka) konuştu / Mahmut’u uyur halde gördüm / Çocuk, ağlayarak, bağırarak oturdu / VIIİbadet yönünden alim güzel (hoş) oldu / Açıklama: Temyiz, kendinden önce gelen bir isimle ne kastedildiğini açıklayan veya işin nebakımdan olduğunu beyan eden yalın, nekra bir isimdir, mansubtur. Temyizin manasınıaçıkladığı isme mümeyyez seafoodplus.info sandık portakal satın aldım / Bir kantar ( kg) odun sattım / / Çocuk bir bardak süt içti / / / Zeynep bir metre kumaş satın aldı / - Sayılardan sonra gelen isimler temyizdir, sayılar ise mumeyyezdir. Sayının temyizi,hareke ve çokluk bakımından şöyledir Cemi, mecrûr; Mufret, mansûb; Mufret, mecrûr3 kitap satın aldım / 99 kitap satın aldım / kitap satın aldım / - ve / soru edatlarından sonra gelen isimler de temyizdir:Kaç kitabın var? / Bunu kaç dirheme satın aldın? / () Nice adamlar gördüm! /!

18_<strong>Avamil</strong>_Açıklamalı VIII Kafirden başka, insanlar cennete girer (en-Nâs: Müstesnâ minh, İllâ: İstisna edatı, Kâfir:Müstesnâ/Müstesnâ bih)Açıklama: Başlıca istisna edatları: , , , ,, Halid’den başka bütün öğrenciler geldi / Başkandan başka bütün hırsızlar yaralandı / - kelimesi, nekira bir ismin sıfatı olarak da kullanılır:Bundan başka bir kitap okudum /Melekler Allah Teala’nın kullarıdır / Şüphesiz sual haktır /Gıybet edenin taatı makbul değildir /Gıybet helal değildir ve koğuculuk caiz değildir / IXXXIXIIXIIIGünahlarımın bağışlanmasını istiyorum/seviyorum / ( 2) Iİhlas ile amel et / IIKulun günahı kalbini karartır / ( 1) (1IEğer ihlaslı olursan amelin kabul edilir / ( 5)(/)

19_<strong>Avamil</strong>_AçıklamalıTabi/Tebeî mamuller: İrapta müstakil olmayıp daha önce gelen kelimenin irabına seafoodplus.infoüyük (olan) Allah’a ibadet ediyorum /( ) Açıklama: Sıfat (Nat) tabi olduğu ismi niteler. Daima nitelediği isimden (mevsûf/men’ût) öncegelir ve erlik, dişilik, teklik, ikilik, çokluk, belirlilik ve belirsizlik açısından mevsufa uyar:– , - , , - Küçük bir çocuk-küçük bir kız çocuğu, küçük çocuk, iki küçük çocuk-iki küçük kız çocuğu,küçük çocuklar-küçük kızlar:( /) Açıklama: Atıf, atf-ı neseq ve atf-ı beyan olmak üzere iki çeşittir. Atıf harflerinden sonra gelenkelimeye matuf (), önce gelen kelimeye ise matuf-i aleyh ( ) seafoodplus.infoı: Matuf mecrur ise matuf-i aleyhteki cer harfinin veya muzafın tekrarı seafoodplus.info’yi ve Abdullah’ı selamladık / Halid’in ve senin kardeşini gördük / : (1Allah’a ve Resulüne itaat ediyorum (Allah: Matuf aleyh, Vav: Atıf harfi, er-Rasûl: Matuf)Açıklama: Matuf ve matuf-i aleyh arasında ortak bir ciheti anlatır, sıra bildirmez yani matuf-ialeyhten sonra gelebileceği gibi önce de seafoodplus.info ve oğul geldi / : (2İftitah tekbiri vacip olur, kıyam da (hemen peşinden vacip olur)Açıklama: Atıf harfi olarak kullanıldığında matuf ve matuf-i aleyh arasında ortak bir cihetlebirlikte sıra da bildirir. Yani matuf-i aleyh fe’den önce, matuf ise fe’den sonra gelir. Matuf-ialeyh ve matuf arasında ardadalık varsa araya uzun bir zaman girmemişse fe kullanılır.Müdür ve öğretmenler oturdu / (Önce) ilim, sonra amel vacip olur / : ( 3Açıklama: “Sonra” anlamına gelir ve sıra bildirir. Fe’den farkı, matuf-i aleyh ile matuf arasınazaman girmiş olduğunu ifade seafoodplus.info kızıp oğlunu dövdü sonra pişman oldu / İnsanlar öldü, hatta peygamberler de (öldüler) / : ( 4Açıklama: “Bile” manasına atıf harfi olarak kullanılıseafoodplus.infoığı, başı da dahil olmak üzere yedi / Kuşluk (namazını) dört veyahut sekiz (rekat) kıl / : ( 5Açıklama: “Yahut” demektir, tereddüt veya seçme seafoodplus.info gün yahut bir günün bir kısmı kadar kaldık / Ya vacip veya müstehap (olarak) amel et / : ( 6Açıklama: Tekrarlanarak kullanılır, “ya…ya” manasına seafoodplus.info

20_<strong>Avamil</strong>_AçıklamalıSize ya Hasan, ya Salih yazdı / : (7Allah Teala’nın rızasını mı istiyorsun, yoksa gazabını mı?Açıklama: “Yoksa” manasına gelir, bir işin, bir şeyin açıklanmasını istemek için kullanılıseafoodplus.infoıca bir işin yapılıp-yapılmamasının tesirinin müsavi olduğunu anlatmak için de kullanılıseafoodplus.info mısın, yoksa uyanık mısın? / Onlar korkutsan da korkutmasan da müsavidir inanmazlar (Bakara 2/6)İyiyi amel et, kötüyü değil / : ( 8Açıklama: Nefiy (olumsuzluk, menfilik) anlatır, matufun, matuf-i aleyhin işine katılmadığınıifade seafoodplus.info yedik armut değil / Helali belki iyisini talep et / : ( 9Açıklama: “Bilakis, Öyle değil, böyle,fakat, hiç olmazsa” gibi manalar verir, olumsuzlukanlatır, vazgeçme bildirir. Kendinden önce bir emir veya olumlu bir hüküm gelmişse, onukaldırır, gelmemiş gibi seafoodplus.info’i gördüm, hayır Hasan’ı / Gösteriş helal olmaz, fakat ihlas (helal olur) / : ( 10Açıklama: “Fakat, ancak” manasına seafoodplus.info gitmedi, fakat yardımcısı gitti /Nebimiz Muhammed’e (asv) iman ettik /( ) Açıklama: Bir ismi beyan ve izah etmek için ona ilave edilen diğer isme, atf-ı beyan seafoodplus.infoşim Zeyd gitti / IIIIVİhlası talep et, ihlası - Günahların tümünü terk et / - Açıklama: Tabi olduğu kelimenin manasını kuvvetlendiren, pekiştiren, manadaki kapalılığıgideren sözdür ve iki çeşittir:1) Lafzi tekit ( ): İsmin, fiilin, harfin, hatta cümlenin tekrarı ile olur:Aslan geliyor aslan / Kardeşin başardı, başardı / Yalan söyleme! /! Katil odur o! /! 2) Manevî tekit ( ): Bazı kelimeler kullanılarak yapılır. Bu kelimelerin başlıcalarışunlardır: , , , , , Arkadaşların hepsini selamladım /

21_<strong>Avamil</strong>_AçıklamalıKitabın hepsini okudum / Erkek hastaların ikisi de geldi / Kadın hastaların ikisi de geldi / Erkek hastaların ikisini de ziyaret ettik /Kadın hastaların ikisini de ziyaret ettik / ,: Müfret bir kelimeyi tekit için kullanıldıklarında müfret olarak, birden fazla varlığıgösteren kelimeyi tekit için kullanılınca ise vezninde cemi olarak gelirler. Ayrıcabaşlarına getirilerek de kullanılırlar:Onunla Sultan kendisi konuştu // İki vezirin kendileri geldi // Vezirlerin kendileri geldi/Bizzat vezirler geldi // Bizzat kendisini gördüm / VRabbine, alemlerin ilahına ibadet et /İnsanlara (insanlardan bedel) onlardan Allah’a isyan edenlere buğz et Allah Teala’yı (Allah’tan bedel) onun hakkını muhafaza et / Açıklama: Bedel, kendisinden sonra gelen isme irap bakımından uyan isimdir ve dört çeşseafoodplus.infon önüne gelen isme mübdelün minh denir:1) Mutâbık bedel ( / ): Bedelin, mübdel-i minhun hepsi olmasıdıseafoodplus.infoşın Halit seni sordu (Arkadaşın: Mübdel-i minh, Halit: Bedel) / Kâtip Hasan’a uğradık / Kardeşin Mahmut’u selamladık / Zeyd’in cesdedini/bedenini gördüm // 2) Bedel-i baz min kul ( ): Bedelin, mübdel-i minhun hepsi değil birparçası/kısmı olmasıdıseafoodplus.infoın yarısını okudum / Ekmeğin üçte birini yedim / Gecenin çoğu geçti / Zeyd’in elini gördüm /3) Bedel-i iştimâl ( ): Bedelin, mübdel-i minhun hepsi veya bir parçası olmamasıancak onun şümulüne (kapsamına) seafoodplus.info’in ilmi hoşuma gitti /

22_<strong>Avamil</strong>_AçıklamalıZeyd’in elbisesini gördüm / 4) Bedel-i mübâyin li’l-mübdeli minh ( ): Bedelin, mübdel-i minhuntantamamen farklı olmasıdır ve iki çeşittir:a) Bedel-i idrâb ( ): Ekmek yedim (Ekmek ve et yiyen birisi böyle deyince, sonra et yemiş olduğunu da ifade etmekistemişse, et kelimesini de ilave eder: Ekmek, et yedim. Bu çeşit bedelde, et kadar ekmek kelimesi de kastedilmiş olur. Birincizikredilen ekmek’e metbû’, ikinci zikredilen et’e tâbi’ denir)b) Bedel-i galat ve nisyân ( ): Metbû yanlışlıkla söylenmiş olur, tabi hemenonun yerine seafoodplus.info köpeğin, atın demek istedim yanından geçtim / Zeyd’in eşeğini gördüm / ( 10) ( ) - IIIİ’râb: Amil sebebiyle murabın sonunun değişmesiMu’rab: Sükunu ve harekesi amille olanMebnî: Sükunu ve harekesi amille olmayan, devamlı aynı minval üzere olan:( 3) IAçıklama: Ref’ alametleri şunlardır:a) Damme:Çocuk geldi /: (1 b) Müsennâda elifİki çocuk geldiler /c) Erkek çoğulunda ve beş isimde vâvÇocuklar geldiler – Baban geldi /d) Beş fiilde ( - - - - ) nun - İki çocuk geldiler /Açıklama: Nasb alametleri şunlardır:a) Fethab) Müsennâda ve erkek çoğulunda yeÇocuğu gördüm /: (2

24_<strong>Avamil</strong>_AçıklamalıBabanı gördüm /- Beş fiilde nun, ref’ alametidir:Sen vurmadın /O savaşa gitmedi /İki çocuk geldiler /: (4:( 3) : ( 1 : / ( 2IIIO ikisi vurmadılar - Onlar vurmadılar / – : ( 3 - IV( 4) Mahallen irap mebnilerde, takdiren irap ise muraplarda olur:( )Tâm irab: Harekenin kelimenin sonunda tam olarak gözükmesidir: Zeyd geldi /Nâkıs irab: Harekenin kelimenin sonunda ya hiç ya da tam olarak gözükmemesidir:Kadı geldi / IAhmet geldi /Resul bize geldi /Resulü tasdik ettik / ( 1( ) : ( ) : Resule iman ettik /( ) : Gökten kitaplar nazil oldu /Biz kitapları tasdik ettik /Biz kitaplara iman ettik / ( 2 : : : ( 3 Zeyd geldi (“Zeydün” kelimesinde failin harekesi olan damme tam olarak görünüyor): :

25_<strong>Avamil</strong>_AçıklamalıBen asiyim/günahkarım (el-Âsî: Failin harekesi olan damme, yazıda görünmediği için/el-Âsiyyu demek zor olduğu için takdiren merfudur)(Mebnî olanlarda mahallî irap oluyor)Hayır ancak onun yüzünden gelen (Allah’a) tevekkül ettik :Bu adam geldi (Hâzâ: Mebni, fâil takdiren merfu; er-Racül: Sıfat/Bedel) :( ) ( 4 ( aBize Ahmet (as) geldi( ) :Biz Ahmet’i (as) tasdik ettik /Biz Ahmet’e (as) inandık /( ) : ( ) : ( bBize mucizeler geldi /Biz mucizeleri tasdik ettik / : : Biz mucizelere inandık /:( ) : II: ( ) ( 1Bize Ebülkâsım (Muhamed aleyhisselam) geldi( ):Biz Ebülkâsım’ı tasdik ettik /Biz Ebülkâsım’a inandık /( ) : ( ) : Açıklama: Bazıları, Arapların onu kullandığının kendilerin ulaşmadığını söyleyerek kelimesini düşürüp sayıyı beşe indirmişlerdir. – – – - -Baba – kardeş - kayın peder - söylenmesi çirkin olandan kinaye (kadın veya erkeğin avret yeri)- ağız - sahip( ) – – – – – – :( ) (2 ( aBize peygamberler geldi /Biz peygamberleri tasdik ettik /Biz peygamberlere iman ettik /( ) : ( ) : ( ) : ( b :

26_<strong>Avamil</strong>_AçıklamalıBize iki(si) beraber geldi (yani Kitap ve Sünnet)Biz ikisine beraber ittiba ettik /Biz ikisiyle beraber amel ettik / : : :( ) ( ) ( 1İstiyoruz/Seviyoruz /Şefaat olunmaklığımızı /(Ondan) mahrum olmamamızı /: : : ( ) ( 2Allah Teala’ya dua ediyoruz /Bizi ateşe (cehenneme) atmamasını /Bizi affetmesini / : : : ) ( ) Veliler ve alimler kıyamet günü şefaat ederler /Bize şefaat etmelerini ümit ediyoruz /Bizden yüz çevirmemelerini (ümit ediyoruz) /:( : : : IIIIVÇoğul / İkil / Tekil / 3. şahıs erkek / 3. şahıs kadın / 2. şahıs erkek / 2. şahıs kadın / - 1. şahıs (ortak = erkek -kadın) / = ) ( -

27_<strong>Avamil</strong>_Açıklamalı

Inappropriate

You have already flagged this document.
Thank you, for helping us keep this platform clean.
The editors will have a look at it as soon as possible.

Mail this publication

Loading

Delete template?

Are you sure you want to delete your template?

For this magazine there is no download available

Magazine: Avamil-tablosu-aciklamali - gariban tavuk

SİSTEMATİK UYGULAMALI-ALIŞTIRMALI ARAPÇA FİİL CÜMLESİNİ TAMLAYANLAR VE KARŞITSAL ÇÖZÜMLEMESİ Prof. Dr. Candemir DOĞAN 2  Prof. Dr. Candemir DOĞAN Bir sanat olarak gördüğü ve çok sevdiği öğretmenliğe yıllında başladı, yılında “Muhammed Abdulhalim Abdullah’ta Kısa Hikâyecilik” yüksek lisans teziyle Arapça öğretimine yöneldi. Ürdün, Tunus, Mısır, Suriye ve Suudi Arabistan üniversitelerinin yabancılara Arapça öğretim enstitülerinde araştırmalar yaptı. ’da Türkiye’de ilk “Arapça Öğretim Metodolojisi” doktoru, ’de ilk “Arap Dili Eğitimi” doçenti ve ’da profesör oldu. Anadolu’nun batısından doğusuna çeşitli illerinde görev yaptı ve Bakan adına teşekkür belgesiyle ödüllen- dirildi. MEB, Ankara Devlet Memurları Yabancı Diller Eğitim Merkezi Arapça Öğretmeni ve Öğretmen Eğitmeni olarak seçkin pek çok Arapça öğretmeni yetiştirdi. Dicle Üniversitesi Fen Edebiyat ve Edebiyat Fakülteleri, Bingöl Üniversitesi İlahiyat Fakültesinde çalıştı, Adıyaman Üniversitesi Eğitim Fakültesi Yabancı Diller Eğitimi Bölümü Arap Dili Eğitimi Anabilim Dalını kurdu, İslami İlimler Fakültesi kurulum ve yönetiminde bulundu. Misafir öğretim üyesi olarak Mısır, Ayn Şhams, Ezher ve Hilvan Üniversitelerinde dersler verdi. Akademik Performans Başarı ödülü aldı. Halen kurduğu İstanbul Aydın Üniversitesi Eğitim Fakültesi Yabancı Diller Eğitimi Bölümü Arap Dili Eğitimi Anabilim Dalı Başkanıdır. ARAPÇA ÖĞRETİM KİTAPLARI 1. Arapça Şibih Cümle ve Karşıtsal Çözümlemesi 2. Arapça Terkip Sistemi ve Karşıtsal Çözümlemesi 3. Avâmil ve Karşıtsal Çözümlemesi 4. Arapça Fiil Cümlesi ve Karşıtsal Çözümlemesi 5. Arapça İsim Cümlesi ve Karşıtsal Çözümlemesi 6. Arapça İsim Cümlesini Yeniden Yapılandıran Amiller 7. Arapça İsim-Sıfat Tamlamaları ve İsim Cümlesi Kurulumu 8. Karşılaştırmalı Arapça -Türkçe Bağlaçlar 9. Sistematik Yabancı Dil Öğretim Yöntemleri Arapça Öğrenim ve Öğretim Kılavuzu Yabancı Dil Olarak Arapça Öğretim Metot ve Teknikleri Modern Usullerle Arapça - Orta 1. Sınıf için Talim Terbiye Kurulu Onaylı Ders Kitabı (Doğan, vd.) Modern Usullerle Arapça - Orta 2. Sınıf için Talim Terbiye Kurulu Onaylı Ders Kitabı (Doğan, vd.) Modern Usullerle Arapça - Orta 3. Sınıf için Talim Terbiye Kurulu Onaylı Ders Kitabı (Doğan, vd.) Modern Usullerle Arapça - Lise 1. Sınıf için Talim Terbiye Kurulu Onaylı Ders Kitabı (Doğan, vd.) DİĞER BİLİMSEL KİTAPLARI 1. Ailede İletişim Sanatı 2. Ailede Mutluluk Sanatı 3. Aile Yönetim Sanatı 4. Anadolu Sahabisi Hz. Safvân b. Muattal (RA) 5. Kur'an-ı Kerim Dersleri 5 (Ortaokul ve İmam Hatip Ortaokulları) 6. Konuşmak Lazım (Doğan, vd.) 7. İnsanlar Konuşa Konuşa (Doğan, vd.) 3 Pahası, paha biçilemez olan aileme… 4 5  İÇİNDEKİLER TAKRİZ 17 TAKDİM 19 ÖNSÖZ 21 FİİL CÜMLESİNİ TAMLAYAN ÖGELER 25 I. MEFULLER / TÜMLEÇLER 27 TÜRKÇEDE TÜMLEÇLER 27 ARAPÇADA MEFULLER 28 I. MEFULÜ BİH / NESNE 33 1. MEFULÜ BİHİ MANSUPLUKLA EKLEMLEME 34 Mefulü Bihi Nasp Eden Amiller 36 Mefulü Bih Olan Yapılar 38 2. MEFULÜ BİH TÜRLERİ 41 Mefulü Bih Sarih / Belirtili Nesne 41 Mefulü Bih Gayrı Sarih / Belirtisiz Nesne 44 Mastara Te’vil Edilen Mefulü Bih Gayrı Sarihler 45 Müfrede Te’vil Edilen Mefulü Bih Gayrı Sarihler 45 Şibih Cümle Yapılı Mefulü Bih Gayrı Sarihler 45 3. MEFULÜ BİHİN CÜMLE DÜZENİNDE YERİ 46 Mefulü Bih Fiilden Önce Gelebilir 46 Mefulü Bihin Fiilinden Önce Gelmesi Vaciptir 46 Mefulü Bihin Fiilinden Önce Gelmesi Caizdir 48 Mefulü Bihin Fiilinden Sonra Gelmesi Vaciptir 51 Mefulü Bih Failden Önce Gelebilir 52 Mefulü Bihin Failden Sonra Gelmesi Vaciptir 52 Mefulü Bihin Failden Önce Gelmesi Vaciptir 53 Mefulü Bihin Failden Önce Gelmesi Caizdir 55 Mefulü Bihin Hazfi 56 Mefulü Bihin Amilinin Hazfi 56 Mefulü Bih Çözümleme Alıştırmaları 58 6  4. MAHZÛF YÜKLEMLİ MEFULÜ BİH ÜSLUPLARI 61 Tahzir Söz Sanatı 61 Tahzir Söz Sanatının Ögeleri 62 Tahzir Söz Sanatının Türleri 62 Tahzir Çözümleme Alıştırmaları 67 İğrâ Söz Sanatı 71 İğrâ Söz Sanatının Ögeleri 71 İğrâ Söz Sanatının Özellikleri 72 İğrâ Çözümleme Alıştırmaları 74 İhtisâs Söz Sanatı 77 İhtisas Söz Sanatının Ögeleri 78 İhtisas Söz Sanatının Yapısı 79 İhtisas Üslubuyla İfade Edilen Anlamlar 80 İhtisas Çözümleme Alıştırmaları 81 5. İKİ YÜKLEMLİ MEFULÜ BİH CÜMLELERİ 84 Tenazû’ Söz Sanatı 84 Tenazû Söz Sanatının Ögeleri 85 Tenazû Söz Sanatının Şartları 86 Tenazû Söz Sanatı Çözümleme Alıştırmaları 88 İştiğâl Söz Sanatı 91 İştiğâl Söz Sanatının Ögeleri 91 İştiğâl Söz Sanatının Şartları 92 İştiğâl Söz Sanatı Çözümleme Alıştırmaları 94 6. MEFULÜ BİH ÇÖZÜMLEME ALIŞTIRMALARI 97 II. MEFULÜ FÎH / ZARF TÜMLECİ 1. MEFULÜ FİHİN AMİLİ 2. MEFULÜ FİH OLAN ZARF TÜRLERİ Zaman Zarfları Belirli Zaman Zarfları Belirsiz Zaman Zarfları 7  Mekân Zarfları Belirli Mekân Zarfları Belirsiz Mekân Zarfları Ortak Zaman-Mekân Zarfları Mutasarrıf Zaman-Mekân Zarfları Gayrı Mutasarrıf Zaman-Mekân Zarfları Gayrı Mutasarrıf Zarfların İrabı Mansup Gayrı Mutasarrıf Zaman Zarfları Mansup Gayrı Mutasarrıf Mekân Zarfları Mahzûf Fiilin Mefulü Olan Mansup Zarflar Harfi Cerle Mecrur Zaman ve Mekân Zarfları 3. MEFULÜ FİH OLABİLEN SÖZDE ZARFLAR 4. MEFULÜ FİHİN AMİLİNİN HAZFI Amilin Hazfinin Caiz Olduğu Yerler Amilin Hazfinin Vacip Olduğu Yerler Mefulü Fihin Cümleden Hazfi Cümleden (‫ )في‬Harfi Cerinin Hazfi 5. MÛREB MEFULÜ FİH ZARFLAR Mûreb Zaman Zarfları Mûreb Mekân Zarfları 6. MEBNİ MEFULÜ FİH ZARFLAR Mebni Zaman Zarfları Mebni Mekân Zarfları 7. MÛREB-MEBNİ ZAMAN VE MEKÂN ZARFLARI 8. MEFULÜ FİH OLAN SEMAİ ZARFLAR 9. MEFULÜ FİH ÇÖZÜMLEME ALIŞTIRMALARI III. MEFULÜ MUTLAK 1. MEFULÜ MUTLAK TÜRLERİ Anlam Pekiştiren Mefulü Mutlak Tür Açıklayan Mefulü Mutlak 8  Sayı Belirten Mefulü Mutlak Fiilin Yerine Geçen Mastarlar Talebî Naibi Fiil Mastarlar Haberî Naibi Fiil Mastarlar Semaî Naibi Fiil Mastarlar Kıyasî Naibi Fiil Mastarlar 2. MEFULÜ MUTLAKIN AMİLİ Mefulü Mutlakın Cümlede Yeri Mefulü Mutlakın Amiline Eklemlenmesi Naibi Mefulü Mutlaklar Mefulü Mutlakın Tesniye ve Cemi Olması 3. MEFULÜ MUTLAKIN AMİLİNİN HAZFİ Amilin Hazfinin Vacip Olduğu Yerler Amilin Hazfinin Caiz Olduğu Yerler Amili Mahzûf Semaî Mastarlar 4. MEFULÜ MUTLAK ÇÖZÜMLEME ALIŞTIRMALARI IV. MEFULÜ LİECLİH / LEH 1. MEFULÜ LİECLİHİN YAPISI Mefulü Lieclih Mastar Olur Mefulü Lieclih Mansup Olur Mefulü Lieclih Kalbi Mastarlar Olur Mefulü Lieclih Zaman Uyumlu Olur Mefulü Lieclih Fiil-Fail Uyumlu Olur Mefulü Lieclih Fiilin Oluş Sebebi Olur 2. MEFULÜ LİECLİH TÜRLERİ Mefulü Lieclih Sarih Mefulü Lieclih Gayrı Sarih 3. MEFULÜ LİECLİHİN AMİLİ Cümlede Mefulü Lieclihin Yeri Mefulü Lieclihin Amili Hazf Edilebilir 9  4. MEFULÜ LİECLİHİN YAPISI Nekre Mastar Mefulü Lieclih Olur Mârife Mastar Mefulü Lieclih Olur Muzâf Mastar Mefulü Lieclih Olur 5. MEFULÜ LİECLİH ÇÖZÜMLEME ALIŞTIRMALARI V. MEFULÜ MEAH 1. MEFULÜ MEAHIN YAPISI Yapı ve Anlam Olarak Feri Öge Olmalıdır İzlediği Mâiyye Vâvı (‫ُ) َواوُُال َم ِعيَّ ُِة‬Olmalıdır İzlediği Atıf Vâvı (‫ف‬ ُِ ‫ ) َواوُُالع َ ْط‬Olmamalıdır 2. MEFULÜ MEAHIN AMİLİ Tam Fiil Mefulü Meaha Amil Olur İsmi Fiil Mefulü Meaha Amil Olur İsmi Meful Mefulü Meaha Amil Olur Mastarlar Mefulü Meaha Amil Olur İsim Fiil Mefulü Meaha Amil Olur Bazı Edatlar Mefulü Meaha Amil Olur 3. MEFUL MEAH ÇÖZÜMLEME ALIŞTIRMALARI II. MEFUL BENZERİ ÖGELER I. HAL 1. HALİN YAPISAL ÖZELLİKLERİ Hal Cümlenin Feri Ögesidir Hal Daima Mansup Olur Hal Zûlhalin Durumunu Belirtir 2. HALİN İŞLEVSEL TÜRLERİ Mûessise Hal Mukârine Hal Mukaddere Hali Mûvettie Hali Mûekkide Hal Yüklemi Pekiştiren Hal 10  Anlamı Pekiştiren Hal Sahibi Hali Pekiştiren Hal 3. HAL OLABİLME ŞARTLARI Hal Türemişlerden Olur Hal Camit Kelime Olur Müştak Tevilinde Camit Hal Olur Müştaka Tevil Edilemeyen Camit Hal Olur Hal Nekre Kelime Olur Hal Muntakile Anlamlı Olur Hal Mutâbık Anlamlı Olur 4. SAHİBİ HAL Sahibi Halin Özellikleri Sahibi Hal Olabilen Ögeler Fail Sahibi Hal Olur Naibi Fail Sahibi Hal Olur Mefulü Bih Sahibi Hal Olur Mefulü Fih Sahibi Hal Olur Mefulü Mutlak Sahibi Hal Olur Mefulü Lieclih Sahibi Hal Olur Fail ile Mefulü Bih Beraber Sahibi Hal Olur Müpteda Sahibi Hal Olur Haber Sahibi Hal Olur Şibih Cümle Sahibi Hal Olur Muzâf-Muzâf İleyh Sahibi Hal Olur 5. HALİN AMİLİ Halin Asli Amili Halin Lafzi Amilleri Halin Manevi Amilleri 6. HALİN CÜMLE DİZİMİNDE YERİ Hal Sahibi Halden Sonra Gelir 11  Sahibi Hal Halden Önce Gelir Sahibi Hal, Halden Önce de Sonra da Gelir Hal Vâvı ile Yapılan Bağlantılar 7. HALİN YAPISAL TÜRLERİ Hal Müfret Yapılı Olur Hal Cümle Yapılı Olur Hal İsim Cümlesi Yapılı Olur Hal Fiil Cümlesi Yapılı Olur Şibih Cümle Yapılı Hal Halin Sayısal Adedi 8. HAL ÇÖZÜMLEME ALIŞTIRMALARI II. TEMYİZ 1. MÜPHEM KELİMELERİN TEMYİZİ Temyizin Özellikleri Temyizin Türleri Müfret Temyiz Müphem Alan Ölçülerinin Temyizi Müphem Tartı Ölçülerinin Temyizi Müphem Hacım Ölçülerinin Temyizi Sayıların Temyizi Kinayelerin Temyizi Cümlenin Temyizi Failden Dönüşen Menkûl Temyiz Mefulden Dönüşen Menkûl Temyiz Müptedadan Dönüşen Menkûl Temyiz Hiçbir Ögeden Dönüşmeyen Asli Temyizler Gayrı Menkûl Kıyasi Taaccüp Temyizler Gayrı Menkûl Semai Taaccüp Temyizler Temyiz Çözümleme Alıştırmaları 2. SAYILARIN TEMYİZİ 12  Asıl Sayılar Asıl Sayıların Temyizi Müfret Asıl Sayıların Temyizi Bir ile İki Sayısının Temyizi Üç ile On Sayılarının Temyizi Yüz ile Bin Sayılarının Temyizi Mürekkep Asıl Sayıların Temyizi Onluk Asıl Sayıların Temyizi Matûf Asıl Sayıların Temyizi Sıra Sayıları Müfret Sıra Sayıları Mürekkep Sıra Sayıları Onluk Sıra Sayıları Matûf Sıra Sayıları Saat Sayıları Sayılarla İlgili Genel Bilgiler Sayılarda Mârife ve Nekrelik Sayıları Okuma ve Yazma Müfret Yapılı Sekiz Sayısı ve Özellikleri Basit Kesirli Sayıların Okunuşu Temyiz ile Halin Benzerlik ve Farkları Temyiz ile Halin Benzerlikleri Temyiz ile Halin Farklılıkları Kinaye Sayıların Temyizi Kemi İstifhamiye ve Temyizi Kemi Haberiye ve Temyizi Keeyyin Kinaye İsmi ve Temyizi Kezâ Müphemlik Edatı ve Temyizi Bidâ’ Sayı Kinayesi ve Temyizi Neyyif Sayı Kinayesi ve Temyizi 13  Keyte Müphem İsmi ve Temyizi Zeyte Müphem İsmi ve Temyizi Sayıların Temyizini Çözümleme Alıştırmaları III. İSTİSNA ÜSLUBU 1. İSTİSNA CÜMLESİNİN ÖGELERİ Genel Hüküm Müstesna Minh Müstesna İstisna Edatları 2. İSTİSNA TÜRLERİ Tam Olumlu İstisna Cümlesi Tam Olumsuz İstisna Cümlesi Muttasıl İstisna Cümlesi Münkatı’ İstisna Cümlesi Müferra’ İstisna Cümlesi 3. İSTİSNA EDATLARININ İŞLEVSEL ÖZELLİKLERİ İllâ İstisna Edatı ve İşlevleri Gayr İstisna İsmi ve İşlevleri Sivâ İstisna İsmi ve İşlevleri Halâ İstisna Edat-Fiili ve İşlevleri ‘Ada İstisna Edat-Fiili ve İşlevleri Hâşâ İstisna Fiil-Edatı ve İşlevleri Leyse İstisna Fiili ve İşlevleri Lâyekûnu İstisna Fiili ve İşlevleri 4. CÜMLEDE İLLÂNIN TEKRARI Tekrarla İstisnayı Pekiştirme İstisnanın Tekrarla İstisnası 5. İSTİSNA ÇÖZÜMLEME ALIŞTIRMALARI IV. NİDÂ ÜSLUBU 1. NİDÂ ÜSLUBU VE ÖGELERİ 14  Nidâ Edatları Kısa Hemze Nidâ Edatı Uzun Hemze Nidâ Edatı Yâ Nidâ Edatı Vâ Nidâ Edatı Heyâ Nidâ Edatı Ey Nidâ Edatı Eyâ Nidâ Edatı Münâdânın Türleri Özel İsim Münâdâlar Nekre Maksûde Münâdâlar Nekre Gayrı Maksûde Münâdâlar Muzâf Olan Münâdâlar Muzâfa Benzeyen Münâdâlar Başına El (‫ )أل‬Gelen Münâdâlar Lafzı Celâle Münâdâ “El” Alır Müşebbeh Bih Münâdâ “El” Alır Müsteğâs Bih Münâdâ “El” Alır İsmi Mevsûl Münâdâ “El” Alır Nidâ Üslubunun Gayesi Taaccüp Anlamlı Münâdâ Nudbe Anlamlı Münâdâ İstiğâse Anlamlı Münâdâ İğrâ Anlamlı Münâdâ İhtisâs Anlamlı Münâdâ Tahassür Anlamlı Münâdâ Zecr Anlamlı Münâdâ 2. MÜNÂDÂNIN İRABI Lafzen Mansûp Münâdâlar Nekre Gayrı Maksûde Mansup Münâdâlar 15  Muzâf Mansup Münâdâlar Muzâf Benzeri Mansup Münâdâlar Lafzen Mebni Münâdâlar Mebni Özel İsim Münâdâlar Mebni Nekre Maksûde Münâdâlar Mebni Asıllı Münâdâlar Münâdâya Tabi Olan Ögeler Marifeye Muzâf Münâdâlar Muzâf veya Muzâf Benzeri Olmayan Münâdâlar Mahalli Esas Alınan Mebni Münâdâ 3. ÖZEL NİTELİKLİ MÜNÂDÂLAR Mütekellim Yasına Muzâf Münâdâ Münâdâ Ebu ve Ummu Kelimeleri Münâdâ İbn ve İbne Kelimeleri Terhîm Üslubu Mükerrer Münâdâlar 4. NİDÂ EDATININ HAZFİ Nidâ Edatı Hazf Edilebilir Nidâ Edatı Hazf Edilemez Nidâ Edatı Bazen Hazf Edilebilir 5. NİDÂ ÜSLUBU ÇÖZÜMLEME ALIŞTIRMALARI ALIŞTIRMA VE TESTLER 1. MEFULLER 2. AMİLİ MAHZÛF MEFULLER 3. HAL 4. TEMYİZ 5. SAYILARIN TEMYİZİ 6. İSTİSNA ‫ قائمة املصادر واملراجع‬ 16  TAKRİZ Dil hayatın her alanını kuşatan gelişen, değişen, üreten, çok boyutlu, girift ve canlı bir sistemdir. Sitemin öğrenimi, ancak dört temel dil becerisinin dilbilgisi denetimli ve tümleşik edinimiyle gerçekleşir. Çünkü dört temel beceri bir aracın tekerleklerine, dil- bilgisi de onları yöneten direksiyona benzer. Bütünler yapısı gereği öğretiminde beş un- surdan birinin dışarıda bırakılması, hepsini işlevsiz yapar. Acı gerçekse biri diğerinin asla ayrılmazı nahiv ile konuşma ediniminin birbirine zıtmış gibi ikiye bölünmesi ve takım taraftarı bağnazlığıyla rakip hale getirilerek öğrencinin bütünler öğrenimden yoksun bı- rakılmasıdır. Yabancı dil kimliği ile Arapça dört temel dil becerisi, dilbilgisinden ayrıştırıla- rak öğretilemez. Dilbilgisi öğretimiyle de Arapça iletişimsel dört temel dil becerisi öğre- tilemez. Yüzyıllar süregelen uygulamanın kesin sonuçlarını hala tartışmaksa geçmiş ve َّ gelişmelerden habersizliktir. Zira Sibeveyh’e atfedilen ve pek çok kaynakta olan ( ‫الن ْح ُو ِفي‬ َّ ْ َ ََ ْ ُ ُ َ ‫ )الكَل ِم كا ِملل ِح ِفي الط َع ِام‬vecizesi, dilbilgisinin ölçü ve değerini belirtir. İbn Muheymir; ( ‫أ َّول ُه شغل‬ ْ َ ‫ ) َوآ ِخ ُر ُه َبغي‬nahvin temel, ancak hep temelde kalmanın aşırılık olacağını belirtir. Ebu Hanife ْ َ َ َْ ْ ْ ُ ْ َ ْ َّ ْ ُ ْ ُ de; (‫س ش َجر ل ُُث ِم ُر‬ ِ ‫ )املك ِثر ِمن النح ِو كاملك ِث ِر ِمن غر‬aşırı nahvi meyve vermeyen hep süs ağacı dik- meye benzeterek açıklar. Arapça öğretiminin sürüp giden problemlerinden bir de; “kem alet ile kemâlat olmaz” ekseninde biriken engellerdir. Gereğinden fazla girift ve karmaşık birleşenler ar- sından hassas öğretim-öğrenim dengesini kurarak “alet yapar, el övünür” ile problemi çözecek olan sistematik öğretim kitaplarına çok gerek vardır. Bundan dolayı temel kay- nak ihtiyacını karşılayacak nitelikte, maharet ve dirayetle hazırlanmış bu eseri sizlere sun- manın sevinç ve mutluluğu içindeyim. Ayrıntılı inceleme fırsatı bulduğum eser, Arapçanın omurgasını oluşturan fiil cümlesi konularını ayrıntılarıyla ele alır. Fiil cümlesi; fiil ile failden oluşan cümle olsa da, olayın geçtiği yer, zaman ve eylemin cereyan ediş şeklini açıklayan unsurları da içerir. Bununla birlikte cümlenin ana unsuru olan fiil de bazen farklılıklar gösterebilir. Çünkü Arapçada öyle filler vardır ki “gönderdim” “çıkardım” derken kendisi nesne “meful” olur. Bununla birlikte bir nesneye ihtiyaç duymayan “hastalandım”, “giyindim” anlamlı 17 filler de vardır. Dolaysıyla Arapça dilbilgisi konuları içinde yer alan fiil cümlesini tamla- yanların ayrı bir kitap halinde ele alınmasını oldukça gerekli ve önemli buluyorum. Temel kaynaklarımızda ele alınmış konuların yeniden karmaşık bileşenler den- gesinde ayrıştırılması, öğretim ihtiyacı odaklı ve çağdaş yabancı dil öğretim yaklaşım, yöntem ve tekniklerine uygun maharetle işlenmesi, takdire şayan bu eserin ortaya çıkma- sına neden olmuştur. İşlenecek konuların ana ve tali başlıklar altında önce tablolar halinde toplu sunumu, konuların birbiriyle ilişkisinin net görülmesi ve bir bütün olarak öğrenilip hatırlanmasına fırsat vermektedir. Eser, nahiv kitabı olmakla birlikte dört temel dil becerisinin öğretimini de önem- ser bir tarzda tasarlanmıştır. Önemi vurgulanması gereken bir başka husus da konu, açık- lama ve örneklerin sonuç elde etmeye odaklı tekniklerle işlenmiş olmasıdır. Konuların hatta örnek cümlelerin bile kolaydan zora derecelendirilmesi, muhtevanın daha kolay öğ- renilmesine, örneklerin hızla hafızaya yerleşmesine ve her konuya eklenen alıştırmalarla da hedefe ulaşılması kolaylaştırılmıştır. Sözü uzatmamak için pek çok diğer önemli özelliklerinden bahsedemediğim bu örnek çalışmadan değerli meslektaşlarımın mutlaka faydalanmalarını tavsiye ederim. Arapça öğretiminde beceri-nahiv hassas dengesini titizlikle koruyarak bu eseri öğrenen ve öğretenlere sunan aziz meslektaşım Candemir Doğan Hocayı tebrik eder, daha nice güzel hizmetler için muvaffakiyetler dilerim. Prof. Dr. Ahmet Suphi FURAT Bahçelievler-İstanbul 18  TAKDİM Dil; Yüce Allah’ın insanoğluna bahşettiği en üstün güzel sanat aracı ve mucize bir armağandır. Onunla düşünür, duygu ve isteklerini edebi ve ebedi iletilere çevirerek güzel sanat eseri formunda aktarma zevkini yaşar. Bir sanat eseri manzumesi yaratılışında olan insan güzeldir ve hep güzele tutkundur. Bunun için güzel sanatların zirvesi olan ede- biyat, tarih boyunca insanlığın ilgi odağı olmuş ve güzel söze tutkularını edebi sanat nesir, nazın ve hitabe eserleriyle abideleştirmişlerdir. Arapça tarihin tanıdığı en güçlü edebi güzel sanat dilidir ve bunun doğal sonucu olarak edebi ürünleri de eşsizdir. Arapçanın büyüleyici gücüyle tanışan Türk toplumunun değişimi din, bilim, kültür gibi sosyal hayattaki köklü değişimlerle sınırlı kalmamış coğ- rafi bölgelerini dahi yeniden biçimlendirmişler. Hatta bu etki yüzyıllar süren biçimlen- meyle yeni hedefler, idealler ve ufuklar şekline dönüşmüştür. Odağa alınan Arapça başa- rısıyla orantılı olarak onun etrafında biçimlenen hayatın her alanı da başarılı olmuştur. Arapçanın işlevsel gerileme dönemlerinde toplumda iletişim kargaşası yaşandığı ve bunun sosyal kutuplaşmalara ortam hazırlayarak çözülme ve gerilemelere neden ol- duğu tarihi tecrübelerle sabittir. Eğer tarihin bu tecrübelerinden ibret alırsak Arapça ile yeniden kendi kültür kodlarımızı çözümleme, komşu toplumlarla bir anlaşma ve kay- naşma aracı haline getirmemiz gerekir. Her ne zaman Arapça iletişimde yerini ve değerini yitirmişse gerilemişiz, ne zaman aksi olmuşsa kalkınmış ve yükselmişiz. Aydın Üniversitesinin sosyal sorumluluk bilinci gereği gelecek nesillerin yükse- lişi ekseninde Arapçayı aydınlık geleceğin müjdecisi yapma azmindeyiz. Geçmişin başa- rılarla dolu parlak günlerini yeniden inşa edecek geçlerimizi dilsel iletişimin başarısıyla söylediğini bilen, söyleneni anlayan nesiller yetiştirme idealini eyleme dönüştüren ve sos- yal yükselişi yeniden inşa hamlesi olan ikinci kitabı sizlerle buluşturmanın sevinci için- deyim… Dr. Mustafa AYDIN İstanbul Aydın Üniversitesi Mütevelli Heyet Başkanı 19 20  ÖNSÖZ Arapça dünya dilleri arasında kendine özgü yazı, okuma ve anlama sistemine sahip farklı nitelikli bir dildir. Arapça bir cümlenin doğru okunabilmesi için önce ilettiği anlamın tahmin edilmesi ve sonra bu tahmine uygun öge-anlam bağlantısının kurularak sesletimi gerekir. Çünkü dil birimlerini doğru okuma aracı olan irap, her kelimenin cüm- lede yüklendiği görevin bilinmesini gerektirir. Diğer dillerin aksine, okuyup anlama ye- rine, anlayarak okuma ilkesiyle işleyen bir sisteme sahiptir. Arapça cümlenin ögeler arası bağlantısı, iletimi istenen anlama göre dizilir. Bu dizim de iletilmesi istenen anlamın dikkate alınarak uygun okunmasıyla anlaşılır. Doğru okuma; önce tahmin etme sonra anlama uygun çözümleme süreçlerini izler. Süreç sağlıklı işlerse doğru okuma işlemi gerçekleşir. Bundan dolayı Arapça okuma, Türkçe okumadan farklı bir işlem sırası izler. Yani Türkçede önce okunur, sonra anlaşılır, Arapçada ise önce anlaşılır ve sonra anlama uygun olarak doğru okunur. Arapçanın doğru okunması için anlaşılması, Türkçenin okunarak anlaşılma dizi- minde olması, iki dilin karşılaştırmalı öğretimini gerektirir. Diller arası karşıtsal sistemin varlığı öğretimde dikkate alınması etkin bir öğrenmenin olmazsa olmaz bir gereğidir. Arapça cümlenin yapısal olarak okuma-anlama sisteminde olması, öğretinde güçlü bir dilbilgisi öğretiminin yer alması gereğini ortaya çıkarır. Arapça öğretim tarihi geçmişinde dilbilgisi öğretiminde yoğunlaşma ve önem- seme nedenin bu özellikte aranması gerekir. Dil melekesinin omurgasını kurallarla inşa edecek kadar ayrıntılı ve nesrinden nazmına varıncaya kadar her tür kitabın telif edilmesi bu gerçeğin bir yansımasıdır. Günümüzde hem Araplar arasında hem de yabancı dil ola- rak öğrenenler arsında dilbilgisi yetersizlik sıkıntıları, tarihi tecrübenin haklılığını da açıkça göstermektedir. Tarihte hiçbir zaman günümüzde olduğu kadar bilgiye ulaşmak kolay olmamış- tır. Ancak günümüzün problemi bilgiye ulaşmak değil, bilgi yığınları arsında boğulmadan bilgiyi tasnif ederek beceriyle işlemektir. Eğitimde başarı, elzem-lazım sırasında seçimin yapılarak esas-ayrıntı temelli tümleşen bir sistemle bilginin sunumunda saklıdır. 21  Arapça öğretiminde başarı için önce Arapçanın dilsel özelliğinin öğretimin oda- ğına alınması gerekir. Yukarıdaki ilkelere uygun olarak gerekli sırlama ve ayıklamalar yapılarak bilgi kirliliğinden kurtarılmalıdır. Halen sürdürülmekte olan değişim ve geli- şime kapalı eğitim ise bu sorunları bulma ve çözme yeteneğinden yoksun olmamakla kal- mamakta kısır döngü içindeki öğretime kendisi ayıca bir problem olarak katılmaktadır. “Sistematik Uygulamalı-Alıştırmalı Arapça Fiil Cümlesini Tamlayanlar ve Karşıtsal Çözümlemesi” Arapça öğrenim problemlerini çözme çabasının bir ürünüdür. Öğrenimin omurgasını oluşturan dilbilgisi kurallarını sıradanlaşan yollarla öğretme ye- rine, iletişimsel ihtiyaçlara uygun sistematik yollarla öğretilmelidir. Hem öğretim aracı hem de hedefi olan dil, en uygun yöntem ve tekniklerle en verimli şekle getirilebilir. Apaçık gerçek; “dil öğrenilmez, edinilir” ilkesini esas alan serinin bu altıncı ki- tabı Arapça edinimini odağa alır. Yapısal kuralları, sözün yerindeliğine uygun sade ve basit anlatımla kavratacak cümleler içinde öğretir. Her kural dilin yaşayan iletişimsel ör- nekleriyle açıklanır, dil canlı varlık kimliğiyle öğretilir. Odağa alınan dilin canlı ve yaşa- yan sistem olarak öğretimi, çeşitli örgü alıştırmalarıyla gerçekleştirilir. Eşleşen aktarımla cümle kurulum iskeleti çözümlenir, doğru okuma, anlama, yazma ve konuşma üslubunun geliştirilmesine ortam hazırlar. Mevlâ’dan Arapça öğrenen ve öğreten tüm gönül erlerine faydalı olmasını niyaz eder, tüm emeği geçenlere, özellikle tetkik ve tashihini yapan; Prof. Dr. Ahmet Suphi FURAT, Prof. Dr. Abdullah KIZILCIK ve Yrd. Doç. Dr. Ahmed AZZAWİ’ye en içten teşekkür ederim. Prof. Dr. Candemir DOĞAN 22  FİİL CÜMLESİNİ TAMLAYAN ÖGELER GİRİŞ Lazım fiil özne, müteaddi fiil de temel ögesi olan fail ile mefulü bihi ala- rak tam anlamlı cümle kurar. Ancak iletimi istenen duygu, düşünce ve tasarılar bazen bu üç temel ögeyle kapsamlı bir biçimde ifade edilmez. Bu temel ögelerin dışında çeşitli görevleri olan tümleçler, dolaylı tümleçler, hal ve temyiz gibi diğer yardımcı ögelere de gerek duyulur. Yükleme çeşitli anlamlar katarak tamlayan ögelerin dizimdeki yeri, sa- yısı ve çatı niteliği, ileti çeşidine göre değişir. Arapçada cümleyi tamlayan ögeler mansûbât ve mecrûrât şeklinde iki ana guruba ayrılır.