Bronşektazi Nedir Belirtileri

Bağışıklık sistemindeki bozukluklar, kistik fibroz, KOAH hastalığı, boğmaca ve tüberküloz gibi nedenlerle ortaya çıkan Bronşektazi (Bronş genişlemesi) nedir? Bronşektazi nedenleri, belirtileri ve tedavisi hakkında bilinmesi gereken her şeyi haberimizde sizler için derledik…

Bronşektazi, öksürüğe (çoğunlukla mukus ile), nefes darlığına ve diğer semptomlara neden olan bir akciğer rahatsızlığıdır. Bronşektazi nedenleri, belirtileri ve tedavisi hakkında merak ettiğiniz tüm detaylar haberimizde…

BRONŞEKTAZİ (BRONŞ GENİŞLEMESİ) NEDİR?

Bronşektazi, akciğerlerinizdeki bronşiyal tüplerin kalıcı olarak hasar gördüğü, genişlediği ve kalınlaştığı bir durumdur. Bu hasarlı hava geçişleri bakteri ve mukusun akciğerlerde birikmesini sağlar. Bu durum sık sık enfeksiyon ve solunum yollarının tıkanması ile sonuçlanır.

Bronşektazi için tedavi yoktur, ancak yönetilebilir. Tedavi ile normal bir hayat yaşayabilirsiniz. Ancak, alevlenmeler vücudunuzun geri kalan kısmına oksijen akışını sağlamak ve daha fazla akciğer hasarı önlemek için tedavi edilmelidir.

BRONŞEKTAZİ NEDENLERİ

Herhangi bir akciğer hasarı bronşektaziye neden olabilir. Bu durumun iki ana kategorisi vardır. Bunlardan biri kistik fibroz (KF) ile ilişkilidir ve KF bronşektazi olarak bilinir. KF anormal mukus üretimine neden olan genetik bir durumdur.

Diğer kategori ise, KF ile ilişkili olmayan KF dışı bronşektazidir. KF dışı bronşektaziye yol açabilecek en yaygın bilinen durumlar şunlardır:

– Anormal işleyen bir bağışıklık sistemi
– Enflamatuar bağırsak hastalığı
– Otoimmün hastalıklar
– Kronik obstrüktif akciğer hastalığı (KOAH)
– Alfa 1-antitripsin eksikliği (kalıtımsal bir KOAH nedeni)
– HIV
– Alerjik aspergilloz (mantarlara alerjik bir akciğer reaksiyonu)
– Boğmaca ve tüberküloz gibi akciğer enfeksiyonları

KF akciğerleri, pankreas ve karaciğer gibi diğer organları etkiler. Akciğerlerde bu tekrarlanan enfeksiyonlara neden olurken, diğer organların da işleyişlerini bozabilir.

BRONŞEKTAZİ BELİRTİLERİ

Bronşektazi semptomlarının gelişmesi aylar hatta yıllar alabilir. Bazı tipik semptomlar şunlardır:

– Kronik günlük öksürük
– Kan tükürme
– Hırıltılı sesler veya göğüsten nefes alma
– Nefes darlığı
– Göğüs ağrısı
– Çok miktarda balgam çıkarma
– Kilo kaybı
– Yorgunluk
– Ağız kokusu
– Sık solunum yolu enfeksiyonları
– Çocuklarda gelişme geriliğİ

Bu belirtilerden herhangi birini yaşıyorsanız, tanı ve tedavi için derhal doktorunuza başvurmalısınız.

BRONŞEKTAZİ TEDAVİSİ

Bronşektazinin tedavisi yoktur, ancak durumu kontrol etmenize yardımcı olmak için tedavi önemlidir. Erken keşfedilirse ve enfeksiyonlar minimumda tutulursa, hasar yavaşlayabilir ve durumun yönetimi daha kolay olabilir.

Ayrıca, solunum yollarının daha fazla tıkanmasını önlemek ve akciğer hasarını en aza indirmek için de kritik öneme sahiptir. Bronşektazi tedavisi için yaygın yöntemler şunlardır:

– Hava yollarını temizleme yöntemleri (solunum egzersizleri ve göğüs fizyoterapisi gibi)
– Pulmoner rehabilitasyon
– Enfeksiyonu önlemek ve tedavi etmek için antibiyotikler
– Hava yollarını açmak için albuterol (Proventil) ve tiotropium (Spiriva) gibi bronkodilatörler
– Balgam inceltici ilaçlar
– Oksijen terapisi
– Solunum yolu enfeksiyonlarını önleyen aşılar

Göğüs fizyoterapisinin yardımına ihtiyacınız olabilir. Bunlardan biri, akciğerlerinizdeki mukusu temizlemeye yardımcı olmak için yüksek frekanslı göğüs duvarı salınımı yeleğidir. Yelek, öksürükle aynı etkiyi yaratarak göğsünüzü hafifçe sıkıştırır ve serbest bırakır. Bu, bronşiyal tüplerin duvarlarındaki mukusu yerinden çıkarır.

Akciğerde kanama varsa veya bronşektazi akciğerinizin sadece bir bölümünde ise, etkilenen bölgeyi çıkarmak için ameliyat gerekebilir.

İmmün bozukluklar veya KOAH gibi koşullar bronşektaziye neden oluyorsa, bu hastalıkların tedavisi gereklidir.

ameliyatgenetiknefes darlığı

Bronşektazi Nedir?

Bronşektazi, akciğere giden yolların yani bronşların genetik bozukluk ya da hastalık nedeniyle kalıcı olarak genişlemesiyle ortaya çıkan bir hastalıktır. Akciğerdeki hava yollarının iyi çalışmaması, iltihaplanması veya hasar görmesi sonucunda ortaya çıkan bronşektazi, bronşların geri dönüşü olmaksızın genişlemesi anlamına gelir.

Bronşektazi, öksürük ve kronik balgam çıkarma ile karakterize bir hastalık olarak nitelendirilmiştir. Bronşektazi çeşitli nedenlere bağlı olarak gelişebileceği gibi doğumsal nedenlerle de oluşabilir.

Bebeklerde ve küçük çocuklarda görülen bronşektazi, bronşlardaki doğuştan gelen bozukluk ya da kistik fibrozis nedeniyle ortaya çıkabilir. Yetişkinlerde ise kimyasala maruz kalma, tüberküloz, astım ve KOAH gibi hastalıklar sonrasında ortaya çıkabilir.

Önceden ciddi sorunlara yol açan ölümcül bir hastalık olan bronşektazinin görülme sıklığı günümüzde azalmıştır. Bunun nedeni tüberküloz aşısının bulunması ve çeşitli akciğer hastalıklarının tedavisinin yapılabilmesidir. Gelişmekte olan ülkelerde ise kötü yaşam koşulları, yetersiz hijyen, hastane ve doktor yetersizliği gibi sebeplerden ötürü sıkça görülmektedir.

Bronşektazi Neden Olur?

Bronşektazinin nedeni farklı akciğer hastalıkları ve genetik nedenlerdir. Ancak genelde birçok vakanın neden hastalığa yakalandığı bilinmemektedir. Çocukluk çağında görülen boğmaca, kızamık, tüberküloz, pnömoni ve adenovirüs gibi hastalıklar edinsel, yani sonradan meydana gelen bronşetakziye neden olabilir. Bebeklerde görülen bronşetakzi genellikle doğumsal etkenlerle ortaya çıkmaktadır.

Hava yolları duvarının hasar görmesi sonucunda genişleyen bronşlarda mukusumsu yapı meydana gelir. Akciğerlerde biriken mukusu dışarıya çıkarmak oldukça zordur. Bu nedenle bronşektaziye sahip kişiler sıklıkla hasta olur. Çünkü bronşlardan temizlenemeyen iltihap zamanla enfeksiyonlar yaratır ve ateş, halsizlik ve üşüme gibi belirtilere yol açar.

Bronşektazi nedenlerinin başında akciğer enfeksiyonları gelir. Tüberküloz gibi hastalıklar bronşektazinin başlıca nedenidir. Nadir olarak genetik nedenlerle ortaya çıkmaktadır. Bazı bebekler bronşları geniş olarak doğabilmektedir.

Bunun yanı sıra boğaza kaçan yabancı cisimler, iyi huylu bronş tümörleri ve kistik fibrozi gibi farklı nedenler de nadir olarak bronşektaziye neden olabilmektedir.

Bronşektazi Belirtileri Nelerdir?

Bronşektazi belirtileri arasında bronşların sürekli olarak iltihaplanması, öksürük ile birlikte görülen sarı yeşil balgam, bronşlarda oluşan iltihap nedeniyle balgamda kan görülmesi, kan kusma, pnömoni, nefes darlığı, göğüs ağrısı, halsizlik ve zayıflama bulunur. Belirtiler bronşetakziye neden olan durumlar, yaygınlığı ve bulunduğu alana göre değişkenlik göstermektedir.

Bronşetakziyi diğer solunum yolu enfeksiyonlarından ayıran faktör balgam miktarının bardak miktarında olmasıdır. Yani bu hastalıkta çıkarılan balgam oldukça yüksektir. Ancak balgamın yanı sıra kanlı balgam veya kan kusma gibi belirtiler gözlemleniyorsa bir an önce doktora başvurulmalıdır. Bu durum bronş cidarında bulunan bir damarın yırtıldığını ifade edeceği gibi oldukça tehlikelidir.

Genellikle akciğerin tek tarafında meydana gelen bronşetakzi, bazı durumlarda her iki tarafta da meydana gelebilir. Eğer iki tarafta bronşetakzi sorunu mevcut ise nefes darlığı kaçınılmaz olacaktır.

Bronşektazi Nasıl Teşhis Edilir?

Bronşetakzi belirtilerinin diğer solunum yolu hastalıklardan farklı olması teşhisi kolaylaştıran etkenlerdendir. Öncelikle kişide bronşetakzi belirtilerinin gözlemlenmesi durumunda bir an önce doktora başvurması önerilmektedir. Her hastalıkta olduğu gibi erken teşhis oldukça önemlidir.

Bronşektazi teşhisinde akciğer röntgeninden sonra bronşetakzi belirtileri gözlemlenmiş ise bilgisayarlı tomografi çekilerek detaylı bir inceleme yapılır. Tümör veya tehlike oluşturabilecek yabancı bir cisimden şüphelenilmesi durumunda bronoskopi işlemi yapılmaktadır. Veriler ışığında hastaya bronşektazi tanısı konulabilir.

Bronşektazi Tedavisi Nasıl Yapılır?

Bronşetakzi tedavisi hastalığın yaygınlığı ve derecesine bağlı olarak ilaç tedavisi veya cerrahi bir müdahale ile uygulanabilir. Uygulanan ilaç tedavisi ile enfeksiyon ve iltihap oluşumunun önlenmesi amaçlanmaktadır. Böylece enfeksiyon atakları kontrol altına alınır ve hastalığın belirtileri azaltılabilir. Cerrahi işlemde ise bronşektaziye neden olabilecek tıkanıklık ve faktörler giderilebilir.

Hastanın her yıl grip aşısı olması ve grip aşısının yanı sıra 5 yılda bir pnömoni aşısı olması oldukça önemlidir. Çünkü bu hastalıklar bronşektazi hastalığının etkisini artırabilir. Ancak bu aşıları olmadan önce doktorunuzdan onay almanız önerilmektedir.

İlaç tedavisinde balgamın incelenmesi sonucunda kullanılacak antibiyotiğe karar verilir. Antibiyotiğin yanı sıra balgam söktürücü veya balgam sulandırıcı ilaçlar kullanılarak balgamın kolayca atılması sağlanır.

Cerrahi müdahale ise akciğer dokusu incelenir ve bronşetakzinin yaygınlığı belirlenir. Bronşetakzi yalnızca tek bir bölümde bulunuyor ve diğer akciğer dokuları sağlıklı ise hastalıklı kısım cerrahi müdahale ile alınır. Ancak bu işlemin yapılması için kalacak diğer akciğer dokularının sağlıklı olması gereklidir.

Bronşektazi nelere sebep olur?

Bronşektazi hastanın sık sık akciğer enfeksiyonlarına yakalanmasına neden olur. Sürekli ortaya çıkan hastalıklar nedeniyle nefes darlığı ve öksürük krizleri görülür. Ağız kokusu, kilo kaybı ve gelişim geriliği gibi sorunlar da ortaya çıkabilmektedir. Erken müdahale için doktora başvurmak gerekir.

Bronşektazi akciğer filminde çıkar mı?

Bronşektazi akciğer filmi yani röntgende belli olabilir ancak daha detaylı inceleme ve tanı için bilgisayarlı tomografi gerekebilir. Bu sayede uzman doktorlar hastalığın boyutunu ve nedenini daha iyi anlar ve buna göre bir tedavi planı oluşturabilir. Öte yandan hastalığın belirtileri de tanı için yeterli veriyi verebilir.

Bronşektazi KOAH mıdır?

Bronşektazi ile KOAH aynı şey değildir. KOAH bronşların iltihaplanıp daralmasıyla ortaya çıkar. Bronşektazi iste bronşların aşırı genişlemesinin neden olduğu bir hastalıktır. Çeşitli akciğer hastalıkları bu iki hastalıkla da karışabilmektedir. Belirtiler birbirlerine benzediğinden kesin tanı için doktora başvurmak şarttır.

Bronşektazi kimlerde görülür?

Bronşektazi ciddi akciğer rahatsızlıkları yaşayan herkeste, akciğer enfeksiyonu geçiren çocuklarda ve genetik nedenlerden dolayı bronşlarından bozukluk olan bebeklerde görülebilmektedir. Genelde bir hastalığın neden olduğu bronşektazi bronşların genişlemesiyle farklı akciğer hastalıklarına da sebebiyet verebilir.

Bronşektazi hastalarının yaşam süresi ne kadar?

Bronşektazi hastalığı eskiden çok fazla ölüme neden olan bir hastalıktı ancak şimdi gelişen tedavi yöntemleri sayesinde etkileri azaldı. Bronşektazi hastalarının yaşam süresi 55 yıla kadar yükseltildi. Çeşitli yöntemlerle belirtiler kontrol altına hastalar yaşamlarını sürdürebilmekte ve yaşam kalitelerini artırabilmektedir.

Bronşektazi ölümcül mü?

Bronşektazi eğer tedavi edilmezse farklı ve ciddi komplikasyonlara yol açabilir ve bu durum ölümcül olabilir. Ancak belirtileri azaltıcı tedavi yöntemleriyle hasta enfeksiyon ve komplikasyonlardan korunabilir, yaşamını daha rahat sürdürebilir. Solunum yolu enfeksiyonlarından korunan hastanın nefes darlığı problemleri aza indirgenir.

Bronşektazi, bronşların farklı sebeplerden dolayı olarak genişlemesidir. Akciğerin bir ya da daha fazla noktasında, hatta tüm akciğerde meydana gelebilir. Bronşektazi hastalığı bronşiyal enfeksiyonlar ile gelişen kronik bir akciğer hastalığıdır. Özel Adana Ortadoğu Hastanesi, “bronşektazi belirtileri, bronşektazi kansere dönüşür mü, bronşektazi ölümcül müdür” gibi merak edilen konuları sizler için anlattı…

İçindekiler

Bronşektazi Nedir?

Latincede bronşların gelişmesi anlamına gelen Bronşektazi, çoğunlukla iltihabi bir durumdan veya enfeksiyonlardan dolayı ortaya çıkar. Bronş duvarlarının elastik yapısının hasara uğraması bu sonucu doğurur ve ne yazık ki geri dönüşümü yoktur. Antibiyotiklerin keşfinden önce ölümcül bir hastalık olarak görülen bronşektazi, tüberkülozdaki azalma ve gelişen aşı uygulamaları sayesinde bir miktar gerilemiştir. Fakat gelişmiş ülkeler dışında kalan yerlerde halen daha önemli bir hastalıktır. Genellikle akciğerin sol alt lobunda ortaya çıkar ve bunu sağ alt lob ile lingula izler.

Bronşektazi Neden Olur?

Bronşektazi hastalığında mevcut vakaların yarıya yakınında hastalığın tam nedeni belli değildir. Kimi zaman doğuştan kimi zaman da sonradan ortaya çıkabilen bu hastalığın tespit edilen nedenleri içerisinde ilk sıra akciğer enfeksiyonlarına aittir. Enfeksiyonların haricinde obstrüksiyonlar yani hava yollarında meydana gelen tıkanıklıklar, bağışıklık hasarı ya da fibrozis gibi durumlar da Bronşektazi hastalığına yol açabilmektedir. Romatizmal rahatsızlıklar ve bağ dokuda meydana gelen rahatsızlıklar da bronşektazi riskini arttıran etmenler arasındadır.

Bronşektazi Belirtileri Nelerdir?

Bronşektazi vakalarında en yaygın şekilde rastlanan bulgular, kronik ve tekrar eden şekilde öksürükler ve yeşil ve sarı renkli balgamdır. Hastaların yarıya yakınında balgamın yanı sıra kan tükürme semptomu ile karşılaşırız. Bronşektazi vakalarında nefes darlığı da kaçınılmaz bir belirtidir. Kimi zaman göğüs ağrısı da belirtilere eşlik etmektedir.

Bronşektazi Tanısı Nasıl Konulur?

Hastaların tıbbi öyküsü detaylı şekilde dinlenir ve ardından fiziki muayene ve dinleme bulguları incelenir. Kan ve balgam üzerinde yapılan analizler de bronşektazi şüphesi gösteriyorsa yüksek çözünürlüklü bilgisayarlı tomografi tetkikinin ardından hastalığın tanısı kesin olarak koyulabilir. Doktor eğer gerekli görürse solunum fonksiyon testlerine de başvurabilir.

Bronşektazi Nasıl Tedavi Edilir?

Bronşektazi hastalığının tedavisine esas amaç semptomların kontrol altına alınması ve hastalığı ilerleyen seyrinin durdurulmasıdır. Sık sık tekrar eden enfeksiyonları kontrol altına alarak hastanın bronşlarında meydana gelen englamasyonlar azaltılır. Bronşial sistemde yer alan bakteriler antibiyotik kullanımı sayesinde yok edilir ve bölgede istenilen hijyen sağlanır. Lokal olarak yerleşen vakalarda cerrahi tedavi seçenekleri değerlendirilebilir. Tıkanıklıklar giderilir. Enfeksiyonların kontrol altına alınması hastanın yaşayacağı komplikasyonları ve fonksiyonel kayıpları da azaltır. Hastanın yaşam kalitesinde önemli bir iyileşme sağlanır. Mukolitik ilaçlar sayesinde hastanın balgamdan kurtulması sağlanır. Nefes darlığı semptomu yaşanıyorsa bronkodilatör ilaçlar tavsiye edilir. Hastalığın altında yatan temel faktör tespit edilebilirse bizzat o nedene yönelik tedavi uygulanır. Bronşektazinin kalıcı bir hastalık olduğunu ve radikal cerrahi tedavi yöntemlerinin ancak uygun lokal vakalarda mümkün olduğunu unutmamak gerekir.

Bronşektazi İle İlgili Sıkça Sorulan Sorular

Bronşektazi Hastaları Nelere Dikkat Etmeli?

Bronşektazi hastalığı geri dönüşü olmayan ve sürekli olarak ilerleme eğiliminde olan kronik bir akciğer rahatsızlığıdır. Erken teşhis konulması ve tedavi planlamasının doğru yapılması hastaların yaşam kalitesi için büyük önem taşır. Hastalık tedavi edilmediği taktirde enfeksiyonlar sürekli tekrarlayan ataklar şeklinde devam eder. Solunum yetmezliği ve diğer komplikasyonlar eşlik eder.

Bronşektazi Tedavi Edilmezse Ne Olur?

Doktorlarının verdiği tavsiyelere titizlikle uymalı ve rutin kontrolleri aksatmamalılar. Bir şikayet yaşadıkları anda vakit kaybetmeksizin doktorlarına başvurmalı ve tedaviyi düzenli olarak sürdürmelidirler. Grip ve zatürre aşılarını ihmal etmemeli, pulmoner rehabilitasyon tavsiyelerine harfiyen uymalıdırlar. Sağlıklı bir yaşam tarzı geliştirmeli, dengeli bir beslenme rutini oluşturulmalı, uyku kalitelerini arttırmaları ve egzersiz yapmalıdırlar. Sigara veya diğer tütün ürünlerini kullananlar ise mutlak suretle bırakmalıdırlar.

Özel Adana Ortadoğu Hastanesi’nde görev yapan alanında uzman, deneyimli Göğüs Cerrahisi birim doktorlarını aşağıdan daha detaylı bir şekilde inceleyebilirsiniz.

Özel Adana Ortadoğu Hastanesi Göğüs Hastalıkları Birimi’nde hizmet verilen diğer hastalıklara aşağıdan ulaşabilirsiniz.