Oksitosin halk arasnda “sevgi hormonu” ve “ak hormonu” olarak biliniyor. Vücudumuzda doal olarak salglanan bu hormon ruh halimiz ve ilikilerimiz konusunda önemli role sahip. Ayrca üreme, cinsellik, doum ve annelik içgüdülerimiz üzerinde fazlasyla etkili.
Peki nedir bu oksitosin? Hayatmz nasl etkiler, hangi besinler oksitosin salnmn artrr? Hepsi ve daha fazlas bu yazmzda…
Depresyona Ne yi Gelir? Bitkiler, Doal Yiyecekler
Oksitosin salnmn artran davransal faktörler u ekilde özetlenebilir:
Oksitosin eksiklii mutsuzluk, anksiyete, uyumsuzluk gibi sorunlara yol açar. Baz besinler oksitosin hormonunun salglanmasna destek olabilir. Oksitosin içeren besinler neler, gelin birlikte bakalm!
A Vitamini Nelerde Var? 15 Salkl Besin
B Vitamini Nelerde Var? Salkl 10 Besin
Su çmenin Faydalar: Düzenli Su çmek Bakn Nelere yi Geliyor!
Protein çeren Besinler Listesi – Yüksek Protein Kayna 13 Yiyecek
Ac Biberin Faydalar – Hiç Duymadnz laç Gibi 5 Etkisi
Omega 3 Faydalar ve Görevleri, Omega 3 çeren Besinler Listesi
Dopamin Hormonunu Artran 12 Doal Besin
Hormon Düzenleyici 15 Doal Bitki ve Yiyecek
Leptin Hormonunu Çaltrmann 7 Salkl Yolu
Mutluluk Hormonu Nedir? Mutluluk Hormonu Salayan 10 Yiyecek
Serotonin Nedir? Nelerde Var? Serotonin Deerinizi Uçuracak 10 Besin
Daha yüksek büyüme hormonu düzeyi bütün sporcuların hayali.
Peki doğal yollardan yediklerinizi değiştirerek büyüme hormonu düzeyini arttırmak mümkün mü?
Bu yazıda büyüme hormonu düzeyinizi arttıracak 9 besin önerisinde bulunacağız. Daha yüksek büyüme hormonu düzeyi ise size
vaat ediyor. Büyüme hormonu hakkında ayrıntılı bilgi almak için büyüme hormonu (GH) rehberine göz atabilirsiniz.
Hazırsanız işte büyüme hormonu arttıran besinler!
Doğal bir L-dopa kaynağı olan bakla büyüme hormonu (GH) arttırmakta oldukça yetenekli.
Büyüme hormonu konusundaki yeteneği testosteron üzerinde de devam ettiren baklayı diyetinizden asla çıkarmayın.
Testosteron arttıran diğer besinleri merak ediyorsanız testosteron arttıran besinler adlı yazımı okuyabilirsiniz.
Hindistan cevizi sizin için oldukça besleyici ve sağlıklı bir tercih. Hindistan cevizi yağı ise birçok özelliği ile size daha sağlıklı bir yaşam vaat etmeye devam ediyor.
Diğer sağlıklı yağ kaynaklarını incelemek için en sağlıklı yağlar adlı yazımı okumanızı tavsiye ediyorum.
yılında yapılan bir araştırma ise hindistan cevizi yağı tüketiminden 30 ile 90 dakika sonra büyüme hormonunda meydana gelen artışı göstermiş.
Mineral ve vitaminden zengin bu yağı tüketmeyi unutmayın!
Klinik endokrinoloji dergisinin (Journal of Clinical Endocrinology) yayınladığı bir araştırma uyku öncesi tüketilen ananasın büyüme hormonu düzeyinin arttırılmasına yardım ettiğini göstermiş.
Büyüme hormonu (GH) düzeyini arttırmak isteyenler için lezzetli bir tercih!
Uyku öncesi yoğun beslenme kan şekerini arttırarak yağlanmanıza sebep olabilir. Ayrıca yüksek kan şekeri büyüme hormonu düzeyini düşürür. Bu sebeple uyku öncesi ve gece saatlerinde meyve tüketimini sınırlayın.
İçeriğinde bulunan L-arginine aminoasidi ile büyüme hormonu üretimini ve salınımını tetikleyen kuru meyveler büyüme hormonunu etkin bir şekilde arttırmanızı sağlayabilir.
L-arginine bakımından zengin diğer besinler ise
olarak sıralanabilir.
Hormonal sisteminizi birçok farklı mekanizma ile olumlu yönde etkileyen kırmızı pancarın tek etkisi testosteron düzeyinizi arttırmak değil.
Nitrik oksit düzeyini arttırarak antrenman performansınızı olumlu etkileyen kırmızı pancar ayrıca kanınızı daha alkali bir hale getirerek hormon üreten sistemlerin daha iyi çalışmasını sağlar.
Bu durum size daha fazla büyüme hormonu kazandırmak ile beraber daha sağlıklı bir beden sunar.
Salatalarınıza kırmızı pancar eklemeye ne dersiniz?
Triptofan ile tanışın. Triptofan beyinde bulunan büyüme hormonunun salgılandığı hipofiz bezini uyarır. Bu uyarı daha fazla büyüme hormonu salgılanması ile sonuçlanır.
Ayrıca triptofan uyku kalitesini arttırır. Uyku hakkında ayrıntılı bilgi almak ve daha iyi bir uyku için önerilerime kulak vermek isterseniz uyku hakkında her şey adlı yazımı okuyabilirsiniz.
İşlenmemiş çikolata ise triptofan açısından bilinen en zengin besinlerden bir tanesi.
Dikkat etmeniz gereken en önemli nokta ise çikolatayı gerçekten işlenmemiş olarak almak. Çünkü uygulanan ısıl işlem ihtiyacınız olan bütün aminoasitlerin bozulmasına ve kullanılmaz hale gelmesine sebep olur.
Karpuz yoğun olarak L-citrulline adı verilen bir aminoasit içerir. Bu aminoasit ise vücutta L-arginine aminoasidine rahatça dönüşebilir.
Büyüme hormonunu arttırmak için lezzetli bir tercih, değil mi?
Ülke olarak yeni yeni tanıdığımız goji meyvesi 22 mineral, birçok vitamin ve yağ asidi içeriyor. İçerdiği bu besin maddeleri büyüme hormonu sentezi için harika bir kaynak oluşturmakta.
Goji meyvesi “sesquiterpenoids” adı verilen büyüme hormonu üretimini arttıran bir madde içerir. Ayrıca goji L-glutamine ve L-arginine bakımından oldukça zengin bir kaynak.
Melatonin düzeyinizi arttırmanıza yardımcı olan bu değerli besinin araştırmalar ile büyüme hormonunu % oranında arttırdığı görülmüş.
Melatonin düzeyinizi arttırmanıza yardım edecek diğer besinleri
olarak sıralayabiliriz.
Ayrıca daha iyi bir uyku için kullanabileceğiniz bu besinleri tüketmeyi unutmayın.
Büyüme hormonu düzeyinizi arttırmaya hazırsınız. Beklemeyin, hadi mutfağa!
Cerrahpaşa tıp fakültesi mezuniyetinden sonra klinikte obezite ve kronik inflamatuar hastalıklara ilgi duymaya başlamış ardından fizyolojisi doktorasına giriş ile beraber fonksiyonel tıp alanında çalışmaya başlamıştır.
Ketofasting adlı kitabın yazarı olan Dr. Can Çiftçi ağırlıklı olarak özel beslenme protokolleri, aralıklı oruç ve düşük/çok düşük karbonhidratlı beslenme, kene kaynaklı hastalıklar (tick borne diseases), endokrin ve yaşlanma fizyolojisi alanında çalışmaktadır.
Dr. Can Çiftçi ayrıca iç hastalıkları ihtisas eğitiminine devam etmenin yanında World Society of Anti Aging Medicine, World Obesity Fedaration, Functional Medicine University, International Lyme and Associated Diseases Society, A4M gibi kuruluşlarda aktif üyelik ve sertifikasyon süreçlerini tamamlamıştır.
Hormonlar gerek i hayatnda, gerek sporda, psikolojimizi ve salmz dorudan etkiler. Vücudumuzun ileyii ve geliimi açsndan önemli olan birçok hormonu sizler için bu yazmzda ele aldk.
Fitness için önemli hormonlar:
Büyüme hormonu hemen hemen tüm vücut dokularna etki gösteren bir hormondur.
nsan vücudunda ve dier hayvanlarda büyümeyi, hücre çoalmasn ve hücre yenilenmesini uyaran bir peptit hormonudur. nsan geliiminde bu nedenle önemli bir rol oynar.
Hücreler tarafndan amino asit tutulmasnn ve protein yapmnn tüm aamalarn arttrr, ayn zamanda proteinlerin ykmn azaltr.
Büyüme hormonu ayrca IGF-1 (nsülin benzeri büyüme faktörü 1) üretimini uyarr, glikoz ve serbest ya asitlerinin konsantrasyonunu artrr.
Geliim-büyüme hormonu olarak da adlandrlan bu hormon metabolizma üzerinde oldukça etkilidir. Kemiklerin, kaslarn büyümesini, kan ekerinin artmasn ve protein sentezini salar. Çocuklarn uzamalarnda, hücrelerin büyüyüp gelimesinde etkin rol oynar.
Ergenlikte en yüksek seviyede olan büyüme hormonunun salglanmas yava yava azalr. Ömrün ilk üç, on ylndan sonra her on ylda %15 daha az salglanr. Bu yüzden tbbi olarak hayat kalitesini yüksek tutmak için kullanm mevcuttur.
Ayrca büyüme hormonu ya metabolizmasn da direkt olarak etkiler. Bu süreçte ya yakmak için etkili olan enzimlerin daha fazla sentezlenmesini salar. Büyüme hormonu düzeyi aerobik egzersiz srasnda, egzersizin younluuna orantl olarak artar. Egzersizin sonrasnda yüksek kalabilir.
Büyüme hormonunun kas dokusu üzerindeki anabolik etkileri, öncelikle IGF-1 (nsülin benzeri büyüme faktörü 1) üzerindeki etkisiyle gerçekletirilir.
Baz kantlarca büyüme hormonunun IGF-1’den bamsz olarak anabolizmay destekledii belirtiliyor, ancak bu etkilerin doum sonras kas geliimi üzerinde kayda deer bir etkiye sahip olup olmadnn hala sorgulanabilir olduu da ekleniyor.
Testosteron genellikle erkeklik hormonu olarak bilinmektedir. Erkeklerde daha çok bulunmakla birlikte kadnlarda da belirli seviyede testosteron hormonu bulunmaktadr.
Erkekler, kadnlardan yaklak 10 kat daha fazla testosterona sahiptir ve cinsiyetler arasndaki bu hormonal farkllk, ergenlik sonrasnda erkeklerde görülen daha büyük ve kasl olma durumundan büyük ölçüde sorumlu olduuna inanlmaktadr.
Devamnda, bu hormonun erkeklerde cinsellii düzenleyici etkisi vardr.
Cinsellik isteinin artmas, sperm üretilmesi gibi faaliyetlerde önemli rol oynamaktadr. Ayrca erkeklerde sakallarn çkmas, vücut bölgelerinde tüylenmeler, boy uzamalar, kaslarn gelimesi, sesin kalnlamas gibi faaliyetlerde de etkili olmaktadr.
Testosteron seviyesi yüksek olan bireyler i, özel hayat ve spor gibi alanlarda baarl olabilmektedirler.
Testosteron seviyesi düük olan bireylerde veya bu hormonun seviyesi ya ilerledikçe azalan bireylerde kas orannn azalmas, cinsel istekte azalmalar, hayat kalitesinde düüler, düük enerji, ya orannn artmas vb gibi durumlar ile karlalabilir.
Vücut gelitirme sporu yapan kadnlarda erkeklerdeki kadar testosteron hormonu salglanmaz. Dolaysyla arlk çalarak, spor yaparak erkekler kadar kas gelitiremezler.
Testosteron nedir, nasl artrlr gibi sorularnz için özel makalemizi inceleyebilirsiniz.
Salkl genç erkeklerde toplam testosteron seviyeler için normal aralk ila ng/dl’dir.
Aratrmalar hipogonadizmin (salkl genç erkekler için ortalamann altna bir testosteron düzeyi) kas geliiminin bozulmasna neden olduunu gösterse de, normal fizyolojik aralktaki testosteron dalgalanmalarnn hipertrofiyi etkileyip etkilemedii açk deilmi.
Bununla birlikte, kas geliim farklllarnn normal deerlerin, orta aralnda m (yani, ila ng/dl) olup olmadna dair kantlar da belirsizliini korumaktaym.
Baz çalamalar, düzenli direnç antrenmann uzun vadeli olarak sürdüren kiilerde bazal testosteron seviyelerini artrd gösterilmi fakat bu bulgular evrensel deilmi.
ylnda yaynlanan bu çalmada, erkeklerde bulunan testosteron artnn, direnç egzersizi ile birlikte uyarlan adaptasyonlar için önemli olduu belirtilmi.
Östrojen hormonu erkeklerde de bulunan bir hormon olmasna ramen kadnlk hormonudur ve kadnlar için östrojen hormonu önemlidir.
Östrojen hormonu kadnlarda adet döngüsündeki süreçleri düzenler, gösün gelimesini salar.
Ergenliin balarnda östrojen hormonunun salglanmas kadnlarda boy uzamasn salar. Erkeklere nazaran daha hzl ve çabuk ekilde uzarlar fakat bu sonradan yavalama gösterir.
Östrojen hormonu hamilelik dönemlerinde yumurta oluumu için yüksek miktarda salglanr. Daha sonra döllenmi olan yumurtann yaamas için östrojen hormonu azalarak progesteron hormonu aça çkar.
Östrojen hormonun salglanmas ile göüslerde büyüme, baz bölgelerde kllanma, kalça bölgesinde büyüme ve yalanma gibi durumlar da görülebilir.
Ayrca östrojen hormonunun fazla salgland durumlarda orantsz vücut problemleri aça çkabilir ve vücutta ya dokusu miktar da artabilir.
Östrojen hormonunun fazlaca salglanmas kanseri tetikleyebilmektedir.
Kortizol vücuttaki geni çapl ilemleri düzenleyen bir steroid hormonudur. Vücudun strese verdii cevapta büyük rol oynar. Kortizol salglanmasn fiziksel ve zihinsel strese cevap olarak gerçekleir. Bu yüzden kortizol hormonu stres hormonu olarak da bilinir.
Kortizol hormonu böbrek üstündeki adrenal bezlerden salglanr. Strese cevap vermenin yan sra makro besinleri parçalamak gibi baka fonksiyonlar da vardr.
Ar veya az kortizol hormonu üretimi çeitli problemler yaratr. Yüksek kortizol sebepleri için uykusuzluk, youn strese maruz kalma, hipertroit, kanser ve yüksek kafein almn söyleyebiliriz.
Yüksek kortizol deerleri cushing sendromuna sebebiyet verir. Cushing sendromunda:
Semptomlar görülebilir.
Düük kortizol addison hastalna sebep olabilir. Düük kortizol nadir gözükür ve genelde adrenal bezlerinin zarar görmesiyle oluur. Semptomlar:
Olarak kendini gösterebilir.
Kortizolün çok yükselmesini engellemek için dinlenmeye ve stresimizi azaltmaya zaman harcamalyz. Antrenmana önem verdiimiz gibi dinlenmeye, yenilenmeye de önem verirsek hem daha rahat uyuruz, hem de hastalanma riskimiz azalr.
nsülin pankreastaki beta hücrelerde salglanan bir hormondur. Kandaki glikozu (ekeri) hücrenin içine tar ve enerji olarak kullanlmasn salar veya ileride kullanm için depolar. nsülin bu ekilde kandaki eker düzeyini azaltr. Hormonun görevi bu dengeyi salayarak kan ekerinin çok artmasn (hiperglisemi) ya da çok azalmasn (hipoglisemi) önler. nsülini anahtar olarak düünebiliriz. Hücreyi açar ve içine enerji olarak kullanlmak üzere ekerin girmesini salar.
Vücudumuzda gerekenden çok eker varsa insülin ekeri karacierde depolar ve ileride kullanlmasn salar. Örnek olarak spor yaparken.
nsülinin görevi kan ekerini dengelemektir. nsülin direnci çok artarsa veya vücudumuz yeterince insülin üretmiyorsa hiperglisemi (yüksek kan ekeri) oluabilir.
Diyabet hastalklarnda insülin düzenlenmesi gereken en önemli hormondur. Tip-1 diyabet hastalarnn pankreaslarndaki beta hücreleri zarar gördüü veya çalamad için insülin üretemezler. Bu bireylerin dardan insülin almalar gerekmektedir. Bu hastaln tam çaresi olmasa da kan ekerinin dalgalanmalarn azaltmak için diyetin düzenlenmesi önemlidir. Ketojenik diyet, low-carb diyet gibi kan ekerini düük tutan diyetler dalgalanmalar azaltr.
Tip-2 diyabet hastalnda ise insüline kar olan direnç yüksektir. Vücut insüline cevap vermez veya insülin yetmez. Yine dardan insülin alm gerekebilir. Tip-2 diyabette pankreastaki beta hücreler çalmaya devam ettii için diyetteki deiimler daha da etkili olacaktr, tedavi dahi edilebilir. Ketojenik Diyet ve Low Carb diyetleri bu hastalarn insülin direncini krmalar ve kan ekerini dengede tutmalar için oldukça faydal olacaktr.
Bunun dnda insülini düüren bir dier diyet sistemi ntermittent Fasting (aralkl oruç) diyetidir. Bu diyette 16 saat kadar süren açlk süresinde kan ekeri ve dolaysyla insülin düer.
nsülinin anabolik özelliklerine ramen, egzersize bal hipertrofik etkileri üzerindeki birincil görevinin, kas protein sentezindeki artlar uyarmaktan ziyade protein parçalanmasnda bir azalmaya yardmc olduuna inanlmaktadr.
Protein parçalanmasndaki azalma, kontraktil proteinlerin birikimini artracak ve böylede daha büyük bir kassal hipertorifiyi kolaylatracak.
Diyabetik olmayalarda egzersizin insülin seviyeleri üzerinde çok az etkisi olduu, younlua, süreye ve egzersiz öncesi beslenme tüketimine bal olarak salnmn azaltabilecei unutulmamaldr.
Kas protein dengesi ksmen nöroendokrin (sinir ve salg bezi hücreleri) sistemden etkilenir. Çeitli hormonlar kastaki anabolik ve katabolik uyaranlar arasndaki dinamik dengeyi deitirerek, kas protein birikiminde bir arta veya azalmaya araclk etmeye yardmc olduu aratrmalar tarafndan gösterilmi.
Hormonlar endokrin bezlerde üretilir, kana salnr ve daha sonra sarkolemma ve sarkoplazma da reseptörlere balandktan sonra hedef dokulara tanr.
Bazal anabolik hormon konsantrasyonlarnn iskelet kasnn büyümesini ve yenilenme kapasitesini etkilediine dair açk ve ikna edici kantlarn olduu çalmalar tarafndan belirtilmitir.
Anabolik hormonal konsantrasyonlarn kronik olarak bastrlmas da, kas adaptasyonlarn azaltabilecei belirtilmitir.
Endokrin sistem, kas kütlesinin düzenlenmesinde karmak bir ekilde rol oynar. Testosteron, büyüme hormonu, IGF-1 ve dier anabolik hormonlarn kronik üretimi, direnç antrenman araclyla protein dengesini etkiler.
Direnç antrenman deikenlerinin, antrenman sonras dönemdeki sistemik seviyeleri akut bir ekilde yükseltebilse de, bu geçici hormonal artlarn hipertrofik yantta bir rol oynayp oynamadnn açk olmad aratrmalarca belirtilmi.
Diyetiniz ve yaptnz egzersizler ve genel yaam seçimlerinizin hormonlar üzerindeki etkisini yadrgamamalyz.
Genel olarak beslenmemizin salkl ve yeterli olmasna dikkat etmeliyiz. Sürekli bazal metabolizmamz kadar veya daha düük kalori alrsak hormonlarmzn sentezi zarar görebilir. Vücudumuzu gerekli anabolik (yapm) reaksiyonlarn ileyebildii ölçüde yeterli beslemeliyiz.
Ya oranmz direkt olarak büyüme hormonuyla alakaldr. Çok ya oran olan bireylerin genelde büyüme hormonu üretimi azalr ve hastalanma riski artar. Bununla beraber metabolizma da yavalayacaktr.
Yaplan bir aratrmada bel bölgesi ya, dier katlanlara göre 3 kat olan bireylerin büyüme hormonu salglanmasnn çok daha az olduu görülmütür.
Yüksek ya oran büyüme hormonunu erkeklerde daha çok etkilese de kadnlarn da salklar için ya oranlarn düük tutmalar önemlidir.
Intermittent fasting (aralkl oruç) diyeti hormonlar optimize etmek için ie yarayacaktr. Ya oranmz azaltmamz salayabilir. Bu direk büyüme hormonunu olumlu etkiler.
Bunun yannda insülin hormonunun açlk süresince düük kalmasn salar. Bu sayede de ya depolanmas azalr, eker hastal riski düer ve büyüme hormonu salglanmas artar.
Yaplan aratrmalarda günlük açlk halinde büyüme hormonunun katna kadar çkt görülmütür.
eker kullanmn azaltmamz iimize yarayacaktr. nsülin seviyelerinin dümesi büyüme hormonunun optimize olmasn salayacaktr.
Salkl ya tüketimini arttrmak hormon sal için oldukça önemlidir. Salkl yalar hormonlarmz düzenler ve hormon sisteminin daha iyi çalmasn salar. Tabii ki yan kalori deeri çok olduu için tüketimi abartmamakta fayda var.
Ya seçimimizi tereyandan hindistan cevizi yana, ayçiçek yandan zeytinyana deitirerek, günde 1 avuç kuruyemi tüketerek hormon salmz optimize edebiliriz.
Bunlarn yannda gün içinde tüketilen öünlerin bütün makro besinleri dengeli bir ekilde içermesi vücudumuzun besini ileyebilmesi ve hormon fonksiyonlarn düzenlemesi için faydal olacaktr.
Genel olarak dengeli beslenmeye çalmalyz. Beslenmemizin %90’ düzenli olursa zaten hormonlarmz da salkl olacaktr ve düzgün ileyeceklerdir.
Gece boyunca geçen uyku döngümüz hormon döngüsünü yeniler. Büyüme hormonu ve kortizol hormonunun salnmasn ve sistemlerin düzenlenmesini salar. Ayn zamanda iki hormonun, leptin ve ghrelin, salnmasn kontrol eder. Bu hormonlar bir sonraki gün ne kadar acktmz ve yemeye baladmzda ne kadar hzl doyduumuzu belirler. Diyetimizin düzene girmesi için de uyku oldukça önemlidir.
eker tolerans ve insülin salglanmas da uyku döngüsüyle düzenlenir. Dolaysyla uyku düzeni hormonlar vastasyla ya ykmn destekler.
Ayn ekilde uyku esnasnda büyüme hormonu da salglanr ve düzenlenir. Anabolik süreç artar. Dolaysyla kas geliimi, hücre yenilenmesi ve gençlerde büyüyüp gelimek için uykunun önemi büyüktür.
Youn antrenman yapan sporcularn da gece uykularna önem vermeleri, hormonlarnn salkl ilemesini ve vücutlarnn dinlenip yenilenmesini salayarak performanslarna olumlu etki eder.
Hormonlarn düzenli salglanmas için gece ba en az 8 saat uyku uyumaya özen göstermeliyiz. Genç sporcular için bu sürenin 9 saat civarnda olmas daha da önemlidir.
Uykumuzu optimize etmek için:
Brad Schoenfeld – Science and Development of Muscle Hypertrophy / 2nd Edition