burdur iftar çadırı yerleri / (PDF) BaskanArgun 10 15 Turkey Russia symposium published | Argun Başkan - seafoodplus.info

Burdur Iftar Çadırı Yerleri

burdur iftar çadırı yerleri

BaskanArgun 10 15 Turkey Russia symposium published

Abstract There is an extensive historical background between Turkey and Russia relations. In the period of the Ottoman Empire and Tsarist Russia, both sides struggled for territories of Balkan and Caucasus. In other words, there was an Ottoman- Russian power struggle in the Caucasus and Balkan in the long time. In the period of national struggle, these states fought against for not only old regime but also common occupying states and with this striving they started to recognize internationally. These two features and common similarities led to become an ally between two states. However, after World War II ongoing political intentions of Soviets over Turkey posed a serious threat for Turkey. The balance of power shifted in Europe after the war and Turkey took advantage from this seafoodplus.info this period Turkey became member of an international alliance called the North Atlantic Treaty Organization (NATO), therefore Turkey constituted a security against Russian threats. During Putin’s reign, social, economical and political relations between Turkey and Russia have been revived but what Russia really think about Syria or another words, attitudes towards of Russia in terms of military engagement in Syria have changed relations them in a negative way. Shooting down of a Russian warplane by Turkey on its border paves the way to a new period. In this work, relations of Turks and Russian will be analysed in the light of historical facts according to period. Keywords; Ottoman Empire, Tsarist Russia, Cold War, Syria, Putin’s Reign, Russian jet.

Автор последних обновлений - Анастасия Горохова (Assyat, на seafoodplus.info - Ajse)

ru
и является интеллектуальной собственностью данного ресурса
Редактор – Алейна Чакыр (Aleyna)

Версия: Следите за обновлениями!

Автор последних обновлений - Анастасия Горохова (Assyat, на seafoodplus.info - Ajse)


ВСЕ АВТОРСКИЕ ПРАВА ЗАЩИЩЕНЫ!
ALL RIGHTS RESERVED
HER HAKKI SAKLIDIR
© seafoodplus.info
1
A
aa! выражает удивление
aba войлок; бурка; войлочный
abajur абажур
abanmak опираться, облокачиваться
abanoz черное дерево, эбеновое дерево
abartı гипербола, преувеличение
abartmak преувеличивать
Abaza абхазец
abdal бродячий дервиш
abdest aptes ритуальное омовение перед молитвой
abdestsiz не совершивший ритуальное омовение
abece азбука
abi старший брат; обращение к старшему по возрасту
abide памятник, монумент
abiye вечернее платье
abla старшая сестра, обращение к девушке, женщине старшей по возрасту
abluka осада, блокада, iktisadi ~ экономическая блокада
abone абонент, подписчик
abraşılık (-ğı) (мед.) проказа
abur cubur вздор, галиматья; мешанина (о пище)
acaba (в вопросительных предложениях выражает удивление, сомнение, нерешительность) интересно;
разве; неужели; ли; а; ~ kim geldi? интересно, кто пришел?
acar сильный, энергичный, смелый, отважный
acayip удивительный, странный, ~ bir hava странная погода; удивительно,странно
acele спешка, поспешность, торопливость; срочный, спешный; ~ telefon konuşması срочный телефонный
разговор
aceleci торопливый, суетливый, нетерпеливый
acemi неопытный, новобранец; новичок
acente агентство; агент; vapur ~si; sigorta ~si страховой агент
acı I 1. 1) горький, 2) перен. пронзительный, пронизывающий; 2. (в разн. знач.) горечь
acı II 1) боль, dış ~ sı зубная боль; 2) страдание; 3) горе
acıbadem – 1. горький миндаль; 2. (арго) хитрый, пронырливый
acıklı 1)печальный, горестный, скорбный; 2) досадный; 3)носящий траур, в трауре
acılı печальный, скорбный, горестный, грустный, ~ gözler печальные глаза
acıkmak проголодаться, acıktınız mı? вы проголодались?, karnım acıktı я проголодался
2
acıma жалость, сострадание, ~ duygusu чувство жалости
acımak 1) болеть (например, о руке, голове); 2) жалеть, сочувствовать, сожалеть;3) прогоркнуть
acımaz безжалостный
acımsı горьковатый
acırga хрен
acısız безболезненный; ~ olarak безболезненно, без боли
acil срочный, спешный, экстренный, ~ çıkış запасный выход; ~ ihtiyaç крайняя необходимость
аcilen срочно, быстро
âcir (ар.) арендодатель; лицо, сдающее в аренду
aciz (aczi) 1) бессилие, немощность, слабость, вялость, 2) неплатёжеспособность
aç I голодный, ~ kalmak голодать, ~ ~ına на голодный желудок; ~ karnına на голодный желудок; ~ bırakmak –
морить голодом
aç II (в разн. знач.) жадный
açacak (-ğı) прибор для открывания бутылок, консервов и т.д.
açar I ключ
açar II аперитив
аçgözlü алчный, жадный, ненасытный
açı угол; аспект, точка зрения
açıcı открывающий, раскрывающий, вскрывающий; iştah ~ возбуждающий аппетит
açık 1) открытый, ~ pencere открытое окно, 2) просторный, широкий, ~meydan широкая площадь, 3)
непокрытый; 4) ясный, ~ hava ясная погода,5) светлый (о цвете) ~ mavi светло-голубой, 6) вакантный; 7)
включенный 2. откровенно, прямо ~ konuşmak говорить откровенно, прямо
açıkça прямо, откровенно
açıkgöz ловкий. расторопный, хитрый; ловкач, пройдоха, плут
açıklama разъяснение, пояснение; заявление, сообщение; дикторский текст к фильму
açıklamak разъяснять, объяснять
açıklık (ğı) 1. простор, 2) открытое место, лужайка 3) астр. азимут 4)отверстие, 5)промежуток, интервал 6)
светлый оттенок (тон) 7)ясная (безоблачная) погода 8)ясность, четкость 9) откровенность, прямота 10)
оголенность, обнаженность, неприкрытость
açıksaçık непристойный, неприличный; полуобнаженный, слишком открытый
açıksaçıklık (-ğı) неприличие, непристойность
açıktan 1) издалека 2) без труда, легко; ~ para kazanmak легко зарабатывать деньги
açılış открытие
açılmak (açılır) 1)открываться (напр. о магазинах, зрелищных мероприятиях) 2) вести, выходить, (напр., о
дверях, окнах) kapı balkona açılır дверь выходит на балкон
açıortay биссектриса

3
açlık (ğı) голод, ~grevi голодовка
açmak 1) открывать; 2) включать, radyoyu aç включи радио; 3) доверять (напр., тайну); 4) рыть; 5) сверлить
açmaz 1. замкнутый, скрытный 2. 1) трудное положение, 2) махинация, плутовство
ad 1) имя, adınız ne(dir)? как вас зовут? как ваше имя?; ~ koymak давать имя, называть; 2. наименование,
название; 3. репутация, слава
ada остров
adacık (-ğı) островок
adaçayı (-nı) шалфей
adale мышца, мускул
adalet (-ti) справедливость; 2) юстиция, правосудие; ~ sarayı дворец правосудия
adaletli справедливый, беспристрастный
adaletsiz неправильный, несправедливый
adam 1) человек, devlet ~ı государственный деятель, iş ~ları деловые люди, бизнесмены, 2) мужчина
adamak I + Д.п., В.п. обещать; давать обет; давать слово
adamak II + Дп. посвящать кому-л., чему-л. (напр. книгу)
adamca 1) численно; 2) по-человечески, по-людски
âdap (-bı) мн. от edep обычаи, традиции; правила, порядки
adaş тёзка
adatavşanı (-nı) кролик
aday кандидат
adçekmek (adçeker) тянуть жребий
adem (ар.) yokluk отсутствие; ~ mesuliyet безответственность; отсутствие ответственности
adenit (-ti) (мед.) аденит, лимфоденит
adet (-ti) 1) число, количество 2) штука
âdet (-ti) 1) обычай, ~olduğu gibi как водится, 2) привычка, 3) менструация
âdeta прямо, прямо-таки, просто
adım шаг
adi простой, обычный, заурядный; низменный, вульгарный
âdil справедливый
adlamak + В.п. называть, давать имя кому-л.
adlı имеющий какое-л. имя, по имени; знаменитый
adli судебный, юридический
adliye юстиция
adliyeci юрист, работник юстиции
adres адрес
adsız без имени / названия

4
af (affı) 1) прощение, извинение, ~ınızı dilerim прошу извинения (прощения); 2) помилование, амнистия
afaroz отлучение (от церкви)
afet (-ti) 1. катастрофа, бедствие 2. красавица
affedebilme возможность прощения
affetmek 1)извинять, прощать, affedersiniz извините, простите; 2) миловать, амнистировать
Afgan афганский
Afganlı афганец, житель Афганистана
afiş афиша, объявление
afiyet здоровье, ~olsun! на здоровье! приятного аппетита
afyon опиум
ağ сеть, сетка
ağa господин
ağabey старший брат
ağaç (-cı) дерево; деревянный; elma ~ı яблоня
ağaçkakan дятел
ağaçlı обсаженный деревьями, с деревьями; ~ arazi лесистая местность
ağır тяжёлый, трудный; медленный; тяжело; неторопливо; ~ ~ медленно, потихоньку, важно; ~ bir iş трудная
(тяжёлая) работа; ~ bir yük тяжёлая ноша, груз
ağırayak (-ğı) беременная, на сносях
ağırlaştırıcı отягчающий; ~ sebepler отягчающие (вину) обстоятельства
ağırlık (-ğı) тяжесть, серьёзность
ağız (ağzı) I рот
ağız (ağzı) II острие, лезвие
ağız (ağzı) III устье, горлышко, горло; ~ı dar şişe бутылка с узким горлом
ağız (ağzı) IV говор, диалект, наречие; ~ çabukluğu скороговорка; satıcı ~ağzı жаргон лавочников
ağızbirliği (-ni) единодушие, согласованность, сговор, ~ etmek договориться, сговориться
ağızlık (-ğı) 1) мундштук, 2) намордник
ağlamak плакать
ağlatmak + В.п. заставлять плакать кого-л.
ağrı боль; ~ durdumu bir ilaç болеутоляющее средство; baş ~sı головная боль; ~ vermek + Д.п. причинять боль
кому-л.
ağrılı 1) болезненный, причиняющий боль (страдания), больной, ~ dişi больной зуб; 2) печальный, скорбный,
страдающий.
ağrımak болеть
ağrısız 1) безболезненный; 2) не знающий печали (забот), неунывающий; ◊ ~baş беззаботный человек.
ağtabaka ретина, сетчатая оболочка, сетчатка

5
ağustos август
ah (выражает сожаление, раздражение, тоску, радость) ах!, ох!, ой!; ~lar çekmek охать, вздыхать
ahali жители, население
ahbap (-bı) друг, приятель
ahdetmek (ahdeder) обязываться, брать на себя обязательства
ahdi договорный, обусловленный договором
ahır конюшня, стойло; хлев
ahiret (-ti) ар. потусторонний (загробный) мир
ahlâk (-kı) мораль, нравственность
ahlâkçı моралист, блюститель нравственности
ahlâkdışı (человек) не признающий этических норм; аморальный, неэтичный
ahlâklı нравственный, благовоспитанный
ahlâksız безнравственный, аморальный; непристойный
ahlat (-tı) дикая груша
ahmâk (-ğı) (арго) дурак
ahmâkça глупо, по-дурацки
ahmâklaşmak глупеть, становиться глупым
ahşap деревянный; ~ ev деревянный дом
ahtapot (-tu) 1) спрут, осьминог; 2) полип, опухоль; 3) приживальщик, нахлебник
ahu дикая коза; антилопа
ahududu (-nu) малина
ahval (-li) - мн. от hal состояние, положение; ~i umumiye общее положение, состояние чего-л.; dünya ~i
международное положение
aile семья, семейство; ~ durumu семейное положение; ~ hukuku семейное законодательство; ~ reisi глава
семьи; ~ sahibi семейный человек
ailece всей семьей
ait 1) касающийся, относящийся; size ~ bir mesele вопрос, касающийся вас; 2) принадлежащий; ona ~ toprak
принадлежащая ему земля; olmak а) касаться, относиться; b) принадлежать
ajans агентство; ticaret ~ı торговое агентство
ajurlu ажурный; ~ çorap ажурные чулки
ak белый (чаще в переносном значении)
akaç (-cı) сток; дренажная труба; дрена; водосток
akademi академия
akademisyen академик
akademisyenlik (-ği) звание академика
akamet (-ti) бесплодие

6
akarsu 1) река, речка, ручей, арык; 2) нитка алмазов или жемчуга
akaryakıt жидкое топливо, горючее
akasya акация
akbaba 1) седовласый старец, глубокий старик; 2) чёрный гриф, бородач
akçe (ар.) деньги
akciğer (анат.) лёгкое; ~zarı плевра; ~zarı kovuğu плевральная полость
akdetmek заключать (напр., мир, договор)
akı течение, поток
akıcı 1) текучий, жидкий; 2) плавный, гладкий; 3) ровный (о почерке); 4) лёгкий (напр., походка).
akıl (aklı) ум, разум, рассудок; память; ~ defteri записная книжка; ~nda kalsın! помни! (не забудь!)
akılcılık (-ğı) рационализм
akıllı умный; kısa ~ недалекий, ограниченный
akılsız неумный, глупый
akım 1) течение, поток; 2) elektrik ~ электрический ток; doğru ~ постоянный ток
akın 1) приток, наплыв, поток; 2) налёт, нападение, набег
akıntı течение, поток
akış течение (в разн. значениях); nehrin ~ı течение реки
akışkan текучий
akışlamak аплодировать
akide 1) вера, вероучение; 2) доктрина; принцип; 3) пустословие, болтовня
akik (-ği) (мин.) агат
аkis (-ksi) 1) отклик, эхо; 2) отражение; 3) обратное; ~ini iddia ediyor он утверждает обратное (тому, что
говорилось)
akit (-kdi) 1) заключение; 2) акт, договор, соглашение, контракт; 3) союз, брак
akkan лимфа; ~ dolaşımı циркуляция лимфы; düğümü лимфатический узел
aklamak 1) делать белым, отбеливать; 2) оправдывать, реабилитировать; прощать
aklanmak 1) становиться белым; 2) перен. выходить чистым; 3)быть реабилитированным
aklî разумный, рациональный; ~ı başında bir kadın разумная женщина
akmak (akar) 1) течь, протекать; литься; 2) сыпаться, высылаться
akmaz стоячий (о воде)
akort (-du) муз. аккорд; настройка (инструмента)
akpelin (бот.) полынь горькая
akraba родственник, родственники
akrabalaşmak породниться, стать родственниками
akrabalık (-ğı) родство, родственные отношения; kan ~ı кровное родство
akrep (-bi) скорпион

7
aksak хромой, прихрамывающий; плохо идущий; отстающий
aksakal аксакал, почтенный старец
aksam части, детали, принадлежности
aksamak прям. и перен. хромать
aksan 1) акцент; 2) ударение
akseleratör ускоритель, катализатор, акселератор
aksesuvar аксессуар
aksırmak чихать
aksi 1) обратный, противоположный; ~ takdirde в противном случае, иначе; ~nе наоборот; 2) упрямый
akşam вечер; вечером
aktarma 1) пересадка, (пассажиров); 2)перегрузка (товаров)
aktif активный
aktör актер
aktris актриса
аkuamarin аквамарин
akü akümülatör аккумулятор
aktüalite 1) актуальность, злободневность;2) текущие события; 3) кинохроника
akustik (-ği) акустика
akyuvar лейкоцит
al алый; ~ bayrak алый флаг (стяг)
ala 1) разноцветный; пёстрый 2) светло-каштановый
alabalık (-ğı) разновидность форели
alabildiğine насколько можно, как только можно, вовсю
alabros стриженный под бобрик (о волосах)
alaca пёстрый (о цвете, ткани)
alacak (-ğı) долг, (который следует получить с кого-л.); sizden ~ım var мне причитается с вас, вы мне должны
alacakaranlık (-ğı) сумерки
alacaklı заимодавец
alan I площадь, площадка; hava ~ аэродром
alan II отрасль, область, поприще, арена; spor ~ında в области спорта; diploması ~ında на дипломатическом
поприще; her ~da во всех областях
alârm 1. тревога; otomatik ~ сигнал тревоги; 2. будильник
alaşım сплав
alay I 1) шествие, процессия; 2) толпа; bir ~ много; толпами, массами; 3) воен. полк
alay II насмешка, издёвка; ~ etmek (ile) насмехаться, издеваться; ~а almak поднять на смех
alaycı насмешник

8
albastı родильная горячка
albay полковник
albeni привлекательность, обаяние, очарование, прелесть
albenili привлекательный, обаятельный, очаровательный
albüm альбом
alçak 1)в разн. знач. низкий; ~ iskemle низкая скамейка; ~ ses низкий голос, бас; 2) низкий,
подлый
alçaklık (-ğı) низкое положение; низость, подлость
alçamak унижать, оскорблять кого-л.
alçı гипс; ~уа almak наложить в гипс; положить в гипс
aldatıcı обманщик, лжец; ложный
aldatmak обманывать; водить в заблуждение
aldırmaz безразличный, безучастный; равнодушный
alegori аллегория
aleksandrit (мин.) александрит
alem 1) знамя, флаг 2) металлическая конструкция в виде полумесяца, шпиль и т. п., прикрепляемые на
минарете, куполе и т. п.
âlem 1) мир, вселённая; 2) мир, круги; spor ~i спортивный мир, спортивные круги; 3) люди, посторонние
alenen (ар.) явно, открыто, публично; на виду у всех; не скрывая
alerji аллергия
alerjık аллергический
alet (-ti) орудие, инструмент
alev (прям. и перен.) пламя; ~ alır воспламеняющийся
Alevî (ар.) шиит
alevlenmek (прям. и перен.) воспламеняться
aleyhtar противник, оппозиционер
alfabe азбука, алфавит; ~ sırasıyla в алфавитном порядке
algı восприятие, перцепция
algılamak воспринимать, познавать
alıcı I покупатель; клиент; приёмник
alıcı II televizyon ~sı телевизионный приёмник
alıç (-cı) рябина обыкновенная; вид боярышника
alık глупый, придурковатый; глупо, ошалело
alım взятие; покупка, закупка
alımlı привлекательный, симпатичный, приятный
alın (-lnı) лоб

9
alındı расписка, квитанция
alıngan впечатлительный, слишком чувствительный, быстро и бурно реагирующий; мнительный; обидчивый
alınganlık (-ğı) чувствительность
alıntı 1) цитата, выдержка 2) заимствование
alışkan привычный; приученный
alışkanlık (-ğı) привычка, навык; fena ~ дурная привычка
alışkı привычка
alışmak привыкать, свыкаться, приучаться
alışveriş купля-продажа, торговля
alim ученый
alkış аплодисменты, овация
alkışlamak + В.п. аплодировать
alkol (-lü) алкоголь
alkollü алкогольный
alkolsüz безалкогольный; ~ içki безалкогольный напиток
Allah аллах, бог; ~ ~ ! боже мой!, бог ты мой!; ◊ ~ bilir бог его знает, неизвестно; ~ senden razı olsun спасибо
тебе; ~а ısmarladık до свидания; ~а şükür слава богу
almak (alır) 1) брать; 2) получать; 3) покупать
Alman немец, немка
Almanca немецкий язык
almanak 1) альманах (сборник); 2) календарь (содержащий астрономические, метеорологические и другие
сведения)
almangümüşü (-nü) мельхиор
alo алло!; ~ ~ neresi orası? алло алло откуда говорят?
alt 1. низ, нижняя часть; 2. нижний; ~ kat нижний этаж; 3) под; внизу; yer ~ında под землёй
altar алтарь
altderi дерма, кожа
altgeçit (-di) подземный переход
altı шесть
altıgen шестиугольник; düzgün ~ правильный шестиугольник
altın золото; золотой
altıncı шестой
altışar по шести; ~ lira по шести лир
altmış шестьдесят
altmışıncı шестидесятый
alyuvar эритроцит, ama но, однако

10
ama но
amaç (-cı) (в разн. знач.) мишень, цель
amalgam амальгама
aman ох!, о боже мой!; помилуй!
amansız беспощадный
amatör любитель; любительский
ambalaj упаковка; ~ etmek упаковывать
ambar 1) склад, хранилище
ambargo эмбарго
amberbaris барбарис
ambulans скорая помощь
amca 1) дядя (со стороны отца); дядя (почитательное обращение к старшим); ~ kızı двоюродная сестра (со
стороны отца); ~ oğlu двоюродный брат (со стороны отца)
amel (ар.) işhal, sürügün понос, расстройство желудка; ~ ilacı слабительное средство
ameliyat (-ti) операция
аmetist (-ti) (мин.) аметист
amin (ар.) аминь! да будет так!
аmir начальник
amonyak аммиак
amortısman 1) амортизация; 2) постепенная выплата долга; 3) выкуп облигаций
ampul 1) лампочка (электрическая); 2) ампула
an миг, момент, мгновение
ana 1. мать; ~ dili родной язык; ~ baba родители; 2. главный, основной; ~ cadde основная (главная)
магистраль
anababa родители
anahtar ключ
anahtarlık (-ğı) брелок для ключей; футляр для ключей
analık (-ğı) 1) материнство; материнское чувство; 2) матушка; 3) мачеха
analitik аналитический
ananet (-ti) (ар.) (анат.) половое бессилие, импотенция
anayasa конституция
anayurt (-du) родина, отечество.
ancak лишь; между тем
andızotu (-nu) (бот.) девясил
ane (ар.) (анат.) лобковая кость
anemi анемия, малокровие

11
anestezi анестезия, наркоз; yerli ~ местный наркоз
angarya принудительные работы
anıt памятник, монумент
aniden неожиданно, внезапно, вдруг
anjin ангина
anket (-ti) бланк анкеты
anlam смысл, значение
anlamak понимать; разбираться; анализировать
anlamdaş синоним
anlamlı имеющий какое-л. значение; многозначительный; знаменательный
anlamsız бессмысленный, абсурдный
anlaşılmak быть понятым
anlaşılmaz непонятный, неясный
anlaşıt (-dı) компромисс
anlaşma соглашение. договор; договоренность; evlilik ~sı брачный договор
anlaşmak объясняться; договариваться; понимать друг друга
anlaşmazlık (-ğı) конфликт, разногласие
anlatı повествование, рассказывание
anlatıcı рассказчик, повествователь
anlatmak объяснять; рассказывать; anlatabildim mi? понятно?
anlayış понимание, сообразительность karşılıklı ~ взаимопонимание
anlayışlı понятливый, сообразительный
anmak упоминать; вспоминать, отмечать
anne мать, мама
anneanne бабушка со стороны матери
anomali аномалия, отклонение от нормы
anonim анонимный
anormal анормальный, ненормальный
ansızın внезапно, вдруг
ansiklopedi энциклопедия
ant (-dı) клятва
antarktik антарктический
anten спутниковая антенна
antepfıstığı (-nı) (бот.) фисташка настоящая
anterit (мед.) энтерит, воспаление тонких кишок
antik древний; Antik Roma Древний Рим

12
antika редкая вещь, редкость; антикварный; странный, чудной
antikor антитело
antipati антипатия
antiseptik антисептический
antlaşma договор
antrenman тренировка
antrenör тренер
anus (анат.) анальное (заднепроходное) отверстие
apaçık совсем открытый
apak совершенно белый
apandis аппендикс
apandisit (-di) аппендицит
apartman дом (многоквартирный)
apar topar поспешно, торопливо; впопыхах
apse абсцесс, нарыв, гнойник
aptal идиот, дурак
ar стыд, смущение
ага I расстояние, промежуток (во временном пространстве)
ara II отношение (между людьми ~lаrı açıktır они в ссоре; onlar ~sında cpеди них
araba повозка, телега; экипаж; автомашина автомобиль
arabacı извозчик, кучер
aracı посредник
aracılık (-ğı) посредничество
araç (-cı) средство
araçsız непосредственный, прямой непосредственно, прямо
aradan с тех пор; с того момента, с того времени
aralık приоткрытый
aralık (-ğı) 1) промежуток, пространство, промежуток времени, время
Aralık (-ğı) декабрь
aralıksız беспрерывный, безостановочный
aramak искать
Arap (-bı) араб
Arapça арабский язык
araştırma исследование
araştırmak 1) обыскивать; 2) исследовать, изучать
arayış поиски; kendini bir ~ поиски себя

13
araz симптом, признак
arazi земля, территория, земельный участок
ardıç (-cı) можжевельник; ~ rakısı можжевеловая водка
ardın (служ. слово) следом;~ ~ назад; задом; пятясь; отступая
ardınca позади, вслед за, следом за, по пятам
argo арго, жаргон, сленг
arı пчела
arılamak + В.п. чистить, очищать, выбирать сор (из крупы)
arıza поломка, неисправность; авария
arif (ар.) понятливый, смышленный, сообразительный
arife канун; bayram ~sinde накануне праздника
aristokrasi аристократия
aristokrat аристократ
aritmetik (-ği) арифметика; арифметический
Arjantin Аргентина
Arjantinli аргентинец, аргентинка
ark (-kı) I оросительный канал
ark (-kı) II 1) арка, свод; 2) электрическая дуга
arka 1. 1) спина; спинка; 2) задняя, обортная сторона; 3) продолжение; ~sı var продолжение следует;
~sında за чём-л., позади чего-л. evin ~sında bahçe var за домом есть сад задний, находящийся за чем-л.
arkadaş товарищ; mesai ~ı друг по переписке; iş ~i коллега,соратник
arkadaşlık (-ğı) дружба, дружеские отношения
arkeoloji археология
arktik арктичеcкий
arlanmak стыдиться, смущаться
armağan дар, подарок; премия
armak (arır) утомляться, уставать, ослабевать
armatör судовладелец
armut (-du) rpyша; дурак, простофиля
arpa ячмень
arsa земельный участок (под постройку)
arsen(ik) мышьяк
arsız бессовестный, нaхaльный, навязчивый.
artı 1. плюс; 2. 1) положительный, позитивный; 2) прибавочный
artık (-gı) I oстаток, излишек; остающийся, лишний
artık II уже, нaконeц

14
artım увеличение, рост
artırma аукцион
artırmak увеличивать, повышать
artmak увеличиваться, повышаться
arya ария
arzetmek (arzeder) представлять; докладывать, сообщать
arzu желание, охота
asalak (-gı) паразит
asalet (-ti) (ар.) 1. знатное происхождение, родовитость, благородство; 2. действие от своего имени
asaleten (ар.) лично от себя; по своей воле
asansör лифт
asayiş 1) порядок, спокойствие; 2) безопасность
asbest (-ti) асбест
asfalt асфальт; асфальтовый
asgarî минимальный
asıl (aslı) 1) оригинал, подлинник; 2) основа, сущность; ~ında В своей ocновe (сущности); seafoodplus.infoный,
истинный; 3. именно, как раз
asılmak 1) быть повешенным; 2) виснуть
asılsız беспочвенный, необоснованный
asır (-srı) век
asi непокорный, мятежный, бунтарский; бунтовщик, мятежник; повстанец
asil знатный; аристократический; благородный
asistan ассистент
asit (-di) кислота
asker воин, солдат
askerlik (-ği) – военная служба, воинская обязанность
askı 1) вешалка; 2) подтяжки
asla ни за что, никогда, никоим образом
aslan 1) лев; 2) (перен.) мужественный, храбрый человек
аslında по существу, на самом деле; в действительности
asma висячий; ~ koprü висячий мост
asmak вешать; висеть
aspirator пылесос; всасыватель
aspirin (мед.) аспирин
astar подкладка
astım (мед.) астма
15
astımlı астматик
astragan каракуль
Asuri ассириец
aş еда, пища
aşagı 1. низ; ~da внизу; 2 низкий, нижний; ~ kat нижний этаж; ~ fiyat низкая цена 3. вниз; ◊ ~yukarı около,
приблизительно
aşağılamak 1) понижаться, снижаться, опускаться, падать (о цене, качестве и т.д.); 2) унижаться, опускаться
aşağılık (-ğı) 1. 1) низкое качество; 2) низость; подлость; 3) унижение; 2. простой, грубый
aşama чин, ранг, звание; сан, класс, ступень, степень
aşçı повар
aşçıbaşı (-nı) главный повар; известный кулинар
aşı прививка; вакцина
âşık влюбленный; ~olmak быть влюбленным
aşılamak (прям. и перен.) прививать
aşınmak изнашиваться, протираться, рваться; делаться слабым, слабеть; разъедаться, разрушаться
aşiret (-ti) племя, род
aşırı чрезмерно, очень; чрезмерный, крайний
aşırıcı экстремист
aşırılık (-ğı) чрезмерность, крайность, излишество, излишек; крайняя степень
aşk (-kı) любовь
aşkolsun (междометие) браво! молодец! ну и ну! потрясающе!
aşmak (aşar) преодолевать, переваливать, превышать
at (-tı) лошадь; конь
ata отeц; дед, дедушка
ataerki патриархат
ataerkil патриархальный
atak атака
atamak назначать кого (на должность и т.н.)
atardamar 1) артерия; 2) магистраль, магистральная улица
atasözü (-nü) пословица
ataşe атташе
atatürkçü кемалист
atbalığı (-nı) сом
atelye мастерская, ателье; цex
ateş огонь; (прям. и перен.) жар, пыл; ~ etmek стрелять, вести огонь; ~i var у него есть температура; ◊
~ pahasına по бешенной цене; ~le oynamak играть с огнем. ateşböceği светляк обыкновенный
16
ateşçi кочегар, истопник
ateşkes прекращение огня
ateşlemek 1) зажигать; sobay ~ затопить печь; 2) совершать поджог; 3) стрелять, вести огонь
ateşli 1) огненный; огневой; горящий; 2) имеющий жар; температуру; 3) перен. горячий; пламенный, пылкий, 4)
перен. возбужденный, взволнованный
ateşzede погорелец
аtılgan смелый, отважный, бесстрашный; напористый, предприимчивый, ловкий; дерзкий
atılmak быть брошенным; бросаться, устремляться
atış стрельба
atıştırmak торопливо есть (или пить)
atik ловкий, проворный, расторопный; ловко, проворно, быстро
atlama (прям. и перен.) прыжок, скачок
atlamak прыгать, перепрыгивать
atlet атлет
atlı всадник; кавалерист
atlıkarınca кapyсель
atma метание c.; disk ~ метание диска
atmaca ястреб
atmak (atar) бросать, метать; стрелять; стучать, биться (напр. о пульсе, сердце)
atölye ателье
audit аудит
av oxoтa; рыбалка
aval 1) поручительство в платеже по векселю, аваль; 2) поручитель
avanak (-ğı) дурень, простофиля, простак; остолоп
avans аванс
avantaj выгода
avantürist авантюрист; авантюристический
Avar аварец
avare 1. праздношатающийся, шалопай, бездельник; 2. порывистый (о ветре)
avarya авария
avaryasız безаварийный
avcı охотник
avize люстра
avlamak охотиться; balık ~ ловить рыбу
avlu двор
avrat (-dı) баба, женщина; жена
17
Avrupa Европа
avuç (-cu) ладонь; горсть, пригоршня
avukat (-tı) адвокат
avukatlık адвокатский; ~ ve danışmanlık hizmetleri адвокатские и консультационные услуги
avunç (-cu) утешение
avundurmak утешать
Avusturya Австрия
ay 1) луна; 2) мecяц; bugün ayın kaçı? Какое сегодня число?; hangi aydayız? Какой сейчас месяц?;
şubat ayındayız сейчас февраль
aya святой, святая
ayak (-ğı) I нoгa; aylın ~ босиком
ayak (-ğı) II ножка (нaпp. стола)
ayak (-ğı) III ступень, ступенька
ayakkabı (-nı) бувь
ayakkabıcılık (-ğı) торговля обувью
ayar точность, верность; проба (на благородных металлах
ayarlamak выверять, регулировать
ayaz мoрoз
ayazlı морозный и ясный
aybaşı (-nı) месячный, менструация
ayça молодой месяц, серп Луны
ayçiçeği (-ni) подсолнечник
aydın I светлый; ясный
aydın II интеллигент
aydınlatma освещение
aydınlatmak освещать, делать светлым; разъяснять
aydınlatmış освещённый
aydınlık (-ğı) светлое, освещенной место; светлый
aygıt (-tı) прибор, аппарат; telefon ~ı телефонный аппарат
ayı медведь
ayık трезвый
ayıklamak + В.п. перебирать, сортировать, очищать, выбирать сор (из крупы)
ayıp (-bı) стыд, срам; постыдный, позорный
ayıplamak стыдить, корить; осуждать, порицать
ağırayak (-ğı) беременная, на сносях

18
ayırmak 1) отделять, разъединять, разлучать; 2) различать, видеть разницу; 3) занимать, держать,
выделять (напр. место, билет); bu sandalyeyi size ayırdı он занял этот стул для вас
ayıüzümü (-nü) (бот.) толокнянка, междвежьи ушки
ayin религиозный обряд, религиозная процессия
aykırı противоречащий, идущий вразрез; вопреки, наперекор, вразрез
aylık (-ğı) жалование, плата (за месяц)
aylık месячный ~ dergi ежемесячный журнал; üç~ трехмесячный ребенок
ayna зеркало
aynen в точности, точь-в-точь, буквально
aynı тот же самый, точно такой же; идентичный; ~ zamanda одновременно
ayran айран (напиток)
ayrı отдельный, особый, другой; ~ ~ отдельно, особо, врозь
ayrıca 1) отдельно, врозь; 2) кроме того
ayrılık (-ğı) 1) отделение, разделение; 2) расставание, разлука; 3) разногласие, расхождение
ayrılmak расставаться; уезжать, уходить; расходиться (o супругах)
ayrıntı подробность
ayrışmak разлагаться на составные части; расходиться
aysız безлунный
aytaşı (-nı) лунный камень
az малый, незначительный, небольшой; мало, немного
azalmak уменьшаться, сокращаться
azaltılma уменьшение, сокращение
azaltmak уменьшать, сокращать
azami максимальный; ~ sürat максимальная скорость
azap (-bı) мука, страдание
azar оскорбление, обида, упрёк
azarlama выговор, замечание
azarlamak + В.п. упрекать кого-л.
azgın 1) разъяренный; бешенный, свирепый; 2) непослушный, непоседливый, шкодливый; 3) с
незаживающими ранами
azımsamak + В.п. считать недостаточным; недооценивать, умалять
azın минимум; en ~dan как минимум, по меньшей мере
azınlık меньшинство
azim (azmi) твердое намерение, решимость
aziz 1) дорогой; ~ dostum мой дорогой друг; ~im дорогой мой; 2) уважаемый
aznavur герой, богатырь
19
B
baba отец, папа
babaanne бабушка (по отцу)
babacan добродушный, приятный, симпатичный
babalık (-ğı) отцовство; ~ davası иск об установлении отцовства; ~ testi тест на отцовство
babayiğit (-di) богатырь, молодец
baca труба (дымовая)
bacak (-ğı) нога
bacanak (-ğı) свояк
bacı сестра; (обращение) тетушка, тетка
badana побелка
badanacı маляр
badanalamak белить
badem миндаль
bademcik (-ğı) миндалевидная железа
badiye пустыня; степь; дикая местность
badya бадья, деревянный или стеклянный сосуд
bagaj багаж; el ~i ручной багаж, ручная кладь
bağ I виноградник; сад
bağ II связка; шнурки
bağbozumu (-nu) 1) сбор винограда; 2) время сбора винограда
bağcı виноградарь
bağdaş сидение по-турецки; манера сидеть, поджав под себя ноги
bağımlı зависимый
bağımsız независимый
bağımsızlık (-ğı) независимость, самостоятельность
bağıntı 1) отношения; 2) связь, отношение; 3) пропорция
bağırmak кричать, орать
bağırsak (-ğı) кишка; kalın ~ толстая кишка
bağış дар, подношение; пожертвование; прощение, помилование
bağışıklık (-ğı) 1) иммунитет, 2) броня; льгота, привилегия
bağışlamak 1) прощать, миловать; 2) дарить, жертвовать
bağlaç (-cı) 1) скрепка; 2) союз; 3) тире, дефис
bağlam связка, вязанка, пучок; букет
bağlama соединение; скрепление

20
bağlamak завязывать; завязывать узлом; привязывать; связывать
bağlanmak быть связанным; (перен.) привязываться
bağlantı связь
bağlı привязанный; связанный; зависящий, зависимый
bağlılık (-ğı) привязанность, привычка
bahane предлог, повод; ~siyle под предлогом
bahar весна
baharat специи, пряности
bahçe сад; nebatat ~si ботанический сад; sebze ~si огород; gül ~si розовая плантация
bahçıvan садовник
bahr море
bahsetmek + Исх.п. говорить, упоминать о чем-л.
bahşiş чаевые, подачка
baht (-tı) судьба, доля
bahtiyar счастливый
bakan министр
bakanlık (-ğı) министерство; Adalet ~ı Министерство юстиции; Çalışma ve Sosyal Güvenlik ~ı Министерство
Труда и Социального Обеспечения; İçişleri ~ı Министерство внутренних дел; Kültür ve Turizm ~ı
Министерство Культуры и Туризма; Maliye ~ı Министерство Финансов; Milli Eğitim ~ı Министерство
Национального Образования;
bakaya дезертир
bakıcı смотрящий, наблюдающий;няня, сиделка
bakım присмотр, надзор
bakımlı ухоженный
bakımsız неухоженный, запущенный
bakır медь; медный
bakış взгляд
bakışmak смотреть друг на друга, переглядываться
bakire дева, девственница
bakiye остаток
bakkal бакалейщик
bakkaliye бакалейные товары; бакалейный магазин
bakla бобы
baklava баклава (род турецкого пирога с орехами - сладость)
bakmak (bakar) 1) смотреть, глядеть; 2) выходить (напр. об окнах); bu oda sokağa bakıyor эта комната
выходит на улицу; 3) заботиться о ком-л., ухаживать
21
bakteri бактерия
bal мёд
balaban крупный, большой; толстый, здоровенный
balad баллада
balayı (-nı) медовый месяц
balçık (-ğı) глина
baldır (анат.) голень
baldız свояченица
baldudak методоточивый, сладкоречивый
bale балет; ~ eğitmeni балетмейстер
balerin балерина
balgam мокрота; слизь
balgamî cлизистый
balık (-ğı) рыба
balıkçı рыболов, рыбак; торговец рыбой
balina кит
balmumu воск
balo бал
balon эростат; воздушный шар
balozu нектар
balta топор
baltalı вооруженный топором
balyoz кувалда
bambaşka совсем другой, совершенно другой; совсем по-другому, совсем иначе
band плёнка, лента (для магнитофона)
bandıra штандарт; флаг
bandrol этикетка
bando оркестр
banka банк
bankacı специалист по банковскому делу; служащий банка
bankacılık (-ğı) банковское дело; банковский
banker банкир
banket сиденье (напр, в трамвае, в автобусе)
banliyö пригород
banotu (-nu) (бот.) белена
bant (-dı) лента, скотч; yara ~ı лейкопластырь

22
banyo ванна; купанье
:
baraj плотина
baraka барак
bardak (-ğı) стакан
barınak (-ğı) кров, пристанище; убежище, приют
barış мир; примирение
barışmak мниться, примириться
barışmaz непримиримый
barışsever миролюбивый
bari хоть, хотя бы
barikat баррикада
bariz ясный, явный, очевидный.
baro коллегия адвокатов
barut (-tu) порох
basamak (-ğı) ступенька, подножка
basık сдавленный, сплюснутый
basılı напечатанный, печатный
basımevi (-ni) типография
basın пресса, печать
basınç (-cı) давление
basit простой
baskı 1) давление, нажим; 2) тираж
baskın 1. превосходящий, доминирующий; 2. 1) нападение ; su ~ı наводнение ; 2) обыск
baskül весы для тяжёлых грузов
basma ситец
basmak 1) ступать; 2) печатать; 3) наступить, нагрянуть; 4) жать, нажимать
basur геморрой
baş= главный; старший; başşehir столица; başhekim главврач
baş I голова; глава; ~ dönmesi головокружение
baş II начало; ayın ~ında в начале месяца; ~tan сначала, снова
başabaş (фин.) по номиналу, по номинальному курсу
başak (-ğı) колос
başarı успех, удача
başarılı успешный, удачный, преуспевающий
başarısız безуспешный, неудачный
başarma успешное выполнение

23
başarmak + В.п. успешно выполнять, справляться; заканчивать, доводить до победного конца
başbaşa с глазу на глаз
başbakan премьер-министр
başka 1. другой; 2. кроме, помимо; sizden ~ кроме вас
başkan председатель; глава; президент
başkanlık (-ğı) председательство
başkası (-nı) другое (субстант. прилагательное); ~ına bakma! не смотри на другого!
başkent (-ti) столица, главный город
başkomutan главнокомандующий
başkonsolos генеральный консул
Başkurt (-du) башкир
başlahana кочанная капуста
başlamak (başlar) начинать, приступать; начинаться
başlangıç (-cı) начало
başlıca главный, основной
başlık (-ğı) заголовок, заглавие
başsağlığı (-nı) соболезнование; ~ dilemek + Д.п. выражать соболезнование кому-л.
başsavcı лавный прокурор
başşehir (-hri) столица, главный город
başvurma обращение, запрос
başvuru обращение, запрос; pasaport ~u запрос (о выдаче) паспорта
batak (-ğı) топь, трясина, болото
bataklı болотистый
bataklık (-ğı) болото
batarya батарея
batı запад
batım закат; гибель; gün ~ı заход солнца
batmak (batar) 1) тонуть; 2) садиться, заходить (о солнце)
batmış затонувший
battaniye одеяло (тканьёвое, шерстяное)
bavul чемодан
bay господин
bayan госложа; дама
bayat чёрствый; несвежий; с душком; старый
baygın лишившийся чувств, в обморочном состоянии
baygınlık (-ğı) обморок, потеря сознания; слабость

24
bayılmak 1) лишаться чувств, падать в обморок; 2) обожать кого-что-л., очень нравиться
baykuş сова
bayrak (-ğı) 1) флаг; знамя; 2) эстафета
bayram праздник
baysal спокойный, мирный
baytar ветеринарный врач, ветеринар
baz база, основа
bazan, bazen иногда, порою
bazı некоторые, иные; иногда, порою; ~ ~ иногда, порою, временами
bebek (-ği) грудной ребёнок, младенец
beceri 1) способность, ловкость, умение; 2) успех, удача
becerikli умелый, ловкий, искусный
becermek выполнять, справляться
bedava бесплатный
bedbin пессимист
bedel стоимость; цена
beden тело, туловище
bedesten крытый рынок
beden тело, туловище
beğeni вкус
beğenmek одобрять, нравиться
begonya (бот.) бегония
bej беж, бежевый
bekar холостой, неженатый
bekâret (-ti) девственность
bekârlık (-ğı) холостая жизнь
bekçi стoрож; страж
bekleme ожидание
beklemedik неожиданный, ~ bir haber неожиданная новость
beklemek 1) ждать; 2) сторожить, караулить
bekletmek + В.п. заставлять ждать
bekri горький пьяница, пропойца
belâ несчастье, беда; горе
beledî муниципальный
belediye муниципалитет
beleş (жарг.) на дармовщину, на халяву

25
Belçika Бельгия
Belçikalı бельгиец, бельгийка
belertmek таращить (глаза)
belge документ, справка; doğum belgesi свидетельство о рождении
belgesel документальный
belirli определённый
belirmek 1) показываться; 2) становиться
belirsiz неопределённый; неясный; неизвестный
belirti признак, симптом
belirtmek определять, доказывать
belkemiği (-ni) позвоночный столб, позвоночник
belki мoжет быть, возможно
bellek (-ği) память
belli очевидный, ясный, известный
belsem бальзам
belsoğukluğu (-nu) (мед.) гонорея
bembeyaz совершенно белый
ben I я
ben II рoдинка
bencil эгоист
benimsemek усваивать; присваивать
benzemek походить, быть похожим
benzer похожий; подобный; аналогичный
benzetmek + В.п. делать похожим; путать, принимать за другого; sizi bir başkasına benzettim я принял вас за
другого
benzin бензин
beraber вместе, сообща
beraberlik (-ği) ничья; maç ~le sona erdi матч закончился вничью
beraet (-ti) оправдание
berat (-tı) свидетельство, патент, удостоверение
berbat скверный, дрянной, паршивый
berber парикмахер
berdel обменный брак
bere берет
bereket (-ti) изобилие
bereketli изобильный; благодатный

26
beri 1. эта (ближайшая) сторона; 2. лежащий сторону, ближе; ırmağın ~ yakası этот (ближний) берег реки; 3.
(исходный пункт во времени) от, с; dünden ~ cо вчерашнего дня
berrak – прозрачный, чистый; ~ su прозрачная вода
besbelli совершенно ясный, очевидный; совершенно ясно, очевидно
besin питание, пища
beslemek 1) кормить, вскармливать; 2) разводить, выращивать; 3) прям. и перен. лелеять, вынашивать; fikir
~ вынашивать мысль; ümit ~ питать надежду
beste 1) мелодия; музыка; 2) привязанный
besteci, bestekâr композитор
beş пять
beşinci пятый
beşir приносящий добрую весть; улыбчивый
betonarme железобетон
bevlıyeci уролог
bey господин, бей
beyan заверение; декларация; ~ etmek cообщать, заявлять
beyanat заявление; ~ta bulunmak, ~ vermek – делать заявление
beyanname заявление, декларация; gümrük ~ si таможенная декларация
beyaz белый; ~ kağıt белая бумага; ~ ayı белый медведь; ~ a çekmek переписать набело
beyazlаtma отбеливание; diş ~ отбеливание зубов
beyazpeynir брынза
beyefendi господин, сударь (вежливая форма обращения).
beygir лошадь, ломовая лошадь.
beyin (-yni) мозг
bez полотно, холст, бязь
bezdirmek + В.п., Исх.п. надоедать кому-л. чем-л., раздражать
beze тесто в виде кругляша.
bezelye зелёный горошек
bezgin апатичный, вялый
bıçak (-ğı) нож; лезвие (безопасной бритвы keskin ~ острый нож; kör ~ тупой нож
bıçaklaşmak драться на ножах
bıkılmak становиться в тягость
bıkmak надоедать
bırakılmış бесхозный
bırakmak 1) оставлять, покидать; бросать; 2) переносить (на другой срок); 3) пускать, отпускать.
bıyık (-ğı) усы

27
biber перец; kara ~ чёрный перец; kırmızı ~ красный перец
biberon 1) рожок (бутылочка) для кормления; 2) мундштук ( для курения)
biçare несчастный, бедняга
biçerdöğer комбайн
biçim покрой, фасон, форма; ne ~ adam? что за человек?
biçki кройка; ~ evi ателье мод; ~ kalıbı выкройка
biçmek (biçer) резать; кроить; косить
biftek (-ği) бифштекс
bilanço баланс
bilârdo бильярд
bildirge заявление; повестка, извещение
bildiri сообщение, заявление, коммюнике
bildirilmek сообщаться
bildirim сообщение; извещение; заявление; декларация; işe başlama ~i заявление о приступлении к работе
bildirmek + В.п., Д.п. сообщать что-л. кому-л.; извещать, давать знать
bile даже
bileği брусок, точило
bilek (-ği) запястье
bilemek точить
bilen знающий
bileşik составной, сложный, комбинированный
bileşik (-ği) соединение
bileşim состав, смесь; соединение
bileşke (физ.) равнодействующая сила.
billet (-ti) билет
biletçi билетный кассир; кондуктор
bilezik(ği) браслет
bilgi знание; сведение; özel ~ler личные данные
bilgin учёный
bilgisayar компьютер
bilgisiz несведущий, невежественный
bilhassa в особенности, особо
bilik (-ği) понятливость, смышленность, знание
bilim наука
bilimsel научный
bilinç сознание; разум, рассудок

28
bilinçaltı подсознание; подсознательный; подсознательно
bilinen известный; en ~ самый известный
bilinmek быть известным; быть признанным
bilinmez неизвестный, неведомый
bilirkişi эксперт
billur кристалл; хрусталь
bilmece загадка
bilmek (bilir) знать; уметь
bilya, bilye 1) детская игра в шарики;2) подшипник
bin тысяча
bina здание
binbaşi (-sı) майор
bindirmek 1) посадить (на поезд и т.п.) ;2) наскочить, наехать
binici наездник
binicilik (-ği) верховая езда
bininci тысячный
binmek 1) садиться (на поезд и т .п.); 2) садиться верхом
bir 1) один; 2) какой-то; некоторый
bira пиво
biracılık (-ğı) пивоварение
birader брат; братец, браток (при обращении)
biraz немного
birçok(ğu) многие, большое количество.
bir daha еще раз; с отриц. формой глагола больше не
birden сразу, разом; вдруг, неожиданно.
birer по одному
birey индивид
bireyci индивидуалист
biri(si) некто; кто-то
biricik единственный
birikmek скопляться, собираться
biriktirmek + В.п. копить, собирать
birim единица
birinci 1) первый; ~ gelmek прийти первым, стать первым; ~ si во-первых; 2. наилучший; ~ mal наилучший
товар; 3. первые ряды(в кинотеатре)
birincilik (-ği) первое место; первенство

29
birkaç несколько
birleşik соединённый, объединённый; ~ Аrap Emirlikleri Объединённые Арабские Эмираты
birleşim соединение, воссоединение, aile ~i воссоединение семьи
birleşmek соединяться, объединяться
birleştirmek соединять, объединять
birlik (-ği) 1) единение, единство; iş ~ сотрудничество; 2) союз; 3) подразделение
birlikte вместе
birmi какой-то; Türk ~ какой-то турок
birtakım ряд
birterimli одночлен
bisiklet (-ti) велосипед
bisküvi(t) бисквит, печенье
bistro бистро, ресторанчик, закусочная
bit (-ti) вошь
bitik слабый, немощный
bitim 1) всходы; 2) окончание; конец
bitirmek заканчивать, оканчивать, завершать
bitişke шов
bitişmek соприкасаться, быть смежным, смыкаться
bitki растение
bitkisel растительный
bitmek I кончаться, иссякать;обессилевать, выбиваться из сил
bitmek II расти (о растениях, волосах)
bitpazarı (-nı) толкучка, барахолка
biz мы; ~e нам; ~сe, ~e göre по-нашему, по-нашему мнению, на наш взгляд; ~e gelince что касается нас; ~de
у нас, при нас
bizim наш
bizmut висмут
bizzat cам, персонально , лично ; ~kendisi лично он сам
blok блок; блочный
bluz блузка, кофточка
bobin катушка, бобина, барабан
bodrum подвал; ~ katı подвальный этаж
bodur низкорослый, карликовый
boğa бык
boğaz I горло; горлышко ( напр. бутылки)

30
boğaz II (геогр.) пролив
boğmaca удушье, удушливый кашель
boğmak душить, давить; топить
boğucu удушающий, удушливый
boğuk сдавленный, глухой ( о голосе, звуке)
boğulmak быть задушенным, задохнуться; утонуть
boğum узел, сочленение
boğuntu удушье
boğuşmak 1.)схватить друг друга за глотку, сцепиться 2.)спорить, ссориться
bok гадкий
boks бокс
bоksör боксёр
bol 1.)свободный, широкий 2.)обильный, изобильный
bollaşmak становиться широким (просторным)
bolluk (-ğu) обилие, изобилие
bomba бомба, граната
bomboş пустым пустой, совершенно пустой
bonbon конфеты
bonbonyer конфетница
boncuk (-ğu) синяя бусинка от сглаза; разноцветные бусы
bonfile филе, филейная часть
bono бона, чек, квитанция
bonşans! удачи! желаю удачи!
bora предгрозовой вихревой ветер
boran грозовой дождь, буря
borani борани (кушанье из риса, кислого молока, шпината и др. овощей)
borat (хим.) бура, тетраборат натрия
borazan труба, горн
borç (-cu) долг, заём, задолженность; namus ~u долг чести
borçlu задолжавший, должник
borda борт (судна)
bordro бордеро: ведомость
bornoz купальный халат; бурнус
borsa биржа
borsacı биржевик, биржевой делец
boru трубка; труба

31
borukabağı (-nı) разновидность крупноплодной тыквы
bostаn огород
boş пустой, порожний; незанятый, свободный, праздный; ~ söz пустые слова
boşalmak пустеть, становиться пустым
boşaltmak опорожнять, освобождать; разгружать, выгружать
boşanma развод
boşanmak 1) разводиться (о супругах) 2) начать лить, выгружать
boşboğaz болтливый, не умеющий держать язык за зубами
boşluk (-ğu) пустота; вакуум; пространство; промежуток
Boşnak (-ğı) босниец; боснийский
Boşnakça боснийский язык
boşuna напрасно
bot (-tu) I катер, моторная лодка; ~ gezisi поездка на катере
bot II ботинок; ботинки
boy рост; вышина, высота; длина, протяжение ; размер (линейный); yıllar ~unca на протяжении жизни
boya краска, окраска
boyacı маляр, красильщик
boyalı 1) покрашенный, выкрашенный 2) чищенный (об обуви)
boyamak 1) красить 2) чистить ( об обуви)
boylu какого-л роста; рослый; ~ adam рослый человек; kısa ~ низкого роста ; orta ~ среднего роста; uzun ~
высокого роста
boynuz рог
boynuzlamak бодать
boyun ( ynu) шея ; ~ eğmek повиноваться, смириться
boyuna непрерывно, постоянно
boyunca вдоль (чего-л.); во всю длину (чего-л.); в течение, на протяжении
boyunduruk (-ğu) иго, гнет, порабощение
boyut измерение
boz серый, пепельный
boza буза ( напиток из проса)
bozarmak сереть, посереть
bozdurmak разменивать деньги
bozgun разгром
bozkır степь
bozmak 1)портить, повреждать, расстраивать 2)менять ( деньги) 3)громить
bozuk 1) испорченный, плохой, дурной 2) мелкий , разменный 3) ~para мелкая монета, мелочь

32
bozukluk (-ğu) повреждение, расстройство
bozulmak портиться, ломаться
böbrek (-ği) почка
böcek (-ği) насекомое ; hamam ~i таракан
böğürtlen ежевика
bölge район, сектор, зона
bölme секция, отделение; перегородка; отсек
bölmek делить
bölüm 1) разделение, распределение ; ış ~ü разделение труда 2) раздел , глава ( о книге) 3)отделение
(напр. в больнице)
bölünmez неделимый, неотъемлемый; ~parça неотъемлемая часть
börek (-ği) пирог, пирожок из слоеного теста; çiğ ~ жареный пирожок с мясом, луком и специями; kıymalı ~
пирог с мясным фаршем; sigara ~i пирожок в форме сигары c начинкой из брынзы
böyle такой, такого рода; так, таким образом
böylece так, таким образом
bronşit бронхит
broş брошь
brüt брутто; валовой
bu этот; bununla birlikte вместе с этим; однако; несмотря на это
bucak (-ğı) угол; уголок
buçuk с половиной
budak ветка
budala дурень
budalaca глупо, придурковато
bugün сегодня
bugünkü сегодняшний, нынешний
buğday пшеница
buğu водяной пар
buğulama приготовление пищи на пару
buğulamak выпаривать, готовить на пару
buhar пар
buharlaşmak испаряться, выпариваться
buji свеча
bukadar (наречие) столько
bulamak намазывать, обмазывать
bulandırmak (прям. и перен.) пачкать; мутить

33
bulanık (прям. и перен.) мутный : ~su мутная вода; неясный, пасмурный( о погоде)
bulanmak 1) покрываться чем-л.; пачкаться 2) мутиться, становиться мутным
bulantı тошнота
bulaşıcı заразный
bulaşık 1) заразный ; ~hastalık заразная болезнь 2) грязная посуда; ~makınası посудомойка
bulaşmak пачкаться, грязниться
Bulgar болгарин, болгарка
Bulgarca болгарский язык
bulgur крупномолотая пшеница
bulmaca кроссворд
bulmak (bulur) 1) находиться, доставать 2) разведывать, открывать 3) достигать
bulundurmak иметь (держать) наготове, иметь в запасе
bulunmak (bulunur) 1) быть найденым; Bavul bulundu нашелся чемодан 2) находиться; evde bulunuyor он
находится дома; в соединение с существительным в местном падеже выполняет функцию
вспомогательного глагола: yardımda ~ оказывать помощь, помогать
buluntu находка
buluş открытие ; ilmi ~ научное открытие
buluşmak встречаться, sinizle ne zaman buluşuruz? когда мы с вами встретимся?
bulut (-tu) облако, туча
bulutlu облачный
bulvar бульвар
bumbar кишки для изготовления колбасы
bumburuşuk сильно мятый
bunak впавший в детство, выживший из ума
bunalım кризис, затруднение
bunalımlı кризисный
bura это место; ~da здесь; ~ya сюда ; ~dan отсюда; ~larda здесь, в этих местах( краях); ~sı это место, здесь;
~sı okul здесь школа ; ~sını okuduk artık это мы уже прочитали; ~sına kadar вот во сих пор, вот до этого места
buradan отсюда
buralı здешний
buram: ~ ~ об обильном выделении чего-л. (запах, дым, пот и др.); ~ ~ kokmak издавать сильный запах
burç (-cu) знак зодиака
burçak (-ğı) горошек посевной
burgaç (-cı) водоворот; воздушный вихрь
burgu бурав, буравчик, сверло; штопор
burgulamak + В.п. сверлить, буравить

34
burkmak вертеть, крутить
burma закрученный, витой, спиральный
burkulmak подвёртываться (о ноге)
burs стипендия
burun (rnu) (в seafoodplus.info) нос; носовая часть, носок; мыс
buruş морщина, складка
buruşmak (buruşuk) 1) покрываться морщинами, морщиться 2) мяться (о материи) ; bu kumaş buruşur mu?
эта материя мнется?
buruşturmak морщить, комкать, мять; yüzünü buruşturdu он морщил лицо
buruşuk сморщенный; мятый
but (-du) ляжка, tavuk ~u куриная ножка
buyurmak I приказать, повелеть; (вежл.) говорить, сказать bır şey mı buyurdunuz? вы что то сказали?
buyurmak II (вежл.) в значение служебного глагола etmek: teşrıf ~ оказать честь своим посещением
buyruk приказание, приказ, распоряжение
buyurun пожалуйста :gene buyurun! заходите ( приезжайте) снова! kahvenızı buyurunuz! извольте ваш кофе!
sofraya buyurunuz! прошу за стол Şöyle buyurun сюда, пожалуйста ( садитесь, пройдите)
buz лёд
buzağı (-nı) телёнок
buzdolabı (-nı) холодильник
buzkıran ледокол, ледорез
buzlamak покрываться льдом
buzlu покрытый льдом; со льдом
buzul ледник
buzullaşma обледенение
bücür коротышка (о человеке)
büfe буфет
bükme крученые нитки; шнур
bükmek вить, скручивать , сучить; гнуть, сгибать
Bükreş г. Бухарест
bülbül соловей
bülten бюллетень
bünye структура
bürkân вулкан
bürkanî вулканический
büro бюро, контора
bürokrasi бюрократия

35
bürüm покров, слой, оболочка
bürümek + В.п. окутывать, обволакивать
bürünmek + Д.п. погрузиться в; окутываться, обволакиваться
bütçe бюджет
bütün весь, целый, всё ,целиком, совершенно, полностью
bütüncü тоталитарный
bütünleşmek становиться единым целым, объединяться, концентрироваться
bütünlük (-ğü) целостность; территориальная целостность
bütünsel тотальный, всеобъемлющий
büyü колдовство, волшебство, чародейство
büyük 1) большой, крупный 2) великий ; ~ devlet великая держава 3) старший , ~ ana (anne) бабушка, ~ baba
дедушка
büyükelçi полномочный посол
büyükelçilik (-ği) посольство
büyükısırgan (бот.) крапива двудомная
büyüklük (-ğü) величина, численность
büyükmek вырасти, стать большим; стать больше (выше, старше)
büyükşehir большой город
büyülemek + В.п. околдовать, очаровать
büyüleyici обаятельный, чарующий, волшебный
büyültmek + В.п. увеличивать; fotoğrafı ~ увеличивать фотографию
büyümek становиться большим ; увеличиваться ; расти, вырастать
büyüteç (-ci) увеличительное стекло, лупа
büyütmek + В.п. увеличивать, делать большим
büzmek стягивать, сжимать, суживать
büzülmek стягиваться, сжиматься, суживаться, сокращаться, садиться

36
C
cacık (-ğı) салат из свежих огурцов и йогурта
cadaloz сварливая женщина, мегера, фурия, старая карга
cadde улица, проспект
cahil невежественный, тёмный; неграмотный; неопытный , зелёный
caiz дозволенный, разрешённый
caka (арго) выпендрёж, важничанье
cam стекло; стеклянный
cambaz акробат; канатоходец;) жонглёр
cami (î) мечеть
camia община; содружество
camlı cтеклянный, застеклённый ( например о шкафе)
can 1) душа, жизнь 2) прелестный , милый Ne ~ çocuk ! какое милое дитя! ; ~a yakın симпатичный, приятный :
~ım дорогой, милый ( при обращение) : ~dan а) от всей души, от всего сердца , искренне ; б) искренний : ~dan
dılerım желаю от всего сердца ; ~ı sıkılmak а) скучать, тосковать б) (исх.) надоесть, наскучить : bundan
~ı sıkıldı это ему надоело : ~ı ıstemek хотеться : ~ı bır şey ıstımıyordu ему ничего не хочется
canan возлюбленная, возлюбленный
canavar хищник, зверь
canciğer закадычный, задушевный; ~ dost закадычный друг
candan от всей души, искренне, сердечно
canevi (-ni) сердце, грудь; (перен.) центр; самое уязвимое место
cani (перс.) уголовный преступник; убийца
canilik (-ği) преступность; убийство
canavarca зверски, жестоко, свирепо
cankurtaran ~ кemerı спасательный пояс : ~ otomobili машина скорой помощи : ~ sandalı спасательная лодка
: ~ sımıdı спасательный круг : ~ yeleğı спасательный жилет:
canlandırmak + В.п. оживлять, приводить в чувство; возрождать; воскрешать в памяти
canlanmak 1) оживать, приходить в себя 2) оживляться
canlı живой; живо одушевлённый; подвижный, бойкий; выразительный; ~ оlarak
cansız бездыханный , бесчувственный, мертвый; вялый, интертный, безжизненный; неодушевлённый
cari текущий; ~ ay текущий месяц; ~ gider ödenekler ассигнования на текущие расходы
casus шпион
casusluk (-ğu) шпионаж
caz джаз; джазовый; ~ müziği джазовая музыка
cazip (-bi) cazibeli привлекательный , вызывающее интерес предложение

37
cebir (-bri) I насилие, принуждение
cebir (-bri) II алгебра
cebren силою, насильно, принудительно
cebri принудительный
cefa мучение, мука, страдание
cehalet невежество, незнание
cehennem ад
ceht (-di) çaba старание, усердие
ceket (-ti) пиджак, куртка
celse заседание, сессия
cemaat (-ti) приход, община; прихожане
cemiyet общество, ассоциация, лига
cenabet (-ti) осквернённость, ритуальная нечистота
cenaze покойник; ~ alayı похоронная процессия; ~ arabası катафалк; cenaze ~ı заупокойный намаз (по
мусульманину)
cendere пресс, вал
cenin зародыш, плод, эмбрион
cenk (-ği) сражение, битва
cennet (-ti) рай
cep (bi) 1) карман ~ telefonu мобильный телефон
cephane боеприпасы, боекомплект
cephe лоб, чело; фасад; фронт; сторона
cerahat рана; гной, сукровица
cerep (-bi) (мед.) чесотка, парша, короста
cereyan 1) (в разн. знач.) течение; solcu ~lar полит. левые движения: 2) поток, ток ; hava ~ı поток воздуха,
сквозняк ; elektrik ~ı электрический ток; 3) движение, ход
cerrah хирург
cesaret смелость, храбрость, отвага, мужество; ~ almak (bulmak) набраться смелости
cesaretli смелый, храбрый, отважный, мужественный
ceset (-di) труп, тело (покойника)
cesur смелый, храбрый, отважный, мужественный
cetvel таблица; список; линейка; ~ tahtası линейка
cevabî ответный; ~ mektup ответное письмо
cevap (-bı) ответ
cevher 1) руда; bakır ~i медная руда; 2) драгоценность
ceviz 1) орех; ~ ağacı ореховое дерево; 2) ореховый, из орехового дерева

38
ceylan газель
ceza наказание, кара; взыскание; ağır ~ (юр.) строгое наказание; ~ emri судебный приговор; ~ Kanunu
Уголовный кодекс; ~ vermek + Д.п. наказывать кого-л.; налагать взыскание на кого-л.; hapis ~sı тюремное
заключение; para ~ sı денежный штаф
cezaevi (-ni) тюрьма
cezaî (уголовно) наказуемый, заслуживающий наказания; ~ sorumluk уголовная ответственность; ~ mesele
уголовное дело
cezalandırmak наказывать, карать
cezalanmak быть наказанным, наказываться
Cezayirli алжирец; алжирский
cezve кофейник (для варки кофе по-турецки)
cılız чахлый, худой; слабый
cımbız ~ пинцет
cımbızlamak + В.п. выщипывать щипчиками (пинцетом)
cırcırböceği сверчок домовой
cırlak фистула, фальцет
cıva ртуть
cıvata болт, винт
cıvıltı щебетание, чирикание
cızbız мясо, жаренное на жаровне, вертеле
cızıltı шипение
cızırdamak шипеть
cibin муха, москит, комар
cibre виноградные выжимки, гуща, осадок
cici красивый, прелестный
cidden серьезно, не на шутку, всерьез
ciddi серьезный; ~ bir sevgi настоящая любовь
ciğer печень; ливер
cihan мир, земля, вселенная
cihaz аппарат, прибор
cilâ лак
cilâlamak лакировать, полировать; наводить глянец
cilt (-di) I кожа
cilt (-di) II переплет; том
cilve кокетство
cimnaz гимназия

39
cimri скупой, скаредный
cin джин, дух, демон
cinaî уголовный, преступный; ~ şube уголовная полиция
cinas (ар.) игра слов, каламбур; ~ yapmak острить; söz ~sı игра слов, двусмысленность
cınasçı остряк
cınaslı двусмысленный, иносказательный
cinayet (-ti) преступление, злодеяние; ~ davası уголовный процесс; ~ mahkemesi уголовный суд
cinnet (-ti) безумие, сумасшествие
cins I род; сорт; порода; породистый; ~ bir köpek породистая собака
cins II пол; erkek ~si мужской пол
cinsel половой, сексуальный
cinsibir единоплеменной, одной породы
cip джип
cips чипсы, хрустящий картофель
cirit (-di) дротик, метательное копьё
cisim (-smi) тело
civan юноша
civar 1) окрестность, предместье; округа; ~ında а) в окрестностях чего-л.; б) около, приблизительно; beş
milyon lira ~ında около пяти миллионов лир; 2) соседство, близость
civciv цыплёнок (только что вылупившийся из яйца)
cizgili полосатый, в полоску
coğrafya география
cop дубинка (полицейская)
coşku энтузиазм, воодушевление; экстаз, волнение
coşkun 1) возбужденный, взволнованный; пылкий, буйный; 2) бушующий (о ветре, море и т.н.)
coşkunca бурно, азартно
coşmak возбуждаться, волноваться; 2) расходиться, разбушеваться (о ветре, море и т.н.)
cömert (в разн. знач.) щедрый; ~ toprak щедрая земля
cömertçe щедро
cömertleşmek расщедриться
cuma пятница
cumartesi суббота
cumhurbaşkanı президент
cumhuriyet (-ti) республика; Türkiye ~i турецкая республика
cumhuriyetçi республиканец
cunta хунта; askeri ~ военная хунта

40
cübbe мантия; avukatlık ~ адвокатская мантия
cüce карлик, лилипут; маленький, низкорослый, карликовый
cümbüş развлечение, веселье
cümle 1) фраза, предложение; 2) весь
cürüm (-rmü) преступление, правонарушение; вина, проступок, провинность
cüzdan I кошелёк, бумажник; папка
cüzdan II удостоверение, свидетельство; hüviyet ~ı удостоверение личности; evlilik ~ı свидетельство о браке;
sağlık ~ı справка о состоянии здоровья

Ç
çaba усилие; старание; усердие
çabalamak прилагать усилия, стараться; силиться
çabuçak очень быстро, мигом, в один момент
çabuk быстро, скоро, живо; быстрый, скорый
çaçabalığı (-nı) шпроты
çaçaron краснобай, горлопан, крикун
çaçaronluk (-ğu) краснобайство, горлопанство
çadır палатка, шатёр
çafçaf показуха
çafçaflı вычурный, показной
çağ период, эпоха, век, возраст, время
çağanoz yengeç краб
çağdaş современник; современный
çağırmak 1) звать, вызывать; 2) созывать; призывать; приглашать; askere ~ призывать в армию; düğüne ~
приглашать на свадьбу; geri ~ отозвать (напр. посла)
çağlayan небольшой водопад
çağrı 1) приглашение; 2) воззвание; призыв
çağrışmak ile перекликаться, перекрикиваться; орать, кричать, галдеть
çakal шакал; (арго) шельма, пройдоха
çakıl галька, мелкий окатыш; гравий
çakır голубой, серовато-голубой
çakmak (-ğı) I зажигалка
çakmak II 1) забивать; çivi ~ забивать гвозди; 2) сверкать (о молнии); şimşek çaktı сверкнула молния
çakşir мужские шаровары
41
çalar с боем, бьющий; çalar ~ı будильник
çalgı музыкальный инструмент
çalgıcı музыкант; оркестрант
çalı кустарник, кусты
çalıkuşu птичка певчая
çalınmak быть украденным
çalınmış краденый, ворованный
çalıntı украденная, ворованая вещь; ~ cihaz краденый аппарат
çalışkan трудолюбивый, прилежный, старательный
çalışma работа; ~ saatleri рабочие часы
çalışmak 1) работать, трудиться; 2) стараться; 3) заниматься; derse ~ готовить уроки; matematiğe ~
заниматься математикой, готовить уроки по математике
çalkalamak, çalkamak 1) взбалтывать, взбивать; 2) полоскать
çalmak 1) бить, стучать; kapıyı ~ стучать в дверь; 2) воровать, красть; 3) играть (на музыкальном
инструменте); keman ~ играть на скрипке; 4) звонить; telefon çalıyor телефон звонит
çam сосна
çamaşır бельё; стирка; ~ makinası стиральная машина
çamçarşı кругом, со всех сторон
çamfıstığı кедровый орех
çamur грязь; глина; ~ banyosu грязевые ванны
çan колокол; ~ çalıyor звонит колокол
çanak (-ğı) глиняная чашка, миска
çanaksı напоминающий чашу, чашеобразный
çancı звонарь
çanta сумка; портфель; sırt ~ sı рюкзак; yol ~sı дорожная сумка
çap (-pı) диаметр, поперечник; калибр; размер
çapa цапка, мотыга; киркомотыга; рыхление
çapak (-ğı) 1) глазной гной; 2) обсечки; 3) заусенец, гарт, окалина (на металле)
çapalamak копать, рыхлить
çapkın волокита, женолюб, распутник, бабник; блудливый, похотливый
çapkınlaşmak стать повесой, волокитой, бабником; распуститься, избаловаться
çapkınlık (-ğı) волокитство, распутство, блудливость
çаргаz перекрещивающийся, скрещивающийся
çapul грабёж, разбой
çaput лохмотья, ветошь; тряпка
çarçabuk быстро-быстро, мигом, молниеносно

42
çаге средство; выход (из положения); başka ~si yok другoго выхода нет; ~sine bakmak найти выход из
положения; ◊ ne ~! ничего не поделаешь!
çaresiz безвыходный, безнадёжный; поневоле; ~ kalmak быть в безвыходном (безнадёждном) положении
çark (-kı) колесо
çarkıfelek I (-ği) (бот.) пассифлора, страстоцвет
çarkıfelek II (-ği) фейерверк
çarkıfelek III (-ği) (перен.) судьба
çarmıh крест
çarnaçar волей-неволей, хочешь не хочешь
çarpık кривой, перекошенный
çarpıntı удар, биение, yürek ~sı сердцебиение
çarpışma столкновение, стычка
çarpışmak 1) сталкиваться, наталкиваться друг на друга; 2) (ile) сражаться, биться, бороться
çarpma столкновение
çarpmak 1) налететь, наскочить, наехать; 2) биться
çarşaf простыня
çarşamba среда (день недели)
çarşı рынок (крытый), торговые ряды
çatal вилка (столовая); раздвоенный, разветвлённый
çatallanmak раздваиваться, разветвляться
çatı кровля; ~ altı мансарда
çatık нахмуренный (о бровях)
çatırtı треск
çatışma столкновение, конфронтация, конфликт
catışmak ile спорить, препираться с кем-л.
çatlak (-ğı) (прям, и перен.) трещина; треснувший, лопнувший
çatlamak (прям, и перен.) треснуть, лопнуть
çatmak 1) нападать, выступать с нападками; 2) примётывать
çatra patra кое-как; через пень колоду
çavdar рожь
çavuş глашатай; унтер-офицер, сержант
çay чай
çaydanlık (-ğı) чайник
çayevi (-ni) çayhane чайная
çayır луг
çayırkuşu (-nu) жаворонок

43
çaylak (-ğı) коршун
Çeçen чеченец, чеченка
Çenence чеченский язык
çek (-ki) чек; seyahat ~i дорожный чек
çekap профилактический осмотр; профилактика
çekecek (-ği) рожок (для надевания обуви)
çekici тягач, буксир
çekiç (-ci) молот; молоток
çekiliş тираж, розыгрыш
çekilme оставка; geri ~ отступление
çekilmez несносный, невыносимый
çekim притяжение; yer ~i земное притяжение
çekimser воздержавшийся (при голосовании)
çekingen стеснительный; осторожный; сдержанный
çekinmek + Исх.п. воздерживаться; стесняться
çekirdek (-ği) 1) косточка, зёрнышко, семечко (в плодах); 2) ядро; ~ enerjisi ядерная энергия; atom ~ i
атомное ядро
çekirge саранча; ~ kuşu скворец
çekişmek ссориться, ругаться
çekmece 1) ящик 2) бухта
çekmek (çeker) 1) тянуть, тащить; привлекать; birinin dikkatini ~ привлекать чье-л. внимание; 2) вытаскивать,
выхватывать; 3) втягивать, вдыхать; sigara dumanını ~ втягивать дым папиросы; 4) отзывать (напр, посла); 5)
брать, снимать со счёта; bankadan para ~ брать деньги из банка; 6) чертить, проводить (напр. линию); 7)
выносить, испытывать; bu adam çok çekti этот человек много пережил; 8) подвергать, привлекать; sorguya
подвергать допросу; 9) натягивать, надевать (напр, обувь); 10) садиться (о материи); ◊ bayrak ~ поднимать
флаг. 11) принимать (о сигнале тел.) burada telefonum çekmiyor. – у меня тут телефон не ловит (сигнал)
çekmemezlik (-ği) нетерпимость; зависть
çekmez не вытягивающийся, не садящийся при стирке (о материи)
çelenk (-ği) венок
çelgi головной платок
çelik (-ği) сталь; стальной
çelim осанка, телосложение
çelimli хорошо сложенный, статный, осанистый
çelimsiz плохо сложенный, с плохой осанкой, неказистый (человек)
çelişiklik противоречивый; противоречие
çelişmek ile противоречить чему-л., кому-л.

44
çelme подножка
çember 1) круг, окружность; 2) обруч; железное кольцо; 3) котёл
çemen тмин обыкновенный
çene челюсть; подбородок; ~ kemiği челюстная кость; alt ~ нижняя челюсть; üst ~ верхняя челюсть
çenebaz болтливый
çengi танцовщица
çengel крючок
çentik выемка, зарубка, щербина; насечка
çerçeve 1) рама; оправа; gözluk ~si оправа для очков; 2) рамки
çerçi торговец вразнос, лоточник; галантерейщик
çerez закуска (перед едой)
çerezlenmek перекусывать, закусывать
çerezlik (-ği) то, что годится для закуски
çerge палатка; шатёр; çingene ~si цыганский шатёр
Çerkez черкес; черкесский
çermik (-ği) горячий источник; лечебные воды; водолечебница
çerviş топлёное сало; сок (жижа) приготовленного блюда
çeşit (-di) вид, сорт; ассортимент; ~ ~ разный-разный, всевозможный
çeşitli разные, различные, разнообразные
çeşitlilik (-ği) разнообразие
çeşme 1. источник (воды); фонтан, водоем; musluklu ~ (водопроводная) колонка; 2. кран (в раковине)
çete отряд (партизан, повстанцев) банда, шайка
çeteci повстанец, партизан
çetin (в разн. знач.) трудный, сложный; ~ mesele сложный вопрос; ~ mizaç трудный характер; ◊ ~ ceviz
крепкий орешек
çevik быстрый, подвижный
çeviren переводчик
çeviri перевод; ~ yapmak делать перевод
çevirme I жаренный на вертеле; kuzu ~si жареный барашек, барашек, жареный на вертеле
çevirme II перевод; Türkçe’den ~ bir eser произведение, переведённое с турецкого языка
çevirmek 1) поворачивать, переворачивать; 2) крутить, вращать; 3) возвращать, отправлять обратно; 4)
переводить (на другой язык); 5) перелицовывать (одежду); 6) превращать во что-л.
çevirmen переводчик
çevre круг, окружность; округ, округа
çevriyazı транскрипция
çeyiz (-ği) приданое

45
çeyrek (-ği) четверть
çıban чирей, нарыв
сığ лавина (снежная)
çığırtkan зазывала
çığlık (-ğı) крик, вопль
çıkagelmek вдруг появиться; неожиданно прийти
çıkar I расчёт, выгода, польза, интерес; ~ gözetmeden бескорыстно
çıkar II путь, способ; выход
çıkarmak 1) вынимать, вытаскивать, извлекать; 2) выводить; выдворять; увольнять; 3) протянуть, дожить; 4)
(воен.) asker ~ высаживать десант; 5) опубликовывать, издавать, выпускать; 6) производить, добывать; 7)
вывозить (товары); 8) вымещать (напр, злобу); ◊ ses çıkarmamak не возражать, молчать, 9) вычитать
çıkarsever материалист, меркантильный человек
çıkarsız бессеребренник
çıkık (-ğı) вывих; вывихнутый; выступающий (наружу)
çıkış выход, выезд (с территории)
çıkmak (çıkar) 1) выходить; 2) подниматься, взбираться; 3) отправляться; yola ~ отправляться в путь; 4)
появляться (неожиданно); 5)стоить, обходиться; 6) исполнять роль; Otelloya ~исполнять роль Отелло; 7)
вести, следовать; bu yol nereye çıkar? куда ведёт эта дорога?; 8) оказаться; bu kumaş çürük çıktı эта материя
оказалась гнилой; 9) выходить, издаваться, выпускаться; bu gazete nerede çıkıyor? где издаётся эта газета?;
10) кончаться, проходить, завершаться; kış çıktı зима кончилась; 11) повышаться (о цене); 12) всходить,
восходить (о небесных светилах); 13) получать вывих; ayağım çıktı я вывихнул ногу; paradan ~ издержаться,
истратиться; ortaya ~ возникать, вставать (о вопросе)
çıkmaz тупик, безвыходное положение
çıldırmak сходить с ума, лишаться рассудка
çılgın безумный, сумасшедший; безрассудный; безумец
çınar чинара, платан
çini фаянс, изразец
çıplak голый, обнаженный
çıra смольё, сосновая щепа (лучина)
çırak (-ğı) ученик, подмастерье
çırçır 1) хлопкоочистительная машина; 2) родничок; 3) треск
çırpınmak трепетать, трепыхать; биться, извиваться; 3) метаться
çırpmak + В.п. трясти, вытряхивать; взбивать; ~ çırpmak выбивать ковры
çıtırdamak издавать треск (хруст); трещать; хрустеть
çıvgın 1) дождь со снегом и ветром 2) молодой побег, росток
çıyan (зоол.) сколопендра

46
çiçek (-ği) 1) цветок; 2) оспа
çiçekçi продавец цветов
çiçeklik (-ği) ваза для цветов, цветочная клумба, цветник, цветочный горшок
çift пара; парный
çiftçi земледелец,фермер
çiftçilik (-ği) земледелие, сельское хозяйство
çifte I парный, двойной; двухвесельный
çifte II двустволка
çiftleşmek 1) соединяться в пары; делаться парным, сдваиваться; 2) случаться, спариваться
çiftşik (-ği) ферма, хозяйство, поместье
çiğ сырой, не варённый, недоваренный
çiğnemek 1) жевать, разжёвывать; 2) топтать, мыть (ногами); 3) давить
çiklet (-ti) жевательная резинка
çikolata шоколад
çil I рябчик
çil II веснушки
çile моток (ниток и т.п.)
çilek(ği) земляника, клубника
çilingir слесарь
çilli веснушчатый, в веснушках, в пятнах
çim трава в саду (на газонах)
çimdiklemek щипать, отщипывать
çimen 1) зелень, трава, мурава; дёрн; 2) луг, лужайка, газон
çimento цемент
Çin Китай
çinbeyazı цинковые белила
çingene цыган
çini 1) изразцы (для облицовки стен и т.н.); изразец, кафель; 2) фарфор; фаянс
çinicilik керамика, гончарное искусство.
çinko 1. цинк; 2. цинковый
Çinli китаец
çipçiğ - совершенно сырой, совсем сырой
çirk (-ki) грязь, нечистоты
çirkin некрасивый, безобразный; некрасиво, безобразно
çiselemek моросить
çiş моча

47
çit изгородь, плетень, забор; ограда
çivi гвоздь
çiy роса
çizelge разлинованная бумага; расписание, график; таблица
çizer ressam - художник
çizgi линия, черта
çizme сапог
çizmek (çizer) проводить линию, линовать; вычёркивать, стирать
çoban пастух
çocuk (-ğu) ребёнок, дитя; парень
çocukluk (-ğu) детство, детские годы; ребячество
çoğalmak увеличиваться, расти (в числе), размножаться
çoğaltmak увеличивать (в числе), размножать
çoğunluk (-ğu) большинство
çok(ğu) много; очень
çorak(ğı) солончак; солончаковый, неплодородный (о почве)
çorap(bı) чулки, носки
çorba суп, похлёбка
çökelti осадок, отстой
çökmek 1) опускаться; 2) обваливаться, обрушиваться; 3) впадать, вваливаться (о щеках, глазах).
çöküntü I оседание; обвал; обломки, развалины, руины, разрушения; впадина
çöküntü II отбросы, подонки
çöküntü III (перен.) падение, крушение, крах
çöl пустыня
çölümsü в виде пустыни, пустынный, пустынообразный; полупустынный
çömertçe щедро
çömlek (-ği) горшок (глиняный)
çöp 1) щепочка; былинка; 2) мусор
çöplük (-ğü) свалка
çörek (-ği) чурек (лепёшка из пресного теста)
çörten жёлоб
çözelti раствор
çözmek 1) развязывать, распутывать; расстёгивать; 2) решать, разрешать (напр. проблему, задачу)
çözülmek 1) развязываться; 2) растворяться
çözüm решение, разрешение (напр. проблемы, задачи)
çubuk (-ğu) 1) прут; 2) трубка, чубук

48
çuha сукно
çukur 1) яма, впадина; овраг; 2) ямочка (на щеках); 3) могила
çul грубая шерстяная ткань; шерстяная попона
çuval мешок
çünkü потому что, так как
çürük (-ğü) гнилой, прогнивший; испорченный; непрочный; синяк
çürümek гнить, разлагаться, портиться
çürümüş гнилой, сгнивший, прогнивший

49
D
da/de тоже; также; и
dadaş (разг.) брат; парень, браток (обращение)
dadı няня, нянька
dağ гора
dağar кожаный мешок; глиняный сосуд с широкой горловиной
dağcı альпинист
dağılmak 1) рассеиваться, расходиться; 2) быть розданным, быть распределённым
dağınık 1) рассыпанный; распылённый; 2) разбросанный; неубранный, в беспорядке
Dağıstan дагестан
Dağıstanlı дагестанец
dağıtım распределение, раздача
dağıtmak 1) рассеивать, развеивать, разгонять; 2) раздавать, распределять
dağlı горец
dağlık горный, гористый
daha ещё; всё ещё; более; ~ güzel более красивый, красивее
dahi и, также, даже; bunu ben ~ biliyorum этого и я знаю
dâhi гениальный (чаще о человеке); гений (о человеке)
dahil внутренность, внутренняя часть; включая, включительно
daima постоянно, всегда
daimi постоянный
dair о, относительно
daire I круг, окружность; ~sinde в рамках чего-л.; bu esaslar ~sinde в рамках этих положений
daire II квартира; ayrı ~ отдельная квартира
daire III департамент, отдел; pasaport ~si паспортный отдел
dairevi круглый
dakik 1) тонкий; 2) точный
dakika минута
daktilo 1) (~bayan, ~hanım, ~kız) машинистка; 2) машинопись; ~ makinesi пишущая машинка
dal ветвь, ветка; отрасль; bilim ~ отрасль науки
dalak (-ğı) селезёнка
dalaş скандал; драка
dalga (в разн. знач.) волна; вал (водяной); uzunluğu длина волны; ses ~sı звуковая волна
dalgakıran волнорез
dalgalandırmak 1) волновать; 2) развевать, колыхать

50
dalgalanmak волноваться, покрываться волнами; колыхаться, развеваться
dalgıç (-cı) водолаз
dalgın задумчивый; рассеянный
dalgınlık задумчивость; рассеянность
dalış погружение на глубину, дайвинг
dalkavuk льстец; подлиза
dalmak погружаться, опускаться; denize ~ нырять, погружаться в море; işe ~ погружаться в работу
dalya георгин
dam крыша
dama шашки (игра)
damak (-ğı) нёбо
damar 1) (в разн. знач.) жила; altın ~ı золотая жила; 2) вена
damat (-dı) зять (муж дочери); жених
damga штемпель; клеймо; печать; ~, ayar ~sı проба (на серебре, золоте); ◊ ~ pulu гербовая марка
damıtmak дистиллировать, перегонять
damızlık семенной, селекционный; племенной (о животных)
damla (прям. и перен.) капля
damlalık (-ğı) пипетка
damlamak капать
damping демпинг
dana телёнок; ~ eti телятина
Danımarka Дания
Danımarkaca датский язык
Danımarkalı датчанин, датчанка
danışma консультация
danışmak консультироваться, советоваться
danışman советник, консультант
danışmanlık (-ğı) консультирование
dans танец, пляска
dansöz танцовщица, балерина
dantel, dantelâ кружево
dapdar узенький, очень узкий
dar 1) узкий, тесный; 2) недостаточный; ~ gelirli малооплачиваемый; vaktim ~dır у меня время
ограничено; ◊ ~da bulunmak испытывать денежные затруднения, нуждаться
daralmak сужаться, становиться узким
darbe (в разн. знач.) удар; переворот

51
dargın сердитый, обиженный
darı просо
darılışmak сердиться друг на друга
darılmak обижаться
darlık (-ğı) нехватка, затруднение
dâva иск, тяжба, судебное дело; ~ açmak открыть (возбудить) дело; ~yı kazanmak выиграть (судебное) дело
davacı истец, жалобщик
davalı ответчик
davar мелкий рогатый скот
davet (-ti) 1) приглашение; ~ etmek приглашать, звать; ~i üzerine gelmek приехать по
приглашению кого-л; 2) банкет
davetiye пригласительный билет
davetli приглашённый, гость
davranış отношение, обращение; поступок, поведение, действие
davranmak держаться, вести себя; действовать, поступать
davul барабан
davulcu барабанщик
dayak (-ğı) 1) побои; ~ atmak бить, избивать; yemek быть побитым; 2) подпорка
dayamak подпирать, прислонять
dayanak (-ğı) опора; защита
dayanıklı крепкий, прочный; выносливый, стойкий
dayanıksız непрочный; невыносливый, слабый
dayanışma солидарность, сплочённость
dayanmak 1) опираться, облокачиваться; 2) переносить, выносить, выдерживать
dayı дядя (со стороны матери)
dazlak лысый, плешивый
de и, а, же; тоже; ben de я тоже, и я; yoruldum da, acıktım da я и устал, и проголодался
dede дед, дедушка
dedikodu сплетни, пересуды, слухи
defa раз; bazı ~ иногда; bir ~ один раз, однажды; birkaç ~ несколько раз; bu ~ на этот раз; ~larca
неоднократно
defile демонстрация, показ (мод)
defne лавр, лавровое дерево
defnetmek + В.п. хоронить, погребать кого-л.
defolmak (defolur) быть изгнанным; defol! убирайся!
defter тетрадь; hâtıra ~i дневник

52
değer i 1) цена, стоимость; ~i biçilmez неоценимый; 2) достоинство; заслуга; 2. стоящий, достойный; dikkate ~
достойный внимания
değerbilmez не умеющий ценить, неблагодарный
değerli ценный, драгоценный, дорогой; уважаемый
değersiz ничего не стоящий, малоценный
değil (именное отрицание) не; ben doktor değilim я не врач
değirmen мельница
değirmenci мельник
değişebilme изменчивость
değişik изменившийся; разный, различный
değişiklik (-ği) перемена, изменение
değişmek 1) меняться, изменяться, сменяться; hava değişti погода изменилась; 2) обмениваться; onunla
saatlerimizi değiştik мы обменялись с ним часами; 3) переменить, сменить
değiştirmek менять, обменивать
değmek касаться, прикасаться
değnek (-ği) палка, трость
dehliz вестибюль, прихожая; коридор.
dehşet (-ti) 1) страх, ужас; 2) диво!, чудо!
dehşetli ужасный, страшный
dek до
dekadan декадент
dekan декан
dekolte декольтированный; gayet ~ сильно декольтированный
dekont вычет
dekor декорации
dekoratif декоративный
deli сумасшедший
delidolu безрассудный, сумасбродный
delik (-ği) дыра, отверстие; дырявый
delikanlı юноша, молодой человек
delil доказательство, довод, аргумент
delibozuk сумасбродный
delidolu безрассудный, сумасбродный
deliduman ненормальный, полоумный; сумасбродный, безрассудный
delik дырявый; ~ cep дырявый карман
delik (-ği) дыра, отверстие; anahtar ~ği замочная скважина

53
delirmek сходить с ума
delmek продырявливать, просверливать
demagoji демагогия
demeç (-ci) заявление; интервью
demek (der) 1) говорить; ne diyorsunuz? что вы говорите?; bununla ne ~ istiyorsunuz? что вы хотите этим
сказать?; 2) называть; buna ne dersiniz? как вы это назовёте?; 3) значить, означать; ~ ki, ~ oluyor ki значит
(стало быть, выходить), что ; bu ne ~ ? что это значить?; ◊ ne diye ? зачем?, чего ради?
demet (-ti) букет; пучок; сноп
demin только что, сейчас, недавно
demir 1. 1) железо; 2) якорь; 2. железный
demirbaş инвентарный фонд, инвентарь
demirci кузнец
demirkapan магнит
demiryolcu железнодорожник
demiryolu (-nu) железная дорога
demlenmek 1. завариваться ( о чае) 2. (разг.) дойти до «кондиции»
demode вышедший из моды, устаревший
demokrasi демократия
demokratik демократический
denek (-ği) 1) образец, образчик 2) испытанный, испробованный; ~ taşı пробный камень
deneme испытание, опыт, проба
denemek испытывать, пробовать
denetim наблюдение, контроль
denetlemek наблюдать, контролировать
deney опыт, эксперимент, испытание
deneyim экспериментирование
denge равновесие
denilmek (denilir) говориться, быть сказанным
deniz море, волнение в море, bugün ~ var сегодня море неспокойно
denizaltı подводная лодка
denizaşırı заморский
denizci моряк, мореплаватель
denizcilik (-ği) мореходство
denizkızı (-nı) русалка, (сказ.) сирена
denk (dengi) противовес, контргруз 2)равный, эквивалентный
denklem уравнение

54
denklik (-ği) подобие, соответствие, адекватность, соразмерность
denli тактичный
densiz бестактный
depo склад, бак
depozit (фин.) депозит, залог
deprem землетрясение
depresyon депрессия
derbeder скиталец, бродяга
derbent (-di) горный проход, теснина; крепость на границах горных перевалов
dere речка, ручей (горный),ущелье, долина, пересыхающее русло реки
derece градус, температура 2)градусник ,термометр 3)ступень, степень, уровень
dereotu (-nu) укроп
dergi журнал, сборник
derhal сейчас же, тотчас, немедленно
dеri кожа, кожаный; шкура, кожица (плодов)
derialtı подкожный
derin глубокий
derinleşmek углубляться
derinlik (-ği) глубина
derken вдруг, в этот момент, в это время
derman энергия, сила; излечение, избавление
dernek (-ği) общество, кружок
ders урок
dersane класс, аудитория
dert (-di) страдание, мучение, несчастье
dertli страдающий, горестный, печальный
derttaş друг по несчастью
desen рисунок, ~li kumaş набивная ткань
destan дестан, эпический сказ
deste пачка, связка, букет
destek (-ği) (прям. и перен.) поддержка,опора
desteklemek поддерживать
deşmek + В.п. бередить; yaraları ~ бередить раны
dev гигант, великан; див, злой дух
devam продолжение, длительность, продолжать
devamlı продолжительный, длительный

55
deve верблюд
devekuşu (-nu) страус
devir (-vri) время, эпоха, период
devir (-vri) вращение, оборот, круг, виток
devirmek валить, опрокидывать; свергать правительство
devlet (-ti) I государство, держава
devlet (-ti) II счастье, благополучие
devletleştirmek национализировать, передавать в руки государства
devre период, стадия; (спорт.) период, круг
devren (юр.) с передачей прав; ~ kiralık apartıman дом, сдаваемый в субаренду
devretme сдача
devriâlem кругосветное путешествие
devrim революция
devrimci революционер, революционный
devriye патруль
deyim образное выражение; поговорка
dezenfeksyon дезинфекция
dezenfekte дезинфицированный; ~ etmek дезинфицировать
dış seafoodplus.infoя,наружная сторона, seafoodplus.infoй,наружный~ siyaset внешняя политика, ~ kapı наружная дверь,
~ında вне,снаружи, bunun ~ında кроме этого, ~ından извне,şehir ~ı загородный
dışarı внешняя (наружная сторона),вне ,снаружи. ~çıkmak выйти на улицу. dışarda во дворе, на улице
dışişleri ~ bakanı министр иностранных дел, ~bakanlığı министерство иностранных дел
dışkı эксперименты
didaktik дидактический
diferansiyel дифференциал
difteri дифтерит, дифтерия
diğer другой, иной, простой
dik отвесный, крутой, вертикальный, перпендикулярный
diken шип,колючка
dikey вертикальный
dikiş шитье, ~yeri шов, ~makinesi швейная машинка
dikkat (-ti) внимание, ~le внимательно, ~le almak принять во внимание, ~ etmek обращать внимание
dikkatli внимательный
dikkatsiz невнимательный
dikmek сажать(растение),втыкать, вставлять,bayrak ~ воздвигнуть знамя, шить, ставить ,сооружать,
воздвигать

56
dikmelik (-ği) дендрарий, питомник древесных пород
diktafon диктофон
diktatörluk (-ğü) диктатура
dikte диктовка, диктант
dil I (в разн. знач.) язык; ~i uzatmak распускать язык; ~inizi uzatınız покажите язык,Türk ~i турецкий язык;
küçük ~ (анат.) язычок
dil II (геогр.) коса
dilbalığı (-nı) морской язык, камбала
dilber красавица, красивый
dilberdudağı (-nı) кушанье из сладкого теста в форме губ
dilci языковед, лингвист
dilek (-ği) желание, пожелание, просьба
dilekçe заявление, прошение, ходатайство; çalışma izni talep ~si ходатайство о разрешении на работу
dilemek желать, высказывать пожелание,size başarılar dilerim желаю вам удачи
dilenci нищий, попрошайка
dilenmek нищенствовать, попрошайничать
dilim ломоть, кусок, долька (цитрусовых)
dilsiz немой, тихий, кроткий, бессловный
dimdik прямой как стрела; очень крутой, отвесный; ~ ayakta durmak крепко стоять на ногах; ~ bir merdiven
очень крутая лестница
din религия, вера
dinamik динамика, динамический, динамичный
dinç здоровый, крепкий (о пожилом человеке)
dindar религиозный, набожный
dingil ось, колесной вал, шпиндель
dini религиозный, ~ bayram религиозный праздник
dinlemek слушать, слушаться
dinlenmek отдыхать
dinleyici слушатель
dinmek прекращаться, переставать, успокаиваться
dinsiz неверующий
dip (-bi) дно, основание,salonun ~inde в глубине зала; рядом, около, в близости
dipkocanı (-nı) корешок
diploma диплом
diplomalı дипломированный; ~ tercüman дипломированный переводчик
diploması дипломатия

57
diplomatça дипломатично
diplomatik дипломатический
diplomatlık (-ğı) дипломатия; тонкий расчет; дипломатический
dipnot (-tu) сноска
dipsiz бездонный; ∼ testi мот, бездонная бочка
dirayet (-ti) сообразительность, понятливость, смышлёность; способность; умение
direk (-ği) столб, мачта,древко; перекладина, стойка
direksiyon руль (автомобиля) ∼ direksyon simidi баранка руля
direktif директива
direnç (-cı) сопротивление
direniş упорство
direnmek + М.п. упорствовать в; настаивать на
direy животный мир, фауна
diri 1) живой, ∼ ∼ заживо, живьем, 2) недоваренный ,жесткий, твердый; et biraz ∼ olmuş мясо жестковато
dirilmek возрождаться, воскресать, оживать
dirsek (-ği) локоть
diş зуб; зубной; ~ hekimi зубной врач, дантист
dişçi зубной врач, дантист
dişeti (-ni) (анат.) десна
dişlemek + В.п кусать, укусить
divan диван, кушетка, софа
divane сумасшедший, безумный, полоумный
diyalog диалог
diyaret сообразительность
diyaretli умный, смышленый
diz колено
dizi I нить (бус); шеренга (солдат); ряд предметов
dizi II сериал
dizmek нанизывать (бусы) выстраивать, расставлять, располагать в ряд, набирать
dobra dobra прямо, открыто, откровенно; ∼ konuşmak говорить прямо, говорить без обиняков
doçent доцент
dogma догма
doğa природа, натура
doğacı натуралист
doğaç (-cı) вдохновение; импровизация, экспромт
doğal естественный, природный, натуральный
58
doğan сокол
doğaüstü сверхъестественный
doğma рождение, рожденный
doğmak рождаться, восходить (напр. о солнце)
doğramacı плотник
doğramak + В.п. разрезать (делить) на куски
doğru I прямой, верный правильный, правдивый, честный
doğru II правда, истина, верно, правильно, по направлению seafoodplus.infoşama doğru к вечеру; ~ dan ~ya прямо,
непосредственно
doğruca прямо, непосредственно, напрямик
doğrulamak подтверждать
doğrulmak выпрямляться, исправляться, становиться правильным, направляться к.
doğrultu направленность
doğu восток
doğulu восточный
doğum рождение, роды
doğumevi (-ni) родильный дом
doğumlu родившийся, рожденный
doğurgan плодовитый
doğurmak рожать
doksan девяносто
doksanar по девяносто; her birine ~ lira düştü на каждого пришлось по девяносто лир
doksanıcı девяностый
doksanlık девяностолетний; ~ bir ihtiyar девяностолетний старик
doktora докторская степень, ~ tezi докторская диссертация
doku (биол.) ткань
dokubilim гистрология
dokuma тканьё,ткань, ~ tezgahı ткацкий станок
dokumacı ткач
dokumak ткань
dokunaklı трогательный, проникновенный
dokunma (биол.) осязание, касание
dokunmak I + Д.п. прикасаться, касаться,трогать
dokunmak II наносить вред, вредить здоровью; bu yemek bana dokunur эта пища мне вредна
dokunulmaz неприкасаемый
dokunulmazlık (-ğı) неприкосновенность; milletvekili ~ ı депутатская неприкосновенность

59
dokunuş прикосновение
dokurcun скирда, копна
dokuz девять
dokuzuncu девятый
dolak (-ğı) обмотки, портянки
dolam виток, оборот (бинта, верёвки и т. п.)
dolambaç (-cı) лабиринт
dolan обман, мошенничество, надувательство
dolandırıcı обманщик, мошенник, плут, аферист
dolandırıcık (-ğı) обман, мошенничество, афёра
dolap (-bı) шкаф
dolaşım обращение, циркуляция
dolaşmak бродить, гулять, обходить, обсматривать
dolay округа, окрестность
dolayı вследствие, по причине, в силу, в связи, bundan ~ yı вследствие, по причине этого
dolayısıyla косвенным (окольным)путем, через посредство,onu kardeşi ~ tanıdım я познакомился с ним через
его брата 2)вследствие, ввиду ,в связи 3) следовательно
dolaylı косвенный
dolaysız непосредственный, прямой
doldurmak наполнять, набивать, заряжать (ружье), пломбировать, заполнять
dolgu пломба
dolgun полный, наполненный
dolma голубцы
dolmak I наполняться, быть полным; исполняться, истекать (о сроке)
dolmak II заканчиваться, истекать (о сроке); ziyaret saati doldu время визита кончилось
dolmuş маршрутное такси
dolmuşçu водитель долмуша
dolu I град; ~ yağıyor идёт град
dolu II полный, наполненный, заряженный (о ружье); ~ gözler полные слёз глаза
dolunay полнолуние
domates томат, помидор
domuz свинья; yaban ~u дикий кабан
donra I тундра
donra II перхоть; слой грязи на теле
dondurma мороженое
dondurmak (прям. и перен.) замораживать

60
dondurucu леденящий
donmak мёрзнуть, стынуть
donuk матовый, непрозрачный
donurcu леденящий
dopdolu полный-преполный
doping доппинг
dore позолоченный
doru гнедой
doruk (-ğu) вершина; верхушка
dost (-tu) друг, приятель; дружественный
dostane дружеский; дружески, дружелюбно; gayri ~ недружеский, недружелюбный
dostluk (-ğu) дружба
dosya досье, дело; папка для дел
doymak насыщаться; karnım doydu я наелся
doyurmak насыщать, кормить
dozaj дозировка
dökme литьё; чугун
dökmeci литейщик
dökmek 1) лить, проливать; 2) сыпать, просыпать; 3) ронять (листья); 4) терять (волосы); 5) tüy ~ линять (о
птицах); 6) появляться (о нарывах, сыпи); 7) плавить (металл)
dökülmek быть пролитым; разливаться; проливаться; опадать; выпадать
döl плод, зародыш
döllemek 1) оплодотворять, осеменять; 2) опылять
dölüy эмбрион
dölyatağı (-nı) матка
dölyolu (-nu) влагалище
dömisek полусухой (о вине)
döndürmek вращать, вертеть, вскруживать
dönemeç (-ci) поворот (дороги)
döner вращающийся, вертящийся
döngel мушмула обыкновенная
dönmek 1) (прям. и перен.) вращаться, кружиться; başım dönüyor у меня кружится голова; 2) возвращаться;
3) поворачиваться; bana döndü он повернулся ко мне; arkasını (sırtını) ~ повернуться спиной; 4)отказываться
(от своего лова); 5) превращаться во что-либо; стать кем-либо
dönüm поворот
dönüş 1)возвращение; ~te на обратном пути; 2) поворот

61
dördüncü четвёртый
dört (-dü) четыре
dörtgen четырёхугольник
döşek (-ği) тюфяк, матрац
döşeli 1)устланный, покрытый; 2) меблированный
dösem устройство, сооружение, установка
döşeme пол, настил
döşemek 1)стлать, расстилать; 2) мостить (дорогу); 3) укладывать, класть (трубы, рельсы); 4) меблировать
döviz 1)валюта; 2) девиз, лозунг
dövmek бить, колотить
dua молитва; ~ etmek молиться
duba шаланда; понтон
duble двойная порция (спиртных напитков)
dublex сдвоенный
dublör дублёр
dudak (-ğı) губа; ~larından öpüyorum целую в губы
dul вдова, вдовец
dulluk (-ğu) вдовство
duman дым; туман
dumanlamak + В.п. коптить; balıkları ~ коптить рыбу
dumanlı дымный; туманный; копченный: ~ balık копчённая рыба
duraç (-cı) фазан
durağan неподвижный, закрепленный
durak (-ğı) остановка, стоянка; otobüs ~ı автобусная остановка; son ~ конечная остановка
durdurmak 1) заставлять стоять; 2) останавливать
durgun 1)спокойный, тихий; deniz bügün ~ море сегодня спокойно; 2)неподвижный, стоячий; ~ su стоячая
вода; 3) пришедший в застой (напр. о торговле)
durgunluk (-ğu) неподвижность; покой
durma остановка в пути
durmadan безостановочно, непрерывно.
durmak 1)стоять; 2)останавливаться; 3)прекращаться; yağmur durdu дождь кончался; 4) находиться; kitaplar
masanın üzerinde duruyor книги лежат на столе
duru чистый, прозрачный.
durulamak полоскать бельё
durum положение, обстановка; sağlık ~u состояние здоровья
duruşmа судебное разбирательство.

62
duş душ
dut (-du) тутовая ягода
duvar стена
duy эл. патрон; втулка
duyarlık (-ğı) чувствительность
duygu чувство
duygulu чувствительный
duygusal чувствительный
duygusuz нечувствительный
duymak ощущать, чувствовать; слышать
duyu чувство; интуиция
duyulmak быть услышанным
duyum ощущение, восприятие
duyurmak давать знать, доводить до сведения
duyuru извещение, сообщение, уведомление
düdük (-ğü) свисток, гудок; дудка, свирель
düdüklü со свистком; ~ tencere скороварка (кастрюля со свистком)
düğme 1) пуговица; 2) кнопка, выключатель
düğmelemek застёгивать
düğüm узел
düğümlemek завязывать узлом
düğün свадьба
düğüncübaşı тамада на свадьбе
düğünçiçeği (-nı) (бот.) лютик
düğünçorbası (-nı) свадебный суп
dükkân лавка, магазин (небольшой); мастерская (небольшая)
dükkâncı лавочник, торговец
dülger (перс.) плотник
dülgerbalığı (-nı) рыба-солнечник
dümen руль
dümenci рулевой
dün вчерашний день; вчера
dünkü I вчерашний
dünkü II новенький; новичок; ~ çocuk молокосос, сопляк
dünür сват, сватья
dünya мир; свет; ~nın sonu конец света

63
Dünya Земля
dünyaca всемирно
dünyaevi (-ni) женитьба
dürbün бинокль
dürmek (dürer) + В.п. закатывать, свёртывать трубочкой
dürüst правильный, точный; порядочный; честный (о человеке)
düş сон, сновидение
düşçü мечтатель, фантазёр
düşes герцогиня
düşey вертикальный
düşman враг, неприятель
düşme падение; kar ~si выпадение снега, снегопад
düşmek I (düşer) (в разных значениях) падать; kabine düştü кабинет пал; fiyatlar düşüyor цены падают; yere
düştü он упал на пол (на землю); bayram pazara düşüyor праздник приходиться на воскресенье
düşmek II (düşer) идти, следовать; arkama düş иди за мной; önüme düş иди впереди меня
düşük I низкий; ~ fiyat низкая цена; ~ seviye низкий уровень; ~ kaliteli mal товар низкого качества
düşük II опущенный, покатый; свергнутый; ~ hükümet свергнутое правительство
düşünce мысль, идея, мнение; дума, раздумье; озабоченность; ~ye dalmak задуматься
düşünmek думать, обдумывать; придумывать; çıkar yolu ~ придумать выход из положения
düşürme вырон, скидывание
düşürmek обронить, уронить (на пол, на землю); сбивать, снижать (цену); сбивать (самолёт); сшибать,
стряхивать (фрукты); приводить к падению, низвергать (правительство)
düşürücü снижающий, понижающий
düvel государства, державы
düz ровный, гладкий; равнина; ровное место
düzülmek налаживаться, улучшаться, приходить в норму
düzeltmek приводить в порядок; исправлять, править
düzen 1) в разн. значениях порядок, строй; 2) аккорд
düzenlemek приводить в порядок; регулировать, налаживать; устраивать; basın toplantısı ~ устраивать
пресс-конференцию
düzey уровень
düzgün ровный, гладкий
düzine дюжина
düzlem плоский; плоскость
düzyazı (-nı) проза

64
E
e (выражает удивление, интерес, одобрение) э! ну!; ee; e sonra? ну, а дальше? ну, а потом?
ebat меры; измерения, размеры, габариты
ebe повивальная бабка, повитуха
ebedi вечный
ebediyen навеки; вечно
ebegümeci (бот.) мальва лесная
ebekuşağı (-nı) радуга
ebru роспись под мрамор, окраска под мрамор; бровь
ecel смертный час, смерть; ~iyle ölmek умереть своей смертью
ecza (-aı) ар. аптекарские товары, лекарства
eczacilik (-ği) фармакология
eczaci аптекарь, фармацевт
eczane аптека
edebi литературный
edebiyat (-ti) литература
edepli воспитанный; вежливый
edepsiz невоспитанный; невежливый; нахал, грубиян
edib писатель
efektif наличный
efendi господин, эфенди
efendilik (-ği) благовоспитанность, джентльменство
efendim 1) сударь (при обращении); 2) что? что вы сказали? простите, не расслышал.
efsane легенда
efsanevi легендарный
egzoz выхлоп (газов)
eğemen суверенный
eğemenlik (-ği) суверенитет
eğer если
eğik наклонный, покатый
eğilim 1) наклон; склон, скат; 2) тенденция
eğilmek гнуться, наклоняться, склоняться
eğim наклон; склон, скат
eğirmeç (-ci) перс. веретено
eğirmek прясть

65
eğitim воспитание, образование; ~ üzere по образованию; meslek ~i профессиональное образование
(обучение)
eğlence забава, развлечение, увеселение
eğlenmek 1) забавляться, развлекаться, веселиться, весело проводить время; 2) (ile) подшучивать,
насмехаться над кем/чем – л.
eğmek гнуться, наклоняться
eğri кривой, согнутый, дугой
ehli домашний; ~ hayvanlar домашнее животное
ehliyet (-ti) компетентность, умение, мастерство; söför ~i шофёрские права
ehram пирамида
ejderha дракон, змей
ek добавление; дополнение; приложение
ekici землепашец, земледелец
ekili засеянный
ekim I сев
Ekim II октябрь
ekin посевы
ekip (-bi) команда, бригада
ekipman экипировка, снаряжение; оборудование
eklem соединение, связь
eklemek + Д.п. добавлять, присоединять к
eklenmek присоединяться, добавляться
ekli добавленный, приложенный к чему-либо
ekmek (eker) 1) сеять, засевать; 2) посыпать (напр. солью, перцем)
ekmek (-ği) хлеб
ekonomi экономия; экономика
ekran экран
eksen ось
eksi минус; отрицательный
eksik (-ği) недостающий, неполный; недостаток; ◊ ~ olma спасибо
ekpres экспресс
ekstra первосортный, наилучший, экстра
ekşi кислый
ekşimek становиться кислым, прокисать
el рука (кисть) ; ~ etmek делать знак рукой, звать; ~ sıkmak жать руку; ~ sürmek трогать руками, прикасаться; ◊
~e almak рассматривать (напр. вопрос); ~e geçirmek схватить, поймать, завладеть

66
elâ карий
elâstiki эластичный
elâstikiyet (-ni) эластичность
elbet, elbette несомненно, конечно, разумеется
elbirliği (-ni) единение, объединение
elbise одежда; платье
elçi (дип.) посланец, посол
elçilik (-ği) посольство
eldiven перчатки, руковицы
elebaşı (-nı) главарь, вожак, зачинщик
elektrik(ği) электричество; ~i yakınız включите (зажгите) электричество; ~i söndürünüz выключите (погасите)
электричество.
eleman (в разн. зн.) элемент
eleme отбор
elemek просеивать
eleştirme критика
eleştirmeci критик
eleştirmek критиковать
elfibe алфавит, азбука, букварь
elişi (-ni) рукоделие
ellemek трогать; касаться руками; щупать
elli пятьдесят
ellinci пятидесятый
elma яблоко
elmas алмаз
elmastıraş граненый
eltaşı (-nı) ручная мельница
elveda прощай (навсегда)
elveriş пригодность, приемлемость, удобство
elverişli + Д.п. подходящий, приемлемый, удобный для
elyaf волокна; нити; жилки
emal (-li) эмаль; dişlerin ~i зубная эмаль
emanet (-ti) хранение; вещь, оставленная на хранение
emaye эмалированный
emdirmek давать сосать
emeç мицелий, грибница

67
emek (-ği) труд, работа
emeklemek ползать (напр. о ребёнке)
emekli заслуженный; пенсионер; находящийся в отставке, отставной; ~ maaşı пенсия
emeklilik (-ğı) уход на пенсию, отставка; ~ yaşı пенсионный возраст
emektar опытный специалист, знающий свое дело
emel стремление; желание, чаяние
emici всасывающий, впитывающий, поглощающий
emin надёжный; уверенный, убежденный
emir (emri) приказ, распоряжение
emirlik (-gi) эмират
emisyon эмиссия, выпуск
emlâk (-ğı) строения, недвижимое имущество; emlâk vergisi налог на недвижимость
emlâkçı агент по недвижимости, риэлтор
emlâkçılık (-ğı) риэлторское дело
emmek сосать; высасывать; meme ~ сосать грудь
emniyet (-ti) безопасность; доверие
emretmek + В.п., Д.п. приказывать, велеть кому-л. что-л.
emzik (-ği) сосок; соска, бутылочка с соской (для кормления грудных детей)
emzikli грудной; кормящая грудью женщина; ~ çocuk грудной ребенок
emzirme кормление грудью; ~ sutyeni бюстгальтер для кормящих
emzirmek + В.п. кормить грудью
en I самый; наиболее
en II ширина
enfarktüs инфаркт
enfeksyon инфекция; akciğer ~u лёгочная инфекция
enfrakırmızı инфракрасный
engel препятствие, помеха, преграда
engin обширный, бескрайний; открытое море
enişte муж сестры, зять
entrika интрига
epey (epeyce) основательно, изрядно; очень
erbaş унтер-офицер; сержант
ere пила
erehane лесопильный завод
erem желание; согласие
erigen быстро растворяющийся; быстрорастворимый; быстро тающий

68
erik (-ği) слива; yaban ~i дикая слива, терновая ягода
erişte тесто, нарезанное тонкими полосками; лапша, вермишель
erkek (-ği) мужчина; самец; ~ kedi кот
erkekçe по-мужски
erkekçil сексуально озабоченная (о женщине), помешанная на мужчинах
erken рано
erojen эрогенный; ~ bölge эрогенная зона
erte время, наступившее после чего-л.
ertesi следующий; ~ gün следующий день; на следующий день
erzen просо
erzenin просяной хлеб
eski старый; бывший; ~ bir ev старый дом; senin ~ kocan твой бывший муж
eski zaman старинный
eskimek стареть, устаревать; ветшать, изнашиваться
esmer тёмный, смуглый; брюнет; ~ ekmek чёрный хлеб
esna время, промежуток времени; момент
esnaf ремесло, занятие; ремесленник, кустарь; мелкий лавочник, торговец
Estonya Эстония
Estonyalı эстонец; житель Эстонии
eş супруг; супруга
eşarp (-bı) шарф
eşcinsel гомосексуальный
eşcinsellik (-ği) гомосексуальность
eşek (-ği) осёл
eşekkulağı (-nı) (бот.) короставник полевой
eşik (-ği) порог
eşit равный, одинаковый; ~ haklı равноправный
eşkin лёгкий галоп; идущий лёгким галопом
eşkinli рысистый, быстрый, резвый (о коне)
eşkiya разбойники, бандиты
eşkiyalık (-ğı) разбой, бандитизм; sokak ortasında ~ разбой посреди улицы
eşlik (-ği) сопровождение
eşmek (eşer) + В.п. рыть, копать
eşsiz уникальный
eştipli однотипный
eşya (собир.) вещи; el ~sı ручная кладь

69
et (-ti) мясо
etek (-ği) юбка; подол
etki действие, воздействие, влияние; ~ etmek подвергаться воздействию
etkilemek + В.п. влиять, воздействовать, оказывать воздействие на
etkilenmek оказаться под воздействием, влиянием
etkisiz бездействующий; неактивный; неэффективный
etmek (eder) делать, совершать
etraf I taraf стороны; окрестности; ~ta кругом
etraf II (служ. слово) вокруг чего-л.
ev дом; домашний; ~ telefonu домашний телефон
evcil домашний; ~ hayvanlar домашние животные
evcimen хороший семьянин
evet да
evham подозрения, сомнения
evhamlanmak подозревать, сомневаться
evlât (-dı) ребёнок, отпрыск; дети, потомки
evlâtsız бездетный
evlendirmek женить
evlenmek ile жениться на ком-л., выходить замуж за кого-л
evli женатый, замужняя
evrak (-ki) бумаги, документы; ~ kalemi регистратура; vize ~ları документы для (получения) визы
evre фаза, стадия, период
evvel + Исх.п. (послеслог) раньше, прежде, перед
evvelki первоначальный, прежний, предыдущий
eyalet (-ti) провинция, область, округ, край; департамент
eziyet (-ti) мучение, мука, страдание
ezme толчёное, растёртое; пюре; ~ bademı растёртый миндаль; sebze ~si овощное пюре
ezmek (ezer) толочь, молоть, дробить

70
F
faaliyet (-ti) деятельность
fabrika фабрика
fabrikacı фабрикант
façeta грань
façetalı граненый
facia трагедия, драма; несчастье; катастрофа
fahiş чрезмерный, непомерный, непристойный
fahişe проститутка; распутница
fahri почетный
faiz проценты
fakat однако, но; только
fakir бедный, нищий
fakirhane богадельня
faks факс
fal гадание, предсказание
falaka зажим, тиски
falan 1) такой-то; 2) и тому подобное, и прочее; ~ filân и прочее, и тому подобное
familya семья; семейство
fantezi фантазия
far фара (напр. автомобиля)
fare мышь; крыса
fark (-kı) различие, отличие, разница
farklı отличительный, отличный
Farsça персидский язык
farz предположение
farzetmek (farzeder) предполагать, допускать
Fas Марокко
Faslı марокканец; житель Марокко
fasulye фасоль
fatih победитель, завоеватель
fatura счет
favori фаворит
fayans фаянс; керамическая плитка
fayda польза; выгода

71
faydalanmak пользоваться; извлекать пользу
faydalı полезный, выгодный
faydasız бесполезный, напрасный
fazla 1. более, больше; 2. много, слишком много; 3. лишний, превышающий; o burada ~ он здесь лишний; 4.
излишек, остаток
feci трагический; ужасный
felâket (-ti) несчастье, бедствие, катастрофа
felç (-ci) паралич
felçli парализованный
fen (-nni) техника; науки
fena плохой; плохо, дурно
fenalaşmak ухудшаться
fener фонарь; маяк
fenni технический; научный
ferahlık (-ğı) I ширь, простор; просторность
ferahlık (-ğı) II хорошее настроение
ferdi индивидуальный, личный
feribot (-tu) паром, пароход-паром
ferişte ангел
fermuar молния (застжёка)
fes феска
fesleğen базилик
festival (-li) фестиваль
fethetmek (fetheder) + В.п. завоевывать что-л.
fethi победный; победоносный
fıçı бочка
fıkırdak (-ğı) кокетка
fıkra 1) анекдот; фельетон; 2) параграф (напр. закона)
fındık (-ğı) фундук, лесной орех
fırça щётка; кисть, кисточка; dış ~sı зубная щётка
fırçalamak чистить щёткой
fırın печь; пекарня, булочная
fırınсı пекарь, булочник
fırınlamak + В.п. сажать (ставить) в печь; запекать, тушить в печи
fırlatmak 1) бросать, швырять; 2) запускать
fırsat (-tı) удобный (благоприятный) случай

72
fırtına буря, шторм
fısıltı шепот, шушуканье
fıskıye фонтан
fıstık (-ğı) фисташки
fıtık (-ğı) (мед.) грыжа
fibrom (мед.) фиброма
fidan росток; саженец
fide рассада
fiil 1) дело; действие; 2) глагол
fikir (-kri) мысль, идея; мнение
fil слон
file сетка, авоська
filibit (-ti) (мед.) флебит, воспаление вен, тромбофлебит
filika шлюпка, гребная лодка
filim (-lmi) фильм, кинокартина, кинолента
Filistin Палестина
Filistinli палестинец
filiz отросток, побег, росток
filter фильтр
final (-li) финал
fincan 1) чашка; 2) изолятор
firar 1) бегство, побег; 2) дезертирство
firkete шпилька (для волос)
fiş 1) жетон, фишка; 2) карточка (в картотеке); 3) эл. вилка
fişek (-ĝi) 1)патрон, заряд; 2) ракета
fitil фитиль, шнур
fiyasko фиаско
fiyat (-tı) цена, стоимость
flaş фото вспышка
flebit (-ti) (мед.) флебит, воспаление вен
flört 1) флирт; 2) поклонница
flüt флейта
fok обыкновенный тюлень
folklor фольклор
folyo фольга
fon фонд

73
form спортивная форма
formalite формальность
fotoğraf фотография, фотоснимок
formül (-lü) формула, рецепт
fötr фетр
francala булочка
Fransız француз, француженка
Fransızca французский язык
frekans (физ.) частота
frekanslı (физ.) какой-то частоты
fren тормоз
frengi (мед.) сифилис
frenkçileği (-ni) земляника
frenkturpu (-nu) редис
frenküzümü (-nü) смородина
frenlemek (прям. и перен.) тормозить
frigorifik охлаждающий; холодильный
fritöz фритюр
froti (мед.) мазок
fuar ярмарка
fuhuş безнравственность, распущенность; разврат, проституция
funda (бот.) вереск
futbol (-lü) футбол
futbolcu футболист
füme копчёный
füze ракета

74
G
gaddar жестокий, лютый
gaf неуместный поступок, бестактность
gaflet (-ti) небрежность; невнимательность, оплошность
gaga клюв
gaile горе, печаль, скорбь; беспокойство, хлопоты, трудности; ~ dolu hayat жизнь, полная забот
gala торжественный прием
galeri 1) галерея; 2) штрек
galiba вероятно, по всей вероятности, должно быть
galip (-bi) побеждающий
galsame (анат.) жабры
gamsiz безгорестный; беззаботный, беспечный
gani щедрый, великодушный
gar вокзал
garanti гарантия
gardırop(bu) гардероб м, платяной шкаф; 2) гардероб (раздевальня)
gargara полоскание горла
garip 1) странный, удивительный, чужой; bu bana ~ geliyor мне это кажется странным; 2) одинокий,
несчастный
garson гарсон, официант
gaspetmek (gaspeder) узурпировать
gato (фр.) сладкий пирог; пирожное
gâvur гяур, неверный, немусульманин
gaye цель; стремление
gayet очень, весьма
gayret (-ti) старание; усилие
gayretli старательный, усердный
gayrı, gayri другой; прочий
gayrimenkul недвижимый
gayrimeşru незаконный
gayrimüslim немусульманин
gaz газ
gazete газета
gazeteci газетчик, журналист
gazi (мус.) гази, боец за ислам

75
gazoz газированная вода
gazyağı керосин
gebe беременная
gebelik (-ği) беременность
gece ночь; ночью; bu ~ сегодня ночью
gecebekçisi (-ni) ночной сторож
gecekondu лачуга, хибарка (сооруженная в течение одной ночи)
gecelemek 1. переночевать, заночевать; 2. провести бессонную ночь
geceleyin ночью
gecelik(ği) seafoodplus.info; 2. ночная рубашка; kadın ~i женская ночная рубашка.
geceyarısı (-nı) полночь; в полночь
gecikmek опаздывать, запаздывать.
geç поздно; поздний; ~ kalmak опаздывать
geçen прошлый, прошедший
geçer действительный; имеющий хождение; находящийся в обращении
geçici I временный, преходящий
geçici II инфекционный, заразный; ~ sarılık инфекционная желтуха
geçirmek (в разн. знач.) проводить; onu gara kadar geçirdik мы проводили его до вокзала; geceyi sokakta ~
проводить ночь на улице; 2. переживать, переносить, претерпевать; hastalık ~ перенести болезнь; ◊ gözden ~
пробежать глазами, бегло просмотреть
geçis прохождение, проход, переход
geçit (-di) 1. проход; переход; ~ yok прохода (проезда) нет; 2. военный смотр, парад
geçmek (geçer) 1. проходить, проезжать; 2. менять место; переезжать; 3. оставлять позади, обгонять; 4.
переходить, пересекать; 4. проходить, кончаться; kış geçti зима прошла
geçmiş прошедший, прошлый; ~ olaylar прошедшие события; ~te в прошлом; ◊ geçmis olsun!
выздоравливайте! поправляйтесь!
gelecek (ği) будущее; будущий, наступающий; ~ yıl а) будущий год; б) на будущий год; ~te в будущем
gelenek (-ği) традиция
gelgit 1. хождения; 2. прилив и отлив
gelin невеста; невестка, сноха
gelincik (-ği) 1 мак-самосейка; 2 ласка
gelinlik (-ği) 1 положение невесты; 2 свадебный наряд
gelir доход
gelirli доходный, рентабельный
gelişim рост, развитие
gelişme (в разных значениях) развитие

76
gelişmek развиваться
gelişmiş развитый
geliştirmek развивать, совершенствовать.
gelmek 1. приходить, приезжать, прибывать, идти; benimle gel пойдем со мной, buraya gel иди (подойди)
сюда; 2 наступать, начинаться; bayram geliyor наступает праздник 3) казаться; bana öyle geldi мне так
показалось
gem удила; ~ almak быть объезженным (о лошади); ~i azıya almak а) закусить удила; б) распоясаться,
разойтись; ~ vurmak а) обуздать, взнуздать (лошадь) ; б) надеть узду на кого , обломать рога кому
gemi корабль
gemici матрос, моряк
gemicilik (-ği) судоходство; судостроение
gemlemek + В.п. надеть узду, взнуздать (лошадь); укрощать, сдерживать
gen ген
genç (-ci) молодой
gençlik (-ği) юность, молодость; молодежь
gene опять, снова
genel общий, всеобщий, генеральный
genelev публичный дом
genellikle в общем
geniş просторный
genişlemek расширяться
genişletmek расширять
genişlik (-ği) ширина, широта
geniz (-nzi) носовая полость; носоглотка
genleşme расширение, растяжение
gensoru запрос, интерпелляция
gerçek (-ği) 1 истинный, достоверный; настоящий, действительный, неподдельный; 2. правда, истина; 3. да,
кстати; ~ sizr bir şey söyliyecektim да, я хотел вам что-то сказать
gerçekleştirmek осуществлять
gerçeklik (-ği) истинность, достоверность
gerçeküstü феноменальный
gerdan шея
gerdanlık (-ğı) ожерелье
gerdek (-ği) комната новобрачных
gereç (-ci) материал
gerek (-ği) нужно, необходимо, надо; нужный, необходимый

77
gerekçe аргумент, мотивировка, довод
gerekli необходимый
gereksiz ненужный, бесполезный
gergedan носорог
gergin (в разных значениях) напряженный, натянутый
gerginlik (-ği) напряженность, обостренность, milletlerarası~ международная напряженность
geri 1. 1) задняя сторона (часть); ~de позади; ~den сзади; ~ye назад; 2)тыл; seafoodplus.infoый, отстающий; bu saat
beş dakika ~dir эти часы отстают на пять минут; 3. назад, обратно; ~ almak брать обратно; возвращать
gerici реакционный; реакционные силы; реакционер
gerilim 1) натяжение; 2) напряжение
gerinmek потягиваться
getirmek приносить, привозить, приводить.
gevelemek 1) жевать; 2) говорить вокруг да около
gevrek(ği) хрупкий, ломкий, баранка
gevşek расслабленный, вялый, разболтанный
geyik (-ği) олень, лань
gezegen планета; ~lerarası межпланетный
gezgin много странствующий
gezi прогулка; поездка; экскурсия
gezinmek прогуливаться; расхаживать
gezmek 1) гулять; 2) расхаживать; 3) осматривать (например город, музей)
gıda питание; продукты
gıdıklamak щекотать
gıpta зависть
gırtlak (-ğı) глотка, горло (дыхательное), трахея
gıyabi заочный
gibi как; такой же как; aslan ~ как лев; benim ~ yapınız делайте как я
gider расход; cari ~ler текущие расходы
gidermek удалять; устранять
gidiş ход
girgin пробивной
girift хватание, поимка
girilmek входить; girilmez входа нет
girinti углубление, впадение
giriş 1) вход; 2) въезд
girişim предпринимательство

78
girişimci предприниматель
girişmek браться, приниматься, приступать; işe ~ взяться за работу
girmek входить; поступать (например, в школу)
gişe окошечко; касса
gitmek (gider) уходить, уезжать; идти
gittikçe постепенно
giyim одежда, платье
giyinmek одеваться
giymek надевать
giz тайна, секрет
gizem тайна, секрет; мистика
gizemli таинственный; мистический
gizlemek скрывать, прятать.
gizlenmek скрываться, прятать
gizli секретный, тайный; секретно, тайно; ~ tutmak держать в секрете
gizlice тайно, секретно
glase блестящий, лакированный
glayöl гладиолус
glokom (мед.) глаукома
glüten – клейковина
gocuk (-ğu) кожух, тулуп, баранья шуба
gol (-lü) гол
gonore (мед.) гонорея
göbek (-ği) пуп, пупок; ◊ ~ atmak танцевать танец живота
göbekli с брюшком
göç 1) переселение; 2) миграция
göcebe кочевник
göçmek переселяться, переезжать
göçmen переселенец
göğüs (-ğsü) грудь
gök (-ğü) 1. небо; ~ yüzü небосвод; ~ler воздушное пространство; 2. голубой; синий; ~ gözlü голубоглазый
gökdelen высотное здание, небоскрёб
gökkuşağı (-nı) радуга
gökyüzü (-nü) небосвод, небо
göl озеро, пруд
gölalası озёрная форель

79
gölbalığı (-nı) озёрная рыба
gölet (-ti) лужа, лужица; небольшое озеро
gölge тень
gölgeli тенистый
gömlek (-ği) рубашка, сорочка
gömmek закапывать; хоронить
gönderici отправитель
göndermek отправлять, посылать
gönül (-nlü) 1) сердце; 2)желание; okumaya ~ü yok у него нет желания читать
gönüldeş родственная душа, родственные души
gönüllenmek обижаться, оскорбляться
gönüllü добровольный; доброволец
göre + Д.п. по, судя по, согласно, сообразно; bize ~ по нашему мнению; kanuna ~ согласно закону
görenek (-ği) обычай, привычка
görev обязанность
görgü опыт, опытность
görkemli великолепный, блестящий, пышный
görmece на глаз, на вид
görmek (görür) видеть
görmez невидящий, незрячий
görsel зрительный; визуальный
görümce золовка
görünmek 1) показываться, быть видным; 2) выглядеть; siz iyi görünüyorsunuz вы хорошо выглядите
görüntü 1) призрак; 2) изображение
görünüş вид, наружность, внешность; ~te по виду, внешне, по внешности
görüş взгляд, зрение, точка зрения, aksi ~ противоположный взгляд, realist ~ реалистический взгляд; ~ birliği
единство взглядов
görüşme 1) встреча; 2) беседа, разговор; 3) обсуждение; ~ler переговоры мн.; ~ler yapmak, ~lerde bulunmak
вести переговоры
görüşmek 1) (ile) видеться, встречаться; 2) (ile) беседовать, разговаривать, совещаться; 3) обсуждать,
рассматривать (например, проблему, вопрос)
gösterge 1) показатель степени; коэффициент; 2) индикатор
gösteri (в разных значениях) демонстрация, показ
gösterilmek быть показанным, демонстрироваться
gösteriş показ, демонстрация; внешний вид, внешность
göstermek (gösterir) демонстрировать, показывать

80
götürmek 1) уносить, относить; 2) уводить, увозить; провожать, доводить; sizı evinize kadar götürebilir miyim?
могу ли я вас проводить до дома?
gövde 1) тело, туловище; 2) ствол
göymek (göyner) жечь, обжигать
göynük (-ğü) I небольшой кувшин
göynük II (разг.) обгорелый; загорелый
göz глаз; ~ doktoru глазной врач, окулист; ◊ ~ atmak взглянуть, заглянуть; ~ önünde tutmak иметь в виду,
учитывать; ~e çarpmak бросаться в глаза; ~ boymak пускать пыль в глаза; ~den geçirmek просматривать,
проверять; çıplak ~le невооруженным глазом; ~üm! милый! дорогой!
gözaltı наблюдение, надзор
gözbebeği (-ni) свет очей, зеница ока
gözdağı (-nı) – устрашение, угроза
gözde фаворит
gözkapağı (-nı) (анат.) веко
gözlem наблюдение; наблюдательность
gözlemci наблюдатель
gözleme блинчики, оладьи
gözlemek ждать, ожидать, выжидать
gözetlemek наблюдать
gözlük (-ğü) очки; pembe ~ розовые очки
gözlükçü продавец очков
gözyaşı (-nı) слеза
grafoloji графология
gram грамм
gramer грамматика
granulöm (мед.) гранулёма
granül зёрнышко
grev забастовка; ~ yapmak бастовать, проводить забастовку
grevci забастовщик
greypfrut (-du, -tu) грейпфрут
gri серый; koyu ~ тёмно-серый
grip (-bi) грипп; ~ olmak заболеть гриппом; ~ geçirmek перенести грипп
gripli больной гриппом
guartr зоб
gudde железа
guguk (-ğu) кукушка

81
gurbet (-ti) чужбина
gurur гордость; надменность; ~ duymak испытывать гордость
gururlanmak гордиться
gururlu гордый, надменный
guşa (мед.) зоб; ~ hastalığı базедова болезнь
gut damla подагра
guya будто бы, якобы; как будто, словно; ~ büyük bir iç yapmış da öğünüyor он похваляется так, словно
сделал большое дело
gübre навоз; удобрение
güc (-cü) 1) сила; мощь; мощность; 2) способность
güç трудный
güçlü сильный, крепкий
güçlük (-ğü) трудность, затруднение; ~ çekmek испытывать затруднения
güçsüzlük (-ğü) бессилие, слабость
güderi замша
güdük (-ğü) недостаток, нехватка
güfte либретто
güğüm кувшин с крышкой
gül роза; ~ yağı розовое масло; ~üstüne ~koklamamak оставаться постоянным в любви (к одной женщине)
güldürmek смешить
güle güle всего хорошего!, до свидания! (пожелание уходящему)
güleç улыбчивый
gülle ядро; ~ atma толкание ядра
gülmek (güler) 1) смеяться; 2) насмехаться, смеяться над кем/чем-либо
gülmez угрюмый, сердитый, строгий
gülümsemek улыбаться
gülünç смешной
gülüş смех, манера смеяться
gümrük (-ğü) таможня; таможенная пошлина; ~ muayenesi таможенный досмотр
gümrükçü таможенник
gümüş серебро; серебряный
gün 1) день; bür ~ однажды; ~ü ~üne регулярно, день в день 2) солнце
günah грех
günaydın доброе утро!
güncel актуальный, злободневный
gündem повестка дня

82
gündoğuşu (-nu) восход солнца, рассвет
gündüz днем
güneş солнце; ~ doğdu солнце взошло; ~ battı солнце зашло
güneşlenmek загорать на солнце
güneşli солнечный
güney юг
güneybatı юго-запад
güneydoğu юго-восток
günkü дневной
gür 1) густой, пышный; ~ saç пышные волосы; 2) сильный, зычный (о голосе)
gürbüz здоровый, крепкий
Gürcü грузин (-ка)
Gürcüce грузинский язык
güreş борьба
güreşçi борец
güreşmek бороться
gürgen (бот.) граб обыкновенный
gürlemek грохотать; гром гремит
gürültü шум, гам; ~ koparmak поднимать шум; gök ~sü гром
güve моль
güveç глиняный горшок (для приготовления пищи)
güven доверие; ~ oyu вотум доверия
güvence гарантия, обеспечение
güvenilir надежный
güvenlik (-ği) безопасность
güvenmek доверяться, полагаться, надеяться
güvercin голубь
güvey жених; зять (муж дочери)
güveyk (-ği) (бот.) душица
güya будто бы
güz осень
güzel красивый, хороший; красиво, хорошо
güzelavratotu (-nu) (бот.) белладонна, красавка
güzellik (-ği) красота
güzün осенью

83
H
haber новость; известие; сведение
haberleşme обмен новостями, связь, переписка
habersizce без уведомления
hac (-ccı) хадж
hacet нужда, потребность
hacı хаджи, паломник
hacım (-cmı) объём
haciz наложение ареста на имущество, секвестр
haç (-cı) крест
had (-ddi) граница, предел
hadde прокатный стан
hadi be! вот это да!
hafıza память; ~ kaybı потеря памяти
hafif 1) (в разных значениях) лёгкий, нетяжёлый; ~ bir bavul лёгкий чемодан; ~ bir kahvaltı лёгкий завтрак; 2)
несильный; ~ bir baş ağrısı слабая головная боль; 3) несерьёзный, легкомысленный
hafiflik (-ği) лёгкость; облегчение
hafiye агент тайной полиции
hafta неделя
haftalık 1. недельный, еженедельный; 2. недельная плата
hain предатель, изменник
haiz обладающий, владеющий; ~ olmak обладать, владеть
hak (-kkı) 1) право; ana ~lar основные права; siyasi ~lar политические права; nee ~la? по какому праву? 2)
правота; справедливость
hakaret (-ti) оскорбление
hakat (-tı) I канат
hakat (-tı) II причал
hakbin правдивый, справедливый
hakçası по правде говоря
hakem абритр, судья
haketmek (hakeder) заслужить что-либо
hakikat (-ti) правда, истина, действительность; поистине, действительно
hakiki истинный, подлинный, настоящий
hakim судья; правящий, господствующий
hâkimiyet (-ti) господство; власть; суверенитет

84
hakkında относительно, касательно
hakkıhıyar (ар.) право выбора
haklı правый, справедливый; ~çıkarmak оправдывать
haksız неправый, несправедливый
haksızlık (-ğı) несправедливость
hal (-li) 1) состояние, положение; 2) вид; ◊ her ~de во всяком случае, безусловно; o ~de в таком случае; çok
~lerde во многих случаях, сплошь и рядом
hala тётка (со стороны отца); ~ kızı двоюродная сестра (со стороны отца); ~ oğlu двоюродный брат
hâlâ всё ещё, пока ещё, ещё
halat (-tı) канат, трос; tel ~ стальной трос
halbuki между тем, тогда как
halef преемник, продолжатель, наследник, правопреемник
halen теперь, сейчас, настоящее время, ныне
halhal браслет на ногу
halı ковёр
haliç эстуарий; речное устье
halife халиф; преемник
halihazır настоящее время
halil законный муж, супруг
halim тихий, смирный, кроткий (о характере, нраве)
halis чистый
halk (-kı) народ; публика
halka (в разн. знач.) кольцо; nişan ~sı обручальное кольцо
halkoyu (-nu) общественное мнение
halletmek (halleder) решать, разрешать (вопрос, задачу и т.н.)
halsiz слабый, обессилевший; ~düşmek обессилеть, выбиться из сил
ham неспелый ( о фруктах); сырой, невыделанный, необработанный
hamal грузчик; носильщик
hamam баня
hamarat работящая, трудолюбивая (о женщине)
hamil I (-mli) обладатель, предъявитель; обладатель
hamil II (-mli) ар. беременность
hâmile беременная
hamle ход (в шахматах, шашках)
hammadde сырьё
hamsi анчоус, хамса

85
hamuçera dağ çileği (бот.) лесная земляника
hamur тесто; ~ tutmak поставить (заместить) тесто; ~ açmak раскатать тесто
hancere (анат.) гортань
hane клетка (на шахматной доске)
hangi какой? который?
hanım госпожа, сударыня, дама; супруга; küçük ~ барышня; ~ efendi сударыня (вежливое обращение)
hani, haniya 1) где? где же? 2) помнишь? помните? 3) по правде сказать
hap (-pı) пилюля
hapcı наркоман
hapis (-psi) 1) задержание, арест; домашний арест; 2) тюрьма
hapishane тюрьма
hapsetmek (hapseder) заключать в тюрьму, арестовывать
hapsolmak быть заключенным где-л.; находиться взаперти
hapşırık (-ğı) чихание
hapşırmak чихать
harabe развалины, руины
haram запрещенный, запретный
harap разрушенный
hararet (-ti) 1) температура, жар; 2) жажда
hararetli разгорячённый, возбуждённый, пылкий, оживлённый
harbiye военное министерство, военная академия
harcamak расходовать, тратить
harç (-cı) I трата, расход; yol ~ı командировочные расходы
harç (-cı) II I раствор
hardal горчица
harket (-ti) 1) движение; 2) действие, поступок; поведение; 3) отправление, отъезд; ~ etmek а) двигаться; б)
действовать, вести себя; в) отправляться, уезжать
harf буква
harıl: ~ ~ продолжительно, непрестанно; бойко
hariç (-ci) 1. заграница; 2. за исключением, кроме; за исключением
harika чудо
harita карта (географическая)
harman молотьба
harp (-bi) I война, бой
harp (-bi) II арфа
has I свойственный, присущий кому-чему

86
has II чистый, без примеси; ~ gümüş чистое серебро
hasar убыток, ущерб
hasat (-dı) жатва, уборка
hasılat продукция; доход
hasım недруг, враг
hasret (-ti) тоска
hassas чувствительный
hassasiyet (-ti) чувствительность
hasta 1. больной; 2. больной; ağır ~ тяжелобольной; ~ olmak (düşmek) заболеть
hastabakıcı санитарка, сиделка
hastalanmak заболеть
hastalık (-ğı) болезнь; kadın ~ları женские болезни; sinir ~ları нервные болезни
hastalıklı болезненный, хворый
hastane больница
haşhaş мак
haşin грубый, резкий
haşlama варёный, отварной; блюдо из вареного мяса
haşlamak варить
hat (-ttı) (в разных значениях) линия; hava ~ı воздушная линия, telefon ~ı телефонная линия
hata 1) ошибка; ~ yapmak допускать (делать) ошибку; 2) проступок
hataen по ошибке, ошибочно
hatalı ошибочный, неправильный
hatır память; ~ına gelmek вспоминать
hatıra воспоминание; память; ~ olarak saklamak хранить как память
hatırlamak вспоминать, припоминать
hatırlatmak напоминать
hatip оратор, проповедник
hatmi (бот.) алтей лекарственный
hattâ даже
hattatlık (-ğı) каллиграфия, чистописание
hatun женщина, дама, госпожа; жена
hava воздух, атмосфера
havaalanı (-nı) – аэродром
havai воздушный, атмосферный
havalanmak 1) взлетать, подниматься в воздух; uçak havalandı самолет взлетел; 2) развеваться; 3)
проветриваться

87
havale 1) поручение, передача; 2) перевод (денежный); posta ~si почтовый перевод; ~ etmek а) поручать,
передавать; б) переводить (деньги)
havalı ветренный, пустой; распущенный, избалованный
havan 1) ступа; 2) миномет
havlamak гавкать, лаять
havlı ворсистый
havlıcan (бот.) сыть длинная
havlu полотенце
havuç (-cu) морковь
havuz I бассейн, водоём
havlu II резервуар, цистерна
havuzbalığı (-ğı) карась обыкновенный
havyar икрá
hayal (-li) 1) воображение; мечта; фантазия; ~ etmek фантазировать; мечтать; 2) изображение, образ; ◊ ~
kırıklığı разочарование
hayalet (-ti) приведение, призрак
hayalperest (-ti) мечтатель, фантазёр
hayat (-tı) жизнь; evlilik ~ı супружеская жизнь
haydi, hadi 1) ну! айда! 2) ладно! пусть так!
haydut разбойник, грабитель
hayhay (выражение согласия) ладно, хорошо
hayıflanmak + Д.п. сожалеть
hayır (-yrı) I добро, благо; благотворительное общество
hayır II нет (отрицание); нет, этого не знаю
hayırlı добрый, благой; ~ sabahlar! доброе утро!
haykırmak восклицать, подавать голос
haylaz пакостник, негодник; лентяй
hayli много, изрядно; значительно; очень
hayran I изумлённый, пораженный; ~ kalmak а) изумляться, поражаться; восторгаться, восхищаться
hayran II почитатель, поклонник
hayret (-ti) 1. удивление, изумление; 2. удивительно! странно!
hayvan животное; скот; зверь
hayvanat (-tı) животный мир, животные; ~ bahçesi зоологический сад, зоопарк
haz (-zzı) I часть, доля
haz (-zzı) II (мед.) резекция, отсечение, отрезание
hazım (-zmı) I твёрдость, решительность

88
hazım (-zmı) II пищеварение, переваривание пищи
hazımsızlık (-ğı) несварение; расстройство пищеварения
hazır 1) присутствующий, имеющийся налицо; ~ bulunmak присутствовать; 2) готовый; ~ elbise готовое
платье; ~ olmak быть готовым
hazırlamak готовить, приготовлять
hazırlanış приготовление
hazırlanmak 1) готовиться, приготовляться; yolculuğa hazırlanıyor он готовиться к путешествию; 2) быть
приготовляемым; yemek hazırlandı еда приготовлена
hazırlık (-ğı) подготовка, приготовление
hazin печальный грустный
hazine казна; касса; сокровищница
haziran июнь
hazmetmek (hazmeder) (прям. и перен.) переваривать
hazine I казна; касса; сокровищница; kelime ~si - словарный запас
hazine II (анат.) влагалище
hece слог
hecelemek произносить по слогам
hedef 1) цель; 2) объект
hediye дар, подарок; ~ etmek дарить
hediyelik предназначенный для подарка
hekim врач, доктор
hektar гектар
hele 1) особенно, в особенности; хотя бы, хоть; 2) наконец, наконец-то; 3) только, пусть только
helikopter вертолёт
helme отвар (рисовый)
helva халва
helvacıkökü (-nü) (бот.) мыльнянка лекарственная
hem причём, к тому же
hem hem(de) ии (вдобавок еще и)
hemcins однородный
hemen 1) немедленно, сейчас же; 2) почти, почти что
hemoglobin гемоглобин
hemşeri земляк, соотечественник
hemşire медицинская сестра, медсестра
hendek (-ği) ров; канава; окоп; траншея
hentbol (спорт.) гандбол

89
henüz 1) только что, только ещё; ~ geldim я только что пришёл; ~ küçüktür он ещё мал;
2) (при отрицательном глаголе) ещё не; пока ещё; ~ gelmedi он ещё не пришёл
hep 1) всё; весь; все; ~iniz все вы; ~ arkadaşiz все мы друзья; ~si все они; всё; ~sini biliyor он знает всё; 2)
постоянно, всегда; sen ~ geç kalırsın! ты постоянно (вечно) опаздываешь!
hepsi всё, kızların hepsi все девушки (на свете)
her каждый, всякий; ~ gün каждый день; ~ halde во всяком случае; ~ yerde везде, всюду; ~ vakit (zaman)
всегда, постоянно
hergün ежедневно
herhalde скорее всего, по всей видимости
herhangi любой, какой бы то ни было
herkes всякий, каждый (о человеке); ~ bilir все знают
Hermitage Эрмитаж
heroin героин
herşey всё (всякая вещь); ~e rağmen несмотря ни на что
hesap (-bı) 1) счёт, расчёт; ~ açmak открыть счёт (в банке); ~ı veriniz дайте счёт (напр. в ресторане); 2)
подсчёт, вычисление; арифметика; 3) отчёт; ~ vermek отчитываться
hesaplamak считать, подсчитывать
hesaplaşmak рассчитываться
hesaplı расчётливый, осторожный, осмотрительный
hesapsız без счёта; неразумный, непродуманный, неосторожный
hesapsızca без счёта, без учёта; легкомысленно, неразумно
hefes увлечение, стремление, страсть
herif человек, парень, малый
heybe сумка, перемётная сумка
heybet (-ti) ар. величие, внушительный вид
heybetli величественного (внушительного) вида
heyecan волнение, возбуждение; ~ verici волнующий; ~ duymak испытывать волнение
heyecanlanmak волноваться, приходить в возбуждённое состояние
heyecanlı взволнованный; волнующий
heyet (-ti) делегация; комиссия; миссия
heykel статуя
heykeltıraş скульптор
hezimet (-ti) поражение; ~e uğramak потерпеть поражение; ~ uğratmak нанести поражение
hıçkırık икание, икота
hıçkırmak икать
hırçın вспыльчивый, капризный

90
hırdavat (-tı) скобяной товар, скобяные изделия
hırka хырка, бешмет
hırs страстное желание; ярость, гнев
hırsız вор
hırsızlık (-ğı) воровство, кража
hıyanet (-ti) измена, предательство
hıyar огурец
hız скорость, быстрота
hızlı 1. быстрый, скорый; 2. 1) сильно; ~ vurmak сильно ударять; 2) громко, громким голосом; ~ konuşmak
громко разговаривать
hicap (-bı) I покрывало; занавес
hicap (-bı) II стыд; стыдливость, застенчивость
hiciv (-cvi) сатира; сарказм
hicvetmek высмеивать
hiç 1. (при отрицательном глаголе) совсем, совершенно, абсолютно, вовсе не;onu ~ görmendim я его совсем
(вовсе) не видел; 2. когда-нибудь; ~ ava gittiniz mi? вы когда-нибудь ходили на охоту? 3. ничто, пустое место;
bir ~ için darıldı он обиделся из-за пустяка
hiçbiri никто из; ни один из
hiddet (-ti) гнев, ярость
hiddetli гневный, разгневанный
hiddetlenmek гневаться, сердиться
hidrojen водород
hikâye рассказ; повесть; повествование; uzun ~ долгая история
hikâyeci рассказчик; повествователь
hile хитрость; мошенничество; фальсификация
hileli фальсифицированный; с хитростью, с подделкой, нечестным путем
himaye покровительство, защита; поддержка, протекция; ~ etmek а) покровительствовать, защищать;
протежировать
hindi индюшка
hindiba цикорий салатный
hindistan cevizi (-ni) кокосовый орех
hintkamışı (-nı) бамбук
hintyağı касторовое масло
his (-ssi) чувство
hisar крепость, укрепление
hisse часть; порция; пай; акция

91
hissedar пайщик, акционер
hissetmek (hisseder) чувствовать
hitabe обращение, выступление
hiyacint (минерал) гиацинт
hizmet (-ti) 1) обслуживание; прислуживание; 2) служба; askerlik ~i военная служба
hizmetçi слуга, служитель
hoca учитель, наставник; ходжа
hokkabaz фокусник; жонглёр
hol (-lü) холл
homurdanmak ворчать, бормотать
hoparlör громкоговоритель, репродуктор
hoplamak прыгать
horlamak храпеть
hormon гормон; гормональный
horoz петух
horozmantarı (-nı) лисичка (гриб)
hortum 1) хобот; 2) шланг
hostes стюардесса, бортпроводница
hoş хороший, приятный; ◊ ~ geldiniz! добро пожаловать!
hoşab чистой воды (о драгоценных камнях)
hoşça: ~ kalın! будьте здоровы! счастливо оставаться!
hoşaf компот
hoşgörü терпимость, снисходительность
hoşlanmak нравиться
hovarda кутила, мот, гуляка
hoyrat грубый, вульгарный
hububat зерновые (злаковые) культуры
hudut (-du) граница; ~ kapısı пограничный пункт
hukuk (-ku) (юр.) право
hukukçu юрист
hukukî юридический, правовой
humma лихорадка.
hurda мелочь; хлам; металлический лом
hurdacı старьёвщик
hurma финик; хурма
husus дело, обстоятельство, вопрос; bu ~ta ne düşünüyorsunuz? что вы думаете по этому поводу?

92
hususi особый, специальный; личный, частный, собственный
husuiyet (-ti) особенность, специфичность, характерность
husye тестикул, яичко
huş берёза
huy характер, нрав
huzur покой, спокойствие; присутствие
huzurlu спокойный, благодушный
huzursuz беспокойный, тревожный
hücre клетка
hücüm атака, нападение
hüküm (-kmü) 1) судебное решение, приговор; mahkrmrmin ~ü приговор суда; ~ vermek вынести приговор; 2)
сила, значение, kanunun ~ü var закон имеет силу; 3) власть, господство; ~ sürmek а) властвовать, царить; б)
быть распространённым; ~ süren kanaat распространённое мнение, распространённый взгляд
hükümet (-ti) правительство
hükümlü имеющий (законную) силу
hüner умение, мастерство, искусство
hünkar (перс.) повелитель, владыка
hünkarbeğendi (кул.) кушанье из баклажанов
hür (rrü) свободный, независимый
hürmet (-ti) уважение, почет ~ etmek уважать,чтить; ~ görmek пользоваться уважением
hürmetli уважаемый
hürriyet (-ti) свобода
hüsnü красивый, прекрасный, прелестный
hüviyet (-ti) личность; ~ сüzdanı удостоверение личности
hüzün (znü) грусть, печаль
hüzünlü грустный, печальный

93
I
ıhlamur липа
ıkınmak тяжело дышать
ılıca купальни на горячих минеральных источниках
ılık теплый
ılım itidal равновесие
ılıman умеренный
ılımlı умеренный, уравновешенный, сдержанный
ıpıslak совершенно мокрый, насквозь мокрый
ırak далекий
ıraksak дивергентный, расходящийся
ırgat (-tı) поденщик, батрак
ırk раса
ırkçılık (-ğı) расизм
ırktaş соплеменник, представитель той же расы
ırmak (-ğı) река
ırz честь
ısı теплота; горячий, жаркий
ısınma согревание
ısınmak греться, согреваться
ısıölçer калориметр
ısırgan (ısırgan otu) крапива
ısırık (-ğı) - укус, укушенное место
ısırmak кусать; разрывать зубами
ısıtıcı радиатор, нагреватель; нагревающий, накаляющий
ısıtma отопление
ısıtmak греть, нагревать
ıskonto скидка
ıslah улучшение, поправка, реформа
ıslak мокрый, сырой, влажный
ıslanmak мокнуть
ıslatmak мочить
ıslık (-ğı) свист; ~ çalmak свистеть
ısmarlama заказ; на заказ, заказной
ısmarlamak заказывать; поручать; Allahaısmarladık! до свидания!

94
ıspanak (-ğı) шпинат
ısrar настояние, настойчивость; ~la настойчиво, настоятельно; ~etmek настаивать, упорствовать.
ısrarlı настоятельный, настойчивый
ıssız необитаемый, пустынный, безлюдный
ıstakoz омар; makassız ~ лангуст
ıstavroz крест
ıstırap (bı) страдание, мучение
ışık (-ğı) свет, освещение
ışıklar светофор
ışın луч; kozmik ~ lar космические лучи
ızgara жареное на рашпере (о мясе, рыбе); ~ köfte котлеты, жаренные на рашпере
ızmar скрывание, утаивание

95
İ
iade возвращение, возврат; ~ etmek возвращать, приносить обратно
iare заём, ссуда; выдача напрокат
iareten напрокат; заимообразно; в виде ссуды
ibadet (-ti) моление, молитва
ibaret состоящий; ~ olmak состоять
ibik (-ği) гребень (у птиц)
ibraname квитанция, расписка об окончательном расчете по долговым обязательствам
İbranice иврит, древнееврейский язык
ibraz предъявление; ~ etmek предъявлять; pasaportunuzu ~ ediniz предъявите паспорт
ibrik (-ği) - кувшин, сосуд для воды (с ручкой и носиком)
icat открытие, изобретение; ~etmek открывать, изобретать
icra выполнение, исполнение; ~ emri исполнительный лист
iç 1. нутро, внутренняя часть, внутренность; 2. ядро, сердцевина; 2. внутренний; iç siyaset внутренняя
политика; 3. içinde внутри, среди, между; içimizde между нами, среди нас; beş gün içinde в течение пяти дней;
dostluk havası içinde в атмосфере дружбы; içinden через что-либо, из чего-либо; evin içinden из дома; içine
внутрь чего-либо, в; evin içine в дом
içbükey вогнутый
içecek (-ği) напиток, напитки
içekapanık интровертный
içekapanış замкнутость, самоуглублённость
içeri 1. внутренняя сторона; внутренность; ~ den изнутри; ~ de внутри; ~ye внутрь; 2. внутренний; 3. внутрь,
внутри; lütfen, ~ buyurun! заходите, пожалуйста
içerik (-ği) содержание
içerlemek затаить злобу
içermek взаимно обусловливать
içgüdü инстинкт; интуиция
içilir пригодный для питья
için 1. для, ради, за; bunun ~ поэтому; для этого; 2. чтобы; 3. dığı ~ из-за, вследствие того, что…, ввиду того,
что; gelmediği ~ ввиду того, что он не пришел…
içki спиртные напитки
içkili выпивший, нетрезвый
içkulak (-ğı) ortakulak (анат.) внутреннее ухо
içli имеющий что-либо внутри
içlidışlı задушевный, интимный

96
içmek (içilir) 1. пить, 2. есть (суп); sigara ~ курить
içten сердечный, задушевный, искренний; ~ bir dilek искреннее желание
içyagı (-nı) нутряной жир, нутряное сало
içyüz суть, сущность, существо
idam смертная казнь
idane ссуда, заём, долг
idaneten в виде ссуды, взаймы
idare руководство, управление; ~etmek руководить, управлять; дирижировать (seafoodplus.infoром)
idareci управляющий; администратор
ideoloji идеология
iddet (-ti) (мус.) срок, в течение которого разведённая жена или вдова не может вступать в новый брак (
дней)
iddia утверждение, претензия, притязание; ~etmek утверждать, настаивать, претендовать, притязать
iddianame обвинительное заключение
idrar моча
ifade 1. выражение, ~etmek выражать, 2. показание, ~vermek давать показания
iffetli целомудренный
iflas банкротство, ~ etmek обанкротиться
iftar разговенье; вечерняя трапеза в дни Рамадана
iftira клевета, ~atmak клеветать на кого-либо
iftiraci клветник
iğde дикая маслина
iğfal введение в заблуждение; введение в соблазн
iğne I игла, иголка; шприц; çengelli ~ английская булавка; toplu ~ булавка; ~ yapmak делать укол (вливание)
iğne II жало; ~ yapraklı ağaçlar хвойные деревья
iğnelemek колоть, прокалывать иглой
iğrenç отвращение
iğrenmek брезговать, чувствовать отвращение
ihanet (-ti) измена, предательство; ~ etmek + Д.п. изменять кому-л.
ihbar уведомление, оповещение
ihmal (-li) небрежность; халатность; ~ etmek – пренебрегать, халатно относиться; манкировать
ihracat (-tı) экспорт, вывоз
ihtilal (-li) революция
ihtimal (-li) вероятность, возможность; вероятно, возможно
ihtimam забота, заботливость; внимание
ihtiras ненасытное желание, жажда

97
ihtişam роскошь, блеск
ihtiva содержание, включение
ihtiyaç (cı) потребность, нужда; ~ duymak испытывать потребность (нужду) в чем-либо
ihtiyar старик; старый
ikamet (-ti) пребывание, жительство; ~ tezkeresi вид на жительство; ~ etmek жить, проживать
ikametgah местожительство, резиденция
ikaz оповещение, предупреждение
iki два; ~si оба; ~de bir а) то и дело, б) одна вторая (часть)
ikidilli двуязычный, говорящий на двух языках
ikilem (лог.) дилемма
ikinci второй
ikincileyin во-вторых
ikincilik (-ği) второе место
ikindi время после полудня
ikiyüzlü двуличный, лицемерный
ikiz двойня, близнецы
ikizkenar равнобедренный
İkizler Близнецы (созвездие)
iklim климат
ikmal 1. оканчивание, 2. снабжение
ikna убеждение, ~ etmek убеждать
ikram 1. угощение, 2. скидка, ~etmek а) угощать, б) делать скидку
ikramcı хлебосольный, радушный
ikramiye выигрыш (например в лотерее), премиальные
iksir эликсир, настой
iktibas взятие в долг
iktibasen заимствуя, цитируя
iktidar власть, ~ başinda bulunmak ~da olmak находиться у власти
iktidarsızlık (-ğı) импотенция
iktisadi экономический
iktisat (-dı) экономика, экономия
il вилайет
ilaç (-cı) лекарство
ilâh божество, бог, господь
ilâhî божественный, божий; ~ arzu божья воля
ilâhiyat (-tı) теология, богословие

98
ilan объявление, ~etmek объявлять
ilave добавление, ~etmek добавлять
ilçe уезд
ile с, вместе с; посредством чего-либо; sizin ile, sizinle с вами; tren ile, trenle на поезде; çekiç ile, çekiçle
молотком; 2. и; defter ile (defterle) kalem тетрадь и ручка
ileri вперед; masayi biraz ~ çekelim давайте подвинем стол немного вперед; 2. впереди; evin ~ sinde впереди
дома; 3. передовой, находящийся впереди; ~ gelenler руководство, руководители (мн.ч.); видные деятели,
ответственные работники; 4. будущее; ~ de в будущем; ~ olmak спешить (о часах); saat beş dakika ~ dir часы
спешат на пять минут; ~ sürmek предлагать, выдвигать
ilerlemek продвигаться вперед, двигаться вперед; прогрессировать
iletişim связь, сообщение, коммуникация, общение
iletken сообщающий, проводящий
iletki угломер, транспортир
iletmek передавать, сообщать
ilgi 1. интерес, заинтересованность; ~ göstermek проявлять интерес; ~ çekmek вызывать интерес: ~ çekici
вызывающий интерес; интересный; ~ çekici filim интересный фильм; 2. связь, отношение, причастность,
касательство; bununla hiç bir ~ si yoktur к этому он абсолютно никакого отношения не имеет, он абсолютно не
причастен к этому
ilgilendirmek интересовать
ilgilenmek ile интересоваться
ilgili ile связанный с чем-либо, относящийся
ilginç вызывающий интерес, любопытный
ilik (-ği) I петля, петлица
ilik (-ği) II (анат.) костный мозг
iliklemek застегивать
ilim (ilmi) наука
ilişik приложенный, имеющий отношение
ilişki отношение
ilk первый, начальный
ilkbahar весна; ~ da весной
ilkçağ античный мир
ilke принцип
ilkönce прежде всего, в самом начале
ilkyardım первая медицинская помощь
ilmi научный
ilmühaber свидетельство, удостоверение, справка, сертификат
99
iltifat (-ti) комплимент
iltihap (-bı) воспаление
iltihaplanmak воспаляться
iltihaplı воспалённый
ima намек; ~ etmek намекать на что-либо
imal (-li) изготовление, производство; ~ etmek изготавливать, производить
imalat (-tı) производство
imar благоустройство, ~ etmek благоустраивать
imbat летний муссон
imbik дистиллятор
imdat (-tı) помощь
imge 1. знак, признак, 2. воображение, 3. привидение
imha истребление, уничтожение; ~ etmek истреблять, уничтожать
imhal (-li) отсрочка, продление
imkan возможность
imkansız невозможный, невозможно
imla орфография, правописание
imrenmek сильно желать; завидовать
imsak воздержание, умеренность, диета
imtiyaz преимущество, привилегия
imza подпись, автограф
imzalamak подписывать
imzalı подписанный
inanç (-cı) вера, убеждение
inanmak верить
inat (-dı) упрямство, упорство; ~ etmek упрямиться, упорствовать
inatçı упрямый, упрямец
ince тонкий, мелкий, некрупный; тонко
incelemek изучать, исследовать
inci жемчуг
inciçeçeği (-ni) ландыш
incik (-ği) голень
incil Евангелие
incir инжир
incitmek 1. причинять боль; ушибать (например руку, ногу); 2. обижать
inç дюйм


indirim - (торг.) скидка, снижение цен
indirmek 1. спускать, опускать, 2. понижать, снижать
inek (-ği) корова
infaz исполнение, выполнение
İngiliz англичанин, англичанка
İngilizce английский язык
inilti стон
inisyal инициал
inisiyatif инициатива
iniş посадка; mecburi ~ (авиац.) вынужденная посадка; спуск
inkar отрицание, ~ etmek отрицать
inkılap (-bı) революция
inkılapçı революционер; революционный
inlemek стонать
inmek 1. спускаться, опускаться, приземляться; 2. слезать, сходить; vagondan ~ выходить из вагона; inecek
var mı? Кто-нибудь выходит?; 3. останавливаться (в гостинице); otele ~ останавливаться в гостинице
insaf справедливость, совесть; милосердие
insan человек
insaniyet (-ti) человечество; человечность, гуманность
insaniyetli человечный, гуманный
insanlık (-ğı) человечество; человечность, гуманность
insansever человечный, гуманный; гуманист
insanüstü сверхчеловеческий
insülin инсулин
inşa строение, сооружение
inşaat (-tı) строительство, строительные работы
inşaatçı строитель
inşallah если будет угодно аллаху; дай бог!; надеюсь
intiba впечатление; ~ alrnak (edinmek) выносить впечатление; ~bırakmak производить впечатление
intifa использование
intihar самоубийство; ~ etmek совершать самоубийство
intikam мщение, месть; реванш
intikamci мстительный; реваншистский
ip (-pi) верёвка, бечёвка
ipek (-ği) шёлк
ipekli шёлковый; шёлковая ткань


iplik (ği) нитка, нитки
ipotek ипотека, залог недвижимости
ipotekli ипотечный
iptal отмена, аннулирование; ~ etmek отменять, аннулировать
iptidai первобытный, примитивный
ipuç (-cu) ipucu нить, концы чего-л.; ключ к разгадке
irade воля; желание
iradeli волевой
İran Иран
İranlı иранец, иранка
irfan знание, просвещение
iri крупный; ~ bir kolye крупное колье
irin гной
irinlenmek гноиться, нарывать
iris 1) радужная оболочка (глаза); 2) ирис
irkilmek вздрагивать, пугаться
irmik (-ği) манная крупа
irsi наследственный
irtibat (-tı) связь, коммуникация
irtica реакция
is сажа; копоть; нагар
isabet (-ti) попадание (в цель)
isabetli меткий, точный (об огне); удачный, уместный (напр, об ответе, реплике)
ise а, же
isfendan клён
ishal (мед.) расстройство желудка, понос
isim (-smi) I имя, название; ~i geçen вышеупомянутый
isim II популярность, известность, слава; ~ yapmak сделать (себе) имя, завоевать популярность
iskambil (игральная) карта
iskele пристань
iskelet (-ti) 1) скелет; 2) каркас
iskemle табуретка, скамейка
iskonto скидка; ~ yapmak делать скидку
iskorpit (-ti) морской ёрш
islâm ислам
isilik (-ği) сыпь

isli закопченный; коптящий; копченый; ~ sucuk копченая колбаса
ispat (-tı) доказательство; ~ etmek доказывать
ispirto спирт
israf расточительность, мотовство
istakoz омар
istasyon станция (ж/д, метро); остановка (метро)
istavroz крест
istek (-ği) желание, просьба
istemek хотеть, желать; просить; требовать; istemeye istemeye нехотя
isterik истеричный, истерический
isteka кий (бильярдный)
istifa отставка; ~etmek уйти в отставку
istikamet (-ti) направление
istikbal будущее; ~de в будущем
istiklâl независимость
istikrar утверждение, укрепление, стабилизация, постоянство
istikraz заем
istirahat отдых; ~ etmek отдыхать
istiridye устрица
istismar эксплуатация; ~ etmek эксплуатировать
istisna исключение
istisnai исключительный
istirahat (-tı) отдых, покой, спокойствие
istridye устрицы
isyan восстание, бунт
isyancı мятежник, бунтовщик, повстанец
isyankâr непокорный, мятежный, упрямый
iş дело, работа, занятие; ~ adamı деловой человек, бизнесмен; ~ veren работодатель
işaret (-ti) знак, сигнал
işbirliği сотрудничество; iktisadi ~ экономическое сотрудничество
işçi рабочий, работница
işemek мочиться, выделять мочу
işgal занятие, оккупация
işgünü (-nü) рабочий день
işitmek слышать
işkembe кишки, требуха; ~ corbası суп из требухи (бараньей)


işkence пытка, мучение; ~ etmek пытать, мучить
işlek (-ği) оживлённый
işlem процедура; оформление (документа); процесс; обработка, переработка; действие
işlemek работать, функционировать; обрабатывать; курсировать
işletme 1) эксплуатация (рудника, фабрики); 2) предприятие
işletmek эксплуатировать (рудник, фабрику)
işsizlik (-ği) безработица
iştah аппетит
işte вот; ~ bu kadar вот и всё, и больше ничего
iştırak (-ğı) участие; ~ etmek участвовать
işyeri (-ni) предприятие; рабочее место
it собака, пёс
itaat (-ti) послушание, повиновение, покорность; ~etmek слушаться, повиноваться
itaatli послушный, покорный
itfaiye пожарная команда
itfaiyeci пожарник
ithaf посвящение; ~ etmek посвящать
ithal (-li) ввоз, импорт
ithalât (-tı) ввоз, импорт
itibar уважение, влияние, авторитет
itibaren + Исх.п. начиная с; считая с; от того момента, как
itina забота, внимание; аккуратность; старание
itiraf признание, сознание; ~ etmek признавать сознавать (напр. ошибку, проступок)
itiraz возражение; ~ım уок не возражаю; ~etmek возражать
itmek толкать, отодвигать; itiniz от себя (надпись на дверях)
ittifak (-ğı) союз; askeri ~ военный союз
iyi хороший, добрый; здоровый; хорошо; ~ misiniz? здоров ли вы?, как ваше здоровье?; ~yim я здоров , я чувствую
себя хорошо; ~ kötü худо-бедно, худо ли, хорошо ли, ~olmak поправляться, выздоравливать
iyileşmek улучшаться, поправляться, выздоравливать
iyilik (-ği) доброта, добро
iyimser оптимист
yimserlik (-ği) оптимизм
iyot (-du) йод
iz след, отпечаток
izafi относительный, релятивный
izahat (-tı) объяснение, подробное изложение

izdüşüm проекция
izin (izni) 1) разрешение, позволение; ~ almak получать разрешение (позволение); ~ vermek разрешать,
позволять; 2) отпуск
izinli находящийся в отпуске; отпускник; ~ olmak быть а отпуске
izlemek идти по следу, следить, преследовать; следить, наблюдать смотреть
izlenim впечатление
izmarit (-ti; -di) морской карась
izole изолированный; изоляционный


J
jaguar ягуар
jakuzi джакузи
jalüzi жалюзи
jambon окорок, ветчина
jandarma жандармерия; жандарм
Japon японец, японка; японский
Japonca японский язык; по-японски
jargon жаргон
jartiyer подвязка
jelatin желатин
jeneratör генератор
jeodezi геодезия
jeofizik(-ği) геофизика
jeolog геолог
jeoloji геология
jerse джерси (ткань, готовое изделие)
jest (-ti) жест
jet: ~ uçağı реактивный самолёт
jeton жетон
jilet безопасная бритва; ~ bıçağı лезвие безопасной бритвы
jigolo жиголо, мужчина на содержании женщины
jimnastik (-ği) гимнастика
jinekolog гинеколог
jinekoloji гинекология
jinekolojik гинекологический
jokey жокей
jöle гель
judo дзюдо
judocu дзюдоист
junior юниор
jurnal донос
jurnalcı доносчик
jübile юбилей
jüri жюри


K
kaba грубый, вульгарный, примитивный
kabak (-ğı) тыква
kabakulak (-ğı) (мед.) свинка
kabalık (-ğı) отсутствие изящества, аляповатость; грубость, неотёсанность, мужиковатость
kaban полупальто
kabarık 1) вздутый, раздутый, пухлый; 2) рельефный
kabiz (-bzi) запор
kabil (-i) возможный, допустимый
kabiliyet (-ti) способность; возможность
kabiliyetli способный
kabine кабинет
kabir (-bri) могила
kablo кабель
kabsak (-ğı) корзина
kabuk (-ğu) 1) кора, корка, кожица; скорлупа, шелуха; 2) раковина (моллюсков)
kabul (-lü) принятие, приём
kabullenmek + В.п. брать на себя; присваивать; соглашаться на
kaburga ребро
kâbus кошмар
kabuslu кошмарный, полный кошмаров; ~ rüya кошмарный сон
kabza 1) горсть; 2) рукоятка, ручка
kaç сколько; ~а? почём?, по какой цене?
kaçak ) беглый, дезертир; 2) утечка (газа); 2. контрабандный, незаконный
kaçamak (-ğı) увиливание, отклонение
kaçamaklı - уклончивый; ~ cevap уклончивый ответ
kaçar по сколько; ~ ruble aldılar по сколько рублей они получили?
kaçarola кастрюля
kaçinci который, какой (по порядку)
kaçınılmaz неизбежный
kaçınmak избегать, уклониться.
kaçırmak 1) лишать, похищать, угонять; uykumu kaçırdı он лишил меня сна; arabayı ~ угнать машину; 2)
упускать; пропускать; опаздывать; f irsatı ~ упускать удобный случай; treni ~ опоздать на поезд
kaçmak (kaçar) 1) бежать, убегать; 2) лишаться; uykusu kaçtı он лишился сна; keyfim kaçtı у меня
испортилось настроение


kadar 1) как, в такой же степени как, столько же (при сравнении); aslan ~ kuvvetli сильный как лев;
benim~ в такой же степени, как я; onlar ~ çalıştık мы работали столько же, сколько они; 2) около,
приблизительно; bir hafta ~ около недели; 3) до; пока не; köye ~ до деревни; akşama ~ до вечера; ben
gelinceye ~ пока я не приду.; 4) : = dığı ~ выражает сравнительную степень по количеству; istediği ~
столько, сколько он желает; bu ~ столько; ne~ сколько; hepsi bu~ mı? и это все?; işte bu ~ вот и все.
kadayıf кадаиф (кондитерское изделие из теста с сахарным сиропом)
kadeh рюмка, бокал
kadehtaş собутыльник
kademe ступень, уступ; 2) степень, уровень
kader судьба
kaderci фаталист
kadın женщина
kadınsı женоподобный
kadife бархат, вельвет
kadir могущественный, сильный, всемогущий
kadro кадры, личный состав
kafa голова; ум, смышлёность
kafes клетка, решётка; kuş ~ птичья клетка
kâfı достаточный
kafiye рифма
kâğıt (-dı) бумага; документ, справка, письменное свидетельство; para havale ~ı бланк денежного перевода
kahkaha хохот, громкий смех
kahraman герой; героический
kahramanlık (-ğı) героизм, геройство
kahretmek (kahreder) проклинать, карать, наказывать
kahvaltı завтрак; ~ etmek завтракать
kahve кофе
kahverengi коричневый, кофейного цвета
kaide 1) правило, 2) постамент, пьедестал, основание
kala за; до; ikiye beş ~ çıktı он вышел без пяти два köye iki kilometre ~ benzin bitti за два километра до села
кончился бензин
kalabalık (-ğı) толпа; скученность; многолюдный
kalay олово; полуда
kalbur решето
kaça бедро, ляжка; ~ kemiği бедренная кость
kaldıraç (-cı) рычаг


kaldırımak 1) (в разн. знач.) быть поднятым; 2) быть увезенным (напр, в больницу); 3) быть
уничтоженным (отменённым)
kaldırım мостовая; yaya ~ı тротуар
kaldırmak 1) в разных знач. поднимать 2) отправлять (транспорт), давать сигнал к отправлению
(транспорта) 3) уносить, убирать; bunu kaldırın уберите это; 4) класть, помещать (напp. в больницу) 5)
уничтожать, ликвидировать
kale 1) крепость; 2) ворота; 3) ладья
kaleci вратарь
kalem 1) перо, ручка (с пером); 2) канцелярия; 3) резец, долото
kalfa подмастерье
kalıcı стойкий, перманентный; постоянный
kalın толстый, плотный (о материи)
kalınbağırsak (-ğı) (анат.) толстая кишка
kalınlık (-ğı) толщина; густота; плотность
kalıntı остаток, излишек
kalıp (-bı) форма, модель, образец, шаблон; внешность, вид oболочка
kalıt (-tı) miras наследство, наследие
kalıtım наследственность
kalıtsal наследственный
kalifiye квалифицированный
kalite качество
kalkan 1) щит (оружие); 2) камбала (рыба)
kalker известняк
kalkındırmak - восстанавливать, развивать
kalkınma подъём, развитие
kalkmak 1) (в разн. знач.) вставать, подниматься; 2) отправляться (о транспорте); tren kalktı поезд
отправился (отошёл); 3) исчезать; bu adet kalktı этого обычая больше не существует.
kalmak (kalır) 1)оставаться; 2) останавливаться (напр. в гостинице), пребывать, проживать; 3)
откладываться (на более поздний срок); gitmeniz cumaya kaldı ваш отъезд отложен на пятницу
kalorifer центральное отопление
kalp (-bi) сердце, kalp krizi сердечный приступ
kalpak (-ğı) шапка
kalsiyum кальций
kaltak (-ğı) седло, лука седла
kamara каюта
kan кровь; кровяной


kanaktarım переливание крови
kanal (в разн. знач.) канал
kanape kanepe диван, канапе
kanat (-dı) крыло
kangal моток, виток
kantin общественная столовая, буфет
kanun закон
kanuniyet (-ti) законность, законная сила
kanunlaşmak приобретать силу закона, становиться законом
kanunsuz беззаконный
kanyak коньяк
kap (-bı) миска, сосуд, тара
kapak(-ğı) крышка
kapalı закрытый
kapan западня, ловушка, капкан
kapasite вместимость (отеля, ресторана)
kapı дверь
kapkaç (-cı) похищение
kapkaççı похититель, вор
kaplan тигр
kaput (-tu) презерватив
kapüşon капюшон
kar снег
kâr прибыль, доход
kara черный
karabaş черный монах
karakol полиция, полицейский участок
karalahana kırmızı lahana - краснокочанная капуста
karar решение
karaşın чернявый, смуглый, брюнет
karbüratör карбюратор
kardeş брат
kare квадрат; квадратный
karga ворон
kargo грузовое судно
karha язва


karı жена, замужняя женщина
karın (-rnı) живот, утроба; брюхо
karınca муравей
karışık смешанный
karışmak + Д.п. вмешиваться в
karıştırmak ile мешать, смешивать с чем-л.
kariyer карьера
karnabahar цветная капуста
karpuz арбуз
karşı I (служ. слово) противоположность чего-л.; ~mda передо мной, напротив меня; ~ya geçmek перейти
(переправиться) на другую сторону
karşı II + Д.п. против, напротив; по отношению к; ~ gelmek + Д.п. идти против чего-л.
karşılaşmak ile встречаться с
kartal орел
karyola кровать, койка
kas мышца, мускул
kasaba городок; посёлок
kasabalı житель (-ница) поселка
kasap (-bı) мясник
kaş бровь
kaşar I овечий сыр
kaşar II (арго) шалава; шлюха
kaşık (-ğı) ложка
katil убийца
kavanoz банка, cam ~ стеклянная банка
kavga ссора, скандал; борьба
kavrulmak (kavrulur) жариться; накаляться; сохнуть, чахнуть
kavşak (-ğı) перекрёсток
kaya скала; горная порода
kayak (-ğı) лыжи
kayakçı лыжник
kaybetmek (kaybeder) + В.п. терять, потерять
kayınvalide теща, свекровь
kayıp (-ybı) потеря, утеря, пропажа
kayısı абрикос
kaynak (-ğı) источник (в разных значениях)


kaza авария, несчастный случай
kazak (-ğı) свитер
Kazak (-ğı) казах
Kazakistan Казахстан
kazan котёл
kazanç (-cı) заработок, доход
kazanmak + В.п. зарабатывать; получать выгоду; выигрывать, побеждать
kebap (-bı) вертел; мясное блюдо; balık ~ı шашлык из рыбы, запеченная рыба на вертеле; çoban ~ı мясо
по-пастушьи (мясо с овощами)
kebapçı шашлычник, продавец шашлыков
keçe войлок, фетр
keçi коза
keder горе, печаль, грусть
kederlenmek + Д.п. грустить, печалиться, огорчаться
kedi кошка
kehribar янтарь
kelebek (-ği) бабочка, мотылёк
kelime слово
kemal (-li) совершенство
kemer ремень, пояс; арка, свод
kemik (-ği) кость
kemikli костистый; ~ balıklar костистая рыба
kemiksiz без костей, безкостный
kendi I сам; ~ne güvenen olmak быть уверенным в себе
kendi II свой, собственный
kene клещ
kent (-ti) город
kentli горожанин
kep (-pi) кепка; пилотка
kereviz сельдерей
kerhane публичный дом
kermen крепость
kervan караван
kese I мешочек; сумочка; банная варежка; hamam ~si банная варежка (для растирания)
kese II (перен.) кошелек, карман; ~ye dokunmak бить по карману
kesici режущий, перерезающий; прерывающий, прекращающий; ağrı ~ болеутоляющий


kesilmek (kesilir) - прекращаться, прерываться
kesim сектор, участок, зона; круг (людей)
kesin окончательный, категоричный, решительный, твердый; ~ olarak – окончательно,определенно
kesinleşmek окончательно решаться (определяться)
kesmek (keser) + В.п. резать, разрезать, стричь; (перен.) отрезать; блокировать; ~ sesini! - (груб.) заткнись!
kesmez тупой, не режущий
kestane каштан
keşfetmek (keşfeder) + В.п. обнаруживать, раскрывать
keşif изобретение, открытие; исследование (научное)
keşke (междометие) если бы! пусть бы! лучше бы! хоть бы!
keten лён; льняной
keyf (-yfi) I самочувствие, здоровье
keyf II хорошее расположение духа, блаженство
keyfli приятный, радостный
kez раз; binlerce ~ тысячи раз; bir ~ один раз
kıdem стаж (работы, военной службы)
kıdemli имеющий стаж
kılavuz путеводитель
kına хна
kır поле; степь; равнина, луг
Kırgız киргиз
Kırgızistan Кыргызстан
kırıcı разбивающий; ломающий; использующий недозволенные приемы
kırılmak разбиться, сломаться
kırılmaz небьющийся
Kırım Крым
Kırımlı житель Крыма
kırışmak покрываться морщинами; морщиниться, мяться
kırışmaz немнущийся (о ткани)
kırk сорок
kıskanç ревнивый
kıskançlık (-ğı) ревность
kıskanmak + В.п., Исх.п. ревновать кого-л. к кому-л.; завидовать
kısmet (-ti) удача, везение, счастливый случай
kıvırçık кудрявый
kıyma рубленое мясо, фарш


kıymet (-ti) цена, ценность, стоимость, значимость
kıymetli 1) ценный, драгоценный; ~ taşlar драгоценные камни; 2) дорогой (при обращении)
kız девушка; девочка; дочь; ~ çocuk девочка
kızak (-ğı) сани; ~ kaymak кататься на санях
kızamık (-ğı) корь
kızamıkçık (-ğı) краснуха
kızarmak краснеть, алеть; жариться, поджариваться
kızartma жареный; balık ~sı жареная рыба; piliç ~ sı жареный цыпленок
kızdırmak I подогревать, накалять;
kızdırmak II (перен.) раздражать
kızgın 1) горячий, раскаленный; 2) перен. разгневанный, разъяренный; 3) палящий, знойные, жгучий
kızıl 1. красный (чаще в переносном значении) ~Meydan Красная Площадь; 2. скарлатина
kızılay ~ kurumu Общество Красного Полумесяца (в мусульманских странах)
kızılcık (-ğı) кизил
kızılhaç ~ kurumu Общество Красного Креста
kızkardeş сестра
kızlık (-ğı) девичество, девственность
kızmak (kızar) злиться, сердиться; накаляться, раскаляться (напр. о металлах)
ki 1) который; bir adam ki okumak istemez… человек, который не хочет учиться…; 2) что; anlaşılır ki o da, gitti
выяснилось, что и он уехал; 3) а; geldim ki kimseler yok! прихожу, а там никого!; 4) чтобы; ona para verdim ki
ekmek, alsın я дал ему денег, чтобы он купил хлеба; 5) когда, раз; onu görmedi ki anlatsın как он может
рассказать, когда (раз) он этого не видел; 6) ведь, же; onu tanımazsın ki ты же его не знаешь
kibar благородный; изысканный; добрый, вежливый
kibrit спичка
kil глина
kilim палас
kilise церковь (христианская)
kilit (-di) замок
kilitlemek запирать (закрывать) на замок
kilitli запертый (закрытый) на замок
kilo килограмм
kim кто?; ~inle с кем?; ~in чей?; ~e (к) кому?; ~den от кого?; у кого?; ~de у кого?, при ком?; ~ bilir? кто
знает?; как знать?
kimi некоторые, одни; ~ istiyor, ~ istemiyor один хотят, другие нет; ~ insanlar некоторые люди
kimlik (-ğı) личность; ~ belgesi удостоверение личности; ~ini tesbit etmek установить личность
kimse кто-нибудь, при сказуем. в отриц. ф. никто; orada ~ yok там никого нет


kimsesiz сирота
kimya химия
kimyon тмин обыкновенный
kin ненависть, злоба
kip образец; вид, тип
kir грязь, засаленность
kira аренда; арендная плата
kiracı арендатор; съемщик; квартирант
kiralamak сдавать в аренду; арендовать
kiralık предназначенный к сдаче; прокатный
kiraz черешня
kireç (-ci) известь, известка
kiremit (-di) черепица
kiriş 1) бревно; балка, брус, перекладина; 2) хорда
kirlemek пачкать
kirlenmek пачкаться, становиться грязным
kirli грязный; грязное белье
kirpi еж
kirpik (-ği) ресница
kişi человек (употребляется после числительных); üç ~ için на трех человек, на троих
kişilik рассчитанный на известное число лиц; tek ~ oda комната на одного человека; iki ~ kamara двухместная
каюта; kaç ~? на сколько человек?
kişisel людской; личный, индивидуальный
kitabevi (-ni)книжный магазин
kitap (-bı) книга; ders ~ı учебник
klasik (-ği) классик; классический
klasör шкаф с отделениями; папка для бумаг, регистратор; 3) кляссер
klima кондиционер
klişe (полигр.) клише; штамп; стандартный
koalisyon коалиция
koca I муж; ~ya gitmek выходить замуж
koca II огромный, громадный
koca III взрослый; старый, пожилой
kocamak стареть
kocaman огромный, большущий
koç баран


kodeks фармакопея
koğuş палата (больничная); тюремная камера (общая)
koklama обоняние
koklamak нюхать
kokmak (kokar) 1) пахнуть; 2) тухнуть, протухать (напр. о мясе, рыбе)
kokmuş тухлый (напр. о мясе, рыбе)
koku 1) запах; 2) духи; ~ sürünmek душиться, опрыскиваться духами
kokulu ароматный, душистый
kol 1) рука; birinin ~una girmek брать кого-либо под руку; 2) рукав (платья, реки); 3) ветвь (дерева); 4) ручка,
рычаг (напр. станка); 5) отрасль; отдел; 6) колонна (напр. солдат, демонстрантов)
kola крахмал; ~ yapmak крахмалить
kolay 1. легкий, нетрудный; ~ bir iş легкая работа; 2. легко; bunu ~ yaparsın ты с этим легко справишься
kolaylaştırma упрощение, облегчение чего-л.
kolaylaştırmak упрощать
kolaylık (-ğı) легкость
koli картонная коробка; посылка (почтовая)
kolik (-ği) (мед.) колики, резь
kollamak 1) ждать, выжидать (напр. удобный случай); 2) покровительствовать
koloni (в разн. знач.) колония, поселение
kolonya одеколон
koltuk (-ğu) I подмышка
koltuk (-ğu) II кресло
kolye колье, ожерелье
koma коматозное состояние, кома
komik комик; комический, смешной
kompartıman купе
komple полный, комплектный
kompleks комплекс
kompliman комплимент
komplo заговор
kompres компресс
komşu сосед; соседний
komut (-tu) команда, распоряжение
komutan командир, начальник; комендант
komünal коммунальный
konak (-ğı) особняк; правительственное здание


konaklama ночёвка
konçerto концерт
kondoktor, kondüktör проводник (поезда)
konferans конференция
konfor комфорт
kongre съезд
konkav вогнутый
konkürans конкуренция
konsantrasyon сосредоточение; (хим.) концентрация
konserve консервы; консервированный
konsey совет
konsolos консул
konsolosluk (-ğu) консульство
konsomasyon потребление
konsulto консилиум
kontak (-ğı) I - зажигание (в машине)
kontak (-ğı) II короткое замыкание
konteyner контейнер
kontrat (-tı) контракт; ~ imzalamak подписывать контракт; kira ~ı договор об аренде (жилья)
kontrol контроль; kontrol etmek контролировать; ~ altına almak взять под контроль
kontrolcu контролер
kontrplâk фанера
konu тема, сюжет
konuk (-ğu) гость
konuksever гостеприимный
konuşma разговор, беседа; лекция
konuşmak 1. разговаривать, беседовать; 2. обсуждать; 3. говорить о ком-чём-либо
konuşulmak говориться, обсуждаться
konut (-tu) жилище, жилье
konveks выпуклый
konvoy конвой, эскорт
koparmak открывать, срывать, обрывать
kopça крючок, застежка
kopmak 1. рваться, отрываться; 2. подняться, разразиться, вспыхнуть (внезапно)
kopya копия
korkak (-ğı) трус, трусливый


korkmak бояться, пугаться
korku боязнь, страх, испуг
korkunç страшный, ужасный
korkutmak пугать, страшить
korna гудок, сигнал (автомобиля)
korniş карниз
kornişon корнишон (огурец)
kort (-tu) корт, теннисная площадка
koru лесок, роща
korumak охранять, защищать; оберегать, беречь
kostüm костюм (мужской)
koşmak (koşar) бежать, бегать
koşu бег, состязание в бег
koşul условие
kot (-tu) отметка высоты
kota (ком.) квота
kova ведро; ковш (напр. экскаватора)
kovalamak гнаться за кем-либо, преследовать кого-либо
kovan улей
kovmak гнать, прогонять, выгонять
koy бухта, небольшой залив
koymak 1. ставить, класть; 2. наливать
koyu густой; темный (о цвете); крепкий (о чае)
koyun баран, овца
koza кокон; коробочка
kozmetik косметика; косметический
kozmetikçi косметичка (профессия)
köfte котлеты, биточки (мясные)
köhne ветхий, дряхлый, изношенный
kök (-kü) корень
köknar ель
köle (прям и перен.) раб
köleleştirmek порабощать
kömür уголь; odun kömüru древесный уголь
köpek (-ği) собака
köpekbalığı (-nı) акула


köprü мост
köprücük (-ğü) ключица
köpük (-ğü) пена, пенка
kör 1. слепой; 2. тупой; 3. тусклый (напр. о свете); 4. глухой (напр. об улице)
körbağırsak (-ğı) аппендикс
körfez залив
körleşmek тупиться (напр. о ноже)
kösele кожа (подошвенная)
köstek (-ği) цепочка
köşe угол
köşk (-kü) дворец (летний)
kötü дурной, плохой; дурно, плохо
kötüleşmek ухудшаться, портиться
kötümser пессимист
köy деревня, село
köylü крестьянин
kramp (-pı) судорога
kravat (-tı) галстук
krem крем
kreş ясли (детские)
kriko домкрат
kristal I кристалл; кристаллический
kristal II хрусталь; хрустальный
kriter критерий
kronik хронический
kuaför парикмахер
kubbe купол
kucak (-ğı) объятия; охапка
kucaklamak обнимать, прижимать к груди
kudret сила, мощь

1 YAZ YIL 3 SAYI 11 TÜRK DÜNYASI BELEDİYELER BİRLİĞİ UNION OF TURKISH WORLD MUNICIPALITIES СОЮЗА МУНИЦИПАЛИТЕТОВ ТЮРКСКОГО МИРА Kırgızistan da Türk Dünyası Camii Açıldı Doboj İstok Şehitlik Anıtı Açıldı Arnavutluk Skrapar Belediyesine İtfaiye Aracı

2 Doğumunun Yılında BAYMİRZA HAYİT ve Günümüzde Türkistan Tarihi Araştırmaları ULUSLARARASI SEMPOZYUMU BİLDİRİLERİ Orta Boy Sayfa Baymirza Hayit in hayatı ve Türkistan tarihi Doğumunun Yılında Baymirza Hayit ve Günümüzde Türkistan Tarihi Araştırmaları Uluslararası Sempozyumu nun bildirileri Prof. Dr. Abdulvahap Kara, Yrd. Doç. Dr. Ömer Kul ve Arş. Gör. Filiz Ferhatoğlu nun editörlüğünde kitaplaştırılarak TDBB yayınları arasında yayınlandı.

3 S U N U Ş Türk Dünyası nda Belediyeler Birliği (TDBB) tarafından Birlik faaliyetlerine, üyelerimizin bulunduğu ülkelerde gerçekleşen faaliyet ve gelişmelerle ilgili haberlere yer vermek üzere, 3 ayda bir ve 3 dilde hazırlanan Avrasya da Yerel Gündem isimli süreli yayınımızın on birinci sayısı ile sizlerle birlikteyiz. Bültenimizde; Türk Dünyası Belediyeler Birliği (TDBB) nin gerçekleştirdiği, destek verdiği ve katılım sağladığı faaliyetlerin yanı sıra, üye belediyelerimizin Türk Dünyası başta olmak üzere, dost ve kardeş ülkelere yönelik gerçekleştirdiği faaliyet haberleri, ortak kültür mirasımıza ilişkin bilgilendirici içerikleri sizlere sunmanın gayretindeyiz. Bültenimizin on birinci sayısındaki kapak konularımız; TDBB tarafından Kırgızistan da yaptırılan Türk Dünyası Camii nin açılması, TDBB ile Doboj İstok Belediyesi işbirliğinde yaptırılan Şehitlik Anıtı nın açılması ve TDBB tarafından Arnavutluk un Skrapar Belediyesi ne itfaiye aracı verilmesi şeklinde sıralanıyor. Bu sayımızda yer alan diğer konular arasında, Azerbaycan Kadın Yerel Yöneticiler, TDBB Moğolistan Bayan-Ulgi Heyeti ve TDBB Azerbaycan Üye Belediyeler Bilgi ve Tecrübe Paylaşım Programları, TDBB Yaz Staj Programı, Srebrenitsa Soykırımının Anma Törenlerine ve Ayvaz Dede Şenliklerine TDBB tarafından destek verilmesi, TDBB Faaliyet Raporu, Tecrübe Paylaşımı ve Uzman Eğitimleri Raporu ve Doğumunun Yılında Baymirza Hayit ve Günümüzde Türkistan Tarihi Araştırmaları kitabının yayınlanması, TDBB tarafından Filistin e Ramazan Kolisi Yardımı, Bişkek Ulusal Çocuk Forumu na katılımcı desteği verilmesi, Bişkek Atatürk Parkı nın Yenilenmesi Projesi Mutabakat Zaptı nın imzalanması, Gelecekle İletişim Çalıştayı nın Özbekistan da yapılması ve Gagauz Özerk Yeri Kazakliya ilçesinde yapılan Türkiye Parkı nın açılması gibi başlıklar yer alıyor. Bunların yanı sıra desteklenen ve işbirliği halinde gerçekleştirilen faaliyetler, TDBB İdari Toplantıları ve Üye Belediyelerimizle ilgili haberlerin de yer aldığı bültenimizde, diğer ülkelerdeki üyelerimiz ve okuyucularımız için haberlerin İngilizce ve Rusça özetleri de yer almaktadır. Bültenimizin on birinci sayısının da üye belediyelerimiz arasında iletişime katkıda bulunmasını diliyor, tüm üyelerimize ve işbirliği kuruluşlarımıza teşekkür ediyoruz.

4 i ç i n d e k i l e r YAZ YIL 3 SAYI 11 AZERBAYCAN KADIN YEREL YÖNETİCİLER BİLGİ VE TECRÜBE PAYLAŞIM PROGRAMI KOCAELİ VE İSTANBUL DA YAPILDI 9 19 TDBB ADINA İMTİYAZ SAHİBİ BİRLİK BAŞKANI İBRAHİM KARAOSMANOĞLU TDBB den Ayvaz Dede Şenliklerine Destek GENEL YAYIN YÖNETMENİ FAHRİ SOLAK TDBB Moğolistan Bayan-Ulgi Heyeti Bilgi ve Tecrübe Paylaşımı Programı İstanbul da Yapıldı 25 SORUMLU YAZI İŞLERİ MÜDÜRÜ ESRA GÜZELYAZICI YAYINA HAZIRLAYANLAR ESRA GÜZELYAZICI, HATİCE BİNER, ÖMER AYÇİÇEK, ZULEYHA GURBETOVA, HÜSEYİN CAN, SEMA HAYBER TDBB Azerbaycan Üye Belediyeler Bilgi ve Tecrübe Paylaşım Programı Ankara ve İstanbul da Yapıldı Gagauz Özerk Yeri Kazakliya İlçesinde Türkiye Parkı Açıldı TEKNİK HAZIRLIK GRAFİK TASARIM MAHMUT SELİM YÖNETİM YERİ ADRES Merkezefendi Mah. Merkezefendi Konağı No: 29 () Zeytinburnu İstanbul Türkiye Tel : Faks : [email protected] facebook/tdbbweb twitter/tdbbweb ÜYELERDEN HABERLER ENGLISH / RUSSIAN SUMMARY КРАТКОЕ ИЗЛОЖЕНИЕ НОВОСТЕЙ BASKI RUMİ MATBAA Maltepe Mah. Fazılpaşa Cad. No: 8/4 Topkapı, Zeytinburnu İstanbul Tel :

5 TDBB Tarafından Kırgızistan da Yaptırılan Türk Dünyası Camii Törenle Açıldı Türk Dünyası Belediyeler Birliği (TDBB) tarafından, Türkiye Üye Belediyelerinin katkılarıyla Kırgızistan ın Issık-Göl Vilayeti, Bulan Sögöttü beldesinde yaptırılan Türk Dünyası Camii, 26 Mayıs Cuma günü düzenlenen törenle ibadete açıldı. osmanlı mimarisi özelliklerini taşıyan camide aynı anda kişi namaz kılabilecek. Kırgızistan ın Issık Göl bölge yönetiminin talebi doğrultusunda, ülkenin tatil merkezi ve Dünya Göçebe Oyunlarının yapıldığı Çolpon-Ata kentinin doğusunda Bulan-Sögöttü beldesinde, kişinin namaz kılabileceği Osmanlı mimarisi özelliklerine sahip cami, Türk Dünyası Belediyeler Birliği tarafından Bağcılar, Başiskele, Beykoz, Denizli, Gebze, İnegöl, Keçiören, Kocaeli, Mersin, Sancaktepe, Selçuklu ve Zeytinburnu belediyelerinin katkıları ile yaptırıldı. Camiin Açılış törenine, TDBB Genel Sekreteri Fahri Solak, Dünya Göçebe Oyunlarından sorumlu Kırgızistan Başbakan Danışmanı Ashat Akibayev, Issık Göl İlçe Kaymakamı Danir İmanaliyev, Türkiye den Kocaeli, Selçuklu ve Keçiören belediyeleri yetkilileri ve meclis üyeleri, Issık Göl Müftülük görevlileri ile çok sayıda belde sakini katıldı. AVRASYA DA YEREL GÜNDEM 3

6 Kur an-ı Kerim okunmasıyla başlayan açılış töreninde yaptığı konuşmada Kırgızistan Başbakan Danışmanı Ashat Akibayev, Türkiye nin yardımıyla Kırgızistan da birçok proje ve cami inşaatı gerçekleştirildiğini belirterek Türkiye ye teşekkür etti ve inşallah bu cami de iki halk arasındaki kardeşliğin simgelerinden olur dedi. TDBB Genel Sekreteri Fahri Solak da bin dolara mal olan caminin yapımında Birlik dışında, Türkiye de 10 dan fazla belediyenin katkısı olduğunu dile getirerek katkıda bulunan belediyelere teşekkür etti. Belde sakinlerinin önerisiyle caminin adının Türk Dünyası Camisi olarak belirlendiğini belirten Solak, caminin Türkiye ile Kırgızistan arasındaki kardeşlik ve dostluğun somut simgelerinden biri olduğunu ifade etti. TDBB nin yerel yönetimler alanında işbirliği çalışmaları yürüttüğü 29 ülke arasında en yakın çalıştığı ülkelerden birinin de Kırgızistan olduğunu belirten Solak, Dünya Göçebe Oyunları için özgün mimarili cami talebi üzerine bu eserin yapıldığını söyledi. Eserin yapılmasında katkıda bulunan başta Kırgız yerel yöneticiler olmak üzere herkese teşekkür etti. Törende, Türkiye den giden konuklara Kırgız geleneksel kıyafetleri giydirildi, teşekkür plaketleri sunuldu. Törende, Kırgız yetkililer tarafından Türkiye den giden konuklara Kırgız geleneksel kıyafetleri giydirildi, teşekkür plaketleri sunuldu. Yetkililerin kurdele keserek ibadete açtığı camide ilk Cuma namazı, Issık Göl Bölge Müftüsü Almazbek Sagınbayev tarafından kıldırıldı. 4 AVRASYA DA YEREL GÜNDEM

7 TDBB ile Doboj İstok Belediyesi İşbirliğinde Yaptırılan Şehitlik Anıtı Açıldı Türk Dünyası Belediyeler Birliği (TDBB) ve Doboj İstok Belediyesi (Bosna Hersek) işbirliğinde, savaş zamanında ( ) Tugaydan Şehit Düşen Asker ve 38 Sivilin anısına yaptırılan Şehitlik Anıtı, 4 Temmuz tarihinde düzenlenen törenle açıldı. Açılış törenine, TDBB Genel Sekreteri Dr. Fahri Solak ve Doboj İstok Belediye Başkanı Kemal Bratiç in yanı sıra şehit ve gazi yakınları, yerel yöneticiler, STK temsilcileri ve çok sayıda Doboj İstok sakini katıldı. Bosna Hersek milli marşı ile başlayan tören, asker ve sivil şehitlerin isimlerinin tek tek okunmasının ardından yapılan dua ile devam etti. Kendisi de bir savaş gazisi olan Doboj İstok Belediye Başkanı Kemal Bratiç törende yaptığı konuşmada, Belediye Başkanı ve bir vatandaş olarak TDBB nin katkılarıyla Bosna Hersek milli marşı ile başlayan tören, asker ve sivil şehitlerin isimlerinin tek tek okunmasının ardından yapılan dua ile devam etti. gerçekleştirdiğimiz bu proje benim için en değerli proje olmuştur. Bölgemizde her beldede ufak çapta şehitlik anıtı var, fakat merkezi şehitlik anıtımız eksikti. TDBB Başkanı İbrahim Karaosmanoğlu ve TDBB Genel Sekreteri Fahri Solak ın gayretleriyle projeyi tamamladık. Bu anıt savaşta yaşadıklarımızı unutmamamızı ve devamlı o günleri hatırlamamızı sağlayacak. Bu güzel vatanımıza bugün sahip olabilmemiz için canlarını feda eden şehidimizin isimleri anıtının üstünde yazıyor. Onları daima hatırlayıp dua edeceğiz şeklinde konuştu. AVRASYA DA YEREL GÜNDEM 5

8 TDBB Genel Sekreteri Fahri Solak da konuşmasında, Böyle anlamlı ve özel bir günde sizinle beraber olmaktan duyduğum memnuniyeti ifade etmek isterim. Şehitlikte yazan isimlere baktığımızda çoğunun bizim yakınlarımızın isimleri ile aynı olduğunu görüyoruz. Bu durum bizim aynı ailenin mensupları olduğumuzun en somut göstergesidir. Şehitlerin kanı vatan topraklarının tapu senedidir. Tüm şehitlerimizi rahmetle anıyorum. Yakınlarına sabır ve metanet diliyorum. Bosna nın acısı bizim de acımız, Bosna nın sevinci bizim de sevincimizdir. TDBB nin Bosna Hersek teki 24 üyesinden biri olan Doboj İstok la böyle bir projeyi gerçekleştirmenin memnuniyetini yaşıyoruz. Bosna Hersek e desteğimiz farklı şehirlerde çeşitli projelerle de devam edecek dedi. Kurumlar adına şehitliğe çiçek konulması, günün anısına hediyeleşme ve fotoğraf çekimi ile tören sona erdi. Açılış töreninin ardından TDBB Genel TDBB Genel Sekreteri Fahri Solak, Emmaus Yardım Derneği ve TDBB işbirliğinde, Doboj İstok ta yaptırılan Gençlik Evlerini ziyaret ederek ilgililerle görüştü. Sekreteri Fahri Solak, Emmaus Yardım Derneği ve TDBB işbirliğinde, Doboj İstok ta yaptırılan Gençlik Evlerini ziyaret ederek ilgililerle görüştü. Yine Glamoç şehrinde TDBB nin mali desteği ile yapımı devam eden Glamoç Kültür Merkezi inşaatını da gezerek çalışmalar hakkında bilgi aldı. Solak ayrıca Bosna ziyareti çerçevesinde, Travnik Müftüsü, Bosna Sırp Bölgesi Başkan yardımcısı ve Novi Grad Belediye Başkanı ile de ayrı ayrı görüşerek ortak projeler ve yeni işbirliği imkanları hakkında görüş alış verişinde bulundu. 6 AVRASYA DA YEREL GÜNDEM

9 TDBB den Arnavutluk Skrapar Belediyesine İtfaiye Aracı Türk Dünyası Belediyeler Birliği (TDBB) ve Bağcılar Belediyesi işbirliğinde alınan itfaiye aracı, 12 Mayıs tarihinde düzenlenen törenle Skrapar (Arnavutluk) Belediyesi ne teslim edildi. Törene, Kardeş şehir Bağcılar Belediye Başkanı Lokman Çağırıcı, TDBB Genel Sekreteri Fahri Solak, Skrapar Belediye Başkanı Nesim Spahiu, Arnavutluk Parlamentosu Milletvekili Nasip Naço ve davetliler katıldı. Skrapar Belediye Başkanı Nesim Spahiu törende yaptığı konuşmada, Bugün sizleri şehrimizde ağırlamaktan onur duyuyorum. Skrapar son yıllarda çok değişti ve önemli bir turizm şehrine dönüştü. Bağcılar ve Skrapar Belediyesi arasındaki kardeş şehir ilişkisini ekonomik, sosyal ve kültürel bir işbirliğine dönüştürerek, deneyim ve tecrübelerimizi paylaşmak istiyoruz. Ayrıca itfaiye aracının bize hediye edilmesinde gösterdikleri çaba ve katkılardan Skrapar Belediye Başkanı Nesim Spahiu törende yaptığı konuşmada, Bugün sizleri şehrimizde ağırlamaktan onur duyuyorum. Skrapar son yıllarda çok değişti ve önemli bir turizm şehrine dönüştü dedi. dolayı TDBB yöneticilerine çok teşekkür ediyorum. TDBB ile işbirliğimizi bu vesile ile daha da arttırmak istiyoruz dedi. Bağcılar Belediye Başkanı Lokman Çağırıcı ise yaptığı konuşmada İki yıl önce kardeş şehrimiz Skrapar a gelmiştim. İki yıl içinde Skrapar çok değişmiş, büyük gelişme göstermiş. Bu nedenle Skrapar ı değiştiren ve özel bir bakış açısı kazandıran yönetiminizi kutluyorum. Bugün burada anlamlı bir proje için bir arada olmaktan onur duydum. Türkiye ve Arnavutluk uzun bir ortak tarihi geçmişe sahiptir. Bağcılar da yaşayan çok sayıda Arnavut vatandaşımız var. Sizleri de Bağcılar da ağırlamak isterim ifadelerini kullandı. AVRASYA DA YEREL GÜNDEM 7

10 Arnavutluk Milletvekili Nasip Naço da, Bu itfaiye aracının Skrapar Belediyesi ne verilmesi, kardeş şehir olmanın ve işbirliği yapmanın ne kadar önemli olduğunun bir göstergesidir. Bu araç doğru zamanda, doğru yere verilmiştir. Halkımız adına Türkiye ye ve TDBB ye müteşekkiriz şeklinde konuştu. Türk Dünyası Belediyeler Birliği (TDBB) Genel Sekreteri Fahri Solak da törende yaptığı konuşmada, Bu sıcak ve samimi karşılama için teşekkür ediyorum. Türk Dünyası Belediyeler Birliği (TDBB) nin ortak çalışmalar yürüttüğü 29 ülkeden biri de Arnavutluk tur. Halen Arnavutluk tan 13 üye belediyemiz var. Bu 13 belediyeyle ilişkilerimizi geliştirmek yanında, katılmak isteyen diğer belediyelerle de bu sayıyı artırmak isteriz. Skrapar ın doğal güzelliklerini Türkiye den daha fazla insanın görmesini de arzu ederiz. Bu projenin Bağcılar Belediyesi işbirliğinde gerçekleşmiş olması, kardeş şehir ilişkilerinin aktif örneklerinden birini oluşturmaktadır. Umarız bu itfaiye aracı yangınlar için değil, sadece şehrin güzel bahçelerini sulamak için kullanılır dedi. Program Skrapar Belediyesi ile TDBB arasında teslim protokolünün imzalanması, karşılıklı hediyeleşme ve Skrapar Kanyonunun gezilmesi ile tamamlandı. Bağcılar Belediye Başkanı Lokman Çağırıcı ve TDBB Genel Sekreteri Fahri Solak, Arnavutluk Cumhurbaşkanı Ilir Meta tarafından kabul edildi. Arnavutluk Cumhurbaşkanı TDBB Heyetini Kabul Etti Türk Dünyası Belediyeler Birliği (TDBB) ve Kardeş Şehri Bağcılar Belediyesi işbirliğinde alınan itfaiye aracının teslim töreni için Arnavutluk ta bulunan Bağcılar Belediye Başkanı Lokman Çağırıcı ve TDBB Genel Sekreteri Fahri Solak, Arnavutluk Cumhurbaşkanı Ilir Meta tarafından kabul edildi. Görüşmede TDBB heyetinin yanında Skrapar Belediye Başkanı Nesim Spahiu de hazır bulundu. 8 AVRASYA DA YEREL GÜNDEM

11 Azerbaycan Kadın Yerel Yöneticiler Bilgi ve Tecrübe Paylaşım Programı Kocaeli ve İstanbul da Yapıldı Türk Dünyası Belediyeler Birliği (TDBB) tarafından, Türk İşbirliği ve Koordinasyon Ajansı Başkanlığı (TİKA), İstanbul Büyükşehir Belediyesi, Kocaeli Büyükşehir Belediyesi, Başakşehir, Beylikdüzü, Küçükçekmece, Zeytinburnu Belediyeleri ve İŞKUR işbirliğinde düzenlenen, Azerbaycan Kadın Yerel Yöneticiler Bilgi ve Tecrübe Paylaşım Programı, Temmuz tarihleri arasında Kocaeli ve İstanbul da gerçekleştirilen sunum ve saha gezileri ile tamamlandı. Programa, Azerbaycan Kadın Belediyeciler Birliği Başkanı ve Garaçuxur Belediyesi Başkan Yardımcısı Lyudmila Khalilova, Göranboy, Fahralı Belediye Başkanı Sevda Valiyeva, Terter, İrevanlı Belediye Başkanı Natella Ibrahimova, Mehdiabad (Abşeron) Belediyesi Başkan Yardımcısı Afet Aslanova, Ramana (Bakü) Belediye Başkanı İntizar Rzayeva, Binegedi (Bakü) Belediye Başkanı Aytaç PROGRAMIN İLK GÜNÜ İSMEK HAYAT BOYU ÖĞRENME MERKEZİ ZİYARETİYLE BAŞLADI. Aliyeva, Keşle (Bakü) Belediye Başkan Yardımcısı İrada Hasanova, Azerbaycan Şehir Belediyeleri Birliği Danışmanı Bahar Hamidova, Garaçuxur (Bakü) Belediyesi Mahalle Komitesi Başkanı Laman Khalilova, Azerbaycan Kasaba Belediyeler Birliği Bölüm Müdürü Sevil Hajiyeva, Yasamal (Bakü) Belediyesi Mahalle Komitesi Başkanı Bika Akbarli ve Sumgayit Belediyesi Şube Müdürü Ramila Gambarova katıldı. AVRASYA DA YEREL GÜNDEM 9

12 BAŞAKŞEHİR BELEDİYESİ ZİYARETİNİN ARDINDAN PROGRAMIN İKİNCİ GÜNÜ İŞKUR VE İBB SPOR İSTANBUL ZİYARETİ İLE DEVAM ETTİ. Programın ilk günü olan 23 Temmuz Pazartesi günü heyet, İSMEK i ziyaret etti ve Yerel Yönetimlerin Meslek Edindirme Uygulamaları ile ilgili sunumu dinledi ve ardından saha gezisi yaptı. Aynı gün heyet, Başakşehir Belediye Başkanı Yasin Kartoğlu nu ziyaret etti. Ziyaretin ardından heyet Başakşehir de Yerel Yönetimlerde Kadın ve Aile Çalışmaları ile ilgili sunumu izledi ve ardından saha gezisi yaptı. Programın ikinci günü katılımcıların, İŞKUR ve İBB Spor İstanbul ziyareti ile devam etti. İŞKUR da Kadın İstihdamına Yönelik Çalışmalar adlı sunumu izleyip saha gezisi yaparken, Spor İstanbul ziyaretinde de Kadınlara Yönelik Çalışmalar konulu sunumu dinledi ve saha gezisi yaptı. 10 AVRASYA DA YEREL GÜNDEM

13 Programın üçüncü günü olan 25 Temmuz Çarşamba günü ise heyet, Kocaeli Büyükşehir Belediyesi Kadın ve Aile Hizmetleri Müdürlüğünü ve Kocaeli Büyükşehir Belediyesi KO-MEK i ziyaret etti, ardından sunum izledi ve saha gezisi yaptı. programın ÜÇÜNCÜ günü KOCAELİ BELEDİYESİ KADIN VE AİLE HİZMETLERİ MÜDÜRLÜĞÜ ZİYARET EDİLDİ. Programın dördüncü günü kadın yerel yöneticiler, Beylikdüzü Belediyesi Toplumsal Eşitlik Birimi ve Kadın Dayanışma Merkezi ni ziyaret etti, ardından sunum dinledi ve saha gezisi yaptı. Aynı gün yöneticiler, Küçükçekmece Belediyesi ni ziyareti ederek, Sosyal Belediyecilik Uygulamaları konulu sunumu dinledi ve saha gezisi yaptı. AVRASYA DA YEREL GÜNDEM 11

14 Sertifika Töreni 27 Temmuz Cuma günü program heyetin TDBB yi ziyareti ile devam etti. Birlik merkezinde TDBB Genel Sekreteri Fahri Solak la bir araya gelen heyet, TDBB nin çalışmaları hakkında bilgilendirildi. Aynı gün öğleden sonra heyet Zeytinburnu Belediyesi ni ziyaret etti ve Aile Kadın Destekleme ve Engelliler Merkezi (AKDEM) projesi hakkında sunumu dinledi ve saha gezisi yaptı. Programın kapanış yemeği ve sertifika töreni Zeytinburnu Belediyesi ev sahipliğinde Zeytinburnu Belgradkapı Sosyal tesislerinde yapıldı. Törene heyetin yanı sıra TDBB Genel Sekreteri Fahri Solak, Zeytinburnu Belediyesi Sosyal Yardım İşleri Müdürü Sami Ünlü, Zeytinburnu Belediyesi AKDEM Uzman Psikolog Bihter Erdendoğdu katıldı. Program, 28 Temmuz Cumartesi günü heyetin İstanbul turunun ardından akşam saatlerinde ülkelerine dönmesi ile sona erdi. 12 AVRASYA DA YEREL GÜNDEM

15 TDBB Yaz Dönemi Staj Programı Tamamlandı Türk Dünyası Belediyeler Birliği (TDBB) ve Kırgızistan-Türkiye Manas Üniversitesi işbirliğinde devam eden staj programlarının dördüncüsü, Temmuz tarihlerinde gerçekleştirildi. Birlik merkezinde düzenlenen staj programına Kırgızistan-Türkiye Manas Üniversitesi Uluslararası İlişkiler Bölümü öğrencileri, Aygerim Almazbekova, Meerim Egemberdieva, Janylai Markisova ve Symbat Toksombaeva katıldı. Öğrenciler, TDBB nin farklı birimlerde çalışarak uluslararası yerel yönetim ilişkilerinin nasıl yürüdüğünü, uluslararası yazışma usullerini, kardeş şehir ilişkilerinin nasıl kurulduğunu ve TDBB nin Öğrenciler, TDBB nin farklı birimlerde çalışarak uluslararası yerel yönetim ilişkilerinin nasıl yürüdüğünü, uluslararası yazışma usullerini, kardeş şehir ilişkilerinin nasıl kurulduğunu yakından takip etti. çalışmalarının nasıl ilerlediğini yakından takip etti. Öğrenciler ayrıca, TDBB tarafından Temmuz tarihleri arasında Kocaeli ve İstanbul da gerçekleştirilen Azerbaycan Kadın Yerel Yöneticiler Bilgi ve Tecrübe Paylaşım Programında heyete eşlik ederek bilgi ve tecrübe paylaşım programlarının nasıl yapıldığını gözlemlediler. Staj programı öğrencilerin 29 Temmuz tarihinde düzenlenen törenle katılım belgelerini almaları ile tamamlandı. AVRASYA DA YEREL GÜNDEM 13

16 TDBB Temmuz Ayı Yönetim Kurulu Toplantısı Düzce de Yapıldı Türk Dünyası Belediyeler Birliği (TDBB) Temmuz Ayı Yönetim Kurulu Toplantısı, 18 Temmuz Çarşamba günü, Türkiye nin yanı sıra Azerbaycan, Bosna Hersek, KKTC, Kırgızistan, Makedonya ve Tataristan dan Yönetim Kurulu üyelerinin katılımı ile, Düzce Belediyesi ev sahipliğinde Akçakoca da yapıldı. TDBB Başkanı ve Kocaeli Büyükşehir Belediye Başkanı İbrahim Karaosmanoğlu Başkanlığındaki toplantıya, TDBB Genel Sekreteri Fahri Solak, TDBB Yönetim Kurulu Üyeleri, Düzce Belediye Başkanı Dursun Ay, Kırgızistan Yerel Yönetimler Devlet Ajansı Başkanı Bahtiyar Saliyev, Azerbaycan Şehir Belediyeleri Birliği Başkanı Temraz Tağıyev, Bosna Hersek Novi Grad Belediye Başkanı Semir Efendic, KKTC Güzelyurt Belediye Başkanı Mahmut Özçınar, Makedonya Ohri Belediye Başkan Yardımcısı Dr. Konstantin Georgieski, Tataristan Nijnekamsk Belediyesi Başkan Yardımcıları Lenar Ahmetov ve Radmir Belyayev, Toplantının başlangıcında, Kırgızistan Yerel Yönetim Bakanlığınca TDBB Başkanı İbrahim Karaosmanoğlu na Takdir Madalyası takdim edildi. Bağcılar Belediye Başkanı Lokman Çağırıcı, Bayrampaşa Belediye Başkanı Atila Aydıner, Beykoz Belediye Başkanı Yücel Çelikbilek, Gebze Belediye Başkanı Adnan Köşker, Kartepe Belediye Başkanı Hüseyin Üzülmez, Keçiören Belediye Başkanı Mustafa Ak, Sancaktepe Belediye Başkanı İsmail Erdem, Selçuklu Belediye Başkanı Ahmet Pekyatırmacı, Şahinbey Belediye Başkanı Mehmet Tahmazoğlu nun yanı sıra Konya Büyükşehir Belediye Başkanı Uğur İbrahim Altay, Tataristan İstanbul Temsilciliğinden Albert Yalishev ve Akçakoca (Düzce) Belediye Başkanı Cüneyt Yemenici katıldı. 14 AVRASYA DA YEREL GÜNDEM

17 Toplantının başlangıcında, yılları arasında TDBB Yönetim ve Yürütme Kurulunda yer alan Konya Büyükşehir Belediye Başkanı Uğur İbrahim Altay a Teşekkür Plaketi ve Kırgızistan Yerel Yönetim Bakanlığınca TDBB Başkanı İbrahim Karaosmanoğlu na Takdir Madalyası takdim edildi. TDBB Genel Sekreteri Fahri Solak, 18 Nisan tarihindeki Yönetim Kurulu toplantısından bu yana gerçekleştirilen çalışmalar ve gündem hakkında bilgi verdi. Daha sonra, TDBB Genel Sekreteri Fahri Solak ın 18 Nisan tarihindeki Yönetim Kurulu toplantısından bu yana gerçekleştirilen çalışmalar ve gündem hakkında bilgi vermesi ve gündemdeki konuların görüşülmesiyle toplantı devam etti. Bu çerçevede, Doğu Türkistan Maarif ve Dayanışma Derneği tarafından, Temmuz tarihleri arasında gerçekleştirilecek olan Dünya Doğu Türkistanlılar Kardeşlik Buluşması na Birliğimiz tarafından destek verilmesine, TDBB koordinasyonunda 29 Temmuz Ağustos tarihleri arasında Bosna Hersek heyetinin Azerbaycan a gerçekleştireceği ziyaret programına Birliğimizi temsilen katılım sağlanmasına, Makedonya Ohrid Belediyesi tarafından talep edilen 1 adet itfaiye aracının Birliğimiz ve kardeş şehirler işbirliğinde alınmasına, Bosna Hersek Doboj-İstok Belediyesi tarafından talep edilen 1 adet itfaiye aracının, Birliğimiz ve kardeş şehirler işbirliğinde alınmasına, Bosna Hersek in Bihaç ilçesinde yapılması planlanan Bihaç Şehitler Anıtı projesine Birliğimiz ve Birlik üyelerimiz tarafından destek verilmesine, Birliğimiz, Kocaeli Büyükşehir Belediyesi ve Bişkek Büyükşehir Belediyesi (Kırgızistan) işbirliğinde AVRASYA DA YEREL GÜNDEM 15

18 gerçekleştirilecek Atatürk Parkı Yenileme Projesi için Kırgız ve Türk mimarların ortak çalışma yürütmesine, Moğolistan Dornogobi Valiliği ve Sainshand Belediyesi heyetine yönelik yılı içerisinde gerçekleştirilmesi planlanan bilgi ve tecrübe paylaşım programının, kardeş şehri Düzce Belediyesi işbirliğinde düzenlenmesine, yılı içerisinde TDBB ye yeni üye olan Filistinli Belediyelere yönelik bilgi ve tecrübe paylaşım programı düzenlenmesine, Eylül tarihleri arasında Tataristan da gerçekleştirilecek Doğumunun Yılında Tatar Tarihçi Şehabeddin Mercani toplantısına Birliğimizi temsilen katılım sağlanmasına, Çin Uluslararası Kardeş Şehirler Birliği tarafından, Kasım tarihleri arasında, Çin in Wuhan şehrinde gerçekleştirilecek olan Çin Uluslararası Kardeş Şehirler Konferansı na Birliğimizi temsilen katılım sağlanmasına, Safranbolu Belediyesi tarafından, Eylül tarihleri arasında gerçekleştirilecek Uluslararası Altın Safran Belgesel Film Festivali ne Birliğimiz tarafından destek verilmesine, Srebrenitsa Belediyesi tarafından, Bosna Hersek te düzenlenen Srebrenitsa Katliamının Yıldönümü Anma Programı na Toplantı günün anısına karşılık hediyeleşme ve aile fotoğrafı çekimi ile tamamlandı. Düzce Akçakoca da gerçekleştirilen Yönetim Kurulu Toplantısı na ulusal ve yerel basın yoğun ilgi gösterdi. Toplantı sonrası Belediye Başkanları Düzce nin tarihi, kültürel ve turistik yerlerini gezdi ve Düzce Belediye Başkanı Dursun Ay dan çalışmalarla ilgili bilgi aldı. Birliğimiz tarafından maddi destek verilmesine, Balaken (Azerbaycan) Belediyesi ile Kartepe (Kocaeli) Belediyesi arasında kardeş şehir ilişkisi kurulması için gerekli çalışmaların yürütülmesine, Yunusemre Belediyesi tarafından, Eylül tarihleri arasında Manisa da gerçekleştirecek III. Yuntdağı Yağlı Güreşleri etkinliğine Birliğimiz tarafından destek verilmesine, karar verildi. Yeni Üyeler Toplantıda ayrıca, Orhaneli (Bursa), Karesi (Balıkesir), Zavidovici (Bosna Hersek), Banovici (Bosna Hersek), Tsenkher (Moğolistan), Batnorov (Moğolistan), Bor-Undur (Moğolistan) Belediyelerinin TDBB ye üyelik talepleri kabul edildi. Toplantı günün anısına karşılık hediyeleşme ve aile fotoğrafı çekimi ile tamamlandı. Düzce Akçakoca da gerçekleştirilen Yönetim Kurulu Toplantısı na ulusal ve yerel basın yoğun ilgi gösterdi. Toplantı sonrası Belediye Başkanları Düzce nin tarihi, kültürel ve turistik yerlerini gezdi ve Düzce Belediye Başkanı Dursun Ay dan çalışmalarla ilgili bilgi aldı. 16 AVRASYA DA YEREL GÜNDEM

19 TDBB Faaliyet Raporu Yayınlandı Türk Dünyası Belediyeler Birliği (TDBB) nin yılı çalışmalarının yer aldığı Faaliyet Raporu yayınlandı. TDBB nin kurumsal bilgilerinin yanında bir yıllık çalışmalarının da yer aldığı faaliyet raporunda, TDBB Heyetinin Mayıs ayında Başbakan Yıldırım refakatinde Moldova ziyareti ve temasları, TDBB ve Türkiye üye belediyeler işbirliğinde, Bosna Hersek in farklı şehirlerinde 20 den fazla Türkçe sınıfı açılması, yılının En Başarılı Belediye Birliği seçilmesi, Yüksek Lisans ve Doktora Tezlerini destekleme programı ve yurtdışında Türkçe öğrenim gören öğrencilere staj imkânı sağlanması gibi öne çıkan başlıklar yer alıyor. Ayrıca, yılı içinde Bosna Hersek te Doboj Istok Çocuk ve Gençlik Merkezi TDBB Kültür Evleri nin yapımı ile Glamoç Gençlik ve Kültür Merkezi ve Kırgızistan Issık-Göl Bulan Söğüttü Camii inşaatlarının üye belediyeler işbirliğinde başlaması, TDBB Kardeş Şehir Çalışmaları Toplantısı ve Özel Kalem Müdürleri Toplantısı konularına da yer veriliyor. Tecrübe paylaşım ve eğitim programları çerçevesinde, üyelerin bulunduğu ülkelerden yerel yönetim uzmanlarının katıldığı tematik Uzman Eğitim Programları ve Arnavutluk, Bosna Hersek, Kırgızistan, Kosova ve Moldova Gagauz Özerk RAPORDA YER ALAN BAŞLIKLARDAN BAZILARI: BİLGİ VE TECRÜBE PAYLAŞIM PROGRAMLARI, BASILI YAYINLAR, BİRLİK İDARİ TOPLANTILARI, TEMSİL VE ZİYARETLER, MALİ BİLGİLER, YILINDA ÜYE OLAN BELEDİYELER. Yeri nden katılım sağlayan 90 Belediye Başkanının ve Üst Düzey Belediye yetkilisinin katılım sağladığı Bilgi ve Tecrübe Paylaşım Programları nın da yer aldığı Faaliyet Raporunda ayrıca, birlik idari toplantıları, işbirliği ile düzenlenen ve desteklenen programlar, basılı yayınlar, katılım sağlanan uluslararası etkinlikler, temsil ve ziyaretler, mali bilgiler, yılında üye olan belediyeler, TDBB üyelerinin Türk Dünyası ile ilgili faaliyetleri ve Basında TDBB de raporda yer alan diğer başlıklar olarak sıralanıyor. AVRASYA DA YEREL GÜNDEM 17

20 TDBB den Srebrenitsa Soykırımının Anma Törenlerine Destek Srebrenitsa kurbanları, katliamın yıl dönümünde 11 Temmuz tarihinde Potoçari de düzenlenen törenle anıldı. Etkinliklere TDBB tarafından mali destek verildi. Srebrenitsa Belediyesinin talebi üzerine, etkinliklere TDBB tarafından mali destek verildi. Srebrenitsa Soykırımı Bosna-Hersek de Srebrenitsa katliamının kurbanları, yıl dönümünde 11 Temmuz de Potoçari de düzenlenen törenle anıldı. Toplu mezarlarda bulunarak kimliği tespit edilen 35 katliam kurbanı da buradaki Anıt Mezarlıkta toprağa verildi. Kimlik tespiti yapılan 35 kurbanın toprağa verilmesiyle Potoçari Anıt Mezarlığı na defnedilenlerin sayısı 6 bin a yükseldi. Bu yıl defnedilen kurbanların en genci 16 yaşındayken şehit edilen Vesib İbric, en yaşlısı ise 71 yaşındaki Sahin Halilovic. Potoçari Anıt Mezarlığı ndaki cenaze namazı ve anma törenine farklı ülkelerden binlerce ziyaretçi katıldı. Potoçari deki törende Türkiye yi Adalet Bakanı Abdulhamit Gül temsil etti. Anma programı kapsamında, Mostar şehrindeki tarihi Mostar Köprüsü nden de Srebrenitsa soykırımında yaşamını yitiren kurbanlar anısına, katliamın gerçekleştiği saat olan de sessiz atlayış yapıldı. Potoçari deki törende Türkiye yi Adalet Bakanı Abdulhamit Gül temsil etti. Anma programı kapsamında, Mostar şehrindeki tarihi Mostar Köprüsü nden de Srebrenitsa soykırımında yaşamını yitiren kurbanlar anısına, katliamın gerçekleştiği saat olan de sessiz atlayış yapıldı. 11 Temmuz te Ratko Mladiç komutasındaki Sırp birliklerinin Srebrenitsa yı işgalinin ardından tarihin kara lekelerinden biri, Srebrenitsa Soykırımı yaşandı. İkinci Dünya Savaşı nın ardından Avrupa da yaşanan en büyük insanlık trajedisi olarak kabul edilen ve en az 8 bin Boşnak sivilin katledildiği Srebrenitsa soykırımında, Sırp ordusu, Müslüman Boşnak sivilleri katlederek, toplu mezarlara gömdü. Bosna Kasabı olarak bilinen Sırp komutan Ratko Mladiç komutasındaki birlikler, Bosna Hersek in Srebrenitsa kentini işgal ederek İkinci Dünya Savaşı sonrası dünyanın gördüğü en büyük soykırım ve etnik temizliği gerçekleştirdi. Merkezi Hollanda nın Lahey kentinde bulunan Uluslararası Adalet Divanı, yılında Srebrenitsa da yaşananları soykırım olarak tanıdı. Sırp Komutan Ratko Mladiç yılında müebbet hapse mahkum edildi. Bosnalı Sırpların eski lideri Radovan Karaciç de yılında, Srebrenitsa katliamı dahil 10 ayrı suçtan 40 yıl hapis cezasına çarptırıldı. Farklı mahkemelerde görülen Srebrenitsa davalarında bugüne kadar 45 Sırp toplam yıl hapis cezası aldı. Srebrenitsa kenti Birlemiş Milletler Barış Gücünde görev yapan Hollanda askerlerinin sorumluluğundaki güvenli bölgeydi. Ancak Sırp güçlerinin gerçekleştirdiği katliama engel olmayan Hollanda askerleri de suçlu bulundu yılında Srebrenitsa anneleri 6 bin mağdur adına Hollanda aleyhine dava açmış, Lahey Bölge Mahkemesi, kurban yakınlarına tazminat ödenmesine karar vermişti. 18 AVRASYA DA YEREL GÜNDEM

21 TDBB den Ayvaz Dede Şenliklerine Destek Türk Dünyası Belediyeler Birliği (TDBB), 17 Haziran 01 Temmuz tarihleri arasında Bosna- Hersek te gerçekleştirilen Ayvaz Dede Şenlikleri ne mali destek verdi. Türkiye den turistlerin, yerel yöneticilerin, siyasilerin, sivil toplum kuruluşları temsilcilerinin de katıldığı şenliğe, Bosna Hersek Devlet Başkanlığı Konseyi Başkanı Bakir İzetbegovic, Bakanlar Konseyi Başkanı Denis Zvizdic, Temsilciler Meclisi Başkan Yardımcısı Sefik Dzaferovic, İslam Birliği (Diyanet İşleri) Başkanı Husein Kavazovic ve vatandaşlar katıldı. Ülkenin en uzun soluklu etkinliğine katılmak için günler öncesinden farklı şehirlerden yola çıkan den fazla atlı, öğle öncesinde programın yapıldığı alana ulaştı. Yağmura rağmen sabahın erken saatlerinden itibaren alanı dolduran binlerce kişi, geleneksel kıyafetleriyle alana ulaşan atlıları coşkuyla karşıladı. Atlı birliklerin alana varmasının ardından sancaktarlar eşliğinde, rivayete göre yıl önce yaşanan kuraklıkta Ayvaz Dede nin dua etmesiyle suyun çıktığı kayalık alandan geçildi. Binlerce kişi, inanışa göre kayanın yarılıp suyun çıktığı ve kuraklığın son bulduğu bu yerde dua etti, namaz kıldı. Daha sonra namazın kılınacağı alana gelen katılımcılar, Bursa Karabaş-i Veli Kültür Merkezi Sema ekibinin gösterisi ile Türk Silahlı Kuvvetlerinin (TSK) Mehteran Birliğinin performansını ilgiyle izledi. Bosna Hersek İslam Birliği Başkanı Kavazovic, burada yaptığı konuşmada, bölge ülkelerinde yaşayan Müslümanların yanı sıra Avrupa ve ABD den de Boşnakların şenlikte buluştuğunu belirterek: Bugün hepimiz manevi meclisimiz Ayvaz Dede kayalıklarının önüne geldik. Geldik ki niyetlerimizi, istikametimizi ve dualarımızı onaralım. Geldik ki barış içinde bir Bosna hayalimizi onaralım dedi. Ayvaz Dede nin suyu bulmak için 40 gün 40 gece dağa yaptığı yolculuğun Bosnalı Müslümanların gücünün ve birliğinin yansıması olduğunu vurgulayan Kavazovic, Her yıl buraya Atlı birliklerin alana varmasının ardından sancaktarlar eşliğinde, rivayete göre yıl önce yaşanan kuraklıkta Ayvaz Dede nin dua etmesiyle suyun çıktığı kayalık alandan geçildi. Binlerce kişi, inanışa göre kayanın yarılıp suyun çıktığı ve kuraklığın son bulduğu bu yerde dua etti, namaz kıldı. gelerek bu gücümüzü onarıyor ve herkese gösteriyoruz diye konuştu. Ayvaz Dede Şenlikleri, Travnik Müftüsü Ahmed Adilovic in okuduğu duanın ardından, öğle namazının kılınmasıyla sona erdi. Akhisarlı bir Anadolu ereni olan Ayvaz Dede nin, nesillerdir anlatılan efsaneye göre 40 gün süren ibadetinin ardından Prusac köyüne suyun gelmesini engelleyen kayanın ikiye ayrılmasının anısına, Osmanlı nın Balkanlardaki varlığından itibaren ( arası yasaklanmıştı) her yıl gerçekleştirilen ve Avrupa nın en geniş kapsamlı İslami Festivali niteliğindeki Ayvaz Dede Şenlikleri süresince Bosna-Hersek ve çevresinden yaklaşık bin kişi (kapanış töreninde bin kişi) ağırlanmaktadır. Bir ay boyunca bilimsel forum, konferans, kitap tanıtımı, sanatsal sergiler, dini müzik konserleri, spor müsabakaları, geleneksel atlı yürüyüş, halk dansları gibi 90 etkinliğin gerçekleştiği şenlik, 13 Belediye ve Müftülük (Travnik, Bugojno, Jajce, Busovača, Donji Vakuf, Novi Travnik,Vitez, Livno, Duvno, Prnjavor, Zenica ve Prusac) tarafından organize edilmektedir. Ayvaz Dede Şenlikleri, Bosna üye belediyelerimizden Travnik Belediyesi nin talebi üzerine, yılından bu yana TDBB tarafından mali olarak destekleniyor. AVRASYA DA YEREL GÜNDEM 19

22 TDBB Tecrübe Paylaşımı ve Uzman Eğitimleri Raporu Yayınlandı Türk Dünyası Belediyeler Birliği (TDBB) tarafından yılında gerçekleştirilen Tecrübe Paylaşımı ve Uzman Eğitimi faaliyetlerini içeren UYEM (Uluslararası Yerel Yönetimler Eğitim ve Araştırma Merkezi) Raporu yayınlandı. Ayrıca, raporun Türkçe nin yanı sıra İngilizce olarak da basılması, Birlik faaliyetlerinin uluslararası alanda daha geniş bir okuyucuya ulaşmasını da mümkün kılıyor. 20 AVRASYA DA YEREL GÜNDEM

23 TDBB den Filistin e Ramazan Kolisi Yardımı Türk Dünyası Belediyeler Birliği (TDBB) tarafından Ramazan ayı vesilesiyle, Filistin Üye Belediyelerden Jabalia Al Nazlh bölgesinde (Gazze Şeridi) aileye gıda kolisi dağıtımı yapıldı. Türk Dünyası Belediyeler Birliği (TDBB) tarafından finanse edilen ve Türk Kızılayı tarafından yerelden tedarik edilen ve temel gıda maddeleri içeren adet ramazan kolisi, Gazze Şeridi Jabalia bölgesinde yaşayan ve geçimini sağlamakta zorluk çeken yoksul ve muhtaç ailelere dağıtıldı. Yapılan yardımlar sonucunda 5 bin ihtiyaç sahibine ulaşıldı. Tdbb tarafından finanse edilen adet ramazan kolisi gazze şeridi jabalıa bölgesindeki muhtaç ailelere dağıtıldı. AVRASYA DA YEREL GÜNDEM 21

24 TDBB den Bişkek Ulusal Çocuk Forumuna Katılımcı Desteği Roza Otunbayeva Uluslararası Vakfı tarafından, Kırgızistan ın başkenti Bişkek te Mayıs tarihlerinde düzenlenen ve çocukların erken gelişimini konu alan 1. Ulusal Çocuk Forumu na, Türk Dünyası Belediyeler Birliği (TDBB) tarafından katılımcı desteği verildi. Foruma Türkiye nin yanı sıra ABD, Avusturya, İngiltere ve UNICEF den uzmanlar katıldı. TDBB nin desteği ile foruma, Türkiye den Eğitim uzmanı olarak MEB Küçükçekmece Papatya Anaokulu Müdürü Bülent Demir ve Kağıthane Çağdaş Yaşam Eşref ve Sadullah Kıray Anaokulu Müdürü Erdoğan Ergin katıldı. Türk uzmanlar, Türkiye de Okul Öncesi Eğitimin gelişimi ve yapılan çalışmalar hakkında bir sunum yaptı. Ayrıca, Türkiye deki okul öncesi eğitim hakkında forum katılımcılarından gelen sorular da uzmanlarca cevaplandırıldı. Türkiye den Foruma katılan eğitim uzmanları, Kırgızistan daki anaokullarını da ziyaret etti. Türkiye den Foruma katılan eğitim uzmanları, TDBB tarafından Şubat tarihleri arasında düzenlenen Kırgızistan Okul Öncesi Eğitim Yöneticileri Türkiye Programı na katılan yöneticilerin daveti üzerine Kırgızistan daki anaokullarını da ziyaret etti. Okulların fiziki yapıları ve uyguladıkları eğitim sistemleri hakkında ayrıntılı bilgi edinilerek daha iyi bir eğitim için karşılıklı fikir alış verişinde bulunuldu. 22 AVRASYA DA YEREL GÜNDEM

25 Bişkek Atatürk Parkının Yenilenmesi Projesi Mutabakat Zaptı İmzalandı Bişkek Atatürk Parkının Yenilenmesi Projesi Kapsamında, Türk Dünyası Belediyeler Birliği (TDBB) ile Bişkek Büyükşehir Belediyesi Arasında Mutabakat Zaptı 24 Mayıs tarihinde, TDBB Genel Sekreteri Fahri Solak ile Bişkek Belediyesi Başkan Yardımcısı Erkinbek İsakov tarafından Bişkek te İmzalandı. Mutabakat, Bişkek te bulunan Atatürk Parkı nın bir kısmının, Türk Dünyası Belediyeler Birliği (TDBB) ve Kocaeli Büyükşehir Belediyesi işbirliğinde yeniden inşa edilmesinde ana esasları ve tarafların yükümlülüklerini içeriyor. Proje kapsamında, daha önce TDBB ve Kocaeli Büyükşehir Belediyesinden teknik bir heyet Atatürk Parkı nda incelemelerde bulunmuş ve sonrasında hazırlanan yenileme projesi, Bişkek Büyükşehir Belediye Başkanı Albek İbraimov a takdim edilmişti. Gelinen noktada, Bişkek Büyükşehir Belediyesinin önerilen proje ile ilgili yerel hukuki süreci tamamlaması sonrasında, uygulama sözleşmesinin imzalanmasıyla inşaat çalışmalarının başlaması öngörülüyor. BİŞKEK ATATÜRK PARKI YENİLEME PROJESİ İLE İLGİL MUTABAKAT ZAPTI, TDBB GENEL SEKRETERİ FAHRİ SOLAK VE BİŞKEK BELEDİYE BAŞKAN YARDIMCISI ERKİNBEK İSAKOV TARAFINDAN İMZALANDI. AVRASYA DA YEREL GÜNDEM 23

26 Doğumunun Yılında Baymirza Hayit ve Günümüzde Türkistan Tarihi Araştırmaları Kitabı TDBB Tarafından Yayınlandı Türk Dünyası Belediyeler Birliği (TDBB), İstanbul Üniversitesi, Mimar Sinan Üniversitesi, İstanbul Rumeli Üniversitesi, Türk Tarih Kurumu ve Türk Ocakları İstanbul Şubesi işbirliğinde düzenlenen, Doğumunun Yılında Baymirza Hayit ve Günümüzde Türkistan Tarihi Araştırmaları Uluslararası Sempozyumu bildirileri kitabı TDBB tarafından yayınlandı. Kitapta, Baymirza Hayit, Veli Kayyum, Mustafa Çokay, Tahir Çağatay, Cengiz Dağcı, Abdulvahap Oktay, Hüseyin İkram Han, Ziyaeddin Babakuran oturumları ve Özel Oturum olmak üzere dokuz başlık altında sunulan bildiriler yer alıyor yılı, Özbekistan ın Namangan şehrinde doğan ve II. Dünya Savaşında Almanlara esir düşen ve Almanya da kalarak tarih alanında doktora yaptıktan sonra Türk tarihine önemli eserler kazandıran Baymirza Hayit in (17 Aralık Ekim ) doğumunun Yılı. Bu vesileyle, onlarca kitabı ve yüzlerce makalesi ile özellikle Orta Asya Türk Cumhuriyetlerinin Çarlık ve Sovyet dönemi tarihlerinin açıklığa kavuşturulmasında büyük katkıları olan tarihçi Hayit in hayatı ve eserlerinin bilim adamları tarafından değerlendirilmesi amacıyla İstanbul da düzenlenen Uluslararası Sempozyumun bildirileri bu kitapla okuyucuya sunuluyor. Sempozyumda sunulan bildirilerde, Azerbaycan, Kazakistan, Kırgızistan, bildirilerde, Azerbaycan, Kazakistan, Kırgızistan, Özbekistan, Rusya, Türkmenistan, ABD, Almanya ve Türkiye gibi ülkelerden gelen 35 tarihçi ve yazar günümüzde Türkistan Tarihi Araştırmalarının geldiği noktayı da irdelemektedir. Özbekistan, Rusya, Türkmenistan, ABD, Almanya ve Türkiye gibi ülkelerden gelen 35 tarihçi ve yazar günümüzde Türkistan Tarihi Araştırmalarının geldiği noktayı da irdelemektedir. 24 AVRASYA DA YEREL GÜNDEM

27 TDBB Moğolistan Bayan-Ulgi Heyeti Bilgi ve Tecrübe Paylaşım Programı İstanbul da Yapıldı Türk Dünyası Belediyeler Birliği (TDBB) tarafından, İstanbul Büyükşehir Belediyesi, Bağcılar, Sancaktepe, Zeytinburnu Belediyeleri ve Türkiye Seyahat Acentaları Birliği (TÜRSAB) işbirliğinde düzenlenen Moğolistan Bayan-Ulgi Heyeti Bilgi ve Tecrübe Paylaşım Programı, Mayıs tarihleri arasında İstanbul da gerçekleştirilen sunum ve saha gezileri ile tamamlandı. HEYEt, PROGRAM BOYUNCA İSTANBUL BÜYÜKŞEHİR BELEDİYESİ, SANCAKTEPE VE ZEYTİNBURNU BELEDİYELERİ İLE TÜRKİYE SEYAHAT ACENTALARI BİRLİĞİ (TÜRSAB) Nİ ZİYARET ETTİ. Programa, Bayan-Ulgi Meclis Başkanı Bauırjan Dalyel, Vali Yardımcısı Kameliyat Akhmedıa, İl Meclis Encümen Üyeleri Byerdmurat Khajnabi, Encümen Tulyeubyek Bikhumar, Bakhıt Saudabai, Byekbolat Shaıkhan, Devlet Hastanesi Müdür Yardımcısı Manchuk Khavdyrash, 4. Devlet Lisesi Müdürü Khairat Khajyekbyer, Doktor Beis Şifa Hastanesi Müdürü Byeisyen Bulan, Suat Ltd. Şti Müdürü Adalbyek Jusren, State Bank Başkanı Januzakh Khuan, Devlet Hastanesi Muhasebe sorumlusu Uuganbaatar Bolat, Ak Dam Ltd. Şti Müdürü Amantai Shamshii, Sum Dundin Hastane Müdürü Guljan Dalyelkhan, İl Meclis Üyesi Yerbol Jylkhyshybai, İç Denetim ve Değerlendirme Daire Başkanı Taukye Mauit, Sosyal Sigorta Daire Başkanı Usyerkhan Tulkıbai, Tsagannuur Köy İdarecisi Yesbolat Daut, Shınbulak Ltd Şti Müdürü Ailanysh Khakhtan, İl Meclisi Muhasebeci Siyezd Khibat, İl Meclisi Kıdemli Memur Barshagul Myerzyet, Meclis Başkan Yardımcısı Tercüman Guljamila Mankyei, Ulgii Büyükşehir Belediye Meclis Üyesi Tercüman Yertai Oral ve Ulgii Büyükşehir Belediyesi Şehir Süsleme Dairesi Yardımcısı Arai Myeiram katıldı. Programın ilk günü 8 Mayıs ta heyet, Sancaktepe Belediyesini ziyaret ederek Belediye Başkanı İsmail Erdem le görüştü. Heyet daha sonra Kentsel Dönüşüm Projeleri ile ilgili sunumu dinledi ve saha gezisi yaptı. Aynı gün program Zeytinburnu Deri Sektörü Ziyareti ile devam etti. Heyet İstanbul da deri sektörünün çalışmalarını saha gezisi yaparak yerinde gördü. AVRASYA DA YEREL GÜNDEM 25

28 Programın ikinci günü 9 Mayıs ta heyet, İBB Avrupa Park Bahçeler Müdürlüğünü ziyaret etti. Katılımcılar burada Belediyelerde Yeşil Alan Yönetimi konulu sunumu dinledi, ardından saha gezisi yaptı. Aynı gün öğleden sonra ise TÜRSAB ziyaret edildi ve TÜRSAB Başkan Yardımcısı Hasan Erdem in yaptığı, Türkiye de Turizm Sektörü ve İşbirliği İmkânları konulu sunum dinlendi. Programın üçüncü günü olan 10 Mayıs ta heyet, Zeytinburnu Belediyesi ni ziyaret etti. Belediye Başkan Yardımcısı Zafer Alsaç Zeytinburnu Belediyesi nin çalışmaları hakkında heyete bilgi verdi, ardından Tıbbi Bitkiler Bahçesi sunumu dinlendi ve saha gezisi yapıldı. Aynı gün heyet, TDBB yi ziyaret etti. Birlik merkezinde TDBB Genel Sekreteri Fahri Solak la bir araya gelen heyet, TDBB nin çalışmaları hakkında bilgilendirildi ve katılım sertifikaları takdim edildi. Törenin ardından heyet Miniatürk, Panorama Müzesi ve Türk Dünyası Kültür Evlerini gezdi. Programın dördüncü gününde heyet, İSTAÇ ı ziyareti etti ve Belediyelerde Atık Yönetimi konulu sunumu dinledi, sonrasında da saha gezisi yaptı. Aynı gün öğleden sonra ise katılımcılar, Bağcılar Belediyesi Ambalaj Atığı Toplama ve Ayırma Tesisi konulu sunumu dinleyip saha gezisi yaptıktan sonra Bağcılar Belediye Heyet, programın üçüncü günü TDBB yi ziyaret etti. Birlik merkezinde TDBB Genel Sekreteri Fahri Solak la bir araya gelen heyet, TDBB nin çalışmaları hakkında bilgilendirildi ve katılım sertifikaları takdim edildi. Başkanı Lokman Çağırıcı yı ziyaret etti. Daha sonra Bağcılar da verilen kapanış yemeğinde Bağcılar Belediye Başkan Yardımcıları Kenan Gültürk ve Cemil Şahin katılımcılara eşlik etti. Programın beşinci günü olan 12 Mayıs Cumartesi günü heyet İstanbul turu yaptı. Program, heyetin 13 Mayıs Pazar günü ülkelerine dönmesiyle sona erdi. 26 AVRASYA DA YEREL GÜNDEM

29 Gelecekle İletişim Çalıştayı Özbekistan da Yapıldı Radyo ve Televizyon Üst Kurulu (RTÜK) tarafından düzenlenen ve Türk Dünyası Belediyeler Birliği (TDBB) tarafından da desteklenen, Gelecekle İletişim Çalıştaylarının onuncusu, Mayıs tarihleri arasında Taşkent, Buhara ve Semerkant ta gerçekleştirildi. Gelecekle İletişim Çalıştayı na Balkan ülkelerinden Bosna-Hersek, Bulgaristan, Moldova, Sırbistan, Yunanistan dan Türk soylu öğrenciler katıldı. Türkiye de farklı üniversitelerde iletişim alanında yükseköğrenim gören 15 ülkeden 30 öğrenci katıldı. Gelecekle İletişim Çalıştayı, RTÜK, TİKA, BYEGM, TDBB, TRT Avaz, Anadolu Ajansı, Özbekistan Cihan Dilleri Üniversitesi ve Özbekistan Uluslararası Basın Kulübü kurumlarının işbirliği ile gerçekleşti. Çalıştayda katılımcı öğrenciler tarafından, Reklamların Kültürü Yansıtması: Özbekistan ve Bosna Hersek Örneği, Buhara ve Semerkant ın Bulgaristan Müslümanları İçin Önemi, Uluğ Türkistan ın Avazı: Özbek Halk Müziği, Türkistan ın Çekilmiş Kılıcı: Emir Timur un Mirası ve Timurlular Rönesansı, Kudüs ü Şerif i Moğol Yağmasından Kurtaran Kıpçak Komutan: Baybars, Emir Timur un Başkenti Semerkand, Türkistan da Astronominin Gelişiminde Uluğ Bey Rasathanesi, Maveraünnehir in Beyaz Altını Pamuk ve Özbekistan da Dokuma Sanatı, Batı da Avicenna Olarak Bilinen İbn-i Sina gibi başlıkların ele alındığı 30 bildiri sunuldu ve tartışıldı. Çalıştay 7 Mayıs ta Özbekistan ın Buhara kentinde saha sunumları ile Kasrı Arifan da başladı. Daha sonra sırasıyla Samaniler Ziyaretgâhı ve Koş Medresesi nde devam etti. 9 Mayıs ta ise Semerkant kentine geçilerek Hz. Kusem İbn Abbas Türbesi, Registan Meydanı, Görü Emir, İmam Maturidi türbesi, Uluğ Bey Rasathanesi ve İmam Buhari türbesi ziyaret edildi. Çalıştay 7 Mayıs ta Özbekistan ın Buhara kentinde saha sunumları ile Kasrı Arifan da başladı. Daha sonra sırasıyla Samaniler Ziyaretgâhı ve Koş Medresesi nde devam etti. 9 Mayıs da ise Semerkant kentine geçilerek Hz. Kusem İbn Abbas türbesi, Registan Meydanı, Görü Emir, İmam Maturidi türbesi, Uluğ Bey Rasathanesi ve İmam Buhari türbesi ziyaret edildi. Özbekistan ın Buhara şehrinde 7 Mayıs ta başlayan ve ardından Semerkant ta devam eden çalıştayın Taşkent te yapılan Açılış Törenine RTÜK Başkanı Prof. Dr. İlhan Yerlikaya, Taşkent Büyükelçisi Ahmet Başar Şen, Özbekistan Cihan Dilleri Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Ganişer Rahimov, TİKA Taşkent Program Koordinatörü Dr. Ali İhsan Çağlar, akademisyenler, çalıştay heyeti ve çok sayıda davetli katıldı. Açılışta konuşan Yerlikaya, görsel ve işitsel medya hizmetleri alanlarında küresel ve bölgesel düzeydeki ilişkilerin altyapısını oluşturmanın RTÜK ün görevleri arasında yer aldığını, bu çerçevede 10 yıl önce başlatılan çalıştayların her sene gerçekleştirilmekte olduğunu belirterek, çalıştayın temel amacının kardeş ülkelerden gelen öğrencilerin kendi aralarında ve medya ile bağ kurmalarını sağlamak olduğunu kaydetti. Çalıştayda, Saray Bosna dan Dakka ya, Sana dan Astana ya uzanan geniş kültür coğrafyasından gelen öğrencileri bu kadim topraklarda bir araya getirdiklerini AVRASYA DA YEREL GÜNDEM 27

30 dile getiren Yerlikaya, kültürel değerlerin tanıtımında medyanın rolü: Özbekistan Örneği ana temasının işlendiği çalıştayda Türk-İslam coğrafyasının daha da yakınlaşması, tecrübe paylaşımı imkanlarının geliştirilmesinde medyanın katkısı konularının ele alındığını söyledi. Taşkent Büyükelçisi Ahmet Başar Şen de farklı ülkelerden birçok akademisyen ve öğrencinin bu vesileyle ata yurdu Özbekistan ı ve onun kadim kültürel değerlerini öğrenmek için son derece önemli bir fırsata sahip olduğunu vurguladı. Bu toprakların binlerce yıllık kadim Türk yurdu, Türk kültürünün beşiği ve ata yurdu olduğunu belirten Şen, etkinliğin kardeş halkların kültürel zenginliklerinin birbirine ne kadar yakın olduğunu anlamaya imkan verdiğini anlattı. Çalıştay kapsamında Basın-Yayın ve Enformasyon Genel Müdürlüğü tarafından Özbekçe hazırlanan Türkiye den Afrin e Zeytin Dalı, Tuzağa Düşme başlıklı kitap ve broşürler katılımcılara takdim edildi. Özbekistan Cihan Dilleri Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Ganişer Rahimov da bu organizasyonu Özbekistan da düzenledikleri için RTÜK yönetimine teşekkür ederek, etkinlik dolayısıyla kardeş ülkelerin temsilcileriyle bir araya gelerek fikir alışverişinde bulunmalarından dolayı duyduğu memnuniyeti dile getirdi. Türkiyeli ortaklarıyla eğitim ve medya alanlarındaki karşılıklı iş birliğini geliştirmeye hazır olduklarına dikkati çeken Rahimov, bu etkinliğin atılan ilk adım olduğunu ve bunun tam kapasiteli iş birliğine dönüştürülmesi için ellerinden geleni yapacaklarını söyledi. Rahimov, kendilerinin Türkiye nin medya alanındaki zengin tecrübelerinden istifade etmek istediklerini vurguladı. Çalıştay kapsamında Basın-Yayın ve Enformasyon Genel Müdürlüğü tarafından Özbekçe hazırlanan Türkiye den Afrin e Zeytin Dalı ve Tuzağa Düşme başlıklı kitaplar ve broşürler katılımcılara takdim edildi. Katılımcılar ayrıca genç iletişimciler tarafından hazırlanan fotoğraf sergisini gezdi. 28 AVRASYA DA YEREL GÜNDEM

31 Gagauz Özerk Yeri Kazakliya İlçesinde Türkiye Parkı Açıldı Türk Dünyası Belediyeler Birliği (TDBB) ve Altındağ, Büyükçekmece, Gölbaşı (Ankara), Isparta, Karatay (Konya), Keçiören, Ortahisar (Nevşehir), Osmangazi (Bursa), Belediyelerinin katkılarıyla Moldova Gagauz Özerk Yeri, Kazakliya ilçesinde yaptırılan Türkiye Parkı, 6 Mayıs Pazar günü düzenlenen törenle açıldı. Açılış törenine, Moldova Cumhurbaşkanı İgor Dodon, Gagauz Yeri Başkanı İrina Vlah, Moldova Eğitim ve Kültür Bakanı Monika Babuk, TDBB Genel Sekreteri Fahri Solak, Moldova Büyükelçilik temsilcileri, Milletvekilleri, TİKA Moldova Koordinatörü, Türkiye-Moldova Dostluk Derneği Başkanı Rafet Köksal, Gagauz ilçe belediye başkanları, Türkiye den yerel yöneticiler, STK temsilcileri ve elinde Gagauzya ve Türkiye bayrakları olan Gagauzlar katıldı. Açılış konuşmasını yapan, Gagauz Yeri Halk Tobuşu Milletvekili Ivanna Köksal, Hıdırellez bayramında bu anlamlı ve güzel Parkın açılışını yaptığımız için çok mutluyuz. Katkısı olan herkese çok teşekkür ederiz dedi. Gagauz Yeri Başkanı Irina Vlah ise, Kazakliya sakinleri bugün bu güzel parkta Hıdırellez bayramını yoğun bir katılımla ve coşkuyla kutladı. Parkın yapımında emeği geçen ve katkıda bulunanlara, Gagauz halkı adına teşekkür ediyorum dedi. AVRASYA DA YEREL GÜNDEM 29

32 TDBB Genel Sekreteri Fahri Solak açılış töreninde yaptığı konuşmada, Moldova Cumhuriyeti nin ve Gagauz Yeri nin yakın çalışılan ve çok sayıda ortak proje yürütülen üye ülkelerden biri olduğunu belirterek, açılışı yapılan Türkiye Parkı nın da bu işbirliğinin somut örneklerinden biri olduğunu ifade etti. Solak, parkın yapılmasında işbirlikleri için Türkiye Belediyelerine teşekkür etti ve sözlerini Moldova halkının Hıdrellez bayramını tebrik ederek tamamladı. Moldova Cumhurbaşkanı İgor Dodon parkın açılışında yaptığı konuşmada, Bugün bu önemli parkın açılışında sizlerle beraber olduğum için çok mutluyum. Bugün burada görmüş olduğunuz gibi ellerinde Türk ve Moldova bayrakları olan binlerce vatandaş var. Bu da iki ülke arasındaki bağların ve ilişkilerin ne kadar güçlü olduğunu gösteriyor. Bugün bu parkın açılmasında katkı sunan Türk dostlarımıza ve ülkemize her konuda destek olan Türkiye Cumhuriyeti Cumhurbaşkanı Sayın Recep Tayyip Erdoğan a teşekkür ediyorum. Son on yılda Türkiye Moldova ya çok büyük yatırımlar yapmıştır. Bu yatırımlardan dolayı Türkiye ye minnettarız İfadelerini kullandı. TDBB Genel Sekreteri Fahri Solak yaptığı konuşmada, Moldova Cumhuriyeti nin ve Gagauz Yeri nin yakın çalışılan ve çok sayıda ortak proje yürütülen üye ülkelerden biri olduğunu belirterek, açılışı yapılan Türkiye Parkının da bu işbirliğinin somut örneklerinden biri olduğunu ifade etti. Türkiye-Moldova Dostluk Derneği Başkanı Rafet Köksal da, park inşaatının dokuz ay sürdüğünü kaydederek, Parktaki Envanterin tamamı ve yapı malzemelerinin önemli bir kısmı Türkiye tarafından sağlandı. Parkta çocuk oyun alanları, çardaklar, spor aletleri, oturma grupları, aydınlatma, yeşil alanlar ve çeşmeler yapıldı. Kazakliya sakinleri de parkın inşaatında gönüllü olarak çalıştı dedi. Hıdrellez Bayramı Çadır Lunga da Kutlandı Türk Dünyası Belediyeler Birliği (TDBB) Gagauz Yeri üyelerinden Çadır Lunga Belediyesinde Hıdrellez Bayramı etkinlikleri Türkiye, Rusya, Ukrayna ve Romanya ile birlikte 5 binden fazla ziyaretçinin katılımıyla, 6 Mayıs tarihinde At çiftliğinde gerçekleştirildi. Türkiye den e yakın ziyaretçinin de bulunduğu kutlamalara Moldova Cumhurbaşkanı İgor Dodon, Moldova Eğitim ve Kültür Bakanı Monika Babuk, Gagauz Yeri Başkanı İrina Vlah, TDBB Genel Sekreteri Fahri Solak, Gagauz ilçe belediye başkanları, Moldova Büyükelçilik temsilcileri ve diğer misafirler katıldı. Türkiye Parkının açılışı Moldova ve Gagauz basınında geniş yer buldu. 30 AVRASYA DA YEREL GÜNDEM

33 TDBB Azerbaycan Üye Belediyeler Bilgi ve Tecrübe Paylaşım Programı Ankara ve İstanbul da Yapıldı Türk Dünyası Belediyeler Birliği (TDBB) tarafından, İstanbul Büyükşehir Belediyesi, Bayrampaşa, Beykoz, Keçiören, Pendik Belediyeleri ve T.C Kültür ve Turizm Bakanlığı işbirliğinde düzenlenen, Azerbaycan Üye Belediyeler Bilgi ve Tecrübe Paylaşım Programı 11 Belediye Başkanının katılımı ile, 29 Nisan - 5 Mayıs tarihleri arasında Ankara ve İstanbul da gerçekleştirilen sunum ve saha gezileri ile tamamlandı. Programa, Nerimanov Belediye Başkanı ve Azerbaycan Şehir Belediyeleri Birliği Başkanı Tamraz Taghiyev, Azerbaycan Şehir Belediyeleri Birliği Başkan Yardımcısı ve Gence Şehri Nizami Belediye Başkanı Goshgar Mammadov, Azerbaycan Şehir Belediyeleri Birliği Genel Sekreteri Tofıg Hasanov, Balaken Belediye Başkanı Afgan Safarov, Berde Belediye Başkanı Sadıg Khalilov, Yevlax Belediye Başkanı Elmı Safaraliyev, Şirvan Belediye Başkanı Kurdoghlu Muradov, Şemkir Belediye Başkanı Vugar Hasanov, Sumgayit Belediye Başkan Yardımcısı Musa Hasanov, Sumgayit Belediyesi Hukuk Bölüm Başkanı Zaur Shahbalayev ve Milli Meclis Bölge İşleri Kurulu Milletvekili Danışmanı ve Yasamal Belediyesi Mahalle Komitesi Başkanı Mammad Mammadli katıldı. Programın ilk günü olan 30 Nisan Pazartesi günü heyet, Keçiören Belediyesini ziyaret etti ve Belediye Başkanı Mustafa Ak la görüştü. Bu görüşmenin ardından heyet, Belediyelerde Stratejik Planlama ve Sürdürülebilir Kalkınma ve Park ve Bahçe Düzenleme Hizmetleri konulu sunumları dinledi ve saha gezisi yaptı. Programın ikinci günü de, Keçiören Belediyesi nde Sosyal Belediyecilik Faaliyetleri konulu sunum ve saha gezisi ile devam etti. Aynı gün heyet Ankara turu yaptı. Programın DÖRDÜNCÜ GÜNÜ heyet, PENDİK BELEDİYE BAŞKANI KENAN ŞAHİN İ ZİYARET ETTİ. ZİYARET KAPSAMINDA BELEDİYELERDE FİNANS YÖNETİMİ SUNUMU YAPILDI ARDINDAN PENDİK BELEDİYESİ ATIK AYIRMA TESİSİNDE SAHA GEZİSİ YAPILDI. Programın üçüncü günü olan 2 Mayıs Çarşamba günü İstanbul ayağında ise heyet, Spor İstanbul u ziyareti etti. Spor İstanbul Ziyaretinde Belediyelerin Spor Etkinlikleri ve Hizmetleri konulu sunum dinlendi ve ardından saha gezisi yapıldı. Aynı gün program, İstanbul İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü ziyareti ile devam etti. Ayasofya Müzesi İçerisinde bulunan Sübyan Mektebi nde İstanbul da Yürütülen Turizm Faaliyetleri konulu sunum dinlendi, ardından müze ve saha gezisi yapıldı. Programın dördüncü gününde (3 Mayıs- Perşembe) heyet, Pendik Belediye Başkanı Kenan Şahin i ziyaret etti. Ziyaret sonrası heyete, Belediyelerde Finans Yönetimi ile ilgili sunum yapıldı ve ardından Pendik Belediyesi Atık Ayırma Tesisinde saha gezisi yapıldı. Programın dördüncü günü öğleden sonra katılımcılar, Beykoz Belediye Başkanı Yücel Çelikbilek i ziyaret etti. Heyete Emlak AVRASYA DA YEREL GÜNDEM 31

34 Vergisi ve Tapu İşlemleri ile ilgili sunum yapıldı. Başkan Çelikbilek Heyete akşam yemeğinde de eşlik etti. Programın beşinci günü olan 4 Mayıs Cuma günü heyet, İBB Avrupa Park Bahçeler Müdürlüğünü ziyaret ederek Belediyelerde Yeşil Alan Yönetimi konulu sunumu dinledi, ardından saha gezisi yapıldı. Programın beşinci günü öğleden sonra Bayrampaşa Belediyesi ziyaret edildi ve Türkiye de Belediyecilik Faaliyetleri sunumu dinlendi. Programın BEŞİNCİ gününde, Bayrampaşa Belediyesi ev sahipliğinde kapanış yemeği ve sertifika töreni gerçekleştirildi. Aynı gün akşamı Bayrampaşa Belediyesi ev sahipliğinde kapanış yemeği ve sertifika töreni gerçekleştirildi. Törene heyetin yanı sıra, Bayrampaşa Belediye Başkanı Atila Aydıner, TDBB Genel Sekreteri Fahri Solak ve Azerbaycan Cumhuriyeti İstanbul Konsolosu Yadullah Paşayev de katıldı. Yemeğin ardından heyete katılım sertifikaları takdim edildi. Program, heyetin 5 Mayıs Cumartesi günü İstanbul turunun ardından Azerbaycan a dönmesi ile tamamlandı. 32 AVRASYA DA YEREL GÜNDEM

35 ÜYELERDEN HABERLER ALTINDAĞ Altındağ da Kudüs Parkı Açıldı AZERBAYCAN Azerbaycan Cumhuriyeti nin Yılı Törenlerle Kutlandı BAYRAMPAŞA Bereket Konvoyu Yılında 8 Balkan Ülkesinde Kardeşlik Sofrası Kurdu BURSA 3. TÜRK DÜNYASI ATA SPORLARI ŞENLİĞİ BURSA DA YAPILDI KEÇİÖREN Nakbe nin Yıl Dönümü Programı Keçiören de Yapıldı KEÇİÖREN Srebrenitsa Soykırımı Şehitleri Yılında Keçiören de Anıldı KEÇİÖREN Türk ve İslam Dünyası Keçiören Ramazan Etkinliklerinde Buluştu KIBRIS Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti (KKTC) nde Yerel Seçimler Yapıldı KIBRIS Kıbrıs Türk Belediyeler Birliği Genel Kurul Toplantısı Yapıldı KOCAELİ V. Uluslararası Hıdırellez Bayramı Kocaeli de Kutlandı KOSOVA KOSOVA MAMUŞA DA DOMATES FESTİVALİ DÜZENLENDİ MALTEPE Azerbaycan Halk Cumhuriyeti Yıl Parkı Maltepe de Açıldı MERSİN 4. Türk Dünyası Tiyatro Günleri Mersin de Yapıldı PENDİK ULUSLARARASI GELENEKSEL SANATÇILAR BULUŞMASI PENDİK TE YAPILDI SULTANBEYLİ Türk Dünyası Şairleri Sultanbeyli Şiir Festivalinde Buluştu 50

36 ÜYELERDEN HABERLER ALTINDAĞ Altındağ da Kudüs Parkı Açıldı Türk Dünyası Belediyeler Birliği (TDBB) Türkiye Üyelerinden, Ankara nın tarihi ilçesi Altındağ Belediyesi tarafından Başpınar Mahallesinde yaptırılan Kudüs Parkı, 4 Temmuz Çarşamba günü düzenlenen törenle açıldı. Açılış törenine, Milli Eğitim eski Bakanı İsmet Yılmaz, Altındağ Belediye Başkanı Veysel Tiryaki, Filistin Ankara Büyükelçisi Faed Mustafa, STK temsilcileri, yerel yöneticiler ve çok sayıda davetli katıldı. Altındağ Belediye Başkanı Veysel Tiryaki törende yaptığı konuşmada, Kudüs Parkı nın yaklaşık 50 dönümlük alan üzerine, gecekondudan arındırılarak yapıldığını belirterek, Parka Kudüs ismini verdik. Çünkü Kudüs bizim gözbebeğimizdir, Müslümanların ilk kıblesidir, bizim ziyaret ettiğimiz üç mescitten bir tanesidir. Bütün dünya Müslümanları için kutsal bir yerdir. Bütün tesislerde olduğu gibi buraya da çocuklara ve gelecek nesillere bir mesaj bırakacak isim verdik. Parka Kudüs ismini vererek geçmiş ile gelecek arasında bir bağ kurmak istedik dedi. Filistin in Ankara Büyükelçisi Faed Altındağ Belediye Başkanı Veysel Tiryaki, Parka Kudüs ismini verdik. Çünkü Kudüs bizim gözbebeğimizdir, Müslümanların ilk kıblesidir, bizim ziyaret ettiğimiz üç mescitten bir tanesidir DEDİ. Mustafa ise, Altındağ Belediye Başkanı Tiryaki ye parka verilen anlamlı isim için teşekkür etti. Mustafa, bütün zulümlere rağmen Kudüs ün gerçek kimliğinin değişmeyeceğini belirterek, Kudüs ün eskisi gibi Müslümanların olduğunu ve öyle kalacağını vurguladı. Konuşmalardan sonra protokol tarafından açılışı yapılan park 48 bin metrekarelik bir alana sahip. Kudüs Parkı nda ve metrekarelik alanda iki oyun grubu yer alıyor. Parka aynı zamanda, metrekarelik iki ayrı spor aletleri grubu yerleştirildi. Ayrıca, yürüyüş ve koşu yapmak isteyenler için metre uzunluğunda koşu yolu düşünüldü. ağacın dikildiği parkta, 7 bin çalı yer alıyor. 34 AVRASYA DA YEREL GÜNDEM

37 ÜYELERDEN HABERLER AZERBAYCAN??????? Azerbaycan Cumhuriyeti nin Yılı Törenlerle Kutlandı 28 Mayıs yılında kurulan Azerbaycan Cumhuriyeti nin yılı Azerbaycan başta olmak üzere Türkiye, Kazakistan, Türkmenistan ve Macaristan da çeşitli etkinliklerle kutlandı. Azerbaycan da Cumhurbaşkanı İlham Aliyev, Cumhuriyet Anıtı önünde düzenlenen törene katıldı. Azerbaycan Milli Marşı nın okunmasıyla başlayan törende Aliyev, anıta çelenk bıraktı. Kutlamalar kapsamında, bazı siyasi partiler ve sivil toplum kuruluşları Bakü de yürüyüş gerçekleştirdi. Tarihi İçerişehir önünde başlayan yürüyüş, Cumhuriyet Anıtı önüne kadar devam etti. Bakü de Azerbaycan Cumhuriyeti nin Cumhurbaşkanı İlham Aliyev, Cumhuriyet Anıtı önünde düzenlenen törene katıldı. kuruluş yıl dönümü dolayısıyla konferans düzenlendi. Etkinliğe, Türkiye nin Bakü Büyükelçisi Erkan Özoral ın yanı sıra KKTC Bakü Temsilcisi Ufuk Turganer, Azerbaycanlı milletvekilleri, STK temsilcileri ve davetliler katıldı. Özoral, konferansta yaptığı konuşmada, Azerbaycan ı kendi vatanları olarak gördüklerini, Türkiye dışında en fazla Türk şehidinin Azerbaycan da olmasının bunun açık delili olduğunu söyledi. AVRASYA DA YEREL GÜNDEM 35

38 ÜYELERDEN HABERLER BAĞCILAR Türkiye de de başta Ankara ve İstanbul olmak üzere çeşitli şehirlerde çok sayıda kutlama ve anma etkinliği düzenlendi. Azerbaycan İstanbul Başkonsolosluğu tarafından düzenlenen yıl resepsiyonuna TDBB Dış İlişkiler Uzmanı Zuleyha Gurbetova katıldı. Türkiye den çok sayıda siyasetçi kutlama mesajı paylaştı. Cumhuriyet Günü dolayısıyla Türkiye Cumhuriyeti Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ın da aralarında yer aldığı çok sayıda ülkeden Cumhurbaşkanı Aliyev e kutlama mesajları gönderildi. Türkiye Cumhuriyeti, Azerbaycan ın kuruluşunun yılı için hatıra parası bastı. Azerbaycan Cumhuriyeti nin kuruluş yıl dönümü nedeniyle FSM Köprüsü Azerbaycan bayrağının rengiyle aydınlatıldı. 28 Mayıs de Gürcistan ın Tiflis şehrinde Mehmet Emin Resulzade başkanlığındaki Azerbaycan Milli Şurası, Azerbaycan Cumhuriyeti nin bağımsızlığını ilan etti. Bakü, Ermeni ve Bolşevik çetelerinin işgali altında olduğu için Fethali Han Cumhuriyet Günü dolayısıyla Türkiye Cumhuriyeti Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ın da aralarında yer aldığı çok sayıda ülkeden Cumhurbaşkanı Aliyev e kutlama mesajları gönderildi. Hoyski başkanlığında oluşturulan geçici Azerbaycan hükümeti, faaliyetini bir süre Gence şehrinde sürdürdü. Azerbaycan ın bağımsızlığını ilk tanıyan Osmanlı Devleti oldu. İki devlet arasında yapılan anlaşma çerçevesinde giderek artan Ermeni ve Bolşevik tehditlerine karşı Nuri Paşa (Killigil) komutasındaki Kafkas İslam Ordusu yardıma gönderildi. Göyçay, Salyan, Ağsu ve Kürdemir i Bolşevik birlikleri ve Ermeni çetelerinden temizleyerek 15 Eylül de Bakü yü kurtardı. Kafkas İslam Ordusu, Bakü nün kurtuluşu için yaptığı savaşlarda bin şehit verdi. Doğu nun ilk demokratik cumhuriyeti kabul edilen Azerbaycan da kısa sürede eğitim, din ve vicdan özgürlüğü alanında reformlar yapıldı, ülkenin kendi para birimi basıldı. Cumhuriyetin İstiklal Bildirisi nde, ırk, din, mezhep ve cinsiyet farkı gözetmeksizin tüm yurttaşlara eşit haklar tanındı. Azerbaycan Cumhuriyeti, 28 Nisan de Sovyet ordusunun ülkeyi işgaliyle son buldu. 36 AVRASYA DA YEREL GÜNDEM

39 ÜYELERDEN HABERLER??????? BAYRAMPAŞA Bereket Konvoyu Yılında 8 Balkan Ülkesinde Kardeşlik Sofrası Kurdu Türk Dünyası Belediyeler Birliği (TDBB) Yönetim Kurulu Üyesi Bayrampaşa Belediyesi tarafından, Kardeşlik sınır tanımaz sloganıyla ilk defa 13 yıl önce yola çıkan Bereket Konvoyu, bu yıl Balkanlar da 8 ülke, 19 şehirde, yaklaşık bin Müslümanı iftar sofralarında buluşturdu. Ramazan ayı boyunca Balkanları kez ülke ülke, şehir şehir gezerek iftar ve kültür sofraları kuran Bayrampaşa Belediyesi nin Bereket Konvoyu bu yılki yolculuğunu tamamladı. İlk iftar programını 17 Mayıs de Yunanistan Gümülcine Kozlukebir de düzenleyen konvoyun son durağı ise 14 Haziran tarihinde Bulgaristan Kırcaali oldu. 12 araçlı konvoy 6 bin kilometre yol kat etti. Yunanistan, Sırbistan, Bosna-Hersek, Karadağ, Kosova, Arnavutluk, Makedonya ve Bulgaristan ın farklı şehirlerinde yaklaşık bin kişiyi iftar sofralarında buluşturan konvoya Balkan coğrafyasında yaşayan Müslümanlar büyük ilgi gösterdi. Balkanlar daki iftar programlarına Bayrampaşa Belediye Başkanı Atila Aydıner başta olmak üzere Bosna Hersek Cumhurbaşkanı Bakir İzzetbegoviç, siyasetçiler, bürokratlar, din adamları, sanatçılar ve STK temsilcileri ile çok sayıda kişi katıldı. Balkanlar daki kardeşlik iftarlarında, Bayrampaşa Belediye Başkanı Atila Aydıner, 14 yıldır ilmik ilmik işlediğimiz Balkanlar da Ramazan projemiz ile Balkanlar ve Türkiye arasında dostluk, barış ve kardeşlik köprüleri kurduk. Bizim Balkanlar da tarihimiz, kültürümüz, sevdamız var. Oradaki kardeşlerimizi yalnız bırakmadık DEDİ. Kur an-ı Kerim okundu, ilahiler söylendi, halk oyunları sergilendi. Vatandaşlara iftar menüsünün yanında lokma tatlısı ve Osmanlı macunu ikram edildi. Ayrıca çocuklar için çeşitli tiyatro gösterileri sahnelendi. Bayrampaşa Belediyesi nin düzenlediği iftar programlarıyla yediden yetmişe tüm Balkanlar özlenen eski Ramazan günlerine geri döndü. Balkanlar ile Kopmayan Bir Gönül Bağımız Var Belgrad daki iftar programında konuşan ve Balkanlar da Ramazan projesinin uluslararası bir kardeşlik projesi olduğunu söyleyen Bayrampaşa Belediye Başkanı Atila Aydıner, 14 yıldır ilmik ilmik işlediğimiz Balkanlar da Ramazan projemiz ile Balkanlar ve Türkiye arasında dostluk, barış ve kardeşlik köprüleri kurduk. Bizim Balkanlar da tarihimiz, kültürümüz, sevdamız var. Oradaki kardeşlerimizi yalnız bırakmadık. Bu duygularla bir kez daha Balkanlar daki kardeşlerimiz ile kaynaşmak için yollara düştük ve yine Balkan coğrafyasında yaşayan Müslüman kardeşlerimiz ile Ramazan ın bereketini paylaştık, aynı sofralarda amin dedik. Bu bağları sürdürmeye ve Balkanlar ile Türkiye arasında yeni gönül köprüleri inşa etmeye kararlıyız dedi. AVRASYA DA YEREL GÜNDEM 37

40 ÜYELERDEN HABERLER BURSA 3. Türk Dünyası Ata Sporları Şenliği Bursa da Yapıldı Türk Dünyası Belediyeler Birliği (TDBB) Üyelerinden Bursa Büyükşehir Belediyesinin ev sahipliğinde TİKA, Bursa Valiliği ve Bursa Kültür Turizm Tanıtma Birliği destekleriyle, Türk kültürünün değerlerini gelecek nesillere tanıtmak ve Türk halklarının gönül birlikteliğini güçlendirmek amacıyla gerçekleştirilen 3. Türk Dünyası Ata Sporları Şenliği, Temmuz tarihlerinde Bursa Atatürk Stadyumu Meydanı ile Keles Kocayaylada yapıldı. Azerbaycan, Kazakistan, Kırgızistan, Özbekistan ve Türkmenistan dan sanatçı ve sporcular ile Doğu Türkistan ve çeşitli Türk ülkelerinden öğrencilerin de katıldığı şenlikte, ecdat yadigarı ata sporları günümüze taşındı. Bursa Büyükşehir Belediye Başkanı Alinur Aktaş, açılış töreninde yaptığı konuşmada, Ata sporları ile dayanışma, kaynaşma, birlik ve beraberliğimizi, Türk dünyasının barış ve kardeşliğini desteklemeyi hedefliyoruz. Bursa da bu yıl üçünsünü gerçekleştirdiğimiz Türk Dünyası Ata Sporları Şenliği ile hem Türk halklarının gönül Bursa Büyükşehir Belediye Başkanı Alinur Aktaş, açılış töreninde yaptığı konuşmada, Ata sporları ile dayanışma, kaynaşma, birlik ve beraberliğimizi, Türk dünyasının barış ve kardeşliğini desteklemeyi hedefliyoruz dedi. birlikteliğini ve kardeşliğini güçlendirmeyi hem de ortak Türk kültürünü gelecek nesillere aktarmayı hedefliyoruz dedi. Etkinlik kapsamında, kökbörü (oğlak kapma), pars ve kuşak güreşleri, at yarışı, mangala, at üzerinde ok atma, atlı güreş, yağlı güreş, yaya okçuluğu, cirit, rahvan, matrak cenk gibi spor, savaş ve strateji oyunları oynandı. Programa, toplam sporcu ve nin üzerinde sanatçı katılırken, etkinlik kapsamında, halk dansları gösterileri, konserler, sanatsal faaliyetler ve kültürel ritüeller vatandaşların beğenisine sunuldu. 38 AVRASYA DA YEREL GÜNDEM

41 ÜYELERDEN HABERLER??????? KEÇİÖREN Nakbe nin Yıl Dönümü Programı Keçiören de Yapıldı Keçiören Belediyesi nin Filistin Büyükelçiliği ile ortaklaşa Nakbe nin Yıl Dönümü dolayısıyla Dönüş hakkımız sonsuza kadar kaybolmayacaktır sloganıyla düzenlediği programda, Filistin in başkenti Kudüs tür vurgusu yapılarak ABD nin kararı kınandı. Yunus Emre Kültür Merkezinde düzenlenen programa Keçiören Belediye Başkanı Mustafa Ak, Filistin in Ankara Büyükelçisi Faed Mustafa, Libya Büyükelçisi Abdurrazaq Mukhtar Abdulqader, AFAD Başkanı Dr. Mehmet Güllüoğlu, Elçilik temsilcileri, Filistinliler ve çok sayıda davetli katıldı. Kuran Tilaveti ile başlayan programda Amerika nın büyükelçiliğini Kudüs e taşımasıyla Ortadoğu barışına yeniden bir dinamit konduğunu ifade eden Keçiören Belediye Başkanı Mustafa Ak, Dünyanın karşı çıktığı bu garabet kararı uygulayarak, İsrail in kuşatması sonrası gözyaşı, kan ve zulümle anılır olan Kudüs ün, Ramazan ı Şerif öncesi yeniden şiddetle, kanla, zulümle anılmasına hizmet etmiştir. Kudüs İslam dünyasının göz bebeği, haklı davası, manevi tacı ve meşru sancağıdır, bu gerçeği hiçbir hüküm değiştiremez. Bu kararı bir kez daha reddediyoruz. Amerika sorunun bir parçası olmayı tercih ederek, Ortadoğu barış sürecindeki arabuluculuk rolünü yitirmiş ve bölgedeki barış umutlarını da boşa çıkarmıştır. Bugün şehit olan ve tarih boyunca Filistin davasına gönül vermiş tüm şehitlerimizi de rahmetle anıyoruz. ifadelerini kullandı. Libya Büyükelçisi Abdurrazaq Mukhtar Abdulqader, Öldürme, işgal, yerinden etme, kutsal yerlere yapılan saygısızlıklar 70 yıldır devam ediyor. Onurlu Filistin halkı davalarına olan inançlarını kaybetmediler. Amerika nın haksız kararını reddediyoruz dedi. Programda Filistin Büyükelçisi Faed Mustafa da, 70 yıl önce dedelerinin uğradığı zulüm ve acılara bugün torunların maruz kaldığını belirterek, Ne kadar zulmederlerse etsinler göç etmeyeceğiz ve mutlaka kazanacağız. Bu en büyük musibetinin üzerinden 70 yıl geçti. Elimizden alınan haklar için ağlamıyor, bu hakları almak için ant içiyoruz. Özgürlük Filistin halkının umududur. Trump ve yönetiminin kararı yanlıştır, Kudüs Müslüman ve Araptır, işgalcilerle kutlama yapanları tarih affetmeyecektir. 6 Aralık tarihinde bu kararın alınmasının ardından ABD yi de dökülen kanların sorumlusu olarak görüyoruz. Davamızı sahiplenen Türkiye hükümeti ve halkına şükranlarımı sunuyorum dedi. Filistin davasının büyük güçlerin desteğiyle insanlık tarihinin gördüğü en büyük sistematik işgal olduğunu belirten Libya Büyükelçisi Abdurrazaq Mukhtar Abdulqader, Öldürme, işgal, yerinden etme, kutsal yerlere yapılan saygısızlıklar 70 yıldır devam ediyor. Onurlu Filistin halkı davalarına olan inançlarını kaybetmediler. Amerika nın haksız kararını reddediyoruz dedi. Nakbe yi anlatan fotoğraf sergisinin ve belgesel film gösteriminin yer aldığı programda özgür Filistin ve şehitler için dua edildi. AVRASYA DA YEREL GÜNDEM 39

42 ÜYELERDEN HABERLER KEÇİÖREN Srebrenitsa Soykırımı Şehitleri Yılında Keçiören de Anıldı yılının Temmuz ayında Bosna nın Srebrenitsa şehrinde soykırıma uğrayan 8 bin şehit, katliamın yılında Keçiören Belediyesi tarafından düzenlenen törenle anıldı. Keçiören Aliya İzzetbegoviç Parkı nda bulunan Srebrenitsa Anıtı önünde gerçekleştirilen törene Keçiören Belediye Başkanı Mustafa Ak ve Bosna Hersek Ankara Büyükelçisi Bakir Sadovic in yanı sıra yerel yöneticiler, Meclis Üyeleri, STK temsilcileri ve vatandaşlar katıldı. Kur an Tilaveti ve şehitler için saygı duruşu ile başlayan programda Bosna Hersek Büyükelçisi Sadovic, Bizlere vermiş olduğunuz destek ve her yıl gerçekleştirilen bu anma programından ötürü sizlere teşekkür ediyorum. Srebrenitsa soykırımına uğrayan ve kimliği belirlenen 35 sivil daha bu sene toprağa verildi. Aliya İzzetbegoviç bize dedi törene Keçiören Belediye Başkanı Mustafa Ak ve Bosna Hersek Ankara Büyükelçisi Bakir Sadovic in yanı sıra yerel yöneticiler, Meclis Üyeleri, STK temsilcileri ve vatandaşlar katıldı. ki Hiç kimseden ve hiçbir milletten nefret etmeyin. Geçtiğimiz 15 yıl içinde katliamın sorumlusu birçok sivil ve asker yargı önünde hesap verdi. Geleneksel olarak düzenlediğimiz Barış Yürüyüşüne Türkiye den ve dünyadan binlerce insan katılıyor, bu katliamın unutulmaması bundan sonrakilerin yaşanmaması için önemlidir dedi. Türkiye nin 15 Temmuz darbe girişiminde verdiği şehitleri de andıklarını belirten Büyükelçi Sadovic, Hepsine Allah tan rahmet diliyorum. Biz Bosna Hersek olarak her zaman sizlerin yanındayız. Bu dramların bir daha yaşanmamasını Allah tan diliyorum diye konuştu. 40 AVRASYA DA YEREL GÜNDEM

43 ÜYELERDEN HABERLER GÜZELYURT??????? yılında Bosna da gerçekleştirilen soykırımın insanlığın yüzkarası olarak tarihe geçtiğini vurgulayan Keçiören Belediye Başkanı Mustafa Ak ise katliamda hayatını kaybedenleri rahmetle anarak, Uluslararası Adalet Divanı yaşananları soykırım olarak nitelendirdi. Srebrenitsa da hala toplu mezarlar bulunuyor, kimlik tespitleri yapılıyor. Bu bize Avrupa nın ortasında yapılan katliamın boyutunun ne kadar büyük olduğunu gösteriyor ifadelerini kullandı yılında yaşanan bu vahşetin Bosna Hersek kadar Türkiye nin belleğinde de derin izler bıraktığını kaydeden Başkan Ak, Bosna nın o dönem BM koruması altında olduğunu hatırlatarak, Dünya yardım çığlığını geç duydu, ama Bosna nın çok büyük bir şansı vardı. Aliya İzzetbegoviç sadece Başkan Ak, Bilge Aliya İzzetbegoviç vefatından önce Bosna yı Cumhurbaşkanımız Sayın Recep Tayyip Erdoğan a emanet etmişti. Türkiye bu emanete sahip çıkıyor ve çıkmaya da devam edecek dedi. liderliği ile değil, insanlığı ile de Bosna halkının yolunu aydınlattı, Bosna yı bağımsızlığına kavuşturdu. Bilge Aliya İzzetbegoviç vefatından önce Bosna yı Cumhurbaşkanımız Sayın Recep Tayyip Erdoğan a emanet etmişti. Türkiye bu emanete sahip çıkıyor ve çıkmaya da devam edecek dedi. 15 Temmuz hain darbe kalkışmasının 2. yıl dönümü olduğunu da hatırlatan Ak, İşgal ve iç savaşı amaçlayan bu kalkışma Sayın Cumhurbaşkanımızın çağrısı, milletimizin ve devletimizin mücadelesi ile yenilgiye uğratıldı. Biz biliyoruz ki o gün Bosnalı kardeşlerimizin kalbi Türkiye ile attı dedi. Konuşmaların ardından protokol heyeti anıta çelenk koydu ve Srebrenitsa şehitlerini temsilen gökyüzüne beyaz balonlar bırakıldı. AVRASYA DA YEREL GÜNDEM 41

44 ÜYELERDEN HABERLER KEÇİÖREN Türk ve İslam Dünyası Keçiören Ramazan Etkinliklerinde Buluştu Türk Dünyası Belediyeler Birliği (TDBB) Yönetim Kurulu üyesi Keçiören Belediyesi Ramazan ayında sınırları aşan kardeşlik ilkesiyle ev sahipliği yaptığı, Uluslararası Ramazan Etkinliklerinin 9. su, 20 ülkenin katılımı ile 17 Mayıs Haziran tarihleri arasında Keçiören de düzenlendi. Türkiye nin gönül coğrafyasında yer alan 20 ülkenin konuk edildiği 9. Uluslararası Ramazan Etkinlikleri, TDBB üyeleri Azerbaycan, Kazakistan, Kırgızistan, Bosna Hersek, Kosova, Moldova Gagauzya, Makedonya, KKTC, Irak, Filistin, Ukrayna, Afganistan, Pakistan, Somali gibi ülkelerin yanı sıra Sudan, Endonezya, İran, Özbekistan, Malezya, Bangladeş, Batı Trakya ve Uygur Türklerinden gelen heyetlerin katılımı ile gerçekleştirildi. Keçiören Belediye Başkanı Mustafa Ak ın ev sahipliğinde Kalaba Kent Meydanında düzenlenen açılış programına, Milletvekilleri, Dışişleri Bakanlığı yetkilileri, Büyükelçiler, yabancı misyon temsilcileri, Kardeş Belediyelerin yöneticileri, STK Temsilcileri ve vatandaşlar katıldı. Kalaba Kent Meydanında kurulan etkinlik alanında Ramazan-ı Şerif in ilk gününden itibaren Kur an-ı Kerim okundu, korolar eşliğinde İlahiler söylendi, dualar edildi, Anadolu ve Türk dünyasına ait eserlerden oluşan konserler verildi, yöresel türküler söylendi ve ülke Kültür Evlerinin açılışı yapıldı. Ramazanın ilk gününü Filistin, Kudüs ve şehitlerin aziz hatıralarına atfettiklerini belirten Başkan Mustafa Ak, Bizi yeniden Ramazana erdiren Rabbime şükürler olsun. Ülkemize ve bütün İslam âlemine Ramazan ın güzellikler getirmesini diliyorum. Uluslararası Ramazan Etkinliklerimizin 9. sunu gerçekleştiriyoruz. Sınırları aşan kardeşlik diyoruz, çünkü aynı Allah a, aynı Peygambere, aynı dine inanan Müslüman kardeşlerimiz ile birlikte Keçiören de Ramazan ayını idrak ediyoruz dedi. Kalaba Kent Meydanında kurulan etkinlik alanında Ramazan-ı Şerif in ilk gününden itibaren Kur an-ı Kerim okundu, korolar eşliğinde İlahiler söylendi, dualar edildi, Anadolu ve Türk dünyasına ait eserlerden oluşan konserler verildi, yöresel türküler söylendi ve ülke Kültür Evlerinin açılışı yapıldı. Ayrıca farklı ülkelerden gelen yöresel halk dansları ekiplerinin yaptığı gösteriler de 9. Uluslararası Ramazan Etkinliklerine ayrı bir renk kattı. 42 AVRASYA DA YEREL GÜNDEM

45 ÜYELERDEN HABERLER??????? KIBRIS Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti (KKTC) nde Yerel Seçimler Yapıldı Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti (KKTC) nde 24 Haziran Pazar günü yerel seçimler yapıldı. 28 belediyenin 23 ünde belediye başkanları değişmezken, seçimlerde sadece 5 belediyenin başkanı değişti. 28 Belediyenin 23 ünde Belediye Başkanları Değişmedi KKTC de düzenlenen yerel seçimde halk dört yıl aradan sonra yeniden sandık başına gitti. bin seçmen, sandıkta oy kullandı. KKTC Yüksek Seçim Kurulu (YSK) ülke genelinde seçime katılım oranını yüzde olarak açıkladı yılındaki seçime kıyasla, sandık başına gidenlerin oranı yüzde 2 daha fazla oldu. KKTC deki yerel seçimde, Lefkoşa da Mehmet Harmancı, Girne de Nidai Güngördü, Gazimağusa da İsmail Arter, Lefke de Aziz Kaya, Güzelyurt ta Mahmut Özçınar, İskele de Hasan Sadıkoğlu 4 yıl daha görev yapmak için seçmenlerden destek buldu. Altı ilçede en çekişmeli seçim Güzelyurt ta yaşandı. Özçınar, altıncı kez seçimi kazandı. bin seçmen, sandıkta oy kullandı. KKTC Yüksek Seçim Kurulu (YSK) ülke genelinde seçime katılım oranını yüzde olarak açıkladı. Akdoğan da Ahmet Latif, Akıncılar da Hasan Barbaros, Alayköy de Hulusi Manisoy, Alsancak ta Fırat Ataser, Beyarmudu nda İlker Edip, Büyükkonuk ta Ahmet Sennaroğlu, Çatalköy de Mehmet Hulusioğlu, Dikmen de Yüksel Çelebi, Dipkarpaz da Suphi Coşkun, Esentepe de Cemal Erdoğan, Geçitkale de Hasan Öztaş, Gönyeli de Ahmet Benli, İnönü de Ali Öncü, Mehmetçik te Cemil Sarıçizmeli, Paşaköy de Halil Tülücü, Tatlısu da Hayri Orçan, Vadili de Mehmet Adahan dört yıl daha görev yapmak üzere yeniden seçilen isimler oldular. 28 Belediyeden Sadece 5 inin Başkanı Değişti KKTC deki yerel seçimlerde 28 belediyeden sadece 5 inin başkanı değişti. Yeni Boğaziçi, Değirmenlik, Serdarlı ve Yeni Erenköy belediye başkanlarında değişiklik oldu. Lapta da seçim yarışını bağımsız aday Mustafa Aktuğ kazanırken, Yeni Boğaziçi Belediyesi nde kazanan Bağımsız Aday Mustafa Zurnacılar oldu. Değirmenlik Belediye Başkanlığı nı Ali Karavezirler kazandı. Yeni Erenköy Belediye Başkanlığı na bağımsız aday Emrah Yeşilırmak, Serdarlı Belediyesi Başkanlığı na Halil Kasım seçildi. AVRASYA DA YEREL GÜNDEM 43

46 ÜYELERDEN HABERLER KIBRIS Kıbrıs Türk Belediyeler Birliği Genel Kurul Toplantısı Yapıldı Kıbrıs Türk Belediyeler Birliği nin Genel Kurul Toplantısı, 28 Belediye Başkanının katılımı ile 03 Temmuz Salı günü yapıldı. Başkanlık Divanının oluşturulmasının ardından, Birliğin Faaliyet Raporu okundu. Faaliyet raporunun okunmasının ardından Birlik Yürütme Kurulu seçimi yapıldı. Birlik yürütme kurulu üyeliğine, Güzelyurt Belediye Başkanı Mahmut Özçınar, Lefkoşa Türk Belediyesi Başkanı Mehmet Harmancı, Gazimağusa Belediye Başkanı İsmail Arter, Girne Belediye Başkanı Nidai Güngördü, İskele Belediye Başkanı Hasan Sadıkoğlu, Çatalköy Belediye Başkanı Mehmet Hulusioğlu, Beyarmudu Belediye Başkanı İlker Edip, Paşaköy Belediye Başkanı Habil Tülücü, Büyükkonuk Belediye Başkanı Ahmet Sennaroğlu seçildi. Seçimin ardından yapılan ilk Yürütme Kurulu toplantısında, Türk Dünyası Belediyeler Birliği (TDBB) Yönetim Kurulu Üyesi Güzelyurt (KKTC) Belediye Başkanı Mahmut Özçınar Kıbrıs Türk Belediyeler Birliği Başkanlığına, Lefkoşa Türk Belediyesi Başkanı Mehmet Harmancı da Asbaşkanlığa seçildi. 44 AVRASYA DA YEREL GÜNDEM

47 ÜYELERDEN HABERLER KOCAELİ??????? V. Uluslararası Hıdırellez Bayramı Kocaeli de Kutlandı Kocaeli Büyükşehir Belediyesi, Balkan Türkleri Kültür ve Dayanışma Derneği (BAL-TÜRK) ve Türk Dünyası Belediyeler Birliği (TDBB) işbirliğinde düzenlenen, Uluslararası Hıdırellez Bayramı etkinlikleri, Mayıs tarihlerinde Kocaeli de gerçekleştirildi. Bu yıl beşincisi düzenlenene Hıdırellez Bayramı na, Türkiye, Bosna Hersek, Bulgaristan ve Makedonya dan folklor ekipleri gösterileriyle katıldı, hep birlikte Balkan Türküleri söylendi. V. Uluslararası Hıdırellez Bayramı nın ilk gününde Karatepe Köyü nde kurban sağma geleneği gerçekleştirildi. Ardından Bosna Hersek, Bulgaristan, Makedonya ve Türkiye folklor ekipleri gösterilerini sundu. Misafir ve köylülerin beğeniyle izlediği gösterilere vatandaşlar da katılarak eşlik etti. V. Uluslararası Hıdırellez Bayramı nın ilk gününde Karatepe Köyü nde kurban sağma geleneği gerçekleştirildi. Ardından Bosna Hersek, Bulgaristan, Makedonya ve Türkiye folklor ekipleri gösterilerini sundu. Hıdırellez Bayramı nın ikinci gününde Seka Kültür alanında kapılara söğüt dalı asma ve Karatepe Köyü nde kurban kesme ve çiğ toplamanın ardından çoban vardiya değişim ritüeli yapıldı. Aynı gün akşam Sekapark Kültür Alanı nda bulunan Balkan Kültür Evi nde bir gün önceden gömülmüş bakır kazan çıkarıldı. Balkan Kültür Evi bahçesinde, akşam yemeği, folklor gösterileri ve yöresel konserle Hıdırellez Bayramı renkli görüntülerle son buldu. Programın ardından karşılıklı hediyeler takdim edildi. 7 Mayıs Pazartesi Balkanlar dan gelen katılımcıların memleketlerine dönüşü ile program tamamlandı. AVRASYA DA YEREL GÜNDEM 45

48 ÜYELERDEN HABERLER KOSOVA Kosova Mamuşa da Domates Festivali Düzenlendi Türk Dünyası Belediyeler Birliği (TDBB) üyesi ve Kosova nın tek Türk belediyesi olan Mamuşa da Domates Festivali, 24 Temmuz tarihinde gerçekleştirildi. Festivale, Kosova Kamu Yönetimi Bakanı ve Demokratik Türk Partisi (KDTP) Genel Başkanı Mahir Yağcılar, Türkiye Cumhuriyeti Priştine Büyükelçisi Kıvılcım Kılıç, TDBB Genel Sekteri Fahri Solak, Mamuşa Belediye Başkanı Abdülhadi Krasniç, Türkiye nin Prizren Başkonsolosu Eylem Altunya, TİKA Kosova Koordinatörü Hasan Burak Ceran, Bursa Büyükşehir Belediyesi eski Başkanı Recep Altepe ve çok sayıda konuk katıldı. Festivalin açılışını Mamuşa Belediye Başkanı Abdülhadi Krasniç yaptı. Krasniç, Mamuşa tarımcılarının ürünlerini yetiştirmeye verdikleri önemi, aynı zamanda çocuklarının eğitimlerine de vermeleri çağrısında bulundu. Festivalin açılışını Mamuşa Belediye Başkanı Abdülhadi Krasniç yaptı. Krasniç, Mamuşa tarımcılarının ürünlerini yetiştirmeye verdikleri önemi, aynı zamanda çocuklarının eğitimlerine de vermeleri çağrısında bulundu. Festivale katılan Kosova Kamu Yönetimi Bakanı ve KDTP Genel Başkanı Mahir Yağcılar da Mamuşa nın kez bu etkinliği düzenlemesinden duyduğu memnuniyeti ifade ederek, Domates Festivali siz değerli Mamuşalıların dünyaya bir nevi açılmasıdır. Mamuşa tarihi kasabalardan biridir. Ürünleriyle Kosova dışında da tanınmış örnek bir bölgedir dedi. Türkiye nin Priştine Büyükelçisi Kıvılcım Kılıç, Mamuşalılar ve Mamuşa nın tarım emekçisinin büyük emek, özen ve titizlikle her türlü fedakarlıkla yetiştirdikleri ürünlerinin haklı gururunu yaşadıklarını ve bu gurura iştirak etmekten mutluluk duyduğunu ifade ederek, Kosovalı Türklere birlik içinde yaşamaları çağrısı yaptı. Mamuşa Şehitliği ziyareti ile başlayan festival, açılış konuşmalarının ardından Mamuşa meydanında Türkiye den ve Kosova dan folklor gruplarının gösterileriyle devam etti ve teşekkür plaketlerinin takdimi ile sona erdi. 46 AVRASYA DA YEREL GÜNDEM

49 ÜYELERDEN HABERLER MALTEPE??????? Azerbaycan Halk Cumhuriyeti Yıl Parkı Maltepe de Açıldı Maltepe Belediyesi tarafından, Azerbaycan ın kuruluşunun yılı kapsamında Maltepe de bir parka, Azerbaycan Halk Cumhuriyeti Yıl Parkı adı verildi. Açılışta konuşma yapan Azerbaycan Ankara Büyükelçisi Hazar İbrahim Bu sadece dostluğun değil kardeşliğin bir sembolüdür. Çünkü bu yıl Azerbaycan Halk Cumhuriyeti nin yılı. yıl önce Azerbaycan ve Türkiye birbirine kardeşlik elini uzattılar. O zaman Azerbaycan Cumhuriyeti nin kurulma mücadelesine Türkiye çok büyük bir destek verdi. O zaman Nuri Paşa nın komutasında Kafkas İslam Ordusu geldi. Aynı zamanda Türkiye nin Kurtuluş Savaşına Azerbaycan dan gönüllüler geldiler. Türkiye nin kurtuluşu için savaştılar. Bugün de yıl sonra Azerbaycan ve Türkiye birbirlerine sadıklar, yine kardeş elini uzatırlar dedi. Maltepe Başıbüyük Mahallesindeki parkın açılışına, Maltepe Belediye Başkanı Ali Kılıç, Azerbaycan Diasporadan Sorumlu Devlet Bakanı Yardımcısı Valeh Hacıyev, Azerbaycan Ankara Büyükelçisi Hazar İbrahim, Azerbaycan İstanbul Başkonsolosu Mesim Hacıyev, Azerbaycanlı milletvekilleri Adil Alıyev, Nazım Cafarov, Musa Gasımlı ve Türkiye de yaşayan Azerbaycanlı sanatçılar ile çok sayıda vatandaş katıldı. Açılışta konuşma yapan Azerbaycan Ankara Büyükelçisi Hazar İbrahim Bu sadece dostluğun değil kardeşliğin bir sembolüdür DEDİ. Maltepe Belediye Başkanı Ali Kılıç Bugün önemli bir tarihte parkın açılışını yapıyoruz. Yaklaşık 5 dönüm arazi üzerinde Azerbaycan Yıl parkı açtık. Aynı zamanda rahmetli Haydar Aliyev in de doğum günü dolayısıyla ikisini bütünleştirdik. Bizim için çok anlamlı bir park açılışı. Önümüzdeki aylardan itibaren Azerbaycanlı sanatçılar, heykeltıraşlar bizzat gelip eserlerini burada kendileri yapacaklar. Her defasında bir yarışma ile ortaya çıkan eserleri burada sergilemeye devam edeceğiz şeklinde konuştu. Resim Sergisi Açıldı Park açılışının ardından, Türkiye de yaşayan Azerbaycanlı ressamların eserlerinin tanıtıldığı sergi de Prof. Dr. Türkan Saylan Kültür Merkezi nde açıldı. AVRASYA DA YEREL GÜNDEM 47

50 ÜYELERDEN HABERLER MERSİN 4. Türk Dünyası Tiyatro Günleri Mersin de Yapıldı Mersin Büyükşehir Belediyesi tarafından bu yıl Dördüncüsü gerçekleştirilen Türk Dünyası Tiyatro Günleri, Nisan tarihlerinde Mersin de yapıldı. Mersin Büyükşehir Belediyesi Kongre ve Sergi Sarayı nda gerçekleştirilen 4. Türk Dünyası Tiyatro Günleri açılış etkinliğine, Mersin Büyükşehir Belediye Başkanı Burhanettin Kocamaz, KKTC Eğitim ve Kültür Ataşesi Yusuf İnanıroğlu, Mersin Eski Valisi Akif Tığ, Türk Dünyası Araştırmaları Vakfı Bölge Temsilcisi Seyfettin Sindar ve çok sayıda vatandaş katıldı. Mersin Büyükşehir Belediyesi tarafından 4 yıldır gerçekleştirilen tiyatro günlerinde, farklı ülkelerden gelen tiyatro grupları oyunlarını sahneliyor. Farklı kültür ve dilleri tiyatro potasında eriterek Mersinlilere aktarmayı amaçlayan Türk Dünyası Tiyatro Günleri nde Türkiye nin yanı sıra Azerbaycan, Gagauzya, Irak, İran, Kıbrıs, Kırgızistan, Tataristan, Türkmenistan ve Suriye den gelen tiyatro toplulukları oyunlarını sahneleyerek, kültürlerini ve dillerini Mersin e taşıdı. Dördüncüsü gerçekleştirilen Türk Dünyası Tiyatro Günleri, Azerbaycan Sumgayıt Drama Devlet Tiyatrosu nun Ocak isimli oyunu ile başladı. Oyun sonrası sahneye çıkarak bir konuşma yapan Başkan Kocamaz, hedeflerinin insanları tiyatro gibi birleştirici bir özelliği olan sanat dalı sayesinde birleştirmek ve kaynaştırmak olduğunu dile GETİRDİ. Dördüncüsü gerçekleştirilen Türk Dünyası Tiyatro Günleri, Azerbaycan Sumgayıt Drama Devlet Tiyatrosu nun Ocak isimli oyunu ile başladı. Oyun sonrası sahneye çıkarak bir konuşma yapan Başkan Kocamaz, hedeflerinin insanları tiyatro gibi birleştirici bir özelliği olan sanat dalı sayesinde birleştirmek ve kaynaştırmak olduğunu dile getirerek, kültürel değerleri gelecek nesillere aktarmak için sanatsal ve kültürel faaliyetlere devam edeceklerini ifade etti. Yeni neslin Türklüğü ve Türk dilini birlik ve beraberlik içerisinde yaşatmasının ana gayeleri olduğunu ifade eden Başkan Kocamaz, kendi kimliğine ve benliğine sahip çıkan bireyler yetiştirmenin önemine de değindi. Kongre ve Sergi Sarayı nda Nisan tarihleri arasında gerçekleştirilen tiyatro günlerinde Azerbaycan Sumgayıt Drama Devlet Tiyatrosu, Türkmenistan Maktumkulu Halk Müzikal Dram Tiyatrosu, KKTC Güzelyurt Belediyesi Şehir Tiyatrosu, Gagauzya Komrat Belediyesi S. Kesya Müzik ve Drama Tiyatrosu, Tataristan Devlet Özerk Kültür Kurumu Buinsky Devlet Drama Tiyatrosu, İran Türk Tiyatrosu, Kırgızistan Cumhuriyeti Devlet Gençlik Uchur Tiyatrosu, Mersin Büyükşehir Belediyesi Şehir Tiyatroları ve Irak Kerkük Türkmen Gardaşlık Ocağı Tiyatro Grubu sahne aldı. 48 AVRASYA DA YEREL GÜNDEM

51 ÜYELERDEN HABERLER PENDİK??????? Uluslararası Geleneksel Sanatçılar Buluşması Pendik te Yapıldı Türk Dünyası Belediyeler Birliği (TDBB) Üyelerinden Pendik Belediyesi tarafından düzenlenen Uluslararası Geleneksel Sanatçılar Buluşması, 22 ülkeden 62 sanatçının katılımıyla, Temmuz tarihleri arasında Pendik Sahil Meydanı nda gerçekleştirildi. Belediye Başkanı Osman Sargın ve davetliler katıldı. Uluslararası Folklor Festivalleri ve Geleneksel Sanatlar Organizasyonu (CIOFF) işbirliğinde düzenlenen Uluslararası Geleneksel Sanatçılar Buluşması açılış törenine Pendik Belediye Başkanı Kenan Şahin, Panama İstanbul Başkonsolosu Andreas Gregorio Nunez, İran İstanbul Başkonsolosluğu Kültür Ataşesi Abdürrıza Raşid, CIOFF Türkiye Genel Sekreteri Muammer Arslan, İznik Altı gün süren organizasyonda ziyaretçilere Çini ziyafeti sunuldu. Türk sanatçılar İsmail Yiğit, Gülseren Öztuğcu ve Azerbaycanlı Naghı Naghıyev, Çin li Ruopeng Sun organizasyona özel hazırladıkları nadide parçaları stantlarında görücüye çıkardılar. Bu yıl Çini sanatının ana tema seçildiği organizasyonda Türkiye nin çeşitli illerinin yanı sıra; Azerbaycan, Bulgaristan, Kırgızistan, KKTC, Karadağ, Moldova, Özbekistan, Pakistan, Belarus, Çin, Estonya, Güney Kore, İran, İspanya, İtalya, Kosta Rika, Malezya, Panama, Portekiz ve Ürdün den gelen sanatçıların el emeği eserleri Uluslararası Geleneksel Sanatçılar Buluşması kapsamında sergilendi. Altı gün süren organizasyonda ziyaretçilere Çini ziyafeti sunuldu. Türk sanatçılar İsmail Yiğit, Gülseren Öztuğcu ve Azerbaycanlı Naghı Naghıyev, Çin li Ruopeng Sun organizasyona özel hazırladıkları nadide parçaları stantlarında görücüye çıkardılar. AVRASYA DA YEREL GÜNDEM 49

52 ÜYELERDEN HABERLER SULTANBEYLİ Türk Dünyası Şairleri Sultanbeyli Şiir Festivalinde Buluştu Türk Dünyası Belediyeler Birliği (TDBB) üyesi Sultanbeyli Belediyesi tarafından düzenlenen VI. Uluslararası İstanbulensis Şiir Festivali 17 ülkeden 38 şairin katılımıyla, Mayıs tarihlerinde İstanbul da gerçekleştirildi. Şiir Festivalinin bu seneki teması Türk Dünyası Şiirleri olarak belirlendi. Şiir festivaline, Türkiye nin yanında Azerbaycan, Bosna Hersek, Bulgaristan, Irak, Kazakistan, Kırgızistan, Kosova, Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti, Makedonya, Moldova Gagauz Yeri, Özbekistan, Romanya, Tacikistan, Tataristan, Türkmenistan ve Yunanistan dan şairler katıldı. Sultanbeyli Belediye Başkanı Hüseyin Keskin festivalin kapanış töreninde yaptığı konuşmada, tüm şairlere teşekkür ederek, Dört gün boyunca ilçemiz ve İstanbul unutulmayacak bir festivale ev sahipliği yaptı. 17 farklı ülkeden 38 şairimiz Türk Dünyası teması altında şiirlerini okudular. İlçemizin okullarında gençlerimizle buluşan şairlerimiz şiirin o manevi ruhunu tüm dünyaya duyurdular. Coğrafyalarımız dışında hiçbir farklılığımız bulunmayan aziz kardeşlerimizle aramızdaki mesafeler de kalkacak ve barışın, dostluğun, kardeşliğin şiirlerini hep birlikte söyleyeceğiz ifadelerini kullandı. Sultanbeyli Belediye Başkanı Hüseyin Keskin kapanış töreninde yaptığı konuşmada, tüm şairlere teşekkür ederek, unutulmayacak bir festivale ev sahipliği yaptık. 17 farklı ülkeden 38 şairimiz Türk Dünyası teması altında şiirlerini okudular. İlçemizin okullarında gençlerimizle buluşan şairlerimiz şiirin o manevi ruhunu tüm dünyaya duyurdular DEDİ. Kapanış programında şairler Adem Turan, Cemalettin Latiç (Bosna Hersek), Aykut Nasip Kelebek, Gülten Abdula (Romanya), Ercan İriş, Habibe Ahmatova (Bulgaristan), Hatice Çay, Hasanboy Gayubov (Tacikistan), Kadir Ünal, Mihail Kürkçü (Gagauzya), Sıddık Ertaş, Ramis Aymed (Tataristan) ve Şakir Kurtulmuş şiirlerini okudular. Program, Murat Kekilli konseriyle sona erdi. 50 AVRASYA DA YEREL GÜNDEM

53Программа по Обмену Опытом и Знаниями c Mуниципалитетами членами TDBB из Азербайджана Проведена в Анкарe и Стамбулe C 29 апреля по 5 мая года в Анкарe и Стамбулe была проведена Программа по Обмену Опытом и Знаниями для Mуниципалитетов из Азербайджана, с участием 11 мэров, организованная Союзом Mуниципалитетов Тюркского Mира (TDBB) в сотрудничестве с Мэрией Стамбула, муниципалитетом Байрампаша, Бейкоз, Кечиорен и Пендик и Министерством Культуры и Tуризма Турции. В программе приняли участие мэр Нериманова, а также председатель Союза Городских Mуниципалитетов Азербайджана Тамрaз Тагиев, вице-президент Союза Городских Mуниципалитетов Азербайджана, а также мэр Муниципалитета Низами города Гянджа Гошгар Мамедов, генеральный секретарь Союза Городских Mуниципалитетов Азербайджана Тофиг Гасанов, мэр Балакен Афган Сафаров, мэр города Берде Садыг Халилов, мэр города Евлах Эльми Сафаралиев, мэр города Шамкир Вугар Гасанов, заместитель мэра Сумгайыта Муса Гасанов, начальник юридического отдела в муниципалитете Сумгайыта Заур Шахбалаев и советник депутата Национального парламентского комитета по региональным вопросам, а также глава райкома муниципалитета Ясамала Мамед Мамедли. 51 AVRASYA DA YEREL GÜNDEM

54 лето Номер 11 ENGLISH / RUSSIAN SUMMARY - КРАТКОЕ ИЗЛОЖЕНИЕ НОВОСТЕЙ NEWS FROM TDBB НОВОСТИ СОЮЗА 10th Communication with Future Workshop was held in Uzbekistan Organized by Radio and Television Supreme Council (RTUK) and supported by Union of Turkish World Municipalities (TDBB), 10th Communication with Future Workshop was held in Tashkent, Bukhara and Samarkand between 7 and 12 May Communication with Future Workshop was attended by students of Turkish origin from Balkan countries, which are Bosnia and Herzegovina, Bulgaria, Moldova, Serbia and Greece. 30 students from 15 countries, who were having their graduate education in communication departments of different universities of Turkey, participated in the workshop. 10th Communication with Future Workshop took place with the cooperation of such institutions like RTUK, TIKA (Republic of Turkey Prime Ministry Turkish Coordination and Cooperation Agency), BYEGM (Republic of Turkey Prime Ministry Directorate General of Press and Information), TDBB (Union of Turkish World Municipalities), TRT (Turkish Radio and Television) Avaz, Anadolu Agency, Uzbekistan World Languages University and Uzbekistan International Press Club. В Узбекистане Проведен ый Воркшоп по Коммуникации c Будущим мая года в Ташкенте, Бухаре и Самарканте состоялся ый Воркшоп по Коммуникации c Будущим, организованый со стороны Высшeго Руководства Pадио и Tелевидения (RTÜK) и с поддержкой Союза Муниципалитетов Тюркского Мира (TDBB). Ha Воркшопe по Коммуникации c Будущим из балканских стран приняли участие студенты тюркского происхождения из Боснии и Герцеговины, Болгарии, Молдовы, Сербии и Греции. Приняли участие 30 студентов из 15 стран мира обучающиеся в области коммуницикации в высших учебных заведениях Турции. ый Воркшоп по Коммуникации c Будущим был реализован в сотрудничестве с RTÜK, TIKA, BYEGM, TDBB, TRT Avaz, Aгентством Анадолу, Узбекским Университетoм Джихан Диллери и Международный пресс-клубoм Узбекистана. Парк Турции, созданный содействием Союза Муниципалитетов Тюркского Mирa (TDBB) и Муниципалитетов Алтындаг, Бююкчекмедже, Гёльбаши (Анкара), Испартa, Каратай (Конья), Кечиорен, Ортахисар (Невшехир), Османгази (Бурса), открылся церемонией, состоявшейся в воскресенье, 6 май года, в селе Казаклия Автономной Области Гагаузии, Молдовы. На церемонии открытия приняли участие президент Молдовы Игорь Додон, Президент Гагауз Ери Ирина Влах, Mинистр Образование и Культуры Молдовы Моника Бабук, Генеральный секретарь TDBB Фахри Солак, представители посольства Молдовы, депутаты, координатор ТИКА в Молдовe, председатель Ассоциация Дружбы Турецко-Молдова Рафет Коксал, районные муниципалитеты гагаузов, главы местных властей со стороны Турции, представителей НПО и местные жители гагаузы с гагаузскими и турецкими флагами в руках. AVRASYA DA YEREL GÜNDEM 52

55 SUMMER ISSUE 11 ENGLISH / RUSSIAN SUMMARY - КРАТКОЕ ИЗЛОЖЕНИЕ НОВОСТЕЙ NEWS FROM TDBB НОВОСТИ СОЮЗА TDBB Mongolia Bayan-Ulgii Delegation Information and Experience Sharing Program was Held in Istanbul TDBB Mongolia Bayan-Ulgii Delegation Information and Experience Sharing Program, organized by Union of Turkish World Municipalities (TDBB) in cooperation with Istanbul Metropolitan Municipality, Bağcılar, Sancaktepe, Zeytinburnu Municipalities and Turkey Travel Agencies Association (TURSAB), was completed after the presentations and site visits made in Istanbul between 7 and 14 May The program was attended by President of City Council Bauirjan Dalyel, Deputy Governor Kameliyat Akhmedia, Councilmen Byerdmurat Khajnabi, Tulyeubyek Bikhumar, Bakhit Saudabai, Byekbolat Shaikhan, Deputy Manager of State Hospital Manchuk Khavdyrash, Manager of 4. State High School Khairat Khajyekbyer, Doctor Manager of Private Beis Şifa Hospital Byeisyen Bulan, Manager of Suat Company Adalbyek Jusren, President of State Bank Januzakh Khuan, Accountant of State Hospital Uuganbaatar Bolat, Manager of Ak Dam Company Amantai Shamshii, Manager of Sum Dundin Hospital Guljan Dalyelkhan, Councilman Yerbol Jylkhyshybai, Head of Internal Inspection and Evaluation Department Taukye Mauit, Head of Social Insurance Department Usyerkhan Tulkibai, Manager of Tsagannuur Village Yesbolat Daut, Manager of Shinbulak Company Ailanysh Khakhtan, Accountant of City Council Siyezd Khibat, Senior Official of City Council Barshagul Myerzyet, Vice President of City Council Translator Guljamila Mankyei, Ulgii Metropolitan Municipality Councilman Translator Yertai Oral and Deputy Manager of Town Planning Department Arai Myeiram. Программа по Обмену Опытом и Знаниями c Делегацией Баян- Улгий из Монголии Членом TDBB Проведена в Стамбулe мая в Стамбуле проведена Программа по Обмену Опытом и Знаниями c Делегацией Баян-Улгий из Монголии, организованный со стороны Союза Муниципалитетов Тюркского Мира (TDBB) и с содействием Муниципалитетов Стамбула, Багджиларa, Санджактепе, Зейтинбурну и Ассоциации Туристических Агентств Турции (TURSAB). В программе приняли участие Председатель Совета Баян-Улгий Бауиржан Далиэль, Вице-губернатор Камелият Ахмедиа, Члены Совета Провинциального собрания Бёрдмурат Хайнавы, из Городского Совета Тулеубек Вихомар, Бахит Саудабай, Бекболат Шайхан, Заместитель директора Государственной больницы Манчук Хавдыраш, Директор 4. государственного лицея Хайрат Хаджикбьер, Директор Больницы Доктор Бейс Здоровье Бейсен Булан, Директор Suat Ltd. Адалбюк Юсрен, президент Государственного банка Янузах Хуан, бухгалтер Госбольницы Уиганбаатар Болат, директор Ak Dam Ltd. Амантай Шамши, директор больницы Сум Дундин Гульджан Далилхан, член Ассамблеи провинции Ербол Йылхышыбай, начальник отдела внутреннего аудита и оценки Тауки Мауит, руководитель отдела социального страхования Усиерхан Тулкибай, руководитель села Цаганнуур Есболат Даут, директор Shınbulak Ltd Айланыш Хахтан, бухгалтер городского совета Сийдд Хибат, старший чиновник городского совета Баршагул Мьерзиет, вице-спикер совета Гулиамила Манкей, член городского совета Ульгий переводчик Ертай Орал и член отдела городского дизайна Ульгий города Араи Мийрам. 53 AVRASYA DA YEREL GÜNDEM

56 лето Номер 11 ENGLISH / RUSSIAN SUMMARY - КРАТКОЕ ИЗЛОЖЕНИЕ НОВОСТЕЙ NEWS FROM TDBB НОВОСТИ СОЮЗА Memorandum of Understanding for the Restoration Project of Bishkek Atatürk Park was Signed Memorandum of understanding between Union of Turkish World Municipalities (TDBB) and Bishkek Metropolitan Municipality was signed in Bishkek on 24 May by TDBB Secretary General Fahri Solak and Deputy Mayor of Bishkek Erkinbek Isakov within the framework of the restoration Project of Bishkek Atatürk Park. The memorandum contains the main principles of reconstruction of some parts of Atatürk Park in cooperation with Union of Turkish World Municipalities Union (TDBB) and Kocaeli Metropolitan Municipality and obligations of the parties within the project. TDBB Oпубликовaл Книгу летие со Дня Рождения Баймырза Хаита и Историческое Исследование Туркестана в Наше Время TDBB опубликовал Книгу из данных Международногo Симпозиумa в честь летия Баймырза Хаита и Историческое Исследование Туркестана в Наше Время, в сотрудничестве с Cоюзом Mуниципалитетов Тюркского Мира (TDBB), Стамбульским Университетом, Университетом Мимар Синан, Стамбульским Университетом Румели, Турецким Историческим Обществом и Стамбульского Отделения Тюркской Отчизны. В этой книге есть девять докладов под заголовками Баймирза-Хайит, Вели Кайюм, Мустафа Чокей, Тахир Чагатай, Чингиз Дагджи, Абдулвахап Октай, Хюсейн Икрам Хан, Зияеддин Бабакуран и Особая сессия. Подписан Меморандум o Взаимопонимании Проектa Реконструкции Парка Ататюрк в Бишкекe В рамках проекта реконструкции парка Ататюрк в Бишкекe 24 мая года был подписан Меморандум о Bзаимопонимании между Союзом Mуниципалитетов Тюркского Мира (TDBB) и муниципалитетом Мэрии г. Бишкек со стороны Генеральным секретарем TDBB Фахри Солаком и Вице- Мэром муниципалитета Бишкек Эркинбеком Исаковым в Бишкеке. В Меморандумe содержатся основные принципы и обязательства сторон по реконструкции части парка Ататюрк в Бишкеке, в сотрудничестве с Союзом Mуниципалитетов Тюркского Мира (TDBB) и муниципалитетом Коджаэли. The book Baymirza Hayit in the th Anniversary of his Birth and History of Turkestan Today was Published by TDBB The book composed of reports from the conference titled The International Symposium on the Baymirza Hayit the th Anniversary of his Birth and Today s Turkestan Studies organized in cooperation with Union of Turkish World Municipalities (TDBB), Istanbul University, Mimar Sinan University, Rumeli University of Istanbul, Turkish Historical Society and Turk Ocaklari Istanbul branch was published by TDBB. In the book, there are nine reports composed of sessions and the special sessions on Baymirza Hayit, Veli Kayyum, Mustafa Çokay, Tahir Çağatay, Cengiz Dağcı, Abdulvahap Oktay, Hüseyin İkram Han, Ziyaeddin Babakuran. AVRASYA DA YEREL GÜNDEM 54

57 SUMMER ISSUE 11 ENGLISH / RUSSIAN SUMMARY - КРАТКОЕ ИЗЛОЖЕНИЕ НОВОСТЕЙ NEWS FROM TDBB НОВОСТИ СОЮЗА Рамаданская Посылка Палестине от TDBB Союз Муниципалитетов Тюркского Мира (TDBB) по поводу месяца Рамадан предоставил продуктовыe посылки тысячу семьям в регионе Аль-Назль (сектор Газа) муниципалитетa члена из Палестины Джабалия. From TDBB to Palestine Ramadan Food Packages Рамаданскиx посылок, финансируемые со стороны TDBB и поставляемые в местном масштабе турецким Красным Полумесяцем и содержащие основные продовольственные товары, были распределены среди бедных и малообеспеченных семей, проживающих в Джабалиe, в регионе Газа. В результате проекта была оказана помощь 5 тысяч нуждающим людям. In Ramadan , Ramadan food packets were distributed to families to the region of Jabalia Al Nazlh (Gaza Strip) which is a Palestine Member Municipality by Union of Turkish World Municipalities (TDBB) aid boxes of basic foodstuff, which were sponsored by TDBB and supplied from local sources by Turkish Red Crescent were distributed to the unfortunate families who lives in the Gaza Strip, Jabalia region. The aid were reached to people in need. Поддержка TDBB в Виде Участия Бишкекского Национального Детского Форума Cоюз Муниципалитетов Тюркского Мира (TDBB) оказал поддержку Первому Национальному Детскому Форуму по раннему развитию детей, под эгидой Международного фонда Розы Отунбаевой, который состоялся мая года в Бишкеке, столице Кыргызстана. В форуме участвовали эксперты из Турции, а также с США, Австрии, Англии и UNICEF. При поддержке TDBB в форуме учавствовали специалисты образования из Турции директор детского сада MEB Кючюкчекмедже Папатия Бюлент Демир и директор детского сада Кагитхане Чагдаш Яшам Эшрефa и Садуллах Кирая Эрдоган Эргин. Эксперты из Турции выступили с докладом о развитии дошкольного образования в Турции. Кроме того, они ответили на вопросы от участников форума о дошкольном образовании в Турции. Participation Support from TDBB to Bishkek National Children Forum Union of Turkish World Municipalities (TDBB) February Executive Board Meeting was held on Wednesday, February 21, , hosted by Beykoz Municipality. Union of Turkish World Municipalities (TDBB) gave participation support to the 1st National Children Forum organized in Kyrgyzstan s capital city, Bishkek on May themed as children s early development by Roza Otunbayeva International Foundation. Participators came to the Forum not only from Turkey, but also from USA, Austria, England and there were also experts from UNICEF. With the support of TDBB, Director of Küçükçekmece Papatya Nursery Bülent Demir and Director of Kağıthane Çağdaş Yaşam Eşref ve Sadullah Kıray Nursery Erdoğan Ergin participated in the Forum. Turkish experts made presentations on development of Pre-school Education and activities held in Turkey. Moreover, questions from the other participators about Turkey s pre-school education by the Turkish experts were answered. 55 AVRASYA DA YEREL GÜNDEM

58 лето Номер 11 ENGLISH / RUSSIAN SUMMARY - КРАТКОЕ ИЗЛОЖЕНИЕ НОВОСТЕЙ NEWS FROM TDBB НОВОСТИ СОЮЗА Support to th Ajvatovica Festival from TDBB Union of Turkish World Municipalities (TDBB) provided financial support for the th Ajvatovica Festival held in Bosnia and Herzegovina between 17 June and 01 July Besides tourists, local governors, politicians, non-governmental organizations from Turkey the festival was attended by the Bosniak member at the Presidency of Bosnia and Herzegovina Bakir Izetbegović, Prime Minister of BiH Denis Zvizdić, Vice President of the House of Representatives Sefik Dzaferovic, Grand Mufti of Bosnia and Herzegovina Husejin Kavazovic and other citizens. In order to participate in the longestrunning program in the country, more than horsemen who came from different cities have arrived before the noon to the area where the program was held. Despite the heavy rain thousands of people who occupied the area since the early hours of the morning greeted horsemen who have arrived to the spot with the traditional costumes. Поддержка му Празднику Айваз Деде от TDBB Союз Муниципалитетов Тюркского Мира (TDBB) предоставил финансовую поддержку му Празднику Айваз Деде, который прошел с 17 июня по 01 июля года в Боснии и Герцеговине. На фестивале приняли участие Председатель Совета Президентской Администрации Боснии и Герцеговины Бакир Изетбегович, Председатель Совета Министров Денис Звиздич, вице-президент Палаты Представителей Сефик Дзаферович, Председатель Исламского Cоюза (по делам религии) Хусейн Кавазович, а также местные граждане, неправительственные организации Боснии и Герцеговины,туристы из Турции, местные лидеры и политики. Более всадников вышедших в путь за день из разных городов, прибыли в район в полдень до начала программы, чтобы принять участие в самом общирном мероприятии страны. Тысячи людей, несмотря на дождь, с раннего утра заполнили площадь и с восторгом приветствовали всадников, одетых в национальных костюмах. TDBB Information and Experience Sharing and Expert Training Programs Report was Published UYEM (International Local Governments Training and Research Center) Report including the activities of Information and Experience Sharing and Expert Training Programs organized in by Union of Turkish World Municipalities (TDBB) was published. The report shows the programs on Information and Experience Sharing, Expert Training, and also visual materials in addition to detailed information. Опубликован Отчет о Программах по Обмену Опытом и Экспертов TDBB Союз Mуниципалитетов Тюркского Мира (TDBB) oпубликовал Отчет года UYEM (Международный Учебный и Научно-Исследовательский Центр Местных Органов Власти), который включает в себя также Программы по Обмену Опытом и Программы Экспертов TDBB за год. В отчет включены информация о программах по обмену опытом и знаниями и программы экспертов проведенных в течение года, а также подробная информация о реализованных программах, а также изображение от них. AVRASYA DA YEREL GÜNDEM 56

59 SUMMER ISSUE 11 ENGLISH / RUSSIAN SUMMARY - КРАТКОЕ ИЗЛОЖЕНИЕ НОВОСТЕЙ NEWS FROM TDBB НОВОСТИ СОЮЗА Опубликован Ежегодный Отчет TDBB Опубликован годовой отчет года о работе Союза Муниципалитетов Тюркского Мира (TDBB). В годовом отчете года, помимо информации о работе организации, включены информации о визите делегации TDBB под председательством премьер-министра Турции Бинали Йылдырым в Молдову в мае месяцe, сотрудничество TDBB с муниципалитетами Турции, открытие более ти Турецких Классов в разных городах Боснии и Герцоговины, награждение TDBB званием Самый Успешный Муниципальный Союз Года, программа поддержки магистерских и кандидатских диссертаций и предоставление возможностей стажировки для студентов, обучающихся за рубежом. TDBB Activity Report has been Published Union of Turkish World Municipalities (TDBB) organizations and activities have been published as TDBB Activity Report. In Activity Report, where annual organizations and activities of TDBB in addition to institutional information are accessible, Moldova visit and official contacts of TDBB delegation in May accompanied by Prime Minister Yıldırım, opening of more than 20 Turkish Language Classes in different cities of Bosnia and Herzegovina cooperatively by TDBB and Member Municipalities in Turkey, TDBB s receiving the Award of The most successful Municipal Union of , Support Program for Master and Doctorate Dissertations and internship program for students who have Turkish education abroad are among other outstanding titles. Поддержка TDBB Для Церемонии летие Генодцида в Сребренице В Поточари 11 июля года была проведена церемония й годовщины жертв геноцида в Сребренице (Босния и Герцеговина). 35 жертв, обнаруженныe в массовых кладбищах, были идентифицированны как жертвы геноцида и похоронены на Mонументальном Кладбище. Количество захоронений на кладбище Поточари увеличилось до 6 тысяч Среди жертв самым молодым являлся Весиб Ибрич, которому на тот момент было 16 лет, а самым старым 71 летний Сахин Халилович. Тысячи посетителей из разных стран посетили церемонию похоронной молитвы и поминания на Mонументальном Кладбище Поточари. На церемонии в Поточари Турция была представлена в лице министра юстиции Абдул Хамид Гюлем. Согласно мемориальной программе на историческом мосту Мостар в городе Мостар, в память о жертвах геноцида в Сребренице 11 июля был совершен прыжок молчания. По просьбе муниципалитета Сребреницы TDBB оказал финансовую поддержку мероприятию. Support from TDBB for the 23rd Commemoration Ceremony of Srebrenica Genocide Victims of the Srebrenica Genocide in Bosnia-Herzegovina were commemorated at the 23rd anniversary of the genocide with the ceremony held in Potocari on 11 July Thirty-five people identified after the exhumation were buried at the Potocari Memorial Center, thus the total number of buried victims increased to 6 thousand people. The youngest among the victims buried this year was 16 years old Vesib Ibric, while the oldest victim was 71 years old Sahin Halilovic. Thousands of guests from different countries have participated at the burial ceremony held at the Potocari Memorial Center. Turkey was represented by the Minister of Justice Abdulhamit Gul. Silent jump from the Mostar Bridge for the victims of Srebrenica Genocide was symbolically performed at the TDBB financially supported the ceremony after the request upon Municipality of Srebrenica. 57 AVRASYA DA YEREL GÜNDEM

60 лето Номер 11 ENGLISH / RUSSIAN SUMMARY - КРАТКОЕ ИЗЛОЖЕНИЕ НОВОСТЕЙ NEWS FROM TDBB НОВОСТИ СОЮЗА Завершена летняя программа Cтажировки TDBB TDBB Summer Term Internship Program was Completed Union of Turkish World Municipalities (TDBB) Internship Program in cooperation with Kyrgyzstan-Turkey Manas University was held on July which was the fourth internship program of TDBB that has been organizing for four years. The internship program which was held in TDBB Headquarters was attended by International Relations students of Kyrgyzstan-Turkey Manas University; Aygerim Almazbekova, Meerim Egemberdieva, Janylai Markisova and Symbat Toksombaeva. Программа стажировки с июля года, которая является четвертой по счету, была проведена в рамках сотрудничества Союза Муниципалитетов Тюркского Мира (TDBB) и Кыргызско-Турецкого университета Манас. В программе стажировки, которая проходила в центральном офисе Союза, приняли участие студенты отдела Международных отношений Кыргызско-Турецкого университета Манас Айгерим Алмазбекова, Мээрим Эгембердиева, Жанылай Маркисова и Сымбат Токсомбаева. TDBB July Administrative Board Meeting was Held in Düzce Union of Turkish World Municipalities (TDBB) July Administrative Board Meeting was held on 18 July , Wednesday, at Akçakoca with the participation of Administrative Board members from Turkey, Azerbaijan, Bosnia and Herzegovina, TRNC, Kyrgyzstan, Macedonia and Tatarstan, hosted by Düzce Municipality. At the beginning of the meeting, Mayor of Konya Metropolitan Municipality Uğur İbrahim Altay was presented Thanking Plaque for his presence in TDBB Administrative and Executive Boards between and and President of TDBB İbrahim Karaosmanoğlu was given Commendation Medal by Kyrgyzstan Ministry of Local Governments. Later on, the meeting started with TDBB Secretary General s briefing on the on-going activities since Administrative Board meeting on 18 April and also the topics in the agenda. Июльское Заседание Совета Директоров TDBB Проведено в Дюздже Заседание Совета Директоров Союза Муниципалитетов Тюркского Mира (TDBB) было проведено в Муниципалитете Акчакоджу города Дюздже в среду 18 июля года, cтранами-участниками данного заседания являлись члены Совета Директоров: Азербайджан, Босния и Герцеговина, Кипр (ТРСК), Кыргызстан, Македония, Татарстан и Турция, В начале встречи мэру муниципалитета Конья, входящих в Исполнительный Совет и в Совет Директоров за период Угуру Ибрахим Алтаю был вручен плакет благодарности и президенту TDBB Ибрагиму Караосманоглу медаль за признательность от Министерства Местного Самоуправления Кыргызстана. Затем, генеральный секретарь Фахри Солак предоставил информацию о проведенных работах в период с последнего заседания Совета Директоров проведенного 18 апреля года до сегодняшнего дня; далее встреча продолжилась информированием о повестке дня и обсуждением вопросов, включенных в данную повестку. AVRASYA DA YEREL GÜNDEM 58

61 SUMMER ISSUE 11 ENGLISH / RUSSIAN SUMMARY - КРАТКОЕ ИЗЛОЖЕНИЕ НОВОСТЕЙ NEWS FROM TDBB НОВОСТИ СОЮЗА Fire Truck From TDBB to Skrapar Municipality of Albania The fire truck that was purchased cooperatively by Union of Turkish World Municipalities (TDBB) and Bağcılar Municipality was delivered to the Municipality of Skrapar (Albania) with a ceremony held on 12 May Mayor of Bağcılar, Skrapar s sister city, Lokman Çağırıcı, Secretary General of TDBB Fahri Solak, Mayor of Skrapar Municipality Nesim Spahiu, Parliament Member of Albanian Parliament Nasip Naço and other invited guests have participated in the ceremony. Пожарная Машина Муниципалитету Скрапар Албании от TDBB На Церемонии 12 мая года была предоставлена Пожарная машина в муниципалитет Скрапар (Албания) в сотрудничестве с Союзом Муниципалитетов Тюркского Мира (TDBB) и муниципалитетом Багжилар. На церемонии приняли участие мэр городa-побратима Багджилар Локман Чагричи, генеральный секретарь TDBB Фахри Солак, мэр Скрапара Несим Спахиу, депутат парламента Албании Насип Начо и другие приглашенные гости. Information and Experience Sharing Program for Azerbaijani Women in Local Governments was Held in Kocaeli and Istanbul Программа По Обмену Опытом И Знаниями Глав-женщин Местного Самоуправления из Азербайджанa Проведено в Коджаэли и Стамбуле C 22 по 28 июля года в Коджаэли и Стамбуле была проведена программа по обмену опытом и знаниями глав-женщин Местного Самоуправления из Азербайджанa, организованная со стороны Союза Mуниципалитетов Тюркскогo Mира (TDBB) в сотрудничестве с Турецким агентством по сотрудничеству и координации (TİKA), Стамбульским Метрополием, муниципалитетaми Коджаэли, Башакшехиром, Бейликдюзю, Кючукчмедже и Зейтинбурну и İŞKUR. На программе приняли участие Председатель Союза Муниципальных Женщин Азербайджана и заместитель мэрa муниципалитета Гарачухур Людмила Халилова, мэр Муниципалитета Фахрали, (Горанбой) Севда Валиева, мэр Муниципалитета Иреванлы (Тертер), Нателла Ибрагимова, Вице-мэр муниципалитета Мехдиабад (Абшерон) Афет Асланова, Мэр муниципалитета Рамана (Баку) Интизар Рзаева, Мэр муниципалитета Бинегеди (Баку) Айтадж Алиева, Заместитель мэра Кешле (Баку) Ирада Гасанова, Советник Союза Городских Муниципалитетов Азербайджана Бахар Хамидова, председатель квартального Комитета муниципалитета Гарачухур (Баку) Леман Халилова, руководитель отдела Союза Муниципалитетов Поселков Азербайджана Севиль Гаджиева, руководитель квартального Комитета муниципалитета Ясамал (Баку) Бика Акбарлы и глава отделения муниципалитета Сумгайыта Рамила Гамбарова. Information and Experience Sharing Program for Azerbaijani Women in Local Governments organized by Union of Turkish World Municipalities (TDBB) in cooperation with Turkish Cooperation and Coordination Agency (TIKA), Istanbul Metropolitan Municipality (IBB), Kocaeli Metropolitan Municipality, Başakşehir Municipality, Beylikdüzü Municipality, Küçükçekmece Municipality, Zeytinburnu Municipality and Turkish Employment Agency (ISKUR), was completed between 22 and 28 July with presentations and site visits in Istanbul and Kocaeli. The program was attended by Chairwoman of the Women for Development of Municipalities Association of Azerbaijan and Deputy Mayor of Garachukhur Municipality Lyudmila Khalilova, Mayor of Göranboy Fahralı Sevda Valiyeva, Mayor of Terter İrevanlı Natella Ibrahimova, Deputy Mayor of Mehdiabad (Abşeron) Afet Aslanova, Mayor of Ramana (Baku) İntizar Rzayeva, Mayor of Binegedi (Baku) Aytaç Aliyeva, Deputy Mayor of Keşle (Baku) İrada Hasanova, Adviser of Azerbaijan City Municipalities Bahar Hamidova, Head of Neighborhood Committee of Garachukhur (Baku) Municipality Laman Khalilova, Branch Manager of Azerbaijan Town Municipalities Sevil Hajiyeva, Head of Neighborhood Committee of Yasamal (Baku) Municipality Bika Akbarli and Branch Manager of Sumgayit Municipality Ramila Gambarova. 59 AVRASYA DA YEREL GÜNDEM

62 лето Номер 11 ENGLISH / RUSSIAN SUMMARY - КРАТКОЕ ИЗЛОЖЕНИЕ НОВОСТЕЙ NEWS FROM TDBB НОВОСТИ СОЮЗА Turkish World Mosque Built by TDBB in Kyrgyzstan was Inaugurated Turkish World Mosque, built in Bulan Sögöttü district of Issık-Göl Province of Kyrgyzstan by Union of Turkish World Municipalities (TDBB) with the contributions of members municipalities in Turkey, was inaugurated for worship on 26 May , Friday. The mosque, having Ottoman architectural features with the capacity of worship for people in Bulan- Sögüttü district of the eastern part of Çolpon-Ata city where World Nomad Games take place and also a vacation center of the country, has been built with the contributions of Bağcılar, Başiskele, Beykoz, Denizli, Gebze, İnegöl, Keçiören, Kocaeli, Mersin, Sancaktepe, Selçuklu ve Zeytinburnu Municipalities, in addition to Union of Turkish World Municipalities. Церемонично Проведено Открытие Мечетя Тюркского Мира в Кыргызстане Построенный со Стороны TDBB В пятницу 26 мая церемонично проведено открытие Мечетя Тюркского Мира, в Мерии Булан Сеготту, Иссык-Кульской Области в Кыргызстане построенный со стороны Союза Муниципалитетов Тюркского Мира (TDBB) и с поддержкой Муниципалитетов-членов из Турции. Мечеть, в которой смогут помолиться человек и включающий в себя особенности Османской архитектуры, был построен по запросу администрации Иссык-Гёля в Кыргызстане в селе Булан-Сегетту, к востоку от города Чолпон-Ата, который является курортным центром страны и местом проведения Всемирныx Игр Кочевников, со стороны Союза Муниципалитетов Тюркского Мира (TDBB) и с поддержкой Муниципалитетов Багджыларом, Башискеле, Бейкоз, Денизли, Гебзе, Инегель, Кечиорен, Коджаэли, Мерсин, Санжактепе, Сельчуклу и Зейтинбурну. TDBB Cовместно с Муниципалитетом Добой-Исток Oткрыли Памятник Погибших Зa Родину 4 июля года Союз Муниципалитетов Тюркского Мира (TDBB) в сотрудничестве с муниципалитетом Добой-Исток в Боснии Герцеговине провели церемонию открытия пямятника в честь солдат в й бригадной армии Тугай и 38 мирных граждан погибших во время войны ( годы). Martyrdom Monument Constructed in Cooperatively by TDBB and Doboj Istok is Opened Martyrdom Monument, built by Union of Turkish World Municipalities (TDBB) and Doboj Istok Municipality (Bosnia and Herzegovina) that commemorates fallen soldiers of the th Brigade and 38 civilian victims, was opened with a ceremony held on July 4, The opening ceremony was attended by the SecretaryGeneral of TDBB Dr. Fahri Solak, Mayor of Doboj Istok Kemal Bratic, relatives of martyrs and veterans, local administrators, NGO representatives and Doboj Istok residents. The ceremony which started with the national anthem of Bosnia Herzegovina continued with a prayer after reading one by one the names of soldiers and civilian martyrs. На открытии церемонии приняли участие Генеральный Секретарь TDBB Д-р Фахри Солак, Мэр Муниципалитета Добой-Исток Кемаль Братич, а также родственники жертв и ветераны, местные администраторы, представители НПО и жители Добой-Истока. После исполнения государственного гимна Боснии-Герцеговины последовало произнесение имен погибших солдат и мирных граждан, и продолжилось чтением молитвы. AVRASYA DA YEREL GÜNDEM 60

63 TDBB den Bir Kaynak Eser Daha: Osmanlı Belgelerinde Halep Belgelerin orijinallerinin yanısıra özetleri ve birebir transkiribeleri de yer alıyor Prestij Boy Sayfa Uzun ve titiz bir çalışma neticesinde on binlerce belge içerisinden seçim yapılarak ortaya çıkan Osmanlı Belgelerinde Halep kitabı, Osmanlı da birlikte yaşama kültürü, müsamaha anlayışı, sosyal hadiseler, imar faaliyetleri, yönetim ve bölgenin etnografik yapısını ortaya koyan önemli belgeler içeriyor.

64 SUMMER YEAR 3 VOL 11 ЛЕТО год 3 Номер 11 TÜRK DÜNYASI BELEDİYELER BİRLİĞİ UNION OF TURKISH WORLD MUNICIPALITIES СОЮЗА МУНИЦИПАЛИТЕТОВ ТЮРКСКОГО МИРА TDBB Бюллетень TDBB BULLETIN TURKISH WORLD MOSQUE WAS OPENED IN KYRGYZSTAN В КЫРГЫЗСТАНЕ ОТКРЫТA МЕЧЕТЬ ТЮРКСКОГО МИРА DOBOJ ISTOK MARTYRDOM MONUMENT WAS OPENED В ДОБОЙ ИСТОКE ОТКРЫТ ПАМЯТНИК ЖЕРТВАМ FIRE TRUCK TO SKRAPAR MUNICIPALITY OF ALBANIA ПОЖАРНAЯ МАШИНА МУНИЦИПАЛИТЕТУ СКАРПАР В АЛБАНИИ

Daha göster

nest...

batman iftar saati 2021 viranşehir kaç kilometre seferberlik ne demek namaz nasıl kılınır ve hangi dualar okunur özel jimer anlamlı bayram mesajı maxoak 50.000 mah powerbank cin tırnağı nedir