destan kitap özetleri cengiz han cengiz han destanı
CENGİZ HAN DESTANI - CENGİZNÂME ÖZETİ
Türü: Destan
Yazarı: Anonim
Kişileri: Cengiz Han
ÖZET
yüzyılda meydana getirilmiş bir destandır. Destanda, Moğol hüküm-darı Cengiz Han'ın hayatı, savaşları, kahramanlıkları vb. anlatılır. Destan, Orta Asya'da yaşayan Türk boyları arasında, Moğol hükümdarı Cengiz'in hayatı, kişiliği ve fetihleri ile ilgili olarak Cengiz'in oğulları tarafından idare edilen Türklerce meydana getirilmiştir. Orta Asya'da yaşayan Türkler, özellikle de Başkurt, Kazak ve Kırgız Türkleri, Cengiz Han Destanı'nı çok sevmişler, günümüze kadar yaşatmışlardır. Cengiz, Uygur Türeyiş destanının kahramanları gibi gün ışığı ile doğar. Cengiznâme, Moğol Hanlarının destani tarihi olarak kabul edildiğinden tarih araştırıcılarının da dikkatini çekmiştir. XVII. yüzyılda Orta Asya Türkçesinin önemli yazarı Ebü'l Gâzi Bahadır Han, "Şecere-i Türk" adlı eserinde "Cengiznâme"nin 17 varyantını tespit ettiğini söylemektedir. Bu bilgi, destanın, Orta Asya'daki Türkler arasındaki yaygınlığını göstermektedir.
Ulusların tarihi incelendiğinde destanlar başvurulacak ilk kaynaklardan biridir. Ulusların geçmişine ışık tutan, yüz yıllarca dilden dile aktarılarak o ulusun gelenek görenek, düşünce ve inançlarını yansıtan destanlar sadece edebi veriler değil, aynı zamanda tarihi bilgilerle dolu bir hazine olarak değerlendirilmektedir. Bu bağlamda incelendiğinde Türk tarihiyle ilgili en önemli kaynaklarından biri “Oğuz Kağan Destanı”; Moğol tarihi ile ilgili en kadim ve önemli kaynak ise “Moğolların Gizli Tarihi”dir. “Oğuz Kağan Destanı” sadece Oğuz’un şahsiyetini, özelliklerini, yöneticiliğini değil; Türk ulusunun tarihini, dünya görüşünü, devletçiliğini, yönetim sistemini de yansıtması bakımından önemlidir. Yine aynı şekilde “Moğolların Gizli Tarihi”, yüzyıllar boyunca Orta Asya’da Türklerle aynı coğrafyayı paylaşan hem Moğolların tarihi ve dili hakkında önemli veriler içeren hem de Cengiz Han’ın Moğol ve dünya tarihinde oynadığı rolü anlatan bir başucu kitabı olmuştur. Türkler ve Moğollar uzun yıllar aynı coğrafyada yaşayarak birbirleriyle tarihî ve kültürel etkileşim içinde olmuştur. Oğuzların ve Moğolların tarih sahnesine çıkışlarını, çevresindeki uluslarla olan ilişkilerini ve kendi kültürel yapılarını oluşturan değerleri anlamak için, Oguz Kaganın tarih sahnesine çıkışını anlatan “Oğuz Kagan Destanı” ve “Moğolların Gizli Tarihi” incelendiğinde büyük ölçüde ortak unsurlar olduğu tespit edilmiştir. Uygurca metnin aslına daha uygun olduğu düşünülerek Uygurca Oğuz Kağan Destanı esas alındığı çalışmada nitel araştırma tekniklerinden doküman incelemesi kullanılmıştır. Veriler öncelikle içerik analizi daha sonra betimsel analizle değerlendirilmiştir.
Anahtar Kelimeler:
Tam Metin
APA | TUĞUZ Z (). THE COMMON TYPES AND MOTIFS IN THE OGUZ KAGAN EPIC AND THE SECRET HISTORY OF THE MONGOLS. Avrasya Uluslararası Araştırmalar Dergisi, 10(30), - |
Chicago | TUĞUZ Zeliha THE COMMON TYPES AND MOTIFS IN THE OGUZ KAGAN EPIC AND THE SECRET HISTORY OF THE MONGOLS. Avrasya Uluslararası Araştırmalar Dergisi 10, no (): - |
MLA | TUĞUZ Zeliha THE COMMON TYPES AND MOTIFS IN THE OGUZ KAGAN EPIC AND THE SECRET HISTORY OF THE MONGOLS. Avrasya Uluslararası Araştırmalar Dergisi, vol, no, , ss - |
AMA | TUĞUZ Z THE COMMON TYPES AND MOTIFS IN THE OGUZ KAGAN EPIC AND THE SECRET HISTORY OF THE MONGOLS. Avrasya Uluslararası Araştırmalar Dergisi. ; 10(30): - |
Vancouver | TUĞUZ Z THE COMMON TYPES AND MOTIFS IN THE OGUZ KAGAN EPIC AND THE SECRET HISTORY OF THE MONGOLS. Avrasya Uluslararası Araştırmalar Dergisi. ; 10(30): - |
IEEE | TUĞUZ Z "THE COMMON TYPES AND MOTIFS IN THE OGUZ KAGAN EPIC AND THE SECRET HISTORY OF THE MONGOLS." Avrasya Uluslararası Araştırmalar Dergisi, 10, ss - , |