Yaşam
Evlerine Gelen Erkeklere Minnettarlıklarını Göstermek Adına Cinsel İlişkiye Girmesi İçin Eşlerini Sunan Kabile
Benzersiz fiziksel görünümleri ve kültürleri, Himba kabilesini ilginç kılan şeylerdendir. Kendilerini 'misafirperver' olarak tanımlayan bu kabile, gelen misafire minnettarlığını göstermek için akla mantığa sığmayan şeyler yaparlar. Detaylar için buyurun 👇
Yorumlar ve Emojiler Aşağıda
Orijinal Soru: Neden kıyafet giyiniriz?
İnsanların örtünmeye başlaması için bilince ihtiyaç vardır. Çünkü örtünmek benliksel bir durum olarak kendi farkındalığını ve diğer insanların varlığının farkındalığını gerektirir. Mahremiyet bu farkındalıkla ortaya çıkmıştır. Sanıldığı gibi ısınmak vs gibi şeyler değil tamamen insanın bilinç kazanması sonucu ortaya çıkan bir olgudur. Argo ve küfürlerin örtülmesi de aynı mahrem uzuvların farkındalığına bağlıdır ve ortaya çıkar. Yani argo ve küfürlerin ayıp olması toplumsal bir olgu değil benliksel bir olgu olarak ortaya çıkar. Çünkü bireyler kendi farkındalığını ve diğer insanların farkındalığına varmadıkca böyle bir olgu ortaya çıkamaz.
Orijinal Soru: Neden kıyafet giyiniriz?
Bence iklim koşulları ve vücudu sıcak tutma ihtiyacından öte, bu vücut mahremiyeti olgusu tarım devrimiyle gerçekleşti. Tarım devrimi M.Ö. - yıllarında, insanların sulak alanlarda topluluklar ve kabileler halinde yerleşik hayata geçtikleri, tarım yapmayı keşfettikleri zamanı temsil ediyor. Zaten sonrasında M.Ö. yıllarında Sümer kentleriyle yazı keşfediliyor ve kelimenin tam anlamıyla tarih sahnesi başlıyordu.
Ama bir düşünsene, tarihi dönemlerin öncesinde insanlar ilk zamanlarda hiçbir şey yapmıyordu. Yapmayı bilmiyorlardı. Sadece yemek bul, çiftleş, sığınak ara mantığı vardı. Yerleşik hayatın sonrasında ise kendilerine yeterince vakit ayırabilmeye başladılar ve kalan boş zamanlarında bir şeyler düşünmeye başladılar. Tanrının varlığı, insanın kendini önemli hissetme durumu, bir amaç için var olması gerektiğini düşünmesi. Dolayısıyla tarım devrimi sonrasında yerleşik hayata geçişte insanlar kendilerini önemli hissediyor ve öyle eskisi gibi dişi görür görmez üstüne atlamak yanlış kabul edilirdi. Bir şeyler artık öyle eskisi gibi olmamalıydı. O yüzden insanların bir güvenlik mekanizması olarak, dinlerin ortaya çıkmaya başlamasıyla beraber bunu dayattıklarını düşünüyorum. Sen benim karıma göz dikme, ben de seninkine dikmem. Ya da tecavüz edersen, hırsızlık yaparsan cehenneme girersin gibi.
Daha Fazla Cevap Göster
Cevap Ver
Evrim Ağacı Soru & Cevap Platformu, Türkiye'deki bilimseverler tarafından kolektif ve öz denetime dayalı bir şekilde sürdürülen, özgür bir ortamdır. Evrim Ağacı tarafından yayınlanan makalelerin aksine, bu platforma girilen soru ve cevapların içeriği veya gerçek/doğru olup olmadıkları Evrim Ağacı yönetimi tarafından denetlenmemektedir. Evrim Ağacı, bu platformda yayınlanan cevapları herhangi bir şekilde desteklememekte veya doğruluğunu garanti etmemektedir. Doğru olmadığını düşündüğünüz cevapları, size sunulan denetim araçlarıyla işaretleyebilir, daha doğru olan cevapları kaynaklarıyla girebilir ve oylama araçlarıyla platformun daha güvenilir bir ortama evrimleşmesine katkı sağlayabilirsiniz.
Sorulara DönEvrim Ağacı'na Destek Ol
Evrim Ağacı'nın % okur destekli bir bilim platformu olduğunu biliyor muydunuz? Evrim Ağacı'nın maddi destekçileri arasına katılarak Türkiye'de bilimin yayılmasına güç katmak için hemen buraya tıklayın.
Popüler Yazılar
EA Akademi
Evrim Ağacı Akademi (ya da kısaca EA Akademi), yılından beri ürettiğimiz makalelerden oluşan ve kendi kendinizi bilimin çeşitli dallarında eğitebileceğiniz bir çevirim içi eğitim girişimi! Evrim Ağacı Akademi'yi buraya tıklayarak görebilirsiniz. Daha fazla bilgi için buraya tıklayın.
Etkinlik & İlan
Bilim ile ilgili bir etkinlik mi düzenliyorsunuz? Yoksa bilim insanlarını veya bilimseverleri ilgilendiren bir iş, staj, çalıştay, makale çağrısı vb. bir duyurunuz mu var? Etkinlik & İlan Platformumuzda paylaşın, milyonlarca bilimsevere ulaşsın.
Podcast
Evrim Ağacı'nın birçok içeriğinin profesyonel ses sanatçıları tarafından seslendirildiğini biliyor muydunuz? Bunların hepsini Podcast Platformumuzda dinleyebilirsiniz. Ayrıca Spotify, iTunes, Google Podcast ve YouTube bağlantılarını da bir arada bulabilirsiniz.
Aklımdan Geçen
Aklımdan Geçen
Fark Ettim ki
Bugün Öğrendim ki
İşe Yarar İpucu
Bilim Haberleri
Hikaye Fikri
Video Konu Önerisi
Bugün bilimseverlerle ne paylaşmak istersin?
'te Türkiye'de bilimi yeşertmemize yardım edin!
Bu yıl sayfamızda gezdiniz.
Evrim Ağacı, Türkiye'nin en büyük, en çok ziyaret edilen, en güvenilir popüler bilim sitesi. Ancak bulunduğumuz noktaya oturduğumuz yerden gelmedik: yılından beri gece gündüz demeden çalışıyoruz. yılı sitemizi ve diğer tüm iletişim araçlarımızı baştan yarattığımız müthiş bir yıl olacak. Ancak bunu sürdürülebilir kılmamız için sizlerin desteğine ihtiyacımız var. Çünkü biz bu işi hobi olarak yapmıyoruz; Evrim Ağacı bizim yegane mesleğimiz, tek görevimiz. yılında da bunu yapmaya devam edebilmek için bize yardımcı olabilirsiniz. Tek seferlik destek olun veya daha iyisi, aylık destekçilerimiz arasına şimdi katılın.
Kreosus (₺)YoutubePatreonDiğer Yöntemler
Evrim Ağacı
Türkiye'deki bilimseverlerin buluşma noktasına hoşgeldiniz!
Şifrenizi mi unuttunuz? Lütfen e-posta adresinizi giriniz. E-posta adresinize şifrenizi sıfırlamak için bir bağlantı gönderilecektir.
Geri dön
Eğer aktivasyon kodunu almadıysanız lütfen e-posta adresinizi giriniz. Üyeliğinizi aktive etmek için e-posta adresinize bir bağlantı gönderilecektir.
Geri dön
“ Biz cahil dediğimiz zaman, mektepte okumamış olanları kastetmiyoruz. Kastettiğimiz ilim, hakikati bilmektir. Yoksa okumuş olanlardan en büyük cahiller çıktığı gibi, hiç okumak bilmeyenlerden de hakikati gören gerçek alimler çıkabilir.”
Mustafa Kemal Atatürk
Bilim İçin 30 Saniyeniz Var mı?
Evrim Ağacı, tamamen okur ve izleyen desteğiyle sürdürülen, bağımsız bir bilim oluşumu. Ücretsiz bir Evrim Ağacı üyeliği oluşturmanın çok sayıda avantajından biri, sitedeki reklamları %50 oranında azaltmak (destekçilerimiz arasına katılarak reklamların %'ünü kapatabilirsiniz). Evrim Ağacı'nda geçirdiğiniz zamanı zenginleştirmek için, sadece 30 saniyenizi ayırarak üye olun (üyeyseniz, giriş yapmanızı tavsiye ederiz).
Üye Ol
Giriş Yap
Üyeliğin AvantajlarıBismillahirrahmanirrahim
SLAM’DA ÖRTÜNME
Cevap- Muhterem kardeim, bu konuda bir kardeimizin bu konuyu detayl bir ekilde ele ald bir yazsn size aktaryorum. naallah gereken cevabnz bu yazda bulursunuz.
Yabanc erkeklere kar kadnn örtünmesi slam dininin kesin hükümlerinden biridir. Bu hükmün slam’a ait olduunda hiçbir üphe yoktur.
Kuran- Kerim’in ayetlerinde, Peygamber ve Ehl-i Beyt mamlarnn hadislerinde kadnn örtünmesinin farz oluu ve nitelii açkça bildirilmitir.
Tüm ilahi dinler, insann derununda yerletirilmi eilimi esas alarak kadna örtünmeyi farz bilmilerdir.
lahi dinlerin sonuncusu ve en mükemmeli olan slam dini, Allah tarafndan insanla gönderilen son din olarak giysiyi insanla verilen ilahi bir hediye olarak nitelemi, kadna farz olan örtünmenin ölçülerini tam olarak belirlemi ve bu vesileyle kadnn örtünmesi hususundaki arlk ve ihmalkarlklar dengelemeye çalmtr.
slami örtüde zararl baboluk ve yersiz bask ve snrlamalar yoktur.
Batda yaplan propagandann aksine kadnn örtünmesi toplumsal rolünü yitirmesi, pasif ve uyuuk bir varlk haline gelmesi anlamnda deildir. slam’da örtü kadnn yabanc (mahremi olmayan) erkeklerle muaeretinde saçlarn ve bedeninin örterek dierlerine kar kendisini çekici hale getirmekten saknmas anlamndadr.
nsandaki cinsel duygunun ar derecede güçlü ve hararetli oluu yüzünden slam dini örtünme gibi bir takm hükümlerle bu duyguyu dizginlemek ve onun doru bir ekilde tatmin olmasn salamak istemitir.
Hevesli baklardan kaçnmak ve namahreme bakmamak hükmü kadnla erkein her ikisine eit ekilde farzdr. Ancak örtünmenin erkee deil kadna farz oluunun sebebi, genelde kadnlarn kendilerinin süslemeye ve gösterie merakl olduklar içindir. Dünyann hiçbir bölgesinde erkeklerde doal olarak böyle bir özenti görülmemitir. Vücudu tehir eden ince elbiseler giymek, tahrik edici makyaj kullanmak vb. arlklar hep kadnlarda görülmektedir. Bu yüzden de örtünme emri de yalnz kadnlar için koyulmutur.
slam’dan Önce Kadnlarn Örtünmesi
Tarihi kaynaklardan anlald üzere, slam öncesindeki çeitli toplumlarda da kadnlarn örtü kullandklar görülmütür.
Ferid Vecdi öyle diyor:
Lauros Ansiklopedisine göre, Araplar öteden biri örtünme usulüne bal milletlerden saylrlar. Erkekler bile, burunlarnn üzerine kadar yüzlerini örttüklerine göre Arap kadnlarn tesettürlü olular akla daha yatkndr. Ancak slam’dan önce son dönemlerde baz kadnlar süslenerek hicapsz bir halde dar çkyorlard. Bu durum kadn ve erkek arasnda karmn olumasna yol açm ve bunun üzerine Kur’an’da örtünme emrini açklayan ayetler inmitir. Kurey kabilesi ile Hevazin kabilesi arasnda vuku bulan Fcar sava da bu görüü desteklemektedir.
kd’ul ferid kitabnn yazar ficar olay hakknda unlar kaydetmitir:
“kinci Ficar sava Kurey ile Hevazn kabileleri arasnda cereyan etti. Bu olay öyle geliti: Ukkaz çarsnda bir kaç Kurey’li genç, beni Amir kabilesine mensup bir hanmn yannda oturmulard. Kadnn yüzü peçeli ve uzunca bir elbisesi vard. Kadnn hareketleri, gençlerin ilgisini uyandrm bunun üzerine kadndan yüzündeki peçeyi açmasn istemilerdi; ama kadn bunu reddetmiti.
Gençlerden biri, arkadan gelip onun elbisesinin aa ucunu bir dikenle elbisesinin yukar ksmna ilitirdi ve kadn bunun farkna varmad; oturduu yerden kalknca elbisesi katlanarak ksald için arkas göründü. Gençler onun bu durumuna güldüler ve yüzünü bize göstermek istemedi ama biz onun arkasn bile gördük dediler. Bu durumdan rahatsz olan kadn çlk atarak kendi kabilesi olan Beni Amiri yardma çard. Halk onun etrafna topland ve sonuçta bu iki kabile arasnda kanl bir çatma meydana geldi. Ficar olaynda Peygamber (s.a.a)’in mübarek ömründen yaklak on ile on be yl geçiyordu.
slam’n geliinden yaklak otuz yl önce, meydana gelen bu olay, slam’dan önce de Arap kadnlar arasnda örtünme gelenei olduunu göstermektedir.
Tahtahavi Sire-i Hiam’a yazd notlarda bu konuya deinerek slam’dan öncede kadnlara kar göz sarkntl yapmann kötü bir i olarak kabul edildiini vurgulamtr.
Kur’an- Kerim’de Hicap
Kur’an’da hicabn farz oluu ve onun snr ve nitelii hakknda bir çok ayet nazil olmutur.
1. Ayet:
“Mümin kadnlara da söyle: gözlerini (haramdan) çevirsinler; namus ve iffetlerini korusunlar. Görünen ksmlar müstesna olmak üzere, ziynetlerini tehir etmesinler. Ba örtülerini, yakalarnn üzerine (kadar) örtsünler. Kocalar, babalar, kocalarnn babalar, (kendi) oullar, kocalarnn oullar, erkek kardeleri, erkek kardelerinin oullar, kz kardelerinin oullar, kendi kadnlar (mümin kadnlar), ellerinin altnda bululanlar (cariyeleri), erkeklerden, ailenin kadnna ehvet duymayan beyinsiz vb. tabi kimseler, yahut henüz kadnlarn gizli kadnlk hususiyetlerinin farknda olmayan çocuklardan bakasna ziynetlerini göstermesinler. Gizlemekte olduklar ziynetleri anlalsn diye ayaklarn yere vurmasnlar (Dikkatleri üzerine çekecek tarzda yürümesinler). Ey müminler! Hep birden Allah’a tövbe ediniz ki kurtulua eresiniz.” (Nur suresinde 31)
Bu ayette Allah Teala, ilk önce kadnlarn erkeklere benzer görevlerini açklayarak öyle buyuruyor:
“Mümin kadnlara da söyle: gözlerini (haramdan) çevirsinler; namus ve iffetlerini korusunlar”
Bundan sonra kadnlara has olan örtünme hükmüne üç cümlede beyan ediyor:
A: “Görünen ksmlar müstesna olmak üzere, ziynetlerini tehir etmesinler”
Bu cümlede geçen örtülmesi gereken ziynetten maksat nedir? Sözü geçen örtülmesi farz olmayan açk ziynetler nelerdir? Bu konuda Kur’an müfessirlerinin çeitli açklama ve yorumlar vardr.
Baz müfessirler yüzük, bilezik ve gerdanlk gibi ziynetlerin metal vb. eylerden yapldn göz önüne alarak bunlarn gösterilmesinin bir sakncasnn olmadna dikkat çekerek, maksadn bu ziynetlerin takl olduu uzuvlar olduunu söylemilerdir. Bazlar da, maksat bizzat bu ziynetlerin kendisi olduunu ileri sürerek bunlarn takl olduu zaman gösterilmesinin haram olduunu vurgulamlardr. Çünkü genelde takl olan ziynetleri göstermek kadnn kendi gövdesinin baz yerlerini göstermesini de gerektirir demilerdir.
Bazlar da esasen Kur’an’da “ziynet” kelimesinin takl süs eyalar anlamna deil, tabii süsler yani vücudun güzellikleri anlamna geldiini ve Kur’an’da, takl süsleri ifade etmek için hülye kelimesinin kullanldn savunmulardr.
Elbette unu bilmek gerekir ki bu tefsirler sonuç bakmndan bir birinden farkl deillerdir; çünkü bu tefsirlerden hepsine göre kadnn örtünmesinin bir farz olduu bu ayette açkça belirtilmitir.
Ehl-i Beyt mamlarndan gelen baz hadislere göre örtünmesi gereken iç ziynetinden maksat gerdanlk, bilezik ve halhal olduu ifade edilmitir.
Yine bu rivayetlere göre örtülmesi farz olmayan ve genelde açk olan ziynetlerden maksat yüzük ve göze sürülen sürme olduu bildirilmitir.
B. Ayette yer alan dier bir hüküm de, “Ba örtülerini, yakalarnn üzerine (kadar) örtsünler” hükmüdür.
Khimar asl anlam itibaryla her örtü anlamna gelir ama genelde ba örtüsü earp anlamnda kullanlr.
“Cuyup” Ceyb kelimesinin çouludur ve Arapça yaka anlamn ifade eder. Bazen de göüsün üst ksmlarna, yani yakann yer ald ksmlara denir.
Bu emirden anlalyor ki Arap kadnlar, bu ayet inmeden önce, baörtülerinin uçlarn arkadan balyorlard ve bu da onlarn boyun ve göüslerinden bir ksmnn görülmesine sebep oluyordu. Bu yüzden Kur’an- Kerim, açk bir ekilde kadnn boaz ve boynunu örtecek ekilde ba örtülerini örtmelerini emrediyor. Bu ayetin nüzul sebebi ile ilgili hadis de yukardaki açklamay teyit etmektedir.
C. Kadnn örtüsünü çkarabilecei gizli ziynetlerini gösterebilecei kimseler açklanm ve bunlarn 12 gurup olduu ifade edilmitir:
“Kocalar,
babalar,
kocalarnn babalar,
oullar,
kocalarnn oullar,
erkek kardeleri,
erkek kardelerinin oullar,
kz kardelerinin oullar,
kendi kadnlar (mümin kadnlar),
ellerinin altnda bululanlar (cariyeleri),
erkeklerden, ailenin kadnna ehvet duymayan beyinsiz vb. tabi kimseler,
Henüz kadnlarn gizli kadnlk hususiyetlerinin farknda olmayan çocuklardan bakasna ziynetlerini göstermesinler.”
D. Ayetin açklad dördüncü hüküm ise udur: “Gizlemekte olduklar ziynetleri anlalsn diye ayaklarn yere vurmasnlar (Dikkatleri üzerine çekecek tarzda yürümesinler. Hatta ayaklarndaki halhal sesinin, namahrem erkekler tarafndan duyulmamasna bile dikkat etsinler.)
Görüldüü gibi bu ayette kadnlardan, iffet ölçülerine riayet etme hususunda hatta yabanc bir erkee ayaklarndaki halhaln sesini duyurmayacak derecede titiz ve ciddi olmalar istenmitir.
2. Ayet:
Ahzap suresinde öyle buyuruyor:
“Ey peygamber! Hanmlarna, kzlarna ve müminlerin kadnlarna (bir ihtiyaç için dar çktklar zaman) “cilbablarn” (d örtülerini) üstlerine almalarn söyle. Onlarn tannmamas ve incitilmemesi için en elverili olan budur. Allah balayandr, esirgeyendir.” (Ahzab suresi: 59)
Bu ayette imanl kadnlara, adi ve ahlaksz kiilerin elinden her türlü bahaneyi almak için nasl örtünmeleri gerektii açklanmtr ve sonraki ayetlerde ise en ar ve iddetli bir dille münafklar, ayiaclar ve iftiraclar tehdit edilmitir.
Ayette öyle deniyor:
“Ey peygamber! Hanmlarna, kzlarna ve müminlerin kadnlarna (bir ihtiyaç için dar çktklar zaman) cilbablarn / d örtülerini üstlerine almalarn söyle. Onlarn tannmamas ve incitilmemesi için en elverili olan budur.”
Bu ayette “tannmaktan” ne kastedildii konusunda iki görü söz konusu edilmitir:
1- O dönemde var olan cariyeler genelde balar açk olarak evden dar çkyorlard ve bazen ahlak kurallarn da riayet etmedikleri için babo kimseler onlarn yolunun üzerinde durarak sarkntlk ediyorlard.
Bu ayette hür Müslüman kadnlarn cariyelerden ayrt edilmeleri için tam anlamda örtülerine riayet etmeleri emir olunmutur
Açktr ki bu sözün anlam, babo ve azgn insanlarn cariyelere kar sarkntlk yapmalarnn meru olduu deil, sadece, kötü insanlarn elinden her türlü bahanenin alnmasnn gerektiidir.
2- Müslüman kadnlarn örtünme konusuna önem vermelerinin gerekli olduu vurgulanmak istenmitir. Yani Müslüman kadn gelii güzel bir ekilde örtünen ve örtünmesine fazla riayet etmeyen kadnlardan olmamal, özenle iffet ve tesettürüne önem vermeli ve bu özellii ile tannmaldr.
Ayette geçen “cilbab”tan maksat nedir? Lügat bilginleri cilbab kelimesi için üç anlam zikretmitir:
1. Ba, boyun ve gösü iyice örten geni bir örtü; çadr.
2. Baörtüsü.
3. Geni elbise.
Bu anlamlarn birbirinden farkl olmasna ramen ortak nokta slam dini gereince kadnn ba ve vücudunun tesettürlü olmasnn açkça ifade edilmesidir.
Mehur Lügat kitab Lisan’ul Arap’ta kaydedildii üzere cilbab’n baörtüsünden büyük ama çaraftan biraz küçük bir atk anlamna geldii daha güçlü ihtimaldir.
Bu ayette “yudnine” (yaknlatrsnlar) kelimesiyle, tesettürleriyle kendilerini iyice örtmeleri beyan edilmitir. Yani kadnlar tesettürlerini bo brakarak ara sra vücutlarnn görülmesine yol açmamaldrlar.
Bazlar, bu ayetten, kadnlarn yüzlerini örtmeleri gerektiinin de emredildiini söylemilerdir. Ancak bize göre bu görü doru deildir.
Bu ayetten anlalyor ki tesettür hükmü önceden inmiti, ama bazlar bu hükmü basite alp ona gereken önemi vermedikleri için bu ayet inerek bu hükme önem verilmesi gerektiini vurgulamtr.
Buna binaen bu ayette mümin kadnlardan bazlar, geçmi tutumlarndan dolayl eletirildikleri için ve bu onlar için ar ve üzücü olduundan ayetin hemen sonunda “Allah balayan ve rahmeti süreklidir” diye buyurmaktadr. Yani eer sizlerden bazlarnz cahillik ve bilgisizliiniz yüzünden bu ite ihmalkar davrandysanz Allah’n sizi balamas için tövbe ederek bundan sonra, tesettürünüzü iyice korumaya çaln.
Kur’an’da kadnlarn iffetli olmalar ve yabanc erkeklere kar tesettürlerini korumalarnn gerekliliini bildiren baka ayetler de Kur’an’da vardr. Biz konunun uzamamas için bu ayetleri nakletmiyoruz. Aratrmak isteyenler Kur’an açsndan üstün ve örnek kadnlarn kssalarn anlatan ayetlere ve keza Peygamber (s.a.a.)’in hanmlarna verilen emirleri açklayan ayetlere bakabilirler.
Hadislerde Tesettür
slam Peygamberi (s.a.a.) ve Ehl-i Beyt mamlar- tesettüre uyulmasyla ilgili açk emirlerinin yan sra,- bizzat oluturduklar slami toplum ve aile yapsyla da bunun pratikteki uygulamasn göstermilerdi.
Tam Örtünme
Bir gün Aie’nn kz kardei olan Esma, vücudunun gösteren ince bir elbiseyle Peygamberin evine geldi. Peygamber (s.a.a.) ona öyle buyurdular:
“Ey Esma kadnlar adet olma vakitlerine ulatklarnda (bulua erdiklerinde) yüz ve elleri hariç vücutlarnn hiçbir yerlerini göstermemelidirler.”[1]
Yine rivayet edilmitir ki peygamber (s.a.a.)“Kadnn kocasndan bakas için kendisini süslemesini yasaklad ve öyle buyurdu:
Eer kadn kocasndan baka erkekler için kendini süslerse, Allah’n onu atele yakmas gerekli olur.”[2]
Yine Hz. Peygamber (s.a.a.)’in öyle buyurduu nakledilir:
“Kim kadnlarla oturup- kalkarsa sonunda zinaya duçar olur. Ve zina eden kimsenin de sonu cehennem ateine yakalanmak olur.”[3]
Bu hadise göre de Resulullah (s.a.a.):
“Kendisine haram olan bir kadna el veren kimse kyamet günü zincirle balanm olarak getirilir ve sonra atee atlmasna emredilir” buyurmutur. [4]
Kadnlarn Kendilerini Erkeklere Benzetmeleri
mam Muhammed Bakr (s.a.) öyle buyuruyor: “Kadnn kendisini erkee benzetmesi caiz deildir. Çünkü Allah’n Resulu, kendini kadna benzeten erkekleri ve kendini erkee benzeten kadnlar lanetlemitir.”[5]
Tesettüre Uymayanlarn Ahiret Azab
Hz. Ali (a.s) öyle buyuruyor:
Bir gün Hz .Fatma (a.s) ile Hz. Peygamber (s.a.a)’in huzuruna gittik Resululah’n iddetle aladn gördüm:
Babam ve annem sana feda olsun neden alyorsunuz? dedim. Peygamber “miraca gittiim gece ümmetimden baz hanmlarn iddetli azaba uradklarna ahit oldum; onlarn iddetli azaba duçar olduklar için alyorum. Sonra onlardan her birinin azabn açklad. Hz. Fatma: “Ey benim gözlerimin nuru bunlarn iledikleri günahlar bana açkla” dedi:
Resulullah (s.a.a) öyle buyurdu:
“Saçlarndan aslan kadn saçn namahrem erkeklere kar örtmeyen kadndr.
Kendi vücudunun etini yiyen kadn ise vücudunu bakalar için süsleyen kimsedir. Ama vücudunun eti, makas ile kopartlan kadn ise kendisini bakalarna sunan kadnd. Sonra öyle buyurdu:
Kocas kendisinden raz olan kadna ne mutlu![6]
Son olarak kadn ile erkek arasnda ortak olan bir hükme dikkat çekelim. mam Caferi Sadk aleyhisselam öyle buyuruyor :
“(Mahrem olmayan kadn veya erkee) Bak eytann zehirli oklarndan bir oktur. Nice bak var ki uzun hasrete yol açar.”
Ulemann Görüü
Kadnn elleri ve yüzü hariç tüm vücudunu örtmesi gerektii hususunda hem ia hem Sünni, tüm slam mezheplerinin ulemas arasnda görü birlii vardr.
slam ulemas tesettürün farz olduunu ispatlamak için Kur’an, sünnet, icma ve akla istinat etmilerdir.
Deerli Fakh eyh Muhammed Huseyn Necefi Cevahru’l-Kelam’n kitabnda ia mektebine göre eller ve yüz hariç kadnn tüm vücudunun örtülmesi gerektiini açklamtr. Ayaklarn (topuklardan aa ksmnn) örtülmesi gereken yerlerden olup olmad hususunda ia ulemas arasnda ihtilaf vardr.
unu da eklemek gerekir ki baz ia ulemas kadnn yüzünü de örtmesini farz olduunu söylemilerdir.
Ehl-i Sünnet ulemasnn bu husustaki görülerine vakf olmak için El-Ciziri’nin el fikhu ale Mezahib’ul Arbaa’y müracaat edilebilir.
Bu makalenin sonunda Ayetullah Uzma Hümeyni(r.a)’den kadnn tesettürü ile ilgili bir fetvay nakledelim:
Sual: Acaba tesettür (kadnn örtünmesi) slam dininin zaruri hükümlerinden saylr m? Onu inkar edenin ve bu hükme özellikle slam toplumunda saygszlk gösterenin hükmü nedir?
Cevap: Tesettür hükmünün asl (ayrntlar deil ) slam dininin zaruri (apaçk) hükümlerindendir; ve dinin zaruri bir hükmünü inkar edenin kafir olduuna hüküm edilir; ancak Allah ve Peygamberi inkar etmedii bilinirse bu hariç.
Sual:
slam’da tesettürün kadnlar için snrlar nedir? Acaba tesettür için baörtüsünü takarak geni uzun elbise ile pantolon giymek yeterli mi? Ve genel olarak kadnn namahrem olan kiilere kar uymas gereken nitelik nedir?
Cevap: Kadnn bileklere kadar eller ve yüzün yuvarla hariç tüm gövdesi örtülü olmaldr. Söz konusu elbise farz olan miktar örterse sakncaszdr. Ancak “çaraf” giymeleri daha iyidir. Namahremin dikkatini çeken elbiseler giymekten saknlmaldr.
[1] -Sunen-i Ebi Davud c. 2 s.
[2] -Biharu’l – Envar c. 5.
[3] -Nasihu’t Tevarih c.2
[4] -Vesailu’ –ia c. 14 s.
[5] -Biharu’l – Envar c. , s.
[6] -Vesailu’- ia c. 14 s.
AnonimÜye
görüntülenme
Cevap Ver
İlerleyen kısımlarda insanın zekasının evrimden dolayı "anlam yükleme" kavramını ilgilendiren konular olacak onunla ilgili olarak bu yazıyı da okuyun.
İnsan harici hayvanların giyinme konusunda korunmaya insan kadar ihtiyacı olmadıkları biliniyor. Canlılar genelde ebeveynlerinden elde ettikleri, doğdukları ortamın çevre şartlarına uyum sağlamış bir şekilde doğarlar. (Uyum sağlamanın nasıl olduğunu diğer soruda anlatmıştım.) İnsanlar ise çok hızlı bir kültürel evrim geçirdikleri ve çok hızlı şekilde Dünyaya, farklı iklimlere sahip coğrafi bölgelere yayıldıkları için biyolojik olarak bu şartlara uyum sağlayacak bedensel özellikler pek geliştiremediler. (Ayrıca insan bebeklerinin neden diğer canlılara nazaran aciz olduğunu da buradan okuyabilirsiniz.) Bunun için yeteri zamanları olmadı. Çöl ortamı veya Amazonlar gibi soğuk olmayan elverişli ısı şartlarında yaşayan yerli insanların da çıplak ayakla gezebildiklerini, ayaklarına bakarsak ayak altlarının sert ve nasırlı olduklarını görürüz.
İnsan, Afrika'da evrimleşmiştir. İnsanların evrimleştikleri düşünülen insansı maymunlar tropik ormanlarda yaşıyordu ve oraya uyum sağlayacak şekilde yaşıyorlardı. Bunun yanında henüz elbise veya ayakkabı yapmak için yeterli beyin ve el becerisine de sahip değildi. Afrika’daki tektonik hareketler sonucunda Büyük Rİft Vadisi yükselmeye, yağmur ormanlarını ve orada yaşayan insansı maymun türlerini birbirinden ayırıp koparmaya başladı. Vadinin batı tarafında yağmur, nem ve ısı bakımından bir değişiklik olmazken doğu tarafında ise iklim ise gitgide kuraklaşmaya başladı. Rift vadisinin batı tarafında kalan insansı maymunlar için değişen ve uyum sağlamaları gereken yeni şartlar oluşmamıştı ama doğuda kalan insansı maymunların yeni iklim ve çevre şartlarına ayak uydurmaları gerekiyordu. Gitgide kuraklaşan yağmur ormanların yavaş ve yumuşak bir şekilde sadece seyrek ağaç yapısı ve geniş çayırlıkların olduğu savanlara dönüşmesi yavaş gerçekleştiği için Doğuda kalan insansı maymunlar da yeni şartlara uyum geliştirmek için yeterli zamana sahip olabildiler. Ama onların evrimleri daha çok seçilim baskısına maruz kaldıkları için Batıdaki insansı maymunlardan daha hızlı gerçekleşecekti. Tropik ormanlarındaki taze yaprak, ağaç dalları veya yeşil ot yerine sert kabuklu yemişleri taşla kırmayı, bu taşları birbirine vurarak şekillendirmeyi, daha yüksek oranlarda et ile beslenmeyi, içi boş bitki gövdelerine su depolayıp kuraklık olduğu anlar için daha sonra kullanmak amacıyla yere gömmeyi ve en önemlisi hayatta kalmak için yavaş yavaş akıl becerisi geliştirip akıllarını kullanmayı öğreneceklerdi.
İnsan böyle şartlarda evrimleşti, Afrika’da yaşayan ilk insanların sıcak iklim şartları dolayısıyla giyinmeye pek ihtiyacı yoktu. Ama sanat anlayışı da gelişen ilk insan daha ziyade doğal malzemelerden süs ve takı eşyası yapıp giyiyorlardı. Güzellik ayrıca cinsel seçilimde de etkiliydi. Güzel takılar karşı cinsin hoşuna gittiği gibi erkek bir bireyin avladığı aslan, camız, gergedan gibi güçlü hayvanların dişini, boynuzunu veya postunu süs eşyası gibi giymesi veya takması onun avlanmada ne denli güçlü ve becerikli bir erkek olabileceğine dair rekabet ettiği diğer erkeklere ve eş arayışı içinde olan karşı cinse de bir işaret veriyordu.
Muhtemelen sıcak iklimlerde yaşayan insanlar giyinmeye, ilk olarak cinsel organları ve çevresini takılarla süslemeye başladıklarında başladılar. Güç ve iktidarın simgesi olan penis, bu güce ve iktidara çağrışım yapması için yine avladıkları güçlü hayvanların diş, pençe, dış uzuv veya postuyla süslediler. Aynı şekilde ilk dişi insanlar da cinsel organlarını güzel ve alıcı kuş tüyleriyle veya doğurganlığı, bereketliliği çağrıştıran çiçek gibi malzemelerle süslediler. Belki giyinme ilk bu şekilde başladı. Soğuktan korunma amacıyla değil, aksine karşı ve kendi cinsine kendi erkeklik gücü ve dişisel doğurganlığına dair belirgin işaretler vermek ve eş seçiminde daha iyi bir şansa sahip olmak için.. Şunu da iyi bilmeli ki bu bir haz veya şehvet duygusu içinde yapılan haylaz veya sapık bir eylem değildi. Doğurmak ve gelecek neslin çoğalmasını sağlamak hayati önem taşıyordu. Her doğan çocuk hayatta kalamıyordu ve çocuk ölümleri çok yüksekti. Çok çocuk sahibi olmak ve kabilede saygın bir konuma ulaşmak yaşlı bir insan için hayatta kalmanın ve yaşlı bakımı almasının tek garantisiydi. İnsanların eşlerini çok özenle seçmesi gerekiyordu.
Bilindiği gibi insan daha sonra Afrika’yı terk edecek ve uzun bir yolcuğa çıkarak dünyayı keşfedecekti. Yeni yerleştikleri iklim şartlarına ayak uydurmak için aklını kullanıp yeni yöntemler bulması lazım gelecekti. Başlangıçta sıcak deniz ve okyanus kıyıları boyunca Güney Asya’ya ve Endonezya adalarına yayılan insanlık çok zaman geçmeden Orta ve Uzak Asya’ya ve de Avrasya’ya da yayılacaktı. Buradaki iklim ise alıştığından daha soğuktu. Ateş kullanmasını bilen insan soğuğa karşı giyinme ihtiyacı da hissedecek, avladıkları hayvanların derisini işleme ve kemik iğnelerle dikiş becerisi de geliştirecekti. Doğurganlığın ve gücün hala hayati önem taşıdığı bu devirlerde de eş arama iç güdüsü ve cinsel seçilim baskısı kürk ve postlardan yapılmış elbiselere yansıyacak ve böylece ilk kez moda denen kavram da ortaya çıkacaktı.
İlk ayakkabı konusunda gelince muhtemelen henüz Afrika’ya yaşayan ilk insanların ayaklarını haşere veya böcek ısırıklarına karşı korumak için çamur kullandıklarını, belki de çamurun rahatlatıcı bir özelliğe sahip olduğunu keşfetmeleriyle başlamış olabilir. Çamur yerine başka bir materyal kullanmak fikri de daha sonra doğmuş olabilir.
Bunun yanında eğer maymunlardan bahsedecek olursak, mesela goriller gecelediklerinde uykuya gitmeden önce yaprak ve çalı toplayarak yatak yaparlar ve bazen de bu yapraklarla uyurken üstlerini örterler. Yani bir çeşit yorgan.. Diğer yandan goriller yağmuru hiç sevmezler, yağmur yağdığında korunmak için başlarının üstüne çok geniş ve büyük bir ağaç yaprağı ile örterler. İşte size ilkel de olsa şapka kullanan insandan başka bir canlı türü.
Bir de burunluk kullanan yunuslar var tabi. Deniz tabanındaki kumların içinde yiyecek canlı ararken burunlarını sürtünmeye karşı korumak için sünger takıyorlar.
görüntülenme