Depremden Önce Alınacak Önlemler

Ülkemizin deprem haritasına bakıldığında, depremin kaçınılmaz olduğunun artık hepimiz bilincindeyiz. Son zamanlarda ülkemizin dört bir yanında yaşanan deprem felaketini ortadan kaldırmak elbette ki mümkün değil ancak alınacak tedbirlerle olası zararları en aza indirebilmek mümkün. Peki, böyle bir doğa olayı karşısında ne yapmamız gerektiğini biliyor muyuz? Deprem öncesinde, anında ve sonrasında yapmamız gerekenler;

Deprem Öncesinde Alınması Gereken Önlemler Nelerdir?

Deprem öncesinde yapılması gerekenler aşağıdaki gibidir:

1. Binanızın depreme dayanaklı olup olmadığını kontrol edin.
2. Düşme ihtimali bulunan dolap ve benzeri eşyalar duvara sabitlenmelidir.
3. Tüm aile bireyleri için ilk yardım çantası hazırlanmalıdır.
4. Hayatınızı idame ettirebilecek bir deprem çantası hazırlayın.
5. Çok ağır bir deprem çantası oluşturmamaya dikkat edin.
6. Aile bireyleri deprem anında yapılması gerekenler hakkında bilgilendirilmelidir.
7. Elektrik, su ve doğalgaz sistemlerinin kontrolünü yapmayı ihmal etmeyin.
8. Yangın söndürme tüpü mutlaka temin edilmeli ve kontrolleri yapılmalıdır.
9. Karyolalar dolapların yanına konulmamalıdır.
10. Dolap kapaklarına kilit takılmalıdır.
11. Acil durum anında aileye ulaşabilmesi için bölge dışından bağlantı kişisi belirlenmeli ve kimlik gibi önemli evrakların bir örneği verilmelidir.

Deprem Anında Yapılması Gerekenler Nelerdir?

Deprem anında kapalı alandaysanız yapılması gerekenler aşağıdaki gibidir:

1. Deprem anında kesinlikle panik yapılmamalıdır.
2. Düşme ihtimali bulunan sabitlenmemiş eşyalardan uzak durulmalıdır.
3. Sabitlenmiş eşyaların altında veya yanında hayat üçgeni oluşturulmalıdır.
4. Sağlam bir yer bulup diz üstü ÇÖK, sırtını pencereye dön ve başını koruyacak şekilde KAPAN, sarsıntı bitene kadar KAPAN.
5. İki elinizi başınızın altına koyarak sarsıntı bitene kadar bu pozisyonda kalın.
6. Telefon görüşmeleri acil durum bildirmek dışında kullanılmamalıdır.
7. Çıkışa yakın noktadaysanız derhal binayı terk edin.
8. Bina çıkışına yakın değilseniz sarsıntı bitene kadar güvenli bir alanda bekleyin.
9. Merdiven veya asansöre kesinlikle koşulmamalıdır.
10. Pencere veya balkonda bulunmamaya özen gösterin.

Deprem anında açık alandaysanız yapılması gerekenler aşağıdaki gibidir:

1. Binalardan ve duvarlardan uzak durulmalıdır.
2. Binalardan düşebilecek yıkıntılara karşı tedbirli olunmalıdır.
3. Deniz kıyısındaysanız derhal uzaklaşın.
4. Artçı depremlere karşı hazırlıklı olun.
5. Toprak altındaki hatlardan gelecek tehlikelere karşı önlemli olun.

Deprem anında araç içerisindeyseniz:

1. Araç kullanıyorsanız aracı sağa çekilip durun.
2. Araç güvenliyse pencereleri kapatıp içerisinde bekleyin.
3. Eğer güvenli değilse durdurulup derhal terk edilmelidir.
4. Sarsıntı sırasında metro veya trende iseniz zorunlu olmadıkça inmeyin.
5. Sarsıntı bitene kadar tutacaklardan veya herhangi bir yerden tutulmalı, talimatlara uyulmalıdır.

Deprem Sonrasında Yapılması Gerekenler Nelerdir?

Deprem sonrasında yapılması gerekenler aşağıdaki gibidir:

1. Öncelikle emniyette olduğunuzdan emin olun.
2. Çevrenizde yardıma ihtiyaç duyan birileri olup olmadığını kontrol edin.
3. Kapalı alanda iseniz gaz vanaları kapatılmalı, camlar açılmalı ve bina terk edilmelidir.
4. Mutlaka deprem çantasını yanınıza alarak mahallenizdeki toplanma noktasına gidin.
5. Telefon görüşmelerinizi mümkün olduğu kadar kısa tutun.
6. Haberleşmeler internet veya kısa mesaj(sms) üzerinden sağlanmalıdır.
7. Arama kurtarma ekipleri gelmeden hayatınızı riske atacak hareketlere kalkışmayın.
8. Artçı deprem riskine karşı hasarlı binalara kesinlikle giriş yapılmamalıdır.
9. Işık kaynağı olarak yalnızca fener kullanılmalıdır.
10. Patlamalara neden olabilecek kibrit, çakmak gibi nesneler kesinlikle kullanılmamalıdır.
11. Enkaz altında kalan biri bulunduğunda arama kurtarma ekibi gelmeden enkaz terk edilmemelidir.
12. Ekipler geldikten sonra müdahaleleri engellenmemeli, ancak sizden yardım istendiği zaman yardım edilmelidir.
13. Deprem sonrasında patlamalara neden olabilecek nesneler kesinlikle kullanılmamalıdır.

06/02/

Bahar Akın Gödek

Kimya Yüksek Mühendisi

B Sınıfı İş Güvenliği Uzmanı

Dört Mevsim Ortak Sağlık Güvenlik Birimi

[email protected]

Ülkemiz bulunduğu konum itibariyle aktif depremler yaşamakta ve büyük riskler barındırmaktadır. Türkiye nüfusunun yaklaşık üçte ikisi, halen aktif olan fay zonları üzerinde yaşadığından, ülkemizde en büyük afet tehditlerinden birinin deprem olduğu bilinmektedir. Ülkemizin yoğun bir deprem kuşağında yer alması ve zaman zaman oluşan deprem felaketleri sebebiyle insanlar, sadece fiziksel ve ekonomik zarara uğramakla kalmayıp, deprem sonrası bazı kalıcı psikolojik rahatsızlıklar da yaşamaktadır. İnsanların kendilerine veya yakınlarına karşı fiziksel ya da ruhsal tehdit algıladıkları doğal afet, kaza, terör eylemi gibi olayları travmatik durumlar olarak adlandırıyoruz. yılında Türkiye’de onlarca insanın hayatını kaybettiği Elazığ ve İzmir depremleri, hem evlerimiz hem de iş yerlerimizde depreme karşı alınması gereken önlemleri yeniden gündeme getirmiştir.

Olası depremlere evde, doğada, alışveriş merkezlerinde yakalanabilmesi ihtimali yanında iş yerlerinde yakalanma riski de çok yüksektir. İş yerinde deprem öncesinde, sırasında ve sonrasında alınan doğru aksiyonlar maddi ve manevi kayıpları önleyecektir.

İş Yerlerinde Deprem Hazırlığı

Depremler, önceden uyarmaz ve tahmin edilemezler. Bu yüzden, meydana geldiğinde, uygun adımları atmayı bilmek ve bu adımlara aşina olarak, çabuk ve güvenli hareket etmek önemlidir. Bir deprem sırasında oluşabilecek en büyük tehditlerden birisi enkaz düşmesidir. Ayrıca iş yerlerindeki dolap, masa sandalye gibi günlük mobilyalarımızın bile güçlü bir sarsıntıda binanız yıkılmasa bile risk oluşturabileceğini unutmayın. Eğer, bir işyeri ya da yerleşim yerindeyseniz, aşağıdaki uygulamaları hatırlamak uygun olacaktır.

Depremden Önce Alınması Gereken Önlemler Nelerdir?

1. En az 72 saat yetecek kadar; sıcak tutacak kıyafetler, yiyecek ve sudan oluşan bir deprem kiti hazırlayın.

1. Yerel acil müdahale yetkilileri tarafından yürütülecek, bir planlama toplantısı organize edin.
2. Alınacak hasarı minimuma indirmek için çalışanlarınızın “İlk Yardım Eğitimi” ve “Acil Durum ve Kriz Yönetimi” eğitimlerini almasını sağlayın. 
3. Toplanma bölgesi belirleyin.
4. Tüm çalışanların deprem çantası hazırlamasını sağlayın.
5. Devrilebilecek, düşebilecek veya kırılabilecek nesneleri önceden tespit edin.
6. Masa ve dolap gibi ağır eşyaları mutlaka duvara sabitleyin.
7. Bina yapısını güçlendirmek için aksiyon alın. 
8. Deprem planı oluşturun ve tatbikat yapın.
9. Merdiven ve çıkışlarda koli ve benzeri eşyaların bulunmadığından emin olun

Bir Deprem Sırasında Yapılması Gerekenler Nelerdir?

1. Bina içinde kalın.
2. Hemen sığınabileceğiniz ağır bir masa ya da sandalye arayın veya bir kapı çerçevesinde ya da duvar içine karşı yerinizi sağlamlaştırın.
3. Pencerelerden en az 4,5 metre uzakta durun.
4. Kımıldamayın. Eğer sarsıntı, masa ya da sandalyenin sallanmasına yol açıyorsa, onlarla birlikte hareket ettiğinize emin olun.
5. Panik yapmamaya çalışın. Düşüncelerinizi organize edin. Mümkün olduğunca net düşünün ve depreme eşlik edebilecek sesleri ve görüntüleri öngörmeye çalışın.
6. Elektrik kesintisine, yangın veya asansör alarmlarına, sprinkler sisteminin başlamasına şaşırmayın, hazırlıklı olun.
7. Kırılan camların, çatlayan duvarların ve düşen cisimlerin seslerini duymaya hazır olun.

1. Tüm bu seslerin bir uyarı olduğunu düşünerek, panik yapmadan soğukkanlı olmaya çalışın.
2. Pencerelerden uzaklaşın ve büyük kolonların yanında durmaya çalışın. 
3. Merdivenlere yönelmeyin. Depreme asansörde yakalandıysanız en yakın kat düğmesine basarak asansörü terk edin.
4. Hayat üçgeni oluşturarak “çök – kapan - tutun” hareketiyle kendinizi koruyun. Çöküp sağlam bir nesnenin yanına veya altına geçin. Ensenizi ve başınızı düşen cisimlere karşı korumak için kapanın. Deprem bitene kadar nesneye tutunun. 
5. Artçı sarsıntılar için hazırlıklı olun.

Bir Depremin Hemen Sonrasında Atılması Gereken Adımlar Nelerdir?

1. Artçı sarsıntılara karşı, depremden sonra birkaç dakika daha “güvenli” yerinizde kalın,
2. Gerekli olmadıkça ve yetkili kişiler tarafından söylenmedikçe, yakın çevrenizi tahliye etmeye ya da terk etmeye çalışmayın.
3. Yaralanmaları kontrol edin, gerekli ilkyardımı uygulayın. Şokta ya da duygusal sıkıntı içinde olanları teşhis edin ve yardımcı olun.
4. Hayatta kalma planınızı uygulayın. Kurtarma ekibinin gecikmesi bekleniyorsa, geçici bir barınak oluşturun.
5. Merdivenleri, binadan çıkış talimatı verildiğinde kullanın.

1. Sarsıntı geçtikten sonra sakin olun, yaralanıp yaralanmadığınızı kontrol edin.
2. Gaz borularının hasar görmesi nedeniyle, deprem sonrası yangın çıkabilme olasılığını göz önünde bulundurun.
3. Emniyet tedbirleri alındıktan sonra deprem çantanızı yanınıza alarak binayı kontrollü, sakin ama hızlı şekilde terk edin ve toplanma bölgesine gidin.
4. Enkaz altında kaldıysanız paniklemeyin, enerjinizi kontrollü kullanın. Kurtarma ekipleri geldiğinde ellerinizi ve sesinizi kullanabiliyorsanız ses çıkarın.

Sonuç olarak Türkiye gibi deprem kuşağında yer alan bir ülkede yaşıyor olmanın bilinci ile depreme karşı bilinçli ve hazırlıklı olmak yapılabilecek en doğru çalışmadır. İş yerlerimizde de bu önlemleri almak, çalışanlarımıza bu konuda eğitimler vermek ve sık sık tatbikat yaparak bu bilinci açık tutmak faydalı olacaktır. Geçmişte olduğu gibi gelecekteki olası depremlerde de can ve mal kayıplarının olmaması için tedbirler son derece önemlidir.