Dikloron

Düzenli olarak aldığınız bir veya daha fazla ilaç varsa bir iki kadeh içmenizin bir sakıncası var mıdır? Yoksa alkolden tamamen uzak mı durmalısınız?

Bazı durumlarda ilaçları alkolle karıştırmak tehlikeli olabilir. Ayrıca bazı ilaçların alkolle etkileşime girmesi durumunda etkileri de azalabilir.

Düzenli ilaç kullanırken alkol almanız hastalığın belirtilerini veya doğrudan hastalığın kendisini olumsuz etkileyebilir. Örneğin alkol, kan şekeri seviyelerini düşürdüğünden diyabet hastalığını kontrolden çıkartır.

Ayrıca bir iki bardak da olsa alkol almak, ilaçların uyku getirici etkisini arttırarak sersemliğe sebep olabilir; bu da kişilerin araba veya tehlikeli makineler kullanması durumunda kazalara yol açabilir.

Brown Üniversitesi’nden farmakolog Danya Qato’ya göre bazı ilaçların alkol ile karışması ölümcül sonuçlara bile sebep olabilir.

Yaşlı insanların ilaçlarla alkolü karıştırması, genellikle gençlerden daha fazla ilaç kullandıkları için daha fazla risk teşkil ediyor. Aynı zamanda yaşlılarda alkol, motor becerilerini de etkiler; böylece düşme veya başka kaza risklerini artırır. Alkolün vücuttan atılma süreci yaşlanmayla birlikte yavaşlar; dolayısıyla alkol kişinin kanında daha uzun süre kalır.

Yaygın kullanılan şu 8 ilaç alkol ile birlikte kullanılırsa ne olur? Aşağıdaki ilaçlar dışında başka bir ilaç kullanıyorsanız eczacınıza veya doktorunuza mutlaka danışın.

Antidepresanlar

Hastalık Kontrol ve Önleme Merkezi’ne (CDC) göre 12 yaş ve üstü her 10 Amerikalıdan biri antidepresan kullanıyor. Hem antidepresanlar, hem de alkol, merkezi sinir sistemini yavaşlattığından bu ikisinin birleşmesi beyindeki düşünme ve dikkat merkezlerini olumsuz etkiler. Antidepresanların alkolle birlikte alınması depresyon semptomlarını da arttırabilir.

Qato, monoaminoksidaz inhibitörleri adı verilen antidepresan sınıfına giren ilaçları kullanan kişilerin ise tansiyonlarında tehlikeli artışların olabileceğine dikkat çekiyor. Zoloft, Prozac veya Paxil gibi seçici serotonin geri alım inhibitörleri sınıfına giren antidepresanların alkolle olumsuz etkileşim içine girdiklerine ilişkin daha az bulgu mevcut. Yine de bu ilaçları kullananlarda alkol sersemlik, baş dönmesi ve konsantrasyon bozukluğu yaratabilir.

Kolesterol düşürücü ilaçlar

Lipitor ve Crestor gibi statinler de en çok satılan ilaçlar arasında. Qato’ya göre, statin kullananlar alkolü abartmamalı, orta düzeyde tutmalı.  Ancak Qato, en büyük sorunun hem bu kolesterol düşürücü ilaçları alan hem de aşırı alkol sorunu olan kişilerde görüldüğünü söylüyor. Statin tedavisinin yan etkilerinden biri de karaciğer hasarı olduğundan düzenli statin kullanımı ile aşırı alkol alımı birleşince karaciğerde kalıcı hasara sebep olabiliyor.

Tansiyon ve kalp ilaçları

Daha önceden kalp krizi geçirmiş veya kalp yetmezliği, göğüs ağrısı veya anormal kalp ritmi tedavisi gören kişilerin kullandığı beta-blokerlerin etkisinin alkol tarafından azaltıldığını düşünülüyor. Bu nedenle doktorlar, beta-bloker kullanan hastaların alkol almasını yasaklıyor.

Pennsylvania Üniversitesi Hastanesi’nden iç hastalıkları uzmanı Stacy Elder’a göre hipertansiyonu düzenlemek için veya kalp krizi ve felç tedavisinde kullanılan anjiyotensin dönüştürücü enzim (ACE), alkolle reaksiyona girdiğinde tansiyonun çok düşmesine sebep olabilir. Bu durum ise kişide baş dönmesi hissine ve bayılmasına yol açabilir.

Doğum kontrol hapları

Planned Parenthood’a göre Amerika’daki 15 ile 44 yaş arası kadınların yaklaşık %17’si doğum kontrol hapı kullanıyor. Alkol, doğum kontrol hapı kullanan kadınlarda vücuttan daha yavaş atıldığı için bu tür hapları kullanan kadınlar daha hızlı sarhoş oluyor.

Diyabet ilaçları

Elder, alkolün yalnızca alınmasından hemen sonra değil sonraki 24 saat boyunca da kişinin şekerinin düşmesine neden olabileceğine dikkat çekiyor. Bu nedenle kişinin alkol almadan önce veya alma esnasında bir şeyler yiyerek kan şekeri seviyesini sabit tutması öneriliyor.

Diyabet ilaçlarından bazılarının, kan şekerini düşürdüklerinden ve bu da tehlikeli sonuçlar doğurabileceğinden alkolle alınmaması gerekiyor. Bu ilaçlardan biri, aşırı alkol alan kişilerde nadiren de olsa kötü sonuçlar verebilen metformin. Bu ilaç alkolle birlikte alındığında laktik asidoz yani kanda laktik asit birikmesi riskini arttırabiliyor ve kişide mide bulantısı veya güçsüzlük gibi belirtilere yol açıyor.

Glimepiride gibi diyabet tedavisi için kullanılan diğer ilaçlar da alkolle karıştığında baş dönmesi, mide bulantısı, yüzde kızarma veya kan şekeri seviyesinin düşmesi gibi sorunlara yol açabiliyor.

Reflü ve ülser ilaçları

Elder, fazla alkolün mide ile yemek borusu arasındaki kasların gevşemesine yol açacağından reflüyü artırabileceğine dikkat çekiyor. Bu da göğsünüzün üst kısmında bir yanma hissine ve ağzınızda ekşi bir tada sebep olur.

Alkol, verdiği rahatsızlığın yanı sıra mide ve yemek borusunu çevreleyen tabakayı da aşındırabilir. Ayrıca üretilen mide asidi miktarını da arttıracağından hem reflü hem de ülser semptomlarını kötüleştirebilir. Elder mide ülseri olan kişilerin alkol almamasını, çünkü alkolün ülserin kendi kendini iyileştirme yeteneğini yavaşlattığını belirtiyor.

Ağrı kesiciler

Reçeteli veya reçetesiz ağrı kesiciler kullanılırken alkol almak, ağrı kesicinin etkisini yoğunlaştıracağından kişiye zarar verebilir.

Parasetamol (Tylenol) içenlerin az miktarda alkol almasında bir sorun olmadığını belirten Qato, kronik içicilikle parasetamolün karışması durumunda karaciğerin zarar görebileceğini işaret ediyor.

Aspirin ve ibuprofen gibi diğer reçetesiz ağrı kesiciler alınırken ise orta düzeyde alkol alınabilir. Ancak aspirin ve ibuprofen gibi alkol de mide iritasyonunu arttırabildiğinden düzenli olarak bu ağrı kesicileri kullananların çok alkol almamaya dikkat etmesi gerekiyor. Aksi takdirde bu durum ülsere veya mide kanamasına sebep olabilir.

Vicodin ve OxyContin gibi reçeteli ağrı kesiciler kullanılırken alkol alınmaması gerekiyor. Çünkü alkol bu ilaçların uyuşturucu etkisini arttırarak yorgunluğa ve şekerin düşmesine sebep oluyor. Uyuşturucu ilaçlarla alkolün karışması ayrıca kişinin düşünme ve motor becerilerine zarar verebiliyor ve nefes alma problemlerine yol açabiliyor.

Uyku hapları

Qato, uyku hapı alan kişilerin alkol kullanmaması gerektiğini söylüyor.

Lunesta veya Ambien gibi hapları alkol ile karıştırmak tehlikeli olabilir. Alkol, uyku haplarının uyuşturucu etkisini ve beyindeki karamsar düşüncelerin oluştuğu bölümlerin faaliyetini arttırabilir ve baş dönmesi veya uyku sersemliğine sebep olabilir. Bu da düşme, yaralanma ve hatta trafik kazalarına yol açabilir.

Uyku hapı ile birlikte çok fazla alkol tüketmek tansiyonun tehlikeli seviyelere inmesine, hatta nefes alma zorluğuna yol açabilir.

Her ne kadar alkol insanların uykusunu getirse de aslında alkol almak uyku düzeninizi bozabilir ve gece daha sık uyanmanıza neden olabilir.

Qato, alkol alanların uyku hapı almadan önce altı saat beklemesini öneriyor. Böylece ikisinin karışması engellendiği için rahat bir uyku çekebilirsiniz.

Kaynak

Non-steroid anti-inflamatuar ilaçlar (NSAİİ) gerek anti-enflamatuar etkileri ve gerekse ağrı kesici etkileri nedeniyle romatizmal hastalıkların tedavisinde yaygın olarak kullanılır. Klasik NSAİİ’lara örnek olarak diklofenak (Voltaren, Dikloron, Cataflam ve eşdeğerleri), naproksen (Apranaks, Naprosyn ve eşdeğerleri), indomethacine (Endol), etodolac (Etol ve eşdeğerleri), flurbiprofen (Majezik ve eşdeğerleri), ibuprofen (Brufen ve eşdeğerleri) verilebilir. ’li yıllarda yeni bir NSAİİ sınıfı olarak mide yan etkileri daha az olan selektif COX-2 (siklo-oksijenaz-2) inhibitörleri geliştirilmiştir. Ancak, pazara verildikten kısa süre sonra selektif COX-2 inhibitörlerinin, özellikle yüksek dozlarda kullanıldığında, kardiyovasküler olay riskinde artışa yol açtığı anlaşılmış ve selektif bir COX-2 inhibitörü olan rofecoksib (Vioxx) tüm dünyada piyasadan çekilmiştir. O zamandan beri tüm NSAİİ’ların kardiyovasküler yan etkileri bir çok araştırmaya konu olmuştur.

Diklofenak, bir çok ülkede en yaygın olarak kullanılan klasik bir NSAİİ’tır (1). Klasik NSAİİ’lar hem COX-1 ve hem COX-2 enzimini inhibe eder. Diklofenak COX-2 enzimini en güçlü şekilde inhibe eden klasik NSAİİ’lardan biridir. Yaygın kullanımı nedeniyle Avrupa Medikal ajansı Diklofenak’in kardiyovasküler güvenliğinin araştırılması için çağrıda bulunmuştur (2). Ancak, etik nedenler nedeniyle böyle bir değerlendirmenin randomize kontrollü bir çalışma ile yapılması uygun değildir. Bu nedenle diklofenak’ın kardiyovasküler güvenilğini araştırmak amacıyla araştırıcılar Danimarka’daki ilaç kayıtlarını ve hastane kayıtlarını analiz etmişlerdir (3). Kanser, şizofreni, demans veya kardiyovasüler, böbrek, karaciğer ve ülser hastalığı olanlar analize dahil edilmemiştir. Analiz ve yıllarındaki kayıtları kapsamaktadır. Bu süre içinde diklofenak başlanan 1   kişi, ibuprofen başlanan 3   kişi, naproksen başlanan   kişi, parasetamol başlanan   kişi ve bunlardan hiç birisi başlanmayan 1   kişinin verilerin çalışmaya dahil edilmiştir. İlaç başlandıktan ve çalışmaya dahil edilme tarihinden sonra ilk 1 ay içinde gelişen majör kardiyovaküler olaylar (MACE) gruplar arasında karşılaştırılmıştır (Şekil 1). Majör kardiyovaküler olaylar; ölümle sonuçlanan veya ölümle sonuçlanmayan tüm kardiyak olayların toplamı olarak tanımlanmıştır. İlaç başlandıktan sonraki bir ay içinde ölümle sonuçlanmayan ve ilk defa tanı alan atrial fibrilasyon veya flatter, iskemik strok (inme), kalp yetmezliği, ve miyokard enfaktüsü gibi olaylar ölümle sonuçlanmayan kardiyak olaylar olarak belirlenmiştir.

Diklofenak başlanan hastalarda total kardiyovasküler olay görülme sıklığı, hiç ilaç başlamayanlara göre %50, parasetamol veya ibuprofen başlayanlara göre %20, Naproksen kullananlara göre %50 daha fazladır. Ayrıca kardiyak ölüm, atriyal fibrilasyon (veya flatter), iskemik strok (inme), kalp yetmezliği, ve miyokard enfaktüsü gibi olayların tek başına görülme riski diklofenak başlananlarda, başlanmayanlara göre daha yüksektir. Diyabet ve daha önce kalp hastalığı olan hastalarda risk daha da büyüktür. Ayrıca, diklofenak kullanan hastalarda gastroentestinal kanama görülme riski, NSAİİ başlanmayan hastalara göre kez, ibuprofen veya paracetamol kullananlara göre kez daha fazla, naproksen kullananlara göre ise benzerdir.

Bu çalışmanın sonuçları diklofenak’ın hiç NSAİİ kullanmayanlara veya pasetamol ya da başka klasik NSAİİ kullananlara göre kalp ve damar sağlığı açısından daha yüksek risk taşıdığını düşündürmektedir. Genel olarak gereksiz yere NSAİİ kullanımından kaçınmak ve anti-enflamatuar etki için klasik bir NSAİİ kullanmak gerektiğinde mümkün olduğunca diklofenak kullanmaktan kaçınmak makul bir tercih olarak gözükmektedir.

REFERANSLAR

1. McGettigan P, Henry D. Use of non-steroidal anti-inflammatory drugs that elevate cardiovascular risk: an examination of sales and essential medicines lists in low-, middle-, and high-income countries. PLoS Med. ;10(2):e

2. Schmidt M, Lamberts M, Olsen AM, Fosboll E, Niessner A, Tamargo J, et al. Cardiovascular safety of non-aspirin non-steroidal anti-inflammatory drugs: review and position paper by the working group for Cardiovascular Pharmacotherapy of the European Society of Cardiology. Eur Heart J. ;37(13)

3. Schmidt M, Sørensen HT, Pedersen L. Diclofenac use and cardiovascular risks: series of nationwide cohort studies. BMJ.

#eklemağrısı#belağrısı#artrit#ağrıkesici