Dudak Şişmesi Alerji

Kontakt ürtiker belirtileri, gıdalar, koruyucular, parfümler, bitki ve hayvansal ürünler ve metaller gibi çeşitli bileşiklerin cilde teması sonrasında yaklaşık bir saat içinde görünür. Temas ürtiker immünolojik veya immünolojik olmayan yollarla kendini gösterebilir. Özellikle immünolojik yollarla ortaya çıkan kontakt ürtiker hayati tehlikeye yol açabilecek alerjik şok tablosunun habercisi olabilir. Etkilenen cilt bölgelerindeki belirti ve semptomları değerlendirecek olursak:

Temas ettiği yerde bölgesel yanma hissi, karıncalanma veya kaşıntı olur. Özellikle ellerde, lokalize veya yaygın kırmızı şişlikler veya kabarıklıklara neden olabilir. Kızarıklık ve şişmenin şiddeti değişkendir. Kendini hafif kızarıklık veya çok az şişlik gösteren lekelerden, gergin büyük şişlikler ile birlikte çok şiddetli kızarıklık şeklinde gösterebilir. Meyve veya diğer gıdalar temas ile ağız içinde veya dudaklarda şişliğe yol açabilirken daha ilerlerse yutkunma zorluğu veya nefes darlığına yol açabilecek şişliklere yol açabilir. Döküntüler genellikle başlangıçtan 24 saat içinde kendiliğinden düzelir. Deriden başka organlarda da çeşitli belirti ve semptomlar görülebilir. Bunlar deri dışı reaksiyonlar olarak karşımıza çıkar ve özellikle immünolojik yolla gelişen temas ürtikeri olan hastalarda görülme olasılığı daha yüksektir. Deri dışı reaksiyonların özellikleri arasında:

Akciğerlerde hırıltı (bronşiyal astım),

nefes darlığı

Burun akıntısı,

sulu gözler

Dudak şişmesi, boğaz ağrısı, yutma zorluğu

Mide bulantısı, kusma, ishal, karında kramp tarzında ağrı

Şiddetli anafilaktik şok (alerjik şok ) olarak karşımıza çıkabilir.

Temas ürtikeri için çeşitli evreleme yöntemleri kullanılır. Evreleme temas ürtikerin şiddetine göre aşağıdaki gibi yapılır.

Temas ürtikerleri ister immünolojik yoldan isterse nonimmünolojik yoldan olsun ciddi şikayetler olarak karşımızı çıkabilir, deri dışındaki organlarda anafilaktik veya anafilaktoid şok gibi ciddi reaksiyonlarla kendini gösterebilmektedir.

Uzmanlar, fıstık, ceviz, fındık, deniz kabukluları, balık, süt, yumurta ile antibiyotiklerin ilk sırada gelen alerjenler olduğu ve ağır anafilâksiye neden olabildiği, astım atağı, yorgunluk, panik atak, yabancı cisim aspirasyonu, kardiyovasküler hastalıklar, nöbet ve inme gibi hastalıkların varlığının da anafilâksi riskini artırdığı uyarısında bulunuyor.

Sağlık Bakanlığı Dr. Sami Ulus Kadın Doğum, Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Eğitim Araştırma Hastanesi Çocuk Alerji Klinik Şefi Prof. Dr. İlknur Bostancı, anafilâksinin ani başlayan ağır alerjik bir reaksiyon olduğunu, nefes almada güçlük, bilinç kaybı ve ölümle sonuçlanabildiğini söyledi.

Anafilâksinin, hızlı tedavi gerektiren acil bir durum olduğuna ve takibinin alerjist tarafından yürütülmesi gerektiğine dikkati çeken Bostancı, anafilaksinin görülme sıklığının bölgesel olarak değiştiğini belirtti. Bostancı, ''Toplumda tüm tetikleyicilere bağlı gelişen anafilâksi sıklığı ile ilgili yılları arasında yayınlanan 10 çalışmaya göre, yılda her bin kişide 7 ila 70 arasında değişmektedir. 'deki çalışmada da yaş arasındaki anafilâksi sıklığı her binde 70 olarak gösterilmiştir'' diye konuştu.

Bostancı, alerjiye en çok gıda, ilaçlar, böcek sokmaları ve lâteks (kauçuk) olduğunu belirterek, ''Toplumun yüzde 15'inin anafilâksi riski altında olduğu kabul edilmektedir'' dedi.

ANAFİLÂKSİYE NEDEN OLABİLECEK GIDALAR
Bostancı'nın verdiği bilgiye göre, süt, yumurta, fıstık, ceviz, fındık, deniz kabukluları, balık gibi besinler ağır anafilâksiye neden olabiliyor. Antibiyotikler ve geriatrik hastalarda en fazla kullanılan ilaçlar en sık anafilâksiye yol açan ilaçları içeriyor. Ameliyat sonrası kullanılan sıvılar, aşılar, kan ve kan ürünleri, röntgen filmi çekimi sırasında vücuda gönderilen X ışınlarını tutan, o bölgeden X ışınlarının geçişine izin vermeyen maddeler ve epilepsi ilaçları ile diğer ilaçlar anafilâksi ve/veya anafilâksi benzeri reaksiyonlara neden olabiliyor.

Yaban arıları, bal arısı, ateş karıncaları gibi ısırmaları ile zehir bırakan böcekler çoğu kişide rahatsızlık hissine neden olurken, duyarlı kişilerde ölüme kadar ilerleyebilen reaksiyonlara yol açabiliyor.

Halk arasında kauçuk olarak bilinen lâteks de alerji etken maddeleri içinde yer alıyor. En şiddetli reaksiyonlar cerrahi sırasında iç organlara veya mukozalara lâteksin teması ile oluyor. Riskli gruplarda (sağlık personeli, sık cerrahi operasyon geçirenlerde, spina bifida ile AIDS hastaları ve katater kullanan hastalar) daha sık görülüyor. Egzersiz de nadir olarak anafilâksiye neden olabiliyor. Erkeklerde ve ileri yaşta görülme sıklığı daha çok artıyor. Bunların dışında da vücut sıvıları, hormonlar ve aşırı sıcakla temas sonrası anafilâksi görülebiliyor.

KAŞINTI, ÖKSÜRÜK VE NEFES DARLIĞINI ÖNEMSEYİN
Anafilâksi riski, alerjinin etkili olduğu bölgeye ve alerjinin seyrine göre değişiklik gösterebiliyor. Deride reaksiyon olduğunda yüzde tutulum görülüyor. Reaksiyon, kaşıntı, karıncalanma, sıcak basması, yüzde kızarma, kurdeşen, tüm vücutta ya da göz çevresinde şişme, şişlik, kırmızılık, dudak, dil, küçük dil ve yumuşak damakta kaşıntı ve şişlik, dış kulak yolu, avuç içi, ayak tabanı ve genital bölgede kaşıntı ile kendini gösteriyor.

Solunum sisteminde alerji sıklığı yüzde 70 oranında görülüyor. Burunda akıntı, kaşıntı, tıkanıklık ve hapşırık uyarıcı oluyor. Gırtlakta da alerjik reaksiyon, kaşıntı, ses kısıklığı, boğulma hissi, öksürük, göğüste sıkışma hissi, ses kısıklığı, ses renginin değişmesi, yutma güçlüğü ile kendini gösteriyor. Akciğerde alerjik reaksiyonda nefes darlığı, öksürük, hışıltı ve solunum yetmezliği belirtileri görülüyor. Dolaşım sisteminde alerjik reaksiyon gelişme riski yüzde 45 oranında görülüyor. Hipotansiyon, taşikardi, şok, bayılma, göğüs ağrısı, kalbin az veya çok çarpması, kalp durması ile ortaya çıkabiliyor.

Mide ve bağırsakları içeren gastrointestinal sistemde de yüzde 45 oranında alerji gelişebiliyor. Bulantı, ağrı, kramp, kusma, ishal ile kendini gösteriyor. Yüzde 15 oranında nörolojik bölgede alerji ortaya çıkabiliyor. Ölüm korkusu, huzursuzluk, bilinç değişiklikleri, baş ağrısı, sara nöbeti, bulanık görme, ani davranış değişiklikleri belirtileri ile ortaya çıkıyor. Bunların dışında terleme, rahmin kasılması, idrar kaçırma ve ağızda metalik tat da alerji geliştiğinin belirtileri olarak dikkat çekiyor.

Anafilâksi, alerjen ile karşılaşmayı izleyen ilk 2 saatte, özellikle dakikada ortaya çıkıyor. Belirtiler, ne kadar kısa sürede ortaya çıkarsa, reaksiyon o kadar ciddi seyirli oluyor. Bazen bulgular kendiliğinden gerileyip birkaç saat içerisinde tekrarlayabiliyor. Anafilâksi bulguları nadiren 32 saate kadar devam edebiliyor. En ciddi reaksiyonlar, kan basıncı düşüklüğü, nefes almada zorluk, şok ve bilinç kaybı olup ölümle sonuçlanabiliyor. Bir kişide ani gelişen kurdeşen, astım atağı, yorgunluk, panik atak, yabancı cisim aspirasyonu, kardiyovasküler hastalıklar, nöbet ve inme gibi nörolojik hastalıkların varlığı da anafilâksi riskine neden oluyor.

ADRENALİN UYGULAMASINDA GEÇ KALINMAMALI
Anafilâksi geliştiğinde acilen havayolu, solunum, dolaşım ve bilinç durumu değerlendirilmesi yapılarak, hastanın yatar duruma getirilerek ayaklarının yükseltilmesi gerekiyor.

Hekim kontrolü ile birlikte ilaç uygulamasına geçilmesi ve geç kalınmadan adrenalin uygulanması gerekiyor. Anafilâksinin seyrine göre hastaya adrenalin ile birlikte sıvı ve oksijen de veriliyor. Çocuklarda alerjik reaksiyon bulgusu halinde H-1 antagonist tedavisi de uygulanıyor.

Anafilâksi hastalarının, tedavi sonrası belli bir süre izlenmesi önem taşıyor. Bu süre, solunum sistemi bulgusu olanlarda saati, kardiyovasküler hastalık bulgusu olanlarda en az 24 saati kapsıyor. Taburcu olduktan sonra 72 saat süre ile histamine karşı etki yaparak alerjiyi tedavi eden antihistaminik ve kortizonlu ilaçların kullanılması gerekiyor.

ANAFİLÂKSİ ÖYKÜSÜ OLANLARDA TEKRARLAMA OLABİLİR
Anafilâksi riskinden korunmak için şunlara dikkat edilmesi gerekiyor:

''Kişinin hastalık öyküsü iyi bilinmeli. Sağlık kuruluşlarında anafilâksi ile ilgili tüm ekipmanlar bulunmalı. Damardan ilaç uygulanmasından kaçınılmalı. İlaç uygulamalarından sonra hasta, yaklaşık 30 dakika kadar hastane içinde tutulmalı. Yumurta proteini içeren aşıların uygulanması öncesinde, mutlaka kişinin yumurta alerjisi olup olmadığı değerlendirilmeli. Kauçuk alerjisi olanlara kauçuk bulunmayan ürünler kullanılmalı. Arılara anafilâksisi olanlara duyarsızlaştırma önerilmeli. Besin ve ilaç alerjisi olanlarda çapraz reaksiyonlara yönelik ayrıntılı liste verilmeli. Alternatifi olmayan bir ilacın mutlaka uygulanması gerekiyorsa, desensitizasyon ve premedikasyon yapılmalı. B Bloker, ACE inhibitörleri, MAO inhibitörleri ve trisiklik antidepresan gibi ilaçlar anaflaksi tedavisinde kullanılan ilaçların etkinliğini azalttığından, riskli hastalarda kullanımlarından kaçınılmalı. Anafilâksi öyküsü olan hastalarda yüzde tekrarlama durumu söz konusu olduğundan, acil eylem planı verilmeli. Adrenalin otoenjektör kullanımı önerilmeli ve eğitimi verilmeli.''

Dudak şişmesi, genelde belli bir sebep sonrasında dudak altında inflamatuar veya damar içi sıvının birikmesiyle ortaya çıkan bir durumdur ve toplumda oldukça sık görülebilen bir olaydır. Üst ve alt dudak şişmesi, birlikte ortaya çıkabileceği gibi tek başına da görülebilir. 

Dudak şişmesi, küçük dudak ve cilt travmaları gibi nispeten basit nedenlerden dolayı ortaya çıkabileceği gibi, şiddetli alerjik reaksiyonlar gibi hayati tehdit edici durumlara bağlı olarak da ortaya çıkabilmektedir. Ani dudak şişmesi genelde alerjiye bağlı ortaya çıkar.  

Piercing dudak şişmesi, uçuk dudak şişmesi, burun estetiği sonrası dudak şişmesi, ürtiker dudak şişmesi, diş çekiminden sonra dudak şişmesi, diş apsesi dudak şişmesi dudakta görülen şişme nedenlerinden bazıları olarak sayılabilir. Özellikle piercing takılırken dudağı aşırı travmatize etmek şişmeyi daha da şiddetli hale getirecektir. Tüm bunlarda ortak semptom olarak dudak şişmesi görülebilse de özellikle önemli olan hastalıklarda ek semptomlar da ortaya çıkacaktır. Dudak şişmesi ve uyuşması birlikte görülebilecek semptomlardan biridir. Bunların tespiti ve tedavisi için vakit kaybetmeden hastaneye başvurulmalıdır. 

Dudak Şişmesi Nedenleri

Dudak şişmesinin birçok farklı nedeni olabilmektedir. Bu nedenlerden bazıları basit ve kolaylıkla tedavi edilebilir olabileceği gibi bazıları hayatı tehdit edici olabilmektedir. 

Dudak şişmesinin olası nedenleri şu şekilde sıralanabilir: 

Alerjiler 

Alerjiler, vücudun belirli maddelere karşı verdiği tepki olarak düşünülebilir. Vücut daha önceden alerjen olunan bir maddeyle karşılaştığında, bazı bağışıklık sistemi hücreleri tarafından histamin adı verilen kimyasal üretilir. Histaminin salınımı sonrası hap, kaşıntı gibi alerji semptomları ortaya çıkar. Bu inflamasyon yani vücudun verdiği tepki, damarların geçirgenliğini arttırarak cilt altına sıvı çıkışına neden olur. Bunun sonucunda da dudaklarda şişme meydana gelir. Farklı maddelere bağlı olarak değişik alerji çeşitleri bulunur. Bunların hepsinde dudak şişmesi ortaya çıkabilir. 

Bu alerjiler şu şekilde sıralanabilir:   

Çevresel alerjiler 

Kişilerin ortamdaki maddelere karşı alerjik reaksiyonu olabilmektedir. Bu çevresel alerjiler genellikle daha kaçınılmazdır. Çünkü her zaman etrafta, polen, küf, toz, hayvan tüyü gibi maddeler bulunabilmektedir. Bu maddelerle her karşılaşmada alerjiler ortaya çıkacaktır. 

Çevresel alerjilerin diğer semptomları şu şekilde sıralanabilir:   

Yiyecek alerjisi 

Yiyecek alerjileri de dudak şişmesinin yaygın nedenlerinden biridir. Yiyecek alerjilerine bağlı görülen dudak şişmelerinde genelde şişlik alerjik olunan gıdanın yenmesinden hemen sonra ortaya çıkar. Birçok gıda, özellikle yumurta, fındık, süt ürünleri ve kabuklu deniz ürünleri alerjileri tetikleyebilmektedir. Yiyecek alerjileri, şiddetine bağlı olarak dudak şişmesi dışında ek olarak aşağıdaki semptomlara da neden olabilmektedir: 

Diğer alerjiler 

Çevresel maddelere ve gıdalara bağlı görülen alerjiler dışında ek durumlar da alerjiyi tetikleyebilmektedir. Bazı böcek ısırıkları veya sokmaları da bu diğer durumlardan biridir. Toplumda özellikle arılara karşı görülen alerjiler yaygındır. Arı zehrine karşı gelişen alerjiler, hayatı tehdit edebilecek derecede şiddetli olabilmektedir.  

Böcek sokmaları dışında, ilaç alerjileri de dudak şişmesinin farklı bir nedeni olabilmektedir.  

Yapılan çalışmalara göre en sık alerji görülen ve sık kullanılan ilaçlardan biri penisilindir. Toplumdan topluma değişebilmekle birlikte yaklaşık insanların yüzde 5'inde penisilin alerjisi görülmektedir. Penisilin dışında diğer antibiyotiklere, ağrı kesici olarak da kullanılabilen nonsteroid antiinflamatuar ilaçlara (NSAID'ler) ve nöbet engelleyici ilaçlar olan antikonvülsanlara karşı da alerji oluşabilmektedir. Bunun haricinde kanser hastası olup kemoterapi alan kişilerde de alerjiler ortaya çıkabilmektedir. 

İlaç alerjilerinin olası diğer semptomları şu şekilde sıralanabilir:  

• Deri döküntüleri  
•  Kurdeşen 
•  Hırıltılı nefes alma  
•  Vücutta genel bir şişme  
• Kusma 
•  Baş dönmesi 

Anjiyoödem 

Anjiyoödem, cildin çok daha derinlerinde şişmeye neden olan bir çeşit şiddetli alerjik reaksiyondur. Bu anjiyoödem, ilaç reaksiyonları veya kalıtsal durumlardan kaynaklanabilir. Şişlik vücudun herhangi bir bölümünü etkileyebilir ancak en çok dudaklarda ve gözlerde ortaya çıkar. Anjiyoödemin yarattığı belirtiler ortalama 1 veya 2 gün sürer. 

Anjiyoödemin şişlik dışında var olabilecek diğer belirtileri şu şekilde sıralanabilir: 

•  Kaşıntı 
•  Ağrı 
•  Kurdeşen benzeri döküntüler 

Yaralanmalar

Özellikle ağız veya çene çevresinde olmak üzere yüzdeki yaralanmalar, vücudun bunlara tepki vermesi sonucunda dudakların şişmesine neden olabilir. Yaralanmanın türüne bağlı olarak, morarma, sıyrıklar ve kanamalar da oluşabilir. 

Yüz yaralanmalarının nedenleri şu şekilde sıralanabilir: 

•  Kesikler 
•  Isırıklar 
•  Yaralar 
• Yanıklar 
•  Yumruk gibi künt travmalar  

Dudak Şişmesi Teşhisi  

Dudak şişmesinin teşhisi, hekimin kişiyi görmesiyle ve fizik muayene yapmasıyla kolaylıkla konulur. Ancak burada önemli olan nokta bu şişmeye neden olan durumu ortaya koymaktır. Bunun için hekim en olası nedenleri akılda tutarak kişiden ayrıntılı bir tıbbi öykü alır. Daha sonra şüphelenilen durumu yönelik uygun fizik muayene yapılabilir. Bu temel yöntemlerden sonra da bazı özel tetkikler tanı için istenebilir.   

Hekim dudak şişmesine alerjik bir reaksiyonunun neden olduğunu düşündüğünde, kişiye bu alerjen olunan maddeyi tanımlayabilmek için bazı sorular soracaktır. Bunlar arasında semptomların başlangıç zaman, ortaya çıkış dönemi gibi sorular yer alır. Daha sonra alerjinin teşhisi ve hangi maddeye karşı alerjen olunduğunu tespit etmek için ek tetkikler uygulanabilir. Bu tetkikler şu şekilde sıralanabilir:  

Deri Prick Testi  

Deri prick testi, alerji teşhisi için en yaygın olarak kullanılan testlerden biridir. Deri prick testinde, genelde ön kolun üstüne alerjen olunabilecek maddeleri içeren sıvılar damlatılır ve sonra o bölge bir miktar delinerek sıvının deri içine girmesi sağlanır. Ayrıca bu durum direkt enjeksiyon yoluyla da yapılabilir. Bu enjekte edilen maddeye karşı alerji olunması durumunda ortalama dakika içinde o bölgede bir şişme, kızarma ve kaşıntı ortaya çıkar. Deri prick testi, rahatlıkla uygulanabilen ve acı vermeyen bir testtir. Ancak bazı kişiler için rahatsız edici bulunabilmektedir. Bu gibi testlerden önce alerjiyi baskılayacak antihistaminik gibi ilaçlar alınmadığından emin olunması gerekir.  

Kan Testleri 

Alerji teşhisinde deri prick testi dışında veya bu teste ek olarak kan alerji testleri uygulanabilmektedir. Kan alerji testlerinde, bir alerjene yanıt olarak bağışıklık sistemin tarafından üretilen belirli antikorlar için kan örneği alınır ve test edilir. Alerjenlere karşı üretilen belirli antikorların bulunması ve bunların miktarı değerlendirmesi sonucunda hekim belli bir sonuca vararak bunu hastaya bildirir.  

Yama Testleri 

Yama testleri adı verilen alerji tetkikleri, özellikle kontakt dermatit adı verilen ve belli bir maddenin cilde değmesiyle oluşan alerjik reaksiyonu ve egzamayı tespit etmek için kullanılan testlerdir. Bu testte genel mantık olarak, şüpheli olan alerjen maddelerin eklenmiş olduğu diskler veya yamalar, cilde bantlanır. Daha sonra 48 saat boyunca ciltte duran bu yamalara karşı oluşan reaksiyonlar izlenir. 

Eliminasyon Diyeti  

Eliminasyon diyeti, gıda alerjilerinin tespiti için kullanılan bir testtir. Bu testte şüpheli olan maddeler diyetten tamamen çıkarılır. Daha sonra bu maddeler yavaş yavaş tekrar diyete eklenir ve ne zaman yeniden alerji reaksiyonlarının oluştuğu izlenir. Bu durumda alerjik olunan gıda tespit edilebilir. Bu yöntem yine de bir hekim yönetiminde uygulanmalıdır.   

Anjiyoödemin bazı farklı nedenleri bulunur. Bunun için hekim anjiyoödemden şüphelendiği durumda bu nedenlere yönelik tıbbi öykü almak isteyecektir. Belirtilerin başlamasından kısa süre önce alerjik reaksiyonları tetikleyebilecek bir şeye maruz kalmak veya ayrıca kabarık, kaşıntılı bir kızarıklık (ürtiker veya kurdeşen) geliştirmek bu durumun alerjiden kaynaklanmış olma olasılığını düşündürür. Yüksek tansiyon için anjiyotensin dönüştürücü enzim (ACE) inhibitörleri gibi anjiyoödem ile ilişkili bir ilaç kullanmak da bu durumun bir ilaç tarafından tetiklenmiş olabileceğini düşündürür.  

Ailede anjiyoödem öyküsü var olması belirtilerin kalıtsal bir genetik hatanın sonucu olmasının mümkün olabileceğini gösterir. Bazen nedeni doğrulamak için bazı ek testlere ihtiyaç olabilir. Öncelikle anjiyoödemin alerjen kaynaklı olduğu düşünülürse alerji için testler uygulanır. Daha sonra hekim belirtilerin anne babadan miras alınan bir genetik hatadan kaynaklanabileceğini düşündüğünde bazı kan testleri uygulanır. Bu uygulanan testlerde, C1 esteraz inhibitörü olarak adlandırılan bir maddenin kandaki miktarı ölçülür.  C1 esteraz inhibitörü bağışıklık sistemindeki hücreleri etkileyen maddelerden biridir.  Bu maddenin kandaki eksikliğ belirli problemlere yol açar ve anjiyoödem tanısında önemli bir yeri bulunur. 

Dudak Şişmesi Tedavisi  

Dudak şişmesinin tedavisi, altta yatan duruma göre değişiklik gösterir. Bunun için öncelikle bu durum bir hekim tarafından tespit edilmelidir. Daha sonrasında da uygun tedavi uygulanır.  

Alerji

Alerjik reaksiyonlar dudak şişmesinin yaygın nedenlerinden biridir. Bunu tedavi edilebilmesi için uygulanabilecek farklı yöntemler bulunmaktadır. Bunlardan en önemlilerinden biri de alerjenlere maruz kalmaktan kaçınmaktır. Bu durum belirtilerin kontrol altına alınmasına oldukça yardımcı olacaktır.  

Hafif alerjiler için kullanılan ilaçlar eczaneden kolaylıkla alınabilir. 

Ancak yine de durum bir hekime danışılmalıdır. Antihistaminikler olarak bilinen ilaçlar, alerji semptomlarını çok başarılı bir şekilde kontrol altına almaya yardımcı olur. Antihistaminikler, alerjik reaksiyon fark edildiği anda veya daha ortaya çıkmadan alerjik reaksiyonları önlemek amacıyla kullanılabilmektedir. Antihistaminikler, vücudun hangi bölümünün alerjinizden etkilendiğine bağlı olarak tablet, kapsül, krem, göz damlası veya burun spreyi olarak alınabilir.  

Steroid ilaçlar, alerjik reaksiyonun neden olduğu iltihaplanmayı azaltmaya yardımcı olmak amacıyla kullanılabilir. Bu ilaçlar iltihaplı burun ve gözler için burun spreyleri ve göz damlaları, egzama ve kontakt dermatit kremleri, astım için inhaler yani solunan ilaçlar gibi çeşitli formlarda kullanılabilir.  

Bu ilaç tedavilerinin dışında immünoterapi adı verilen yöntemler özellikle ilaç gibi yollarla kontrol altına alınamayan, kalıcı ve şiddetli alerjiler için kullanılabilmektedir. Bu tedavi, birkaç yıl boyunca ara sıra küçük dozlarda alerjenin enjeksiyon olarak veya dil altına damla veya tablet olarak verilmesi yöntemiyle yapılır. Böylelikle zamanla o maddeye karşı oluşan alerjik reaksiyonlar azaltılmış olur.  

Şiddetli alerjisi olan bazı kişiler, anafilaksi veya anafilaktik şok olarak bilinen hayatı tehdit eden reaksiyonlar yaşayabilir. Bu durumda tedavi için acil adrenalin içeren enjeksiyonların yapılması gerekir.  

Anjiyoödem 

Anjiyoödem tedavisi, anjiyoödeme neden olan duruma göre farklılık gösterir. Hafif anjiyoödem vakaları kolaylıkla kontrol altına alınabileceği gibi ciddi vakaların da hastanede tedavi edilmesi gerekmektedir. Alerjik nedene bağlı ve idiyopatik yani nedeni tam olarak bilinmeyen anjiyoödem genellikle benzer yollarla tedavi edilir. Bu türlerde belirtileri tetikleyen belirli maddelerden veya faaliyetlerden kaçınmak, şişkinlik yaşama olasılığını azaltmaya yardımcı olacaktır.  

Bu maddelerden kaçınmak dışında anjiyoödem meydana geldiğinde şişliği azaltmak için antihistaminiklerin alınması gerekebilmektedir. Antihistaminikler, şişmeden sorumlu kimyasallardan biri olan histaminin etkilerini bloke ederek çalışır. Anjiyoödem sonucunda oluşan şişlik şiddetli ise, doktor kısa bir steroid ilaç tedavisine başlayabilir. Bu, yalnızca kısa süreler için kullanılan güçlü bir ilaçtır çünkü sorunlu yan etkileri olabilir. Özellikle ciddi bir alerjinin olması durumunda ve şiddetli bir alerjik reaksiyon (anafilaksi) yaşanması durumunda adrenalin enjeksiyonlarına ihtiyaç duyulabilir.  

Anjiyoödemin alınan bir ilaç nedeniyle olduğu tespit edildiğinde, bu kullanılan ilacın bırakılması ve yerine gerekirse başka ilaçların yazılması gerekir. Kalıtsal anjioödemde hastalığın tamamen tedavi etmek mümkün değildir. Ancak ilaçlarla şişlik kontrol altına alınabilir. Danazol ve oksandrolon adı verilen ilaçlar, kalıtsal anjiyoödem nedeniyle meydana gelen şişme olasılığını azaltmaya yardımcı olabilen ilaçlardır. Bu ilaçlar kandaki C1 esteraz inhibitörü seviyelerini artırır. Bu ilaçların kilo almak ve depresyon gibi yan etkileri olabilmektedir.

Yaralanmalar 

Yaralanmaya bağlı dudak şişmesinin tedavisi, durumun ciddiyetine bağlı olarak değişiklik gösterebilir. Hafif yaralanmalar için buz torbası uygulamak ağrının ve şişliğin azalmasına yardımcı olacaktır. Derin bir kesiğin var olması veya kanamayı durduramamak durumunda hemen bir acil servise başvurmak gerekir. Ayrıca aşırı şişme, ısı, kızarıklık veya hassasiyet gibi enfeksiyon belirtilerinin var olması durumunda da hastaneye başvurulmalıdır.    

Dudak Şişmesi Tedavi Edilmezse 

Dudak şişmesi, travma ve hafif alerji gibi kısmen basit nedenlere bağlı ortaya çıktığında, tedavi edilmediği takdirde bile çok büyük problemlere yol açmaz. Ancak anafilaksi gibi hayatı tehdit edici durumlara bağlı görülen dudak şişmelerinde durum kontrol altına alınmadığında ölüm dahi görülebilmektedir. Bu gibi durumlarda genellikle dudak şişliği tek semptom olarak ortaya çıkmaz. 

Hamilelikte Dudak Şişmesi 

Hamilelikte dudak şişmesi, ortaya çıkabilen bir durumdur. Dudak yüzeyinin hemen altında kılcal damar olarak bilinen küçük kan damarları bulunur. Aslında dudakları kırmızı yapan şey bu damarlardır. Hamilelik döneminde bu kılcal damar yoğunluğu artar.  Bu damar yoğunluğu özellikle üçüncü trimester yani aylar arasında bebeğin büyümesiyle en yüksek noktaya ulaşır. 

Buna bağlı olarak da dudaklarda şişmeler meydana gelebilmektedir.  

Dudakların şişmesinin yanı sıra, hamilelikte değişiklikler nedeniyle, dudaklarda ve yüzde kızarmalar da oluşur. Hamilelikte dudak şişmesi, normal hormonal değişimler yüzünden meydana gelir. Bu yüzden bir tedaviye ihtiyaç duyulmaz. Ancak normal şişme dışında, ani gelişen ve ek semptomlar gelişen durumlarda doktora başvurulmalıdır.  

Bebeklerde Dudak Şişmesi

Bebeklerde de yetişkinler gibi dudak şişmesi meydana gelebilmektedir. Bebeklerde oluşan dudak şişmelerinde genellikle gözlerde ve yüzün bazı kısımlarında da şişme görülür. Bu oluşan şişlikler genellikle kaşıntılı değildir ancak ağrılı veya sıcak olabilir.  

Bebeklerde dudak şişmesinin en yaygın nedenleri arasında inek sütü protein alerjisi gibi gıda alerjenleri etken olarak bulunur. Yiyecek alerjileri, vücudun bağışıklık sistemi belirli yiyeceklere anormal tepki verdiğinde ortaya çıkar. Genellikle bağışıklık sistemi, vücudun patojenler gibi zararlı şeylerle savaşmasına yardımcı olur. Gıda alerjisi olan kişiler için bağışıklık sistemi, belirli gıda bileşenlerini hatalı olarak zararlı olarak tanımlar ve uygun olmayan bir yanıt üretir. Bu durumda alerji ile ilişkili ve bazen hayatı tehdit eden belirtiler ortaya çıkar.  

Birçok farklı gıda bebeklerde alerjiye neden olabilmektedir. İnek sütü alerjisi olarak da bilinen inek sütü proteini alerjisi, bebeklerde en yaygın gıda alerjilerinden biridir ve genellikle 1 yaşından önce ortaya çıkar. Bebekteki dudak şişliği, alerji dışında ayrıca böcek ısırıkları, sokmaları, ilaçlar veya lateks gibi diğer alerjilerden dolayı da görülebilmektedir.  

Dudak Şişmesi için Hangi Doktora Gidilir?

Dudak şişmesi genellikle alerjik reaksiyonlara bağlı ortaya çıktığı için gidilmesi gereken bölüm immünolojidir. Ancak ani oluşan alerjik reaksiyonlarda acile başvurulmalıdır. Dudak şişmesinin hafif olduğu durumlarda hastaneye başvurmak gerekli olmayabilir. Ancak şiddetli şişliklerde ve eşlik eden ek semptomların olması durumunda vakit kaybetmeden hastaneye başvurulmalıdır.