Doğumdan sonra ortalama 4/6 ay arasında sürmeye başlayan süt dişleri 2,5 yaş civarında sürmesini tamamlar. Süt dişlerinin ağızdaki görevleri ise şu şekildedir:
İlk dişler sürmeye başladığı andan itibaren, ebeveyn temiz bir havlu, tülbent veya gazlı bez ile öğünlerden sonra bebeğin dişlerini temizlemelidir. ay itibari ile dişler yine ebeveyn kontrolünde yumuşak bir diş fırçası ile fırçalanmaya başlanmalıdır. Diş macunu kullanımı 3 yaşından itibaren başlamalıdır.
Çürük bir diş;
Süt dişinin yamuk çıkması genellikle herhangi bir müdahale gerektirmez. Süt dişlerinin tamamı dökülüp yerine kalıcı dişler sürdüğünde yamukluk devam ediyorsa, o zaman bir ortodontik müdahaleye gerek olup olmadığı incelenmelidir.
Süt dişleri; kalıcı dişlerin rehberi, kılavuzudur. Süt dişinin zamanından önce çekilmesi , çürük olarak ağızda bırakılması alttan gelecek olan daimi dişin hem sağlığını, hem de doğru pozisyonda çıkmasını engeller. Bu da zamanla daha büyük problemlere yol açseafoodplus.info olarak çocuklarımızı 1 yaşından itibaren dişhekimi ile tanıştırmalı, kontrollerini düzenli olarak yaptırmalıyız.
Genellikle süt dişleriyle karıştırılan ve yerine yenisinin geleceği kanısıyla ihmal edilen altı yaş dişleri, aslında ‘kalıcı’ dişler ve bu nedenle özenli bakım gerektiriyor.
Çocuklarda genellikle altı yaş civarında çıkan ilk kalıcı dişler, ‘altı yaş dişleri’ olarak adlandırılıyor. Toplamda dört adet olan bu dişler, sağ-sol ve alt-üst çenede bulunuyor. Çocuğun bu yaşlarda diğer tüm dişleri süt dişi olduğundan ‘altı yaş dişleri’ de önemsenmeyebiliyor. Oysa bu dişlerin yerine yenileri çıkmıyor ve bu nedenle çocukların ağzındaki ilk azı dişleri olan bu dişlere çok iyi bakmak gerekiyor.
Korunması gereken ilk kalıcı dişler olan ‘altı yaş dişleri’ gerek çocukların bu yaşlarda şeker ve çikolataya olan düşkünlüğü ve gerekse henüz diş fırçalama ve ağız bakımına düzenli olarak başlanmamış olması nedeniyle çürümeye çok yatkın oluyor. Bu dişlerin çürüdükten sonra, süt dişi zannedilerek tedavi olmaması durumunda ise dişin kaybedilme riski yükseliyor. Altı yaş dişlerinin erken kaybedilmesi, çene gelişiminde ve diş diziliminde bozukluklara neden olabiliyor. Bu nedenle bu ilk kalıcı azı dişlerini önemsemek ve sağlıklıyken korumak son derece önemli.
Nasıl korunmalı?
Altı yaş dişleri için ilk yapılması gereken, koruyucu tedavi anlamına gelen, dişlerin çürümeye karşı muhafaza edilmesi. Diş fırçalama alışkanlığı, düzenli diş hekimi kontrolleri, flor ve fissür sealant uygulamaları ile çürüklerin önüne geçmek mümkün ancak dişlerde çürüme gerçekleşmişse vakit kaybetmeden çürük tedavisine başlanması gerekiyor.
Diş fırçalama: Çocuğa bu yaşlarda, hatta üç yaşından itibaren, kendisine uygun bir diş fırçasıyla, bezelye tanesi kadar macunla diş fırçalama alışkanlığı kazandırılmalı. Diş macunu (florürlü olanlardan tercih edilebilir. Fırçalama işlemine ebeveynlerle beraber ve onların kontrolünde başlanmalı. Özellikle sabah kahvaltısı sonrası ve akşam yatmadan önce dişler fırçalanmalı.
Diş hekimi kontrolü: Altı ayda bir veya yılda bir kez, çocuk diş hekimine götürülmeli. Ayrıca diş hekimine gitme konusunda anne-babanın ve çocuğun yakınlarının yaşadığı kötü deneyimlerin çocukla paylaşılmamasına, diş hekimine gitmenin bir ceza olarak yansıtılmamasına dikkat edilmeli.
Flor uygulaması: Diş hekiminin uygun gördüğü durumlarda, çocuğun dişlerine flor uygulanmalı. Bu işlem, dişleri korumaya yönelik çocuğa hiçbir acı vermeyen flor maddesinin dişe sürülüp (veya çocuğun ağzına uygun materyaller ile uygulanarak) bir süre bekletilmesi şeklinde yapılıyor.
Fissür sealant uygulaması: Diş hekimlerinin gerekli gördüğünde yapacağı bu işlem ‘koruyucu tedavi’ kapsamına giriyor. Altı yaş dişlerinin çiğneme yüzünde girintili çıkıntılı bir yapı bulunuyor. Genellikle diş çürükleri, bu girinti (fissür) kısmından başlıyor. Çürük oluşumunu engellemek için dişin, bu oyuk (girinti) kısımlarında koruyucu bir bariyer oluşturuluyor. İşlem kısa sürede kolaylıkla uygulanıyor.
Çürük tedavisi: Dişlerin çürümesine engel olunamadı ve çürükler başladıysa, bu durumda hiç zaman kaybetmeden çürük tedavisi için diş hekimine başvurulmalı.
Dt. Elif Nur Yıldız
Bayındır Söğütözü Hastanesi Ağız ve Diş Sağlığı Uzmanı
Bir kaza sonucu çocuğun dişinin bir kısmı kırılırsa yapılması gereken ilk şey kırık diş parçasının bulunması ve mümkün olan en kısa sürede diş hekimine başvurulmasıdır. Kırığın şekli ve büyüklük miktarına göre diş hekimin kırık parçayı tekrar yerine yerleştirme ihtimali değişir. Şartlar uygunsa kırık parça tekrar doğal diş ile birleştirilebilir.
Çocuklarda gerekli şartlar sağlanabilirse tamamı ile çıkmış olan diş dahi yerine konulabilir. Yapılması gereken ilk iş çıkmış olan dişin bulunmasıdır. Ancak böyle bir durumda çıkan dişin kök kısmından tutmamaya çok dikkat etmek gerekir. Çünkü dişin kök kısmında, diş yerinden çıksa dahi bir süre canlı kalabilecek hücreler bulunur. Bu hücreler tamamı ile çıkan dişin tekrar yerine yerleştirildiğinde kemiğe tutunabilmesini sağlarlar. Bu nedenle çıkan dişin kök kısmından tutulmaması çok önemlidir. Dişi doğru koşullarda muhafaza edip en geç iki saat içerisinde diş hekimine başvurabilirseniz, dişin tekrar yerine yerleşip kemiğe tutunma şansı büyük ölçüde artar.
Kök kısmından tutmadan hafif şiddetle akan suyun altında diş yıkanmalıdır. Eğer siz veya çocuğunuz panik halde değilseniz dişi yerine oturtup, en kısa sürede diş hekimine ulaşabilirsiniz. Ancak dişi yerine yerleştiremezseniz süt ya da serum içerine koyarak da getirebilirsiniz. Süt ve serum hücrelerin canlı kalmasına yardımcı olacaktır. Yakınlarımızda süt veya serum bulmak gibi bir imkanı yoksa dişi tükürük içerisinde saklamaya çalışmak gerekir. Çocuğunuzun biraz sakinleşmesini bekledikten sonra yıkadığınız dişi çocuğunuzun ağız içerisinde bekletmesini sağlamaya çalışmalısınız. Böyle bir durumda çocuğun dişi yutmaması için alt çenede arka tarafa doğru yanakla dişler arasındaki bölge dişin en rahat ve güvenli saklanabileceği alandır.
Bu şartlardan birini sağlayıp en geç iki saat içerisinde diş hekimine başvurabilirseniz çocuğunuzun tekrar sağlam dişine kavuşma şansı büyük ölçüde artar.
#Diş Kırılması#Dşmek#Ağız Sağlığı
LinkedinFlipboardLinki KopyalaYazı Tipi