Gıda Takviyesi Orjinallik Sorgulama

Takviye edici gıdalar, dünya mevzuatında ilaç olarak değil, "gıda" olarak tanımlanıyor.

Bu gıdalar da üstündeki onay kodları ile Tarım ve Orman Bakanlığı'nın ALO 174 hattı aranarak sorgulatılabiliyor.

Gıda Takviyesi ve Beslenme Derneği Yönetim Kurulu Başkanı Serttaş, gıda satışı gerçekleşen her ortamdan söz konusu ürünlerin güvenle satın alınabileceğinin altını çizdi:

"Gıda takviyeleri ilaçlar gibi özel saklama koşulları gerektirmiyor, eczanelerin de bu ürünlerin satışına devam etmesini destekliyoruz."

"Ülkemizdeki makul tüketicinin bir doz aşımı problemi bulunmuyor"

Tarım ve Orman Bakanlığının da gıda takviyesi ürünleri üzerinde çok sıkı denetimleri olduğuna dikkati çeken Serttaş, Türkiye'de bu anlamda başka ülkelerde olmayan bir onay mekanizması bulunduğunu anlattı:

"Ürünlerin hem piyasaya arz edilmeden önce hem gümrük kapılarında hem de satış noktalarında Bakanlık yetkililerince denetleniyor, ürünün içerisinde hangi bileşenden ne kadar bulunması gerektiğini belirleyen bir bilim komitesi var.

Bu bilim komitesi, Tarım ve Orman Bakanlığı ile Sağlık Bakanlığı yetkilileri ve alanında uzman akademisyenlerden oluşuyor. Türkiye Akdeniz diyetiyle beslenen bir ülke olduğu için Avrupa ve Amerika ile kıyasladığımızda gıda takviyelerine konulan bileşenlerin maksimum olabilecek limitleri hususunda oldukça muhafazakar. Bu nedenle ülkemizdeki makul tüketicinin bir doz aşımı problemi bulunmuyor."

"Müşteri gibi internetten sipariş verip kontrol ediyoruz"

Serttaş, özellikle COVID-19 salgını sebebiyle internet satışlarının yoğunlaşmasına dikkati çekerek, "Kim, bizim ürünümüzü nerede satıyor, bunu takip ediyoruz. Sipariş verip ürünün kontrolünü sağlıyoruz" dedi.

Türkiye'deki pazar büyüklüğüne ilişkin de değerlendirmelerde bulunan Serttaş, 2020 rakamlarıyla gıda takviyesi pazarının 1,5 milyar lira seviyesinde gerçekleştiği bilgisini paylaştı. ABD'de bu pazarın 34,5 milyar dolar seviyesinde bulunduğuna dikkati çeken Serttaş, sözlerini şöyle tamamladı:

"Almanya pazarı 2 milyar avro, Fransa ise 1,6 milyar avro seviyesinde bulunuyor. Türkiye'de öyle sanıldığı gibi vitamin çılgınlığı gibi bir durum yok. Pazar, henüz emekleme seviyesinde bulunuyor. Türkiye’de gıda takviyesi sektörünün, katma değeri yüksek ürün üretme potansiyeli mevcut. Bu yüzden gelecek için umut vadediyor." 

Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı’nın yeni yılda hayata geçireceği Ürün Doğrulama ve Takip Sistemi’yle tüketiciler 7 ürün grubunda satın aldıkları gıdaların sahte olup olmadığını tek bir SMS ile öğrenebilecek.

Haber-Ercan AKSOY Kamera- Ata Kağan KAYA

Tüketicilerin, aldıkları gıda ürünleri hakkındaki her türlü bilgiye doğrudan ulaşabilmesini sağlayacak 'Ürün Doğrulama ve Takip Sistemi' yeni yılda hizmete giriyor. Dünyada ilk olan sistem sayesinde taklit ve tağşiş ürünlerin önüne geçilmesi hedefleniyor.

Yeni yılda hayata geçirilecek Ürün Doğrulama ve Takip Sistemi'yle siyah çay, takviye edici gıdalar, alkollü içkiler, enerji içecekleri, bebek mamaları-formülleri-ek gıdalar, bal, bitkisel sıvı yağ ürün gruplarının sahte olup olmadığı tek bir SMS ile öğrenilebilecek.

Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı, tarladan sofraya gıda güvenirliği projesi kapsamında, yeni bir etiketleme, takip ve denetim sistemi olan Ürün Doğrulama ve Takip Sistemi'ni (ÜDTS) hayata geçiriyor.

1 Ocak 2014'ten itibaren uygulamaya girecek sistemle tüketiciler ilk aşamada 7 ürün grubundaki gıda maddelerine ilişkin bilgileri internet, mobil uygulamalar aracılığıyla karekod sorgulama, barkod sorgulama, SMS ve otomatik sesli yanıt sistemiyle öğrenebilecek.

Dünyada bir ilk olan ÜDTS'nin lansman toplantısı İstanbul'da Bakanlık yetkilileri ve özel sektör temsilcilerinin katılımlarıyla gerçekleştirildi. Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı Müsteşarı Vedat Mirmahmutoğulları, Gıda Kontrol Genel Müdürü İrfan Erol, Bilgi İşlem Dairesi Başkanı Fersin Keskin, Eğitim Yayım ve Yayınlar Dairesi Başkanı Halil İbrahim Gül, Bakanlık yetkilileri ve özel sektör temsilcilerinin de katıldığı lansman toplantısında taklit ve tağşiş ürünlerin önüne geçecek sistem hakkında bilgiler verildi.

Toplantıda bir konuşma yapan Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı Müsteşarı Vedat Mirmahmutoğulları, ÜDTS'nin taklit edilemez etiket özelliği ile gıda ürünlerinde dünyada bir ilk olduğunu, bu yöntemle üretici firmaların tüketicinin ne yediğini kontrol altına alan her türlü teknolojiyi takip ederek uygulamak zorunda olduklarını söyledi.

Taklit ve Tağşiş Bitecek

Temelleri 29 Aralık 2011 tarihinde Türk Gıda Kodeksi Etiketleme Yönetmeliği'ndeki ürün takip sistemi başlıklı madde ile atılan Ürün Denetleme ve Takip Sistemi'nin hayata geçmesiyle birlikte gıda ürünlerindeki taklit ve tağşiş sorunu da ortadan kalkmış olacak.

Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı Gıda Kontrol Genel Müdürü İrfan Erol, birinci önceliklerinin tüketicinin sağlığını ve menfaatlerini en üst düzeyde korumak olduğunu ifade ederek, bu sistem sayesinde tüketicinin etiket okuma kültürüne kavuşacağına ve kontrol mekanizması içinde önemli bir rol üstleneceğine dikkat çekti. ÜDTS ile tüketicilerin taklit ve tağşiş ürünlerin tespitini hemen yapabilme imkânına kavuşacağını belirten Erol, yeni yöntemle kaçakçılığın önlenerek sektördeki haksız rekabetin de önünü geçileceğini vurguladı.

5 Liranın Altı Ücretsiz

Toplantının ardından basın mensuplarına sistemin detayları hakkında bilgi veren Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı Bilgi İşlem Dairesi Başkanı Fersin Keskin, ÜDTS'nin başlamasıyla her ürün üzerine bir barkod yerleştirilerek etiket sisteminin hayata geçirileceğini kaydetti. Barkod etiket sisteminin maliyeti konusunda da açıklama yapan Keskin, tüketiciye ulaşacak 5 liranın altındaki ürünlere herhangi bir fiyat farkı yansıtılmayacağını ve oluşacak maliyetin üretici firma tarafından karşılanacağını söyledi.

Uygulamayan Üreticiye Ceza

İlk etapta 7 ürün grubunda hayata geçecek olan Ürün Doğrulama ve Takip Sistemi'ni uygulamayan gıda işletmeleri ise cezalandırılacak. 2014 yılında 2 bin 661 lira idari para cezası olarak belirlenen yaptırım, fiilin 1 yıl içerisinde tekrarı halinde ödenecek ceza miktarını 13 bin 305 liraya çıkarıyor.

Sistem Nasıl İşleyecek?

ÜDTS ile tüketiciler ürünün etiketini kontrol ederken herhangi özel bir okuyucu cihaza ihtiyaç duymayacak. Tüketiciler satın alacakları ürünleri dört farklı yöntemle kendi kendilerine kolaylıkla kontrol edebilecek. Gıda ürünlerinin sahte olup olmadığını tüketicilere bildirecek yöntemler şöyle:

1- Web sayfası: www.udts.com.tr

2- Mobil uygulamalar: iOS, Android ve diğer akıllı telefonlar için geliştirilmiş ve ücretsiz olarak edinilebilecek uygulamalar.

3- SMS: 7364 kısa mesaj servisi.

4- Otomatik sesli yanıt sistemi: 444 37 09

ÜDTS Kapsamına Alınan Ürün Grupları

Yeni yılla birlikte uygulanmaya başlayacak olan ÜDTS ilk etapta yalnızca 7 ürün grubunu kapsayacak. Bu ürün grupları bal, siyah çay, enerji içecekleri, bebek mamaları-formülleri-ek gıdalar, takviye edici gıdalar, alkollü içkiler ve bitkisel sıvı yağlardan oluşuyor. Bu ürün gruplarının seçilmesinin nedenleri arasında ise yüksek fiyat nedeniyle sahteciliğin fazla olması, tüketici grubunun önemi, sık kullanılan ürünlerden oluşması, hastalıkları iyileştirici etkileri varmış gibi pazarlanmaları gibi etmenler mevcut.

Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı tarafından 14 Şubat 2009 tarihinde hayata geçirilen ALO 174 gıda hattıyla tüketicilerin gıda konusundaki şikâyetleri anında yanıt bulmaya başlamıştı. 1 Ocak 2014'te uygulamaya konulacak ÜDTS ile de gıdaların takip edilmesi ve taklit, tağşiş gibi sahteciliklerin önüne geçilmesi anlamında önemli bir adım atılmış olacak.