Eklem Yerleri Neden Kaşınır

Halk arasında ‘eklem iltihabı’ olarak bilinen artrit, vücut tarafından üretilen bir hastalık olarak biliniyor. Artritin kemiklerin eklem ya da oynak yerlerinde, eklemin oluşturduğu yapılarda şişlik, kızarıklık, ağrı, hareket kısıtlılığı ile sonuçlanan bir bulgu olduğunu vurgulayan Romatoloji Uzmanı Dr. Öğr. Üyesi Oğuz Gürler, 12 Ekim tarihinin 1996 yılından beri tüm dünyada ‘Dünya Artrit Günü’ olarak kutlandığını söyleyerek hastalık hakkında bilgilendirmede bulundu.

Kaza sonrasında oluşabilir

Artritin birçok sebebi olduğunu işaret eden Romatoloji Uzmanı Dr. Öğr. Üyesi Oğuz Gürler, bunlardan en sık bilinenin romatizmal hastalıklarda olan artritler olduğunu ifade etti. Artritin aynı zamanda kireçlenme ve gut hastalığı ya da damla hastalığı gibi metabolik sebeplere de bağlı olabileceğine dikkat çeken Dr. Öğr. Üyesi Oğuz Gürler, “Travmatik şekilde yani bir kaza sonrası ya da zorlanma sonrası oluşabilen ders şeklinde artritler de karşımıza çıkabilir. Daha nadir olarak da herhangi bir mikrobik bir etmenin artrit dokularını tutması ile birlikte ‘septik artrit’ dediğimiz enfeksiyonlara bağlı artrit oluşabilmektedir” diye konuştu.

Genel olarak artritin bir bulgu olduğunun altını çizen Dr. Öğr. Üyesi Oğuz Gürler, en sıklıkla da romatizmal hastalıklarda karşımıza çıktığını vurgulayarak “Artrit, romatizmal hastalıkların bir bulgusu olmakla birlikte kendisi tek başına bir tanı koydurtmamakta, tanı açısından hangi hastalığa bağlı olduğunun bulunması önem arz etmektedir" ifadelerini kullandı.

6 haftadan uzun süren eklem şişliklerine dikkat!

İltihabi artritlerin sebebinin tam olarak bilinmediğini söyleyen Dr. Öğr. Üyesi Gürler, şunları söyledi:

"Özellikle de eklemleriniz de ağrı, şişlik, hareket kısıtlılığı, eklem bölgesinde ısı artışı ve kızarıklık olması bizim için önemli bir bulgudur. Her zaman kızarıklık olmayabilir. Artrit vücudun birçok eklemlerinde karşımıza gelebilir ve çok sayıda hastalığa bağlı olarak da karşımıza çıkabilir. Artritin süresi bizim için son derece önemli. Eğer eklemlerinizde bir şişlik yani artrit durumu ortaya çıkmışsa ve 6 haftadan uzun süredir devam ediyorsa, mutlaka altta yatan bir romatizmal hastalık başlangıcı açısından romatoloji uzmanına başvurmanızı önermekteyiz. Böylece erken tanı yöntemi ile ilerde oluşabilecek sakatlıklarında önüne geçilmesi mümkündür."

Atopik dermatit (Egzama) (AD), bir çok faktöre (genetik, çevresel) bağlı olarak kronik bir cilt hastalığıdır. Çoğunlukla erken çocukluk döneminde başlar. Atopik yürüyüş olarak adlandırdığımız sürecin ilk basamağında yer alır. Bu özelliği ile ileriki yaşlarda astım ve alerjik rinit gibi diğer alerjik hastalıkların gelişiminin habercisi olma özelliğini taşımaktadır. Atopik dermatit (Egzama), hastaların ve ailelerinin yaşam kalitelerini olumsuz yönde etkilemektedir.

Cildimiz vücudumuzu dış etkenlerden koruyan en önemli organımızdır.Atopik dermatit (Egzama) hastalarında cildin bariyer özellikleri bozulmuştur. Bu bozulmanın hangi nedenden kaynaklandığını tam olarak bilemiyoruz. Bariyer fonksiyonlarının bozulması yanında yoğun bir immünolojik reaksiyonda Atopik dermatit (Egzama) hastalarında görülmektedir. Cildin bariyer fonksiyonlarının bozulması ile su tutma özelliği azalır. Ve ciltte kuruluk başlar. Kuruluk atopik dermatitin en önemli özelliğidir. Kuruluğa yoğun bir kaşıntı eşlik eder.

Bariyer fonksiyonları bozulmasının diğer olumsuz yanı ise alerjenler kolayca cildi geçerek bağışıklık sistemimizi uyarırlar ve alerjik reaksiyon gelişmesine neden olurlar. Bu da atopik dermatitin şiddetini artırır yani cildin daha da kötüleşmesine neden olur.

Atopik dermatitli hastaların ciltlerinin mikroplara karşı savunma özellikleri de azalmıştır. Normalde cildimizde bulunan mikroplar bu hastalarda enfeksiyonlara neden olabilirler. Enfeksiyonlar hem atopik dermatit’in şiddetini artırır hem de tedaviye yanıtı olumsuz etkileyebilir.

Atopik dermatiti olan çocukların yarısına yakınında besin alerjileri görülebilir. Bu hastaların mutlaka besin alerjisi yönünden alerji ve immünoloji uzmanı tarafından değerlendirilmesi gerektiği unutulmamalıdır. Besin alerjisi ne neden olan besinler sıklıkla;

• İnek sütü,
• Yumurta,
• Buğday,
• Kuruyemişler (fındık, fıstık vb),
• Yer fıstığı,
• Balık,
• Kabuklu deniz ürünleridir.

Ev tozu akarları, evcil hayvan alerjenleri ve polenler de atopik dermatit hastalarında alerjiye neden olabilir.

Bebeklerde ilk aylarda yanaklarda kızarıklık, kaşıntı ile seyredebilir. Beraberinde besin alerjisi olabileceği unutulmamalıdır.

Atopik Dermatit (Egzama) Belirti ve Bulgular

Atopik deramtitin en önemli bulgusu cilt kuruluğudur. Kuruluğa bağlı olarak ciltte kaşıntılar meydana gelir. Kaşıntı atopik dermatite özgü cilt yaralarının çıkmasına neden olur. Kaşıntıyı terleme, sıcak, tahriş edici maddeler ve alerjenler artırır. Kaşınma ile cilt bütünlüğü daha da bozulur ve egzama olarak tanımladığımız yaralar meydana gelir.

Egzema kızarık, üzeri pütürlü ve sızıntı bulunan lezyonlardır ve hastanın yaşına göre vücudun farklı bölgelerinde ortaya çıkar.

Egzamalar

• süt çocukluğu döneminde en sık yüzde (sıklıkla yanaklarda), saçlı deride, diz ve dirsek bölgelerinde ve kulak arkasında görülür. Bez bölgesi genellikle etkilenmemiştir.
• İki yaşından büyük çocuklarda daha çok dirsek önü, diz arkası, boyun, el ve ayak bileği bölgesini tutar. Yüz ve göz kapaklarında bu dönemde lezyon görülmemeye başlar. Tutulan bölgelerde deride kalınlaşma, kabalaşma ve deri çizgilerinin belirginleşmesi gözlenir.
• Ergenlik döneminde kaşıntı ve deride kalınlaşma ön plandadır. Lezyonlar daha çok el ve ayak bilekleri, kol ve bacakların iç yüzlerinde, göz çevresi, yüz, boyun ve gövdenin üst kısmındadır. Bu dönemde egzama sadece ellerde görülebilir. Genellikle ciltte çizgilenme, kalınlaşma ve rengin kahverengileşmesine neden olur.

Atopik Dermatit (Egzama) Tedavi

Atopik dermatit kronik bir hastalıktır ve kür sağlayacak bir tedavi yöntemi yoktur. Hafif vakaların önemli bir bölümü kendiliğinden geçer.

Tedavinin hedefleri:

• İlaç tedavisi
• Cildin nemlendirilmesi
• Koruyucu önlemler

İlaçlar ile tedavideki amacımız, ciltte meydana gelen alerjik reaksiyonların baskılanmasıdır. Atopik dermatiti olan hastalarda ciltte bağışıklık sistemimize ait hücrelerin birikimine bağlı iltihabi bir süreç vardır. Bu iltihabi sürecin baskılanması tedavinin en önemli basamağını oluşturmaktadır.

Atopik dermatitli hastalarda bu tedavi için daha çok lokal uygulanan ilaçlar kullanılır. Ama tedaviye dirençli hastalarda sistemik olarak kullandığımız ilaçlarda bulunmaktadır.

Tedavide kullanılan en etkin ilaçlar kortizon (kortikosteroid) içermektedir. Sadece egzamanın olduğu yerlere sürülür. Bu ilaçları kullanırken mutlaka hekim tavsiyesine uyulmalıdır. Tüm vücuda yayılacak şekilde kullanılmadıkları sürece ciddi yan etkilere yol açmazlar.

Olası yan etkileri arasında deri incelmesi, renklenmede azalma, çizgilerin oluşması, deri altı kanamalar, deri altı damar genişlemeleri sayılabilir. Çok güçlü etkiye sahip kortizonlu ilaçların uzun süre deriye uygulanması ile nadiren ciddi sistemik etkiler de ortaya çıkabilir. Bu nedenle hastalar doktoruna danışmadan bu ilacı kullanmamalıdır.

Tedavide uyulması gereken ilkeler ise hastalığın kontrolünü sağlayacak en zayıf etkiye sahip kortizonlu ürünü seçmek ve kontrol sağlanır sağlanmaz da daha zayıf etkili bir ürüne geçmektir. Özellikle yüz gibi hassas bölgelerde mümkün olan en zayıf kortizonlu kremi kullanmaya özen gösterilmelidir. Kortizonlu kremler banyodan hemen sonra ve nemlendiricilerden önce kullanılmalı ve yalnızca egzamanın olduğu bölgeye uygulanmalıdır. Saçlı deride losyonlar ve kremler yaşa bağlı olarak seçilebilir

Kortizon içermeyen kremler pimekrolimus ve takrolimus atopik dermatit tedavisinde kullanılan diğer ilaçlardır. Kortizonlu ilaçlarda görülen yan etkilere yol açmazlar. Yüz gibi hassas deri bölgelerinde kullanılabilirler. İki yaşından büyük bebeklerde hafif ve orta şiddette atopik dermatit tedavisinde kullanılması tavsiye edilmektedir. Bağışıklık sisteminde sorunu olan çocuklarda kullanılmamalıdır.

Antihistaminiklerin tedavide yeri yoktur. Kaşıntının giderilmesindeki etkileri çok zayıftır. Gece kaşıntısının engellenmesinde yararlı olabilirler. Atopik dermatit hastalarının egzamalarında enfeksiyon geliştiğinde ki bu durum sıklıkla görülebilir. Antibiyotik tedavisi kullanılmalıdır.

Fototerapi ve bağışıklık sistemini baskılayan ilaçlar (siklosporin vb) yeterli yanıt
alınamayan ağır olgularda nadir olarak gerekli olabilir.

Cildin Nemlendirilmesi

Atopik dermatiti (egzama) olan hastaların cilt kuruluğunun giderilmesi çok önemlidir. Bu nedenle ılık suyla banyo yapmaları gerekmektedir. Hastalığının derecesine göre sıklığına ve yöntemine (küvet içerisinde ya da duş) doktorunuzla karar verebilirsiniz. Cildi tahriş edebilecek uygulamalardan kaçınmak gerekir. Banyodan sonra cildin suyunu korumak amacıyla nemlendiricilerin kullanılması çok önemlidir. Su bazlı ya da yağ bazlı nemlendiriciler kullanılabilir. Bu seçimi doktorunuzla birlikte yapabilirsiniz.

Nemlendiricilerin alerjen ya da kimyasal madde içermemesine dikkat edilmelidir.

Atopik dermatit hastalarının alacağı önlemler nelerdir?

1.    Kaşıntı ve Döküntüyü Kötüleştiren Şeylerden Kaçının

Kaşıntı, döküntü veya diğer semptomları neyin daha da kötüleştirdiğini çözmek önemlidir.  Kaşınma ve ovalama cildi tahriş eder ve durumu daha da kötüleştirir. Kaşıntıyı önlemek için alınacak tedbirler

• Tırnaklarınızı kısa, düz ve temiz tutun.
• Kaşıntı hissettiğinizde nemlendirici uygulayın.

Aşırı sıcak veya nem, alerji, aşırı duygusal durumlar ve stres kaşıntı ve döküntüyü artırabilir.

2. Kimyasal Tahriş Edicilerden Uzak Durun

Tahriş edici maddelerden (kimyasallar, çözücüler, sabun, deterjan, güzel kokular, cilt bakım ürünleri, bazı kumaşlar ve sigara) kaçınmanız gerekiyor.

• Yeni satın aldığınız tüm elbiseleri giymeden önce yıkayınız. Formaldehid ve diğer tahriş edici kimyasallar yeni yapılmış elbiselerde bulunabilir.
• Diğer kumaşlara nazaran daha az tahriş edici olan pamuk veya pamuk karışımlı elbiseler giyinin. Rahatsız ediyorsa giysilerin etiketleri çıkarın. Dikiş yerleri kaşıntı yapıyorsa, evdeyken giysileri tersyüz giyinin. Yün veya tahriş edici kumaşlardan sakının.
• Çamaşır deterjanınız tahriş edici geliyorsa, kokusuz ve boyasız deterjanlar kullanın. İkinci bir durulama çamaşır deterjanındaki deterjan kalıntılarının giderilmesine yardımcı olabilir.
• Güneş yanmalarından kaçının. Yüksek faktörlü koruyucu güneş kremi kullanın. Güneş kreminiz tahriş edici ise, yüz için geliştirilmiş diğer ürünleri veya güneş kremlerini deneyin.
• Yüzdükten sonra duş yapın ve nemlendirici uygulayın.

3. Evinizin Sıcaklığını ve Nemini Uygun Hale Getirin. 

Aşırı sıcaklık ve rutubet atopik dermatitli kişiler için problem olabilir. Aşırı sıcak ve aşırı nemden kaynaklanan terleme cildi tahriş edebilir. Düşük nem ciltten su kaybına yol açar. Bu durum kuruluğa ve cilt tahrişine yol açar.

• Yaşadığınız ortamı rahat bir sıcaklık ve nem düzeyinde tutun.
• Egzersiz yaparken ve sıcak havalarda gevşek, geniş ve seyrek dokumalı kıyafetler giyinin.

4. Alerjenlerden Kendinizi Koruyun 

Alerjiler atopik dermatit semptomlarınızı başlatabilir veya kötüleştirebilir. Alerjik reaksiyon gösterdiğiniz şeylere karşı alabileceğiniz birçok önlem vardır.

5. Besin Alerjileri Egzamayı Kötüleştirir
Besin alerjileri atopic dermatitli hastaların yarısına yakınında bulunabilir. Çocuklarda süt, yumurta, yer fıstığı, buğday, fındık, soya, balık ve kabuklu deniz ürünleri egzamayı tetikleyebilir. Mutlaka bir alerji ve immünoloji uzmanı tarafından değerlendirilmeniz gereklidir.

6. Duygu durumunuz ve Stres, Egzamanızın Şiddetini Etkileyebilir
Duygu ve stres atopik dermatite yol açmaz, ancak kaşıntı ve kaşınmaya neden olabilir. Kızgınlık, düş kırıklığı ve utanma kızarma veya kaşıntıya yol açabilir. Stresler kaşıntı-kaşınma döngüsüne yol açabilir ve durumu daha da kötüleştirebilir.

• Hastalığınızla daha iyi mücadele etmek için hastalığınızla ilgili olabildiğince fazla bilgi öğrenin.­
• Aile bireyleriniz ve arkadaşlarınızın destekleyici olmasını sağlayın.
• Olumsuz durumları nasıl tedavi edeceğinizi öğrenin.
• Duygu ve stresle mücadelenizde yardım alın.

7. Enfeksiyonlara karşı dikkatli olun
Cilt enfeksiyonları atopik dermatitli kişiler için sık sık problem oluştururlar. Bulaşıcı organizmalar (bakteriler, virüsler, mantarlar) çoğu kez cilt üzerinde sayıca normalin üzerinde seyreder. Kaşınan veya tahriş olan cilt daha kolay bir şekilde iltihaplanır.

Cilt enfeksiyonlarının belirtileri:

• Artan kızarıklık
• İltihap dolu şişlikler veya sızıntı
• Uçuklar ve ateş

Neler Yapılabilir;

• Herhangi bir enfeksiyon belirtiniz varsa hemen doktorunuzu arayın.

• Enfeksiyonu muayene etmek amacıyla doktorunuzun önerdiği eylem planını takip edin.