Emeklilerin Intibak Yasası

Emekliler hayat pahalılığı, zamlar ve enflasyon karşısında eriyen maaşlardan dert yandı. 2021 Tüm Emekli Sendikası’nın Ankara’daki eylemine katılan bir emekli, 3 bin 700 lira emekli maaşı aldığını belirterek “Hiçbir doğal gaz yakmıyorum, dışarıdan topladığım otla çöple su ısıtıyorum, çocuklara banyoyu öyle yaptırıyorum. Yemeğimi dışarıdan topladığım odunlarla, mobilya atıklarıyla kıra kıra onlarla pişiriyorum. Evde lamba yakmıyorum, elektrik parası gelecek diye. Bu parayla kira veriyorum bin 500 lira. Geri kalan parayla da yiyecek alamıyorum. İki tane çocuk okutuyorum ben. Oğlum, bu sene okulu bıraktı, çalışmaya gidiyor. Kızım da Eskişehir’de okuyor, markette çalışıyor. Bu mu refah, bu mu huzur, bu mu mutluluk? Bu Türkiye’deki mutluluğu bana gösterin de o mutluluktan bir parça da biz alalım” dedi.

Tüm Emekliler Sendikası, emekli maaşlarına gerçek enflasyona göre seyyanen ek zam talebiyle Ankara’da eylem yaptı. Sendika adına yapılan açıklamada, “Tüm emekli maaşlarıyla dul ve yetim aylıklarına, gerçek enflasyona göre derhal seyyanen ek zam yapılmalıdır. En düşük emekli aylığı ve bayram ikramiyesi asgari ücretle eşitlenmeli; ocak, nisan, temmuz ve ekim aylarında yılda dört ikramiye verilmelidir. İntibak Yasası derhal çıkarılmalı, 2000 öncesi ve sonrası emekliler arasındaki maaş eşitsizliği giderilmelidir. Aylık bağlama oranı yeniden yüzde 70'e çıkarılmalıdır” denildi.

DİSK’e bağlı Emekli-Sen’in üyeleri, "Emekliler, yoksullukta değil, refahta eşitlensin" sloganıyla İzmir'de basın açıklaması yaptı. Boyunlarına patates, soğan ve ekmekten yaptıkları kolyeler takan emekliler, “Patates, soğan, güle güle Erdoğan” sloganı attı.

DİSK’e bağlı Emekli Sendikası’na (Emekli-Sen) üye emekliler, bugün Ankara’da emekli maaşlarını protesto ederek insan onuruna yaraşır ücret talebini dile getirdi. Emekli- Sen Genel Başkanı Cengiz Yavuz, “Emeklileri enflasyona ezdirenler; emeklilerin sağlık hakkına, barınma hakkına, güvenli çevre hakkına ve en nihayet yaşam hakkına gasp etmekten de geri durmamaktadır. Öyleyse emekliler, insan onuruna yakışır bir yaşamı inşa etmek için yaşamına kastedenlerle helalleşmeyecektir. Emekliler hesabı mahşere bırakmayacak; utanmadan oylarına talip olan düzenbazlardan sandıkta da hesap sormaktan geri durmayacaktır” açıklamasını yaptı.

HDP Kocaeli Milletvekili Ömer Faruk Gergerlioğlu, gelecek hafta TBMM Genel Kurulu'nda görüşülmesi beklenen emeklilikte yaşa takılanlara (EYT) ilişkin kanun teklifindeki prim gün sayısının 5 bin güne düşürülmesini istedi.

Birleşik Kamu-İş Konfederasyonu'ndan, 2006 yılında yürürlüğe giren 5502 sayılı sosyal güvenlik yasasını eleştirerek, “Emeklilerin temel sorunu siyasi iktidarın oluşturduğu sosyal güvenlik yasasıdır. Bu yasa ivedi bir şekilde değiştirilerek intibak yasası ile birlikte aylık bağlama oranı ve kıdem tazminatı yeniden düzenlenmelidir” açıklaması yapıldı.

HDP Diyarbakır Milletvekili Garo Paylan, milyonları ilgilendiren Emeklilikte Yaşa Takılan (EYT) yurttaşlara ilişkin kanun teklifi verdiklerini söyledi. Paylan, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ı, "Eğer iktidarı kazanırlarsa zaten milleti üç kuruşa mahkûm ederiz diyorlar. İktidarı kaybedersek de EYT’nin maaş yükünü yeni iktidarın sırtına yükleriz diye bakıyorlar. EYT’lilerin hayalleriyle oynamanızı kabul etmiyoruz. Sayın Erdoğan, neden EYT’lilerin hayalleriyle oynuyorsunuz? Neden onlara umut verdiniz yılbaşında çıkacak diye ve onları borçlandırdınız? Bugün neden EYT meselesini erteliyorsunuz da erteliyorsunuz" sözleriyle eleştirdi. Paylan, EYT'nin çıkmadığı her ay için EYT'li yurttaşların cebinden 7 bin TL alındığını ifade etti.

Yeniden Refah Partisi Genel Başkanı Fatih Erbakan, “Sayın Cumhurbaşkanı, 14 Mayıs’ta milletimiz ‘artık yeter’ diyecek ama kime diyecek? 20 senede kamudan 200 milyarın üzerinde ihale alan imtiyazlıların iktidarına ‘artık yeter’ diyecek! 14 Mayıs’ta milyonlarca emekli, kendisini açlık sınırının neredeyse yarısı kadar maaşla açlığa değil sefalete mahkum edenlere ‘artık yeter’ diyecek! Bu millet temel meselelerde birbirinden farkı olmayan, kasa başındakilerle masa başındakiler oyununa da 14 Mayıs 2023’te ‘artık yeter’ diyecek ve Yeniden Refah’ı yeniden Milli Görüş’ü seçecek” dedi.

Yeniden Refah Partisi Genel Başkanı Fatih Erbakan, "14 Mayıs'ta milyonlarca emekli, kendisini açlık sınırının neredeyse yarısı kadar maaşla açlığa değil sefalete mahkum edenlere 'artık yeter' diyecek.

'İntibak Yasası' çerçevesinde Erzurum esnafı sandık başına gitti.

DİSK’e bağlı Emekli-Sen’in Genel Başkanı Cengiz Yavuz, “En düşük emekli maaşı, asgari ücret düzeyinde belirlenmelidir. Emeklilere resmi enflasyon oranında yapılan yüzdelik zamlar hiçbir anlam ifade etmemektedir. Yapılması gereken, en düşük emekli maaşı asgari ücret seviyesinde olmak üzere tüm emekli maaşlarına asgari ücret zammı oranında zam uygulanmasıdır. Emeklilik sisteminin en büyük sorunu olan intibak sorunu çözülmelidir. Aynı koşullara sahip çalışanların farklı emeklilik koşullarına ve farklı maaşlara sahip olması, emekliler arasında devasa eşitsizlikler yaratmaktadır. Şu anki sistem bir yandan tüm emeklileri yoksullaştırırken diğer yandan emekliler arasındaki adaletsizliği de derinleştirmektedir” dedi.

CHP Muğla Milletvekili Süleyman Girgin, TBMM Plan ve Bütçe Komisyonu'nda; en düşük emekli maaşının 5 bin 500 liraya çıkarılmasının 3 bin 500 liranın üzerinde maaş alan emekliler açısından bir anlam ifade etmediğini vurgulayarak, “2022 Aralık ayında asgari emekli aylığının üzerinde; 4 bin 300 TL aylık alan bir emeklinin aylığı bahse konu yüzde 30 zam oranı uygulandığında 5 bin 590 TL’ye yükselecektir. Bu durumda en düşük emekli aylığının 5 bin 500 liraya yükseltilmesi sonucu bu emeklinin alacağı zam miktarı yalnızca 90 TL olacaktır” dedi.

Emekliler, maaşlarına yapılan yüzde 30 oranındaki zamma tepki gösterdi. Ankaralı 79 yaşındaki emekli memur Mehmet Kahraman, “En düşük emekli maaşının en az 10 bin lira alması gerekir. 3 bin 500 lira ile vatandaş nasıl geçinsin? Soruyorum size hangi vatandaş geçinebilir? Bu insanlık değil ki, yaşam da değil. Biz hırsızlık yapmadık, yolsuzluk yapmadık. Alın teriyle çalıştık, alın terimizi istiyoruz. Yazıklar olsun, ne alıyoruz?” dedi.

Emekli maaşları için açıklanan yüzde 39’luk zammın yeterli olmadığını dile getiren Elazığ'daki emekli dernekleri, "Emekliye üvey evlat muamelesi yapılıyor, yapılan zam açlık sınırının altında. Buna mı seviniyorsunuz" açıklamasını yaptı.

DİSK Emekli-Sen Samsun Şube Başkanı Arif Kutlu, emekli maaşlarına yapılacak zamma ilişkin “3 Ocak 2023 Salı günü TÜİK tarafından ‘resmi enflasyon oranı’ açıklanacak. Bir kez daha sayılara takla attırılarak ve ülkenin gerçekliğinden tümüyle uzak bir enflasyon oranı açıklanarak, işçilerin, emekçilerin ve emeklilerin yaşam şartları göz ardı edilerek yeni zam oranları müjdelenecektir... En düşük emekli maaşı asgari ücret düzeyinde belirlenmelidir” dedi.

Emekliler, AKP iktidarının kendilerine yönelik politikalarını, tencerede taş kaynatıp fatura yakarak protesto etti. Ankara’daki eylemde, “Emekliler, toplu sözleşme yapılmadan, statü yasası kazanılmadan, yüzdelik zamlarla açlık sınırından kurtarılamayacaktır. Açlık sınırının altındaki maaşlarla sefalet ve yoksulluğa mahkum edilen milyonlarca emekli, banka kuyruklarında yaşam mücadelesi veriyor” açıklaması yapıldı.

CHP Ankara Milletvekili Yıldırım Kaya, Milli Eğitim Bakanı Mahmut Özer'in 280 bin çocuğun hiç okula gitmediği açıklaması yaptığına dikkat çekerek; “AKP iktidarına 2022 yılının son günlerinden bir kez daha sesleniyorum; daha kaç çocuğumuz şu anda tecavüze uğruyor? Daha kaç çocuğumuz 6 yaşında sapıkların ellerine teslim edilmiş? Okul yüzü görmemiş çocuklar nerede, ne yapıyorlar? Bu çocuklar tecavüzcülerinin elinde mi? Elinizi vicdanınıza koyun, insanlığınızı kaybetmediyseniz bu çocukların peşine düşün” dedi.

İYİ Parti Adana Milletvekili İsmail Koncuk, iktidarın 2023 seçimleri yaklaşırken attığı adımları hatırlatarak, “2023 Genel seçimlerine işte altı-yedi ay kala böyle adeta canlanmaya başladınız; ‘Ne yaparız da bu kendi yarattığımız problemleri hallederek milletin, çalışanların gözüne nasıl gireriz?’ hesabı yapıyorsunuz. Hani, ‘Kurt kışı geçirir de yediği ayazı unutmaz!’ sözü var ya; bu millet bunu unutmayacak, çalışanlar hiç unutmayacak” dedi.

İYİ Parti İstanbul Milletvekili Yavuz Ağıralioğlu, iktidarı eleştirirken, "Bir seçim yenmişsiniz, enflasyonu, faizi, eğitim muhtevasızlığını yenememişsiniz.

Memur ve emekli maaşlarına yapılacak zam için kasım ve aralık aylarının enflasyon rakamları bekleniyor. 4 ayda oluşan yüzde 11,88'lik artışa göre de en düşük memur maaşı 10 bin 186 liraya, en düşük memur emeklisi aylığı 6 bin 800 liraya yükselecek. Milyonlarca emeklinin maaşı, çalışma süresi ve prim ödemelerine göre değişen oranlarda çıkacak. İntibak çıkarsa emekli maaşları 1.200 TL'ye varan miktarda artabilecek.

Elazığ'da emekli vatandaşlar, emekli maaşlarıyla geçinemediklerinden yakındı. Emekli Cebrail Topaloğlu, "Ben etin kokusunu unutmuşum. Evde bir tamir olsa yaptıramıyoruz ya da kendimiz yapmaya çalışıyoruz çünkü buraya bir ustanın gelmesi 100 lira, 150 lira. Ne markete gidebiliyoruz ne alabiliyoruz. Fiyatlar çok yüksek" dedi. Hasan Hüseyin Demirtaş ise "Giysilerden kısıyoruz, eskileri giyiyoruz. Battaniyeye içeride sarılıyoruz korkuyoruz ki kombiyi açalım. Şimdi kış geldi, daha kötü oldu" diye konuştu.

CHP Genel Başkan Yardımcısı Bülent Kuşoğlu, “TÜİK, enflasyonu düşük hesaplıyor. Yüzde 85 yıllık enflasyon. Halbuki bir başka hesaplamaya göre yüzde 185. Aynı dönemde ENAG’a göre enflasyon yüzde 185. Bir ülkede, devletin bir kurumu TÜİK, enflasyonu düşük açıklıyorsa bu doğrudan doğruya sizin kursağınızdan sizin hakkınızın alınması demektir. Çünkü sizin aylıklarınız, hakkınız, hukukunuz ona göre belirleniyor. Memurun da sizin de. Bir devlet bunu nasıl yapar... Keşke şurada bir iktidar mensubu olsaydı da ben de siz de hesabını sorsaydık” dedi. Yurttaşların yaşadığı ekonomik sorunlara ilişkin Kuşoğlu, "Diyorlar ki acından ölen kimse yok. Çarklar da dönüyor. Türkiye gibi bir ülkede Allah’ın her şey bahşettiği bir ülkede acından ölen olacak mıdır? Ama acından ölen yoksa da utancından ölen var ya. Torunundan, çevresinden utanarak… Vallahi ben biliyorum kültürümüze göre ödeme yapması gerektiğini bildiği için büyük olarak dışarı çıkmayan bir yığın emekli var" diye konuştu.

Türkiye Emekliler Derneği Elazığ Şubesi Başkanı Vedat Gür, emeklilerin ekonomik krizden en fazla etkilenen kesim olduğunu belirterek, 2000 sonrası için intibak yasasının çıkarılmasını istedi. Promosyon politikasını da eleştiren Gür, emeklilerin promosyon alabilmek için saatlerce banka kuyruklarında beklediğini, o bankadan bu bankaya koşturmak zorunda kaldıklarına dikkat çekti. Gür, “Emekli olan herkes aynı rakam üzerinde odaklansın. Biz bu konuda devletimizden de bankalar üzerinden çalışma yapılmasını düzenlemesini istiyoruz” dedi.

Tüm İşçi Emeklileri Dul ve Yetimleri Derneği (TÜMİŞDER) Malatya Şube Başkanı Mehmet Tangüner, "Bugün bu şartlar altında bizim emeklimiz, gençlerimiz, dar gelirlimiz TOKİ’den ev alamaz. Zenginlerin dışında dar gelirli, fakir, emekliler, gençler zor yararlanır. Zaten bu pahalılık altında insanlarımız eziliyor. Perişan, böyle bir riskin altına girme şansları da yok. Ama umut ediyoruz ki bunda bir iyileştirme olacağını düşünüyoruz" dedi.

CHP Genel Başkan Yardımcısı Veli Ağbaba, “Gri pasaport skandalı şu an adeta bir yargı skandalına da dönüşmüş görünüyor. Olayın gerçekleşme şekli, şüphelileri, delilleri, her şey ortada olmasına rağmen neden halen dava açılmadığını bilmiyoruz. Soruşturmayı uzatarak, ipe un sererek ortaya çıkan bu suçlar ve iddialar zamana yayılarak olay soğutulmaya, kamuoyu nezdindeki etkisi hafifletilmeye çalışılıyor” dedi.

Tüm İşçi Emeklileri Dul ve Yetimler Derneği (TÜM EMEK-DER) Genel Başkanı Satılmış Çalışkan, “5510 sayılı yasa maalesef her gün bizi kötüye götürmekte, geçimimizi zorlaştırmakta. Bu ele alınarak tüm emekliyi kapsayacak şekilde intibak yasası çıkartılmalı. Bu intibak yasasında da yasalarla, dönemler boyunca emekliler arasında meydana gelen farklılıkların ortadan kaldırılmasını talep ediyoruz. Bunlar uğraşlarımız içerisinde” açıklamasını yaptı.

CHP Sosyal Politikalardan Sorumlu Genel Başkan Yardımcısı Yüksel Taşkın, partisinin emeklilerin sorunlarına ilişkin 8 maddelik çözüm önerilerini açıkladı. Öneride; en düşük maaşın asgari ücret düzeyine çıkarılması, EYT'lilerin durumu, intibak yasası, katsayı ve gösterge sisteminin düzenlenmesi, muayene ve ilaç katılım paylarının kaldırılması gibi maddeler bulunuyor.