Kütle merkezinden geçen bir doğru etrafında dönen cisimlerin sahip olduğu kinetik enerjidir.
ile ifade edilir.
Formülün türetilişi[değiştir kaynağı değiştir]
Kinetik sıfatının kökeni "hareket" anlamına gelen Grekçe κίνησις kinesis kelimesine dayanmaktadır. Kinetik enerji ve potansiyel enerji arasındaki dikotomi, Aristoteles'in bilfiil ve bilkuvve kavramlarına kadar uzandırılabilir.[4]
Klasik mekaniğinE ∝ mv2 ilişkisini, kinetik enerjiyi ilk olarak hareketli kuvvet (vis viva) olarak tanımlayan Gottfried Leibniz ve Johann Bernoulli geliştirmiştir. Willem 's Gravesande ise bu ilişkiyi teyit eden ilk deneysel çalışmayı yapmıştır: deneylerinde, farklı kil kalıplarını farklı yüksekliklerden salan Gravesande, kalıpların yüzeye girim derinliklerinin kalıp hızının karesi ile orantılı olduğunu gözlemlemiştir. Émilie du Châtelet ise bu deney sonuçlarını yorumlayan ve açıklayan bir çalışmayı yayımlamıştır.[5]
Kinetik enerji ve iş terimlerinin modern anlamları ile kullanılması yüzyılın ortalarına uzanmaktadır. Bu terimlerin ilk kavramsallaştırılması, 'da Du Calcul de l'Effet des Machines başlıklı bir makale ile kinetik enerjiyi matematiksel bağlamda açıklayan Gaspard-Gustave Coriolis'e atfedilmektedir. Fakat, kinetik enerji terimini ilk ortaya koyan – arası kullanımları ile William Thomson (Lord Kelvin) olur.[6][7] 'te potansiyel enerji ve onu tamamlayan gerçek enerji terimlerini ortaya koyan Rankine,[8]William Thomson ve Peter Tait'in gerçek yerine kinetik kelimesini kullandığını aktarır.[9]
Newtonsal kinetik enerji[değiştir
Enerji Birimleri Nelerdir?
Enerjinin birimlerine geçmeden önce &#;Birim&#; ifadesinin anlamı ve ölçme mantığı hakkında kısaca bilgi verelim:
Birim Nedir?
Türk Dil Kurumu’nda yer alan tanıma göre; “Bir niceliği ölçmek için kendi cinsinden örnek seçilen değişmez parçaya&#; birim denmektedir. Bunu şu şekilde de ifade edebiliriz; herhangi bir şeyin ne kadar olduğunu ortaya koymak için toplum tarafından belirlenen kalıplara birim denir.
Eski çağlarda bir kulaç, beş avuç gibi ölçene göre değişen birimlerle bir şeyin ne kadar olduğunu belirleniyordu. Bu durumun yanlışlığının fark edilmesiyle ve ortak bir ölçüm birimi ortaya konmak istenmesiyle ölçüm işlemlerinde bir standartlaşmaya gidildi.
Günümüzde “SI” olarak ifade edilen Uluslararası Birimler Sistemi (Système International d&#;Unités), yılında yapılan Ağırlıklar ve Ölçü Genel Konferansı&#;nda kabul edilmiştir. yılında düzenlenen Ağırlık ve Ölçme Genel Konferansı’nda ise, 7 temel ölçü birimleri belirlenmiştir. Buna göre; uzunluk, kütle, zaman, elektrik akımı, termodinamik sıcaklık, madde miktarı ölçüsü ve ışık şiddeti temel birimlerdir. Bu Temel Birimler şu şekillerde tarif edilmektedir:
Zaman (Saniye, s): Cs atomunun çok ince enerji düzeylerindeki geçişe tekabül eden radyasyonun periyodunun geçmesi için geçen süreye saniye denir. Bu geçişler tam olarak Hz ferekansta olmaktadır.
Uzunluk (Metre, m): Işık tarafında vakumda saniyenin 1 oranında katettiği yolun uzunluğuna 1 metre denir. Bu ışık hızının tam olarak m/s olmasından ileri gelir.
Kütle (Kilogram, kg): Kütlenin birimidir ve uluslararası kilogram ölçüsünün prototipine eşittir. Bu platin-iridyum silindir prototip daima tam olarak 1 kg’dir.
Elektrik Akımı (Amper, A): Sonsuz uzunluktaki ve vakumda 1 metre aralıkla yerleştirilmiş iki paralel düz iletkenden geçen akımın 2 × 10−7 Newton/m miktarinda oluşturduğu sabit akıma Amper denir. Bu ifade manyetik sabit olan µo (boşluk geçirgenlik katsayısı) 4π × 10−7 H/m olduğunuda kabul eder.
Termodinamik Sıcaklık (Kelvin, K): Suyun üç halininde bulunduğu noktadaki termodinamik sıcaklığın 1 kesrine kelvin denir.
Madde Miktarı (Mol, mol):
1) 1 mol, 12 gram 12C atomunun içereceği kadar temel tanecik içeren maddenin ölçüsüdür.
2) Mol kavramı kullanıldığı zaman temel taneciğin türü açıkca belirtilmelidir. Bunlar atom, molekül, iyon, veya elektronlar olabilir. Bu karbon 12’nin mol kütlesinin 12 g/mol olması demektir.
Işık Şiddeti (Kandela, cd): Tek tip ışık yayan, frekansı × olan ve bu yöndeki ışıma şiddeti 1 watt/steradian ışık şiddetinin verilen bir doğrultudaki ölçüsüne Kandela denir.
Evreden var olan ne varsa bu birimler aracılığıyla miktarı ortaya konur. Bu birimlerin dışındaki birimler, temel birimlerden türetilerek “Türetilmiş Birimler” olarak ifade edilmektedir. Bazı türetilmiş büyüklükleri aşağıdaki tabloda görebilirsiniz:
Bilimde ölçüm büyüklüklerinin sayısı sınırsız olduğunu söyleyebiliriz. Dolayısıyla temel büyüklükler temelinde türetilmiş büyüklüklerin ve türetilmiş birimlerin tam bir listesi verilmesi mümkün değildir. İlgi duyalar için temel SI birimler cinsinden türetilmiş büyüklükler ve birimlerin örnekleri aşağıdaki linkte verilmiştir.
Temel SI birimleri
SI Önekleri Nedir?
SI önekleri, SI birimlerinin ondalık sisteminde alt ve üst katları oluşturmak için kullanılır. Önekler çok büyük veya çok küçük sayısal değerleri önlemek amacıyla kullanılmalıdır. Önek, kullanılan birime doğrudan ilintili hale getirilir ve sembolü birimin sembolü ile ilişkilendirilir. Örneğin, metre temel biriminin önünü kilo öneki getrildiğinde metre yani 10^3 metre ifade edilmiş olunmaktadır.
Enerjide Kullanılan Birimler Nedir?
Enerji yaygın olarak; BTU (daha çok klimalarda, iklimlendirmede), Joule, Newton-metre ve kalori gibi birimlerle ölçülür. Günümüzde enerji sektöründe yaygın olarak Joule veya Watt biriminin önünde kilo (10^3), mega (10^6) ve giga (10^9) ön ekleri kullanılmaktadır.
Enerji Formülleri Hakkında Detaylı Bilgi Almak İçin seafoodplus.info? Bağlantısını Ziyaret Edebilirsiniz.
Kuvvet, Enerji ve İş arasında sıkı bir ilişki bulunmaktadır. Şöyle ki; bir kuvvet ile bir iş yapılabilmektedir. İş, bir cisme uygulanan kuvvetin, o cismin konumunda yaptığı değişiklik etkisi olarak tanımlanabilir. Bilindiği üzere, enerji en kısa olarak iş yapabilme kapasitesi olarak tanımlanmaktadır. Yani, kuvvet evrendeki hareketin, enerjinin başlangıcıdır.
Öte yandan, bir işi yapabilmek için birim zamanda harcadığımız enerji ise bizim gücümüzü göstermektedir.
Bu ilişkileri ortaya koyduktan sonra, birimleri anlamak daha da kolay olacaktır:
Bir Joule ve Watt türetilmiş birimlerdir:
Joule&#;un birimi= Newton x Metre= kg x m^2/ s^2&#; dir.
Watt&#;ın birimi= Joule/s = kg x m^2/s^3&#; tür.
1 BTU= , Joule
1 kalori= 4, Joule
1 Beygir Gücü (Horse Power,HP)= W
1 TEP (Ton Eşdeğer Petrol) = Joule= 41, GJ
1 TEP = kWh
Eğer elinizde güce dair bir bilgi varsa ve ne kadar enerji tükettiğinizi/ürettiğinizi öğrenmek için bu dönüşümü yapmanız gerekmektedir:
Enerji = Güç x Zaman
Bunu bir örnekle somutlaştıracak olursak:
Elektronik aletlerde yer alan etiketlerde güç tüketimleri Watt cinsinden ifade edilir. Örneğin, bir buzdolabı için etiketteki değer W olsun. Bu ifadede denilmek istenen; bu buzdolabı saniyede Joule enerji tüketir. Bu aleti 3 saat çalıştırmanız için &#; x 3 x = Joule veya 2,16 MJ enerji vermelisiniz.
AC / DC Hakkında Detaylı Bilgi Almak İçin seafoodplus.info? Bağlantısını Ziyaret Edebilirsiniz.
Burada dikkat edilmesi gereken; Joule var olan enerjinin miktarını, Watt ise birim zamanda üretilen veya tüketilen enerji miktarını ortaya koymada kullanılıyor olmasıdır. Yaygın olarak güç üretim/tüketimleri hesaplamalarında ise &#;kWh/kWs&#; birimi kullanılmaktadır.
Elektriksel yollarla üretilen enerjiyi irdelediğimizde ise enerji ve güç tanımları biraz değişiyor. Elektriksel olarak;
1 Joule, 1 kulonluk elektrik yükünün 1 Volt’luk gerilim altında yaptığı iştir.
1 Watt, 1 Amper şiddetindeki bir elektrik akımının 1 Volt’luk bir gerilim altında ürettiği güçtür.
Daha Fazla Benzer Teknik Makaleler İncelemek İçin seafoodplus.info Bağlantısını Ziyaret Edebilirsiniz.
Kaynaklar: 1) TÜBİTAK 2) İlker Can Çelik, Genel Fizik 1 ve 2 Ders Notları
Birim NedirElektriksel GüçEnerji BirimleriEnerji Tüketimi Nasıl HesaplanırEnerji Üretimi Nasıl HesaplanırEnerjinin Birimleri NelerdirGücün Birimikwkwhm wmwmwhÖlçü Birimleri NedirTemel BirimlerTüretilmiş Birimlerwatt
ile ifade edilir.