Enseden Başa Doğru Ağrı Neden Olur

Ense Kökü Ağrısı ve Ense Ağrısı

Migren, tansiyon, duruş bozuklukları, osteoporoz, boyun fıtığı, kaslarda oluşan spazm… Tüm bu rahatsızlıkların ortak bir noktası var. Hepsi ensede ağrıya neden olabiliyor. Ense veya ense kökünde ağrı yaşam kalitesini düşüren en yaygın ağrıların başında geliyor. Omuzun sağ ve sol bölgelerine ve kollara da yayılabilen bu ağrılar hareket kısıtlılığı da yaratabildiği için müdahale edilmediği takdirde kişinin günlük yaşamını da ciddi anlamda olumsuz yönde etkiliyor. Ensede ağrı hisseden pek çok kişi bunu boyun fıtığına bağlıyor ancak çoğu zaman bunun nedeni boyun fıtığı olmuyor. Ensede yatan ağrının tedavisinden önce nedenlerinin çok iyi araştırması gerekiyor. 

Ense Ağrısının Nedeni Tansiyon Olabilir

"Ense ağrısı neden olur" sorusunun pek çok yanıtı olabilir. Tansiyon yüksekliği, ensede ağrı yaratan ve zaman kaybedilmemesi gereken nedenlerden biri. Peki tansiyona işaret eden ensede ağrı nasıl anlaşılır? Kişi, enseden başlayarak başın tepe noktasına kadar ilerleyen bir ağrıdan söz ediyor, ağrı bölgesine masaj yapma ihtiyacı duyuyorsa, ağrıyla birlikte kişi kulaklarında çınlamadan da şikayet ediyorsa yüksek tansiyondan şüphelenmek gerekiyor. Kişinin tansiyonun takip edilerek değişikliklerin izlenmesi gerekiyor. Yüksek tansiyon tespit edilmesi durumunda mutlaka kardiyoloji ve nefroloji uzmanından görüş alınması gerekiyor. Zaman kaybedilmesi beyin kanamasına bağlı felç ve ölüm gibi istenmeyen sonuçlara yol açabiliyor.

Ense Ağrısı İçin Ayırıcı Tanı Gerekebiliyor

Ense ağrısını, kolunda herhangi bir ağrı şikayeti olmadan, sadece boynunu sağa veya sola çevirirken yaşayan kişilere ayırıcı tanı için bazı kontrollerin yapılması gerekiyor. Bu kişilerde tansiyon normal seviyelerde ise ve nörolojik muayenelerde kuvvet ve duyu kaybı yaşanmıyorsa ağrının kas spazmı kaynaklı olduğunu kabul ediliyor. Bu kişilerde, öncelikle ağrı kesici ve kas gevşeticileri içeren ilaç tedavisine başlanıyor ve ense ağrısının birkaç gün içerisinde geçmesi bekleniyor. Bu süre sonunda kişinin boyun hareketlerini rahatlıkla yapabilmesi gerekiyor. Ağrı geçtikten sonra da tekrarlanmasını engellemek için kişinin düzenli boyun egzersizleri yapması öneriliyor. Tüm bunlara rağmen ağrısı geçmeyen kişilerde ileri tetkik yapmak gerekiyor.

Kalbin Problemi Enseye Vuruyor

Ense ağrısının nedenlerinden birisi de kalple ilgili sorunlar olabilir. Ense ağrısından şikayet eden kişinin ayırıcı tanısı yapılırken, ağrının kola vurduğu ve nörolojik muayenesinde kuvvet, duyu kaybı saptandığı durumlarda altta yatan nedenin kalpten kaynaklanma ihtimalinin araştırılması önemli. Ağrının şiddeti kişi yürüdüğünde, koştuğunda ya da herhangi bir efor sarf ettiğinde artıyorsa mutlaka kardiyolojik muayene yapılmalı. Bu sayede kalbe bağlı yaşanabilecek herhangi bir tehlikeli durumun da önüne geçilebiliyor. Kardiyolojik kontroller sonrasında herhangi bir soruna rastlanmaması durumunda ağrıya neden olabilecek diğer etkenler araştırılıyor.

Ense Ağrısının Nedeninin Boyun Fıtığı Olduğu Nasıl Anlaşılır?

Ense ağrısında en çok boyun fıtığından şüphe duyuluyor. Kişinin enseden gelen ve kola vuran bir ağrısı varsa ve bu ağrıya kuvvet ve duyu kaybı eşlik ediyorsa boyun fıtığı söz konusu olabilir. Böyle bir durumda, kişinin boyun fıtığı veya boyun bölgesinde spinal kanal darlığı, spinal tümör olabileceği düşünülerek servikal MR yapılması, MR bulgusunda tanı netleştiğinde ise tedaviye bu doğrultuda devam edilmesi gerekiyor.

Burçin Bildik’in eşini kaybetmesine neden olan anevrizmayı (beyinde bulunan bir çeşit baloncuk) yüksek tansiyonun tetikleyebileceğini belirten Florence Nightingale Hastaneleri Nöroşirürji Bölüm Koordinatörü Prof. Dr. Cengiz Kuday, “Özellikle enseden gelen şiddetli baş ağrısı yaşıyorsanız mutlaka bir sağlık merkezine başvurun” dedi.
Kuday, anevrizmanın, beyin damarlarının zayıf noktalarında oluşan bir çeşit “baloncuk” olarak tanımlandığını, beyin kanamalarının en büyük nedeni olan anevrizmaların yırtılmadan fark edilmesinin ise yaşamsal önem taşıdığını vurguladı.
Anevrizma sonucu meydana gelen beyin kanamalarında, hastaların en kısa sürede hastaneye yetiştirilmesi gerektiğini belirten Kuday, “Anevrizma kanamışsa baş ağrısı ani gelir ve çok şiddetlidir. Hastaların bir kısmı hemen, bir kısmı da saatler içinde kaybedilir. Hastaneye ulaşma şansını yakalayan bir kısım hasta ise kurtulur. Zeynep Elçin Bildik’in anevrizmasının denizde kanaması tamamen tesadüf. Her yerde olabilir, yani eforla ilgisi yok. Ama şuuru kaybolmuşsa boğulma devreye girebilir” dedi.
Sanatçı Ebru Gündeş’in de zamanında hastaneye yetiştirildiği için kurtulduğunu bildiren Kuday, “Pek çoğu da bu şekilde kurtuluyor. Yüksek tansiyon anevrizmayı tetikleyebilir. Var olan anevrizma yüksek tansiyon sonucu patlayabilir. Bu tip kanamaların mevsimle, sıcakla ya da soğukla ilgisi yoktur. Bütün mesele, o kişide o anevrizmanın olmasıdır, anevrizma er ya da geç kanar. Ara sıra, özellikle enseden gelen şiddetli baş ağrısı yaşıyorsanız, bunu hayatınızda hissetmediğiniz şiddette bir ağrı olarak tanımlıyorsanız mutlaka bir sağlık merkezine başvurun” diye konuştu.

Ensede olan her ağrı boyun fıtığının habercisi değildir. Ensede olan ağrıyı boyun fıtığı ağrısı zannedip hastaya boyun fıtığı medikal tedavisi veya fizik tedavi programı uygulanırsa o hasta hiçbir zaman iyileşmez ve gereksiz yere boyunluk takarak gereksiz yere sağlığını tehdit edecek şekilde ağrı kesici kullanarak çözüm aramaya çalışır. Ama hiçbir zaman çözüm bulamaz.

Enseden başlayıp başının tepesine doğru ilerleyen ağrısı olan ve ensesini eliyle ovma ihtiyacı hisseden birinde kulakta çınlama da varsa büyük bir ihtimalle bu hasta yüksek tansiyon hastası olup öncelikle tansiyonunu takip ettirmeli ve tansiyonundaki değişiklikleri izlemelidir. Takipte tansiyonu yüksek çıkıyorsa bir kardiyoloji veya nefroloji uzmanından görüş almalıdır. Yüksek tansiyonu olan birinin yüksek tansiyonu olduğunu bilmeden ensedeki ağrıyı Servikal MRG’de görülen küçücük bir boyun fıtığına bağlarsanız ve üstüne de boyunluk verip ağrı kesici kullandırırsanız o kişinin ağrısı geçmeyeceği gibi yüksek tansiyona bağlı beyin kanaması geçirme olasılığı da yüksek olduğundan beyin kanamasından ölüm veya felç olabilir. Doğru tanı tedavinin anahtarıdır.

Kola vuran bir ağrısı olmadan sadece boynunu sağa veya sola çevirirken ağrı olan birinde tansiyonu da normal ise, nörolojik muayenesinde kuvvet kaybı ve duyu kaybı yoksa bu ağrı kas spazmı kabul edilerek ağrı kesici ve kas gevşeticiler verilerek birkaç gün içerisinde ağrısının geçmesini ve boyun hareketlerini rahat yapmasını bekleriz. Ağrısı geçtikten sonra da tekrarını engellemek adına düzenli boyun egzersizleri öneririz. Ağrı eğer bütün bunlara rağmen geçmemişse ileri tetkik yaptırmak gerekir.

Ensede ağrı mevcut ve kola vuruyorsa, hastanın nörolojik muayenesinde kuvvet kaybı ve duyu kaybı saptanmamışsa, ağrı özellikle efor harcadığında, yürüyüş yaptığında veya koşu bandındayken artıyorsa bu ağrının kalp kaynaklı olma olasılığı yüksek olduğundan öncelikle hastayı kardiyoloji uzmanına gösterip kalp kaynaklı bir ölümün önüne geçmek gerekir. Kardiyoloji uzmanı kalp yönünden bir şey yok demişse diğer nedenler araştırılmalıdır. İyi bir öykü tedavinin anahtarı olup hayat kurtarabilir.

Hastanın enseden gelen ve kola vuran bir ağrısı varsa, beraberinde kuvvet ve duyu kaybı eşlik ediyorsa bu hastanın boyun fıtığı veya boyun bölgesinde bir spinal kanal darlığı, spinal tümör olabileceği düşünülerek servikal MRG istenmelidir.

Bütün bu anlatılanlar hastalarımla ilgili yaşanmış öyküler olup tedavinin sırlarını içermektedir. Radyolojik görüntüyü veya laboratuvar sonuçlarını değil hastayı tedavi etmeliyiz. Hastalık yok hasta var. Her hastayı bir diğerinden farklı sorgulamalı ve farklı değerlendirmeliyiz.

Pek çok insan hayatı boyunca en az bir kez boyun ağrısı yaşamaktadır. Boyun hareketlerinde kısıtlılıkla birlikte kola ve ele yayılan uyuşmalar, ellerde güçsüzlük hissi, baş dönmesi, sersemlik hissi sık dile getirilen şikayetlerdir. Memorial Hizmet Hastanesi Fizik Tedavi ve Rehabilitasyon Bölümü Uzmanları, boyun ağrıları ve tedavi yöntemleri hakkında bilgi verdi.

Masa başı çalışanlarda ve bilgisayar kullananlarda sık görülüyor

Boyun ağrısına yol açan pek çok hastalık vardır. Bunlar arasında; boyun omurgasında kireçlenme, boyun fıtığı, çeşitli ağrı sendromları, aşırı kullanıma bağlı gelişen ve zedelenme sonucu oluşan ağrılar sayılabilmektedir. Masa başında çalışanlar ve bilgisayar kullananlarda boyun ağrısı sık sık görülmektedir. Boyun ağrısına yol açan hastalıklarda ağrı bazı kişilerde sadece ensede görülürken; enseden başa, sırta, kollara ve hatta göğse doğru yayılabilir.

Cerrahi tedavi gerekebilir

Boyun ağrılarının tedavisinde öncelikle ağrının kaynağının belirlenmesi, tedavinin bu yönde planlanması gerekmektedir. Bazı boyun ağrıları yalnızca ilaç tedavisine çok iyi yanıt vermekle birlikte, bir kısmının kaynağı boyun fıtıkları ya da tümörler olabilmektedir. Boyun fıtığı olguları ameliyat dışındaki yöntemlerle iyileşebilmektedir. Ancak, mesane ve bağırsak fonksiyonlarında bozulma, tedaviye rağmen kas gücü ve duyu kusurunun ilerlemesi, sinir kökü basısına bağlı ağrının tedavi ile giderilememesi durumunda cerrahi tedavi uygulanmaktadır.

Yapılacak egzersizler kişiden kişiye göre farklılık gösterir

Boyun ağrısı sorunu yaşayan pek çok kişide fizik tedavi ile iyileşme sağlanabilmektedir. Fizik tedavide sıcak- soğuk uygulamaların ve elektriksel uyarının fizyolojik etkilerinden yararlanarak kaslarda gevşeme ve yumuşak doku ağrılarının giderilmesi amaçlanmaktadır. Sinir kökü ağrılarının ve baskısının azaltılması için traksiyon yöntemleri kullanılabilmektedir. Boyun ağrılarında ağrı kesiciler, kas gevşeticiler, uyku düzenleyici ve antidepresan ilaçlar kullanılabilmektedir. İlaç tedavisinin mutlaka doktor tarafından düzenlenmesi gerekmektedir. Hangi tedavi uygulanırsa uygulansın, kalıcı bir iyileşme için uzman doktorlar tarafından düzenlenen boyun egzersiz programı tedavinin esasını oluşturur. Egzersiz programı her hasta için ayrı düzenlenir. Düzeltici egzersizler, boyun kaslarını germe egzersizleri ve boyun kaslarını güçlendirici egzersizler uygulanır.

Ofis egzersizlerini ihmal etmeyin

Bazı olgularda elle yapılan spinal mobilizasyon ve manipulasyon tedavileri de oldukça faydalıdır. Ancak bu tedavilerin mutlaka bu konuda eğitimli ve deneyimli doktorlar tarafından uygulanması gerekmektedir. Yumuşak doku veya boyun eklemlerine ya da epidural aralığa enjeksiyon uygulamaları da uygun hastalarda yarar sağlamaktadır. Boyun ağrılarında özellikle akut dönemdeki boyun zedelenmelerinde boyunluk verilebilir. Uzun süreli veya devamlı kullanımda boyun kaslarında zayıflama ve boyun hareketlerinde kısıtlılık gelişebileceği için kısa süreli kullanım önerilmektedir.

Boyun ağrısından korunmak için dikkat etmeniz gerekenler

• Duruşun düzgün olması, boyun-sırt bölgesinin güçlendirilmesi, boynun darbeden ve tekrarlayıcı stresten korunması gerekmektedir. Dengeli beslenilmeli ve günlük fiziksel aktiviteler artırılmalıdır.
• Masada otururken sık ve kısa aralar verip ayağa kalkılmalıdır. Kısa süreli ama düzenli yürüme ve germe egzersizleri yapmak önemlidir.
• Her zaman oturulan sandalye kalça hizasında dizlerden hafifçe daha yukarıda olacak şekilde ayarlanmalıdır. Baş ve boyun doğru pozisyonda olmalıdır.
• Çok kalın yastıkla yatılmamalıdır. Yüzüstü yatmak boyundaki ağrıyı ve kısıtlılığı artırabilir. Bu nedenle sırtüstü ya da yan pozisyonda yatmak daha doğrudur.
• Uzun süre başı aşağı doğru eğecek aktivitelerden kaçınılması gereklidir.
• Boyna yönelik germe ve güçlendirme egzersizlerin yapılması uzun dönemde ağrının tekrarlamaması için önemlidir. Düzenli yürüyüş yapılmalı, omurga sağlığı için bol bol yüzülmelidir.