kaynağı değiştir]
Erzurum'un ekonomisini genel olarak tarım - hayvancılık ve sanayi - ticaret unsurları oluşturmaktadır. Sanayi siciline kayıtlı 69 kuruluş vardır. 2 tane organize sanayi bölgesi vardır.[81] Bölgenin geçmiş dönemlerde de ipek yolu üzerinde olması, şehrin ekonomi alanında gelişmesini sağlamakla birlikte ticari anlamdaki önemini de ortaya koymaktadır. yılında Erzurum'da kurulmuş olan Atatürk Üniversitesi, şehirde ticari anlamda da canlılık sağlamaktadır. Erzurum, Türkiye'nin ve Doğu Anadolu bölgesinin en önemli ticaret merkezlerinden biridir. Bölgede, Oltu ilçesinde çıkarılan ve yarı kıymetli maden özelliğinde olan Oltu taşı ve bu taştan yapılan özel aksesuarlar, takı ve benzeri eşyalar bölge insanı ve esnafı için geçim kaynağıdır. Daha önceleri bölgede mevcut olup, Palandöken dağı kış spor tesisleri ile sınırlı olan kış turizmi, özellikle son yıllarda önemli kazanımlar elde etmiş ve bölge geneline yeni altyapı ve tesisler olarak dağılmıştır. Bu özelliği ile Türkiye sınırlarını aşarak alanında dünyanın sayılı merkezlerinden biri haline gelmiştir.[82] Spor tesislerinin bölge turizmine ve ekonomisine önemli katkıları söz konusudur.
Taşmağazalar kuyumcular çarşısı
Taşmağazalar kuyumcu vitrini
Şehirdeki Kültür merkezi birçok kültürel faaliyetlerin icrasına imkân sağlamaktadır. Ayrıca Erzurum Devlet Tiyatrosu tarafından birçok oyun sergilenmektedir. Şehirdeki 4 sinema salonu faaldir. İhsan Doğramacı Vakfı Özel Bilkent Erzurum Laboratuvar Lisesi her ay Bilkent Senfoni Orkestrası'nın konserlerine ev sahipliği yapmaktadır.
Osmanlı İmparatorluğucoğrafyasında konuşulan Türkiye Türkçesi; göçler, iklim, coğrafya ve dilin kendisine ait özelliklerinden dolayı Anadolu 'da çeşitli ağızlarla konuşulmaktadır. Erzurum'da kullanılan Dadaş şivesinin Doğu Anadolu ağızları içindeki konumu (Türkoloji) Prof. Dr. Leyla Karahan'ın[89] “ Anadolu Ağızlarının Sınıflandırılması” (Türk Dil Kurumu yayınları: , Ankara ) adlı çalışmasına göre; Erzurum, Aşkale, Ovacık, Narman grubundadır. İletişimde ve medyada kullanılan teknolojik ürünlerin günden güne gelişmesi ve artması Türkiye genelinde İstanbul ağzının yaygınlaşmasına ve yöresel ağızların giderek azalmasına hatta kaybolmasına sebep olmakta ise de Erzurum şehir merkezi ilçe ve köylerinde konuşulan şive diğer bölgelere kıyasla kendine özgü yapısını büyük ölçüde korumaktadır.
Türkiye'nin büyük kenti olan Erzurum büyükşehir olduktan sonra Merkez ilçe yılında sayılı yasa ile Palandöken, Aziziye ve Yakutiye olmak üzere 3 ilçeye ayrılmış, yine aynı yasa ile daha önce ilçe olan Ilıca'nın ismi Aziziye olarak değiştirilmiş ve Büyükşehir Belediyesine bağlanmıştır.
Şehir merkezinin nüfus verileri yıllara göre aşağıdaki gibidir:[50]
Yıl | |||||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Nüfus | |||||||||||||||
Kaynak: Erzurum merkez ilçelerinin nüfus bilgileri - TUİK () |
İl sınırları içinde sırasıyla şu etnik gruplar yaşamaktadır:[51]
Erzurum il nüfus bilgileri | ||||
---|---|---|---|---|
Yıl | Toplam | Sıra | Fark | Şehir-Kır |
[58] | 13 | %17 %83 | ||
[59] | 13 | %7 | %17 %83 | |
[60] | 13 | %16 | %17 %83 | |
[61] | 11 | %13 | %21 %79 | |
[62] | 12 | %9 | %23 %77 | |
[63] | 12 | %10 | %24 %76 | |
[64] | 12 | %9 | %29 %71 | |
[65] | 11 | %9 | %32 %68 | |
[66] | 14 | %7 | %36 %64 | |
[67] | 17 | %7 | %41 %59 | |
[68] | 20 | -%1 | %47 %53 | |
[69] | 21 | %11 | %60 %40 | |
[70] | 23 | -%16 | %62 %38 | |
[71] | 24 | -%1 | %63 %37 | |
[72] | 25 | -%0 | %63 %37 | |
[73] | 25 | -%1 | %64 %36 | |
[74] | 26 | %2 | %65 %35 | |
[75] | 26 | -%0 | %65 %35 | |
[76] | 27 | -%1 | Şehir ve kır ayrımı kaldırılmıştır. | |
[77] | 29 | -%0 | ||
[78] | 29 | -%0 | ||
[78] | 29 | -%0 | ||
[78] | 29 | -%0 | ||
[78] | 30 | %1 | ||
[78] | 29 | -%1 | ||
[78] | 30 | -%0 | ||
[78] | 30 | -%0 | ||
[78] | 30 | -%1 |
Güncel Nüfus Değerleri(TÜİK 6 Şubat verileri [79])
Erzurum İl Nüfusu: ( sonu). İlin yüzölçümü km2'dir. İlde km2'ye 30 kişi düşmektedir. (Yoğunluğun en fazla olduğu ilçe: kişi ile Palandöken’dir)
İlde yıllık nüfus %0,94 oranında azalmıştır. Nüfus artış oranı en yüksek ve en düşük ilçeler: Yakutiye (%1,66)- Tortum (-%13,96)
06 Şubat TÜİK verilerine göre 20 İlçe ve belediye, bu belediyelerde toplam mahalle bulunmaktadır.
yılı sonunda Erzurum ili ve ilçelerinin yerleşim yeri ve nüfusla ilgili sayısal bilgileri | |||||||
İlçe | Nüfus | Nüfus | Fark | seafoodplus.infoışı% | seafoodplus.info | Alanı km2[80] | Yoğunluk |
Aşkale | -3,10 | 75 | 14 | ||||
Aziziye | 0,64 | 72 | 43 | ||||
Çat | -4,30 | 45 | 11 | ||||
Hınıs | -3,19 | 98 | 18 | ||||
Horasan | -2,19 | 87 | 21 | ||||
İspir | -2,35 | 99 | 7 | ||||
Karaçoban | -3,55 | 27 | 39 | ||||
Karayazı | -4,51 | 75 | 13 | ||||
Köprüköy | -5,05 | 42 | 18 | ||||
Narman | -3,79 | 46 | 15 | ||||
Oltu | -0,80 | 72 | 21 | ||||
Olur | -1,66 | 43 | 7 | ||||
Palandöken | 0,82 | 26 | |||||
Pasinler | -2,35 | 72 | 24 | ||||
Pazaryolu | 41 | 1,08 | 43 | 6 | |||
Şenkaya | -4,79 | 71 | 12 | ||||
Tekman | -6,01 | 71 | 11 | ||||
Tortum | ,96 | 58 | 10 | ||||
Uzundere | -2,27 | 18 | 15 | ||||
Yakutiye | 1,66 | 44 | |||||
Erzurum | -0,94 | 30 |