Bu deney özellikle de Tübitak Bilim Fuarı şenliklerinde sıkça yapılan, eğlenceli ve görselliği bol bir deneydir.
Fildişi macunu, katalizör olarak potasyum iyodür ve su kullanılarak hidrojen peroksitin hızlı ayrışması sonucu oluşan köpüklü bir maddedir. Reaksiyonun ne kadar hızlı ilerleyeceği, hidrojen peroksit konsantrasyonuna bağlı olacaktır.
Hidrojen Peroksit %50 lik ile sıvı deterjan birbiri ile karışarak reaksiyona girmesi sonucunda çıkan oksijen gazı köpüklü olarak çıkmaktadır. Normal şartlar altında bu reaksiyonun tamamlanması saatler sürmektedir. Ancak reaksiyona Potasyum İyodür katalizörü eklendiğinde işlem birkaç saniyede gerçekleşmektedir.
Reaksiyonun gerçekleşmesi sonucunda da çok renkli ve görselliği bol bir deney aktivitesi ortaya çıkmaktadır. Bu deneyi açık bir alanda gerçekleştirmenizi tavsiye ederiz
Önce güvenlik! Koruyucu gözlük, eldivenler ve önlüğünüzü giymiş olduğunuzdan emin olun.
Hidrojen peroksitin kimyasal formülü H2O2 dir. H2O sıvı su, ve O2 oksijen gazıdır. Bu deneyde, hidrojen peroksidin kimyasal ayrışımını gözlemledik. Kimyasal bozunma, bir kimyasal bileşiğin elementlere veya daha basit bileşiklere ayrılmasıdır. Bu durumda, hidrojen peroksit, su ve oksijene ayrıştı. Olanların kimyasal ifadesi şöyledir:
2H2O2 → 2H2O + O2
Potasyum iyodür eklemek işlemi hızlandırır. Katalaz adı verilen enzimler bir katalizör (kimyasal tepki süresini hızlandıran kimyasal bir karışıma eklenen madde) görevi görüyor. Potasyum iyodür köpük yapmak için gerekli olmadığı (yalnızca su, bulaşık deterjanı ve bir çok oksijen gazı gerekli). Ancak potasyum iyodür ekleyerek hidrojen peroksit, normalden daha hızlı bozunur (parçalanır), oksijen ve suyu daha hızlı serbest bırakır. Bulaşık deterjanı köpük yüzünden oksijen üretimini daha belirgin hale getirir. Bu reaksiyon ısı yarattı ve bu nedenle ekzotermik reaksiyon (ısı enerjisini serbest bırakan bir reaksiyon) olarak tanımlayabiliriz.
Hidrojen peroksit hakkında bir başka ilginç gerçek; bazen roket yakıt olarak kullanılır. Hidrojen peroksit hızla bozulduğunda, roketi havaya iten bir sürü oksijen gazı üretir. Roketlere güç veren hidrojen peroksit en az %90 konsantrasyonda.