Fiyat Analizi Nasıl Yapılır

MÜŞTERİLERE VE POTANSİYEL MÜŞTERİLERE AİT KİŞİSEL VERİLERİN İŞLENMESİNE İLİŞKİN AYDINLATMA METNİ

Bu aydınlatma metni (“Aydınlatma Metni”), veri sorumlusu sıfatıyla Ata Yatırım Menkul Kıymetler A.Ş. (“Ata Yatırım”) tarafından, sayılı Kişisel Verilerin Korunması Kanunu (“Kanun”) ve Aydınlatma Yükümlülüğünün Yerine Getirilmesinde Uyulacak Usul ve Esaslar Hakkında Tebliğ ile diğer ilgili mevzuat gereğince ilgili kişi olarak müşteri ve potansiyel müşterilerimizi işlenen kişisel verilerine ilişkin aydınlatmak amacıyla hazırlanmıştır.

1. İŞLENEN KİŞİSEL VERİLERİNİZ

a. Potansiyel Müşteri Olarak İşlenen Kişisel Verileriniz

Ata Yatırım’a seafoodplus.info veya seafoodplus.info adreslerinde bulunan hesap açma talep formlarını doldurduğunuzda, bu formlarda Ata Yatırım’a iletmiş olduğunuz aşağıda sayılan kişisel verileriniz Ata Yatırım tarafından sizinle hesap açılması için iletişime geçilmesi amacıyla işlenecektir.

Kişisel verilerinizin toplanma yöntemi, işlenme amaçları ve hukuki sebebine ilişkin detaylı bilgiye 2 numaralı başlıktan ulaşabilirsiniz.

b. Müşteri Olarak İşlenen Kişisel Verileriniz

Müşteri temsilcisi ile yaptığınız görüşme sonrasında belirttiğiniz adresinize müşteri sözleşmesi gönderilmesinden itibaren ise müşteri olarak kişisel verileriniz işlenmektedir. Müşteri olduğuzunda aşağıda belirtilen verileriniz, Ata Yatırım hizmetlerinin sunulması ve Ata Yatırım’ın hukuki yükümlülüklerinin yerine getirebilmesi amaçlarıyla, sözleşmenin kurulması ve ifası için zorunlu olması ve Ata Yatırım’ın hukuki yükümlülüklerini yerine getirmesi için zorunlu olması hukuki dayanakları ile Ata Yatırım tarafından kısmen veya tamamen otomatik yollarla işlenecektir. Kişisel verilerinizin toplanma yöntemi, işlenme amaçları ve hukuki sebebine ilişkin detaylı bilgiye 2 numaralı başlıktan ulaşabilirsiniz.

İşlenen kişisel verileriniz aşağıda belirtilmektedir:

c. Tarafınıza Ticari Elektronik İleti Gönderilmesi Kapsamında İşlenen Kişisel Verileriniz

Müşteri hesap talep formunu doldurduğunuzda eğer Ata Yatırım’dan ticari elektronik ileti almayı tercih ettiğinizi bize iletirseniz, yukarıda belirtilen müşteri/potansiyel müşteri kişisel verileriniz aynı zamanda tarafınıza tercih ettiğiniz kanallardan bülten gönderilmesi yoluyla reklam/kampanya/promosyon süreçlerinin yürütülmesi amacıyla da Ata Yatırım tarafından işlenecek ve aynı amacın gerçekleştirilmesi için tedarikçilerimize aktarılacaktır. Ticari elektronik ileti kapsamında tarafınıza gönderilen (Ata Yatırım’ın tabi olduğu mevzuatta zorunlu bildirim addedilmeyen) iletilerden her zaman vazgeçebilirsiniz. Ticari elektronik ileti almak istemediğinizi bize iletmeniz halinde bu talebinizin Ata Yatırım tarafından işleme konulmasından itibaren kişisel verileriniz artık bu amaçla işlenmeyecektir.

d. Uzaktan Görüntülü Hesap Açımı Kapsamında İşlenen Kişisel Verileriniz

Ata Yatırım, mobil uygulama üzürinden müşteri olma ve müşteri işlemlerini yürütme imkanını tanımaktadır. Ata Yatırım bu süreçlerde müşteri kimliğinin tespiti amacıyla ve mevzuattan kaynaklı yükümlülükleri yerine getirmek için “Aracı Kurumlar ve Portföy Yönetim Şirketleri Tarafından Kullanılacak Uzaktan Kimlik Tespiti Yöntemlerine ve Elektronik Ortamda Sözleşme İlişkisinin Kurulmasına İlişkin Tebliğ”ine uygun olarak, tarafınıza ait kimlik bilgilerini, işlem güvenliği bilgilerini, görüntülü görüşme görüntü ve ses kayıtlarını otomatik ve kısmen otomatik yollarla işler. Bu veriler veri işleme faaliyetinin “veri sorumlusunun hukuki yükümlülüğünü yerine getirebilmesi için zorunlu olması” ve “bir sözleşmenin kurulması veya ifasıyla doğrudan doğruya ilgili olması” hukuki dayanakları ile işlenecektir. Ayrıca mevzuatça belirlenmiş şartlara uygun olarak, kimlik tespitinin yapılabilmesi amacıyla tarafınıza ait biyometrik veriler de bu konuda verdiğiniz açık rızanıza dayanarak işlenecektir.

Görüntülü görüşme kapsamında elde edilen ve işlenen verileriniz, bu hizmetin sunulabilmesi amacıyla hizmet aldığımız altyapı sağlayıcılarımıza ve kanuni talep ve yükümlülüklere istinaden yetkili kurum ve kuruluşlar ile paylaşılabilecektir.

Uzaktan görüntülü hesap açımı kapsamında işlenen verilerinize ilişkin tablo şu şekildedir:

2. KİŞİSEL VERİLERİNİZİN TOPLANMA YÖNTEMİ, İŞLENME AMAÇLARI VE HUKUKİ SEBEBİ

Ata Yatırım tarafından işlenen kişisel veriler, seafoodplus.info ve seafoodplus.info websiteleri üzerindeki kayıt formlarından bize ilettiğiniz veriler ile hesap açılması ve hesabınızda müşteri temsilciniz yoluyla veya websitemiz ve/veya mobil uygulamamız üzerinden kendiniz yaptığınız işlemler kapsamında tamamen ve kısmen otomatik yollarla oluşturulan verilerden ve kredi notu gibi bu konuda mevzuat ile yetkilendirilmiş kuruluşlardan elde ettiğimiz verilerden oluşmaktadır.

Kişisel verileriniz, sayılı Kişisel Verilerin Korunması Kanunu 5. maddesinin 1. fıkrasına dayanarak açık rızanızın alınarak veya Kanunun 5. maddesinin 2. fıkrasınında belirtilen “bir sözleşmenin kurulması veya ifasıyla doğrudan doğruya ilgili olması kaydıyla, sözleşmenin taraflarına ait kişisel verilerin işlenmesinin gerekli olması”, “veri sorumlusunun hukuki yükümlülüğünü yerine getirebilmesi için zorunlu olması” veya “ilgili kişinin temel hak ve özgürlüklerine zarar vermemek kaydıyla, veri sorumlusunun meşru menfaatleri için veri işlenmesinin zorunlu olması” hukuki sebeplerinden birine dayanarak işlenmektedir.

3. KİŞİSEL VERİLERİNİZİN ÜÇÜNCÜ KİŞİLERE AKTARIMI

Kişisel verileriniz, yalnız bu Aydınlatma Metni’nde belirtilen işleme amaçlarının gerçekleştirilmesi ile sınırlı olacak şekilde yurt içindeki gerçek kişiler veya özel hukuk tüzel kişileri, hissedarlar, iş ortakları, Ata Holding grup şirketleri, tedarikçiler ve yetkili kamu kurum ve kuruluşlarına aktarılır.

Müşterilerimize ait herhangi bir kişisel verinin bilginiz ve açık rızanız olmaksızın yurt dışındaki üçüncü kişiler ile paylaşımı söz konusu değildir. Kişisel verilerinizin yurt dışındaki üçüncü kişiler ile paylaşımı ancak işleme amaçlarıyla sınırlı olmak kaydıyla ve açık rızanız alınarak yapılabilir. Yurtdışı piyasalarda işlem yapmak istediğinizde yurtdışına aktarılan verilerinizle ilgili detaylı bilgilendirme ayrıca yapılmaktadır.

Yukarıda belirtilenlere ek olarak, Ata Yatırım’a doğrudan ilettiğiniz tercihinize göre, ad-soyad, telefon numarası ve e-posta adresi bilgileriniz, Ata Portföy Yönetimi A.Ş.’ye (“Ata Portföy”) bu yöndeki açık rızanıza istinaden müşteri ilişkileri yönetimi süreçlerinin yürütülmesi amacıyla Ata Yatırım tarafından aktarılacaktır. Söz konusu aktarım sonrasında Ata Portföy bünyesinde yatırımcı hesabınızın açılması ve yatırım süreçlerinizin yürütülmesi işlemleri ile ilgili Ata Portföy tarafından aranabilir veya Ata Portföy’den ileti alabilirsiniz. Aktarım sonrasında bu süreçle ilgili olarak Ata Yatırım’ın veri sorumluluğu sona ermektedir. Bu süreçle ilgili olarak ilgili kişi haklarınızı Ata Portföy nezdinde kullanmanız gereklidir.

4. İLGİLİ KİŞİ OLARAK HAKLARINIZIN KULLANILMASI

Kanunun ilgili kişinin haklarını düzenleyen 11’inci maddesi kapsamındaki taleplerinizi, Veri Sorumlusuna Başvuru Usul ve Esasları Hakkında Tebliğe uygun bir şekilde internet sitemizde bulunan İlgili Kişi Başvuru Formunu doldurarak Ata Yatırım’a iletebilirsiniz.

Bu yazıda teknik ofis mühendisliğinin temel ilgi alanlarından biri olan Birim Fiyat Analizlerini kurumların birim fiyatlarına, analiz oluşturmaya ve yaklaşık maliyete değinerek açıklamaya çalışacağız.

Birim fiyat bir işin, hizmetin ya da malın en küçük biriminin ederine karşılık gelen terimdir. Örnek olarak bir yapım işinin elementlerini düşünürsek, kazı, beton dökülmesi, tuğla örülmesi gibi her işin ayrı ayrı belirlenmiş bir fiyatı vardır. Hakediş hazırlanırken belirli süreler içerisinde ya da işin tamamlanmasının ardından sarfedilen malzemeye, kullanılan süreye ya da harcanan adam/gün miktarına göre bu fiyatlar çarpılarak ortaya konan emeğin maddi dönüşümü gerçekleştirilir.

Teknik ofis mühendisliğinde birim fiyattan söz açıldığında özel sözleşmelerde de terim olarak kullanılmasına rağmen çoğunlukla kamu kurumlarının yayınladığı birim fiyatlar akla gelir. Devletimiz her türlü yapım işinde, mal ya da hizmet alımında çeşitli kurumlarına ihalelerde bir standart oluşturmak amacıyla kendilerine konu olan işlerin senelik birim fiyatlarını yayınlamalarına yönelik yetki vermiştir. Başta Çevre ve Şehircilik Bakanlığı olmak üzere (daha önce adı Bayındırlık Bakanlığı idi.) 11 kurumun birim fiyat yayınlama yetkisi bulunmaktadır. Bunlar:

1. Çevre ve Şehircilik Bakanlığı
2. Karayolları Genel Müdürlüğü
3. İller Bankası Genel Müdürlüğü
4. Demiryolları, Limanlar ve Hava Meydanları İnşaatı Genel Müdürlüğü
5. Devlet Su İşleri Genel Müdürlüğü
6. Vakıflar Genel Müdürlüğü
7. Milli Savunma Bakanlığı
8. Kültür Varlıkları ve Müzeler Genel Müdürlüğü
9. Türk Telekomünikasyon A.Ş.
10. TEDAŞ Türkiye Elektrik Dağıtım A.Ş. Genel Müdürlüğü
11. İSKİ Genel Müdürlüğüdür.

Birim Fiyat analizine geçmeden önce kurumların yayınladıkları birim fiyatları biraz daha açıklamakta fayda var. Yine başta Çevre ve Şehircilik Bakanlığı Yüksek Fen Kurulu Başkanlığının oluşturduğu birim fiyatları incelerken içerisinde iki tür fiyat olduğunu görürüz. Bunlardan ilki “Rayiçler Listeleri” ikinci ise “Analizler”. Rayiç listeleri, adından da anlaşıldığı gibi sarf malzemelerin fiyatlarının yanında adam saat olarak ölçülen işçilik fiyatlarının ve saat olarak ölçülen makine kullanım fiyatlarının belirtildiği listedir. Rayiç listesi her yıl ilgili kurum tarafından bedelleri güncellenerek üzerine kar marjı konulmadan yayınlanır. Listenin içeriğinden örnek vermek gerekirse: tuğlanın adet, kumun metreküp, ekskavatörün saatlik ücretinin, fayans ustasının adam saatlik ücretinin o yılki ücreti vb.

Analizler ise rayiçler kullanılarak oluşturulan işlerin fiyatlarıdır. Karşılığındaki fiyat harcanan tüm sarf malzemelerin ve işçiliklerin, kullanılan aletlerin o işin bir birimi tamamlandığında karşılık olarak hak edilmiş toplam bedeli gösterir.

Örneğin: poz numarası ve tamını “Beton santralinde üretilen veya satın alınan ve beton pompasıyla basılan, C 20/25 basınç dayanım sınıfında, gri renkte, normal hazır beton dökülmesi (beton nakli dahil)” olan sıklıkla kullanılan C20 hazır beton birim fiyatını ele alalım. Listede metre küp fiyatı olarak ,61 TL göreceğiz. ( fiyatlarıdır)

Aşağıda ise Pozun Analizi görülmektedir.

Pozun analizini açıklamak gerekirse: 1m³ C20 Hazır beton döküm işi için.

Malzeme olarak:

• 1 m³ poz nolu  C20/25 beton harcı rayici
• 0,4 m³ poz nolu su rayici

İşçilik olarak:

• 0,01 saat poz nolu Mobil pompa rayici
• 0,15 saat poz nolu Betoncu ustası rayici
• 0,3 saat poz nolu Düz işçi rayici
• 0,05 saat poz nolu vibratör rayici

Harcanmış ve toplam ücret olarak ,09 tl hesaplanmış. Rayiç bedellerin aksine analiz pozlarına %25 kar da eklenir. Sonuç olarak işin bedeli olan ,61 TL değerine ulaşılır.

Analizler oluşturulurken belirlenen işçilik miktarları uzun süreli gözlem ve hesaplamaların sonucunda ortalamalar sonucunda elde edilmiştir. Her işin kendi özelliğine göre aşağı ya da yukarı yönde sapmalar yaşanabilir. Bu sapmaların işin değerine etki etmemesi adına bazı pozlarda belirli yükseklik, belirli genişlik ya da süre sonucunda farklı bir poza geçiş sağlanabilmesi adına farklı analizler hesaplanmıştır.

Analizin işçilik miktarları, analizin tanımı ve işimizin özellikleri doğrultusunda benzerlikleri ve ortalama değerleri dikkate alınarak standart olarak kabul edilebilir. Örneğimizde geçen işçilik birimlerini dikkate aldığımızda bu işi yapabilmek için en az 2 işçi( betoncu ustası + düz işçi) gerektiğini ve buna göre maksimum verim için minimum kaç m³ beton dökmenin gerektiğini günlük çalışma saatimize göre hesaplanabilir.

Bu yıla kadar Çevre ve Şehircilik Bakanlığı Birim Fiyatları ücretli olarak dağıtıyordu. yılından itibaren ücretsiz olarak dağıtılacağı açıklanmış. yılına ait Birim Fiyatları buradan indirebilirsiniz.

iletişim

Bir borsa analizi yapmak için öncelikle temel analiz ve teknik analiz aras&#;ndaki fark&#; anlamak önemlidir. Temel analiz bir &#;irketin temel verilerini, ekonomik ko&#;ullar&#; ve sektör trendlerini de&#;erlendirerek bir varl&#;k de&#;erinin ne olmas&#; gerekti&#;ini belirlemeye çal&#;&#;&#;rken teknik analiz daha çok fiyat ve piyasa verilerini kullanarak geçmi&#; trendleri analiz eder. Teknik analiz borsa analizine odaklanan bir yakla&#;&#;md&#;r ve fiyat hareketlerini, ticaret hacimlerini ve di&#;er piyasa istatistiklerini inceler. Temel bir varsay&#;ma dayan&#;r: Geçmi&#;teki fiyat hareketleri, gelecekteki hareketleri tahmin etmede bir ipucu sa&#;layabilir. Teknik analiz grafikler, göstergeler ve matematiksel hesaplamalar gibi araçlar&#; kullanarak piyasadaki e&#;ilimleri belirlemeye çal&#;&#;&#;r.

Borsa analizi yapmak yat&#;r&#;mc&#;lar&#;n finansal piyasalarda yer alan hisse senetleri veya di&#;er varl&#;k s&#;n&#;flar&#;n&#;n performans&#;n&#; de&#;erlendirerek gelecekteki fiyat hareketlerini tahmin etmeye çal&#;&#;t&#;klar&#; bir süreçtir. Borsa analizi, hem temel analiz hem de teknik analiz olmak üzere iki farkl&#; yakla&#;&#;m&#; içerir. Temel analiz bir hisse senedinin gerçek de&#;erini belirlemek için &#;irketin finansal durumunu, sektör trendlerini ve ekonomik ko&#;ullar&#; de&#;erlendirir. Bu analiz yöntemi &#;irketin gelir tablolar&#;, bilançolar&#;, nakit ak&#;&#;lar&#; ve yönetim politikalar&#; gibi temel verileri kullan&#;r. Temel analizde &#;irketin büyüme potansiyeli, kârl&#;l&#;&#;&#;, rekabet gücü ve piyasa durumu gibi faktörler de&#;erlendirilerek hisse senedinin de&#;eri tahmin edilmeye çal&#;&#;&#;l&#;r.

Borsada hisse senedi analizi nas&#;l yap&#;l&#;r?

Borsada hisse senedi analizi yapmak ve borsa de&#;erlendirme i&#;lemini gerçekle&#;tirmek için belirli bir &#;irkete ait hisse senedinin de&#;erini, riskini ve getirisini de&#;erlendirmek için baz&#; analiz yöntemleri kullan&#;l&#;r. Hisse analizi yap&#;l&#;rken genellikle temel analiz ve teknik analiz bir arada kullan&#;l&#;r. Temel analiz &#;irketin finansal durumunu, faaliyetlerini ve sektörü incelerken, teknik analiz ise hisse senedinin fiyat grafi&#;i üzerinden e&#;ilimleri analiz eder. Borsada hisse senedi analizi yapmak için genellikle iki ana yöntem kullan&#;l&#;r: temel analiz ve teknik analiz.

Borsada teknik analiz nedir?

Teknik analiz, yat&#;r&#;mc&#;lar&#;n hisse senetleri veya di&#;er finansal varl&#;klar&#;n fiyat hareketlerini inceleyerek gelecekteki trendleri tahmin etmeyi amaçlayan bir yöntemdir. Teknik analiz fiyat grafikleri, göstergeler ve matematiksel hesaplamalar kullanarak piyasa verilerini analiz eder ve böylece borsa de&#;erlendirme imkân&#; sunar. Teknik analizin temel varsay&#;m&#; geçmi&#; fiyat hareketlerinin gelecekteki fiyatlar&#; etkileyebilece&#;idir. Grafik analizi fiyat trendlerini belirlemek için kullan&#;lan bir yöntemdir. Destek ve direnç seviyeleri, fiyat&#;n dü&#;erken durdu&#;u veya yükseli&#;e geçti&#;i noktalard&#;r. Grafik desenleri fiyat hareketlerinde tekrarlanan &#;ekillerdir ve trend dönü&#;lerini veya devam&#;n&#; gösterebilir.

Teknik analiz yat&#;r&#;mc&#;lara karar verme süreçlerinde rehberlik ederken riskleri de azaltabilir. Ancak tek ba&#;&#;na teknik analiz yeterli de&#;ildir. Temel analiz ve genel piyasa ko&#;ullar&#;n&#; da dikkate almak önemlidir. Yat&#;r&#;mc&#;lar&#;n teknik analiz araçlar&#;n&#; do&#;ru bir &#;ekilde kullanmay&#; ö&#;renmesi ve analizlerini di&#;er bilgilerle desteklemesi gerekmektedir.

Teknik analiz nas&#;l yap&#;l&#;r?

Teknik analiz hisse senedi fiyat hareketlerini inceleyerek gelecekteki fiyat hareketlerini tahmin etmeye çal&#;&#;an bir yöntemdir. Borsa teknik analizi yapmak için &#;u ad&#;mlar&#; takip edebilirsiniz:

Hisse senedinin fiyat hareketlerini gösteren grafikleri analiz edin. Mum grafikleri, çizgi grafikleri veya çubuk grafikler gibi farkl&#; grafik türlerini kullanabilirsiniz.
Grafikler üzerindeki trendleri tespit etmeye çal&#;&#;&#;n. Yükselen trend, dü&#;en trend veya yatay trend olabilir. Destek ve direnç seviyelerini belirleyin.
Teknik analiz araçlar&#; olan göstergeleri kullanarak al&#;m-sat&#;m sinyalleri aray&#;n. Hareketli ortalamalar, RSI, MACD gibi göstergeler yayg&#;n olarak kullan&#;l&#;r.
Grafiklerde olu&#;an formasyonlar&#; analiz edin. Örne&#;in, ters omuz-ba&#;-omuz formasyonu veya yükselen üçgen gibi formasyonlar&#; takip edin. Bu formasyonlar, gelecekteki fiyat hareketlerini tahmin etmek için kullan&#;labilir.
Hisse senedinin i&#;lem hacmini analiz edin. Hacim, fiyat hareketlerinin gücünü ve i&#;lem aktivitesini gösterir. Hacim art&#;&#;lar&#; veya azal&#;&#;lar&#;na dikkat edin.
&#;irket haberleri, sektör geli&#;meleri veya ekonomik olaylar gibi faktörleri analiz edin. Bu haberler ve olaylar, hisse senedinin fiyat&#;n&#; etkileyebilir.
Yapt&#;&#;&#;n&#;z teknik analiz sonuçlar&#;na dayanarak riskleri ve getirileri de&#;erlendirin. Stop-loss ve take-profit seviyeleri belirleyin.

Borsada grafik okuma neden önemli?

Borsa grafik okuma becerisi, yat&#;r&#;mc&#;lar için önemli bir beceridir. Grafikler hisse senedi fiyatlar&#;n&#;n zamana ba&#;l&#; olarak nas&#;l hareket etti&#;ini gösteren görsel araçlard&#;r. Grafikleri do&#;ru bir &#;ekilde okumak piyasadaki e&#;ilimleri anlamak ve al&#;m-sat&#;m kararlar&#;n&#;z&#; desteklemek için önemlidir. Grafiklerdeki ana ögelerden biri trendlerdir. Trendler, fiyatlar&#;n genel olarak hangi yöne do&#;ru ilerledi&#;ini gösterir. Yükselen bir trendde fiyatlar genellikle yukar&#; do&#;ru ilerlerken dü&#;en bir trendde fiyatlar a&#;a&#;&#; yönlü hareket eder. Trendlerin yan&#; s&#;ra destek ve direnç seviyeleri de grafiklerde dikkate al&#;nmas&#; gereken önemli noktalard&#;r. Destek seviyeleri fiyatlar&#;n dü&#;erken durdu&#;u veya yükseli&#;e geçti&#;i noktalard&#;r. Direnç seviyeleri ise fiyatlar&#;n yükselirken durdu&#;u veya dü&#;ü&#;e geçti&#;i noktalard&#;r.

Grafiklerdeki desenler de önemli ipuçlar&#; sunabilir. Örne&#;in ters omuz ba&#; omuz (TOBO) veya çift dip gibi desenler, fiyatlar&#;n bir dönü&#; noktas&#;na yakla&#;t&#;&#;&#;n&#; gösterebilir. Ayn&#; &#;ekilde üçgen, bayrak veya flama gibi formasyonlar, fiyatlar&#;n belirli bir yönde h&#;zlanabilece&#;ini gösterir. Grafiklerde kullan&#;lan göstergeler de analiz için yard&#;mc&#; olabilir. Hareketli ortalamalar, RSI (Relative Strength Index), MACD (Moving Average Convergence Divergence) gibi göstergeler, fiyat hareketlerinin trendini, a&#;&#;r&#; al&#;m veya a&#;&#;r&#; sat&#;m seviyelerini ve momentumu de&#;erlendirmek için kullan&#;l&#;r. Bu göstergeler fiyat hareketlerinin arkas&#;ndaki gücü ve ivmeyi anlamak için kullan&#;&#;l&#;d&#;r.

Borsada grafik okuma becerisi nas&#;l geli&#;tirilir?

Borsa grafik okuma becerisini geli&#;tirmek için deneyim kazanmak ve pratik yapmak önemlidir. Gerçek zamanl&#; grafikleri inceleyerek ve geçmi&#; verilere göz atarak trendleri, desenleri ve önemli seviyeleri belirlemek için zaman ay&#;rmak faydal&#; olacakt&#;r. Ayr&#;ca teknik analiz konusunda kaynaklar okumak, web seminerlerine kat&#;lmak veya uzmanlardan e&#;itim almak da bilginizi art&#;rman&#;za yard&#;mc&#; olabilir.

Borsada grafik okuma becerisi yat&#;r&#;mc&#;lar&#;n piyasalardaki f&#;rsatlar&#; daha iyi de&#;erlendirmesine ve daha bilinçli kararlar almas&#;na yard&#;mc&#; olabilir. Ancak unutmay&#;n, grafikler her zaman kesin sonuçlar vermeyebilir ve riskler her zaman mevcuttur. Bu nedenle do&#;ru risk yönetimi stratejilerini uygulamak ve piyasa ko&#;ullar&#;n&#; dikkatlice de&#;erlendirmek önemlidir. Borsada temel ve teknik analiz yöntemlerini bir arada kullanmak daha kapsaml&#; bir analiz sa&#;layabilir. Temel analiz &#;irketin sa&#;laml&#;&#;&#;n&#; ve potansiyelini de&#;erlendirirken teknik analiz fiyat hareketlerini analiz ederek giri&#; ve ç&#;k&#;&#; noktalar&#; belirlemeye yard&#;mc&#; olabilir.

Sonuç olarak borsa analizi yapmak, hisse senedi analizi gerçekle&#;tirmek ve borsa grafik okumak yat&#;r&#;mc&#;lar&#;n karar verme süreçlerinde yard&#;mc&#; olan önemli araçlard&#;r. Ancak analiz yöntemleri her zaman do&#;ru tahminler yapmay&#; garanti etmez ve yat&#;r&#;mlar her zaman risk içerir. Bu nedenle do&#;ru bilgilere dayanarak iyi bir risk yönetimi stratejisi ile hareket etmek önemlidir. Yat&#;r&#;mc&#;lar, finansal piyasalara ili&#;kin güncel bilgilere eri&#;meli, geli&#;meleri takip etmeli ve gerekti&#;inde uzman dan&#;&#;manlardan destek almal&#;d&#;r.

ANASAYFAYA DÖNMEK &#;Ç&#;N TIKLAYINIZ

1. Temel Kavramlar

Birim fiyat

Birim fiyat, birim imalat için öngörülen fiyatı ifade etmek üzere kullanılan bir kavramdır. Daha açık anlatımla birim fiyat, bir imalatın adet, kg, m, m2, m3 biriminin fiyatıdır. Bu anlamda birim fiyat, örneğin 1 m3 betonun, 1 m2 duvar yapımının, 1 metre fore kazık yapılmasının veya montajı dahil 1 adet klimanın fiyatını ifade etmek üzere kullanılan genel bir kavramdır. 

sayılı Kanun kapsamındaki yapım işleri, teklif birim fiyatlı işler ve anahtar teslimi götürü bedelli işler olmak üzere iki gruba ayrılmaktadır. Bu durum, birim fiyat ifadesinin sadece teklif birim fiyatlı işlerde söz konusu olacağı şeklinde bir düşünce akla getirebilecekse de, bu doğru değildir. Zira, birim imalatın fiyatını ifade etmek üzere kullanılan birim fiyat, hem teklif birim fiyatlı hem de anahtar teslimi götürü bedelli tüm inşaat işlerinde söz konusu olmaktadır.

Birim fiyat, teklif birim fiyat üzerinden ihale edilen yapım işlerinde teklif aşamasında birim fiyat teklif cetveli kapsamında idareye sunulmakla birlikte, anahtar teslimi götürü bedelli işlerde birim fiyatın teklifle birlikte sunulması söz konusu olmamaktadır. Anahtar teslimi götürü bedelli işlerde birim fiyatlar, sadece aşırı düşük teklif sahipleri tarafından hesap cetveli kapsamında idareye sunulmaktadır.

Kamu Birim Fiyatı

Birim fiyatın genel bir anlam ifade ettiği belirtildikten sonra, özel bir anlam taşıyan “kamu birim fiyatı” ifadesinin açıklanması gerekmektedir. Kamu birim fiyatı, kamu kurum ve kuruluşları tarafından belirlenerek her yıl yayımlanan birim fiyatları ifade etmektedir. Birim fiyat belirleyerek yayımlayan birden fazla kamu kurum ve kuruluşu bulunmakta olup, bunların başında Çevre ve Şehircilik Bakanlığı gelmektedir.

Birim fiyat yayımlayan diğer kamu kurum kuruluşlarından bazıları ise şunlardır: Devlet Su İşleri Genel Müdürlüğü, Karayolları Genel Müdürlüğü, İller Bankası A.Ş., Milli Savunma Bakanlığı, TEDAŞ. Bu kurumlar, faaliyet gösterdikleri alanın gerektirdiği birtakım iş kalemleri için birim fiyatlar belirlemektedir. Bu kurumlar kendi görev alanlarını ilgilendiren hususlarla ilgili birim fiyat belirlerken, Çevre ve Şehircilik Bakanlığı tarafından yayımlanan rayiçleri de büyük oranda dikkate almaktadır.

Kamu kurumları tarafından yayımlanan birim fiyatlar yüzlerce hatta binlerce adetten oluşabilmektedir. Örneğin, Çevre Şehircilik Bakanlığı tarafından yayımlanan yılı İnşaat Birim Fiyatları adet imalat kaleminden oluşmaktadır. Bu nedenle, kamu kurum kuruluşları tarafından yayımlanan birim fiyatların her biri ayrı bir poz numarası ile kodlanmıştır. Bu poz numarası bir anlamda o imalatın kimlik numarasıdır ve o imalatın yapım şartlarını da içerir.

Her yıl yayımlanan kamu birim fiyatlarına % 25 müteahhit kârı ve genel giderler dahildir. Buna göre, yayımlanmış birim fiyat o imalatın piyasa fiyatını göstermektedir.

Birim fiyat listesinde yer alan fiyatlara KDV dahil değildir. Çevre ve Şehircilik Bakanlığınca yayımlanmış olan Genel Teknik Şartnameler ise birim fiyat ve tariflerinin tamamlayıcısıdır.

Birim fiyat yayımlayan kuruluşların başında gelen Çevre ve Şehircilik Bakanlığı, birim fiyatlara ilaveten bu birim fiyatlara dayanak teşkil eden analiz, alt analiz, yardımcı analiz ve inşaat rayiçlerini de yayımlamaktadır.

Esasen kamu birim fiyatı, bu fiyata dayanak teşkil eden analiz çalışması kapsamındaki alt analiz, yardımcı analiz ve inşaat rayiçlerinin kullanılması suretiyle hesaplanmaktadır. Dolayısıyla, aşağıda sırasıyla, analiz, alt analiz, yardımcı analiz ve rayiç kavramları açıklanacaktır.

Analiz

Analiz, birim imalatın (m2, m3, kg gibi) üretilebilmesi için kullanılan kaynakların nitelik ve miktarlarının ayrıntılı dökümüdür. Başka bir anlatımla, birim imalatı oluşturan girdilerin (bileşenlerin) daha ayrıntılı olarak tespiti için yapılan çalışmaya “analiz” denilmektedir.

Ayrıntılı bir analize dayalı olarak belirlenen birim fiyat daha gerçekçi olmaktadır. Analiz yapılırken, birim imalatı oluşturan girdiler önce ana başlıklar halinde gruplandırılmakta (malzeme, işçilik, makine vb.), daha sonra her bir grubun ayrıntıları tespit edilmeye çalışılmaktadır.

Birim imalatın fiyatına ilişkin analiz oluşturulurken, alt analizlerden, yardımcı analizlerden ve rayiçlerden faydalanılır.

Örneğin, Y poz numaralı “Ocak taşı ile blokaj yapılması” için Çevre ve Şehircilik Bakanlığı tarafından yayımlanmış yılı birim fiyatı 42,48 TL olup, bu iş kaleminin yayımlanmış analiz formatı aşağıdaki şekildedir.

poz numaralı dozlu demirsiz betonun Çevre ve Şehircilik Bakanlığı tarafından yayımlanmış analizi ise aşağıdaki gibidir:

Analizde bulunan kaynak miktarlar ile rayiç bedeller çarpılmak suretiyle hesaplanan birim imalat maliyetine, öngörülen kar eklenerek teklif edilen bedel bulunmaktadır.

Paçal analiz

Paçal analiz, bir iş kaleminin, kendi başına ayrı analizleri olan birden çok iş kaleminden oluşması durumudur. Dolayısıyla paçal analiz detayında girdi cinsleri değil, iş kalemleri yer almaktadır. Paçal analiz kapsamında yer alan iş kalemlerinin detayına inilerek girdi cinslerine ulaşılmaktadır. KGM/ poz numaralı “Bakım İçin Asfalt Betonu Binder Karışımı Temini” iş kalemi paçal analize örnek gösterilebilir. 

Alt analiz

Alt analiz, analiz kapsamındaki bir bileşenin hesaplanmasına dayanak teşkil eden analiz şeklinde tanımlanabilir.

Yukarıda verilen örnekten hareketle, Y poz numaralı “Ocak taşı ile blokaj yapılması” iş kaleminin analizi kapsamındaki bileşenlerden birisi olan “Ocakta hazırlanan taş (Y)” ile “Kazıcı yükleyici ( HP) (Y)” alt analiz kategorisine girmektedir.

Söz konusu bileşenler alt analiz kategorisinde yer aldığından, haliyle bu bileşenlere ilişkin de Çevre ve Şehircilik Bakanlığı tarafından yayımlanmış ayrı bir birim fiyat ve analiz bulunmaktadır. Bu şekilde, iş kalemine ilişkin birim fiyat, rayiçlere kadar uzanmaktadır.

Rayiçler

İnşaat rayiçleri, analizlere dayanak teşkil eden birim işçilik, malzeme ve makineye ilişkin Çevre Şehircilik tarafından öngörülen piyasa fiyatı şeklinde tanımlanabilir. Birim fiyatlar analizlere, analizler ise temelde rayiçlere dayanmaktadır. Rayiçler (tesisat rayiçleri hariç) kar hariç fiyatlardır.

Örneğin poz nolu “Fayans kaplama ustası” için yılı için belirlenmiş rayiç 6,40 TL (saat) ’dir. 

/1A poz nolu “Çakıl (Elenmesi gerekmeyen iri agrega)” için belirlenmiş rayiç yılı için 3,48 TL (m3)’dir.

poz nolu “Portland çimentosu (Torbalı)” için belirlenmiş rayiç yılı için ,00 TL (ton)’dir.

poz nolu “Ekskavatör ve dragline tipi makinalar HP (1Yd3)” için belirlenmiş rayiç yılı için ,00 TL (adet)’dir.

Birim fiyat; imalatın bir biriminin (adet, kg, m, m2, m3) fiyatı iken, rayiç; birim fiyat hesabında kullanılan birim işçilik, malzeme ve makinenin fiyatını ifade eder.

Kaynak: Uslu, Yusuf; Demirel, Salim, Kamu İhale Hukuku ve Yapım İşleri İhaleleri, Ekim