Folbiol 5

Diğer ismiyle folik asit olarak da bilinen Folbiol eksikliğinde ortaya çıkan anemi hastalığı için etkin bir tedavi yöntemleri arasında yer alır. Aynı zamanda gebelik dönemlerinde nöral tüp problemlerinin önüne geçebilmek için değerlendirilir. Diğer yandan kardiyovasküler ve inme hastalıkları içinde belli oranlarda riskleri minimum seviyeye indirdiği biliniyor.

Falbiol’un Yan Etkisi Var mı?

Herhangi bir yaygın yan etkisi bulunmayan falbiol, günümüzde farklı amaçlar doğrultusunda tedavi amaçlı kullanılıyor. Ancak uzmanlara göre yüksek oranda vücutta bulunan falbiol, B12 eksikliğini gizleme gibi bir problem ortaya çıkarabilmektedir. Bunun dışında bilinen ve yaygın olan yan etkisinin bulunmadığını söylemek gerekir. Diğer taraftan hücre bölünmesi ile beraber DNA ve RNA üretimi noktasında, falbiol aminoasitleri metabolize etme adına vücut için önemli kaynaklar arasında bulunuyor.

Yeterli miktarda falbiol tüketilmemesi ile beraber büyük alyuvar hücreleri ile anemi ortaya çıkabilmektedir. Bununla beraber kalp çarpıntısı, yorgunluk, dil üzerinde yaralar, nefes darlığı ile saç renginde değişiklik gibi belirtiler meydana gelebiliyor.

Falbiol Ne İçin Kullanılır?

Vücudun ihtiyaç duyduğu pek çok kaynak açısından önemli olan falbiol, özellikle hücrelerin üretilmesi ve bakımı noktasında etkin bir rol oynamaktadır. Aynı zamanda DNA ve RNA sentezi ile beraber bu bölümlerdeki istenmeyen değişikliklerin önüne geçer. En çok da gebelik ve bebeklik döneminde yaşanabilecek sık hücre bölünmesi ile büyümesi noktasında, oldukça önemli bir görev üstlendiğini söylemek mümkün. Böylece gebelik döneminin çok daha sağlıklı ve güvenli geçirme imkanı tanır.

Kısacası vücudun temel yapı taşları olan bölgeler adına sağlık getirir ve bu bölgede koruyucu üretken oluşturur. Hem yetişkinlerde hem de çocuklar da mutlaka farklı besin kaynakları üzerinden alınması gereken yapılar arasındadır. Böylece normal kırmızı ile beyaz kan hücreleri kazandırılarak anemiyi önleme noktasında güçlü olanak elde edilir.

Folbiol Ne İşe Yarar?

Sağladığı faydalar ile beraber falbiol çocuk ve yetişkinler adına önemli bir rol üstlenir. Farklı besin kaynaklarından alma şansı bulunurken, aynı zamanda takviye olarak da elde edilebilmektedir. Bu konuda folbiolun sağladığı yararları değişik açılardan ele almak mümkün.

- Hamile kalmayı planlayan kadınlar için önemli bir kaynaktır,

- Hem erkek hem de kadınlar için doğurganlık konusunda etkilidir,

- Kalp hastalıklarını %4 oranında azalttığı bilinir,

- Vücutta dengeli şekilde falbiol bulunması oranında inmeyi azaltmaktadır,

- Yetersiz falbiol alınması pek çok kanser riskini arttırabilmektedir. (Pankreas, yumurtalık, meme, kolon, rahim ağzı, akciğer, beyin ve prostat kanseri)

- Yapılan çalışmalar depresyon ve benzeri gibi nörolojik durumlar adına falbiol’un etkili olduğunu göstermiştir,

Bu gibi pek çok farklı problem karşısında önemli görevler üstlenen Folbiol, günümüzde yeterli derecede bünyede bulunmalıdır. Özellikle hücre yenilenmesi ile beraber bakım ve yukarıda sayılan pek çok hastalığın önüne geçme noktasında vücudun ihtiyaç duyduğu kaynaklar içerisinde bulunuyor.

Falbiol Eksikliği Nasıl Anlaşılır?

Eksikliği söz konusu olduğunda baş dönmesi, unutkanlık, aşırı yorgunluk, kansızlık ve nefes darlığı gibi problemler kendisini gösterir. Bunların dışında ayrıca günlük yaşam içerisinde ortaya çıkabilecek bazı belirtiler falbiol eksikliğini ortaya koyabilir.

- Bağışıklık sisteminin zayıflayarak sık aralıklarla hastalanmak,

- Çok çabuk üşüme,

- Hızlı kilo kaybı,

- Nörolojik problemler ve depresyon,

- İştahsızlık,

- Dilde şişme,

- Kronik yorgunluk,

- Erken saç beyazlama problemi,

- Asabiyet ve sinir ile beraber çok çabuk öfkelenme,

- Kabızlık,

- Cinsel isteksizlik problemi,

- Zaman içerisinde dudakların kuruması ve çatlaması,

Bu gibi belirtiler söz konusu olduğunda mutlaka falbiol eksikliğini giderebilmek için gerekli önlemlerin alınması gerekmektedir.

Gebe Kalmak ve Sağlık İçin Falbiol

Özellikle hamileliği düşünen kadınlar için falbiol büyük öneme sahiptir. Kan yapımı, yeni hücrelerinin oluşması ile DNA ve RNA üretiminde önemli bir kaynak olarak öne çıkıyor. Bu da hamilelik için gerekli olan etmenleri önemli oranda teşkil eder. Diğer yandan sağlıklı bir yaşam için doğal yollardan mutlaka falbiol miktarı dengeli şekilde alınmalıdır. Eğer doğal yollardan elde edilemiyorsa o zaman takviye ele alınmasına özen gösterilmelidir.

Folik asit, diğer adıyla pteroil glutamik asit bir B vitamini sınıfında olan B9 vitamininin sentetik yapıda olan formudur. B9 vitaminin doğal formuna verilen isim ise folattır. Latince yaprak anlamına gelen ‘folum' kelimesinden türetilmiştir. Bu ismi almasının sebebi ise yeşil yapraklarda bol miktarda bulunmasıdır.

Yetişkin bir insanın günlük folik asit ihtiyacı 400 mcg'dir. Gebelik, emzirme, hipertiroidizm, karaciğer hastalıkları, emilim bozuklukları, hemolitik anemi gibi durumlarda ise vücudun ihtiyaç duyduğu folik asit miktarı artmaktadır. Böyle durumlarda, doktor gerekli görürse folik asit takviyesi düşünülebilmektedir.

Folik asit suda erime özelliği olan bir vitamindir. Ayrıca ısı etkisi ile rahatlıkla parçalanmaktadır. Bu yüzden folik asit içeren besinler uzun süre pişirildiği zaman folik asit kaybı artmaktadır. Pişirme şeklinin de bu kayıp üzerine etkisi vardır. Kızartma yönteminde kayıp azken, suda haşlama yönteminde ise kayıp çoktur. Ayrıca pişirilen suyun atılması da kaybı artıracaktır.

Folik Asit Ne İşe Yarar?

Suda çözünebilen bu vitaminin vücudumuzda birçok işlevi bulunmaktadır. Özellikle hamilelikte folik asit eksikliği durumunda bazı konjenital hastalıklar görülmektedir. Bunlardan en sık görüleni nöral tüp defektidir. Bunun sebebi ise folik asidin sinir sistemi gelişimde önemli bir rol almasıdır.

Vücuttaki hücrelerin yenilenmesinde ve yeni hücrelerin oluşmasında folik asit etkilidir. Kemik iliğinde beyaz ve kırmızı kan hücrelinin yapımında, DNA ve RNA yapımında, karbonhidratların hücreler için gerekli olan enerjiye dönüştürülmesinde folik asidin işlevi vardır. Ayrıca kansere sebep olabilecek gen farklılaşmasını engellemede etkisi vardır.

Folik asidin damar sertliğini önleyerek kalp krizi, felç gibi durumları engellediği bilinmektedir.

Folik asit yan etkileri bakımından araştırıldığında, şimdiye kadar bilinen bir yan etkisine rastlanmamıştır. Ancak vücutta yüksek miktarda bulunan folik asidin B12 vitamini eksikliğini gizleyebileceği düşünülmektedir.

Folik Asidin Faydaları Nelerdir?

Folik asit yeni hücre yapımı ve var olan hücrelerin bakımı, DNA sentezi sırasında oluşabilecek farklılaşmaların önlenmesi açısından faydalıdır. Bu yüzden halk arasında kanser önleyici vitamin olarak adlandırılır. Özellikle gebelik ve bebeklik dönemleri gibi hücre bölünmesinin yoğun olarak görüldüğü dönemlerde etkisi büyüktür.

Folik asit kemik iliğinde beyaz ve kırmızı kan hücrelerinin üretilmesinde etkilidir. Kırmızı kan hücreleri kanda oksijen taşınmasında, beyaz kan hücreleri ise vücut savunmasında görev alması da folik asit yararları arasında sayılabilir. Özellikle kırmızı kan hücresi eksikliğine bağlı olarak hemolitik anemi görülebilir. Buna bağlı olarak, yorgunluk, halsizlik gibi belirtiler ortaya çıkabilir.

Hem erkeklerde hem de kadınlarda üreme hücrelerinin oluşmasında ve gelişmesinde katkısı olduğu için özellikle çocuk düşünen kişiler için önemlidir. Düşük doğurganlığın önlenmesi için yeterli miktarda folik asit alınması tavsiye edilmektedir.

Vücudunda folik asit eksiliği olan kişilerde depresyona eğilimin daha yüksek olduğu saptanmıştır. Ayrıca depresyon tedavisi için kullanılan ilaçların folik asit ile birlikte kullanılması tedavinin etkisini artırabilmektedir.

Romatoid artrit tedavisinde tedaviye destek olarak folik asit kullanılabilir. Bu uygulamanın faydalı olduğu görülmüştür.

Yapılan çalışmalarda folik asidin kalp hastalıkları riskini azalttığı gözlenmiştir. Takviye olarak folik asit kullanan kişilerde homosistein seviyelerinde düşüş görülmüştür. Kanda yüksek homosistein bulunması kalp hastalıkları riskini artırmaktadır. Folik asidin B12 vitamini ile birlikte bu tarz kalp hastalıkları riskini azalttığı düşünülmektedir.

Kronik olarak folik asidin düşük olması birçok kanser çeşidi için risk faktörüdür. Özellikle kolon, meme, pankreas, yumurtalık, akciğer, rahim, prostat, beyin kanseri olmak üzere farklı kanser türlerini tetikleyebilmektedir. Bu açıdan yeterli miktarda folik asit alınması kanser riskini azaltmaktadır. Ancak ihtiyaç olmadığı hâlde takviye olarak kullanılan folik asidin riski düşürdüğüne dair bir kanıt görülememiştir.

Gebelikte Folik Asit

Gebelik öncesi ve gebelik sırasında folik asit kullanımı özellikle beyin ve omurilik gelişimi gibi sinir sitemi organlarının gelişimi için oldukça önem arz etmektedir. Bu yüzden doğurganlık çağında olan ve bebek isteyen bireylerin gebelik öncesi günlük en az 400 mcg folik asit alması gerekir.

Beyin ve omurilik gelişimi gebeliğin ilk dört haftasında tamamlanmaktadır. Bu açıdan gebelik öncesi ve sırasında mutlaka folik asit kullanılması tavsiye edilir. Bu dönemde alınacak yeterli miktarda folik asit ile gelişebilecek olan beyin ve omurilik patolojilerinin önüne geçilmektedir. Gebelik oluştuktan sonra ise ilk 12 hafta folik asit kullanımı önerilir. Gebeliğin fark edilmediği durumlarda veya plansız gebelik gibi durumlarda gebelik teşhisi konulduğu zaman hemen folik asit takviyesi başlanmalıdır.

Gebelikte folik asit eksikliğine bağlı olarak gelişen en sık hastalık ise bir nöral tüp defekti olan ‘spina bifida'dır. Bu hastalık omurilik kanalının doğumsal olarak tamamen kapanmamasıyla oluşur. Pek çok probleme sebep olabilen bu doğumsal anomalinin oluşmaması için gebelikte doktorun önerdiği miktarda folik asit takviyesi uygulanır.

Folik asit eksikliğinin etkilediği diğer hastalıklar ise bebeğin omurgasının kapanmaması, omurgada kese bulunması gibi durumlar veya anensefali gibi beyin gelişimi olmayan bebekler olabilir. Yapılan araştırmalara göre doğum öncesinde veya gebelik sırasında folik asit kullanılması bu hastalıkların riskini oldukça azalttığı gösterilmiştir.

Folik Asit Eksikliği Sebepleri Nelerdir?

Folik asit ya da doğal kaynaklardan alınan folat, suda çözünen bir vitamindir. Bu yüzden yağ dokusunda depolanmaz ve her gün alınması gereklidir ve alınan fazla folik asit idrarla atılmaktadır. Bu nedenle folik asit eksikliği hızlı bir şekilde belirti göstermektedir. Başlıca folik asit eksikliği sebepleri şunlardır:

• Sindirim sisteminde bulunan emilim bozuklukları (çölyak, crohn hastalığı gibi)
• Alkol kullanımı
• Sebze ve meyvelerin aşırı pişirilerek folik asidin yapısının bozulması
• Böbrek diyalizi
• Bazı ilaçları kullanılması
• Yetersiz ve dengesiz beslenme

Folik Asit Eksikliğinde Görülen Belirtiler Nelerdir?

Folik asit kemik iliğinden kırmızı kan hücreleri yapımına yardımcı olmaktadır. Eğer folik asit alımında yetersizlik varsa kırmızı kan hücrelinin az yapılmasına bağlı olarak anemi yani halk arasında yaygın olarak bilinen adıyla kansızlık tablosu görülmektedir. Buna bağlı olarak dokulara ihtiyaç duyduğu oksijen gitmemektedir. Özellikle gebelikte bebeğin yetersiz oksijen alması bebeğe zarar verebilmektedir. Ayrıca anemiye bağlı olarak nefes darlığı, baş dönmesi, solgun görüntü, çabuk yorulma gibi belirtiler ortaya çıkabilir.

Bunlardan başka, folik asit eksikliği belirtileri arasında yorgunluk, halsizlik, sinirlilik, uyuşukluk gibi genel durum bozuklukları; mide bulantısı, kusma, karın ağrısı, ishal, kilo kaybı gibi sindirim sistemi rahatsızlıkları, depresyon, zihinsel karışıklık, hafıza sorunları, anlama ve karar verme problemleri gibi psikolojik sorunlar; batma, yanma, karıncalanma gibi nörolojik problemler sayılabilir. Ayrıca büyüme ve gelişme çağındaki çocuklarda büyümde yavaşlama görülür. Baş ağrısı, baş dönmesi, nefes almada zorlanma, solukluk ve kaslarda güçsüzlük de folik asit eksikliğinde ortaya çıkan belirtilerdir.

Nadir olarak ise kalp atışının ve nefes alıp vermenin hızlanması, kalpte üfürüm, yutma esnasında ağrı, ciltte kızarıklık ve pullanma, dilde hassasiyet, ağızda kanayan yaralar ve ağızda çatlaklar da görülebilmektedir.

Folik Asit Eksikliği Tanısı

Folik asit eksikliğinin birçok belirtisi olmasına rağmen tanı koydurucu net bir belirtisi yoktur. En belirgin semptomu anemi olduğu için genellikle anemi durumlarında altta yatan sebep bulunmaya çalışılır. Böyle durumlarda kan testleri yapılarak tanı konulabilir. Eğer sindirim sisteminde bir sorun olduğu düşünülüyorsa baryum testi yapılabilir.

Folik Asit Eksikliği Tedavisi

Folik asit eksiliğinin tedavisi için öncelikle altta yatan bir emilim bozukluğu olup olmadığı saptanmalıdır. Eğer böyle bir durum varsa emilim bozukluğu tedavi edilmelidir. Sonrasında folik asit eksikliği tedavisine geçilmelidir.

Emilim bozukluğundan bağımsız folik asit eksikliği varsa folik asit takviyesi yapılarak eksiklik giderilmeye çalışılır. Bu takviyeler tablet veya kapsül formunda, enjeksiyon şeklinde yapılabilir. Genellikle ağız yoluyla alınması önerilir. Tedavi sıklıkla folik asit eksikliğine bağlı anemilerde, gebelik öncesi ve sırasında annenin folik asit eksikliği yaşamaması için uygulanır.

Vücudumuz için birçok etkisi olan folik asidin eksikliği durumunda ise olumsuz tablolar oluşabileceği için kişilerin tedavilerini uygulaması önem arz etmektedir. Özellikle çocuk sahibi olmayı planlayan çiftler için folik asit çok fazla önem taşıdığı için çocuk sahibi olmadan önce gerekli kontrolleri yapmak ve gerekirse tedavi almak için mutlaka bir sağlık kuruluşuna başvurmalıdır.

Folik Asidin Yan Etkileri

Vücuda doğal yollardan alınan folik asidin bir yan etkisi bulunmamaktadır. Doğal olmayan yöntemlerle üretilen sentetik folik asidin takviye olarak alınması durumunda veya yüksek doz alınması durumunda bazı yan etkiler ortaya çıkabilmektedir. Bu sorunlar genellikle alerjiye bağlı gelişen kurdeşen, nefes darlığı, yüz, dil, dudaklar ve boğazda şişlik gibi durumlardır. Bu gibi semptomların görülmesi durumunda acilen bir sağlık kuruluşuna başvurulmalıdır. Bu belirtiler ciddi ve ölümle sonuçlanabilecek kadar önemlidir. Bu tarz belirtiler çok sık görülmese de dikkatli olmak gereklidir.

Daha hafif ve daha sık görülen yan etkiler ise mide bulantısı, kusma, şişkinlik, gaz problemleri, iştah kaybı, hiperaktivite, depresyon, vücutta kızarıklık ve kaşıntı, uyku düzeni bozulması, kas kasılması ve kas krampları, konsantrasyon bozukluğu, sinirlilik hali gibi belirtilerdir.

Folik Asit İçeren Besinler Nelerdir?

Sağlıklı bir yaşam için günlük 400 mcg folik asit alınması gereklidir. Günlük öğünlerle bu ihtiyaç karşılanmaktadır. Ancak gebelik veya emilim bozukluğu gibi durumlarda doktora başvurarak folik asit takviyesi alınabilir. Folik asit hangi gıdalarda var diye merak ediyorsanız, folik asit açısından zengin olan besinler şunlardır:

Baklagiller: Baklagiller folik asit açısından oldukça zengindir. Özellikle mercimek, barbunya, fasulye, bezelye tercih edilebilir. Bir kâse mercimekte günlük alınması gereken folik asit miktarı bulunmaktadır. Mercimek ayrıca demir ve yavaş sindirilen karbonhidrat bulundurduğu için de tercih edilebilir.

Yeşil Yapraklı Sebzeler: Folik asit kelime kökeni olarak Latince folum yani yaprak kelimesinden türetilmiştir. Bunun sebebi yeşil yapraklı sebzelerde folik asidin bol bulunmasıdır. Özellikle ıspanak, lahana, roka, karalahana, nane, maydanoz, marul gibi sebzelerde bol miktarda bulunmaktadır.

Kuşkonmaz: Kuşkonmaz birçok vitamin ve mineral ile birlikte folik asit içermektedir. Hem lezzetli hem besleyici bir besin maddesi olması sebebiyle tercih edilir. Yarım kase kuşkonmaz günlük alınması gereken folik asit miktarının üçte birini karşılamaktadır.

Turunçgiller: Portakal, limon, mandalina, greyfurt gibi turunçgiller folik asit için tercih edilen meyvelerdendir. Bir bardak portakal suyu ortalama günlük alınması gereken folik asit miktarının beşte birini karşılamaktadır.

Brokoli: Detoks yiyeceklerinde biri olarak bilinen brokoli ayrıca iyi bir folik asit kaynağıdır. Vitamin ve minerallerinden tam faydalanabilmek için özellikle buharda pişirilmesi önerilir. Bir fincan brokoli bile günlük alınması gereken folik asit miktarının yaklaşık dörtte birini karşılamaktadır.

Avokado: Yumuşak kıvamıyla tereyağını andıran avokado içerdiği yağ asitleri, K vitamini ve folik asit miktarıyla oldukça zengindir. Bu meyve günlük hayatta kahvaltılarda, salatalarda ve sandviçlerde kullanılarak tüketilebilir.

Fındık: Fındık yüksek miktarda protein, vitamin, mineral içermesine ek olarak zengin lif içeriği ile de tercih edilen bir besindir. Bunların yanında yüksek oranda folik asit içerdiği için de fındığın tüketilmesi tavsiye edilir.

Karaciğer ve Böbrek: Özellikle dana karaciğerinde yoğun miktarda folik asit bulunmaktadır. Böbrek de folik asit açısından zengindir. Bu besinler tüketilirken taze olmasına ve hijyenik bir ortamda hazırlanmasına dikkat edilmelidir.

Pancar: Birçok mineral ve vitamin açısından zengin olan pancarın bir kasesinde ortalama günlük alınması gereken folik asit miktarının üçte biri bulunmaktadır.

Yumurta: İçerisinde çeşitli vitamin, mineral ve protein bulunan yumurta, folik asit açısından da zengin bir besindir.

Folik asit açısından zengin olan diğer besinler arasında ise ay çekirdeği, muz, çilek, kereviz, tahin, ceviz, buğday, papaya, Brüksel lahanası, soya fasulyesi, bamya, domates suyu, bal kabağı sayılabilir.

Bu besinler dengeli bir şekilde tüketilerek vücudun ihtiyaç duyduğu folik asit doğal yollarla alınış olur.