Fraksiyone Küretaj

Kadın olsun, erkek olsun kürtaj kelimesini duymayan yok gibidir. Buna karşın yine pekçok kişi kürtajın sadece bebek aldırmak olduğunu düşünür. Oysa kürtaj en çok istenmeyen ya da zorunluluk durumunda gebeliğin sonlandırılması için uygulalan bir işlem olmasına karşın kelime olarak sadece bu işlem için kullanılan bir terim değildir.

Kürtaj kelime anlamı ile kazımak anlamına gelir. Örneğin diş hekimleri de diş etlerindeki lezyonarı temizlemek için kürtaj yaparlar. Sozcüğün doğru şekli kürtaj değil küretajdir. Ancak dilimize kürtaj olarak yerleşmiştir. Kadın Hastalıkları ve Doğum branşında kürtaj terimi rahim içerisinden herhangi bir dokuyu birtakım aletler ile kazıyarak alma işlemi için kullanılır. Bu dokular gebelik ürünü olabileceği gibi biopsi ya da tedavi amaçlı alınan dokular da olabilir.Kadın hastalıkları ve doğum bölümünce yapılan küretajlar iki aşamalıdır. Birinci aşama rahim ağzının genişletilmesi (dilatasyon), ikinci aşama ise küretajdır (curettage). Bu nedenle işlem için kullanılması gereken en doğru terim ingilizce Dilatation and Curettage kelimelerinin başharflerinden oluşan D&C’dir.Tüm dünyada olduğu gibi ülkemizde de kürtaj kadın doğum hekimlerinin en çok uyguladığı cerrahi işlemlerin başında gelmektedir. Ancak unutulmamalıdır ki kürtaj bir doğum kontrol yöntemi değildir.

Türleri

Kürtaj (kadın hastalıkları ve doğum’da kullanıldığı şekliyle) rahim içinden doku almak anlamına geldiğine göre sadece gebelik sonlandırmak için yapılmaz.

Özellikle kanama bozukluklarında ve monopoz sonrası kanamalarda teşhis amaçlı küretaj yapılabilir. Yine infertilite (kısırlık) araştırmalarında yumurtlama olup olmadığını anlamak vb. amaçlı kürtaj uygulanabilir.

Gebelik Boşaltımı
Üreme çağındaki kadınlarda en sık uygulanan kürtaj şeklidir. İstenmeyen gebeliklerin sonlandırılması amacı ile yapılır.

Probe Küretaj
Kanama bozukluklarında ve özellikle menopoz sonrası kanamalarda teşhis amaçlı yapılan işlemdir. Özel aletler (küret) ile rahim içi, bazal tabakaya kadar kürete edilir (kazınır). Şiddetli ve uzun süreli kanamalarda hem altta yatan sebebi tespit edebilmek, hem de kanamayı durdurmak için uygulanır. Bu açıdan bakıldığında aynı zamanda bir tedavi şeklidir. Bu işlem sayesinde endometrial hiperplazi, rahim kanseri, rahimde yaşa bağlı zayıflama (atrofi) teşhisi konabilir.

Fraksiyone küretaj
Uygulanış amacı probe küretaj ile hemen hemen aynıdır. Ancak burada rahimin içini döşeyen endometrium tabakasından ve rahim ağzının içini döşeyen endoservikal kanaldan ayrı ayrı örnekler alınır ve pataolojik tahlile gönderilir. Özellikle rahim kanseri ve rahim ağzı kanserinin ayrımında önemli bir teşhis aracıdır.

Endometrial Dating
İnfertilite teşhisinde yumurtlamanın olup olmadığını anlayabilmek için adet siklusunun 21. gününde endometriumdan örnek alınır. Yumurtlamadan sonra salgılanan progestron hormonunun etkisi ile endometrium sekresyon (salgılama) fazına girer. Endometrial dating’de amaç endometrium durumunun adet siklusu ile uyumlu olup olmadığı anlamaktır. Bu amaçla rahim içinden özel bir küret ile tek bir örnek alınır.

Revizyone küretaj
Kendiliğinden olan bir düşükten sonra içeride kalan parçaları temizlemek için yapılan küretaja verilen isimdir. Düşüğün tam olduğu yani içeride parça kalmadığı düşünülse bile revizyone küretaj yapılması prensiptir.

Ayrıca doğumdan sonra içeride plasenta parçaları kaldığından şüpheleniliyorsa, Boom küret adı verilen özel küretler ile kalan parçalar alınır. Bu işlemde revizyone küretaj olarak değerlendirilir.

Nasıl yapılır

Hayatında ilk defa kürtaj olacak kadınlar işlemin nasıl yapıldığını bilemedikleri için büyük korku yaşarlar. Bazı kadınlar daha önceden bu tür bir operasyon geçirmiş arkadaşlarından duydukları sayesinde konu hakkında bilgi sahibi olabilirler. Bu bölümde kürtaj işleminin nasıl yapıldığı ayrıntıları ile anlatılmaktadır.

Kürtaj genel anestezi ya da lokal anestezi ile yapılabilir. Lokal anestezi uygulandığında rahim ağzının her iki yanına ilaç enjekte edilir. Bu anestezi sadece rahim ağzı özel bujiler ile dilate edilirken duyulan ağrıyı digerdiğinden, lokal anestezi ile yapılan işlemlerde acı duyulabilir.

Bizim tercihimiz kürtajın genel anestezi ile yapılması yönündedir. Bu sayede hem hasta ağrı ve acı duymaz, hem de işlemden kaynaklanan komplikasyon riski en aza indirilmiş olur.

Kürtaja karar vermeden önce sadece pozitif olan gebelik testine itbar edilmemeli, mutlaka ultrason ile gebeliğin varlığı ve rahim içinde yerleştiği teyid edilmelidir.

Kürtaj ilk olarak muayene ile başlar. Bu aşamada kişi idrarını yaparak mesanesini boşalttıktan sonra iç çamaşırını çıkartıp muayene masasına geçer. İdeal olan kişinin bu aşamadan önce özel önlükler giymesi ve kendi kıyafetleri ile işlem odasına girmemesidir. Jinekolojik muayene masası özel bir masadır ve kişinin işlem için en uygun pozisyon olan lithotomi pozisyonunda, yani bacaklarını özel bölümlere yerleştirerek yatmasına olanak verir. Eğer genel anestezi uygulanacak ise hastaya bu aşamada ince bir katater yardımı ile damar yolu açılır ve anestezi uzmanı bir hekim tarafından ilaç verilir. Hasta birkaç saniye içinde uyur. Önemli olan anestezinin kadın doğum hekimi ya da bir başkası tarafından değil bu konuda tecrübeli bir anestezi uzmanı tarafından verilmesidir.

Hasta uyuduktan sonra pozisyon verilir ve ilk önce rahimin durumunu ve büyüklüğünü değerlendirmek için jinekolojik muayene yapılır. Rahimin özellikleri anlaşıldıktan sonra vajinal spekulum yerleştirilir. Spekulum ile rahim ağzı görünür hale gelir. Vajina ve serviks antiseptik solüsyonlar ile yıkanarak olası bir enfeksiyona karşı önlem alınır. Lokal anestezi uygulanacak ise bu aşamada yapılır ve serviksin her iki yanına ilaç enjekte edilir. Daha sonra serviks yani rahim ağzı tenekulum ya da tekdişilli adı verilen bir alet ile tutulur. Bu işlem ağrı verebilir. Tenekulum çekilerek rahimin düz bir hale gelmesi sağlanır.

Buji adı verilen aletler yardımı ile rahim ağzı genişletilmeye başlanır (dilatasyon). Bunun için mümkün olan en ince buji kullanılır. Bujiler çaplarının milimetre cinsinden büyüklüğüne göre numaralandırılır. Genelde 6 ya da 7 numara bujiye kadar dilate edilir. İşlem daha önce doğum yapmış olanlarda kolay olmakla birlikte, şahsi tecrübelerimize göre gebe kadınlarda rahim ağzı zaten 6-7 milimetre dilate olmuş olduğundan çoğu kadında dilatasyona gerek kalmaz.

Dilatasyon işlemi tamamlandıktan sonra plastik kanüller rahim ağzından geçirilerek, rahim boşluğuna ulaşılır. Bu kanüller meşrubat içmek için kullanılan pipetlere benzerler. Kanül yerleştirildikten sonra, ucu bu amaç için üretilmiş 60 santilitrelik, vakum yaratan özel enjektöre bağlanır. Enjektörün düğmesi açılarak negatif basınç oluşması sağlanır ve enjektör ileri geri hareket ettirilerek rahim içi temizlenir. Bu işlem lokal anestezi altında hastaya oldukça rahatsızlık ve acı vermektedir. Rahim içi tamamen temizlenene kadar işleme devam edilir. Eğer içeride parça kalmasından şüphe edilir ise kesin küretler ile kavite iyice temizlenir. Eskiden kullanılan bu küretler günümüzde artık pek tercih edilmemektedir. Hem rahim delinmesi hem de işlem sonrasında rahim iç zarlarının yapışmasına bağlı ileride gelişebilecek kısırlık ihtimali keskin küretler ile çok artmaktadır. 10 haftalıktan küçük gebeliklerin sonlandırılmasında keskin küretlere gerek yoktur. Eğer tıbbi bir neden ile ve hekimler kurulu kararı ile 10 haftadan büyük bir gebeliğin sonlandırılmasına karar verilmiş ise bu işlem daha büyük kanülleri vakum cihazlarına bağlayarak yapılır ve ardından keskin küretler ile parça kalıp kalmadığı kontrol edilir.

Biopsi amaçlı yapılan kürtajlarda da en ince kanüller kullanılabilir. Ancak burada ince kesin küretlerin tercih edilmesi patolojik tanı açısından daha yararlı olabilir.

Kavitede parça kalmadığından emin olunduktan sonra kanüller ya da küretler çıkartılır. Tenekulum yerinden alınır ve eğer çıktığı yerde kanama varsa baskı uygulanarak durdurulur. Vajina tekrar antiseptik solüsyonlar ile yıkanır. Ardından spekulum çıkartılır.

İşlem lokal anestezi ile yapılmış ise hasta 5-10 dakika dinlendikten sonra kalkabilir ve gidebilir. Genel anestezi uygulanmış ise hasta uyandırılır. Uyanma süresi genelde kullanılan ilaca bağlı olarak 5-10 dakika kadar sürer. Hasta 60-120 dakika kadar dinlendikten sonra evine gidebilir.

Eve giderken hiçbir kimse kişinin kürtaj olduğunu anlayamaz. Dışarıdan fark edilebilecek herhangi bir belirti yoktur. Evine gönderilen hastaya antibiyotik, ağrı kesici ve kanama azaltıcı ilaçlar verilebilir. Hasta genelde 1 hafta sonra ultrason kontrolüne çağırılır.

Kürtaj sonrası 2-3 gün kadar kanama olabilir. Ancak hiç kanama olmaması da anormal bir durum değildir ve inceleme gerekmez. Kanama olmamasına rağmen şiddetli ağrılar var ise inceleme gerekir.

Kürtaj basit bir işlem olmakla birlikte, bana göre muayenehane ya da poliklinik şartlarında değil hastane şartlarında yapılmalıdır.

Riskleri

Tüm cerrahi işlemlerde olduğu gibi ister genel anestezi ile ister lokal anestezi ile yapılsın küretajın da birtakım riskleri vardır. Bunlar anesteziye bağlı riskler ve işleme bağlı riskler olarak 2 ye ayrılır.

Anesteziye Bağlı Riskler
Lokal anestezi ile yapılan işlemlerde en önemli risk işleme başlarken rahim ağzı özel bir alet yardımı ile tutulduğunda duyulan ağrı nedeni ile ani tansiyon düşmesi ve bayılmadır. Vazovagal senkop adı verilen bu durum oldukça sık görülür. Yine duyulan çekilme hissi nedeni ile bulantı ve kusma görülebilir.

Genel anestezinin riskleri ise hastanın yaşı, genel sağlık durumu, var olan sistemik hastalıkları, allerjik öyküsü gibi faktörlere bağlıdır. Bu faktörlerden doğan riskleri en aza indirmek için genel anestezi mutlaka ve mutlaka bir Anesteziyoloji ve Reanimasyon uzmanı tarafından verilmelidir. Bu uzman hastanın durumuna göre en uygun ilaç ya da ilaçları seçecek bilgi ve tecrübeye sahiptir. Genel anestezi ile yapılacak olan işlemlerin muayenehane ya da poliklinik değil hastane şartlarında yapılması daha uygun olur.

İşleme bağlı riskler
Rahimin delinmesi (Rüptür)
Gebe bir rahim, gebe olmayan bir rahim’e göre çok daha yumuşakdır. Bu nedenle işlem esnasında yapılan dikkatsiz ve sert bir hareket rahimin delinmesine neden olabilir. Rahim delindiği fark edildiğinde hemen işleme son verilir ve hasta müşahade altına alınır. Eğer delinen bölgeden karın boşluğu içine kanama oluyor ise hastada spesifik belirtiler ortaya çıkar. Bu durumda acilbir ameliyat gereklidir. Hastanın karın boşluğu açılarak delinen yer onarılır. Çoğu rüptür vakasında delinme uterusun fundus bölgesinden olduğu için kanama olmaz ve delinen bölge bir süre sonra kendiliğinden kapanır. Eğer işlem esnasında rüptür olduğu fark edilmez ise barsaklar, mesane, rektum gibi organlar hasar görebilir ve bu durumda hastada hayati tehlike yaratacak boyutlara varabilecek riskler doğar. Bu durumda acil bir ameliyat ile zedelenen dokuların onarılması hayat kurtarıcıdır.

Rahim delinmesi işlem dikkatli yapıldığı taktirde son derece nadir görülen bir komplikasyondur. Risk gebelik yaşı büyüdükçe artar.

Rest plasenta
Küretajın en sık görülen komplikasyonu halk arasında parça kalması olarak anılan “rest” durumudur. Belirli bir sure sonra ortaya çıkan fazla miktarda olan ve kesilmeyen kanama ile kendini belli eder. Tedavide yeniden küretaj gerekir. Ciddi bir tehlike yaratmaz. 5 haftadan küçük ve 10 haftadan büyük gebeliklerde daha fazla görülür.

Enfeksiyon
Diğer bir komplikasyon ise enfeksiyondur. Genelde işlemden 5-6 gün sonra ortaya çıkar. Gelişen enfeksyon tüplere kadar yayılırsa tüplerde yapışıklık ve tıkanıklığa sonuçta da kısırlığa neden olabilir. İşlem esnasında hijyen ve sterilite kurallarına uyulursa risk azalır. Bazen kişinin kendisinden kaynaklanan faktörler neticesinde enfeksiyon ortaya çıkabilir. İdeal olan her kürtaj işleminden sonra koruyucu amaçlı antibiyotik tedavisi uygulamaktır.

Gebeliğin devamı
Çok küçük gebeliklerde bazen gebelik ürünü boşaltılamayabilir ve olay devam edebilir. 5 haftalıktan küçük gebeliklerde daha sık görülür.Fark edildiğinde 1 hafta sonra işlemin tekrarı gerekebilir. Bu nedenle kürtajın en erken 5-6. haftalarda yapılması uygun olur.

Rahim içinde kan birikmesi(Hematometra)
Son derece nadir görülen bir durumdur. İşlem sonrası rahim ağzı sımsıkı kapanır ve kan rahim içinde birikir. Oldukça ağrılı bir durumdur. Rahim ağzının ince bir buji ile açılması sorunu çözer.

İşlemin yapılamaması
Bazen daha önceden geçirilmiş operasyonlar ya da rahimdeki şekil bozukluklarına bağlı olarak rahim içerisine katater sokulmaz ve kürtaj yapılamaz. Böyle bir durumda hasta anesteziden uyandırılır, ağzıdan ve vajinalyoldan uygulanan bazı ilaçlar ile rahim ağzının açılması sağlanır ve daha sonra kürtaj gerçekleştirilir.

Yapışıklık
Bir başka risk ise küretaja bağlı gelişen ve Asherman sendromu adı verilen durumdur. Burada rahimin iç duvarlarında yapışıklıklar ve dolayısı ile adet kanamasında azalma ve hatta kısırlık görülebilir. Nedeni metal küretler ile rahimin gereğinden fazla kazınmasıdır. Tanısı rahim filmi çekilerek konur.Tedavisi cerrahidir.

Aşırı Kanama
Özellikle büyük gebeliklerde işlem esnasında aşırı miktarda kanama olabilir. Kanama durdurulamaz ise hasta şok tablosuna girebilir. Oldukça nadir görülen bir durumdur.

Adet gecikmesi
Kürtaj sonrasi ilk adet genelde 4 hafta sonra görülür. Kürtajın yapıldığı gün adet kanamasının ilk günü olarak kabul edilir ve normalde kaç günde bir adet görülüyor ise o kadar süre sonra ilk adetin olması beklenir. Nadiren bu süre 60 güne kadar uzayabilir. Eğer beklenen günde adet görülmez ise mutlaka jinekolojik değerlendirme gerekir. Eğer adet gecikmesine gebeliğin devamı, Asherman Sendromu gibi bir komplikasyon neden olmamış ise ya da gebelik devam etmiyor ise ilaçlar ile adet kanamasının olması sağlanır.

Kürtajın tüm riskleri gebelik haftası büyüdükçe artar. Bu nedenle kürtaja karar verildiğinde yasal sınır olan 10. haftanın geçirilmemesi gerekir. 10 haftadan büyük gebelikler illegal olduğu için genelde hastane şartlarında değil izbe muayenehanelerde uygulanmaktadır. Bu durumda zaten artmış olan risklerin daha da katlanmasına olanak sağlar. Medyada büyük gebelik sonlandırılırken hayatını kaybeden pekçok genç kadının haberleri maalesef sıkça yer almaktadır. Adet gecikmeniz olmasa bile gebelik şüpheniz varsa mutlaka bir jinekoloğa müracaat ediniz.

İşlemden önce:

• İşlemin yapılacağı merkeze mümkünse yanınızda işlemden sonra size eşlik edebilecek bir arkadaşınızla geliniz.
• İşlemden 6 saat öncesinden ağızdan birşey almayınız. Buna su da dahildir.
• İşlem odasına alınmadan önce mutlaka tuvalate giderek mesanenizi boşaltınız.

İşlemden sonra

• İşlemden sonra ayılma odasına alınarak burada 30-60 dakika kadar dinleneceksiniz.
• İşlem sonrası normal bir şekilde evinize ya da işinize gidebilirsiniz. Doktorunuz başka bir şekilde önermediyse herşeyi yiyip içebilirsiniz. Bu konuda herhangi bir kısıtlama yoktur. Uzun süredir aç olduğunuz için şekerli birşeyler yemenizde yarar vardır.
• Genel anestezi sonrası 6-8 saat araba kullanmak gibi dikkat isteyen aktivitelerde bulunmamanız uygun olacaktır.
• İlk 1-2 gün adet sancısı benzeri ağrılarınızın olması normaldir. Bu durumda doktorunuzun size önereceği ağrı kesicileri alabilirsiniz.
• Doktorunuz operasyon sırasında size koruyucu antibiyotik yapmamış ise daha sonra kullanımınız için reçete verebilir.Bu antibiyotiği doktorunuzun tarif ettiği şekilde kullanınız.
• İşlem sonrası 3-4 gün kadar kanamanız olabilir. Kanama ile birlikte ufak pıhtı ya da parçalar da düşebilir. Bu tamamen normal ve beklenilen bir durumdur.Buna karşılık kanamanın olmaması da anormal bir durum olduğu anlamına gelmez. Bu nedenle kanamanız olmasa da endişelenmeyiniz.
• İşlem yapılan günü son adet kanamanızın ilk günü gibi kabul edebilirsiniz buna göre yaklaşık 1 ay sonra ilk adet kanamanız olacaktır. Eğer 40 gün içinde adet görmezseniz mutlaka doktorunuzu arayınız.
• Kanamanız devam ettiği sürece havuza, denize, jakuziye girmek sakıncalıdır. İşlemden hemen sonra duş şeklinde ayakta banyo yapabilirsiniz.
• Kanamanız devam ettiği sürece cinsel ilişki sakıncalıdır. Kanamanız bittikten sonra ilişkiye girebilirsiniz.
• Kanamanız adet kanamasından fazla miktarda olursa ya da ateşiniz 38 derecenin üzerine çıkarsa mutlaka doktorunuza haber veriniz.
• Aksi belirtilmediği taktirde işlemden 1 hafta sonra kontrol randevunuza gidiniz

Kürtajın Yasal yönü

Ülkemizde gebelik sonlandırılması amacı ile yapılan küretajlar yasa ile tanımlanmış ve sınırlandırılmıştır. Buna göre 18 yaşından büyük ve evli olan kadınlar hem kendi hem de eşlerinin rızası ile küretaj olabilirler. Evli olmayan kadınlarda eş rızası aranmaz. 18 yaşından küçük kişiler ise ancak veli veya vasilerinin onayı ile kürtaj olabilirler. Kürtaj bir mahkeme sonucu verilmiş bir karar ise işlemden önce mahkeme kararının tebliği gerekir.

Eğer işlem genel anestezi altında yapılacak ise yine hastadan muaffakatname adı altında bir form doldurması istenir.

10 haftadan büyük gebelikler ancak anne hayatını tehlikeye atan bir durum, ya da bebekte anomali varlığında ve heyet kararı ile sonlandırılabilir. Aksi davranışlar hem işlemi yapan hem de yaptıran için ciddi cezai yaptırımlara sahiptir.

Kürtaj Nasıl Mı? Kürtaj İşlemi,Kürtajın Riskleri  Fiyatları Kürtaj sonrası

Kürtaj  kelime anlamı itibarıyle rahim içinden doku alınması  anlamına gelmektedir. Halk arasında  “kürtaj” kelimesi ile  genellikle gebelik sonlandırılması .Kürtaj işlemi (tıbbi tahliye) için  “küretaj”, “kürtaş” , “gebelik sonlandırma” , “küretaj” , “çocuk aldırma” ve “bebek aldırma” tabirleri  kullanılmaktadır.
Kürtaj işlemi gebelik sonlandırma işlemi  dışında tanı amaçlı biopsi veya tedavi amaçlı bir işlem olarak da kullanılmaktadır. Biopsi amacı ile yapılan küretaj şlemine tıp dilinde D&C (dilatasyon - küretaj) denmektedir..

Kürtaj İçin En Uygun Dönem Hangisidir?

İstenmeyen gebelik oluştuğunda  yada tıbbi sebeplerden dolayı  kürtaj gerektiğinde (örneğin boş gebelik,bozulmuş gebelik,tam olmayan düşük ,abortus inkompletus gibi sebeplerle )  tıbbi müdahale vakit geçirmeden yapılmalıdır. Beklemek ile sonuçlanana hamilelik  haftasının büyümesi  işlem risklerinin ve işlem esnasında kullanılacak steril tıbbi tahliye kanüllerinin çaplarının büyümesine, dilatasyon işlemi için kullanılan “hegar bujileri”nin kalınlıklarının artmasına ve  işlem süresinin de sonuç  olarak  uzamasına neden olacaktır.Tüm bunlar kürtaj işlemine ait risklerin  ve olumsuzlukların görülme oranını da doğal olarak arttırır. Gebelik sonlandırma işlemi için en uygun dönem son adet tarihine göre 5-8 hafta arası yapılandır. 5 hafta altı gebelik kesesi görülemeyeceğinden ve 8-10 hafta arası büyümüş gebelik kesesine bağlı işlem sonrası kanama ve ağrının daha fazla olabileceğinden dolayı ideal kürtaj işlemi için dönem 5-8 haftalık arasıdır. Fakat unutmamak gerekir ki ülkemizde kürtaj için yasal sınır “son adet tarihine” göre 10 haftalığa kadar olan gebeliklerdir. Asıl tıbbi risk 10 haftalık üzeri gebeliklerde yapılan ve tabii ki yasal olmaya kürtajlardır.

Gebelik Haftasını Hesaplama İçin Nelere Dikkat Edilmeli?

Gebelik haftası hesaplaması yapılırken genellikle yanlışlıklar yapılmaktadır. En büyük yanlışlık, gebeliğin büyüklüğünü  hesaplanırken gebeliğin muhtemel oluşma anı yani ilişkinin olduğu güne göre yapılmasıdır. Bu geçerli bir hesaplama yöntemi değildir. Gebeliğin büyüklüğü ilişki ile gebeliğin oluştuğu tarihe göre değil, son adet tarihinin ilk gününe göre yapılmalıdır. Örneğin 1 temmuz  son adet tarihinin ilk günü ise 15  ağustoz’da gebelik 6 haftalıktır.Gebelik haftasının tam hesabı için “beklenen doğum haftanız” isimli hazırladığımız otomatik hesaplayıcı da kullanılabilinir. Kürtajın tüm riskleri gebelik haftası büyüdükçe artar ve kürtaj işlemi sonrası hastanın kendini toparlama süresi de uzar, bu sebeple gebelik haftası doğru hesaplanmalı ve geç kalınmamalıdır.

Kürtaj İşlemi İçin Hangi Tür Anestezi Tercih Edilmelidir? Genel Anestezi Kürtaj İçin Tercih Mi Edilmelidir?

Gebelik sonlandırma işlemi  ( diğer isimleri: çocuk aldırma, bebek aldırma, kürtaş, küretaj) için lokal anestezi (bölgesel uyuşturma) yada kısa genel anestezi (koldan yapılan iğne ile kısa süreli uyutularak) altında uygulanabilir. Genel anestezi kürtaj işlemin tümüyle ağrısız seyretmesi açısından çağdaş ve ağrı için en etkili bir yöntemdir. İlk kez kürtaj işlemi yaptıran ve sezeryan ile doğum yapmış kadınlarda  genel anestezi ile kürtaj işlemini yaptırmalarını tavsiye ederiz.  Normal doğum yapmış (özellikle 2 veya daha fazla normal doğum yapmış ) ve daha önceden kürtaj deneyimi olanlar lokal anestezi ile de küretaj işlemi sorunsuz yaptırabilirler. Burada tabii ki kadının yapılacak  uyumu , psikolojik durumu ve ağrı eşiği çok önemlidir.

Kürtaj işlemi hangi amaçlarla yapılmaktadır ? Küretaj  türleri nelerdir?

1. Gebelik Sonlandırma (gebelik sonlandırılması,tıbbi tahliye,istenmeyen gebelik, istenmeyen hamilelik, zorunlu gebelik boşaltılması-tahliyesi)

Doğurganlık çağındaki kadınlarda en sık uygulanan kürtaj şeklidir. İstenmeyen gebeliklerin sonlandırılması amacı ile yapılmaktadır. 18 yaşından büyük ,reşit kadınlarda 10 haftaya kadar kendi rızası ile yapılır, resmi olarak evli ise eşinin onayı  da alınır. Bekar olan reşit kadınlarda eş onayına gerek duyulmaz. Dünyanın pek çok ülkesinde ve de bizde gebelik sonlandırılması (kürtaj işlem) halen vakum tekniği ile yani enjektör içersine negatif basınçla çekme şeklinde uygulanmaktadır ve bu işlem için kullanılan  vakum setine “karmen kanül –enjektör seti” denmektedir . Bu teknik ve kürtaş işleminin ayrıntıları  aşağıda anlatılmaktadır.

2. Probe Küretaj (PC)

Kanama bozukluklarında,disfonksiyonel kanamalarda  ve özellikle perimenopoz ,menopoz sonrası kanamalarda teşhis amaçlı yapılan işlemdir. Özel metal aletler (küret) ile rahim içi dokusu kürete edilir , yani tüm rahim içi dokusu (endometriyum) kazınır. Amaç rahim içindeki kanamaya sebep olan dokunun ve kalınlaşmış endometriyumun tamamını almaktır. Şiddetli ve uzun süreli kanamalarda hem altta yatan sebebi tespit edebilmek  hem de aşırı kanamayı durdurmak amacıyla uygulanabilir. Probe küretaj “keskin küret”  (metal küret) ile yapılır

Bu işlem sayesinde patolojiye gönderilen kürtaj dokusu ile; endometrial hiperplazi,endometriyal polip, rahim kanseri, rahimde yaşa bağlı zayıflama (endometrial atrofi) teşhisi konabilir.

3. Fraksiyone küretaj (FrC)

Fraksiyone küretj’ın yapılma sebebi asılnda  probe küretaj ile hemen hemen aynıdır. Ancak burada rahimin içini döşeyen zar tabakasından (endometriyum’dan) ve rahim ağzının içini döşeyen kanaldan (endoservikal kanal) ayrı ayrı örnekler alınır ve patolojik incelemeye gönderilir. Özellikle rahim kanseri ve rahim ağzı kanserinin ayrımında önemli bir teşhis aracıdır. Rahim içi kanaldan parça alınmasına “endoservikal küretaj” ismi de verilmektedir. Fraksiyone küretaj “keskin küret”  (metal küret) ile yapılır

4. Revizyon  küretaj ,Rest küretaj,RC

Düşük (abortus) sonra içeride kalan fetusa yada placentaya ait parçaları temizlemek için yapılan küretaja verilen isimdir. Bu işleme Revizyon küretaj da denilebileceği gibi daha çok “rest küretaj” tabitri kullanılmaktadır. Düşüğün tam olduğu yani içeride parça kalmadığı düşünülse bile eğer kanama var ise ve tanıdan emin değilsek  revizyone küretaj yapılabilir. Tekniği normal gebelik sonlandırmadaki teknik ile  ( vakum tekniği) aynı olmasına rağmen bazen içeride kalan plasenta parçaları rahim içine yapışmış olabileceği için vakum ile almak her zaman başarılı olmayabilir ve rahim içini tam temizleyebilmek için metal küret  (keskin küret) aletlerinin de kullanılması gerekebilmektedir.

5. Bumm küretaj,

Doğumdan sonra değişik sebeplere bağlı olarak rahim  içerisinde plasenta (çocuğun eşi) parçaları kaldığından şüpheleniliyorsa ve doğum sonrası fazla kanaması buna bağlı var ise  özel büyük  küretler (bum küret)  ile kalan parçalar rahim içinden alınır. Bu işlem de aslında  revizyone küretaj olarak  da değerlendirilir. Genelde ağrılı bir işlem olduğu için genel anestezi ile yapılır.

6. Endometrial Dating

Kısırlık  teşhisinde yumurtlamanın olup olmadığını anlayabilmek için adet adetin 21. gününde rahim içersinden  özel bir küret ( gebelikle “Novak küreti” kullanılır) örnek alınır.
Günümüzde bazı merkezlerde bu endometriyal dating işlemi için plastik özel kanüller (pipelle kanülü) kullanılmakta ve bu işeleme  de “pipelle biopsi” ismi de verilmektedir. Pipelle kanülü, kendinden negatif basınç uygulayan pistonu olan ince plastik, dispozibl bir kanülden ibaret bir sistemdir ve en büyük avantajlarından biri de genel anestezi gerektirmeden hatta bazen lokal anesteziye dahi gerek duyulmadan yapılan basit bir işlem bir çesit biopsi küretaj dır.

Kürtaj nasıl yapılır ? Gebelik sonlandırma için yapılan Kürtaj işlemi’nin tekniği nasıldır?

Kürtaj işlemi öncesinde jinekolog tarafından tam jinekolojik muayene ve transvaginal ultrasonografi ile değerlendirme yapılmalıdır.Uterus (rahimin) yapısı ve gebeliğin büyüklüğü değerlendirilir.Kürtaj olacak kadının kan gurubu, hastalıkları ve kullandığı ilaçlar da sorgulanır. Eğer “kan uyuşmazlığı” var ise kürtaj sonrası 72 saat içinde “anti-D” olarak isimlendirilen “uyuşmazlık iğnesi” de planlanmalıdır. Bu nedenle  çiftlerin her ikisinin kan gruplarını bilmesi gerekmektedir.

Günümüzde  bir çok merkezde genellikle tabii ki bizde de vakum aspirasyon yöntemi ile küretaj yapılmaktadır. Bu işlem sırasında kullanılan vakum aspirasyon  sistemi “Karmen kanülü” olarak isimlendirilmektedir ve bu sistemin uçları plastik yumuşak yapıda  olup bir defa kullanıldıktan sonra atılmalı ve tekrar kesinlikle kullanılmamalıdır.Maalesef bir çok merkez kürtajı daha ucuza yapmak için aynı kanülleri solusyon ile yıkayıp defalarca kullanmaktadırlar. Vakum sisteminin  uçları değişik kalınlıkta olup gebeliğin büyüklüğüne göre farklı ebadlarda kullanılmaktadır. Gebelik büyüdükçe kullanılan uçların çapları da büyümektedir.
 

	Kürtaj sırasında kullanılan ve negatif basıncı, vakumu ,aspirasyonu sağlayan plastik karmen vakum enjektörü
	Kürtaj sırasında vakum enjektörin ucuna monte edilerek kullanılan plastik, fleksibl , steril değişik çapta karmen kanülleri.

Anestezi şekli  genel anestezi yada lokal anestezi olabilmektedir. Daha önce doğum yapmamış veya sezaryen ile doğum yapmış hastalarda rahim ağzı kapalı olabileceği için genellikle  genel anestezi tercih edilir. Bunun ana nedeni kürtaj işlemine  bağlı duyulacak fiziksel , psikolojik rahatsızlığın yok edilmesinin yanı sıra hastanın rahat etmesini de sağlamaktır .Lokal anestezi ile rahim ağzının her iki yanına anestezik ilaç enjekte edildiği halde rahatsızlık hissi ve vakum esnasında ağrı duyulabilir. Kürtajın psikolojik etkisi de düşünüldüğünde genel anestezi tercih edilmektedir. Genel anestezi tecrübeli bir anestezi uzmanı tarafından verilmelidir.Anestezi süresi kürtaj işlemi kısa olduğu için  3-5 dakika kadardır. Uyanma süresi genellikle 5 dakikadır.İşlem sonrası 1 saat dinlenmenin ardından anestezi etkisi geçtiği için hasta evine gidebilmekte ve normal yaşantısına dönmektedi.

Eğer kürtaj genel anestezi ile yapılacak ise işlem öncesi mutlaka 4- 5 saat açlık gerekir. Su içilmesine de izin verilmez. Eğer antidepresan ilaçlar kullanılıyor ise önceden hekim bu konuda bilgilendirilmelidir. Lokal anestezi planlanmış ise  genellikle uzun süren açık durumuna gerek yoktur.

Kürtaj işlemi jinekolojik  masada muayene ve ultrasonografik incelemeyi takiben yapılır. Ultrasonografi ile gebelik haftası kesin olarak saptanmalı ve genital organlarda başka herhangi bir sorun ( kist ,miyom gibi..) var mı değerlendirilmelidir. Kürtaj işleminin kanunen yapılması için gebeliğin büyüklüğünün son adet tarihinin ilk gününe göre yapılan hesaplamada  gebelik haftasının 10 haftanın altında olması yasal olarak gereklidir.  10 haftadan büyük gebeliklerin kürtajının yasal olarak yapılması mümkün olmadığı gibi tıbbi riskler açısından da risklidir

Jinekolojik masada rahim ağzının görülebilmesi için önce özel bir vajinal spekulum  hazneye yerleştirilir. Vagina ve rahim ağzı özel bir solüsyonla (battikon, biokadin gibi iyot içeren antiseptik) silinir.Rahim tek dişli olarak isimlendirilen bir alet ile tutulup çekilir ve işlemin yapılabilmesi için  düz hale getirilir. Lokal anestezi uygulanacak ise bu tutma  işleminden sonra lokal anestezik ilaç rahim ağzına yapılır. Genel anestezi uygulanan hastalar bu lokal işlemler zincirini (kürtaj masasına yattıktan sonra kürtajın bitip dinlenme yataklarına kadar alınan tüm kısımı) başından itibaren hiç hissetmezler ve görmezler

Takiben rahim ağzını gebelik haftasının büyüklüğüne göre genişletip açmak için buji olarak isimlendirilen (hegar bujileri) aletler kullanılır ve rahim ağzı dilate edilir. Daha önce doğum yapmış ve gebelik haftası küçük hamilelerde ( 6 hafta ve daha küçük)  bu dilatasyon işlemi  bazen gerekmemektedir. Lokal anestezi uygulanan kadınlarda kürtaj işleminin en sıkıntılı ve ağrılı dönem bu  rahim ağzının açıldığı dilatasyon dönemidir

Rahim ağzı nın genişletilmesi yani dilatasyonun ardından steril olan ve özel boyutlarda olan plastik kanüller ile rahim ağzından  içeri girilerek rahim boşluğuna ulaşılır. Kanülün ucu özel üretilmiş ve 60 santilitrelik vakum yaratan özel enjektöre  ( Karmen vakum enjektörü) monte edilir,enjektör ile negatif  basınç sağlanarak rahim içi emilerek, aspire edilerek temizlenir.Bu yöntem ile keskin,metal küretlerin kullanımı  çok aza indirilmiştir.Keskin metal küretler ile yapılan kürtajlarda  rahim delinmesi,yapışıklık riski daha fazla olmaktadır. 10 haftanın altındaki kürtajlarda özellikle küçük gebeliklerde artık bir çok merkezde  keskin küret ile “kazıma yöntemi” kullanılmamaktadır. Keskin küretler ile yapılan kürtaş sadece tanı ve biopsi amaçlı yöntemlerde kullanılmakta olup doğru, yeterli  ve istenilen yerden parça alınması için gereklidir.
 

Rahim içi  ve aspire edilip temizlendikten sonra tek dişli aleti  çıkarılır, çıktığı yerdeki kanama  (eğer var ise) bir gazlı bez ile tampone edilerek  durdurulur. Vajina tekrar antiseptik solüsyonlarla ile  silinip  spekulum çıkarılır. Hasta jinekolojik masadan kaldırılmadan rahim içi ultrasonografi ile parça kalıp kalmadığını anlamak için kontrol edilir.

Ağrının daha sonra olmaması için kalçadan iğne ile veya makattan fitil ile ağrı kesici uygulanır. Genel anestezi alan hastalar buraya kadar olan işlemlerin hiç birini hissetmez ve görmezler.

Kürtaj sonrası  neler olabilir, kürtaj sonrası nelere dikkat edilmelidir?

Antibiyotik, ağrı kesici ve gerekli görülürse kanama azaltıcı ilaçlar  verilerek evine gönderilir. Eğer kan uyuşmazlığı (rh uygunsuzluğu) var ise “uyuşmazlık iğnesi” anti_d hemen yapılır veya 72 saat içinde yapılması için hasta bilgilendirirlir. Lokal anestezi ile 15-20  dakika, genel anestezi sonrası  ortalama 1 saat sonrası hasta evine gönderilir.

Kürtaj sonrası ortalama 2 saat sonra hasta hafif bir yemek yiyebilir.

Küretaj dan  yaklaşık 1 hafta sonra hasta kontrole çağrılıp   ultrasonografi ile rahim kontrol edilir.

Kurtaj sonrası genellikle  işlemden  2-3 gün sonra adet tarzında, fazla olmayan ve  bazen 10-15 gün devam eden  genellikle  siyah ve koyu renkte, bazen kan pıhtıları  içeren bir kanama başlayabilir.Bu normaldir ve telaşlanacak bir şey yoktur. Aynı şekilde kanama olmaması da normaldir. Kanama ile birlikte genellikle az miktarda küçük pıhtılar düşebilir ve kanama ile birlikte 1-2 gün devam eden kasıklarda adet sancısına benzer ağrılar da olabilir. Bu belirtilerin hepsi normaldir.

Merak edilen bir konu da, kürtaj sonrası adetin ne zaman olacağıdır. Kürtaj yapılan gün genellikle adetin ilk günü olarak kabul edilir ve  kürtaj sonrası  4-6 hafta içinde normal  adetin görülmesi gerekir. Kürtaj sonrası 3-4’ünci gün olan kanama adet değil ,işleme bağlı olan rahim içindeki kalan kan pıhtılarının atıldığı fizyolojik bir kanamadır, bu karıştırılmamalıdır.Eğer kürtaş işlemi sonrası 45 gün içinde adet görülmez ise doktora başvurmak gerekir.
 

Kürtaj sonrası 2-3 hafta havuz ,deniz, küvette banyo  ve jakuzi  mutlaka yasaktır. Ayakta ılık duş şeklinde istenildiği kadar banyo yapılabilir. Hatta kürtaj sonrası eve gidildiğinde de ayakta duş almanın herhangi bir sakıncası yoktur.

Küretaj sonrası 2-3 hafta cinsel ilişki ,seks önerilmez.

Kürtajın  Riskleri Nelerdir?
 

Rahim delinmesi, Perforasyon;
 Kürtajın riskleri arasında görülen istenmeyen bir sonuçtur.Uterus yani gebe rahmi hamileliğe bağlı  yumuşak olduğu için veya rahim kanalındaki darlık ,rahim yapısındaki anormalliklere bağlı olarak dikkatsizce yapılan sert bir hareketle kürtaj sırasında delinebilir. Rahim delinmesi riski gebelik haftası  büyüdükçe artmakla beraber vakum küretajlarda plastik kanüller kullanıldığından dolayı  nadir görülür.Çoğu kere delik  küçük ve rahmin tepe kısmında olduğundan kanama olmaz ve kendiliğinden kapanır.Delinme alanı büyükse kanama olacağından acil ameliyatla alınması gerekir. Delinmeler kanüllerden çok rahim ağzı açılır iken kullanılan “buji” lerden daha sıklıkla olmaktadır.
 

İltihap, Enfeksiyon:
Hijyenik , steriliteye uyulmayan olmayan ortamda  kürtaj işleminin  yapılması  veya kürtaş olan kişinin kendi ihmali (kürtaj sonrası erken cinsel ilişki-seks, havuza girme, antibiyotikleri düzenli kullanmama, cinsel hijyenine dikat etmeme, tampon kullanma, dış ortamdan enfeksiyon alma gibi..) sonucu 5-6 gün sonra enfeksiyon gelişebilir. Genellikel enfeksiyon durumunda kasıklarda ağrı,akıntı ve fazla kanama görülür. Bu sebeple koruyucu, profilaktik  antibiyotik önlem için mutlaka kullanılmalıdır. Enfeksiyon oluşur ise bu fallop tüplerinde hasara,rahim içi tabakada yapışıklıklara sebep olabilir.
 

Gebeliğin devamı ;
Gebeliğin devamı durumu iki şekilde olmaktadır. Ultrasonografi  ile kürtaj öncesi gebeliğin değerlendirilmediği veya 5 haftadan küçük gebeliğin kürtajı yapıldığında  olmaktadır.  Gebelik kesesi 5 haftalıktan küçük hamleliklerde vakum yöntemi ile kese  bazen alınamayabilir ve gebelik devem edebilir.  Bu durudan kaçınmak için kürtaj öncesi ve kürtajdan hemen sonra ultrasonografi ile rahmin ve gebelik kesesinin kontrolu çok faydalıdır. Ayrıca müdahaleden 1 hafta sonra yapılan ultrasonografi de devam eden gebeliğin tespitinde önemlidir.

Başarısız Kürtaj;
Bazen de “başarısız kürtaj” olmakta, bu durumda rahim ağzı stenoz yani dar olmasına bağlı açılamamakta veya uterus didelfis gibi ( çift rahim) uterus anomalilerinde gebelik kesesine teknik olarak ulaşılamamaktadır. Önceden yapılan rahim ağzında yara yakılması (erozyon koterizasyonu), konizasyon,LEEP gibi işlemler, eski sezeryanlara bağlı veya doğumsal rahim kanalındaki şekil bozuklukları, çift rahim gibi anomaliler veya rahim kanalının yapısını bozan miyomlar gibi sebeplerden dolayı rahim ağzı açılamaz ve teknik olarak kürtaj gerçekleştirilemez. Başarısız kürtaj  olduğunda  yani  anatomik sebeplerden dolayı gebelik kesesi alınamadığı zaman  rahim ağzını yumuşatıcı bazı  ilaçlar kullanılarak kürtaj 4-5 gün sonra tekrar denenebilinir. Fakat tekrar başarısız olma ihtimali de göz önünde bulundurulmalıdır.

Parça kalması ,rest plasenta durumu;
Kürtajdan  belirli bir süre sonra giderek artan kanamanın olması ile anlaşılır. Bazen de kontrol ultrasonografisinde tespit edilir. Bu nedenle kürtaj sonrası bir hafta sonra yapılan kontrol ultrasonografisi önemlidir. Küçük parçaları rahim genellikle kendiliğinden atar, eğer kanama deneme eder ise tedavi olarak kürtaj tekrarlanır (rest kürtaj).Bu gibi bir durumun şüphesinde antibiyotik kullanımı enfeksiyon yayılımı açısından çok önemlidir.

Rahim içi kan birikmesi ,hematometra dururmu;
Daha çok 8-10 haftalık gebeliklerin kürtajı sonrası görülse de nadiren daha küçük hafta gebeliklerin kürtajı sonrası da gözlenebilir.  Ayrıca yaşlı anne adaylarında da gözlenebilir.Rahim içi kan birikmesi (hematometra) epey ağrılıdır. Rahim  kasılıp toplayamaz ve rahim ağzının hemen  kapanması sonucu kan birikmesinden meydana gelir. Rahim ağzının buji ile açılması  genellikle problemi çözer.  Ek olarak rahmin hızlı toplamasına yardımcı ilaçlar Uterotonik ilaçlar) verilebilir.

Asherman sendromu ,Rahim içi yapışıklık;
Kürtaj sonrası rahim içi duvarlarında gelişen yapışıklık sonucu adet miktarında azalma ,adet görememe durumudur. Kısırlığa veya zor gebe kalmaya  neden olabilir. Daha çok vakum tekniği yerine keskin küretler iel yapılan “kazıma yöntemi” kürtej sonrası görülür. Bazen kürtaj sonrası enfeksiyon oluşması da “asherman sendromu” yani “rahim içi yapışıklık” yapabilmektedir.Rahim içi yapışıklık durumunu tedavisinde genellikle büyük boy “spiral” takılır ve östrojen hormonu desteği verilir. Günümüzde  tedavi için daha çok “histeroskopi” tercih edilmektedir.
 

Kürtaj Sonrası Doktorunuzu Ne Zaman Aramalısınız??

Kürtaj sonrası evde fenalık hissi olursa, kendinizi kötü hissediyorsanız

Kanama bekleneneden çok fazla olup gittikçe artıyor ise,normal  adet miktarını aşmış ise,bol parçalı kanama oluyor ise ,

Şiddetli kanama ile birlikte olan kıvrandırır tarzda alt karın bölgenizde özellikle kasıklarda şiddetli ağrılarınız olursa,

Kürtajdan 20 gün gibi bir zaman geçmesine rağmen kanamanız hala adet vasfında devam ediyor ise ve hiç azalmıyorsa,

Hiç kanamanız olmayıp özellikle kasıklarda ağrılar çok şiddetli ve kramp tarzında ise,( hiç kanamanız olmayıp ağrınız yok ise önemli değildir..)

Ateşiniz yükseliyor,vajinadan  kokulu akıntı, devam eden vajinal kanama  ve kasık ağrılarınız var ise,

Hamilelik belirtileri kürtajdan sonra 10-15 gün geçmesine rağmen  hala devam ediyor ise ve

Kendinizi iyi hissetmiyorsanız, huzursuz iseniz , hiç tereddüt etmeden hemen doktorunuza ulaşınız!!
 

Unutmayın ki, kürtajda olası riskleri ve olumsuzlukları  en aza indirme  için müdahaleyi doğru ve güvenilir bir şekilde olmanız gerekir.Bazı merkezler “ucuz kürtaj” yapabilmek için aslında bir defadan daha fazla kullanılmaması gereken plastik karmen kanüllerini solusyon ile temizleyip defalarca kullanabilmektedirler. Kürtajınızı kimin yapacağı belli dahi olmayan yerlerde müdahale olmamaya özen gösterin….

Kürtaj fiyatları, kürtaj ücretleri nasıl belirlenir?

Kürtaj fiyatları için belirleyici olan gebelik sonlandırma işlemini yapan hekimin fiyat politikasıdır. Kürtaj ücretleri değişken olup hekin dışında işlemin genel anestezi veya lokal anestezi ile mi yapılacağına göre değişkenlik göstermektedir. Kürtaj ücreti kadar hatta daha fazla olarak  bu işlemi yapacak kişinin deneyimi çok önemlidir.

Kürtaj resimleri, gebelik sonlandırmasına ait kürtaj görüntüleri ve tabii ki kürtaj videosu etik olmadığından dolayı sitemizde bulunmamaktadır.

Kürtaj Sık Sorulanlar.. (tıkla)

Kürtaj, Kürtaj Nedir, KURTAJ  Nasıl Yapılır, Kürtaj Fiyatları, Kürtaj Sonrası, Gebelik Sonlandırma video görüntüleri