Geriye Dönük Prim Borçlanması 2019

Ozan BARDAKÇI

Yurtdışında bulunan Türk vatandaşlarının –vatandaşlıktan çıksalar bile- Anayasayla korunan hakları vardır. Bu haklar arasında soysal güvenlik hakkı da bulunur.

Sosyal güvenlik haklarının kazanılması ve kullanılmasında Anayasa ve kanunlar kadar etkili sosyal güvenlik sözleşmelerimiz de bulunur.

Bu sözleşmeler Türkiye ile akit ülkelerin vatandaşlarına sağlanacak sosyal güvenlik hakları ile yükümlülüklerin usul ve esaslarını belirler. Bu sözleşmelere göre kısmi aylıklar bağlanır veya toptan ödemeler yapılır.

Sözleşmelerde hizmetler esas alınır ve buna göre işlem yapılır. Sözleşmelerin dışında bir de sayılı “Yurtdışında Geçen Sürelerin Borçlanması Kanunu” vardır. Bu Kanun yurtdışında bulunan Türklerin;

• yurt dışında geçen ve belgelendirilen sigortalılık süreleri,
• bu süreleri arasında veya sonunda her birinde bir yıla kadar olan işsizlik süreleri,
• yurt dışında ev kadını olarak geçen süreleri,

primlerini ödeyerek borçlanma imkanı tanıyor. Yani bu sürelere karşılık gelen prim ödemesi yapılınca Türkiye’de o dönemler sigortalı hizmet olarak kabul ediliyor. 

yılının Temmuz ayına kadar sayılı Kanunla birçok kişi borçlanarak SSK hizmeti kazandı veya emekli oldu. O döneme kadar yurtdışı borçlanmaları asgari ücretin %32’si ile bu tutarın 7,5 katı arasındaydı.

yılında bu uygulama devam etmiş olsa bir gün için 53 TL, bir ay için TL ödeyerek borçlanma yapabilirdiniz.

Temmuz ’da kanunda yapılan değişiklikle yurtdışı borçlanmaları için tutar asgari ücretin %45’i ile bu tutarın 7,5 katı olarak belirlendi.  yılında yurtdışı borçlanması yapmak isteyen kişi bir gün için 75 TL, bir ay için TL ödemek zorunda.

Değişiklik bununla sınırlı değil. Temmuz öncesi borçlanmalarda son olarak SSK kaydı bulunan kişilerin borçlanmaları SSK hizmeti sayılıyordu. Bu nedenle borçlanma öncesi⁽¹⁾istihdam oranlarında belli artışlar da oluyordu haliyle.

O devir kapandı.

Artık tüm yurtdışı borçlanmalar Bağ-Kur’a sayılıyor. Bağ-Kur’da emeklilik şartları biraz daha ağır. Çünkü SSK’dan beş altı bin gün –hatta - emeklilik için yeterli iken Bağ-Kur’da kadın için , erkek için gün aranıyor. Yani hiç hizmeti olmayan bir erkek borçlanmak istese gün için TL ödemesi gerekiyor.

Yurtdışında geçen borçlanma süreleri %45 üzerinden hesaplanıp Bağ-Kur’a sayılıyor. Hal böyle olunca yurtdışı borçlanması yapmak pek makul görünmüyor.

Elbette yolların hepsi kapanmış değil. Çünkü sosyal güvenlik hukukumuzda borçlanmaya ilişkin temel hükümler sayılı Kanunun 41 inci maddesinde sayılıyor. Yani 41 inci maddede sayılan duruma giren kişiler yurtdışında olup olmadıklarına bakılmaksızın SGK borçlanması yapabilirler. Böyle bir durumda yaptıkları borçlanma türüne göre SSK, Bağ-Kur veya Emekli Sandığı hizmeti kazanabilirler. Ayrıca bu borçlanmayı %45 yerine %32 üzerinden ödeme imkanları var.

sayılı Kanunun 41 inci maddesinde;

Kanunları gereği verilen ücretsiz doğum ya da analık izni süreleri,

Er veya erbaş olarak silah altında veya yedek subay, yedek astsubay okulunda geçen süreleri,

personel mevzuatına göre aylıksız izin süreleri,

Doktora öğrenimi veya tıpta uzmanlık için yurt içinde veya yurt dışında geçirdikleri öğrenim süreleri,

avukatlık stajını yapanların normal staj süreleri,

Sigortalı iken … tutuklulukta veya gözaltında geçen süreleri,

Grev ve lokavtta geçen süreleri ,

Hekimlerin fahri asistanlıkta geçen süreleri,

Seçim kanunları gereğince görevlerinden istifa edenlerin, istifa ettikleri tarih ile seçimin yapıldığı tarihi takip eden ay başına kadar açıkta geçirdikleri süreleri,

kısmi süreli iş sözleşmesi ile çalışan sigortalıların, eksik süreleri,

 sayılı Ecnebi Memleketlere Gönderilecek Talebe Hakkında Kanuna göre yurt dışına gönderilenlerin öğrenim süreleri,

için borçlanma imkanı bulunuyor.

Yurtdışı borçlanması yapacak kişilerin öncelikle sayılı Kanunun 41 inci maddesinde kendilerine uygun olan süreleri borçlanmaları, hem daha az ödemelerini hem de SSK hizmeti kazanmalarını sağlayabilir.

1- Yurtdışı borçlanmasını SSK üzerinden yapmak için sahte sigortalı olan kişilerin hizmetlerinin iptali için herhangi bir zamanaşımı bulunmuyor. Tespit halinde hizmetler siliniyor ve ödenen emekli maaşları faiziyle borç çıkarılıyor.

Askerlik borçlanmasından kimler faydalanabilir?

sayılı kanununun 41/b maddesi gereğince “Er veya erbaş olarak silâh altında veya yedek subay, yedek astsubay okulunda geçen süreler” borçlanılabilmektedir. Buna ilaveten muvazzaf ve ihtiyat askerlikte er veya erbaş olarak silahaltında geçen süreler, 1/1/ tarihinden sonra yedek subay okulunda, 26/6/ tarihinden sonra ise yedek astsubay okulunda öğrenci olarak geçen sürelerin borçlandırılmasına imkan sağlanmıştır.

1/10/ tarihinden önce ve sayılı kanunlar gereğince aktif sigortalı olmamaları nedeniyle askerlik borçlanma talepleri reddedilen sigortalı ve hak sahipleri 1/10/ tarihinden sonra yeniden müracaatları halinde borçlanma işlemleri aktif sigortalı olma şartı aranmaksızın sonuçlandırılmaktadır.

Örnek 1:  sayılı Kanuna tabi sigortalılığı 15/5/ tarihinde sona eren sigortalı, 2/6/ tarihinde askerlik borçlanması için müracaat etmiş, ancak anılan tarihte aktif sigortalı olmadığından talebi reddedilmiştir. 14/4/ tarihinde yeniden askerlik borçlanması talebinde bulunan sigortalının askerlik süresi Kanunun 41 inci maddesi hükmüne göre borçlandırılacaktır.

Örnek 2:  sayılı Kanuna tabi sigortalılığı vergi mükellefiyetinin 28/3/ tarihinde sona ermesi nedeniyle biten sigortalı 6/7/ tarihinde vefat etmiş, hak sahiplerinin 1/8/ tarihindeki borçlanma talebi askerlik hizmeti ile ölüm aylığı bağlanması için beş yıl sigorta primi ödenmiş olma şartı yerine getirilmiş olmakla birlikte, sigortalının ölüm tarihinde fiili çalışması olmadığı için reddedilmiştir. Ancak, 11/5/ tarihinde yeniden borçlanma talebinde bulunan sigortalının hak sahiplerine Kanunun 41 inci maddesine göre borçlanma yaptırılacaktır.

Kanunun 4’üncü maddesinin birinci fıkrasının (b) bendi kapsamında sigortalı sayılanlar askere alınmaları halinde sigortalılıkları sona ermediğinden bu sigortalılıkları devam ettiği sürece 41’inci maddenin birinci fıkrasının (b) bendine göre er veya erbaş olarak silah altında veya yedek subay okulunda geçen sürelerin borçlandırılmasında zorunlu sigortalılıkları devam edenler dışındakiler borçlanma yapabilecektir.

Askerlikten sayılan hava değişim süreleri

Yapılacak askerlik borçlanmalarında, askerlik süresinden sayılan hava değişim süreleri aşağıda gösterilmiş olup, bu süreleri aşan kısım ile hastalık, ceza vb. nedenlerle uzayan askerlik süreleri borçlandırılmayacaktır.

sayılı Kanuna göre askerlik hizmetini er öğretmen olarak yapanların kıtada maaşsız olarak geçen süreleri borçlandırılacaktır. Sigortalıların er olarak silah altında geçen sürelerinin tamamı veya bir kısmı kendilerinin veya hak sahiplerinin yazılı talepte bulunmaları halinde borçlandırılmakta olup, fiilen silah altında geçmeyen bedelli askerlik süresi borçlandırılmayacaktır.

Borçlanma müracaatının yapılması, borçlanma tutarının hesabı, tebliği ve ödenmesi

Sigortalılar ve hak sahipleri, sigortalının en son çalışmasının veya hizmetinin geçtiği Sosyal Güvenlik İl Müdürlüğüne ya da Sosyal Güvenlik Merkezine; Kamu görevlileri, SGK Sigorta Primleri Genel Müdürlüğü Kamu Görevlileri Daire Başkanlığı’na borçlanma talep dilekçesiyle başvuruda bulunarak doğum borçlanması yapabilirler. Başvuru için e-devlet de kullanılabilmektedir.

Kanunun 4’üncü maddesinin birinci fıkrasının; (a) ve (b) bentleri ile Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten sonra ilk defa (c) bendi kapsamında sigortalı sayılanların, Kanunun 41 inci maddesine göre borçlanacakları sürelere ait prim tutarı, sigortalıların veya hak sahiplerinin talepte bulundukları tarihte Kanunun 82 nci maddesine göre prime esas kazancın alt ve üst sınırları arasında olmak üzere kendilerince belirlenen günlük kazancın % 32’si oranında hesaplanacaktır.

yılı askerlik borçlanma tutarları

Buna göre, sayılı Kanunun 41 inci maddesine göre yapılacak hizmet borçlanmalarında hizmet borçlanılmasında, borçlanılacak her bir gün için tahakkuk ettirilecek borç tutarı üzerinden ödenecek prim tutarı:

Örnek; 18 ay askerlik yapan bir kişi günün tamamını asgari ücretten borçlanması halinde toplam ,4 TL ödeyecektir.

Borçlanılacak sürenin hesabında ayın 28, 29, 30 veya 31 gün olup olmadığına bakılmaksızın ay 30, yıl gün olarak dikkate alınacaktır. Borçlanılacak sürenin başlangıcı ve bitişinin ay içinde herhangi bir güne rastlaması halinde de ay yine 30 gün alınacak ve borçlanılacak gün hesabı buna göre yapılacaktır.

Tahakkuk ettirilen borç tutarı ilgiliye iadeli taahhütlü olarak tebliğ edilecek, PTT alıntısının ilgiliye teslim edildiği tarih borcun tebliğ tarihi olacaktır. Hesaplanan borç, tebliğ tarihinden itibaren bir ay içerisinde sigortalı veya hak sahipleri tarafından Kuruma ya da Kurumun anlaşmalı olduğu bankalara ödenecek, bir ay içinde ödenmeyen borçlanmalar ise geçerli sayılmayacaktır. Borcun bir ay içinde tamamının ödenmemesi halinde, ödenen miktara karşılık gelen süre sigortalılık süresi olarak değerlendirilecektir. Bir ay içinde ödenmeyen borçlanmalar için ise yeni başvuru şartı aranır. Primi ödenmeyen borçlanma süreleri hizmetten sayılmaz.

Borçlanma tutarları asgari ücrete bağlı olduğu için artış yapılmadan önce, Aralık ayı içinde en geç yapılması uygun olacaktır.

Askerlik borçlanmasının emekliliğe etkisi

Sigortalılığın başlangıç tarihinden önceki sürelerin borçlanılması halinde, sigortalılığın başlangıç tarihi, borçlandırılan gün sayısı kadar geriye götürülmektedir. Bu durum yaş olarak daha erken bir tarihte emeklilik imkanı sağlamaktadır. Ancak askerliğin aksine sigorta başlangıcından önceki doğumlar için borçlanma yapılamamaktadır. Sigortalılık borçlanması ile aylık bağlanmasına hak kazanılması durumunda, ilgililere borcun ödendiği tarihi takip eden ay başından itibaren aylık bağlanır.

Geriye dönük borçlanma ya da emeklilik borçlanması bazı sebeplerle yapılabilir. Ancak bu sebepler, kadınlarda ve erkeklerde değişiklik gösterir. Peki emeklilik borçlanması nedir, nasıl hesaplanır? Emeklilik borçlanması hesaplama

EMEKLİLİK BORÇLANMASI NEDİR?

Emeklilik borçlanması veya geriye dönük borçlanma, geriye dönük prim borcunu ifade eder. Ancak bu, emeklilik yaşını etkilemez. Prim gününde eksik olan ve kanun kapsamında belirlenmiş olan bazı SSK’lı kişiler, geriye dönük ödeme yapabilir. sayılı kanuna göre yapılacak olan hizmet borçlanmaları şu şekilde meydana gelmektedir:

• Ücretsiz doğum izni alan kadınlar, yasal olarak geriye dönük şekilde borçlanabilmektedir. Bu kadınlar; 4A, 4B ve 4C’li olarak borçlanabilir.
• Er ya da erbaş olarak silah altında ya da yedek subay okulunda okuma durumlarında borçlanma söz konusu olabilir.
  4C’li olarak görev yapan personel mevzuatına göre aylıksız izin sürelerine göre borçlanma olabilir.
• Sigortalı olmayan ancak doktora öğrenimi ya da tıpta uzmanlık için yurt içinde ve yurt dışında geçirdikleri öğrenim süreleri boyunca borçlanma mümkündür.
• Sigortalıyken tutuklanan ve daha sonra beraat eden kişilerin tutuklu veya gözaltındaki süreleri de geriye dönük borçlanmadan sayılmaktadır.
• Grev süreleri,
• Seçim kanunları kapsamında görevlerinden istifa etmiş olanların seçimin yapıldığı tarihe kadar olan süreleri,
• Askerden önce sigortası olan erkekler geriye dönük borçlandırma yapabilir.

EMEKLİLİK BORÇLANMASI HESAPLAMA

askerlik, doğum ya da yurt dışı çalışma süreleri için emeklilik borçlanması yapılabilir. SGK kapsamında tüm bu borçlanmalar, asgari ücret üzerinden hesaplanmaktadır. Buna göre günlük borçlanma da yaklaşık olarak 26 TL’ye yükselmektedir. Asgari ücrete göre bir günlük asgari tutar borçlanması 21,6 TL olarak belirlenmektedir. Buna göre:

• gün askerlik borçlanması 11 Bin TL,
• 3 Çocuk için 2 Bin,
• gün doğum borçlanması için 46 Bin TL,
• 5 bin gün yurt dışı borçlanması için Bin TL geri ödeme ile emekli olunabilmektedir.

EMEKLİLİK HESAPLAMASI

İlk sigorta başlangıç tarihi ’dan önce olanlar gün ve 25 yıllık sigorta süresinden sonra emekli olabilmektedir.

• İlk sigorta başlangıcı ile arasında olanlar gün, 44 yaş ve 25 yıllık sigorta süresinden sonra emekli olabilmektedir.
• İlk sigorta başlangıcı ile arasında olanlar gün, 45 yaş ve 25 yıllık sigorta süresinden sonra emekli olabilmektedir.
• İlk sigorta başlangıcı ile arasında olanlar gün, 46 yaş ve 25 yıllık sigorta süresinden sonra emekli olabilmektedir.
• İlk sigorta başlangıcı ile arasında olanlar gün, 47 yaş ve 25 yıllık sigorta süresinden sonra emekli olabilmektedir.
• İlk sigorta başlangıcı ile arasında olanlar gün, 48 yaş ve 25 yıllık sigorta süresinden sonra emekli olabilmektedir.
• İlk sigorta başlangıcı ile arasında olanlar gün, 49 yaş ve 25 yıllık sigorta süresinden sonra emekli olabilmektedir.
• İlk sigorta başlangıcı ile arasında olanlar gün, 50 yaş ve 25 yıllık sigorta süresinden sonra emekli olabilmektedir.
• İlk sigorta başlangıcı ile arasında olanlar gün, 51 yaş ve 25 yıllık sigorta süresinden sonra emekli olabilmektedir.
• İlk sigorta başlangıcı ile arasında olanlar gün, 52 yaş ve 25 yıllık sigorta süresinden sonra emekli olabilmektedir.
• İlk sigorta başlangıcı ile arasında olanlar gün, 53 yaş ve 25 yıllık sigorta süresinden sonra emekli olabilmektedir.
• İlk sigorta başlangıcı ile arasında olanlar gün, 54 yaş ve 25 yıllık sigorta süresinden sonra emekli olabilmektedir.
• İlk sigorta başlangıcı ile arasında olanlar gün, 55 yaş ve 25 yıllık sigorta süresinden sonra emekli olabilmektedir.
• İlk sigorta başlangıcı ile arasında olanlar gün, 56 yaş ve 25 yıllık sigorta süresinden sonra emekli olabilmektedir.
• İlk sigorta başlangıcı ile arasında olanlar gün, 57 yaş ve 25 yıllık sigorta süresinden sonra emekli olabilmektedir.
• İlk sigorta başlangıcı ile arasında olanlar gün, 58 yaş ve 25 yıllık sigorta süresinden sonra emekli olabilmektedir.
• İlk sigorta başlangıcı ile arasında olanlar gün, 60 yaş ve 25 yıllık sigorta süresinden sonra emekli olabilmektedir.
• İlk sigorta başlangıcı tarihinden sonra olanlar gün, 60 yaş ve 25 yıllık sigorta süresinden sonra emekli olabilmektedir.

Ayrıca 'den itibaren emeklilik yaşı kademeli olarak artmaktadır. günü yılının sonuna kadar tamamlayanlar 61, sonuna kadar tamamlayanlar 62, sonuna kadar tamamlayanlar 63, sonuna kadar tamamlayanlar 64 ve sonuna kadar tamamlayanlar ise 65 yaşında emekli olabilmektedir.

tarihinden önce sigorta girişi olanlar için gün ve 15 yıllık sigorta süresinin tamamlanmasının ardından emeklilik hakkı kazanabilmektedir. Bu tarihle arasında girişi olan kişiler ise gün ve 60 yaşın yanında 25 yıllık sigorta süresinin tamamlanmasıyla yaş haddinden emekli olabilmektedir. tarihinden sonra girişi olanların yaş haddinden emekli olabilmesi için gün ve 63 yaşı tamamlaması gerekmektedir.

EMEKLİLİK BORÇLANMASI ÖĞRENME

Prim borçlarını öğrenmek için online olarak e-devlet hizmetlerinden faydalanabilirsiniz.

• E-devlet sistemine TC kimlik numarası ve e-devlet şifresi ile giriş yapabilirsiniz.
• Sisteme giriş yaptıktan sonra Hizmet dökümü kısmından borçlandığınız prim oranını görüntüleyebilirsiniz.
• Bu sistemden hem 4A sigortalılar, hem 4B Bağ-Kurlular, hem de 4C Emekli Sandığı vatandaşları faydalanabilmektedir.

EMEKLİLİK YAŞI HESAPLAMA İÇİN TIKLAYIN!