Besinler ve bazı vitaminler göz sağlığımız için önemlidir. Bazı vitaminlerin eksikliği gece görüşümüzü bozarken yaşlanma ile ortaya çıkan katarakt ve yaşa bağlı makula dejenerasyonu (YBMD) gibi görme sorunlarının önlenmesinde vitaminlerin, minerallerin (A, C, E, çinko, beta karoten, lutein ve zeaksantin, omega 3 ve 6) ve bazı bitkisel ürünlerin rolü düşündüğünüzden de fazladır. Doğru beslenme ile gözümüzü birçok hastalığa karşı koruyacağımız gibi hastalıkların ilerlemesini yavaşlatılabileceğimiz araştırmalar sonucunda kanıtlanıyor.
Sağlıklı ve dengeli beslenmenin vücut direnci kadar göz sağlığını da yakından ilgilendirdiğini dile getiren Dünyagöz Etiler’den Op. Dr. Elvan Yalçın, göz sağlığı için faydalı olan besinleri sıralıyor. Op. Dr. Elvan Yalçın, “Sağlıklı bir vücudun yolu düzenli ve dengeli beslenmeden geçiyor. Yoğun tempoda göz ardı edilen yemek yeme alışkanlıklarımız ise özellikle göz sağlığına doğrudan etki ederek, tehdit oluşturabiliyor. Göz sağlığı için A, C, E vitaminleri ve beta karoten ile zenginleştirilmiş besinler tüketmek iyi ve kaliteli görüş kapılarını aralıyor” diyor.
Çevresel faktörler ve yoğun iş hayatı içerisinde aksatılan düzenli ve dengeli beslenme göz sağlığı için de tehdit oluşturuyor. Sadece beden sağlığı için değil, göz sağlığımız için de yediklerimize dikkat etmemiz gerekiyor. Birtakım besinlerin görme kalitesini artıracağını belirten Op. Dr. Elvan Yalçın “Sağlıklı bir vücudun en önemli ihtiyacı doğru beslenmeden geçiyor. Özellikle göz sağlığı için beta karoten ve A vitamini içeren besinler tüketmek retina ve gözün diğer bölümlerinin düzgün çalışmasına yardımcı oluyor. Uzun süreli göz sağlığını korumak için ise A, C ve E vitaminleri ile zenginleştirilmiş renkli diyetler yapmak gerekiyor” diyor.
Tek başına havuç yeterli değil
Göz sağlığı deyince akla ilk gelen besinin havuç olduğunu ancak tek başına yeterli olmadığını belirten Op. Dr. Elvan Yalçın “Besinlerde bulunan A vitamini ve beta karoten doğrudan göz sağlığına fayda sağlıyor. A vitamini deposu havucun yararlarının yanı sıra Omega 3 ve 6 yağ asitleri ile çinko ve magnezyum gibi mineral zengini besinlerin tüketimi de ilerleyen yaşlarda görme kayıplarını önemli oranda engelliyor” ifadelerini kullanıyor.
Ispanak, en faydalı besinlerin başında geliyor
Gözde oluşabilecek hasarı en aza indiren ve katarakt gibi rahatsızları önlemede yardımcı olan 6 faydalı besini paylaşan Op. Dr. Yalçın, “Özellikle kırmızı biber ve ıspanakta bulunan A vitamini gözün gece görüşünü ve direnicini artırırken, yaban mersini ve tatlı patatesin sahip olduğu C vitamini ise gözde katarakt ve makula dejenerasyonu riskini en aza indiriyor. Omega-3’ler bakımından zengin somon balığı retinanın fonksiyonunu koruyan hücre zarlarına yapısal destek sağlıyor. Tamamlayıcı besinler arasında en zengin içeriğe sahip chia tohumları ise içinde barındırdığı beta karoten, E ve C vitaminleri makula dejenerasyonunu önlemeye yardımcı oluyor” diyerek sözlerini tamamlıyor.
Yayınlanma:
Bol miktarda balık meyve ve sebze tüketimi ve bununla beraber belirli miktarlarda hayvansal gıdalar (et, süt yumurta vb) ve kavrulmamış kuruyemiş tüketimi birçok hastalık için koruyucu faktör olmakta. Bu beslenme şekli de Akdeniz tarzı beslenme olarak biliniyor. Sağlıklı bir yaşam için tüm besinlerden yeterli miktarda tüketerek, vitamin ve mineralleri ihmal etmemek gerektiğini belirten Op. Dr. Özgür Gözpınar, “Akdeniz tarzı beslenme 2010 yılında Birleşmiş Milletler tarafından insanlığın manevi kültür mirası olarak kabul edildi. Akdeniz diyetinin temel özelliği temel yağ olarak zeytinyağı tercih edilmesi, sebze, meyve, tam buğdaydan yapılmış ekmek ve diğer tahıllar ile kuru baklagiller. Ayda iki kez kırmızı et, haftada en az iki kez ise balık ve kümes hayvanlarının tüketilmesidir. Ancak tabii ki tek faktör beslenme değil. Bunun yanında değiştirilebilir faktörler olan alışkanlıklardan spor, sigaradan uzak durma, stresten kaçınma gibi özellikler de çok önemli.” diyor.
Op. Dr. Özgür Gözpınar, “göz sağlığı açısında gerekli temel besinler; lutein, zeaksantin, beta karoten, vitamin A, vitamin C, vitamin E, Omega 3, yağ asitleri, çinko ve bakır olarak sıralayabiliriz.” diyor ve göz sağlığı için alınması gereken besinler ve faydalarını sıralıyor.
VİTAMİNLERİ EKSİK ETMEYİN
– A vitamini eksikliği gece körlüğü ve göz kuruluğuna sebep oluyor. Vücutta sentezlenmeyen ve daha çok hayvansal kökenli olan A vitaminini yumurta sarısı ve süt yoluyla ediniyor. Eksikliğinden daha çok çocuklar ve gebeler etkileniyor. Dünyada çocukluk çağı körlüklerinin en sık sebebi A vitamini eksikliği olarak görülüyor. Diyetle alınan bazı A vitaminleri, öncülü karotenlerde sarı nokta hastalığı ve katarakta karşı koruyucu rol oynuyor.
– B vitamini, kompleksi kronik inflamasyonu azaltıyor ve retinayı etkileyen damarsal problemleri önlemede yardımcı oluyor.
– C vitamini, güçlü bir antioksidan olarak katarakt oluşumunu azaltıyor. Taze sebze ve meyvelerde özellikle narenciye, çilek, kivi, biber, brüksel lahanası, koyu yapraklı yeşillikler, brokoli ve domateste bolca bulunuyor. C vitamini gözde kornea tabakasının iyileşmesinde, güneşin zararlı etkilerine ve katarakta karşı koruyucu rol oynuyor.
– D vitamini güneş ışığıyla vücudumuzda sentezleniyor; gözün birçok metabolik aktivitesinde ve maküla dejenerasyonu önlemede faydalı oluyor.
– E vitamini antioksidan olarak, retina dejenerasyonun önlenmesinde fayda sağlıyor. Fındık, badem, ay çekirdeği, keten tohumu ve avakadonun içinde bolca bulunuyor.
LUTEİN VE ZEAKSANTİN GÖZLER İÇİN OLMAZSA OLMAZ MİNERALLER
– Lutein ve zeaksantin yeşil yapraklı sebzelerde yüksek miktarlarda bulunan karotenoidlerdir. Fakat beta karotenlerden farklı olarak A vitamini aktivitesi yoktur. Retinada oluşan serbest radikaller gözümüze zarar verirken oluşan antioksidanlar bunların harabiyetini önler. Bu pigmentler doğal bir göz kremi gibi gözümüzü zararlı ışınlardan özellikle yüksek enerjili kısa dalga boyu mavi ışınlardan korurlar ve renkli görmeyi sağlayan hücreleri korurlar. Lutein ve zeaksantin vücutta sentez edilemez, mutlaka besinlerle alınması gerekir. Lutein özellikle ıspanak, pazı, maydanoz, yer fıstığı, yumurtanın sarısı ve kırmızı üzümde bol olarak bulunur. Zeaksantin ise sadece biber mısır ve yumurtanın sarısında bulunur. Özellikle yemekte alınmalıdır. Çünkü bir miktar yağla emilimleri kuvvetli olmaktadır. Yani yeterli lutein ve zeaksantin için mutlaka yeşil yapraklı sebzeler alınmalıdır ve bunlar yumurta ve antep fıstığı gibi diğer besinlerle beraber alınarak emilimi kuvvetlendirilmelidir.
– Selenyum antioksidatif olarak gereklidir. Kabuklu deniz hayvanları ve fındıkta bol miktarda bulunur.
– Çinko ise antioksidatif özelliktedir. Kaynağı istiridye ve sığır eti yine ayrıca kuruyemiş, baklagiller ve süt ürünleridir. Çinko eksikliği yaşa bağlı makula dejenerasyonuna, katarakta, gece körlüğüne ve optik sinir hastalıklarına sebep olabilir.
BalıkBirleşmiş MilletlerD vitaminiGüneşMısırsütyumurtazeytinyağı
Yayınlanma:
“Vitaminler sadece vücudunuza veya cildinize değil, gözlerinize de faydalı” diyen Göz Sağlığı ve Hastalıkları Uzmanı Dr. Öğr. Üyesi Fatih Atmaca, “Vücudun ihtiyacı olan vitaminlerin yeterli miktarda ve uygun zamanda alınması, ileride yaşa bağlı oluşacak olan göz hastalıklarına karşı da koruyuculuk sağlar” diyor. Göz sağlığınız için pek çok faydası bulunan vitaminleri, Medical Park Bahçelievler Hastanesi'nden Göz Sağlığı ve Hastalıkları Uzmanı Dr. Öğr. Üyesi Fatih Atmaca anlattı…
A vitamini
A vitamini, göz sağlığı için en önemli vitaminlerden biridir. A vitamini ya da retinol eksikliğinde, gece körlüğü adı verilen gece görememe sorunu oluşur. A vitamini ise, gözün gece görüşünü kuvvetlendirir. Yani retinada bulunan ve rodopsin adlı ışığı tanıyan proteinlere bağlanarak gece görüşü sağlar. Yeterli miktarda A vitamini alınmazsa; gece körlüğü, gözyaşının azalması ve kornea tabakasında sorunlar gelişebilir. A vitamini; yeşil ve sarı renkli sebzeler ile meyvelerde, yumurta, süt gibi hayvansal gıdalarda, karaciğer, portakal, havuç, patates, ıspanak, karalahana, mango, kavun gibi besinlerde bulunur.
B2 vitamini
B2 vitamini eksikliğinde; gözlerde yanma ve ışığa karşı hassasiyet hatta katarakt oluşumu görülebilir. B2 vitamini yani riboflavin; gözde katarakt oluşmasını engellerken, göz yorgunluğunu hafifletip migren ataklarını azaltmaya da yardımcı olabilir. B2 vitamini özellikle et, karaciğer, tavuk, balık, yeşil yapraklı sebzeler, baklagiller, tahıllar, yağsız süt, yoğurt, yumurta sarısı, peynir, papatya, ısırgan otu, ada çayı, brokoli ve ıspanakta bulunur.
C vitamini
C vitamini, güneş ışığına karşı koruma sağlayarak katarakt oluşumunu engelleyebilir. Ayrıca yeterli miktarda C vitamini alınması, şeker hastalığına bağlı gelişen ve gözün sinir ve damarlarında oluşan harabiyeti önlemeye yardımcı olur. Çünkü C vitamini, yüksek kan şekerinin yan etkisini önleyici etkiye sahiptir. C vitamini, taze meyve ve sebzelerin hemen hemen birçoğunda bulunur. Özellikle kuşburnu, misket limonu, portakal, greyfurt, Frenk üzümü, yeşilbiber; en önemli C vitamini kaynaklarındandır.
E vitamini
E vitamini, alfa tokoferol tipi bir antioksidandır; yani alfa tokoferol vücut için zararlı olan zehirli maddelerin atılımına yardımcı olur. E vitamini, retina adı verilen damarlı bölgenin dejenerasyonunda faydalı olabilir. E vitamini yönünden zengin besinler; tereyağı, kırmızı et, ıspanak, brokoli gibi yeşil yapraklı sebzeler, kivi, mango, muz, zeytinyağı, ayçiçeği yağı, ayçiçeği, ceviz ve bademdir.
Göz Sağlığı ve Hastalıkları Uzmanı Dr. Öğr. Üyesi Fatih Atmaca, çinko, magnezyum ve omega hakkında da bilgiler verdi:
Çinko
Çinko, görme yeteneğinin geliştirilmesi açısından son derece önemlidir. Ayrıca göz yaralarını önlemek için de gereklidir. Çinko; tavuk, yumurta sarısı, süt ve süt ürünleri, peynir, balık, patates, ceviz, badem, arpa, kuru fasulye, lahana, ay çekirdeği, karaciğer, kuzu eti, sığır eti, kepekli ekmek ve tahıllarda bulunur.
Magnezyum
Magnezyum eksikliği olan şeker hastalarının retina bölgesinde önemli sorunlar gelişebilir çünkü magnezyumun kan şekerini düzenleyici özelliği vardır. Kuru yemişler, kuru baklagiller, ıspanak gibi yeşil yapraklı sebzeler, tam tahıl, yer fıstığı, peynir, tavuk, biftek, patates, portakal, domates, soğan, yoğurt, havuç, kereviz, marul, pırasa, incir, üzüm, hurma ve çavdar; magnezyum içeren besinlerin başında gelir.
Omega
Omega 3 ve Omega 6; göz sinirlerinin gelişiminde büyük önem taşır. Yapılan çalışmalar; Omega 3 ve Omega 6 yağ asitlerinin göz kuruluğunu azalttığını ortaya çıkarmıştır. Omega 3, keten tohumu, balık, cevizde bulunurken; mısır özü, soya ve ayçiçeği yağından ise Omega 6 yağ asitleri alınabilir.
BahçelievlerBalıkGüneşkuzu etiMısırpeynirşekersütyoğurtyumurtazeytinyağı