Yayınlanma: - 05 Temmuz Güncellenme:
Ciltte kaşıntı, kızarıklık ve acı gibi belirtilerle kendini gösteren güneş yanığı hakkında merak edilenleri haberimizde bulabilirsiniz…
GÜNEŞ YANIĞI NEDİR?
Güneş yanığı ultraviyole (UV) ışınlarının neden olduğu deri hasarıdır. Cilt kırmızılaşır, hassaslaşır ve acı verir. Birkaç gün sonra pul pul dökülmeye ve soyulmaya başlayabilir ve genellikle 7 gün içinde tamamen iyileşir. Güneş yanığı genellikle hafif ve kısa ömürlüdür, ancak yaşlanma (kırışıklık) ve cilt kanseri gibi daha sonraki yaşamda cilt problemleri geliştirme riskinizi artırabileceği için bundan kaçınmak önemlidir.
GÜNEŞ YANIĞININ NEDENLERİ
Hafif ve komplike olmayan güneş yanığı vakaları genellikle küçük cilt kızarıklıklarına ve ağrıya neden olur.
Güneş yanığına maruz kalındıktan cilt yaklaşık 2 ila 6 saat sonra kırmızıya döner ve tahriş olur. Yanığın etkilerinin en yoğun olduğu dönem 12 ila 24 saat sonradır.
Daha ciddi vakalarda şiddetli deri yanması ve kabarma, masif sıvı kaybı (dehidratasyon), elektrolit dengesizliği ve muhtemelen enfeksiyon ile komplike hale gelir. Buna güneş zehirlenmesi de denir.
Güneş ışınlarına çok fazla maruz kalma durumunda, şiddetli ve tedavi edilmemiş güneş yanığı, şoka ve hatta ölüme neden olabilir. Güneş yanığı için en iyi çözüm güneşten uzak durmak ve cildinizi korumaktır.
GÜNEŞ YANIĞINDA BELİRTİLER
– Titreme
– Ateş
– Mide bulantısı ya da kusma
– Flu-Like (grip benzeri) semptomlar
GÜNEŞ YANIĞI TEDAVİSİ
Güneş yanığına yönelik ilk yardım tedavisi, reçetesiz ağrı kesiciler (örneğin, iltihap önleyici ilaçlar olan ibuprofen veya naproksen) ve güneş yanığı jelleri veya kremleri içerir. Tıbbi tedavi gerekliyse, daha güçlü ağrı kesici ilaçlar, antibiyotikler veya gümüş sülfadiazin reçete edilebilir.
İlginizi Çekebilir1. dereceden ve 2. dereceden yanık nedir? İşte yanık türleri ve tedavi yöntemleriGÜNEŞ YANIĞI İÇİN DOĞAL TAVSİYELER
– Lavanta veya Helichrysum (Ölmez Çiçeği) gibi uçucu yağlar, güneş yanığını hafifletmek için cilde küçük miktarlarda uygulanabilir.
– Güneş yanığında cildi yatıştırıp nemlendirmek için aloe Vera içeren losyonları kullanın. Aloe Vera, güneş yanığı ağrısını hafifletmeye yardımcı olabilecek bir anestezik olan lidokain içerir. Aloe Vera ayrıca cildi soymak için iyi bir nemlendiricidir.
– Temiz bir bez kullanarak güneşte yanmış cilde soğuttuktan sonra taze demlenmiş çay sürün. Siyah çayda bulunan tanik asitin güneş yanığı ile kaplanmış cildin ısısını artırmaya ve pH dengesini yeniden sağlamaya yardımcı olduğu bilinmektedir. Daha fazla soğutma etkisi için çaya nane de katabilirsiniz.
– Yanmayı yatıştırmak ve iltihapları azaltmak için güneş ışığına maruz kalan göz kapaklarına soğuk suya batırılmış çay poşetlerini uygulayın.
– Güneş yanığı hafifleyince, hindistan cevizi yağı cilt nemlendiricisi olarak kullanılabilir. Ancak, Hindistan cevizi yağını güneş kremi olarak kullanmayın. Hindistan cevizi yağı herhangi bir güneş koruma faktörü (SPF) veya UV koruması sağlamaz, güneş koruyucu yerine hindistan cevizi yağı kullanırsanız güneşte yanma olasılığı daha da yükselir.
GÜNEŞ YANIĞINI RAHATLATAN BAZI GIDALAR VE VİTAMİNLER
– Güneşte yanmış cildinize soğuk sütü temiz bir bezle uygulayın. Süt bir protein katmanı oluşturarak güneş yanığının acısını hafifletir.
– E vitamini bir antioksidandır ve güneş yanığından kaynaklanan iltihaplanmayı azaltmaya yardımcı olabilir. Düzenli olarak E vitamini tableti alın. E Vitamini yağı soyulmuş cilde sürülebilir.
– Salatalık, doğal antioksidan ve analjezik (ağrı giderici) özelliklere sahiptir. Salatalığı, bir karıştırıcıda ezerek macun haline getirin ve yüz dahil olmak üzere yanıktan etkilenmiş alanlara uygulayın.
– Yulaf ezmesi cildin serinlemesine ve acı hissinin azalmasına yardımcı olur. Bunun için de yarım bardak yulaf ezmesini bir bardak kaynar suya koyup karıştırın. Karışım soğuduktan sonra yanık olan bölgeye uygulayın. 10 dakika bekledikten sonra cildinizi ılık suyla temizleyin.
– Güneş yanıklarının üzerine elma sirkesi sürülmesi ağrı ve acıyı dindirerek yanmış olan bölgenin nemlendirilmesine ve rahatlamasına yardımcı olur.
– Güneş yanıklarında mucizevi besinlerden biri de zeytinyağıdır. Zeytinyağı güneş yanığından kaynaklanan ağrıları ortadan kaldırmak ve cildi yumuşatarak sertleşmesini ve gerilmesini engellemektedir.
İlginizi Çekebilirİsilik nedir? İsilik nedenleri ve tedavisiAğrıÇaycilt kanseriGripGüneşHindistanÖlümsützeytinyağı
Su içmek: Su kaybı, cildin kurumasına sebep olur, cilt kurudukça kaşıntı hissi artar. Bu sebeple bol su içmek de yapılması gerekenler arasında ön sırada olmalı.
Yanık kremleri: Güneş yanıklarında kullanılabilecek, yanığın iyileşmesinde destekleyici etkileri bilinen bitkisel krem ve doğal karışımlar da var. Kuru, normal ve karma ciltlerde güneş yanığında yara iyileştirici olarak, dekspantenol kullanılır. Bitki ekstresi içeren kremlere örnek vermek gerekirse,
Sarı Kantaron: Bitki ekstresi içeren kremlere örnek vermek gerekirse, Sarı kantaron (Hypericum perforatum, St John’s wort) içeren kremler, güneş yanığı dahil cilt yanıklarında kullanılabilir.
Aloe vera: Aloe vera bazlı krem ve solüsyonlar, hem cildi serinletir hem de diğer etken maddelerle hızlıca emilebilir. Yanık kremi olarak sıkça kullanılan Hamamelis virginiana içeren krem ve pomadlar, güneş yanığı iyileştirmede de etkilidir. Arnica montana içeren kremler, özellikle ödem ve morarmalarda etkilidir, cildi rahatlatır. Kuru ve çatlamış ciltlerde, Calendula officinalis, Türkçesiyle Aynısefa, cilde iyi bir bakım sağlar, yumuşatır.
Fındık yağı: Halk arasında çok bilinmeyen ama güneşe karşı doğal koruyucu özelliği de bulunan bir diğer ürün ise, cildi yumuşatan tamanu (Calophyllum inophyllum) yağıdır. Bir çeşit fındık yağı olarak bilinir. Tek başına kullanılabildiği gibi, diğer krem ve yağlarla da karıştırılabilir.
Lavanta yağı: Güzel kokusuyla kozmetik ve dermokozmetik ürünlerin içeriğinde bulunan Lavanta (Lavandula angustifolia) yağından da söz etmek yerinde olur, çünkü iyi bir nemlendiricidir. güneş yanığı dahil cilt yanıklarında kullanılır, acı hissinin giderilmesini sağlar.
NOT: Güneş yanıklarında içeriği tam olarak test edilmemiş ürünler ve halk arasında yapılan, etkisi araştırılmamış karışımlar cilde daha fazla zarar verebilir. Yanık bir cilt, hassastır, enfeksiyona açıktır. Mevcut hasara, enfeksiyonun eklenmemesi için özellikle ileri derece yanıklarda dermatoloğa başvurulması gerekir.
Güneş yanıkları nasıl geçer?
Yüzde ve vücuttaki güneş yanıklarını hafifletmek için, bol su içmek, soğuk suyla ıslatılmış bezle cilde kompres yapmak, etkisi ispatlanmış, eczacı/doktor tavsiyesiyle önerilen krem/pomad/losyon/doğal karışımlar ile cildi nemlendirmek faydalı olacaktır. Ancak, ileri derece yanıklarda ise mutlaka dermatoloğa başvurmak gerekir.
Güneş yanıklarında kaçınılması gerekenler
Etkisi bilinmeyen herhangi bir ürünü cilde temas ettirmek, yoğurt, vazelin, diş macunu sürmek, ezik gibi durumlarda cilde et yapıştırmak, yanık sonrası güneşte kalmaya devam etmek, giysiler ile suya girmek (giysiler güneşten korumaz), güneş koruyucu kremleri, gerektiği sıklıkta kullanmamak.