Hamilelikte Araba Kullanmak

Hamile anne adaylarının araba kullanmalarında sakınca olup olmadığı çok merak edilen ve sık sorulan sorulardandır. Bu konu kişiye göre değişmektedir. Ancak normal şartlarda hamile olan bir anne adayının araba kullanmasında özel bir durum yok ise hiçbir sakınca bulunmamaktadır. Kadın doğum doktoru buna en doğru kararı verecek kişidir.

• Hamileliğin son aylarında bebek çok büyüdüğü için, anne adayının araç kullanması önerilmez. Çünkü direksiyon ile sürücü koltuğunda oturan anne adayının arasında bebeğin sıkışma durumu söz konusu olabilir.
• Anne karnındaki bebek irileşinceye kadar, emniyet kemerini dikkatli ve özel bağlama şekli ile bağlandığı sürece sıkıntı yoktur.
• Hamlelik dönemini stresli geçiren anne adayları, trafik travmalarına karşı kendisini hazır hissetmiyorsa araba kullanmamalıdır.
• Hamilelerin ilerleyen aylarda refleksleri zayıflayacağından, özellikle yoğun trafikte araç kullanmamalıdır.
• Hamilelik döneminde sinirler daha kontrolsüz olabileceğinden ve toleransları azalabileceğinden araç kullanmaları önerilmez.
• Dikkat dağınıklıkları artacağından kaza riski olabileceğinden anne adaylarının kendilerini trafik stresine hazır hissetmedikçe trafiğe çıkmamaları tavsiye edilmektedir.

Ancak bu belirtilen durumlar her hamile olan ve araç kullanan anne adayları için geçerli değildir. Fiziksel ve biyolojik olarak bir sakınca olmadığı sürece ve psikolojik olarak da hamile olan anne adayı araba kullanmak istiyor ise doğuma yakın son hafta içinde araba kullanması hariç diğer zamanlarda rahatlıkla araba kullanmasında bir sakınca bulunmamaktadır.

Hamilelik dönemi her şeyden uzak, kısıtlamalarla dolu ve hasta muamelesi yapılarak geçirilecek bir zaman dilimi değildir. Tam aksine mutlu, umutlu ve heyecanlı geçmesi gerekken bir süreçtir. Bu nedenle de anne adayı hamilelik öncesinde normal şartlarda nasıl yaşıyor ise aynı yaşam tarzını sürdürmekte ve arabasını da rahatlıkla kullanabilmelidir. Yani hamilelik standart yaşam tarzından çok büyük fedakârlıklar yapmayı gerektirmez. Sağlıklı beslenip, egzersiz yapmanın yanında uyku düzenine de dikkat etmesi gereken anne adayı günlük yaşamın hiç bir işinden geri kalmadan yaşamını sürdürebilmektedir.

Hamileler Emniyet Kemerlerini Nasıl Bağlamalıdır?

Araba kullanan anne adayları emniyet kemerini bağlamak zorundadır. Ancak bu durum ilk aylarda pek sorun olmasa da ilerleyen aylarda bebek büyüyeceğinden sıkıntı yaşanmaması için yapılması gerekenler;

• Hamileler direksiyon ayarı olan araçlarda daha rahat edeceğinden direksiyonu karını rahatsız edecek seviyeden göğüs seviyesine yükseltmelidir.
• Direksiyon ayarı kadar koltuk ayarı da önemlidir. Sürücü anne adayının güvenliği için, koltuk hafif geride yatar vaziyette olmalıdır.
• Koltuk ayarı normal sürücülere göre farklı ayarlandığından, dikiz aynaları ve yan aynalar buna göre ayarlanmalıdır.
• Araç kullanım sırasında bağlanan emniyet kemeri hamilelere özel bağlama şekli ile bağlanmalıdır.

Hamileler Hangi Durumlarda Araba Kullanmamalıdır?

• Riskli ve kanamalı hamilelik geçiriliyorsa araç kullanılmamalıdır
• Halsizlik, baygınlık ve aşırı uyku halleri sık görülüyorsa araba kullanmaktan kaçınılmalıdır.
• Bulantı ve göz kararması gibi durumlarda da araç kullanmak risklidir.
• Ayrıca hamileliğin son haftasında da erken doğum olması, sancıların başlaması, suyun gelmesi gibi durumlar göz önünde bulundurularak araç kullanılmamalıdır.

Emniyet Kemeri Bebeğe Zarar Verir mi?

Hamile olan anne adayı, araba kullanırken emniyet kemeri takmalıdır. Bu hem zorunlu hem de faydalıdır. Ancak takılma şekline dikkat edilmelidir. Emniyet kemeri yanlış takılırsa bebeğe zarar verebilir.

Emniyet kemerinin alt bandı karın altından karşıya geçecek biçimde kasık hizasından bağlanmalıdır. Kesinlikle rahimin ( karın üzerinden) bağlanmamalıdır. Çapraz olan bant ise, iki göğüs arasından ve yine karnın üzerinden olmamak koşulu ile karşı tarafa uzatılarak sabitlenmelidir.

Tüm bu kurallara dikkat etmek koşulu ile araç kullanmak durumunda olan anne adayları, araç kullanma süresini abartmadan azami saat sürücü koltuğunda oturarak araç kullanabilirler. Yolculuklarda ise her iki saat ara ile mola verip dinlenmek ve kısa yürüyüşler yaparak yola devam etmelidir.

Emniyet kemerinin bağlanma şekli çok önemlidir çünkü bir kaza sırasında emniyet kemerinin vücudu saran kısmı karın bölgesine gelirse, bebeği sıkıştıracağından ciddi zararlar verebilir. Göğüs arası ve karın altı kasık bağlama şekli en ideal olan hamilelerin emniyet kemeri bağlama şeklidir. Rahim bölgesine kaza sırasında yapılan baskı, hamilelik sürecini tehlikeye sokar. Emniyet kemeri karın bölgesinden bağlanırsa, Plasenta dekolmanı, şiddetli kanama, bebek ölümü, anne ölümü meydana gelebilir.

Hamilelikte Araba Kullanmak Ve Yolculuk Yapmak Hangi DurumlardaSakıncalıdır?

• Kanama ya da lekelenme
• Su gelmesi
• Karın bölgesinde kasılmalar ve sancı
• Aşırı halsizlik ve baş dönmesi
• Bulantı ve kusma
• Tansiyon yüksekliği, gebelik zehirlenmesi (preeklampsi)
• Şiddetli baş ağrısı
• İshal

Doğum sancıları başladığında anne adayı kesinlikle aracı kendisi kullanarak hastaneye ulaşmaya çalışmamalıdır. Böyle bir davranış hem anne adayı hem de bebek için son derece riskli olup kaza oranı da yüksektir.

Anne adayları haftaya kadar araba kullanabilir. Rahat ve hareketi engellemeyecek kıyafetler giyerek ve emniyet kemerini usulüne uygun bağlayarak, karın bölgesini direksiyondan uzak tutarak ve hem koltuğu hem de aynaları ayarlayarak araba kullanmalıdır. haftadan sonra anne adayında aniden kan şekerinin düşmesi ile aniden tansiyonun düşmesi gibi durumlarla karşılaşılması çok sık rastlanan bir durum olduğundan doktorlar tarafından bu dönemde mecbur kalınmadıkça araba kullanmayı önermemektedirler.

Ayrıca, hava yastığı olsa bile emniyet kemeri takılmaması durumunda hamile olan anne adayının bir kaza anında aracın dışına fırlaması mümkün olacağından hem anne adayı hem de bebeğin sağlığı tehlikeye gireceğinden emniyet kemerinin takılması çok gereklidir. Bazı durumlarda hamilelerin doğuma araçlarını kendileri kullanarak geldiğine de rastlanmaktadır ancak bu durum hekimler tarafından kesinlikle önerilmemektedir. Çünkü doğuma bu kadar yaklaşmışken trafik gibi stresli bir ortama girmek bile ciddi bir risk oluşturmaktadır. Ayrıca hamileliğin doğuma en yakın olduğu durumunda araç kontrolünde dikkat toplama, ağırlaşan refleksler ile hareket kısıtlılığı içinde bulunulan durumu daha da zora sokacağından denenmemelidir.

Doğum öncesinde hazırlanan hastane çantası gibi, doğuma kimin götüreceği, refakatçi olarak kimin anne ve bebeğin yanında kalacağı hep önceden planlanmalıdır.

“Hamilelerin iş yerine servis, toplu ulaşım araçları veya eşleri tarafından kullanılan özel araçla gitmeleri en idealidir” diyen Ferti-Jin Kadın Sağlığı ve Tüp Bebek Merkezi Klinik Direktörü, Kadın Hastalıkları-Doğum ve Tüp Bebek Uzmanı Op. Dr. Seval Taşdemir, çalışan anne adaylarının hamilelik sürecini sağlıklı geçirebilmeleri için önerilerde bulundu:

Anne adayları; iş ve günlük hayatlarında vücuda oturmayan, rahat hareket etmelerini sağlayacak hafif ve bol kıyafetler tercih etmelidir. Özellikle terlemeyi artıran sentetik kumaşlar yerine daha sağlıklı olan pamuklu kumaşlar tercih edilmelidir. İç çamaşırlarında da buna dikkat etmeliler. Bu dönemde ayakkabı seçimi de oldukça önem taşır. Babet gibi topuksuz veya yüksek topuklu ayakkabılar sıklıkla bel ağrılarına sebep olabileceğinden alçak topuklu ayakkabılar anne adayının çalışma ortamındaki rahatı için daha doğru olacaktır.

Anne adayının çalışma ortamının aydınlık ve iyi havalandırılmış olması çok önemlidir. Direkt klimaya maruz kalmayan bir bölümde rahat bir koltuğun olduğu ve dirseklerin 90 derecede durabileceği yükseklikteki masalar kullanılmalıdır. Uzun süre dinlenmeden çalışmak kaslarda ağrıya ve dolaşım sisteminde bazı problemlere yol açabilir. Belli aralıklarla verilecek molalarda basit kol, bacak ve boyun hareketleri faydalı olur. Sürekli oturarak çalışan anne adaylarının 2 saatte bir kalkıp 10 dakika ofis içinde dolaşmaları, dolaşım sistemlerini rahatlatmaları açısından önemlidir. Mümkünse işe servisle gidip gelmek, öğle saatlerini ‘şekerleme’ yapmak için kullanmak, işini bir an önce bitirip geri kalan zamanını istirahat için harcamak veya işyerinden erken çıkma seçeneğini kullanmak da anne adayı için çözüm olabilir.

İş yerine servis, toplu ulaşım araçları veya eşiniz tarafından kullanılan özel araçla gitmek en idealidir. Aracı kendiniz kullanıyorsanız emniyet kemeri kullanmayaözen göstermelisiniz. Tansiyon ve kan şekeri düşme eğiliminin ortaya çıktığı durumlarda araç kullanılması önerilmez. Hamileliğin ikinci yarısından sonra anne adaylarının araç kullanımında daha yavaş seyreden trafikleri tercih etmeleri önemlidir. 32’nci haftadan sonra kısa mesafeler hariç anne adayının araç kullanması istenmez.

Çalışan ve günün önemli bir kısmını ayakta geçiren hamileler, evde ayaklarını ve bacaklarını yüksek bir noktaya kaldırarak dinlenmelidirler. İş sonrası evde basit yürüyüş veya temel egzersiz hareketleri ile toplardamarlardaki kan akışını düzenleyecek hareketler yapmaları önerilir. Haftada kez yüzme, her gün en az 20 dakikalık tempolu yürüyüşler ya da germe-gevşeme egzersizleri; hem anne adayının kendisini daha iyi hissetmesini sağlar, hem de doğuma iyi bir hazırlık olmaktadır. Gece yatmadan alınan ılık bir duş; anne adayını rahatlatarak düzenli bir uykuya geçişi sağlar.

Güvenli sürüş yapmanıza yardımcı olacak ipuçları:

• Daima emniyet kemeri takın. Kendinizi ve bebeğinizi koruyun. Hamileliğinizin son haftaları da dahil olmak üzere, arabaya her bindiğinizde, arabada nereye oturursanız olun emniyet kemeri takın.
• Emniyet kemerini uygun şekilde kullanın. Sürücü ya da yolcu olun, yalnız bir bel kemeri değil, tam bir omuz bel kemeri taktığınızdan emin olun. Bel kemerini göbek altına yerleştirin, böylece kalçalarınıza rahatça oturur. Omuz kemeri, köprücük kemiğinizin üzerinden (boynunuza yaslanmadan), göğüsleriniz arasında ve göbeğinizin yanından geçmelidir. Bel ve omuz kemerlerini karnınızdan uzak tutun. Emniyet kemerinin tam kavradığından emin olun.
• Direksiyon simidinden uygun uzaklıkta oturun. Koltuğunuzu rahatça geriye doğru ayarlayarak göbeğinizin direksiyon simidine temas etmesinden kaçının. Direksiyon simidi göğsünüzün ortasından geçen uzun kemiğinizden en az 25 cm uzakta olacak şekilde oturmalısınız. Karnınız büyüdükçe, siz ve direksiyon simidi arasında fazla boşluk tutamayabilirsiniz, ancak direksiyonun karnınızdan ziyade göğüs kemiğinize doğru yönlenmesi önemlidir.
• Çok geriye veya öne eğilmekten kaçının. Koltuk açısını, rahat ve dik bir pozisyonda olacak şekilde ayarlayın. Emniyet kemerinizde olabildiğince az gevşeklik olmalı. Bu olası bir çarpışmadaki ileri hareketlerinizi en aza indirecek ve hava yastığının doğru çalışmasına izin verecektir.
• Mümkünse sürücü yerine yolcu olun. Özellikle hamileliğiniz ilerledikçe ve karnınız direksiyon simidine yaklaştıkça araç kullanmak daha riskli hale gelmektedir. Aracın arka koltuğu, özellikle orta arka koltuk (veya bir minibüsteki orta orta koltuk)en güvenli yeridr. Ön taraftaki bir yolcuysanız, koltuğunuzu mümkün olduğunca arkaya doğru hareket ettirin.
• Araba yolculuklarına saatte bir ara verip kısa süreli yürüyüşlerle kan akımınızı normalleştirin.

Hava yastıkları hamile kadınlar için güvenli midir?

Uzmanlar evet diyor. Hava yastıkları emniyet kemerleri ile birlikte çalışmak üzere tasarlanmıştır. Hamile bir kadın emniyet kemerini uygun bir şekilde takıp ön hava yastığından mümkün olduğu kadar arkaya oturduğu sürece hava yastığı ve emniyet kemeri kombinasyonu en yüksek seviyede koruma sağlamaktadır. Uzmanlar, hava yastığı yararlarının hamile bir kadına ve bebeğine olan risklerinden daha fazla olduğunu belirtmiştir.

Yan hava yastıklarının yolcular için risk oluşturduğu gösterilmemiştir. Çoğu durumda, en büyük tehlike, arabanızın ne tür nesnelerle çarpıştığıdır. Yine de, yan hava yastıklarının aniden yerinden çıkması durumunda yan hava yastığı saklama bölmesine yaslanmamak güvenlidir.

Uçak kabin basıncı hamilelik sırasında güvenli midir?

Evet. Sağlıklı olduğunuz, doktorunuz ve havayolu şirketinin hamilelik aşamasında hava yolculuğunuzu onayladığı sürece, basınç sizin veya bebeğiniz için bir sorun olmamaktadır.

Ticari uçakların kabinleri, yolcu konforunu sağlamak için basınçlandırılmıştır. Hava basıncı aslında uçakta, deniz seviyesinden zeminde olduğundan daha düşük olduğundan biraz daha az oksijen içermektedir. Oksijen seviyesindeki değişim bebeğinizi çevreleyen doku veya sıvıyı etkileyecek düzeyden çok uzaktır. Ancak tansiyon değişiklikleri ve kalp hızı artış gibi fizyolojik değişikliklere sebep olabilir.

Buna karşılık, yüksek irtifalarda uçabilen küçük, ticari olmayan uçakların basınçsız uçak kabininde uçmak, özellikle gebeliğin son döneminde önerilmemektedir. Hava basıncındaki değişiklik çok az risk taşır ancak yüksek irtifalardaki düşük oksijen azalması daha ciddidir ve bebeğinizi etkileyebilir.

Kandaki oksijen içeriğini azaltabilecek durumlarda (şiddetli orak hücre anemisi gibi), kan pıhtılaşması veya plasenta yetmezliği gibi sağlık problemlerine sahip hamilelerde hava yolculuğu yapması risk oluışturabilir. Hekiminize danışın.

Uçak yolculuğunda maruz kaldığım radyasyon doğmamış bebeğime zarar verir mi?

Karada veya havada olsak da her gün dünyaya ulaşan  kozmik iyonlaştırıcı radyasyona maruz kalırız. Dünyanın atmosferi, bu radyasyondan bir miktar koruma sağlar. Yüksek irtifalarda hava daha incedir ve radyasyon seviyeleri biraz daha yüksektir, ancak genellikle seyahat eden yolcular için endişe duyulacak düzeyde olmaz.  Bu nedenle uçak yolcululukları gebelik için genel olarak güvenli kabul edilmektedir.

Hamileyken havaalanı tarama makinelerinden geçmek güvenli midir?

Evet. Havaalanı dedektörleri, yolcuları taramak için manyetik bir alan, çok düşük enerjili radyo dalgaları veya çok az miktarda X-ışını (X ışınlarının gelişmekte olan bir bebeğe zarar verme dozu yaklaşık mikrosievert iken bu dedektörler, size veya çocuğunuza zarar vermeyecek kadar düşük olan 1 mikrosievertten daha düşük radyasyon dozu oluşturur) kullanabilir. Bu maruziyetlerin her biri ile ilişkili enerji miktarı size veya gelişmekte olan bebeğinize zarar veremeyecek kadar düşüktür.