Hamilelikte Mideye Baskı

Hamileler sık sık bunlardan şikayet ediyor

Anne olmak, hamilelik pek çok kadın için en tatlı heyecan. Çocuğunu kucağına alan anne, kendini dünyanın mutlu insanı olarak nitelendirebilir. Ama çoğu kadın bu tatlı heyecanın da zorlu bir süreç olduğunu da kabul eder. Bebek doğduktan sonra başlayan zorlu süreç bir yana doğmadan da bazı anne adayları sıkıntılı günler geçirir. Bazı kadınlar, hamilelik döneminde pek çok sebeple şikayet edebilir. Zira hamilelik, fizyolojik ve hormonal değişimleri de beraberinde getirir. Bulantı ve kusma gibi en yaygın şikayetler bazı anne adaylarının yaşam kalitesini belirgin şekilde düşürür. Ancak gerekli önlemler alınarak hamilelikteki yakınmalardan kurtulmak mümkün olabilir. Hamilelik döneminde anne adaylarında görülen en yaygın 5 şikayet ve öneriler 

1. Bulantı ve kusma ne zaman başlar?

Genellikle ilk hamileliklerde daha çok şikayet edilen bulantı ve kusma sabahları daha sık olmakla birlikte, günün her saatinde gelişebilir. Bulantı ve kusma, genç kadınlarda ve ikiz hamileliklerde daha şiddetlidir. Bulantılar, çoğunlukla 4–8 haftalıkken başlar ve 14–16 haftalar arasında azalır. Fakat bazı hamilelerde 3’üncü aydan sonra başlayabilir ve bazılarında da tüm hamilelik süresince devam edebilir.

Öneri

• Sabah kalktığınızda bulantınız çok ise yataktan çıkmadan önce demli olmayan bir çay için. Yatağın başında galeta ve tuzlu kraker gibi kuru şeyler bulundurun.
• Sabahları yataktan ani bir şekilde kalkmayın.
• Erken dönemde sık görülen yorgunluk da bulantıyı şiddetlendirebilir. Dinlenmeyi ihmal etmeyin.
• Mideyi tamamen boş veya tamamen dolu tutmak bulantıyı artırabilir. Gün içinde sık sık ve küçük öğünler şeklinde beslenin.
• Yemekler sırasında az sıvı almak da bulantı sorununuzun hafiflemesine yardımcı olabilir.
• Katı, kuru, yağsız ve tuzlu gıdalara yönelin. Tatlı veya meyve yediğinizde bulantınız olmuyorsa bunları da yiyebilirsiniz.
• Hoş olmayan koku ve yiyeceklerden kaçının. Özellikle mutfak kokularından ve ağır parfümlerden uzak durun.
• Tüm önlemlere rağmen bulantınız geçmiyorsa doktorunuza başvurun. İlaç tedavisi veya bir süre için hastanede yatışınız gerekebilir.

2. Mideniz sinyal verir

Gebelikte en sık görülen şikayetlerden biri de midede yanmadır. Hamilelerin yüzde ’inde bu sorun mide içeriği ve asidin yemek borusuna kaçması sonucu oluşur. Rahmin büyümesi mideye baskı yaparak yukarı doğru iter. Progesteron hormonunun etkisiyle yemek borusunun alt seviyesini büzen kaslarda gevşeme görülür. Dirençli durumlarda ender de olsa endoskopi gerekebilir.

Öneri

• Az miktarda sık öğün yiyin.
• Yemekten hemen sonra yatarak istirahat etmeyin.
• Yatağınızın başucunu yükseltin.
• Gerekirse yemeklerden sonra antiasit sıvı ya da tabletler kullanabilirsiniz.

3. Bel ağrısı mı çekiyorsunuz?

Hormonların etkisiyle eklemlerde gevşeme ve özellikle ilerleyen haftalarda postür (duruş) değişiklikleri bel ağrılarından sorumlu olur. Yürüyüş, eğilme ya da yük kaldırma hareketlerinin ardından hafif dereceli ağrı hissedilebilir. İlerleyen haftalarda sırt ve bel ağrısının şiddeti artar. Bazı kadınlarda gebelik sonrası da kalıcı şikayetler devam edebilir.

Öneri

• Gebelikte aşağı doğru hareket ederken belden eğilmek yerine diz eklemlerinizi kullanarak çömelin.
• Otururken belinizi destekleyen yastık kullanmaya çalışın.
• Yüksek topuklu ayakkabılardan kaçınarak ortopedik destekli, az topuklu ayakkabılar kullanın.
• Çok fazla ağırlık kaldırmayın.
• Uzun süre ayakta durmayın.
• Çok yumuşak yatak tercih etmeyin.
• Hafif ağrı kesici ilaç kullanabilirsiniz.
• Sıcak uygulama yapın ve istirahat edin.
• Sırt kaslarınızı güçlendirecek egzersizler uygulayın. Günlük dakika yürüyüş, yoga ve yüzme gibi aktiviteleri düzenli yapmayı ihmal etmeyin.

4. Kolunuzu bile kıpırdatamıyor musunuz?

Erken haftalardan başlayarak pek çok hamilede yorgunluk ve artan uyku ihtiyacı görülür. Bu sorun, genellikle artan hormon seviyeleriyle bağlantılıdır. Özellikle ilk haftalarda gelişen bulantı ve kusma, halsizlik şikayetlerini artırır. İlerleyen haftalarda ise uyku kalitesi zamanla azalabilir. Son aylarda uyku süreleri kısalır, huzursuz bacak sendromu gelişebilir. Kansızlık sorunu varsa demir ve B12 vitamin takviyeleri kullanılır. Tiroit fonksiyonlarında sorun mevcutsa, gerekli tedaviler uygulanır.

Öneri

• İlk haftalarında artan uyku ihtiyacını doğal olarak kabul etmelisiniz. İlerleyen haftalarda gece uykusuz kaldığınız dönemlerde gündüz kısa süreli uyku molaları verin ve düzenli egzersiz yapın.

5. Kabızlıktan yakınabilirsiniz

Kabızlık da hamilelikte sık görülen bir sorun. Hormonların etkisiyle bağırsak hareketlerinde yavaşlama görülür. Büyüyen rahim ve bebeğin bağırsaklar üzerine bası yapmasıyla şikayetler artar. Özellikle hamilelikte demir takviyeleri kullanımı da bağırsak hareketlerini etkiler.

Öneri

• Sıvı alımı bağırsak hareketlerinin artmasında ve hamilelikte ortaya çıkabilecek kabızlık sorunlarının azalmasında etkili olur. Günde litre sıvı alımını, su, süt ve ayran gibi içeceklerle sağlamalısınız.
• İçerdikleri bol lif nedeniyle sebze, salata ve ara öğünlerde de meyve tüketin. Aynı şekilde düzenli egzersiz yapmak ve probiyotik kullanımı da hamilelikte fayda sağlar. Gerekirse arada bağırsak hareketlerini artıran hafif laksatifler de kullanabilirsiniz.

Gebelik, hem hormonel değişimlere bağlı olarak, hem de özellikle son aylarda bebeğin artan kütlesinin baskısıyla sindirim sistemi sorunlarının ortaya çıkmasına neden olabiliyor. Memorial Hastanesi Gastroenteroloji Bölümü’nden Uz. Dr. Duygu İbrişim, gebelik döneminde yaşanan mide sorunları ve dikkat edilmesi gerekenler hakkında bilgi verdi.

HAMİLELİKTE MİDE SORUNLARI NEDEN OLUR?
Gebeliğin ilk ayları anne adayı için yeni bir dönemin başlangıcıdır. Gebelik hormonlarının etkisi ile bulantı, midede dolgunluk-yanma, bazı gıdalardan tiksinme, karında şişkinlik ve gaz hissi sık yaşanan şikayetlerdir. Bu şikayetler bazen günlük hayatı etkileyecek ve yaşam kalitesini bozacak düzeylerde olabilir.

DUYGUSALLIK MİDE SORUNLARINI ARTIRIR
Bayanların büyük kısmı bu dönemde daha duygusal, daha hassas olurlar ve sıkıntılar karşısında daha kolay umutsuzluğa kapılabilirler. Sindirim sistemi ruhsal durumdan çok etkilenir ve bu da bir kısır döngünün başlangıcı olabilir. Gebeliğin ilk üç-dört ayında daha sık yaşanabilen bu sorunlar çoğunlukla hafif-orta düzeydedir. Yaşam biçimi ve beslenme ile ilgili bazı düzenlemelerle tahammül edilebilirler.

SAĞLIĞI TEHDİT EDECEK BOYUTLARA ULAŞABİLİR
Zaman zaman anne adaylarının bu şikayetleri çok şiddetli olabilmektedir.  Aşırı bulantı ve kusma ile birlikte annenin ve bebeğin beslenmesini tehdit edecek bir tablo olan hiperemesis gravidarum’un oluşması söz konusudur. Bu durumda yakın tıbbi takip ve gerekirse hastanede yatırılarak ilaç ve serum desteği gerekebilir.

BALAYI DÖNEMİ
İlk birkaç ay atlatıldığında çoğunlukla mide problemleri azalır. Anne adayı duygusal olarak da duruma daha adapte olmuştur ve bu dönem gerçekten gebeliğin balayı dönemidir. Son üç ayda ise büyüyen bebeğin oluşturduğu baskı ile  mide yanmaları, dolgunluk hissi, göğüs arkasında yanma ve ağza ekşi acı su gelmesi, reflü tipi şikayetler belirginleşebilir. Kabızlık, gebeliğin başlangıcından itibaren hormon değişiklikleri ve ilerleyen aylarda artan karın içi yükle ortaya çıkabilir ve  hiç de nadir değildir.

Daha önceden ülser, reflü, bağırsak ve karaciğer- safra yolları  hastalıkları olanlarda gebelik sırasında daha fazla problem yaşanabilir. Gebelik planlanıyorsa mevcut sorunlar yönünden sağlık kontrollerinin yapılması önemlidir. 

MİDE SORUNLARINI DAHA AZ YAŞAMAK İÇİN
Gebe olduğunuzu öğrendiğiniz andan itibaren düzenli bir yaşam uygulamaya çalışın. Yeterince uyuyun. Alkol, sigara ve ilaçlardan uzak durun. Düzenli ve sağlıklı beslenin. Özellikle kahvaltının günün en önemli öğünü olduğunu unutmayın.

Sık sık ve az miktarlarda yemek yiyin. Öğünlerde beyaz ekmek, haşlanmış patates, yağsız makarna gibi ilaveler midenizi rahatlatır. Susuz kalmayın. Böylece bağırsaklarınız daha düzenli çalışır.

Tiksindiğiniz gıdaları kısa süreli olarak diyetinizden çıkarabilirsiniz. Yağlı-baharatlı-gaz yapıcı yiyecekler, keskin kokular rahatsız edici olabilir. Bazen kendi pişirdiğiniz yemeği yemekte zorlanabilirsiniz. Bu durumda ya o yemeği bir gün sonra tüketin ya da güvendiğiniz biri siz mutfakta yokken pişirsin.

Gebeliğin son aylarında belirginleşen reflü tipi yakınmalara akşam yemeğinin erken saatte yenilmesi, yatak başının yükseltilmesi yararlı olur. Doktorunuz önerirse gebelikte kullanılabilen bazı ilaçları alabilirsiniz. 

Doktorunuzun bilgisi dahilinde yürüyüş ve yüzme gibi düzenli egzersizler yapabilirsiniz. Spor endişe ve gerginliği de azaltır.

Eşiniz ve  ailenizle daha çok vakit geçirmeye çalışın, onların desteği size güç verir. 

Pozitif düşünmeye çalışın. Bu sıkıntılar geçicidir ve bebeğinizi sağlıkla kucağınıza almak hepsini unutturacaktır.

Hamilelikte Karşılaşabileceğiniz Sindirim Sorunları ve Çözüm Yolları

Hamilelik döneminde yaşanan bazı durumlar oldukça rahatsız edici bir hal alabilir. Sevdikleriniz vücudunuzda dışarıdan görülen fiziksel değişikliklere odaklanırken, iç tarafta hormonlarınız ilk günden itibaren hızlı bir değişim yaşar. Hormonlar, bu değişime bağlı olarak tat ve koku alma duyularınızı, yeme içme alışkanlıklarınızı önemli ölçüde etkiler. Aynı zamanda sindirim sistemi kaynaklı bazı şikayetlerin oluşmasına sebep olabilir.

Hamilelikte Yaşanan Sindirim Sorunları Nelerdir?

Gebeliğin ilk haftalarından itibaren yaşanan sorunlar, genellikle sindirim sisteminde meydana gelen değişikliklerden kaynaklanır. Hamilelik döneminde mide ve bağırsak düzeninin olumsuz etkilenmesiyle beraber bazı can sıkıcı problemlerin ortaya çıkması kaçınılmaz olur. (1)

Kabızlık

Hamilelik döneminde hormon seviyelerindeki değişimlerin ardından kabızlık şikayeti ortaya çıkabilir. Bağırsak ve mide, hormonal değişikliklerden dolayı gevşemeye başlar. Rahmin de büyümesiyle beraber mideye, ince ve kalın bağırsaklara uygulanan baskı artar. Bunun sonucunda sindirim sistemi daha yavaş çalışmaya başlar ve bu durum kabızlığa neden olur. Gebelik döneminde kabızlığın etkilerini azaltmak için bol bol sıvı alınması ve lifli besinlerin tüketilmesi gerekir.

Şişkinlik

Hamilelik boyunca en sık rastlanan rahatsızlıklardan biri de şişkinlik. Bağırsak ve mide hareketlerindeki yavaşlama; gaz, kabızlık ve hazımsızlık sorunlarının yaşanmasına neden olur. Hormon seviyesinin artmasıyla mide ve bağırsaktaki yiyeceklerin sindirimi yavaşlayabilir. Uzman tavsiyesiyle oluşturulan beslenme programlarını uyguladığınızda şişkinliğin önemli ölçüde azaldığını fark edebilirsiniz.

Reflü

Birçok anne adayı hamilelik sürecinde reflü kaynaklı şikayetlere sahip olabilir. Rahmin genişlemesiyle mideye uygulanan baskı arttığı için yiyeceklerin hızlıca parçalanması engellenir. Basıncın oluşmasıyla midede bulunan gıdaların yemek borusuna ilerlemesi reflüye sebep olur. Ardından ağza acı su gelmesi ve mide yanması gibi semptomlar ortaya çıkar.

Daha çok hamileliğin ilk üç ayında görülen reflü, ikinci ve üçüncü trimesterde azalmaya başlar. Doğumdan sonra mide yanması ve ağza acı su gelmesi gibi sorunlar tamamen ortadan kalkar.

İshal

Hamilelik sürecinde vücut eskiye kıyasla daha hassas olduğu için tüketilen besinlere daha fazla dikkat etmek gerekiyor. İshal, bozulması yakın olan gıdaların tüketilmesinin ardından vücudun savunma mekanizmasının harekete geçmesiyle oluşabilir. Fazla meyve tüketmek, arıtılmamış su içmek ve diyabet de hamilelikte ishal riskini artıran faktörler arasında. Tüketilen besinlere dikkat edildiğinde ishalin önüne geçmek mümkün.

Hemoroit

Anne adaylarını telaşlandıran diğer bir rahatsızlık da hemoroit. Hormonal değişimlerin sindirim sistemine yaptığı baskı, dokuların zayıflamasına yol açarak hemoroit oluşumuna neden olabilir. Uzman kontrolünde tedavi uygulanması gerekir.

Hamilelikte Sindirim Sorunlarına Ne İyi Gelir?

Mide ve bağırsakların, rahmin oluşturduğu baskıya maruz kalmasıyla beraber sindirim sisteminde önemli değişiklikler yaşanır. Hamilelikte oluşan sindirim problemleriyle baş edebilmek için bazı hususlara dikkat edilmesi gerekir:

• Sıvı alımı kesinlikle ihmal edilmemeli. Günde en az 2,5 litre su içerek bağırsaklarınızın daha sağlıklı çalışmasını sağlayabilirsiniz.
• Mideyi rahatsız eden yağlı yiyeceklerden ve aşırı baharat tüketiminden uzak durulması gerekir.
• Hareketsiz yaşam, birçok sağlık sorununa neden olabilir. Sindirim sistemiyle ilgili şikayetleri azaltmak için beslenme programındaki değişiklikler tek başına yeterli olmaz. Doktorunuzun da onayıyla bir egzersiz programı hazırlayabilir ve sindirim sisteminizi destekleyebilirsiniz.
• Alkol ve sigaradan kesinlikle uzak durmak gerekir.
• Kafein kullanımında aşırıya kaçılmaması gerekir.

Hamilelik Döneminde Tüketilmemesi Gereken Besinler

Hamilelikte yaşanan bağırsak ve mide rahatsızlıklarının önüne geçebilmek için bazı besinlerden uzak durulması gerekir.

• Salam, sosis ve sucuk gibi işlem görmüş gıdaların hazımsızlık, şişkinlik ve kabızlık gibi sindirim sorunlarına yol açma ihtimali yüksek.
• Çiğ yumurtadaki salmonella bakterisi sindirim sistemine zarar verebilir. Bu sebeple çiğ veya az pişmiş yumurta yemekten kaçınmak gerekir.
• Hamilelik sürecinde gıda zehirlenmesi gibi bir durumla karşılaşmamak için çiğ ve az pişmiş yiyeceklerin tüketilmemesi gerekir.
• Gazlı ve şekerli içeceklerden, ev yapımı olmayan meyve sularından kaçınmak oldukça önemli. Bu içecekleri tükettiğinizde şişkinlik, ishal veya kabızlık yaşama ihtimaliniz oldukça yüksek.
• Yağlı ve kızarmış yemeklerden uzak durmalısınız.
• Fasulye, soğan ve lahana ile yapılan yemekler şişkinliğe sebep olabilir.

KAYNAKLAR

1. Continence Foundation of Australia (Pregnancy guide), NSW Health (Having a baby)

What Causes Stomach Pain, Diarrhea And Bloating During Pregnancy, How Does It Go? Solutions for Indigestion Feeling…

While expectant mothers experience the joy of being pregnant, they also experience the discomforts that occur with pregnancy. Changing hormones during pregnancy and baby development day by day cause many discomforts. Expectant mothers often ask the questions whether nausea during pregnancy is normal and what is good. Usually, they tend to go away with herbal solution, since the use of drugs is quite inconvenient, except for the doctor's recommendation.

 What Causes Stomach Pain, Diarrhea and Bloating During Pregnancy, How Does It Go?

 Nausea, diarrhea and bloating are among the most common problems faced by expectant mothers during pregnancy. The most obvious reason for nausea in the pregnant mother is the pressure of the uterus and the baby on the stomach day by day. Generally, nausea is considered normal. In response to the question of what causes nausea, it is recommended to consume foods and beverages such as bananas, boiled potatoes, and unsalted buttermilk.

 Nausea and diarrhea are a common problem. Among the causes of diarrhea, stress and excitement experienced with pregnancy, as well as dietary changes are among the causes of diarrhea. However, it is useful to consult a doctor because of the possibility of experiencing a prolonged and excessive diarrhea problem that may harm the mother. Bloating and indigestion are sine qua non of problems experienced during pregnancy. The biggest reason for this is the pressure of the growing uterus on the intestines and stomach. In response to the question of what is good for bloating, it is recommended to walk outdoors, drink soda, be insulted after a meal, and do plenty of exercise. Especially regular and adequate nutrition, reducing the consumption of sugary and fatty foods are considered good things.

 Solutions for Indigestion

 Indigestion during pregnancy causes discomfort, bloating, pain, burning and nausea to the mother. As an advice to the question of how indigestion goes through during pregnancy, it is recommended to eat small but frequent meals, to consume at least 10 glasses of water a day, to reduce coffee consumption, and not to eat foods with excess oil and spices. As an answer to the question of what to do to relieve indigestion, red plum is a fruit that is good for indigestion during pregnancy.

 What Is Good For Diarrhea During Pregnancy?

 It is very important for the expectant mother to consume plenty of fluids. Provided that the doctor is consulted, chamomile tea is good for diarrhea.