Hesap Planı Oluşturma

Muhasebe konularından biri olan tek düzen hesap planı yapılan işlemlerin ve kayıtların daha düzene geçmesi için yardımcı olmaktadır. Muhasebe ile alakalı yapılan tüm işler başta olmak üzere harcamalar, gelirler ve dönen varlıklar tek düzen hesap planı altında toplanmaktadır. Sırasıyla bu bilgilerin yer aldığı liste tek düzen hesap planı olarak kayıt edilmektedir. Bu liste özellikle devlet kurumları tarafından onaylı ve resmi bir düzen haline gelmektedir.

Yapılan hesapların belirli kodlar şeklinde listede yer alması ile oluşturulmaktadır. Ülkemizde tutulan bu listeler bilanço esasına göre hazırlanmaktadır. Özellikle yıllık yapılan kayıt işlemlerinde tarihler ve kodlar ile tek düzen hesap planı oluşturulur. Yapılan kayıtlardaki hiçbir kalem sonrasında değiştirilmez ve silinmez. Yapılan bu kayıt işlemleri kişilerin ihtiyacına göre başta muhasebe kayıtlarında da kullanılabilmektedir. Muhasebe ile alakalı yapılan tüm kayıt işlemleri kendi içerisinde belirli bir düzene sahiptir. Bu düzen tek düzen hesap planı olarak bilinmektedir.

Tek Düzen Hesap Planı Nasıl Oluşturulur?

Bu planı oluşturmanın farklı şekilleri bulunmaktadır. Sistematik ve doğru bir şekilde sıra oluşturulması yapılan planlara ve bilgilere daha kolay ulaşmayı sağlamaktadır. Oluşturulan bu planlarda sıralama ilk olarak hesap sınıflarının ayrılması ve ilk rakam ile belirlenmektedir. Hesap kodunun ikinci rakamı ise listenin hesap grubunu temsil etmektedir. Ardından üçüncü rakam büyük defter hesabının yapılmasını sağlayacak bilgiler içermektedir.

Tek Düzen Hesap Planının Önemi

Tek düzen hesap planı muhasebenin olmazsa olmaz işlemlerinden biridir. Firmaların tüm yıl boyunca yaptıkları hesaplar bu liste içerisinde tutulmaktadır. Sonradan hiçbir değişme ya da silinme işlemi uygulanmayan bu liste güvenli bilgi erişimi sunmaktadır. Bu planı doğru bir şekilde tutmak firmanın bilgilere erişimini kolay hale getirmektedir.

İşletmeler, her ay belki yüzlerce belki binlerce muhasebe kaydı oluşturuyor. Tek düzen hesap planınıstandartlaşma amacı ile resmileştirilen hesap cetveline verilen seafoodplus.infobe hesap kodları belli bir mantığa ve düzene göre sıralanır.

Bilanço esasına göre düzenlenen ve defter tutan işletmeler ise, muhasebe sistemlerini tek düzen hesap planı çerçevesine göre kurmak zorundadır. Hesaplar, hesap planı açıklamasında gösterildiği gibi çalışır ve hesap planındaki hesaplar ve kodlar değiştirilemez.

Muhasebe programı, şirketlerin ve firmaların alacak ve vereceklerin kayıtlarını tutup bunları sınıflandırmasını sağlar. Aynı zamanda raporlandırarak tek düzen hesap planı oluşturulur. Bu plan ülkemizde yılının başlarında uygulanmaya başlandı. Bu uygulama hem mali tabloların bir standarda kavuşmasını sağladı hem de ülke genelindeki işletmelerin muhasebe kayıtlarını daha sağlıklı ve düzenli bir hale getirdi.

• Dönen Varlıklar (Bankadaki para, nakit para, stoktaki mallar vs.)
• Duran varlıklar ( Arabalar, makineler vs.)
• Uzun vadeli yabancı kaynaklar (1 yıldan uzun süreli krediler vs.)
• Kısa vadeli yabancı kaynaklar (1 yıldan daha kısa sürede ödenecek olan krediler ve kredi kartları vs.)
• Öz kaynaklar (şirketin önceki yıllardan kalan karları, sermaye vs.)
• Gider Hesapları (Maliyet olmayan gider)
• Gelir Tablosu Hesapları (Satışlar, 7XX hesaptan gelen giderler, maliyetler vs.)
• Nazım hesaplar (Bilgi amacı ile kullanılırlar.)
• Serbest

Her ölçekteki işletmeler için muhasebeye yapılan kayıtlarının hatasız ve eksiksiz bir şekilde kaydedilmesi çok büyük bir önem taşıyor. Muhasebe sisteminin belli bir düzen içinde işlemesinde etkisi olan bazı genel çerçeveler de yer alıyor. Tek düzen hesap planı muhasebenin belli bir sistem içinde işlem kolaylığı sağlaması için çok önemlidir. 

Muhasebede yapılan işlemlerinin kaydedilmesinde büyük bir kolaylık ve düzen sağlar ve belirli bir sisteme göre hazırlanmıştır. Bu hesapların bulunduğu listeye tek düzen planı ismi verilir. Bilanço esasına göre defter tutan işletmeler için olduğu gibi uygulanması gerekir. Bu hesap planında bulunan kodlar ve hesapların değiştirilmesi ise söz konusu olamaz.

Tek düzen hesap başka ifade ile devlet kurumları tarafından resmileşmiş hesap cetveline verilen bir isimdir. Bu hesap planı ile muhasebe hesap kodları belli bir düzene göre sıralanır. Tek düzen hesap planındaki kodlar belli bir mantıkla ve sisteme göre oluşturulmuştur. Bunlar ise;

• Hesap kodunda bulunan ilk rakam: Hesap sınıfı
• Hesap kodunda bulunan ikinci rakamı: Hesap grubu
• Hesap kodunda bulunan üçüncü rakamı: Büyük defter hesabı

Diğer blog yazılarımızı incelemek için tıklayın.

Tek düzen hesap planıyla ilgili GİB sayfasına ulaşmak için tıklayın.

Muhasebe işlemlerinin kaydedilmesinde kullanılan, belirli bir sisteme göre sıralanmış hesapların yer aldığı listeye tek düzen hesap planı denir. Hesap planı, işlemlerin muhasebeleştirilmesine temel teşkil eden bir kayıt cetvelidir.

Hesap planı, tanımlı temel hesaplara göre firmaya özel yapılandırılan alt hesaplardan oluşur. Aynı nitelikteki işlemlerin artış ve azalışlarının izlendiği çizelgelere hesap denir. Varlık, kaynak, borç, alacak unsurlarının her biri için bir hesap açılır, artış ve azalışlar bu hesaplar üzerinde izlenir.

İşletmeler tanımlı hesap planı kodları üzerinden kendi ihtiyaçlarına ve muhasebe sistemlerine göre gerekli alt hesapları tanımlayarak kendi hesap planlarını oluştururlar.

3 haneden oluşan ana hesapların ilk hanesi hesap sınıfını, ilk iki hanesi ise hesap grubunu ifade eder. 1,2,3 sınıf hesaplar Bilanço Aktifini, 4,5 sınıf hesaplar Bilanço Pasifini oluşturur.6 hesaplar Gelir Tablosu, 7 hesaplar ise Maliyet hesaplarıdır.

Hesap Planı sınıfları:
1 Dönen Varlıklar
2 Duran Varlıklar
3 Kısa Vadeli Yabancı Varlıklar
4 Uzun Vadeli Yabancı Varlıklar
5 Özkaynaklar
6 Gelir Tablosu Hesapları
7 Maliyet Hesapları

Hesap Planı grupları:
10 Hazır Değerler
11 Menkul Kıymetler
12 Ticari Alacaklar
13 Diğıer Alacaklar

şeklindedir.

Hesaplar '.' (nokta) ayracı ile istenilen düzeyde kırımlandırılır.
Örneğin, ' Merkez Kasa' yada ' xyz malı' gibi.

Firma hesap planı ve alt hesaplar oluşturulurken firma faaliyeti, ihtiyaçları ve raporlama gereksinimleri göz önünde bulundurulur. Örneğin ticari mallar hesabı oluşturulurken, mal cinsine yada satıcısına göre alt hesap kırımlarında ürün grupları oluşturularak sağlıklı bir hesap takibi ve raporlaması yapılabilir. Hesap kırımları ne kadar sağlıklı ve alt kırımlara doğru ne kadar detaylı ise o kadar ayrıntılı inceleme ve raporlama imkanı sağlanır.
Örneğin,
Dışarıdan sağlanan fayda ve hizmetler
tamir bakım giderleri
XX plaka aracın bakım giderleri
YY plaka aracın bakım giderleri
Bu şekilde bir hesap kırılımıyla oluşan bakım giderleri hem toplu olarak hem de araç bazında takip edilip raporlanabilecektir.

Alt kırımlarda kullanılacak basamak sayısı da o hesap grubunun oluşacağı sayıya göre belirlenir.
Örneğin, ticari mallar grubunda A cins malların sayısı binden fazla olabilecek ise dört haneli bir hesap tanımlaması tercih edilmelidir.
A cins mallar
AAA malı
BBB malı

ZZZ malı

PatroFIN'de hesap planı yapılandırması, hesap açma, hesap taşıma, hesap silme gibi işleri hesap planı modülünden yapabilirsiniz.
 

Hesap planı oluşturarak; gelir, gider, cari hesap takibi gibi işlemleri ayrıntılı takip edebilir ve belirli tarih aralığında mizan, muavin defter gibi raporları alabilirsiniz.

Hesap planı oluşturmak zorunlu değildir.

Alt hesap girişi, mal hizmet kartı girişinde tanımlanabilmekte, yalnızca hesap planına veya doğrudan fiş içine tanımlanamamaktadır.

Mal hizmet kartlarına hesap kodlarını tanımlayıp fiş girişlerinde bu mal hizmet kartlarını kullandıktan sonra hesap planının oluşması için bu menüde Sitemden Al butonuna basmanız gerekmektedir. Aksi taktirde hesap planı listesinde, mizan ve muavin defter raporlarında bakiyeler görünmeyecektir.

Hesap planında, girdiğiniz fişlerin her defasında bakiyelerini yenilemek için Sistemden Al butonuna basmalısınız.

Firma oluşturulduğunda sistem otomatik olarak Kebir Hesapları getirir. Sistemde sadece alt hesaplara veri girişi yapabilirsiniz.

Ekranın üst köşesindeki combo box’tan istediğiniz hesap grubunu seçebilirsiniz.

• Listede gri olarak renklendirilmiş olanlar ana, açık yeşil olarak renklendirilmiş olanlar ara, koyu yeşil olarak renklendirilmiş olanlar alt hesaplardır.
• Hesap üzerine bir kez bastığınızda seçili olan hesapla ilgili hesap adı ve kodu değişikliğini aşağıda sarı renkte işaretlenmiş kısımda yapabilirsiniz.
• Alt hesabın bakiyesi yoksa silebilirsiniz.
• Kaydet butonuna basarak güncellemenizi yapabilirsiniz.

Hesap Planına Yeni Hesap Nasıl Eklenir?

Hesap üzerine bir kez bastığınızda, o hesap turuncu olur, sol alttaki Yeni butonunu kullanarak, yeni bir alt hesap ekleyebilirsiniz.
Hesap kodu ve adını girip Kaydet butonuna basarak hesabı kaydedebilirsiniz.
Liste butonuna bastığınızda, eklemiş olduğunuz hesapları listede görebilirsiniz.
 Sil butonuna basarak seçili kaydı silebilirsiniz.

• Hesap kodu maksimum 20 karakter, hesap adı ise maksimum karakter olabilir. 
• Sadece alt hesapları silebilirsiniz. Alt hesapların silinebilmesi için üzerinde herhangi bir gelir veya gider olmamalıdır.
• Hesap hareketleri butonunu kullanarak veya ilgili hesabı çift tıklayarak hesabın detayında gidebilirsiniz.
• Liste butonuna bastığınızda ilgili hesap koduna kayıtlı olan gelir/gider fişlerini listeleyebilirsiniz. Aynı ekrandan Rapor butonunu kullanarak hesap hareketlerinin Microsoft Excel Belgesi halinde alabilirsiniz.
• İlgili kaydı çift tıkladığınızda sistem sizi, kayıtlı olan fişe yönlendirecektir. Fişlerde istediğiniz güncellemeyi yapabilirsiniz.

Hesap Hareketleri Raporu

Hesap planı listesinde ilgili hesap seçilip Aylık Hesap Özeti butonuna basıldığında ilgili hesap kodunun aylara göre dökümünü görüntüleyebilirsiniz.
Microsoft Excel Belgesi formatında raporu alabilirsiniz.

Aylık Hesap Özeti Raporu