Giriş Tarihi: Son Güncelleme:
Coğrafi işaret tescili Adıyaman'da olan etsiz çiğ köfte kentte günlük olarak yaklaşık 2 ton üretiliyor. Meşhur Adıyaman çiğ köftesi çevre illere hatta yurt dışına paket yapılarak gönderiliyor. İnce bulgur, salça ve çeşitli baharatların kullanıldığı çiğ köfte elde yoğurularak kıvama getirildikten sonra tüketiciye ulaşıyor. Adıyamanlı çiğ köfte ustası Basri Aktulum, el ile yoğurulan köftenin daha sağlıklı olduğunu belirterek, "En sağlıklısı elle yoğrulması. Elle yoğurulduğu zaman isotu, baharatı, salçası yoğuruldukça pişer ve piştikçe mideye zarar vermez" dedi.
BİBER YERİNE KİREMİT TOZU, SALÇA YERİNE KETÇAP
Özellikle son dönemlerde bazı üreticilerin çiğ köfteyi ucuza mal etmek için insan sağlığını tehdit eden malzemeler kullandığını söyleyen Aktulum şöyle devam etti: "Köfte birbirini tutsun daha kolay yoğurulsun diye toz şeker katanlar oluyor. Salça yerine ketçap kullanılıyor hem ucuz hem de bağımlılık yapıyor. Ketçap mideyi bozar, ekşime yapar, karın ağrısı yapar. Gerçek çiğ köftenin en az 30 dakika, susuz bir şekilde yoğurulması lazım.
Susuz yoğrulduktan sonra suyunu katarsın bu çiğ köfte ne mide ağrısı ne karın ağrısı yapar. Maliyeti en aza indirebilmek için ucuz salça ve biber kullanmayı tercih ediyorlar. Bazıları biber yerine kiremit tozu koyuyor. 30 sene kalmış biberi liraya alıyor. Salça yerine ketçap kullanıyorlar. Ketçabın 10 kilosu, lira ama diğer salçanın en düşük fiyatı lira arası."
'İŞİ TİCARETE DÖKMÜŞLER, BİZ SEVGİYE DÖKTÜK'
Çiğ köfte ustası Kenan Leblebici ise çiğ köftenin olmazsa olmazının biber ve isot olduğunu, acı ve tatlı biberin karışımı ile baharatın önemine dikkat çekerek, "Yakmayacak serinletici bir aroması olacak" dedi.
Etsiz çiğ köfte yapımını anlatan Leblebici, şöyle devam etti: "Çiğ köftenin ana maddesi et, soğan, sarımsak, salça, simit dediğimiz ince bulgur, biber, baharat ve zeytinyağıdır. İsteğe göre nar ekşisi de kullanılabilir. Çiğ köfte elle yoğrulur ki bulgur aşka gelsin. Biz de Adıyaman olarak bulguru elle yoğuruyoruz. İnsanlar çiğ köfte yapımını fabrikasyona dönüştürdü. Biz de köfte çeşidi çok. Önemli olan etli çiğ köfteyi etsiz şekilde sunmaktı. Herkes köfteci ama köfte Adıyaman'da yenilir. Adıyaman bu işi seviyor. Her gün 2 ton gidiyor. Fabrikasyon olanlar kendini belli eder. Tadından, aromasından, yağından, esnekliğinden her şeyi belli eder. Biberi ıslattığın zaman kendini bırakır. Zaten talaş mı ya da kaliteli mi olduğunu belli eder. Ucuz ve kalitesiz mallar piyasayı mahvediyor. İşi ticarete dökmüşler biz sevgiye döktük.
Biz bulguru ekmekle yiyen insanlarız. Yaz kış çiğ köfte bizim vazgeçilmezlerimizdendir. Biz burada zaten misafire en büyük hizmeti çiğ köfte ikram ederek gösteriyoruz. Biz de adettir Adıyaman'da zaten Adıyaman çiğ köfteyi seviyor. Onun için sahiplendi. Bu son dönemlerde de büyük bir tutku oldu. Adıyaman'da esnaf sayısı da çoğaldı."
'YAKLAŞIK 23 ÜLKEYE GÖNDERDİM'
Türkiye'de tüm neredeyse tüm bölgelere çiğ köfte gönderdiğini söyleyen Leblebici birçok ülkeye de köfte gönderdiğini belirterek, "Ben ülkeye gönderdim. Türkiye'de gitmediği yer kalmadı. Kendimce bir konseptim vardı onu hem öyle kullanıyorum hem de vakumlayarak gönderiyorum. Güzel bir şekilde muhafaza ediyoruz insanlara en sağlıklı şekilde kargoyla her türlü yolluyoruz. İsviçre, Fransa, İngiltere, Almanya, Azerbaycan, Rusya, Polonya'ya gönderdim. Genelde hep öğrenci olduğu için hediye olarak götürüyor" şeklinde ifade etti.
ARKADAŞINA GÖNDER
Çiğ köftede kiremit tozu ve ketçap uyarısı!
Çiğ köfte severler parmak kaldırsın. Şahsen bizim evde çok sevilir. Geçtiğimiz yıl anasınıfı velileri ile tanışma ve kaynaşma günleri düzenledik. Her birimiz yiyecek bir şeyler hazırladı, güzel sohbetler eşliğinde hep beraber yedik.
Adıyamanlı bir arkadaşımızın isterseniz ben çiğ köfte yapabilirim demesiyle her toplanılan günde ondan çiğ köfte istemeye başladık. E baktık böyle olmuyor bizim de öğrenmemiz lazım, sen bize balık tutmayı öğret dedik. Tabi o artık alışmış her şeyi göz kararı hazırlıyor, ben de sürekli bunu ne kadar, şunu ne kadar diye soruyorum. O da abla göz kararı ekle onu diyor. Hiç gözümün kararı yoktur diyorum ben de.
Bu ikinci denemem olmasına rağmen bence nefis oldu. Bir dahaki sefere her şeyi ölçü ile yapıp tarifini not alacağım inşallah.
Evde Etsiz Çiğ Köfte yapmak için öncelikle bulgur yoğurma kabına alınır.
Bir tencerede su ve et bulyon konulur ve kaynatılır.
Not: ben bulyon yerine iki bardak et suyu ve iki bardak su kullandım.
Su kaynayıp bulyon iyice erdikten sonra tepsideki bulgurun üzerine dökülür, kaşıkla şöyle bir karıştırılır.
Not: suyu döktükten sonra bulgurda kuru yer kalmayacak şekilde karıştırılır. Tabi dikkatli dökmekte fayda var, çok da olmamalı kuru kalan yerler karıştırınca ıslanacak şekilde ayarlanmalı suyu.
Üzerine kapak kapatılarak dakika bulgur şişmeye bırakılır.
Bulgurun şişmesini beklerken bir kapta bütün sos malzemeleri, ezilmiş sarımsak ve sıvı yağ ile karıştırılır.
Not: acı oranını damak zevkinize göre ayarlayabilirsiniz.
Şişmiş olan bulgur neredeyse tane tane olacak hale gelene kadar yoğurulur.
Daha sonra sos malzemeleri eklenir ve tekrar yoğurulur.
İyice kıvam almış olan bulgura şekil verilir limon ve marul eşliğinde servis edilir.
Not: et suyu kullanırsanız bulyon kullanmanıza gerek yok.
AFİYET OLSUN!