Kira sözleşmesi bitince kiracı çıkarılabilir mi? Bu soru tarafımıza çok sık sorulmaktadır. Ev sahibi kira sözleşmesinin bitimine dayanarak, kiracıyı tahliye edilemez. Belirli süreli kira sözleşmelerinin süre bitiminde sözleşmeyi sona erdirme hakkı “yalnızca kiracıda” bulunur. Örnek verecek olursak; 1 yıllık kira sözleşmesi bitiminde kiraya verenin kiracıya süre bitti diyerek evden veya iş yerinden çıkarması mümkün değildir. Kanundaki sayılan tahliye sebeplerinin varlığı halinde kiracının evden çıkarılması mümkündür. Kira sözleşmesi bitince kiracının, kiralanandan çıkarılıp çıkarılamayacağı konusu Sayılı Türk Borçlar Kanunu’nun ve devamı maddelerinde düzenlenmiştir. İşbu maddelere göre kiracının hangi hallerde ve hangi usulle çıkarılabileceği belirlenmiştir. Kanunumuzda kira sözleşmesinin sona erdirilmesi konusunda kiracı lehine bir tutum söz konusudur.
Kiracının, kiralanandan çıkma süresi ise kira sözleşmesinin belirli süreli ve belirsiz süreli olmasına göre değişmektedir. Öncelikle belirtmek gerekir ki kira sözleşmesinin belirli süreli olması halinde süre bitiminde kira sözleşmesini sona erdirme hakkı yalnızca kiracıdadır. Kira sözleşmesinin süresi bittiğinde kiraya verenin, sözleşmenin süresi bitti gerekçesiyle kiracıyı ev veya iş yerinden çıkarması mümkün değildir. Kiralayan yani ev sahibi sadece süreni bitti gerekçesiyle kiracıyı ev veya iş yerinden çıkaramayacak olsa da kanunda belirtilen bazı hallerin bulunması durumunda kiracıyı kiralanandan çıkarabilecektir.
En çok aldığımız sorulardan bir diğeri ise kira sözleşmesi bitince kiracı evden çıkarılabilir mi sorusudur. Türk Borçlar Kanununda yer alan maddeler ışığında belirli süreli kira sözleşmesi yani genellikle uygulamada görülen 1 yıllık kira sözleşmesi bittiğinde kira sözleşmesini sona erdirme hakkı kiracıda ol yönündedir. Ancak sebeplerin olması halinde kiraya veren kiracıyı evden çıkartabilir.
Belirli süreli kira sözleşmesinde kiracı tarafından kira sözleşmesinin bitiminden en az 15 gün önce bildirimde bulunulmadıkça kira sözleşmesi aynı koşullarla 1 yıl uzamış sayılır. Belirsiz süreli kira sözleşmelerinde ise ev sahibi veya kiracı tarafından aks kararlaştırılmadıkça her 1 yılın sonunda kira sözleşmesi yenilenmiş sayılır. Her iki kira sözleşmesi türünde de kira bitiminde herhangi bir bildirim yapılmadıkça kira sözleşmesi aynı şartlarla 1 yıl uzamış sayılır. Ancak aynı şartlardan kasıt kira bedelinin değişmeyeceği değildir. Kira bedeli, sözleşmede artış oranı kararlaştırıldıysa o artış oranı üzerinden, artış oranı kararlaştırılmadıysa TÜFE oranına göre artış yapılarak güncellenir.
Kira sözleşmesi bitince kiracı nasıl çıkarılır sorusunun cevabı sayılı Türk Borçlar Kanunu madde ve devamına göre verilir. Buna göre ilk olarak söylememiz gereken şey, belirli süreli kira sözleşmelerinde sürenin bitiminde sözleşmeyi sona erdirme hakkının “yalnızca kiracıda” olduğudur.
Kira sözleşmesinin türüne göre ve kanunda belirtilen şartlara göre değişmekle birlikte sadece kira sözleşmesinin süresinin bitmesi gerekçesiyle kiracının tahliyesi mümkün değildir. Kiracı ancak kanunda sayılan sebeplerden biriyle ve kanunda belirtilen bildirim süreleri dahilinde çıkarılabilir. Kira sözleşmesinin türüne göre kiracıyı tahliye süreci;
Belirli süreli kira sözleşmesi, kira kontratında sözleşmenin bitiş tarihinin belirtildiği kira sözleşmeleridir. Türk Borçlar Kanunu md uyarınca, konut ve çatılı işyeri kiralarında kiracı, belirli süreli sözleşmelerin süresinin bitiminden en az 15 gün önce bildirimde bulunmadıkça, sözleşme aynı koşullarla bir yıl için uzatılmış sayılır. Kiraya veren, sözleşme süresinin bitimi nedeniyle sözleşmeyi sona erdiremez. Ancak kiraya veren 10 yıllık uzama süresinin sonunda, bu süreyi izleyen her uzama yılının bitiminden en az 3 ay önce bildirimde bulunmak koşuluyla, herhangi bir sebep göstermeksizin bildirimde bulunarak kira sözleşmesini feshedip kiracının tahliyesini isteyebilir.
Kira sözleşmesi bitince kiracının tahliye süresi, kira sözleşmesinin süresinin bitiminden 15 gün önce evi boşaltacağını bildirmesi ile başlar. Kiracının evi boşaltacağına dair yaptığı bildirimde belirttiği tarihte evi boşaltması gerekir. Aksi halde kiraya veren, belirtilen sürede evi boşaltmayan kiracıdan 1 aylık kira bedelini talep edebilir.
Belirsiz süreli kira sözleşmesi, kiralama tarihinin sözleşmede belirtildiği ancak kiralama süresinin belirtilmediği kira sözleşmeleridir. Belirsiz süreli kira sözleşmelerinde ev sahibi veya kiracı tarafından aksi belirtilmedikçe her 1 yılın sonunda kira sözleşmesi yenilenmiş sayılır. Belirsiz süreli kira sözleşmesinde kiracı istediği zaman kiralananı tahliye edebilir. Ancak kiraya veren TBK md gereği, kiranın başlangıcından on yıl geçtikten sonra, genel hükümlere göre fesih bildirimiyle sözleşmeyi sona erdirebilirler. Kiraya verenin, kiracıyı ev veya iş yerinden çıkarabilmesi için 10 yıllık sürenin geçmesi gerekir.
Belirli ve belirsiz süreli kira sözleşmelerin her ikisinde de kiralananın tahliyesinde uygulanan bir istisna bulunmaktadır. Bu istisna tahliye taahhütnamesidir. Kiraya veren ve kiracı arasında tahliye taahhütnamesi imzalandıysa kiracının taahhütnamede belirtilen sürenin sonunda evi tahliye etmesi gerekir.
Kiraya verenin, kiracıyı evden çıkarabilmesi için Türk Borçlar Kanunu’nda sayılan sebeplerden birine dayanması gerekir. Türk Borçlar Kanunu’na göre kiracı şu sebeplerle kiralanandan çıkarılabilir;
Günlük hayatta insanların içerisinde bulunduğu hukuki ilişkilerin en sık rastlananlarından bir tanesi de kira ilişkisidir. Yazımız çok sorulan, Kiralanan Taşınmazın Tahliyesi, Kiracı Nasıl Çıkarılır? Taşınmazın tahliyesi kararı nasıl uygulanır kiralanan taşınmazın tahliyesi davası takip talebi örneği konularına yer vermektedir.
Kira ilişkisinde kiracı bir taşınır veya taşınmaz malı kullanma karşılığında bir miktar para ödeme, kiralayan ise bu para karşılığında maliki olduğu taşınır veya taşınmaz malı kiracıya kullandırtma borcu altına girmektedir.
Kira Sözleşmesi Nedir? Kiraya verenin bir şeyin kullanılmasını veya kullanmayla birlikte ondan yararlanılmasını kiracıya bırakmayı, kiracının da buna karşılık kararlaştırılan kira bedelini ödemeyi üstlendiği sözleşmedir. Kira sözleşmesi taraflardan birisinin bu yükümlülüklere uymaması halinde taraflarca sona erdirebileceği gibi, kendiliğinden sona erebilir. Bu yazımızda kira sözleşmesi nasıl sona erer, tahliye davası nasıl açılır, kiraya veren haklı sebeple kira sözleşmesini nasıl fesheder gibi sorulara Yargıtay kararları ışığında cevap vermeye çalışacağız.
Kira Sözleşmesi Örneği Wordİndir
Süre bitmesine rağmen kiracının kullanımına devam etmesine izin verilmişse;
Kira sözleşmesi belirsiz bir süre için yenilenmiş sayılır. Belli olmayan bir süreyle uzatılmış sayılır.
Konut ve çatılı işyeri sözleşmelerinde; 6 ay ve daha uzun süreli kira sözleşmelerinde süre bitince sözleşmenin sona erdirilmesi için kiracının bu durumu sürenin bitiminden en az 15 gün önce yazılı olarak kiraya verene bildirmesi gerekir. Bildirmezse kira sözleşmesi aynı koşullarda 1 yıl uzatılmış sayılır. Kiraya verenin sırf sürenin bitimine dayanarak sözleşmeyi feshetme hakkı yoktur.
Taraflar bu fesih bildirim sürelerine uyduklarında, kira sözleşmesi o sürenin sonunda kendiliğinden sona erer. Ayrıca ihtara gerek yoktur.
Konut ve Çatılı İşyeri Kira Sözleşmelerinin Kiraya Veren Tarafından Sona Erdirilmesi Kiracıyı Evden Nasıl Çıkarabilirim?
Bu sebeplere dayanılarak sözleşmenin sona erdirilebilmesi için, kira sözleşmenin süresinin en az 6 ay olması gerekmektedir.
Örneğin; kiraya verenin çocuklarının büyüyerek, evlenmek veya öğrenim amacıyla belirli bir yerde bulunması gerektiğinden ya da evlenmek üzere olduklarından, kiraya verdiği taşınmazı boşaltmak için çocuklarının gereksinme duyması sebebiyle tahliye davası açabilir. Ancak bu gereksinimin içten, samimi ce gerçek bir ihtiyaç nedeniyle olması gerekir.
Kira sözleşmesinin bitiminden 1 ay önce bu durumun kiracıya bildirilmesi gerekir. Kiracı evi boşaltmazsa gereksinim nedeniyle boşaltma davası kira sözleşmesinin bitiminden itibaren açılabilir. Kira sözleşmesi belirsiz süreliyse öncelikle fesih bildirim sürelerine uygun fesih bildirimiyle kira sözleşmesinin bitiminin belirlenmesi gerekir. Bu tarihten itibaren 1 AY içinde tahliye davasının açılması gerekir.
Kira parasını sürekli olarak geç ödemeyi alışkanlık haline getiren kiracılara karşı kiraya verene tahliye davası açabilme hakkı tanınmıştır. Kiracı kira bedelini ödemediği için kendisine 2 haklı ihtar çekilmesine sebep olmuşsa kiraya veren, sözleşmesini sona erdirebilir. İki haklı ihtar, iki farklı aya ait olmalıdır. Bir yıl içerisinde çekilmiş olmalıdır. Kiracıya gönderilen ihtar yazılı olmalıdır. Birikmiş kira alacaklarında da aynı ihtar gönderilmesi gereklidir. Bu nedene dayanan davanın, kira süresinin, bitiminden başlayarak 1 ay içinde açılması gerekir.
Tahliye davası sonucunda verilen tahliye kararı hemen uygulanmaz. Tahliye kararının uygulanabilmesi için öncelikle kiracıya karar tebliğ edilmelidir. Tebliğden itibaren 10 gün geçtikten sonra tahliye gerçekleştirilebilir.
Kiralayan, kiracıyı, kirasını düzenli olarak ödese dahi, konut ihtiyacı sebebiyle TBK m hükmüne dayanarak çıkarabilir. Kiralayanın konut ihtiyacı kendisine, eşine, üstsoyuna, altsoyuna ya da bakmakla yükümlü olduğu kişilere ilişkin olabilir. Bu durumda, belirsiz süreli kira sözleşmesi söz konusuysa her 6 aylık kira dönemi sonunda 3 ay içinde, belirli süreli kira sözleşmesi söz konusuysa kira sözleşmesi sona ermeden 1 ay önce kiracıya fesih bildiriminde bulunulması gerekir. Bildirime rağmen, kiracı kiralanandan çıkmazsa tahliye davası açılabilir.
Belirli süreli kira sözleşmelerinde, kiralayan sırf kıra sözleşmesinin bittiğinden bahisle kiracıyı çıkaramaz. Kiracı isterse sözleşme süresinin bitiminden 15 gün önce bildirimde bulunarak çıkabilir.
Belirli süreli kira sözleşmelerinde, kiralayan sırf kıra sözleşmesinin bittiğinden bahisle kiracıyı çıkaramaz. Kiracı isterse sözleşme süresinin bitiminden 15 gün önce bildirimde bulunarak çıkabilir.
Belirsiz süreli kira sözleşmelerinde, 10 yıllık süre geçtikten sonra uzayan yılların bitiminden 3 ay önce bildirimde bulunarak çıkarılabilir. Aksi takdirde çıkarılamaz. Ancak, kanunda belirtilen hallerin varlığı halinde çıkarılabilir. Bu haller şunlardır:
Kiralananı kendisi, eşi, altsoyu, üstsoyu veya kanun gereği bakmakla yükümlü olduğu diğer kişiler için konut ya da işyeri gereksinimi sebebiyle kullanma zorunluluğu varsa,
Kiralananın yeniden inşası veya imarı amacıyla esaslı onarımı, genişletilmesi ya dadeğiştirilmesi gerekli ve bu işler sırasında kiralananın kullanımı imkânsız ise,
Yeni malikin kendisi, eşi, altsoyu, üstsoyu veya kanun gereği bakmakla yükümlü olduğu diğer kişiler için konut veya işyeri gereksinimi sebebiyle kullanma zorunluluğu varsa,
Bu halde kiracının çıkarılması kirayı ve aidatı ödememesi durumunda gerçekleştirilebilir. Kiracı, aynı kira yılı içerisinde iki defa kirayı ve aidatı ödemezse yazılı bir ihtarname gönderilir. İki haklı ihtar gönderildikten sonra kira yılının bitmesinden itibaren 1 ay içerisinde tahliye davası açılmalıdır.
Ayrıca, kiralayanın gereksinimi, esaslı tadilat ya da yeni malikin gereksinimi halinde de kiracının çıkarılması mümkündür.
Bu halde de kiracının çıkarılması kirayı ve aidatı ödememesi durumunda gerçekleştirilebilir. Kiracı, aynı kira yılı içerisinde iki defa kirayı ve aidatı ödemezse yazılı bir ihtarname gönderilir. İki haklı ihtar gönderildikten sonra kira yılının bitmesinden itibaren 1 ay içerisinde tahliye davası açılmalıdır.
Ayrıca, kiralayanın gereksinimi, esaslı tadilat ya da yeni malikin gereksinimi halinde de kiracının çıkarılması mümkündür.
Kiracı, yeni malikin kendisi, eşi, altsoyu, üstsoyu veya bakmakla yükümlü olduğu diğer kişiler için konut veya işyeri gereksinimi sebebiyle kullanma zorunluluğu varsa çıkarıseafoodplus.info ihtiyacı gerçek ve samimi olması gerekmektedir.
Yeni malik dükkanı edinme tarihinden itibaren 1 ay içerisinde kiracıya yazılı bildirimde bulunarak 6 ay sonra kira sözleşmesini sona erdirmek için dava açabilir.
Tahliye davasında görevli mahkeme, Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun 4. maddesine göre kiralanan taşınmazların tüm uyuşmazlıklarına dair davalarda sulh hukuk seafoodplus.infoe davasında yetkili mahkeme, taşınmazın bulunduğu yerdeki sulh hukuk mahkemesidir. Ancak tahliye davası, taşınmazın aynına ilişkin olmadığından taşınmazın bulunduğu yer, kesin yetkili mahkeme değildir. Davalının yerleşim yeri ya da sözleşmenin ifa edileceği yerde de dava açılabilir.
Kiracı eğer kira bedelini ödemezse ayrıca yan giderleri de ödemediği takdirde kendisine 30 günlük sürede ödemesi için ihtar çekilir. Eğer ödenmezse kiracıya yönelik tahliye talepli icra takibi başlatılabilir. Kendisine ödeme emri gönderilir. Ödeme emrinde, 7 gün içerisinde itiraz etmesi veya 30 gün içinde kira bedelini ödemesi bildirilir. Kira bedelini öderse artık tahliye edilemez. Ödemez ve itiraz da etmezse bir dava ile tahliyesine karar verilir. İİK’nın /a maddesine göre, borçlu itiraz etmez ve kira borcunu da ödemezse alacaklı ödeme süresinin bitim tarihini takip eden altı ay içinde icra mahkemesinden tahliye isteyebilir. Alacaklının icra mahkemesinden tahliye isteyebilmesi için ödeme süresinin sona ermesini beklemesi gerekir. Ödeme süresi dolmadan ve böylece borçlunun temerrüdü gerçekleşmeden, alacaklı (kiraya veren) icra mahkemesinden tahliye isteyemez; istese bile, icra mahkemesi borçlu kiracının tahliyesine karar veremez.
KOMŞULARI RAHATSIZ EDEN KİRACI EVDEN NASIL ÇIKARILIR? Kiracının en temel yükümlülüklerinden birisi de çevre sakinlerine rahatsızlık seafoodplus.infoı bu yükümlüğüne aykırı davranırsa ev sahibi kiracıyı uyarmalıdır. Uyarılara rağmen kiracı durumu düzeltmiyorsa ev sahibi bu sebeple kira sözleşmesini feshedebilir.
BİR YILLIK KİRA SÖZLEŞMESİ BİTİNCE KİRACI EVDEN ÇIKARILABİLİR Mİ? Belirli süreli kira sözleşmelerinde, kiraya veren sürenin bitmesine dayanarak kira sözleşmesini feshedemez. Bu hak yalnızca kiracıya tanınmıştır. Bu şekildeki kira sözleşmesinin feshi isteniyorsa ancak kanunda yazılı haklı sebeplerin varlığı halinde fesih yapılabilir.
BİRİKMİŞ KİRALAR NASIL ALINIR? Kiracıya iki haklı ihtar çekilip, kira bedelini ödemesi de istenebilir. Çekilen ihtara rağmen kira bedelinin ödenmemesi halinde kiracıya genel haciz yoluyla takip başlatılabilir.
Kirasını düzenli ödeyen kiracının tahliyesi mümkün müdür? Kira bedellerini düzenli ödeyen kiracının sebepsizce evden çıkarılması mümkün değildir. Kiracının evden çıkması isteniyorsa kanundaki haklı sebeplerden birinin varlığı gerekmektedir. Bunlar yukarıda da ayrıntılı olarak yazıldığı gibi; malikin ihtiyacı sebebiyle, yeni malikin ihtiyacı sebebiyle, tadilat nedeniyle, tahliye taahhüdüne rağmen kiracının çıkmaması nedeniyle tahliye gibi sebeplerdir.
Yeni satın alınan evden kiracı nasıl tahliye edilir? Taşınmazın mülkiyetini kazanan yeni malik, eğer taşınmazı kendisinin, eşinin, altsoyunun, üstsoyunun, konut yada işyeri gereksinimi için kullanacaksa, ancak o zaman kiracıyı taşınmazdan çıkarabilir. Yeni malikin bu nedene dayanarak kiracıyı çıkarabilmesi için, mülkiyeti kazandığı tarihten itibaren bir ay içinde durumu yazılı olarak bildirmesi gerekir. Bildirimden altı ay sonra dava açarak sözleşmeyi sona erdirebilir. Yeni malik dilerse sona erdirme hakkını, sözleşmenin bitiminden itibaren 1 ay içinde açacağı davayla da kullanabilir.
Tahliye taahhüdü veren kiracının evden çıkmaması halinde ev sahibi ne yapabilir? Tahliye taahhüdünün varlığına rağmen kiracı evden çıkmıyorsa, kiraya veren bu sebebe dayanarak kiracıyı taşınmazdan çıkarabilir. Kiracının verdiği taahhüdün yazılı olması gereklidir. Kiracı bu taahhüde rağmen taşınmazdan çıkmazsa, kiraya veren icraya başvurarak veya dava açmak suretiyle çıkarabilir. Boşaltmaya yönelik tahliye davası veya icra takibi, taahhütte belirtilen tarihi izleyen bir ay içerisinde açılmış olmalıdır. Bu husus Yargıtay kararlarıyla da sabittir.
Tahliye Taahhütnamesi Wordİndir
TBMM’nin 8 Haziran tarihli genel kurulunda kabul edilen geçici kanunla, kira sözleşmelerinde kira bedelinin artışına ilişkin anlaşmalara yüzde 25 oranında bir üst sınır getirildi.
Türk Borçlar Kanunu’na eklenen geçici maddeyle getirilen yüzde 25’lik kira artış sınırlaması, konutlarla sınırlı olarak getirildi. Bu durumda, işyeri kiraları bakımından, Kanunda yer alan TÜFE oranında artış kuralı uygulanmaya devam edilecek.
Konut kiraları bakımından getirilen artış sınırlaması süre açısından da, sonradan bir uzatma olmazsa, 1 Temmuz tarihine kadar geçerli olacak. Oturduğu evin kira sözleşmesi, bu geçici Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten itibaren yenilenen tüm kiracılar bu kuraldan yararlanacak.
YARGITAYseafoodplus.info DairesiEsas: / Karar: /Karar Tarihi: “Davacı dava dilekçesinde kendisinin ihtiyaç nedeniyle tahliye edilmesinden sonra kiralananın bir başkasına kiraya verildiğinden bahisle sayılı yasanın Maddesi gereğince TL maddi ve TL manevi tazminatın tahsilini istemiştir. Davalı davacı kiracının tahliyesinden sonra taşınmazı sağlık nedenleri ile oğluna sattığını onunda dava konusu yeri 3. Kişiye kiraya verdiğini bu nedenle davanın reddini istemiştir. Mahkemece satış işleminin muvazaalı olduğu ve davalının mülkiyet hakkını davacının yasal haklarını engellemek sureti ile kullanamayacağı gerekçesi ile maddi tazminat isteminin kısmen kabulüne manevi tazminat talebinin reddine karar verilmiştir. Dosya kapsamına, toplanan delillere, mahkemece delillerin takdir edilerek karar verilmiş olmasına göre davacının temyiz itirazları yerinde değseafoodplus.infoıda açıklanan nedenlerle davacının temyiz itirazının reddine”
YARGITAYseafoodplus.info DairesiEsas: / Karar: / “Önceki malik Y. Ö. ile davalı arasında düzenlenen başlangıç tarihli ve 5 yıl süreli sözleşme konusunda bir ihtilaf yoktur. Sözleşmede kiralananın boş arsa olduğu belirtilmiş olup, sözleşmedeki niteliğine ve yerinde yapılan keşif sonucu düzenlenen bilirkişi raporuna göre kiralananın TBK. Genel Hükümlerine tabi olduğu açıkça anlaşılmaktadır. Kira sözleşmesi başlangıç tarihli olup kiralayan Y. Ö. dava konusu taşınmazı davacıya tarihinde satmış dava ise tarihinde açılmıştır. Yeni malik TBK. maddesine göre kira sözleşmesinin tarafı olduğundan davacı yeni malikin genel hükümlere tabi kira sözleşmelerine dayalı tahliye sebepleri dışında sözleşmeyi feshedip dava açma hakkı bulunmamaktadır. Bu nedenle davanın reddine karar verilmesi gerekirken mahkemece sözleşme hatalı değerlendirilerek Konut ve Çatılı işyerlerine ilişkin hükümlerine göre nitelendirilip yazılı şekilde davanın kabulüne karar verilmesi doğru değildir. Hüküm bu nedenle bozulmalıdır.”
YARGITAYseafoodplus.info DairesiEsas: / Karar: /“Konut ya da çatılı işyeri niteliğindeki bir taşınmazı iktisap eden kimse dilerse eski malik ile kiracı arasında yapılmış sözleşmeye dayanarak sözleşmenin sonunda bir ay içinde, dilerse seafoodplus.info maddesi uyarınca edinme günü de dahil olmak üzere edinme tarihinden başlayarak bir ay içinde durumu kiracıya yazılı olarak bildirmek koşuluyla edinme tarihinden itibaren altı ay sonra ihtiyaç nedeniyle tahliye davası açabilir. Davanın altı ayın sonunda hemen açılması şart olmayıp sözleşme sonuna kadar açılması mümkündür. Ancak edinmeyi izleyen bir ay içerisinde bildirimin tebliği zorunlu olup bunun sonradan giderilmesi mümkün değildir. Açılacak davada tahliyeye karar verilebilmesi için ihtiyacın varlığının kanıtlanması gerekir. Dava açma süresi kamu düzenine ilişkin olup, davalı ileri sürmese bile mahkemece kendiliğinden göz önünde bulundurulması gerekir. Davanın süresinde açılıp açılmadığının belirlenebilmesi için öncelikle kira sözleşmesinin başlangıç tarihinin ve süresinin bilinmesi zorunludur. Davacının bildirdiği bu tarihlere davalı karşı çıkarsa uyuşmazlığın tarafların gösterecekleri tanık dahil bütün deliller toplanarak bir hadise olarak çözüme kavuşturulması gerekir.”
YARGITAY3. Hukuk DairesiEsas No: /Karar No: /
“Davacı dava dilekçesinde iki haklı ihtar nedenine dayalı olarak kiralananın tahliyesi isteminde bulunmuş, Mahkemece kiralananın çatısız iş yeri olduğu gözetilerek TBK madde gereğince temerrüt sebebi ile kiralananın tahliyesine karar verilmiştir. sayılı Türk Borçlar Kanununun maddesi hükmü uyarınca temerrüt nedeniyle tahliyeye karar verilebilmesi için istenen kira bedelinin veya yan giderin muaccel (istenebilir) olması ve kira bedeli ile yan giderin verilen sürede ödenmemiş bulunması, ihtarnamede verilen süre içerisinde kira bedelinin ödenmemesi halinde akdin feshedileceğinin açıkça belirtilmesi gerekir. Kiracıya verilecek süre konut ve çatılı işyeri kiralarında en az otuz gün, ürün kiralarında en az altmış gün, diğer kira ilişkilerinde ise en az on gündür. Somut olayda; kiraya verenin kiracıya gönderdiği temerrüte dayanak ödeme emirlerinde, talep edilen kira parasının otuz gün içinde ödenmesinin yazılması ve bu süre içinde de ödeme yapılmış olması nedeniyle temerrüt olgusunun gerçekleştiğinden söz edilemez.”
YARGITAY3. Hukuk DairesiEsas No: /Karar No: /“Mahkemece, taraflar arasında yazılı kira sözleşmesi olmadığı, TBKnun maddesi uyarınca yeni malikin, kira sözleşmesinden kaynaklanan yükümlülükler bakımından kiracının temerrüdünü sağlayabilmesi bakımından satın almayı öncelikle kiracıya bildirmesi, kira bedelinin kendisine ödenmesi noktasında yazılı ihbarnamede bulunması, bu ihbara rağmen kira bedeli ödenmediği takdirde yazılı ihtarname çekmek ve konut ve çatılı işyeri kiraları bakımından yasal süre olan 30 günlük süre vermesi ve bu süre sonunda kira bedelinin ödenmemesi koşullarının sağlanması gerektiği hükmünün ONANMASINA.”
Ülkemizde kira ilişkilerinde en sık rastlanan hukuki problemlerin başında ise kiracı tarafından kira bedelinin düzenli veya hiç ödenmemesi sebebiyle ortaya çıkan uyuşmazlıklar gelmektedir.
Kira bedelinin ödenmemesi durumunda genel hükümlere göre dava yoluyla taşınmazın tahliyesi mümkün olabilse de Kanunun aradığı prosedürleri yerine getirmenin zorluğu ve çok zaman alması bakımından pratik bir çözüm değildir.
İŞTE BU NOKTADA KANUN KOYUCU EVİNİ VEYA İŞYERİNİ KİRAYA VEREN VATANDAŞA, KİRA BEDELİNİ ÖDEMEYEN KİRACIYI İCRA MÜDÜRLÜKLERİ KANALIYLA TAHLİYE ETTİRME İMKANI TANIMIŞTIR.
İcra İflas Kanunu’nun Maddesine göre kiralayan, kiracının ödemediği kira bedelleri için ilamsız icra yoluna başvurabilir. Bu başvuru neticesinde çıkarılacak ödeme emrine alacaklının talebi üzerine Borçlar Kanunu’nun ve Maddelerinde yazılı ihtarlarla kanuni müddet geçtikten sonra icra mahkemesinden borçlunun kiralanan şeyden çıkarılması istenebileceği ihtarı yazılır. Ayrıca ödeme emrine karşı 7 gün içerisinde itiraz edilebileceği 30 gün içerisinde de kira bedelinin ödenmesi gerektiği ihtarları yazılır.
Borçlu kiracının ödeme emrine 7 gün içerisinde itiraz etmemesi ve 30 gün içerisinde borcunu ödememesi durumunda icra takibi kesinleşir. İcra takibi kesinleştikten sonra alacaklı, kiralanan taşınmazın tahliyesi için icra mahkemesinden taşınmazın tahliyesini isteyebilmektedir. Ancak borçlu kiracı 7 günlük itiraz süresi içerisinde itiraz etmese dahi itiraz süresinin dolmasından 60 gün içerisinde borcunu öderse artık tahliye kararı verilemez.
Ödeme emrinin borçluya tebliğ edilmesinden sonra 7 günlük süre içerisinde borçlu kira ilişkisi sebebiyle alacaklıya bir borcu olmadığı veya alacaklı ile aralarında bir kira sözleşmesi bulunmadığı iddiasıyla icra takibine itiraz edebilir. İtiraz üzerine icra takibi durur. Şu halde alacaklının icra takibine devam edebilmesi için icra mahkemesine başvurarak itirazın kaldırılması kararı alması gerekmektedir.
Borçlunun borca itiraz etmesi durumunda kira sözleşmesinin mevcudiyeti kesinlik kazanacak, borçlu sözleşmenin varlığına itiraz edemeyecektir. Borca ve sözleşmeye aynı anda itiraz etmek mümkün değildir. Borca itiraz durumunda alacaklı itirazın kaldırılması için icra mahkemesine başvurur ise ispat yükü kanuni olarak borçluya ait olup borçlu borcunu ödediğini İİK md. /c de sayılan belgelerden biri ile ispat etmek zorundadır.
Borçlunun borca itiraz etmeyip sözleşmenin varlığına itiraz etmesi durumunda çeşitli ihtimaller karşımıza çıkmaktadır.
Alacaklı ile borçlu kiracı arasında yazılı bir sözleşme olmaması durumunda alacaklı itirazın kaldırılması için icra mahkemesine başvuramaz. Başvuru durumunda istem reddolunur. Bu durumda alacaklının tahliye için genel hükümler çerçevesinde Sulh Hukuk Mahkemesinde tahliye davası açması gerekir. Ancak alacaklı borçlu ile arasında (sözlü) bir kira sözleşmesi bulunduğunu başka bir belge ile ispat ederse, icra mahkemesinden itirazın kaldırılmasını ve tahliye isteyebilir.
Alacaklı ile borçlu kiracı arasında noterce tasdik edilmemiş bir yazılı sözleşme olması durumunda borçlu bu sözleşmeyi inkar ederse burada mahkeme imza incelemesi yapamayacağından bu durumda da itiraz reddolunur. Ancak bu halde de yukarıda açıkladığımız şekilde alacaklı borçlu ile arasında bir kira sözleşmesi bulunduğunu başka bir belge ile ispat ederse, icra mahkemesinden itirazın kaldırılmasını ve tahliye isteyebilir. Sözleşmenin varlığı böyle bir belge ile ispatlanamaz ise tahliye için genel hükümler çerçevesinde Sulh Hukuk Mahkemesinde tahliye davası açılması gerekir.
Alacaklı ile borçlu kiracı arasında noterce tasdik edilmiş bir yazılı sözleşme olması durumunda borçlu bu sözleşmeyi inkar ederse dahi borçlunun bu savunması dinlenmeyip itiraz İcra Mahkemesince kaldırılır. Burada kira sözleşmelerinin noterlik tarafından tasdiklenmesinin kiraya veren alacaklılar tarafından önemi de ortaya çıkmaktadır. İleride ortaya çıkabilecek bir uyuşmazlık durumunda kira kontratının noterlikçe onaylatılmasında büyük fayda bulunmaktadır.
Yukarıda bahsettiğimiz iki ihtimalde kira sözleşmesinin ispatlanamaması durumunda yine de girişilen icra takibinde alacaklı kiraya veren bakımından fayda vardır. Çünkü bu durumda girişilen icra takibi dolayısıyla borçlu kiracıya gönderilen icra ödeme emri TBK m. /2’ de aranan iki ihtarlardan birisi yerine geçer.
Yukarıda anlattığımız şekilde borçlu kiracının takibe itiraz etmemesi halinde veya itiraz edip de itirazın kaldırılması durumunda kiralanan taşınmazın icra yoluyla tahliyesi sağlanmaktadır.
İcra yoluyla taşınmazın tahliyesi genel hükümler çerçevesinde tahliye davası açmaktan daha hızlı netice verse de icra işlemlerinin uzmanlık gerektiren işler olması sebebiyle hak kaybına uğramamak adına bir avukatın yardımından faydalanmakta yarar vardır. Bu noktada TAHANCI HUKUK BÜROSU olarak sizlere hizmet vermekten onur duymaktayız
Türk Borçlar Kanunu’nun maddesine göre kira sözleşmesi kiraya verenin bir şeyin kullanılmasını veya kullanılmasıyla birlikte ondan yararlanmasını kiracıya bırakmayı, kiracının da buna karşılık kira bedelini ödemeyi üstlendiği sözleşmedir.
Kira sözleşmesinin başlaması için illaki resmi evrak düzenlemesine ihtiyaç duyulmaz. Sözlü anlaşma da yeterli olmaktadır. Ancak karşılıklı olarak imzalanan sözleşmeler hukuki açıdan daha geçerli sayılır. Sözleşme noter huzurunda da yapılabilir.
Konut kirası: Konut, kişilerin devamlı veya geçici olarak yerleşmek veya barınmak amacıyla oturmalarına elverişli yerlerdir. Bir yerin konut olarak değerlendirilme şartı kişiyi dışarıdan gelecek etkilere karşı bir koruma sağlamasıdır. Bu yüzden çadır veya baraka tarzı yerler konut kirasına konu olamazlar.
Kira sözleşmeleri belirli veya belirsiz bir süre için yapılabilir. Eğer sözleşme üzerinde yazmıyorsa sözleşmenin süresi bir senedir. Kiracı, kira sözleşmesinin bitimine 15 gün kala yazılı olarak fesih bildiriminde bulunarak kira sözleşmesini sonlandırabilir. Kiraya veren sözleşmenin süresinin bitimine dayanarak kira sözleşmesini sona erdiremez. Kiraya verenin kiracıyı evden çıkarmak için fesih bildirimiyle sözleşmeyi sona erdiremese de sözleşmeyi sonlandırma hakkının bulunduğu bazı durumlar vardır. Kiraya verenin Sözleşmeyi sonlandırma hakkının olduğu durumlar olsa bile hukuk sistemimizde kira sözleşmesini sonlandırabileceği tek yöntem “tahliye davası”dır.
TBK hükümleri genellikle kiracıyı korumaktadır. Bu nedenle kiraya verenin kiracıyı evden çıkarmak için haklı bir nedeni oluşmamışsa kiracı da 15 gün önceden kira sözleşmesini sonlandıracağını bildirmemişse kiracıyı evden çıkarmak mümkün olmaz. Kanunun kiracıyı koruyucu yapısı gereği aşağıdaki nedenler aranır.
seafoodplus.infoç Sebebiyle: Kiraya veren, kiralananı, kendisi, eşi, altsoyu, üstsoyu veya kanun gereği bakmakla yükümlü olduğu kişiler için konut ya da işyeri gereksinimi sebebiyle kullanma zorunluluğu varsa kira sözleşmesini, sözleşme süresinin sonundan itibaren bir ay içinde Sulh Hukuk Mahkemesinde açacağı davayla sona erdirebilir. Kiraya veren, dava açacağını, en geç dava açma süresi içinde kiracıya bildirmişse dava açma süresi kira yılının sonuna kadar uzamış sayılır.
Kiraya veren, gereksinim sebebiyle kiralananın tahliyesi sağlandığında, haklı bir sebep olmadan aradan 3 yıl geçmedikçe kiralananı eski kiracısından başka kimseye kiralayamaz.
seafoodplus.infon İnşa ve İmar Sebebiyle: Kiraya veren, kiralananın yeniden inşası veya imarı amacıyla aslı onarımı, genişletilmesi, değiştirilmesi gerekli ve bu sırada kiralananın kullanımı imkansız ise , kira sözleşmesini Sulh Hukuk Mahkemesinde açacağı davayla sona erdirebilir. Bu davada yapılacak olan yeniden inşa veya kapsamlı tamir ve tadilata ilişkin projenin mahkemeye sunulması gerekir. Bu projeye dayanılarak teknik bilirkişiler tarafından yapılacak keşif sonucunda kiraya verilenin, binanın kullanılamayacağı kesinleşirse tahliyeye karar verilir.
Bu davanın da açılma süresi yine ihtiyaç nedeniyle tadilatta olduğu gibi sözleşme süresinin sonundan itibaren 1 aydır.
Eski kiracının, yeniden inşa ve imarı gerçekleştirilen taşınmazları, yeni durumu ve yeni kira bedeliyle kiralama konusunda öncelik hakkı bulunmaktadır. Bu hakkın, kiraya verenin yapacağı yazılı bildirimden itibaren 6 ay içinde kullanılması gerekir; bu öncelik hakkı sona ermeden kiralayan, kiralananı,3 yıl geçmeden bir başkasına kiralayamaz.
seafoodplus.info Malikin İhtiyacı Sebebiyle: Kiralananı sonradan edinen kişi, kiralananı, kendisi, eşi, altsoyu, üstsoyu ya da kanun gereği bakmakla yükümlü olduğu kişiler için konut ya da işyeri gereksinimi sebebiyle kullanma zorunluluğu varsa kira sözleşmesini, edinme tarihinden itibaren 1 ay içinde durumu kiracıya bildirmek koşuluyla, kira sözleşmesini 6 ay içinde Sulh Hukuk Mahkemesinde açacağı bir davayla sonlandırabilir. Yeni malikin ihtiyacı sebebiyle açılan davada ihtiyaç sebebiyle açılacak tahliye davasından farklı olarak kira sözleşmesinin süresinin bitmesinin beklenmesine gerek yoktur.
Sonradan edimi kazanan kişi gereksinim haricinde keyfi sebeplere dayanarak kira sözleşmesinin feshi ve kiracıyı evden çıkarma hakkı kazanmaz.
Kiraya veren, bu hükümlere aykırı davrandığı sürece, eski kiracısına son kira yılında ödenmiş bir yıllık kira bedelinden az olmamak üzere tazminat ödemekle yükümlü olacaktır.
seafoodplus.infoılı Tahliye Taahhüdü Nedeniyle: Kiracı, Kiralananı teslim aldıktan sonra, kiraya verene yönelik, kiralananı yazılı tahliye taahhüdü vermiş olmasına rağmen boşaltmamışsa kiraya veren, bu tarihten itibaren kira sözleşmesini 1 ay içinde icraya başvurarak ya da dava açarak sonlandırabilir. Dikkat edilmesi gereken husus yazılı taahhüdün kiralananın tesliminden sonra verilmesidir. Tahliye taahhütleri kesinlikle yazılı olmalıdır.
seafoodplus.info Bedelinin Ödenmemesi Sebebiyle: Kiracı, kiralananın tesliminden sonra muaccel olan kira borcunu yerine getirmezse kiraya veren kiracıya yazılı bir şekilde en az 30 günlük bir süre verip bu süre içerisinde de borcunu ödememesi durumunda sözleşmeyi tahliye davası yoluyla sonlandırabilir.
Yazılı bildirim noter kanalıyla ihtarname ile yapılabileceği gibi icra dairesi yoluyla ödeme emri göndererek de yapabilir. İcra dairesinden ödeme emri gönderildiğinde tahliye davası İcra Hukuk Mahkemesine açılır.
seafoodplus.info Haklı İhtar Sebebiyle: Kiracı, bir yıl ve daha uzun süreli kira sözleşmelerinde bir kira yılı içerisinde kira bedelini ödemediği için kendisine yazılı olarak iki kere haklı ihtarda bulunulmasına sebep olmuşsa kiraya veren, ihtarların yapıldığı kira yılının bitiminden itibaren 1 ay içinde tahliye davası yoluyla kira sözleşmesini sona erdirebilir. Ödenmemiş kira bedellerine ilişkin yapılan icra takibine yönelik ödeme emirleri de ihtar yerini geçer.
seafoodplus.infoının Kullanabileceği Başka Konutunun Bulunması: Kiracının veya eşinin aynı ilçe veya belde sınırları içerisinde oturmaya elverişli konutu varsa kiraya veren, sözleşme yapıldığı sırada bunu bilmiyorsa, sözleşmenin bitiminden bir ay içinde sözleşmeyi tahliye davası yoluyla sona erdirebilir. Kiracının sahibi olduğu konut oturmaya elverişli değilse, hukuken geçerli mazeretleri varsa tahliye edilemez.
5.Özenle Kullanma ve Komşulara Saygı Borcu: Kiracı, kiralananı sözleşmeye uygun olarak özenle kullanma ve kiralananın bulunduğu taşınmazda oturan komşularına karşı saygılı olma yükümlülüğü vardır. Kiracının bu yükümlülüğüne aykırı hareket etmesi halinde kiraya veren, en az 30 gün süre vererek aykırılığın giderilmesini ister, aksi halde sözleşmeyi feshedeceği konusunda yazılı bir ihtarda bulunur.
Kiracı, kiralanan üzerinde yukarıda da belirttiğimiz sebeplerle gönderilen ihtarnameye rağmen gerekli tahliye işlemlerini gerçekleştirmezse mülk sahibinin bu durumda yapması gereken şey Tahliye Davası açarak kiracının tahliye işlemini gerçekleştirmelidir. Kiraya veren kişinin kiracıyla ilgili yaşadığı uyuşmazlıklarda yetkili mahkeme Sulh Hukuk Mahkemeleridir.