shal ya da diyare, dknn sk sk normalden sulu ve yumuak olarak çkmasdr. Tbbi tanma göre günde gramdan fazla dk üretiyorsunuz demektir. Oldukça sknt verici bir durum olan ishal gününüzü mahvedebilir. Pek ishale ne iyi gelir? Sk sk tuvalete gitme ihtiyac, karn ars gibi rahatszlk verici durumlar insanlarn ishale ne iyi gelir tavsiyeleri aramalarna yol açyor. shale iyi gelen yiyecekler tüketip baz gdalardan da uzak durularak ve bol sv tüketilerek ishal hem kontrol altna alnabilir hem de vücudun su dengesi korunur. Bu skntl duruma kar ne evde hangi çözümleri uygulaybileceinize, hangi gdalar tüketmeniz gerektiine dair bir rehber hazrladk. Yine de ishaliniz ciddi boyutlardaysa ve sv kaybnz yüksekse mutlaka bir doktora görünmenizde ve doktorun talimatlarn takip etmenizde fayda var.
shal söz konusu olduunda kesinlikle unutulmamas gereken en önemli ey sv tüketimidir. shal ile vücuttan atlan fazla suyu mutlaka vücuda geri kazandrmak gerekir. Doktorlar da ishal için hastalara öncelikle mutlaka bol sv almalarn söylerler. Tüketilen svlarda tuz ve elektrolitlerin de bulunmas faydaldr ki kaybedilen besinler de geri alnabilsin.
Sv almnn yannda tüketilen yiyeceklerle de ishali kontrol altna alabilirsiniz. Peki ishalken ne tür yiyecekler tüketilmelidir ve ishale kar yaplacak kürleri tarifler nelerdir? shali kesmek için uygulanan çeitli geleneksel yöntemler ile evlerde uygulanan çözümler ve kürler mevcuttur.
Yeme düzeni: shal olduunuzda çözünebilir lifli gdalar tüketmek, süt ürünlerinden uzak durmak ve bunlarn yerine soya ve pirinç ürünleri kullanmak, posal lif oran yüksek olan meyve ve sebzeleri yerken dikkatli olmak, düzenli ve küçük öünler yemek ishalin tedavisine yardmc olur.
Halanm Patates: Annelerimizin klasik ishal tedavisi. Patates bol niasta içerii ile ishalin azalmasna yardmc olur.
Limonlu kahve: shale ne iyi gelir denildiinde sk sk tavsiye edilen yöntemlerden biri de limonlu kahve yenmesidir. Evlerde sk sk uygulanan bu yöntemde bir tatl ka Türk kahvesine birkaç damla limon damlatyorsunuz. Bu kahveyi yutmay bir nebze olsun kolaylatryor.
brahim Saraçolu’nun tavsiyesi: Özellikle bitkisel tedavi tavsiyeleri ile ünlenen Prof. Dr. brahim Saraçolu, kendisine ishale ne iyi gelir diye soranlara karanfil öneriyor. Saraçolu gün boyunca yemeklerden 1 saat önce direkt olarak kuru karanfil yutulmasn tavsiye ediyor. Yutmakta zorlanyorsanz karanfilleri böldükten sonra bir su bardana atp öyle de alabilirsiniz.
Karbonatl su: shale kar uygulanan bu tarife göre ise 1lt su içine 1 çay ka tuz, 1 çay ka yemeklik karbonat, 3 çorba ka eker atp kartryorsunuz. Bu kür hem kaybettiiniz svy hem de bunu yaparken vücudun ihtiyaç duyduu tuz ve elektrolitleri geri kazanmanza yardmc oluyor.
Bitki çaylar: Papatya çay ve ahududu çay ishale iyi gelmektedir. Özellikle tanin içeren ahududu çay ishalden kaynaklanan skntklar azaltmaya yardmc olur.
shal olduunuzda yediklerinize dikkat ederken baz yiyeceklerden uzak durmanz tavsiye edilir. Bunlar asitli yiyecekler, kahve, kuru yemi ve tatlandrclardr.
shale kar limonlu çi kahve önerilse de sv olarak kahve içilmemelidir. Kahvenin içindeki kafein idrar yapmn artrabilir ki bu da sv kaybnz artrabilir.
Sindirimi zor yiyeceklerden uzak durulmas tavsiye edilir ki kuruyemiler de bu gruba girmektedir. Kuruyemi gibi sindirimi zor yiyecekler barsaklarn yorulmasna ve tahri olmasna yol açabilir.
shalken fazla eker tüketimi tavsiye edilmez ki tatlandrclarn emilimi daha zordur yani emilmeden barsaklara ulaabilir. Bu da ishalin iddetini artrabilir.
shal ile ilgili ne iyi gelir, uzak durulmas gereken yiyecekler, ishalin tehlikeli olabilecei hallere deindik. Evde uygulanabilecek azdan tuz veya eker çözeltisi almak, bol su tüketimi, yeme biçimi ve uzak durulmas gereken yiyeceklere deindik. Bunun yannda ishalin kayna ile ilgili olarak doktorunda size bir reçetesi olacaktr.
Doktorunuz ishalin nedeninin bakteri ve parazit kaynakl olduundan üpheleniyorsa antibiyotik tedavisi isteyebilir. Ayrca çinko desteinin alnmas ishalin süresini ve miktarn azaltmaya yardmc olur.
Normalde dikkatli beslenildii, sk ve küçük öünler yendii ve bol sv tüketildii taktirde ishal tehlikeli deildir. Ancak baz ishal tipleri için doktora bavurulmal ve tedavi olunulmaldr. Aadaki hallerde hemen bir doktora bavurulmaldr:
Son olarak hatrlatmak gerekir ki ishal bulac olabilir bu yüzden hijyene mutlaka dikkat etmek gerekir.
shal özellikle çocuklarda tehlikeli olabilecek bir durumdur. Ebeveynlerin yaz aylarnda artan ishal vakalarna dikkat etmesi gerekir. 5 ya altnda sk sk ortaya çkan bu hastalk 2 ya altndaki çocuklarda böbrek yetmezlii ve ok gibi ciddi skntlara yol açabiliyor. Yetikinlerde olduu gibi çocuklarda da en problem sv kaybdr. Dünyada her yl 5 ya altndaki yaklak 2,2 milyon çocuk ishal nedeniyle hayatn kaybediyor. Peki yaz aylarnda neden ishal tehlikesi artyor?
Bunun çeitli nedenleri var ki en yaygn scak havalarda, enfeksiyon oluturan virüs ile bakterilerin besinlerde kolay ve hzl bir ekilde üreyebilmeleridir. shale neden olan bir baka önemli etken de hijyenik olmayan içme sularnn içerdikleri mikroplar. Bunlarn yan sra çocuklarn deniz ve havuzlarda yuttuklar mikroplu sular da ishale yol açabiliyor.
shal birçok nedeni olabilir. Salkl bir kiinin viral enfeksiyon kaynakl ishalden birkaç günde , en fazla 1 hafta kurtulmas beklenir. Ancak ishal dnda rahatszlklarnz varsa ve kötü besleniyorsanz ishal daha uzun sürebilir ki bu durumda çok sv kaybna ve tedavi olunmazsa hayati tehlikeye yol açabilir.
ANASAYFAYA DÖNMEK ÇN TIKLAYINIZ
“İshal, kişilere günlük hayatı sekteye uğratacak derecede rahatsızlık verebilir. Uzun süren ishale neden olan dizanteri ve parazitler; tedavi edilmezse, beyin iltihabı veya karaciğer kistine varıncaya kadar birçok tehlikeli hastalığa öncülük edebilir. İki haftayı geçen uzun süreli ishaller; doğumsal bağırsak hastalıklarının da habercisi olabilir’’ diyen Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Uzmanı Dr. Musa Bostancıoğlu, ishallere karşı ebeveynleri uyardı.
Çocuk ölüm nedenleri arasında 4. sırada!
Mikrobik ya da mikrobik olmayan birçok nedenle ortaya çıkabilen ishal, çocuk ölüm nedenleri arasında 4. sırada yer almaktadır. İshalin en sık nedeni besin zehirlenmesi olurken, iki haftayı geçen uzun süreli ishaller ise; çölyak, kistik fibroz, chron ülseratif kolit gibi doğumsal bağırsak hastalıklarının habercisi olabilir. Dışkılamanın günde 6 ila 8 defadan fazla sayıda ve sulu olması; riskli olduğundan, bu durumda hastanın en yakın bir sağlık kuruluşuna başvurması gerekir. Bebek ve çocuklar; kusma ve ishalle aşırı su kaybederek, erişkinlere göre daha hızlı şekilde, böbrek ve kalp yetmezliğine girebilirler. Bu nedenle; ishale asla kayıtsız kalmamak gerekir.
Mikropların çoğu besinlerle bulaşıyor
Herhangi bir mikroorganizmanın, bağırsak mukozasında yaptığı tahribat sonucu ortaya çıkan ishal durumuna, akut infeksiyoz ishal denir. Mikrop bulaşmış suların içilmesi, besinlerin yenmesi veya direnci azalmış hastada vücudun kendi bakterilerinin hastalık yapar hale gelmesiyle; ishal oluşmaktadır. Mikropların çoğu iyi klorlanmış suda ölmektedir ancak; Rota virüsü gibi klora dirençli bazı mikroplar da vardır. Kanalizasyon karışmış suların bilmeden kullanılması, kapalı şehir suyu şebekesi dışından edinilmiş kuyu sularının içilmesi sonucunda da ishal gelişebilmektedir.
Açıkta Bırakılan Gıdalar Zehirliyor
Tarihi geçmiş ya da açıkta fazla bekletilen; tavuk eti, yumurta, et ve diğer hayvansal gıdalar; ishale ve zehirlenmeye neden olabilmektedir. Mikrop bulaşmış; sucuk, pastırma, salam, konserve, et suyu ve soslar, pilav, makarna ve süt tozu, krema, mayonez, dondurma gibi gıdalar, süt, çiğ veya az pişmiş deniz ürünlerinin tüketilmesi ve de kanalizasyon bulaşmış suyla yıkanan sebze ve meyvelerin yenmesi de ishale yol açmaktadır.
İshalken Az ve Sık Beslenilmeli
Hastanın klinik tablosu belirlendikten sonra ve gerekli ise acil girişimlerde bulunulduktan sonra, hekim tarafından laboratuvar tanıya geçilmelidir. İshal tanısında en basitinden en karmaşığına kadar pek çok yöntem sırayla kullanılmadır. Bu süreçte hasta; ishalin süresi, sayısı, gıdalarla ilişkisi, sancılı olup olmadığı yönünden hekimi tarafından sorgulanmalıdır. Tedaviye dirençli uzamış ishallerde, ileri düzey tetkikler mutlaka yapılmalıdır. Çoğu ishal olgusunda, tedavi kaybedilen sıvı ve minerallerin en kısa sürede yerine konması yeterli olur. Bu amaçla, aşırı sıvı kaybı olan ağızdan beslenemeyenlere hastanede damar yolundan serumla sıvı verilmelidir. Kusması seyrek sıvı kaybı az olan hastalara, ağızdan sıvı yiyecekler ve su verilmelidir. Ancak bu dönemde az az ve sık sık beslenilmeli bulantı uyarılmamalıdır.
İshali Kesmek için İçilen Asitli İçecekler ve Kahve Şehir Efsanesi!
İshali olan hastalara asitli içecek, kahve içirilmesi tamamen bir şehir efsanesidir. Tedaviyle birlikte hasta kişi yiyecek olarak yoğurt, ayran, muz, yayla çorbası, patates havuç, gibi gıdalarla beslenmelidir. Aşırı yağlı olmamak kaydıyla hasta makarna ve pilav yiyebilir. Kişi bu dönemde; ayran, sade soda, şeftali ve elma suyu içebilir. Sadece; erik, kayısı, karpuz, kavun, kiraz, armut, mısır, kuruyemişler, bakliyatlar, kızartmalar gibi bağırsak çalışmasını hızlandıran yiyecekler kesilmelidir. Bağırsakta bozulan mikrobik dengeyi yeniden oluşturmak için probiyotikler kullanılabilir, 1 haftayı geçmiş ishallerde yıpranmış bağırsak dokusunun daha hızlı iyileşmesi için çinko şurupları doktor önerisiyle verilebilir. Antibiyotikler ise gaita tahlili yapılmadan ve doktor yazmadan kesinlikle kullanılmamalıdır. Hasta bebek; emiyorsa emzirmeye devam etmeli, katiyen emzirme kesilmemelidir. Bebek yediklerini dışkı ile atıyor diye su ve sulu gıdalar vermekten vazgeçilmemelidir. İshalden korunmak için yapılması gereken en önemli şey ise hijyenik olmaktır.
Sadece fiziksel değil psikolojik etkenler de mide rahatsızlıklarına neden olur. Stres ve kaygı psikosomatik rahatsızlıklara yol açar. Bunun sonucunda bazı kişilerde kusma, mide bulantısı ve yanma şikayetleri görülür.
Mide bulantısı ve ishalin nedenleri nelerdir?
Yanlış beslenme alışkanlıkları mide bulantısının ve ishalin temel nedenleri arasında yer almaktadır. Gece uyumadan önce sindirilmesi zor gıdalar tüketmek, midenin ağrımasına ve yanmasına da neden olur.
İshal birçok hastalığın belirtisi de olabilir. Üst solunum yolu enfeksiyonu ve huzursuz bağırsak sendromu ishale yol açan hastalıklardır. Bazı gıdaların aşırı tüketimi de sindirim sistemi bozukluklarına yol açar. Bu meyvelerin başında kiraz, kuru kayısı, üzüm ve kavun geliyor. Kafein oranı yüksek çay ve kahve gibi içeceklerin gün içerisinde çok fazla içilmesi bağırsakların çalışma düzenini olumsuz etkiler.
İshal ve mide bulantısına ne İyi gelir?
Cevabı merak edilen soruların başında ishal ve mide bulantısına ne iyi gelir sorusu geliyor. Birçok bitkisel gıda ve meyve sindirim sistemi sağlığına iyi geliyor.
1- Su:
İshal rahatsızlığı boyunca vücut aşırı su kaybeder. Aşırı su kaybı ise halsizliğe ve baş ağrısına neden olur. Beslenme uzmanlarına göre çocuklar günde en az , yetişkinler ise 2 litre su tüketmelidir.
2- Muz:
Muzun içinde yüksek oranda bulunan potasyum ve folat ishale neden olan bakterilerin çok daha kısa süre içerisinde vücuttan atılmasını sağlar.
3- Ihlamur:
Kalsiyum ve çinko deposu olarak nitelendirilen ıhlamur ishali kesmede etkilidir. İçine elma kabukları ve bal eklenebilir.
4- Kekik çayı:
Kekik çayı hem mide bulantısını geçirir hem de ishale neden olan enfeksiyonların diğer dokulara yayılmasını önler.
5- Zencefil çayı:
Düzenli aralıklarla zencefil çayı tüketmek sindirim sindirimi hastalıklarının önüne geçer. Mide bulantısı, şişkinlik ve yanmaya iyi gelir.
Kusma ve ishal nasıl geçer?
1- Rezene çayı:
D vitamini, çinko ve potasyum bakımından zengin olan rezene çayı günde iki kez içilebilir. Şeker, vitaminlerin bağışıklık sistemi tarafından kullanılmasını engeller. Bu nedenle başta rezene çayı olmak üzere tüm bitki çayları şeker yerine bal ile içilmelidir.
2- Maden suyu:
Akşam yemeklerinden içine limon sıkılarak maden suyu tüketilebilir.
3- Papatya çayı:
İçinde riboflavin, D vitamini, tiamin gibi faydalı mineraller ve vitaminler bulunan papatya çayı hem mide bulantısına hem de ishale iyi gelir.
4- Havuç:
Havuç sadece göz değil mide sağlığına da iyi gelen sebzelerden biridir.
5- Türk kahvesi:
Limon ile birlikte birkaç çay kaşığı Türk kahvesi tüketmek mideyi ve bağırsakları rahatlatır. Uzun yıllardan bu yana yapılan kahve ve limon karışımı mide ağrılarını da dindirir.
Kira sapı çayı bağırsaklara iyi gelir. Sindirimi kolaylaştırır. Kabızlık ve ishal durumunu önler.
Yaz meyvelerinden biri olan kiraz içerisinde A, B1 ve C vitamini içerir. Çok lezzetli ve çok faydalı olan bu meyvenin sapları da bir o kadar faydalıdır. Kiraz saplarını atmamak ve kullanmak gerekir. Çünkü kiraz sapı çayı oldukça iyi bir antioksidandır. Vücudu enfeksiyonlardan, hastalıklardan korur ve toksinlerden arındırır. Kiraz sapı içerisinde A, C, D, E ve K vitaminleri bulunur. Demir, magnezyum ve potasyum açısından zengindir. Ayrıca kilo vermek için yardımcıdır.
Kiraz sapı faydaları; vücudu hastalıklardan korur, toksinlerden arındırır, ödem atmayı sağlar, kan sulandırır, susuzluğa iyi gelir, sakinleştiricidir, böbreklere faydalıdır, böbreklerde taş oluşmasını önler, idrar söktürücüdür, idrar yolu enfeksiyonuna iyi gelir, kanı temizler, cildi temizler, kolesterolü düşürür, karaciğere faydalıdır, damar sağlığını korur, damar tıkanıklığını önler, kadınlarda regl ağrılarını azaltır, şişkinliği azaltır, menopoz dönemindeki kadınlarda rahatlatıcı özellik gösterir, erkeklerde prostat şikayetlerini önler, ortadan kaldırır. Zayıflamaya yardımcı olur.
Kiraz sapı çayı kanı sulandırdığı için fazla tüketildiğinde zararlı olabilir. Eğer bir yaralanma durumu olursa kanı durdurmak zor olacaktır. Bunun dışında bir zararı yoktur. Ancak eğer önemli bir hastalığınız varsa hekiminize danışmanız gerekir.
Kiraz sapı çayı hazırlamak için öncelikle saplar iyice temizlenir ve bol suyun içinde bekletilir. Ardından 40 tane kiraz sapı 3 su bardağı su ile kaynatılır. dakika kaynatmak yeterlidir. İçmeden önce soğutmak gerekir.
Kiraz sapı çayı ödem atmaya yardımcıdır, vücuttaki fazla suyu ve toksinleri uzaklaştırır. Kilo vermek için kiraz sapı çayı tüketilebilir. Kilo vermeye yardımcıdır.
Kiraz sapı çayı adet döneminde oluşan ağrıları ve şişkinliği önlemek için birebirdir. Bu yüzden adet döneminde rahatlıkla tüketilebilir.
Kiraz sapı çayını özellikle akşamları aç karnına tüketmek daha faydalıdır. Böylece hem ödem atmaya yarar hem de idrar söktürür.
Kiraz sapı çayı düzenli olarak tüketildiğinde bağırsakları çalıştırır. Sindirime yardımcı olur, hazmı kolaylaştırır.
Kiraz sağı çayı böbreklere iyi gelir. İdrar söktürür ve böbreklerde taş oluşmasını engeller.
Kiraz sapı çayı özellikle sabahları içildiğinde etkisini daha iyi gösterir. Günde bir kez yarım çay bardağı tüketmek yeterlidir.
Kiraz sapı çayı metabolizma hızlandırıcıdır. Ayrıca ödem atmaya yarar. Bu yüzden yağ yakımına yardımcı olur. Kilo vermeyi sağlar.
Kira sapı çayı bağırsaklara iyi gelir. Sindirimi kolaylaştırır. Kabızlık ve ishal durumunu önler.
Sabah lari aç karnına mi yoksa tok karnına içilir mi