Kreatin Değeri Nasıl Düşer

Kreatinin, kaslarda enerji üretimi süreci boyunca vücutta oluşan atık bir üründür. Vücuttaki kreatinin miktarı yapılacak kan testi ile tespit edilir. Kreatinin testi kandaki kreatinin (Cre) miktarını ölçer. Kreatinin, kanda bulunan, normal, günlük kas kasılmalarının yan ürünü olan bir kimyasaldır. Normal koşullarda, böbrekler tarafından filtrelenir ve idrara çıkma yoluyla vücuttan atılır. Kandaki kreatinin düzeyi böbreklerin iyi çalışıp çalışmadığını gösterir.

Kreatinin seviyelerindeki geçici yükselme ilaçların yan etkileri, dehidrasyon (vücudun susuz kalması) et gibi yüksek miktarda proteinli gıdalar tüketmek, ağır egzersizlerle kasların aşırı zorlanması gibi nedenlerden kaynaklanır.

Kreatinin normal değerleri nelerdir ?

Aşağıda değerler laboratuvardan laboratuvara göre hafif değişiklikler gösterebilmektedir.

Erkeklerlerde: mg/dL arasında,

Kadınlarda: mg/dL arasında,

Çocuklarda: mg/dL arasındadır.

Kreatinin yüksekliği nedenleri

Böbrek hastalığı, şeker hastalığı, yüksek tansiyon ve tiroit rahatsızlıkları gibi kronik hastalıklar

Kullanılan ilaçların yan etkisi olarak

Çok et tüketme

Troid hastalıkları

Aşırı kan kaybı

Kemoterapi ilaçları

Yorucu egzersizler yapma

Kalp yetmezliği

Dehidrasyon (yetersiz sıvı alımı, vücudun susuz kalması)

Ciddi yanıklar

Uzun süre protein oranı yüksek gıdalarla beslenme

Aşırı spor yapma

Akromegali

Kas hasarı

Myastenia gravis

Böbrek hasarı, böbrek yetmezliği, böbrek enfeksiyonu, böbreklere kan akışının azalması

Kas hastalıkları (rabdomiyoliz gibi)

Hamilelik dönemindeki problemler (eklampsi veya preeklampsi)

Sık sık yüksek tansiyon ve diyabet sorunu yaşamay bağlı olarak böbreklerde gelişen hasar

Kreatinin yüksekliği belirtileri

Kreatinin yüksekliği doğrudan bir belirti vermez. Kreatinin oranı yüksek kişi herhangi bir belirti yaşamayabilir.  Yüksek kreatininle ilgili semptomlar genellikle böbrek fonksiyonlarını etkileyen altta yatan bir hastalıktan kaynaklanır. İşte bu belirtiler;

• İştahsızlık
• Halsizlik
• Sık idrara çıkma
• Baş ağrısı
• Ağrılı idrar yapma
• İstemsiz kilo verme
• Bel ağrısı
• Ateş
• Zihin bulanıklığı
• Mide bulantısı
• Kusma
• İdrar miktarında azalma
• Koyu renkli idrar yapma
• Vücutta ödem
• Ciltte kaşıntı
• Nefes darlığı
• Cilt kuruluğu
• Susuzluk hissi duyma

Kreatinin yüksekliği nasıl düşürülür?

Kreatinin yüksekliğinden muzdaripseniz bir Üroloji doktoruna başvurmalısınız. Doktor, size çeşitli testler uygulayacak ve bu durumun nedenine göre gerekli tedaviyi gerçekleştirecektir. Uzmanların kreatinin seviyesini düşürmek için önerileri şunlardır;

Bol su için

Dehidrasyon yani vücudun susuz kalması kreatinin seviyesini yükselteceğinden günde su bardağı su içmeye dikkat edin.

Doğal tedavilere yönelin

Papatya, ısırgan otu, karahindiba kökü, tarçın gibi bitkiler kreatinin seviyesini düşürmekte etkili olduklarından, doktorunuza danışıp günde birkaç bardak bu bitki çaylarından tüketebilirsiniz.

Tuz tüketimini sınırlandırın

Sodyum (Tuz) vücutta su tutulmasından sorumludur, normalin üzerinde tuz tüketimi az idrara çıkma ve kreatinin yüksekliği gibi belirtilere yol açar.  Kreatinin seviyeniz yüksekse özellikle yağlı gıdalar, fast food yiyecekler ve işlenmiş besinlerden uzak durmalısınız.

Protein alımını sınırlayın

Kreatinin yüksekliğinin en önemli nedenlerinden biri de vücuttaki protein fazlalığı olduğundan bir süre et, süt, tavuk gibi gıdaların alımını sınırlayın. Fakat bu sınırlamayı yapmadan önce doktorunuzdan protein testi isteyip kreatinin yüksekliğinizin protein fazlalığından olup olmadığını tespit ettirebilirsiniz.

İlaç kullanımı

Diüretik, Ketosteril ve kalsiyum kanal blokerleri gibi ilaçlar kreatinin seviyelerinin normale dönmesine yardımcı olabilir. Doktorunuz bu ilaçları reçete ettiyse mutlaka kullanmaya devam edin.

Kreatinin yüksekliği konusunu ele almadan önce bu değer hakkında biraz bilgi vermek istedim. Kreatinin böbrekler yoluyla elimine edilen kas metabolizmasının bir kimyasal atık ürünüdür. Kreatinin seviyesinin sürekli yüksekliği böbreklerin düzgün çalışmıyor olduğunun göstergesidir.

Kandaki normal kreatinin değerleri:

·         Erkeklerde 0,,2 mg / dL (ya da 53 mcmol / l )

·         Kadınlarda mg / dL (veya mcmol / L) dır.

Değerler farklı laboratuvarlarda ve farklı teknikleri bağlı olarak biraz değişebilir. Kreatinin erkelerde daha fazla olmasının nedeni erkeklerdeki kas kütlesinin kadınlara göre daha fazla olmasından kaynaklanır.

Vücut su (sıvı) hacminin azalması(dehidratasyon), günlük yetersiz su tüketimi,  kemoterapi ilaçları, aspirin ve ibuprofen gibi ilaçlar vücuttaki kreatin seviyesini yükseltirler. Bunun dışında yorucu egzersizler, böbrek hastalığı, diyabet, yüksek tansiyon, tiroid bozuklukları, aşırı kan kaybı gibi nedenlerde kreatinin yükselmesinin nedenleri arasındadır.

Vücut geliştirmek için alınan besin takviyeleri ve çok miktarda et tüketmek de kreatin seviyesini yükseltir.

Kreatinin yüksekliği sorununun bazı yaygın belirtileri;

·         sindirimde mide bulantısı gibi sorunlar,

·         kusma ve iştahsızlık,

·         yorgunluk,

·         gece sık idrara çıkma gibi idrar değişiklikleri,

·         idrarın koyulaşması ve azalması,

·         ödem,

·         cildin kaşınması,

·         ve nefes darlığıdır.

Yüksek kreatinin seviyeleri böbrek yetmezliği hastalığının en önemli belirtilerindendir. Bundan dolayı uygun tanı ve tedavi için uzman bir doktora muayene olmak çok önemlidir.

Buna ek olarak, sorunu yönetmenize yardımcı olmak için bazı ev ilaçları ve diyet ipuçlarını da doktorunuza danıştıktan sonra deneyebilirsiniz. Böyle bir sorunla karşı karşıya kaldığınızda yapacağınız en iyi şey bol bol su içmektir. Ayrıca, doğal idrar söktürücü olarak hareket eden ve dolayısıyla rahatlamanızı sağlamaya yardımcı olacak bazı otlar vardır. Bu bitkisel tedavi yöntemlerini deneyerek vücudunuzda ki kreatinin yüksekliğini düşürebilirsiniz.

Bu doğal tedavi yöntemlerinden bazıları kullandığınız reçeteli ilaçlar ile aynı anda uygulandığında sorunlara yol açabilir. Bu yöntemleri denemeden önce mutlaka bir sağlık uzmanına danışın.

İşte kreatinin nasıl düşer sorusuna cevap olabilecek 10 doğal ve bitkisel yöntem.

1. Papatya Çayı

Tarım Gıda Kimya Dergisi’nde yayınlanan bir çalışmada papatya çayı içirilen katılımcıların vücutlarında ki kreatin değerinin düştüğü gözlemlenmiştir. Ayrıca bu bitki hafif bir sedatif (düşük dozda kullanıldığında gerginlik ve bunaltıyı (anksiyete) gideren) olarak çalışır ve gevşemenizi sağlar.

·         Bir bardak sıcak suya iki ya da üç çay kaşığı kurutulmuş papatya çiçeği katın.

·         dakika boyunca dinlendirin.

·         Çayı süzün ve için.

·         Günlük bir kaç bardak papatya çayı içilebilirsiniz.

2. Isırgan Otu

Isırgan otunun idrar söktürücü özelliği metabolik atıkların temizlenmesinde ve böbrek atılımının hızlanmasında önemli bir rol oynar. Isırgan otu kanı temizler ve bağışıklık sistemini geliştirir.

·         Bir bardak sıcak suya çay kaşığı kurutulmuş ısırgan yaprağı ekleyin.

·         10 dakika bekletin.

·         Süzün ve için.

·         Bu çayı günde bir veya iki kez içebilirsiniz.

Not: Bu çay kan inceltici ilaçlar ile, yüksek tansiyon, idrar söktürücü ve diyabetik ilaçlar ile yan etki gösterebilir. Isırgan otunu kullanmadan önce doktorunuza danışın.

3. Karahindiba Kökü

Karahindiba kökü çayı da toksinleri temizlemek için doğal bir idrar söktürücü olarak çalışır. Ayrıca böbrekleri çalıştırarak vücuttaki şişliği ve ödemi giderir.

·         Bir bardak sıcak suya bir çorba kaşığı karahindiba kökü tozu ekleyin.

·         Yaklaşık 10 dakika boyunca bekletin.

·         Süzün ve için.

·         Haftada bir kaç gün, günde iki ya da üç kez bu çayı içebilirsiniz.

Not: Karahindiba şeker ve yüksek tansiyon ilaçları ile beraber kullanıldığında yan etkiye neden olabilir.

4. Tarçın

Tarçın diüretik özellikleri ile yüksek kreatinin seviyelerinden ve böbrek sorunlarından muzdarip olanlar için mükemmel bir doğal ilaçtır. Tarçın böbreklerin süzme yeteneğini geliştirir. Ayrıca kan şekeri seviyesini düzenlemeye yardımcı olur. Böylece böbrek hasarlarının önüne geçer.

5. Sibirya Ginsengi

Eleutheroside bileşikleri içeren Sibirya ginsengi çoğunlukla enerji artırıcı özellikleri için bir sağlık takviyesi olarak kullanılır. Bu bitki böbrekleri canlandırır ve böbrek dolaşımını arttırır. Böylece vücuttaki kreatinin seviyesini düşürür. Ayrıca yorgunluk ve stresi azaltır.

Bu bitkinin günlük önerilen dozu  ila mg arasıdır. En uygun doz ve uygunluğu için, doktorunuza danışın. Ayrıca tarçın ile de alınabilir.

6. Geven

Geven, kronik böbrek hastalığının ilerlemesini yavaşlatmaya yardımcı olan bir bitkisel ilaçtır. Geven hafif bir idrar söktürücü olarak çalışır. Ayrıca böbrekler yoluyla sıvıyı ortadan kaldırmaya yardımcı olun asparagın adında bir diüretik bileşik içerir. Bu bitki aynı zamanda metabolizmayı ve sindirimi güçlendirir.

·         Bir litre suya bir avuç geven kökü dilimi atın ve 30 dakika boyunca kaynatın.

·         Süzün ve bu çayı için.

·         Ara öğünlerde bu çayı içebilirsiniz.

Not: otoimmün hastalıkları olanlar bu otu kullanmadan önce doktorlarına başvursunlar.

7. Mısır Püskülü

Mısır püskülü doğal bir idrar söktürücü ve anti-inflamatuar ajan olarak görev yapar. Bu nedenle aşırı kreatin seviyesinin düşmesine yardımcı olur. Ayrıca ödemi azaltır ve yüksek kan basıncını yani tansiyonu düşürür .

·         Bir fincana iki çay kaşığı kurutulmuş mısır püskülü koyun.

·         Üzerine kaynar su dökün.

·         Ağzını kapatın ve dakika boyunca dinlendirin.

·         Bu çayı  günde üç defa içebilirsiniz.

Not: Bu çay  kan şekeri ve potasyum seviyelerini düşürebileceğinden içilmeden önce doktora başvurulması gerekir.

8. Adaçayı

Yaygın olarak bilinen adaçayı vücuttaki  kreatinin ortadan kaldırılmasına yardımcı olur. Ayrıca böbrekler deki dolaşımı artırır.

·         Bir bardak sıcak suya  bir tatlı kaşığı kurutulmuş adaçayı  veya 10 tane taze adaçayı yaprağı ekleyin.

·         Beş ila 10 dakika boyunca bekletin.

·         Bu çaydan günlük 3 bardağa kadar içebilirsiniz.

Not: Eğer diyabet ya da karaciğer veya böbrek hastalığınız varsa bu doğal ilacı kullanmayın.

9. Çin raventi

Çin raventi bağırsak detoksifikasyonunu teşvik eder ve idrar çıkışını arttırır. Çin raventi  kreatinin gibi metabolik atık ürünlerin atılımı artırarak kreatinin seviyesini düşürür. Ayrıca böbrek fonksiyonlarını iyileştirir.

·         Bir çin raventinin sapını doğrayın.

·         Bir bardak suda kaynatın.

·         Günde iki kez bu çayı içebilirsiniz.

Not: Eğer böbrekleriniz de taş varsa bu bitkiyi almayın.

Arpa

Arpa suyu, doğal bir idrar söktürücü ve böbrek temizleyici olarak çalışır. Ayrıca kandaki üre azotu (BUN) düzeylerini dengeler ve nefrokalsinozis (Tubuluslarda veya böbreğin interstisyel dokusunda görülen mikrokalsifikasyonlar)ları azaltmaya yardımcı olur. Lif açısından zengin olan  arpa, kan şekeri seviyelerini azaltmaya yardımcı olur ve sindirimi geliştirir. Arpanın zengin vitamin ve mineral içeriğe sahip  yüksek bir besin değeri vardır.

·         Bir litre suya yaklaşık dört fincan arpa  ekleyin.

·         En az 30 dakika kaynatın.

·         Süzün ve yavaş yavaş için.

·         Günlük olarak için.

·         Ayrıca diyetlerinize arpa unundan yapılmış ekmeği de ekleyebilirsiniz.

Not:  Arpa potasyum diyeti yapanlar için uygun olmayabilir. Bu yöntemi denemeden önce doktorunuza danışın.

Ek İpuçları

·         Sağlığınız için su ve sıvı alımını artırın.

·         Çay, kahve veya soda yerine bitkisel çay için.

·         Vücudunuzda ki kreatin seviyesini azaltmak için yüksek proteinli gıdalar ve süt ürünlerini tüketmeyin.

·         Çikolata, jelatin, bira, soya fasulyesi, yer fıstığı, kabak çekirdeği, susam ve diğer fındık ve tohum gibi yüksek arginin gıdalardan sakının.

·          Diyetizdeki sodyum, potasyum ve fosfor gibi mineralleri azaltın.

·          Daha fazla havuç, salatalık, sarımsak, soğan ve omega-3 yağ asitleri açısından zengin gıdalar tüketin.

·         Vücudunuzdaki kreatin parçalanmasını teşvik eden yorucu aktivitelerden kaçının.

Kreatinin Ne Demek?

Kreatinin çocuk ve yetişkin olmaksızın herkesin vücudunda bulunan bir değerdir. “Kreatinin nedir?” sorusuna verilebilecek birkaç cevap bulunur. Kreatinin vücutta doğal olarak üretilen ve çok az miktarda besinlerde bulunan bir amino asittir. Kreatinin karaciğerde üretilir, kaslarda bulunur ve vücutta enerji için kullanılır. Aslında kreatinin, kandaki normal kas fonksiyonunun yan ürünü olan kimyasal atık bir üründür. Bu atık kasların normal olarak aşınması ve yıpranmasından kaynaklanır. Kreatinin böbreklerden süzülerek idrar yoluyla atılır. Kas çokluğu kreatinin değeri üzerinde etkilidir. Hareket seviyesi, ilaçlar ve vücut yapısı da kandaki kreatinin değerini belirlemede rol oynar.

Kreatinin Normal Değeri Nedir?

Kreatinin değeri vücuttaki kas ile doğrudan ilgilidir. Yani bir kişi ne kadar kasa sahipse kreatinin değeri de o kadar fazladır. Kandaki kreatinin seviyeleri, kişinin kas kütlesi ve böbrek fonksiyonlarını ele verir. Normal kreatinin değeri 0,5 ila 1,2 arasındadır. Kreatinin değerleri yaşa ve cinsiyete göre değişkenlik gösterir. Normal böbrek fonksiyonlarına sahip;

• Erkeklerde yaklaşık 0,,2 miligram kreatinin,
• Kadınlarda yaklaşık 0,,1 miligram kreatinin bulunur.

Bu oranın kadınlarda daha düşük olmasının nedeni kadınların erkeklere göre daha az kas kütlesine sahip olmasıdır. Yine aynı sebeple çocuklarda kreatinin değeri hem kadınlara hem de erkeklere göre daha düşüktür. Yaşa ve cinsiyete göre kreatinin değerleri şöyle verilebilir:

• yaş arası erkeklerde 0,,2 miligram
• yaş arası kadınlarda 0,,0 miligram
• yaş arası erkeklerde 0,,3 miligram
• yaş arası kadınlarda 0,,1 miligram
• 61 yaş üzeri erkeklerde 0,,3 miligram
• 61 yaş üzeri kadınlarda 0,,2 miligram

Kreatinin Testi

Kreatinin yüksekliği ve kreatinin düşüklüğü kolaylıkla öğrenilebilir. Kreatinin değeri hem kanda hem de idrarda test edilebilir. Böylece böbrek fonksiyonları ve böbreklerin durumu bu testle değerlendirilebilir.

Serum kreatinin testi, kanda kreatinin değerini gösteren testtir. Alınan kan ile birlikte serum kreatinin testi laboratuvarda test edilir. Kandaki kreatinin normal seviyesi Avrupa değerlerinde liste başına 74,3 ila mikromol iken ABD’de bu oran 0,84 ila 1,21 miligramdır.

İdrar kreatinin testi ise son 24 saatte alınan bir idrar örneği ile ölçülebilir. Avrupa’da idrar testindeki normal kreatinin değeri erkekler için 8,,9 mikromol iken kadınlar için 5,,9 mikromol kabul edilir. ABD’de bu değerler erkeklerde miligram iken kadınlarda miligramdır. Bu değerlerin üzerindeki rakamlar idrarda kreatinin yüksekliği olarak kabul edilir ve doktorlar tarafından ek testler istenebilir.

İdrar ile ölçülen kreatinin değerleri serum kreatinin sonuçları ile birlikte değerlendirilebilir. Bu sayede böbrek fonksiyon testi olan kreatinin klirensini hesaplamak mümkündür. Yani böbreklerin kanı ne kadar iyi filtrelediği ölçülebilir.

Kreatinin klirensi yüzde 90 ve üzeri ise böbrekler normal, yüzde arası hafif, yüzde arası orta düzey, yüzde arası ciddi, yüzde 15'den düşük ise son dönem böbrek yetersizliğini gösterir.

Kreatinin Yüksekliği Ne Anlama Gelir?

Normal kreatinin değeri yaşa, cinsiyete ve vücut ölçüsüne göre değişkenlik gösterir. Kreatinin normal değeri kadınlarda ve erkeklerde farklıdır. Böbrek fonksiyonlarının normal olmadığı ya da böbrek hasarı gibi durumlarda böbrekler sağlıklı çalışamaz ve atıkları yeterli şekilde filtreleyemez. Bu da kanda kreatinin değerinin yükselmesine neden olur. Rutin kan tetkiklerinde yüksek kreatinin değeriyle karşılaşan kişilerin ileri böbrek sorunlarına sahip olduğu ortaya çıkabilir. Bazı durumlarda iştahsızlık, kusma, kaşıntı, halsizlik ve grip belirtileri gibi semptomlar görülebilir. Böbrekler çalışmadığında suyu atamazsa vücutta su birikir ve bu da bacaklarda şişmeye ve nefes darlığına neden olabilir.

Kreatinin yüksekliği vücudun susuz kaldığına, yüksek protein alındığına ya da kreatinin takviyesi alındığına işaret edebilir. Bu sebepler böbrekleri geçici olarak zorlayabilir ancak kreatinin yüksekliği bir hastalığın da göstergesi olabilir. Bu nedenler ve belirtileri şöyle sıralanabilir:

Böbrek Enfeksiyonu: Piyelonefrit olarak bilinen böbrek enfeksiyonu bir tür idrar yolu enfeksiyonudur ve kreatinin değerlerini yükseltebilir. Bakteri ve virüslerin böbreklere ulaşmadan böbrek yollarında enfeksiyona sebep olmasıyla gerçekleşir. Ateş, sık ve yanma ile idrar yapma, kötü kokulu idrar, mide bulantısı, kusma, titreme, sırt, yanlar ve kasıklarda ağrı, koyu, kanlı ve bulanık idrar gibi belirtiler piyelonefritten şüphelenilmesi için yeterlidir.

Diyabet: Diyabet pek çok sorunu beraberinde getirdiği gibi böbreklerde de yük oluşturur. Tip 1 ve tip 2 olmak üzere iki çeşidi bulunan diyabetin genel olarak sık idrar çıkma, sık susama hissi, iştah artışı, yorgunluk, bulanık görme, yaraların geç iyileşmesi, ellerde ve ayaklarda uyuşma ve karıncalanma hissi semptomları arasındadır.

Yüksek Tansiyon: Atardamarlara binen kan yüküyle ortaya çıkan yüksek tansiyon, böbrek çevresindeki damarlara da hasar verebilir. Bu da böbrek fonksiyonlarını etkilerken yüksek tansiyona bağlı kreatinin yüksekliğine neden olabilir. Sinsi bir hastalık olan yüksek tansiyona karşı rutin kontrol ihmal edilmemelidir.

Kalp Hastalıkları: Damar sertliği (ateroskleroz) veya konjestif kalp yetmezliği gibi kalp ve kan damarlarını etkileyen hastalıklar, böbrek fonksiyonlarında da sorunlara neden olabilir. Çünkü böbreklerdeki kan akışı olumsuz etkilenir. Bu da uzun vadede hasar bırakır. Damar sertliği genellikle ciddi tıkanmalar olmadığı sürece ortaya çıkmaz. Bazı ateroskleroz durumlarında göğüs ağrısı, nefes darlığı, anormal kalp atışı, yorgunluk, felç ve konuşma güçlüğü gibi belirtiler gösterebilir. Konjestif kalp yetmezliğinde de nefes almada zorluk veya nefes darlığı, yorgunluk, karın, ayaklar ve bacaklarda şişkinlik görülebilir.

İdrar Yolları Tıkanması: Böbrek taşı, prostat ve tümör gibi nedenlerle idrar yolları tıkanabilir. Bu nedenle idrar böbreklerde birikebilir ve hidronefroz oluşabilir. İdrarda kreatinin yüksekliği idrar yolları tıkanıklığına işaret eder. Bunun yanı sıra sırtta ve yanlarda ağrı, yorgunluk, sık ve ağrılı idrara çıkma, kanlı idrar, az miktarda ya da sızıntı şeklinde idrar yapmak gibi belirtileri bulunur.

Böbrek Yetmezliği: Böbrek yetmezliği akut veya kronik olabilir. Kreatinin yüksekliği daha çok böbrek yetmezliğinde görülür. Kronik böbrek yetmezliği uzun vadede ortaya çıkarken, akut böbrek yetmezliği kısa vadede sonuçlar doğurur. Böbrek yetmezliğinde zayıf ve yorgun hissetme, mide bulantısı, bilinç bulanıklığı, baş ağrısı, uyku sorunu, kas krampları, nefes darlığı, kaşıntı, göğüs ağrısı ve az idrara çıkma gibi belirtiler ortaya çıkar. Böbrek fonksiyonlarının yetersiz olduğu durumlarda önerilen diyaliz tedavisine, diğer değerlerin yanı sıra kreatinin değerlerine bakılarak da karar verilir.

Glomerülonefrit: Böbreklerin kanı süzen kısımları iltihaplandığında glomerülonefrit oluşabilir. Bu durum da böbrek yetmezliğine neden olabilir. Yüksek tansiyon, pembe veya kahverengiye yakın kanlı idrar, yüksek protein seviyesine bağlı köpüklü idrar, yüz, el ve ayaklarda sıvı birikmesi glomerülonefrit ile birlikte görünür.

İlaç Toksititesi: Antibiyotik, kardiyovasküler ilaçlar, kemoterapi ilaçları, idrar söktürücü ilaçlar, lityum ve proton inhibitör pompa ilaçları böbrekler üzerinde ciddi yükler oluşturabilir ve böbrek fonksiyonlarını bozabilir.

Kreatinin Düşüklüğü Ne Anlama Gelir?

Kreatinin düşüklüğü de kreatinin yüksekliği gibi kan ve idrar testlerinde tespit edilebilir. Kreatinin düşüklüğü belirtileri kreatinin değerinin neden düştüğüne bağlı olarak değişir. Kreatinin düşüklüğünün nedenleri ve belirtileri ise şunlardır:

Düşük Kas Kütlesi: Kas yoğunluğu kreatinin değerini doğrudan etkilediği için düşük kas kütlesine sahip olmak kreatinin değerlerinin düşmesinin bir nedeni olarak kabul edilir. Yaşa bağlı olarak kas yoğunluğunun azalması ile kreatinin değerlerinin düşmesi riski de artar. Yetersiz beslenme de düşük kas kütlesine neden olabilir. Bu nedenle kreatinin düşüklüğüne karşı beslenmenize özen göstermelisiniz. Myastenia gravis ve kas distrofisi gibi ciddi kas hastalıklarında kreatinin düşmesi muhtemeldir. Düşük kas kütlesine bağlı olarak düşen kreatinin belirtileri arasında kas ağrısı, kas sertliği, kas güçsüzlüğü ve harekette azalma yer alır.

Aşırı Kilo Kaybı: Ciddi düzeyde yaşanan kilo kaybı kas kütlesinde de azalmaya neden olur. Bunun sonucunda kreatinin düşüklüğü kaçınılmazdır.

Karaciğer Hastalıkları: Kötü karaciğer fonksiyonu kreatinin üretiminde etkilidir. Karaciğere bağlı gelişen kreatinin düşüklüğünde karın ağrısı, sarılık, karın şişmesi, solgunluk, katran rengi veya kanlı dışkı görülebilir.

Aşırı Su Kaybı: Hamilelik, fazla su alımı veya bazı ilaçlar vücutta su kaybına neden olur. Bu durumda ise kreatinin değeri düşebilir.

Hamilelik: Hamileyken böbreklere doğru kan akışı yükselir. Bu da kreatinin vücuttan atılmasını artırır. Gebelik süresince kandaki kreatinin seviyesi bu sebeple daha düşük seyreder.

İdrarda Kreatinin Düşüklüğü ve Yüksekliği

Kas yapısına da bağlı olarak vücutta düzenli olarak üretilen kreatinin seviyesini ölçmek için kan veya idrar üzerinde yapılan testler yeterlidir.

“Kreatinin kaç olursa tehlikeli?” gibi bir soru sorulması olağandır. Çünkü kreatinin yüksekliği veya kreatinin düşüklüğü böbrek sağlığını ele verir. İdrarda kreatinin yüksekliği ve düşüklüğü için buna sebep olan etmene bağlı olarak bir tedavi gerekir.

Kreatinin yüksekliğine neden olan hastalığın teşhisiyle birlikte tedavi de şekillenir.

Kreatinin değerlerinizin yükselmesi içinse doktorunuz herhangi bir tedaviye ihtiyaç duymayabilir. Beslenme yetersizliğine bağlı olarak gelişen kreatinin düşüklüğünde doktorunuzun protein destekli önerebileceği bir diyet kreatinin yükselmesini sağlayabilir.

Bazı durumlarda kas kütlenizi güçlendirmek kreatinin düşüklüğünün önüne geçebilir. Kas kütlenizin artması için uzman kontrolünde egzersizler önerilebilir. Haftada birkaç gün kuvvet egzersizi yapmak kas kütlesini arttırabilir. Yüzme, yürüyüş, koşu, bisiklet, ağırlık kaldırma ve aerobik egzersizler denenebilir. Ancak spora başlamadan önce doktora danışılmalıdır.

Böbreklerde kreatinin temizlediği ve tekrar temiz kan olarak gönderdiği kan miktarına kreatinin klirensi adı verilir. Kreatinin klirens testi, kanda ve idrarda bulunan kreatinin miktarlarının çeşitli şekilde hesaplanması ile yapılan bir testtir. Kreatinin klirens testinde yapılan hesaplamada dakikada kreatininden temizlenen kan yani plazma miktarı baz alınır. Elde edilen sonuç böbreklerin ne kadar iyi çalıştığını göstermektedir.

Kreatinin Klirensinin Sağlık İnsanlarda Değeri

Kreatinin klirens testinin sonuçları sağlıklı bir insanda kadın ve erkek olarak ayrılır. Kreatinin klirens testinde sağlıklı bir erkekte dakikada mililitre iken sağlıklı bir kadında dakikada 95 mililitre olarak belirlenmiştir.

Kreatinin klirens testi ile kişilerde glomerüler filtrasyon oranını yani (GFR) belirlenir. Bu GFR kişinin kanının ne oranda temizlendiğini göstermektedir.

Kreatinin Klirensi Neden Yüksek Çıkar?

Kreatinin klirens testinin yüksek çıkmasında kişi ile ilgili bazı durumlar mevcut olabilir. Bu durumlar genellikle kişinin sağlığı ile alakalıdır. Kreatinin klirensin yüksek çıkma nedenleri şu şekildedir;

- Yaşanan kronik böbrek rahatsızlıkları,

- Ciddi şekilde yaşanmış böbrek hasarları,

- Kişinin vücudunun uzun süre susuz kalması,

- Vücudu ve böbrekleri yoracak şekilde ağır egzersizler yapılması,

- Kaslarda meydana gelen yaralanmalar,

- Vücut yanıkları,

- Şok geçirme durumu,

- Gebelik hali,

- Karbonmonoksit zehirlenmesinin yaşanması,

- Kas distrofisi ve hipotiroidi durumudur.

Bu durumlardan ve sağlık problemlerinden bazılarını yaşamış olan kişilerde Kreatinin klirens testi yüksek çıkmaktadır.

Kreatinin Klirensi Neden Düşük Çıkar?

Kretinin klirensi seviyesinin yapılan test sonucunda düşük çıkması aslında kişilerde ciddi boyutta bir böbrek rahatsızlığına işaret eder. Bu nedenle mutlaka gerekli tedavilerin yapılması gerekir. Kretinin klirensi seviyesinin düşük çıkmasında bazı sağlık problemleri etkili olmaktadır. Bu sağlık problemleri ise şu şekildedir;

- Kanser hastalığının yaşanması ya da daha önceden yaşanmış olması,

- Böbrek yetmezliği sorunu,

- Böbreklerde yaşanan bazı sağlık problemleri,

- Özellikle böbreklerde filtreme özelliği gösteren bölümlerin hasar görmüş olması,

- Mesane va bağırsak çıkışlarında bir tıkanıklığın olması,

- Böbrekler üzerinde kan akışının normal değerlerin altında yani çok az miktarda olması,

- Vücudun uzun süre susuz kalması,

- Şok geçirme,

- Kişiyi hayati tehlike altına alan bazı enfeksiyonlar,

- Kalp ve damar tıkanıklığı ile yetmezliği.

Bu durumlar söz konusu olduğunda Kreatinin klirensi seviyesi çok düşük çıkmaktadır. Genellikle tedavi öncesinde kişide yaşanan sıkıntılar belirlenir ve tedavi süreci bu sıkıntı ile sorunlar çerçevesinde başlar.

Yüksek Kreatinin Klirensi Nasıl Düşürülür?

Kreatinin klirensi seviyesinin düşürülmesi için öncelikle yükselişe neden olan problemlere bakılması gerekir. Yüksek çıkan Kreatinin klirensi seviyesini düşürmek için öncelikle kırmızı et tüketimi azaltılabilir. Ayrıca kişiyi çok zorlayan yoğun ve ağır egzersizlerden kaçınmak gerekir. Bunların yanında yüksek olan Kreatinin klirensi seviyesini düşürmek için şunlar yapılabilir;

- Protein tüketimi azaltılmalıdır. Özellikle bitkisel proteinler tercih edilmelidir.

- Yemeklerde daha çok lifli gıdalar tüketilmesi gerekir. Özellikle meyve ve sebzeler daha fazla lif içerir.

- Sıvı tüketimini artırmak gerekir.

- Bitkisel çaylar Kreatinin klirensi seviyesinin düşürülmesinde çok etkilidir. Özellikle yeşil çay bu süreçte ideal bir çaydır.

Kreatinin Klirensi Sorunu Yaşayanlara Öneriler

- Kreatinin klirensi seviyesini yükselten ve düşüren gıdalardan uzak durulması gerekir.

- Kreatinin klirensi seviyesine göre yapılan egzersizler ve spor çalışmaları yeniden düzenlenmelidir.

- Kreatinin klirensi seviyesinin çok fazla artmaması için susuz kalmamaya dikkat edilmelidir.

- Aşırı şekilde yağlı ve tuzlu gıdalardan uzak durmak gerekir. Çünkü bu tür gıdalar Kreatinin klirensi seviyesini yükseltebilir.

- Uyku ve yeme düzenine çok dikkat edilmesi gerekir.